ALTIN, GÜMÜfi VE PLAT N LE LG L ARAMA, filetme, ZENG NLEfiT RME VE RAF NAJ FAAL YETLER NE YÖNEL K TESL M VE H ZMETLERDE ST SNA UYGULAMASI Memifl KÜRK* I-GENEL B LG : 3065 say l Katma De er Vergisi Kanununun 17/4-g maddesine göre arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlar n bu faaliyetleri sonucu elde ettikleri külçe alt n ve külçe gümüfl teslimleri KDV den istisnad r 5228 say l Kanunla, KDV Kanununun 13 üncü maddesinin birinci f kras - n n (c) bendinde de ifliklik yap lm fl ve "Alt n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerine iliflkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yap lan teslim ve hizmetler" de KDV istisnas kapsam na al nm flt r. 112 Seri nolu KDV Genel Tebli i ç kana kadar bu istisnan n uygulanmas na iliflkin usul ve esaslar 95 Seri No.lu KDV Genel Tebli i ile de iflik 93 Seri No.lu KDV Genel Tebli inde belirlenmiflti. 19.01.2005 tarih ve 25705 say l Resmi Gazetede yay mlanan 93 Seri Nolu KDV Genel Tebli i gere ince istisna hükmünün uygulanabilmesi için sat n al nan mal ve hizmetlerin alt n, gümüfl veya platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinin yürütülmesinde kullan lmas gerekmektedir. Bu nedenle mobilya, mefruflat ve benzeri demirbafllar ile binek otomobili, insan tafl maya mahsus otobüs, minibüs ve benzeri araç al mlar istisna kapsam nda de erlen- * Vergi Denetmeni 153
dirilmeyecektir. stisna kapsam nda de erlendirilmeyecek olan bu al mlar n yedek parça, yak t, tadil, bak m ve onar m masraflar ile idari hizmet birimlerinin tadil, bak m, onar m, s tma, ayd nlatma giderleri, her türlü büro malzemesi, k rtasiye, yiyecek, giyecek gibi al mlar ve temizlik hizmetlerinde istisna uygulanmayacakt r. Yukar da say lan faaliyetlerin icras ile ilgili ekipman, makine, teçhizat, sarf malzemesi, yedek parça, ifl makinesi, enerji, etüt, proje, müflavirlik, inflaat iflleri, tafl ma, her türlü kiralamalar (binek otomobili hariç), sat n al nmas veya kiralanmas istisna kapsam na giren iktisadi k ymetlerin tadil, bak m ve onar m hizmetleri gibi mal ve hizmet al mlar istisna kapsam nda de erlendirilecektir. Ancak 27139 say l Resmi Gazetede yay mlanan 112 Seri Nolu KDV Genel Tebli i ile, bu Tebli in yay mland (12.02.2009) tarihini izleyen ay bafl ndan yani 01.03.2009 tarihinden geçerli olmak üzere alt n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlara istisna kapsam nda yap lacak mal teslimleri ve hizmet ifalar nda uyulmas gereken kurallar yeniden düzenlenmifl olup, 93 Seri No.lu KDV Genel Tebli inin (1.2.) numaral bölümü bu Tebli- in yay mland tarihi izleyen ay bafl ndan geçerli olmak üzere yürürlükten kald r lm flt r. II- ALTIN, GÜMÜfi VEYA PLAT N LE LG L ARAMA, filetme VE ZENG NLEfiT RME FAAL YETLER NDE BULUNANLARA YAPILAN TESL M VE H ZMET ST SNASININ KAPSAMI: KDV Kanununun 13 üncü maddesinin birinci f kras n n (c) bendinde düzenlenen istisna, alt n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlara, söz konusu faaliyetlerine iliflkin olmak üzere yap lan teslim ve hizmetleri kapsamaktad r. stisnadan, 3213 say l Maden Kanunu hükümlerine göre Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl ndan maden arama, alt n, gümüfl veya platin madenleri için iflletme ruhsat alan firmalarla, zenginlefltirme iflini yapan firmalar ve yapt klar ifl- 154
