YU 2016 FAALİYET RAPORU
İÇİNDEKİLER 1. GENEL BİLGİLER... 1 1.1. Firma Bilgileri... 1 1.1.1. Firma Hizmet Alanları İletişim Bilgileri... 2 1.1.2. Misyon ve Vizyon... 4 1.1.3. Tarihçe... 5 1.2. Şirketin Organizasyon, Sermaye ve Ortaklık Yapıları İle Bunlara İlişkin Hesap Dönemi İçerisindeki Değişiklikler... 6 1.3. İmtiyazlı Paylara ve Payların Oy Haklarına İlişin Açıklamalar... 6 1.4. Organizasyon Şeması... 7 1.5. Yönetim Organı, Üst Düzey Yöneticileri ve Personel Sayısı ile İlgili Bilgiler... 8 1.6. Yetki, Görev ve Sorumlulukları Düzenleyen Yasal Mevzuat Listesi... 12 2. YÖNETİM ORGANI ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR... 15 3. ŞİRKET ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİ... 15 3.1. Şirketimizin Yatırım ve AR & GE Politikası... 15 3.2. Dönem İçinde Tamamlanan AR & GE ve Yatırım Çalışmaları Ve Bu Çalışmaların Firma Kapasite, Maliyet ve Hasılat Döngülerine Olan Parasal Etkileri... 15 3.2.1. Katı Atık Sızıntı Sularının Membran Distilasyonu ve Evaporasyon ile Arıtımı Projesi 15 3.2.2. Odayeri Katı Atık Düzenli Depolama Sahasından Kaynaklanan Kokulu Organik Bileşik Emisyonlarının Karakterizasyonu ve Çevresel Yayılım Etkilerinin Araştırılması Projesi 16 3.2.3. Kentsel Katı Atığın Gazifikasyonu Projesi... 16 3.3. Sürdürülmekte olan AR & GE ve Yatırım Faaliyetlerinin Niteliği Ve Tamamlanma Aşamaları, Planlanan Tamamlanma Tarihleri... 16 3.3.1. Mikroalg Kültürünün Sürdürülebilir Enerji Üretimi ve Sera Gazı Mitigasyonunda Kullanımı Projesi... 16 3.3.2. İkinci Sınıf Düzenli Depolama Sahalarında Oluşan Depo Gazının Membran Ayırma Prosesleri İle Zenginleştirilmesi ve Alternatif Kullanım Alanlarının Araştırılması Projesi... 17 3.3.3. Atık Deniz Yosunlarının Geri Kazanım Uygulamalarının Araştırılması ve Sürdürülebilir Atık Yönetim Modelinin Geliştirilmesi Projesi... 17 3.3.4. Çöp Gazının Zenginleştirilmesi ve Araç Yakıtı Olarak Kullanımı Projesi... 17 3.3.5. Aktarma Araçlarının Dual Tip CNG Yakıta Dönüştürülerek Yakıt Tasarrufunun Sağlanması Projesi... 18 3.3.6. Organik Katı Atıkların Enerji Verimli Olarak Bertarafı Projesi... 18 3.3.7. Dönem İçinde Yapılan AR&GE ve Yatırım Harcamalarının Tutarı, Finansman Kaynakları... 19 i
3.3.8. Bu Çalışmalarının Firmanın Faaliyetlerine, Hasılat, Maliyet ve Kapasite Kullanım Oranlarına Etkileri Konusunda Yönetimin Beklentisi... 19 3.3.9. Şirketin Varsa Devlet Teşviklerinden Yararlanma Durumu... 19 4. ŞİRKET FAALİYETLERİ VE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ÖNEMLİ GELİŞMELER 20 4.1. Şirket Faaliyetleri... 20 4.1.1. Evsel Atık Yönetimi... 20 4.1.1.1. Kent Temizliği... 20 4.1.1.2. Atık Bertaraf... 23 4.1.1.3. Çöp Sızıntı Suyu Arıtma... 25 4.1.1.4. Geri Kazanım ve Kompost Üretimi... 26 4.1.1.5. Atık Lojistik... 28 4.1.1.6. Çöp Gazından Enerji Üretimi... 29 4.1.2. Deniz Hizmetleri Yönetimi... 30 4.1.2.1. Deniz Yüzeyi Temizliği... 30 4.1.2.2. Kıyı-Plaj ve Derelerin Temizliği... 32 4.1.2.3. Gemi Kaynaklı Atıkların Toplanması ve Arıtılması... 33 4.1.3. Tıbbi Atıkların Yönetimi... 34 4.1.4. Hafriyat Atıklarının Yönetimi... 34 4.1.5. Endüstriyel Atıkların Yönetimi... 36 4.1.6. Çevre Laboratuvar Hizmeti... 39 4.1.7. Makine Ve Araç Parkı... 40 4.1.8. Çevre Bilinçlendirme Faaliyetleri... 41 4.1.9. Müşavirlik Hizmetleri... 41 4.1.9.1. Ulusal Atık Yönetimi ve Eylem Planı (2015-2016)... 42 4.1.9.2. Balıkesir Entegre Katı Atık Yönetim Planı (2015-2016)... 42 4.1.9.3. Ev ve Ofis Kaynaklı Tehlikeli Atıkların Yönetim Planı (2015-2016)... 43 4.1.9.4. Çorum Katı Atık Yönetim Projesi Yapım İşi (2015-2017)... 43 4.2. 2016 Hesap Döneminde Yapmış Olduğumuz Yatırımlar Maddi Duran Varlıklar... 44 4.3. İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Faaliyetleri... 44 4.4. Şirketimizin İştirak Ettiği Kurumlar ve İştirak Pay Oranları... 45 4.5. Şirketin İktisap Ettiği Kendi Paylarına İlişkin Bilgiler... 45 4.6. Hesap Dönemi İçerisinde Yapılan Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar... 45 4.7. Şirket Aleyhine Açılan ve Şirketin Mali Durumunu Ve Faaliyetlerini Etkileyebilecek Nitelikteki Davalar ve Olası Sonuçları Hakkında Bilgiler... 45 4.8. Mevzuat Hükümlerine Aykırı Uygulamalar Nedeniyle Şirket ve Yönetim Organı Üyeleri Hakkında Uygulanan İdari veya Adli Yaptırımlara İlişkin Açıklamalar... 46 ii
4.9. Geçmiş Dönemlerde Belirlenen Hedeflere Ulaşılıp Ulaşılamadığı, Genel Kurul Kararlarının Yerine Getirilip Getirilmediği, Hedeflere Ulaşılamamışsa veya Kararlar Yerine Getirilmemişse Gerekçelerine İlişkin Bilgiler ve Açıklamalar... 46 4.10. Yıl İçerisinde Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı Yapılmışsa, Toplantının Tarihi, Toplantıda Alınan Kararlar Ve Buna İlişkin Yapılan İşlemler De Dahil Olmak Üzere Olağanüstü Genel Kurula İlişkin Bilgiler... 46 4.11. Şirketin Yıl İçinde Yapmış Olduğu Bağış Ve Yardımlar İle Sosyal Sorumluluk Projesi Çerçevesinde Yapılan Harcamalara İlişkin Bilgiler... 47 5. FİNANSAL DURUM... 48 5.1. Finansal Durum Tablosu... 48 5.2. Gelir Tablosu... 50 5.3. İSTAÇ İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret AŞ 1 Ocak 2016-31 Aralık 2016 Hesap Dönemine Ait Finansal Raporlar Hakkında Bağımsız Denetim Raporu... 52 6. RİSKLER VE YÖNETİM ORGANININ DEĞERLENDİRİLMESİ... 54 6.1. Varsa Şirketin Öngörülen Risklere Karşı Uygulatacağı Risk Yönetimi Politikasına İlişkin Bilgiler... 54 6.2. Oluşturulmuşsa Riskin Erken Saptanması Ve Yönetim Komitesinin Çalışmalarına Ve Raporlarına İlişkin Bilgiler... 54 6.3. Satışlar, Verimlilik, Gelir Yaratma Kapasitesi, Karlılık Oranı Ve Benzeri Konularda İleriye Dönük Riskler... 54 iii
TABLOLAR Tablo 1: İSTAÇ AŞ Hizmet Alanlarına ait İletişim Bilgileri... 3 Tablo 2: Şirketimiz Ortakları ve Ortaklık Payları...6 Tablo 3:Yönetim Kurulu ve Üst Düzey Yönetici Sayısının Unvana Göre Dağılımı... 8 Tablo 4: Yönetim Kurulu Organı Üyelerinin Görev Dağılımları ve Süreleri... 8 Tablo 5: 2016 yılı Çalışan Sayısının Unvana Göre Dağılımı... 10 Tablo 6: 2016 Yılı Avrupa ve Asya Yakası Mekanik Süpürme-Mekanik Yıkama Miktarları... 22 Tablo 7: 2016 Yılı Avrupa ve Asya Yakası Lokasyonlara Göre Depolama Miktarları... 24 Tablo 8: 2016 Yılı Avrupa ve Asya Yakası Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Miktarları... 25 Tablo 9: 2016 Yılı İçerisinde Üretilen Kompost Miktarı... 26 Tablo 10: 2016 Yılı Geri Kazanım Miktarı... 27 Tablo 11: 2016 Yılı Avrupa ve Asya Yakası Aktarma İstasyonlarına Gelen Evsel Atık Miktarı... 28 Tablo 12: 2016 Yılı Elektrik Üretimi Miktarı... 29 Tablo 13: 2016 Yılı Gemilerden Atık Alımı Miktarı... 30 Tablo 14 :2016 Yılı Deniz Yüzeyi Temizliği ile Toplanan Atık Miktarı... 31 Tablo 15:2016 Yılı Kıyı Plaj Temizliği ve Dere Islahında Toplanan Atık Miktarı... 32 Tablo 16: 2016 Yılı Gemi Kaynaklı Atıkların Arıtılması Sonucu Geri Dönüşüme Gönderilen Atık Yağ ve Su Oranları... 33 Tablo 17: 2016 Yılı Toplanan ve Bertaraf Edilen Tıbbi Atıkları Miktarı... 34 Tablo 18 : 2016 Yılı Depolanan Hafriyat Sahalarına Gelen Araç Sayısı ve Atıkları Miktarı... 35 Tablo 19: 2016 Yılı Endüstriyel Atık Tesislerinde İşlenen Atık Miktarı... 36 Tablo 20: 2016 Yılı İçerisinde Endüstriyel Atık Nakliye Hizmetinde Toplana Atık Miktarı... 40 Tablo 21: 2016 Yılı İSTAÇ AŞ Makina ve Araç Envanteri... 40 Tablo 22: Yatırımlar Tablosu 45 Tablo 23: Şirketimizin İştirak Ettiği Kurumlar ve İştirak Pay Oranları...46 Tablo 24: Finansal Durum Tablosu-1...49 Tablo 25: Finansal Durum Tablosu-2...50 Tablo 26: Finansal Durum Tablosu-3 50 Tablo 27: Gelir Tablosu....51 Tablo 28: Rasyolar....51 iv
GRAFİKLER Grafik 1: Çalışan Sayısının Cinsiyete Göre Dağılımı... 11 Grafik 2: Çalışan Sayısının Öğrenim Düzeyine Göre Dağılımı... 11 Grafik 3: Net Satışlar ( ) ve Büyüme Oranı (%)... 51 Grafik 4: Dönem Kar/Zarar ( ) 51 v
SUNUŞ Çevre yönetimi alanındaki 20 yılı aşkın tecrübesini başta İstanbul olmak üzere ülkemizin ve dünyadaki diğer şehirlerin hizmetine sunabilmek için, sürekli gelişim felsefesiyle hareket eden İSTAÇ, sektöründeki çeşitliliği bünyesinde barındırabilen nadir şirketlerdendir. İstanbul gibi bir metropol şehirde insanların hayatında önemli yer tutan çevre yönetimini sekteye uğratmadan, ihtiyaçlara cevap verebilecek düzeyde ve hızda sunabilmek, yıllardır gelen birikimin bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevre yönetimi stratejilerini doğru belirlemek ve uygulamak, kaynakları etkin bir şekilde yönetmek, bugünden geleceğe yönelik uygulamaların kapılarını aralayabilmek, sektörün ihtiyaçlara cevap veren çağdaş bir kavram olarak karşımıza çıkmasına neden olmaktadır. 2016 yılı Faaliyet Raporu, İSTAÇ ın Çevre Yönetimine bütünsel bakış açısı ile özgün çözümler üreten bir şirket olma yolunda sürekli gelişen, kısa ve uzun vadeli hedeflerine uzanırken bugünün ve yarının temellerine hitap edebilecek insan ve teknoloji kalitesine sahip olma adına ilerleyen bir kurum olarak ortaya koyduğu performansa ilişkin verileri sizlerle paylaşmaktan gurur duyuyoruz. Bu bağlamda başta Genel Müdürümüz Sayın Fahrettin SORAN olmak üzere tüm İSTAÇ ailesine çalışmalarında başarılarının devamını diliyorum. Hüseyin EREN Yönetim Kurulu Başkanı vi