lemler Hazine Müsteflarl taraf ndan yay mlanm fl olan K ymetli Madenler Borsas nda fllem Görecek Alt n Standard ve Rafinerileri Hakk nda Tebli ile K ymetli Madenler Borsas nda fllem Görecek Gümüfl ve Platin Standartlar ve Rafinerileri Hakk nda Tebli hükümlerine göre rafinaj faaliyeti say lan firmalar faydalanacakt r. Alt n, gümüfl veya platin ile ilgili arama, iflletme ve zenginlefltirme faaliyetleri için istisnadan faydalanmak isteyen mükellefler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl na müracaat ederek (Ek:1) de yer alan yaz y alacaklard r. Maden arama ruhsat sahibi mükellefler söz konusu madenleri arad klar na dair bilgiyi belge talep dilekçesine yazacak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl talebi de erlendirirken maden sahas n n özelliklerini de dikkate alarak söz konusu yaz y verecektir. stisna, alt n, gümüfl veya platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinin yürütülmesinde kullan lmak üzere sat n al nan mal ve hizmetleri kapsamaktad r. Mükellefler bu faaliyetler nedeniyle indirim hakk na sahip olduklar al fl ve giderlere ait yüklendikleri KDV tutarlar n ilgili dönem beyannamesinde indirim konusu yapacaklard r. ndirim yoluyla giderilemeyen KDV, mükellefin talebi üzerine 112 nolu KDV Genel Tebli inin (1.2.) numaral bölümünde yap lan düzenlemeler çerçevesinde iade edilebilecektir. III- ST SNANIN UYGULANMA fiekl : stisna, verginin önce uygulan p sonra iade edilmesi fleklinde yürütülecektir. Bu nedenle alt n, gümüfl veya platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlar n mal ve hizmet al mlar nda genel hükümler çerçevesinde KDV uygulanacakt r. Bu flekilde yüklenilen vergiler ilgili dönemde indirim konusu yap lacakt r. Mükellefler taraf ndan indirim konusu yap lan vergilerden bir vergilendirme döneminde gerçeklefltirilen arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetleri- 155
nin bünyesine giren teslim ve hizmetlere ait k s m, KDV Kanununun 13 üncü maddesinin ikinci f kras n n verdi i yetkiye istinaden Bakanlar Kurulunca belirlenen alt limiti (2004/8127 say l Bakanlar Kurulu Karar ile 100 TL) aflmad için istisnadan yararlanamayacak al mlar ç kar lmak suretiyle tespit edilecektir. Yüklenilen vergi tutar verilecek ilk KDV beyannamesine iade olarak dâhil edilecek ve buna göre hesaplanan KDV alaca, mükellefin iste ine göre mahsuben veya nakden iade edilecektir. ade talebi bir dilekçe ile yap lacak, bu dilekçeye; - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl ndan al nan (Ek:1) yaz n n mükellef taraf ndan imza ve kafle tatbik edilmek suretiyle onaylanm fl bir örne i (bir kereye mahsus olmak üzere), - istisna kapsam nda kabul edilen harcamalara ait liste (Bu listede al m yap lan mükellefin unvan, vergi kimlik numaras, vergi dairesi, faturan n tarihi, say s ile ifllem bedeli ve KDV tutar bilgileri yer alacakt r.), - istisnaya konu ifllemlerin gerçekleflti i döneme ait indirilecek KDV listesi, eklenecektir. ade talepleri, 84 Seri No.lu KDV Genel Tebli inin mal ihrac ndan do an KDV nin iadesindeki esaslar çerçevesinde sonuçland r lacakt r. IV- ST SNA UYGULAMASINA L fik N D ER HUSUSLAR Alt n, gümüfl veya platin iflletme faaliyeti s ras nda, maden cevherinin kompleks halde olmas nedeniyle alt n, gümüfl veya platin yan nda baflka metallerin de üretilmesi, iflletme faaliyetine iliflkin al mlar n tamam n n istisnadan yararlanmas na engel de ildir. flletme, zenginlefltirme ve rafinaj hizmetleri genel esaslara göre KDV ye tabidir. Ancak, iflletme faaliyetini yürütenlere verilecek zenginlefltirme ve rafinaj hizmetleri ile zenginlefltirme faaliyetini yürütenlere verilecek rafinaj hizmetleri KDV Kanununun 13/c maddesi uyar nca 112 Seri Nolu KDV Genel Tebli inin (1.2.) bölümünde yap lan aç klamalara göre istisna kapsam nda de erlendirilecektir. 156