1. GENEL BİLGİLER 1.1. Firma Bilgileri İSTAÇ, İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, 28 Aralık 1994 tarihinde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin Katı Atık Projesi kapsamında kurulmuş, kent temizliği, evsel ve tıbbi atıkların bertarafı, ambalaj atıklarının geri dönüşümü, inşaat ve hafriyat atıklarının yönetimi, düzenli depolama sahaları kurulumu ve işletilmesi, çöp sızıntı suyunun arıtılması, çöp gazından elektrik üretimi, gemilerden ve deniz yüzeyinden atıkların toplanması ve bertarafı, organik atıklardan kompost üretimi, endüstriyel atıkların bertarafı ve geri kazanımı ile çok sayıda çevre sağlığı ve düzenlemeleri alanında İstanbul halkına hizmet vermektedir. 2016 yılı Faaliyet Raporu Gümrük ve Ticaret Bakanlığının 28395 sayılı Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkındaki Yönetmelik hususları dikkate alınarak 01.01.2016-31.12.2016 hesap dönemine göre hazırlanmıştır. GENEL BİLGİLER Ticaret Unvanı: İSTAÇ İSTANBUL ÇEVRE YÖNETİMİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ Vergi Numarası: Büyük Mükellefler V.D. 481 002 9159 Ticaret Sicili Numarası: 236265 Meslek Grubu: 63-ENERJİ Merkez Adresi: Paşa Mah. Piyalepaşa Blv. No:74 34379 ŞİŞLİ / İSTANBUL Telefon: +90 212-230 60 41 Faks: +90 212-231 76 14 Çağrı Merkezi: 444 8 500 e-posta: istac.istanbul istac@istac.istanbul web adresi: www.istac.istanbul Şirketimizin faaliyet göstermiş olduğu hizmet birimleri ve lokasyon iletişim adresleri Tablo 1 de detaylı olarak belirtilmiştir. 1
1.1.1. Firma Hizmet Alanları İletişim Bilgileri HİZMET ALANLARI HİZMET BİRİMLERİ ADRES TELEFON Odayeri Atık Bertaraf Odayeri Düz. Dep. Alanı Göktürk Köyü Kemerburgaz/Eyüp 0 (212) 322 01 50 Kömürcüoda Atık Bertaraf Seymen Atık Bertaraf Kömürcüoda Düz. Dep. Alanı - K.Oda Mevkii No:3 Karakiraz Köyü/Şile Küçükseymen Köyü Mevki / Silivri 0 (216) 732 87 05 0 (212) 743 62 08 Kent Temizliği Edirnekapı İBB Yol Bakım Müdürlüğü Yanı Edirnakapı/Fatih 0 (212) 521 83 44 KENT TEMİZLİĞİ VE ATIK BERTARAF Kent Temizliği Beşiktaş Kent Temizliği Yenibosna Kadırga Cad. İnönü Stadı Yanı/Beşiktaş Yenibosna Sanayi Cad. Bahçelievler/Yenibosna 0 (212) 327 92 32 0 (212) 452 40 53 Kent Temizliği Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Mah. Hilal Cad. No: 20 Sultangazi/Gaziosmanpaşa 0 (212) 594 16 96 Kent Temizliği Kıraç Atatürk mh. Raif Orbay Cad. No:14 Kıraç/Esenyurt 0 (212) 886 41 54 Kent Temizliği Maltepe 70 Evler Mevkii Gülsuyu Mezarlığı Üstü/Maltepe 0 (216) 427 67 94 Kent Temizliği Ümraniye Hekimbaşı Küçüksu Cad. Ümraniye Cezaevi Yanı/Ümraniye 0 (216) 630 20 34 Baruthane Atık Aktarma Merkezi Paşa Mah. Piyalepaşa Bulvarı No:74 Şişli 0 (212) 230 60 41 Yenibosna Atık Aktarma Merkezi Yenibosna Sanayi Cad. No:3 Bahçelievler/Yenibosna 0 (212) 551 18 76 Halkalı Atık Aktarma Merkezi Halkalı Yarımburgaz Mah. Fatih Cad Halkalı/Küçükçekmece 0 (212) 861 10 79 ATIK LOJİSTİK Silivri Atık Aktarma Merkezi K.Bakkalköy Atık Aktarma Merkezi Yenimahalle 1 Kasım Cad. Hasan Çeşme Mevkii/Silivri Atatürk Mah. Erzincan Cad. Küçükbakkalköy/Kadıköy 0 (536) 861 10 81 0 (533) 812 04 15 Hekimbaşı Atık Aktarma Merkezi Hekimbaşı Küçüksu Cad. Ümraniye Cezaevi Yanı/Ümraniye 0 (536) 033 81 90 Aydınlı Atık Aktarma Merkezi Aydınlı Köyü Patlayıcılar Yolu Tuzla 0 (542 )349 27 84 Şile Atık Aktarma Merkezi Şile Araç Muayene İstasyonu Yanı Şile 0 (507) 204 16 62 2
HİZMET ALANLARI DENİZ HİZMETLERİ HİZMET BİRİMLERİ ADRES TELEFON Sütlüce Kasımpaşa Sütlüce Mahallesi Karaağaç Caddesi No :9/1 Beyoğlu Camii Kebir Mah. Bahriye Cad. Toprak Tabya Sok. No:4 Kat:5 Beyoğlu 0 (212) 254 37 09 0 (212) 238 35 42 Pendik Sahil Bulvarı No:8/3 Pendik 0 (543) 906 08 58 Haydarpaşa Gemi Atıkları Arıtma Tesisi Tcdd H.Paşa Liman İşl. Müdürlüğü/Kadıköy 0 (216) 348 16 94 Kıyı Temizlik Eyüp Emniyettepe Mah. Halitpaşa Cad. No:17 Eyüp 0 (212) 625 26 37 KIYI TEMİZLİK Kıyı Temizlik Küçükçekmece Kıyı Temizlik Ataşehir Fatih Mah. Cengiz Topel Cad. Gülşenyuva Blokları Yanı İçkumsal/Küçükçekmece Barbaros Mah. Evren Cad. No:32 Yenisahra/Ataşehir 0 (212) 426 11 14 0 (216) 545 24 17 Kıyı Temizlik Silivri Selimpaşa Mah. 6096 Sok Silivri 0 (212) 731 44 37 ENDÜSTRİYEL ATIK YÖNETİMİ Endüstriyel Atık Planlama Endüstriyel Atık İşletme Paşa Mah. Piyalepaşa Bulvarı No:74 Şişli Karakiraz Köyü İstaç Katı Atık Tesisleri Kümeevleri No:3 Şile 0 (212) 230 60 41 0 (216) 732 87 05 Tıbbi Atık Yakma ve Sterilizasyon Tesisi Odayeri Düz. Dep. Alanı Göktürk Köyü Kemerburgaz/Eyüp 0 (212) 322 01 50 TIBBİ ATIK TOPLAMA VE BERTARAF Tıbbi Atık Toplama Eyüp Tıbbi Atık Toplama Küçükbakkalköy Silahtarağa Mah. Silahtarağa Cd. İBB Park Bahçeler Haliç Şefliği Yanı Eyüp Atatürk Mah. Erzincan Cad. Küçükbakkalköy/Ataşehir 0 (212) 581 02 97 0 (216) 573 30 16 HAFRİYAT TOPRAĞI, İNŞAAT, YIKINTI ATIKLARI DEPOLAMA VE GERİ KAZANIMI GERİ KAZANIM VE KOMPOST Hafriyat Atıkları Yönetimi Geri Kazanım ve Kompost İBB. Yol Bakım Müdürlüğü Yanı Edirnekapı/Fatih Işıklar Köyü Ege Sokak No:5/1 Kısırmandıra Mevkii Kemerburgaz/Eyüp 0 (212) 521 01 01 0 (212) 206 53 91 ÇEVRE LABORATUVARI ENERJİ ÜRETİM TESİSİ MAKİNE BAKIM HİZMET BİRİMİ Çevre Laboratuvarı Hasdal Edirnekapı Işıklar Köyü Ege Sok. No:5/1 Kemerburgaz/Eyüp Kemerburgaz Yolu Eski Hasdal Çöplüğü Hasdal Kemerburgaz/Eyüp İBB Yol Bakım Müdürlüğü Yanı Edirnakapı/Fatih 0 (212) 206 53 91 0 (212) 360 24 47 0 (212) 521 81 52 Tablo 1: İSTAÇ AŞ Hizmet Alanlarına ait İletişim Bilgileri 3
1.1.2. Misyon ve Vizyon Misyonumuz, Daha yaşanılır bir çevre için sıfır etki yaklaşımı ile özgün çözümler üretmek ve çevre bilinci oluşturmaktır. Vizyonumuz, Çevre yönetimine bütünsel yaklaşımla özgün çözümler üreten uluslararası otorite kuruluş olmaktır. Değerlerimiz, Bilgi ve tecrübelerimizi paydaşlarımızla paylaşırız. Çevre Yönetimini işimiz ötesinde kimliğimiz olarak görürüz. Çevre problemlerine yönelik özgün çözümlerimizi gelecek sorumluluğu ile tasarlarız. Başarının BEN de değil, BİZ de olduğuna inanırız. Yaptığımız işte daima mükemmeli yakalamaya çalışırız. Stratejik Amaçlarımız, Nihai Bertarafa Giden Atık Oranını Azaltmak Atık Bertaraf Yöntem Çeşitliliğini Artırmak Kaynaklarımızı Temiz Enerjiye Dönüştürmek ve Enerjiyi Verimli Kullanmak Çevre Yönetiminde Referans Kuruluş Olmak 4
1.1.3. Tarihçe 5
1.2. Şirketin Organizasyon, Sermaye ve Ortaklık Yapıları İle Bunlara İlişkin Hesap Dönemi İçerisindeki Değişiklikler İSTAÇ İstanbul Çevre Yönetimi Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (İSTAÇ AŞ) 28.12.1994 yılında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin Katı Atık Projesi kapsamında evsel atıkların düzenli olarak depolanması ve bertarafı, tıbbi atıkların taşınması ve yakılması ile çevre sağlığı için her türlü ağaç, fide ve çiçek temini, bunların dikimi ve bakımı gibi faaliyetleri yürütmesi, bunlar için gerekli tesislerin kuruması ve işletilmesi amacıyla kurulmuştur. Şirketimizin sermayesi 128.000.000,00-TL (Yüz yirmi sekiz milyon Türk Lirası) dır. Şirketimizin ortakları ve ortaklık payları aşağıdaki gibidir; Pay Sahibinin Unvanı Payların Toplam İtibar Değeri ( ) Ortaklık Oranı (%) İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 124.137.856 % 96,9827 İETT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2.161.792 %1,6889 METRO İSTANBUL SAN. VE TİC. AŞ 1.659.264 %1,2963 İSTANBUL AĞAÇ VE PEYZAJ AŞ 26.880 %0,0210 İSFALT İSTANBUL ASFALT FABRİKALARI SAN. VE TİC. AŞ 14.208 %0,0111 Tablo 2: Şirketimiz Ortakları ve Ortaklık Payları 1.3. İmtiyazlı Paylara ve Payların Oy Haklarına İlişin Açıklamalar İSTAÇ ın ortaklık yapısında, imtiyazlı paylara sahip ortaklar bulunmamaktadır. 6
1.4. Organizasyon Şeması YÖNETİM KURULU GENEL MÜDÜR Entegre Yönetim Temsilcisi Hukuk Müşaviri Özel Kalem İDARİ VE MALİ İŞLER GENEL MÜDÜR YARDIMCISI SAHA HİZMETLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI TEKNİK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI İNSAN KAYNAKLARI MÜDÜRÜ MALİ İŞLER MÜDÜRÜ TİCARET MÜDÜRÜ KALİTE ve KURUMSAL GELİŞİM MÜDÜRÜ DESTEK HİZMETLERİ MÜDÜRÜ ENDÜSTRİYEL ATIK MÜDÜRÜ KENT TEMİZLİĞİ ve ATIK BERTARAF MÜDÜRÜ HAFRİYAT ATIKLARI MÜDÜRÜ DENİZ HİZMETLERİ MÜDÜRÜ ATIK LOJİSTİK MÜDÜRÜ İŞLETMELER MÜDÜRÜ PROJE VE İŞ GELİŞTİRME MÜDÜRÜ İnsan Kaynakları Şefi Muhasebe Şefi Ticari Sözleşmeler Şefi Entegre Yönetim Sistemleri Şefi Asya Yakası İdari İşler Şefi Endüstriyel Atık Planlama Şefi Asya Yakası Kent Temizlik Şefi Hafriyat Atıkları Yönetim ve Planlama Şefi Deniz Hizmetleri Şefi Asya Yakası Atık Aktarma Şefi Geri Kazanım ve Kompost Tesisi Şefi Proje