Rafinaj faaliyetinde bulunan mükelleflerin rafinaj yap lacak ürünün sat n al nmas s ras nda yüklendikleri vergilerin de iade kapsam nda de erlendirilece i tabiidir. Vergi daireleri, rafinaj faaliyeti nedeniyle iade talep eden mükellefin, Hazine Müsteflarl taraf ndan yay mlanm fl olan K ymetli Madenler Borsas nda fllem Görecek Alt n Standard ve Rafinerileri Hakk nda Tebli ile K ymetli Madenler Borsas nda fllem Görecek Gümüfl ve Platin Standartlar ve Rafinerileri Hakk nda Tebli hükümlerine göre rafinaj faaliyeti yürüten bir firma oldu unu araflt r p tespit ettikten sonra iade ifllemini yerine getireceklerdir. Arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlar n bu faaliyetleri sonucu elde ettikleri külçe alt n ve külçe gümüfl teslimleri KDV Kanununun 17/4-g maddesine göre KDV den istisnad r. Söz konusu istisna hükmü, k smi istisna mahiyetinde olmakla birlikte alt n ve gümüfl ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerine iliflkin olarak Kanunun 13/c maddesinde yer alan istisna uygulamas tam istisna mahiyetinde oldu undan arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetleri sonucu ortaya ç kan külçe alt n ve külçe gümüfl teslimleri ile ilgili olarak yüklenilen vergilerin gelir ve kurumlar vergisi bak m ndan gider veya maliyet unsuru olarak de erlendirilmesine ve söz konusu tutarlar n indirim hesaplar ndan ç kar lmas na gerek bulunmamaktad r. IV-SONUÇ: Alt n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlara istisna kapsam nda yap lacak mal teslimi ve hizmet ifalar nda istisna uygulamas 1 Mart 2009 tarihinden itibaren 112 Seri No.lu KDV Genel Tebli i aç klamalar çerçevesinde yap lacak olup ayn tarih itibariyle 93 Seri No.lu KDV Genel Tebli i nin (1.2) numaral bölümü de yürürlükten kald r lm flt r. KDV Kanunu nun 13. maddesinin birinci f kras n n (c) bendinde düzenlenen istisna, alt n, gümüfl ve platin ile ilgili arama, iflletme, zenginlefltirme ve rafinaj faaliyetlerinde bulunanlara, söz konusu faaliyetlerine iliflkin olmak üzere yap lan teslim ve hizmetleri kapsamaktad r. 157
Mükellefler bu faaliyetler nedeniyle indirim hakk na sahip olduklar al fl ve giderlere ait yüklendikleri KDV tutarlar n ilgili dönem beyannamesinde indirim konusu yapacaklard r. ndirim yoluyla giderilemeyen KDV, mükellefin talebi üzerine 112 nolu KDV Genel Tebli inin (1.2.) numaral bölümünde yap lan düzenlemeler çerçevesinde iade edilebilecektir. stisna uygulamas, KDV nin önce tahsil edilip sonra iade edilmesi fleklinde yürütülecektir KAYNAKÇA Maliye Bakanl (12.02.2009). 112 Seri Nolu Katma De er Vergisi Genel Tebli i. Ankara: Resmi Gazete (27139 say l ) T.C. Yasalar (02.11.1984). 3065 say l Katma De er Vergisi Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (18563 say l ) 158
Ek:1 T.C. ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLI I Maden flleri Genel Müdürlü ü Say : Konu :. lgi :. Vergi Dairesi Müdürlü ünün Vergi Kimlik Numaral mükellefi olarak tarih ve. say l Maden Arama/Alt n, Gümüfl veya Platin flletme/ Zenginlefltirme Ruhsat 1 ile././20.. tarihine kadar alt n, gümüfl veya platin Arama// flletme/zenginlefltirme 2 faaliyeti/faaliyetlerinde bulunman z uygun görülmüfltür. fl bu yaz Maliye Bakanl Gelir daresi Baflkanl taraf ndan yay mlanan 112 Seri No.lu KDV Genel Tebli inin (1.1) bölümünde yap lan aç klamalar uyar nca düzenlenmifltir. Bilgi edinilmesini rica ederim. Bakan a. 1 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl 'n n arama/iflletme ruhsat n n tarih ve say s yaz lacakt r. 2 Faaliyetin arama, iflletme, zenginlefltirme ifllemlerinden hangisi ya da hangilerinden olufltu u belirtilecektir. 159
160