Yönetim Şefi Eğitim ve Kariyer Planlama Şefi Bütçe ve Finans Şefi Satınalma Şefi İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Şefi Avrupa Yakası İdari İşler Şefi Endüstriyel Atık İşletme Şefi Avrupa Yakası Kent Temizlik Şefi Asya Yakası Hafriyat Sahaları İşletme Şefi Asya Yakası Kıyı Temizlik Şefi Avrupa Yakası Atık Aktarma Şefi Tıbbi Atık Bertaraf Şefi Araştırma- Geliştirme Şefi Yazı İşleri ve İletişim Şefi Sosyal Etkinlikler Şefi İstihkak ve Kesin Hesap Şefi Bilişim Teknolojileri Şefi Kurumsal Kaynak Planlama Şefi Güvenlik Şefi Tanıtım ve Halkla İlişkiler Şefi Çevre Laboratuvarı Şefi Müşteri Hizmetleri Şefi Odayeri Atık Bertaraf Şefi Kömürcüoda Atık Bertaraf Şefi Seymen Atık Bertaraf Şefi Avrupa Yakası Hafriyat Sahaları İşletme Şefi Avrupa Yakası Kıyı Temizlik Şefi Gemi Atıkları Arıtma Tesisi Şefi Asya Yakası Tıbbi Atık Toplama Şefi Avrupa Yakası Tıbbi Atık Toplama Şefi Makine Bakım Şefi Enerji Yönetim Şefi Proje Etüt Şefi İş Geliştirme Şefi İşyeri Hekimliği Çevre Yönetimi Şefi Arıtma Tesisleri Şefi Kurumsal Pazarlama Şefi 7
1.5. Yönetim Organı, Üst Düzey Yöneticileri ve Personel Sayısı ile İlgili Bilgiler Yönetim organı üyeleri ile üst düzey yönetici sayıları aşağıdaki gibidir; UNVAN PERSONEL SAYISI Yönetim Kurulu 18 Genel Müdür 1 Genel Müdür Yardımcısı 2 Müdür 12 Hukuk Müşaviri 1 Şef 48 GENEL TOPLAM 82 Tablo 3:Yönetim Kurulu ve Üst Düzey Yönetici Sayısının Unvana Göre Dağılımı Yönetim Kurulu Başkan, Başkan Vekilleri ve Üyelerinin şirketimizdeki görev süreleri Tablo 4 de belirtilmiştir. ADI SOYADI GÖREVİ GÖREV SÜRESİ BAŞLANGICI - BİTİŞİ Sn. Hüseyin EREN Başkan 01.04.2013-Devam Ediyor Sn. Adem AVCI Başkan Vekili 02.01.2015-Devam Ediyor Sn. Selim KARABULUT Başkan Vekili 02.01.2015-Devam Ediyor Sn. Mahir ALKIS Üye 26.07.2002-Devam Ediyor Sn. Tuncay BULUT Üye 01.04.2005-Devam Ediyor Sn. Mahmut SÜMEN Üye 01.03.2006-Devam Ediyor Sn. Mahmut İSLAMOĞLU Üye 01.02.2007-Devam Ediyor Sn. Celil ASLAN Üye 01.05.2009-Devam Ediyor Sn. Adem ESEN Üye 06.06.2014-Devam Ediyor Sn. Kazım Taylan SEVER Üye 06.06.2014-Devam Ediyor Sn. Yılmaz YILDIZ Üye 01.04.2015-Devam Ediyor Sn. Murat BAŞTOR Üye 01.04.2015-Devam Ediyor Sn. Murat GÜRGÜZE Üye 10.04.2015-Devam Ediyor Sn. Serbay ÖZTÜRK Üye 17.09.2015-Devam Ediyor Sn. Özlem GARİP Üye 07.04.2016-Devam Ediyor Sn. Hatice ŞENER Üye 07.04.2016-Devam Ediyor Sn. Hamit POLAT Üye 01.06.2016-Devam Ediyor Sn. Mehmet Zeki İMAMOĞLU Üye 14.10.2016-Devam Ediyor Sn. Fahrettin SORAN Üye 18.09.2015-Devam Ediyor Sn. Rıza HÖKE Üye 01.04.2012-14.10.2016 Sn. Şerafettin USTA Üye 15.05.2012-06.04.2016 Sn. Mehmet ÖZÇELİK Üye 01.04.2015-06.04.2016 Sn. Cemal ÖZDEMİR Başkan Vekili 01.05.2015-06.04.2016 Tablo 4:Yönetim Kurulu Organı Üyelerinin Görev Dağılımları ve Süreleri 8
Fahrettin SORAN GENEL MÜDÜR Üst Düzey Yöneticilerimiz, Vahit BALAHORLİ ENDÜSTRİYEL ATIK MÜDÜRÜ Tevfik YILMAZ KENT TEMİZLİĞİ VE ATIK BERTARAF MÜDÜRÜ Hasan SARI SAHA HİZMETLERİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI (TEKNİK GENEL MÜDÜR YARDIMCISI V.) Suphi ÇAĞLAR HAFRİYAT ATIKLARI MÜDÜRÜ İ. Ruhi KELLECİ DENİZ HİZMETLERİ MÜDÜRÜ Alparslan KİRİŞ ATIK LOJİSTİK MÜDÜRÜ Fatih HOŞOĞLU İŞLETMELER MÜDÜRÜ M. Fatih PEKER PROJE VE İŞ GELİŞTİRME MÜDÜRÜ Uğur KARA İNSAN KAYNAKLARI MÜDÜRÜ Şenol BİLDİK MALİ İŞLER MÜDÜRÜ Zeynel HACIBEKTAŞOĞLU İDARİ VE MALİ İŞLER GENEL MÜDÜR YARDIMCISI İbrahim CEYHAN HUKUK MÜŞAVİRİ Ahmet U. İSKENDEROĞLU TİCARET MÜDÜRÜ Mustafa ALTINAY KALİTE VE KURUMSAL GELİŞİM MÜDÜRÜ Şirketimizdeki 2016 yılı içerisinde çalışan toplam personel sayısı ve unvanlarına göre dağılımı aşağıdaki Tablo 5 de gösterilmiştir. 9 Mevlüt DİLEK DESTEK HİZMETLERİ MÜDÜRÜ
UNVAN PERSONEL SAYISI GENEL MÜDÜR 1 GENEL MÜDÜR YARDIMCISI 2 MÜDÜR 12 HUKUK MÜŞAVİRİ 1 ŞEF 48 GENEL MÜDÜR ÖZEL KALEMİ 1 DANIŞMAN 2 İŞ YERİ HEKİMİ 5 AVUKAT 1 MÜHENDİS 70 UZMAN 15 KİMYAGER 12 KAPTAN 22 PERSONEL 236 FORMEN 75 SORUMLU 158 TEKNİKER 55 TEKNİSYEN 41 USTA 129 OPERATÖR 349 ŞOFÖR 952 GÜVENLİK GÖREVLİSİ 19 İŞÇİ 1.586 TOPLAM 3.792 Tablo 5: 2016 yılı Çalışan Sayısının Unvana Göre Dağılımı 10
86; 2% KADIN ERKEK 3706; 98% Grafik 1: Çalışan Sayısının Cinsiyete Göre Dağılımı 2 23 263 126 523 DOKTORA YÜKSEK LİSANS LİSANS 257 ÖNLİSANS LİSE MESLEK LİSESİ İLKÖĞRETİM 2598 Grafik 2: Çalışan Sayısının Öğrenim Düzeyine Göre Dağılımı 11
1.6. Yetki, Görev ve Sorumlulukları Düzenleyen Yasal Mevzuat Listesi Şirketimiz tüm faaliyetlerini, hukuki bir alt yapıya dayanarak gerçekleştirmekte olup hizmetlerinde doğrudan veya dolaylı olarak etkilendiği, yetki, görev ve sorumlulukların düzenlendiği yasal mevzuat listesi özetle maddeler halinde aşağıda belirtilmiştir. 4857 Sayılı İş Kanunu 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu 4735 Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu 5393 Sayılı Belediye Kanunu 2872 Sayılı Çevre Kanunu 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Gelir Vergisi Kanunu 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu KDV Kanunu Kurumlar Vergisi Kanunu 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu 6098 Türk Borçlar Kanunu 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 5809 Elektronik Haberleşme Kanunu 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu 6446 Elektrik Piyasası Kanunu 6592 Sayılı Maden Kanunu Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik Karayolları Trafik Yönetmeliği Atık Yönetimi Yönetmeliği Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Çevre Denetimi Yönetmeliği Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Çevre Görevlisi, Çevre Yönetimi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 12
Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü İle Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun Kapsamında Mal ve Hizmet Alımına İlişkin Yönetmelik Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği İSKİ Atık Suların Kanalizasyona Deşarj Yönetmeliği Deniz Kirliliğini Önleme Yönetmeliği Gemilerden Atıkların Alınması ve Atıkların Kontrol Yönetmeliği Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği Yönetmeliği Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Orman Kanunu 16. Madde Uygulama Yönetmeliği Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği Elektrik Şebeke Yönetmeliği Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik Çevre Kanununun 29 Uncu Maddesi Uyarınca Atıksu Arıtma Tesislerinin Teşvik Tedbirlerinden Faydalanmasında Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği Elektrik Piyasası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Kurul Kararı Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ Atık Ara Depolama Tebliği Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri Tebliği 13
Sera Gazı Emisyon Raporlarının Doğrulanması ve Doğrulayıcı Kuruluşların Yetkilendirilmesi Tebliği Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ Gönüllü Karbon Piyasası Proje Kayıt Tebliği Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkı ÇED Olumlu" veya "ÇED Gerekli Değildir" Kararı Bulunan Projelerde Yapılacak Kapasite Artışı ve/veya Genişletilmesi Planlanan Projelere İlişkin Tebliğ Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve Biyometanizasyon Tesisleri İle Fermente Ürün Yönetimi Tebliği 14
2. YÖNETİM ORGANI ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR Şirketin Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ve diğer kilit yöneticilere cari dönemde sağlanan huzur hakkı, ücret, ikramiye ve benzeri mali menfaatlerin toplam brüt tutarı 11.126.812 dir. 3. ŞİRKET ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİ 3.1. Şirketimizin Yatırım ve AR & GE Politikası Çevre problemlerini bütünsel bir bakış açısı ile ele alarak, sektörle ilgili gelişmelerin ve yeniliklerin sürekli takip edilmesi suretiyle, şirketin temel faaliyetlerinde karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik yeni (ilk ve yeni olma özelliğine sahip) projeler üretmek, Atıklardan ekonomik katkı sağlayacak ürünler elde etmeye yönelik projeler üretmek, Hibe destek programlarına katılımı arttırmak, Yürütülen çalışmalar neticesinde bilimsel yayınlar oluşturularak kurumsal imajı arttırıcı ulusal ve uluslararası etkinliklere katılım sağlamak, Üniversiteler, TÜBİTAK vb. araştırma kurumları ile ulusal ve uluslararası proje işbirliklerini geliştirmek. 3.2. Dönem İçinde Tamamlanan AR & GE ve Yatırım Çalışmaları ve Bu Çalışmaların Firma Kapasite, Maliyet ve Hasılat Döngülerine Olan Parasal Etkileri 3.2.1. Katı Atık Sızıntı Sularının Membran Distilasyonu ve Evaporasyon ile Arıtımı Projesi Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı-SANTEZ Programı destekli olan ve Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) ile birlikte 06.06.2014 tarihli sözleşme ile başlatılan projede; Düzenli Depolama Tesislerinde oluşan ve yüksek kirletici konsantrasyonuna sahip sızıntı sularının deşarj standartlarını sağlayacak kalitede arıtabilecek, alternatif bir sistem olarak düşük basınçlı membran distilasyonu ve evaporatör sisteminin kullanımı araştırılması amaçlanmıştır. 2015 yılı Aralık ayında tamamen sanayi (İSTAÇ AŞ) ve üniversite (YTÜ) işbirliği ile yerli bir modülün üretimi gerçekleştirilmiş olup Ocak 2016 da Odayeri DDT ham su ve ultrafiltrasyon çıkış sularında sürekli besleme ile çalıştırılmak üzere saha nakli ve montajı tamamlanmıştır. İşletilen Sürekli Kullanılabilir Boşluklu Doğrudan Temaslı Membran Distilasyon Modülü ile amonyum gideriminde %77, iletkenlik gideriminde %94 ve toplam katı gideriminde %98 lik giderim verimliliği elde edilmiştir. 15.09.2016 tarihinde tamamlanan projede üretilen modül için 25.11.2016 tarihinde patent başvurusu gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında bir adet makale hazırlanmıştır. 15
3.2.2. Odayeri Katı Atık Düzenli Depolama Sahasından Kaynaklanan Kokulu Organik Bileşik Emisyonlarının Karakterizasyonu ve Çevresel Yayılım Etkilerinin Araştırılması Projesi Projeye, Odayeri Katı Atık Düzenli Depolama Sahasında oluşan muhtemel kokuların yakın yerleşim bölgelerine olan etkilerinin incelenmesi, kokuya neden olan bileşiklerin ve atmosfer şartlarına bağlı olarak yayılımlarının tespit edilmesi amacı ile YTÜ Teknopark Geliştirme Bölgesinde gerçekleştirilmiştir. Sahadan belirli dönemlerde alınan numunelerin analizlerine göre alanla ilgili kirlilik ve koku modellemesi çalışmaları yapılmıştır. Çalışma neticesinde kokuya neden olan bileşikler ve bu bileşiklerin mesafeye bağlı etkisi belirlenerek atmosferik yayılım haritası çıkarılmıştır. 3.2.3. Kentsel Katı Atığın Gazifikasyonu Projesi İstanbul da Avrupa ve Asya yakası olmak üzere belediye atıklarının bertaraf edildiği iki adet Düzenli Depolama Tesisi bulunmaktadır. Avrupa Birliği tarafından yayınlanan Yenilenebilir Enerji Direktifi nde evsel ve endüstriyel atıkların biyolojik olarak ayrışabilir kısımları dahil, biyobozunur her tür atık (organik atıklar) yenilenebilir enerji kaynakları arasında sayılmaktadır. Bu direktif doğrultusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın 2010 yılında hazırladığı Atıkların Düzenli Depolanmasına İlişkin Yönetmelik ile AB Müktesebatına Uyum kapsamında düzenli depolama sahalarına gönderilen organik içerikli atıkların azaltılması hedeflenmiş, alternatif bertaraf yöntemlerinin uygulanması gerekli hale gelmiştir. Bu hedef doğrultusunda 10 ton/gün kapasiteli pilot gazifikasyon tesisi projesi ile belediye atıklarının bertaraf edilmesine karar verilmiş, başvuru dosyası hazırlanarak İstanbul Kalkınma Ajansı ile gerekli görüşmeler sürdürülmüştür. Fizibilitenin istenen şartları sağlayamaması nedeniyle kurumların karşılıklı mutabakatıyla proje başvurusu sonlandırılmıştır. 3.3. Sürdürülmekte olan AR & GE ve Yatırım Faaliyetlerinin Niteliği ve Tamamlanma Aşamaları, Planlanan Tamamlanma Tarihleri 3.3.1. Mikroalg Kültürünün Sürdürülebilir Enerji Üretimi ve Sera Gazı Mitigasyonunda Kullanımı Projesi Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı-SANTEZ Programı destekli olan ve Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) ile birlikte 01.06.2013 tarihli sözleşme ile başlatılan bu projede; Düzenli Depolama Tesislerinde oluşan sızıntı suyunun UF ve NF çıkış sularında laboratuvar ölçeğinde mikroalg üretimi gerçekleştirilmiştir. Hazırlık Çalışmalarının ve Laboratuvar Ölçekli Çalışmalar tamamlanmış Pilot Ölçekli Tesis Kurulumu gerçekleştirilerek işletmeye alınmıştır. Çalışmanın son 6 aylık dönemine 2014 yılı Aralık ayı içinde geçilerek Maliyet Analizine başlanmış olup proje 2015 yılı Haziran ayı içinde tamamlanarak nihai rapor ve fizibilite çalışmaları ile birlikte tamamlanmıştır. Çalışma neticesinde Odayeri 16
DDT Nanofiltrasyon ve Ultrafiltrasyon üniteleri çıkış sularında üç tip fotobiyoreaktör kullanılarak mikroalg üretimi gerçekleştirilmiş ticari bir tesis için tasarım kriterleri belirlenmiş, bu kapsamda Pramit Alg Fotobiyoreaktör (PAF) tasarımı yapılarak 01.04.2016 tarihinde çelik konstrüksiyonu tamamlanmıştır. 05.01.2017 tarihinde patent başvurusu yapılmıştır. Proje kapsamında iki adet makale yayımlanmıştır. 3.3.2. İkinci Sınıf Düzenli Depolama Sahalarında Oluşan Depo Gazının Membran Ayırma Prosesleri İle Zenginleştirilmesi ve Alternatif Kullanım Alanlarının Araştırılması Projesi Proje ile 2. Sınıf Düzenli Depolama Sahalarında oluşan depo gazının yüksek saflıkta (>%98 CH4) arıtılarak araç yakıtı (CNG) olarak kullanılabilirliğinin araştırılması, ayrıca gaz kalitesi düşük depolama tesisleri için işletme şartlarının ve ekonomik ömürlerinin iyileştirilmesi amacı ile membran temelli gaz ayırma modüllerinin uygun konfigürasyonlar ile geliştirilmesi amaçlanmaktadır. TUBİTAK 1501 hibe programına başvurulması planlanmaktadır. 3.3.3. Atık Deniz Yosunlarının Geri Kazanım Uygulamalarının Araştırılması ve Sürdürülebilir Atık Yönetim Modelinin Geliştirilmesi Projesi İBB kıyı sathında 515 km lik bir mesafede ağırlıklı olarak atık deniz yosunlarının neden olduğu kirliliğin önlenmesi amacı atık deniz yosunlarından; laboratuvar ölçekli fiziksel yolla ve fermantasyon yoluyla sıvı organik gübre üretilmesi ve üretilen bu ürünlerin bitki yetiştiriciliğinde kullanımı incelenmiştir. Tere tohumunda yapılan çalışmalarda sıvı gübre olumlu sonuçlar vermiş ve şahit numunelere kıyasla gözle görülür büyümeler saptanmıştır. Projenin, pilot ölçekteki çalışmalarına başlanmış olup Nisan 2017 de bitirilmesi planlanmaktadır. 3.3.4. Çöp Gazının Zenginleştirilmesi ve Araç Yakıtı Olarak Kullanımı Projesi Son yıllarda gaz yakıtlar içten yanmalı motorlarda önemli bir alternatif yakıt türü olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu gaz yakıtlarının en önemlileri sıvılaştırılmış petrol gazı (liquid petrol gas, LPG), sıkıştırılmış doğal gaz (compression natural gas, CNG), hidrojen ve biyogazdır. Özellikle Kuzey Avrupa da depo gazının adsorbsiyon/absorbsiyon, distilasyon ve membran prosesleri ile metan içeriğinin zenginleştirilerek doğal gaz hattına verilmesi ve araç yakıtı olarak değerlendirilmesi oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Gerçekleştirilmesi planlanan çalışma kapsamında; 1000 m3/saat kapasiteye sahip saflaştırma prosesi ile entegre sıkıştırma ve dolum istasyonunun kurulması ve elde edilen %96 (veya üzeri) saflıkta CH4 içeren CNG yakıtın KİT modül ile modifiye edilen Tıbbi Atık Toplama Araçlarında yakıt olarak kullanılması hedeflenmektedir. Proje kapsamında fizibilite çalışmaları tamamlanarak firma görüşmelerine geçilmiştir. Farklı teknolojilerin araştırılmasına devam edilmektedir. 17
3.3.5. Aktarma Araçlarının Dual Tip CNG Yakıta Dönüştürülerek Yakıt Tasarrufunun Sağlanması Projesi Milyonlarca yıl önce yaşamını yitirmiş organik kökenli bileşikler yeraltında bataklık kenarlarında birikir. Sıcaklık, basınç ve çeşitli organizmaların etkisiyle bozunmaya uğrar ve bu bozunma sonucu bir hidrokarbon yapısı oluşturur. Bu yapı metan, etan, propan gibi gazların bileşiminde olduğu zaman yanıcı bir gaz olan doğalgaz oluşur. Compressed Naturel Gas yani Sıkıştırılmış Doğal Gaz diye adlandırılan CNG, doğal gazın yüksek basınçlarda 200/250 barda özel kompresörlerle sıkıştırılmış halidir. CNG özellikle otomotiv endüstrisinde otogaz ve motor yakıtı olarak kullanılabilmektedir. Otomotiv sanayisinde her türlü araçlarda kullanılan CNG tır, kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs, araba gibi her türlü ulaşım aracında kullanılabilir. Dünya'da sıkıştırılmış doğal gazın en yoğun kullanıldığı alan taşımacılık alanıdır. Akaryakıt fiyatlarının yüksek olması, oktan değerinin 120-125 oktan olması, temiz ve tam yanmanın sağlanması, yağ ile karışmaması sonucu motorun ömrünü uzatması, zamanla yakıt tüketimi artışına neden olmaması, patlama tehlikesinin (%5-%15 Hava- Gaz karışım oranı) diğer yakıtlara oranla düşük olması CNG' nin teşvik edilen bir yakıt olmasını sağlamıştır. Proje kapsamında, aktarma istasyonlarımızdaki Mersedes 1840 marka rotopress araçlarımızın motorları Enerji AŞ ve Hayat İnovasyon firmaları ile yapılan çalışmalarla motor kit değişimi yapılarak aracımız hem CNG hem de motorinle çalışır hale getirilmiştir. Projedeki hedefimiz %65 oranında CNG kullanılarak yakıt maliyetlerimizi düşürmektir. Değişim sonrası aracımızın testleri 21.11.2016 da Baruthane Odayeri arasında başlatılmıştır. Test planlamamıza göre, 15.01.2017 tarihine kadar İBB ye yapılan yol güzergah belge başvuruların tamamlanması durumunda, aracımız Halkalı Seymen güzergahında test çalışmalarına devam edecektir. 3.3.6. Organik Katı Atıkların Enerji Verimli Olarak Bertarafı Projesi Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı-SANTEZ Programı destekli olan ve İstanbul Teknik Üniversitesi ile birlikte 04.06.2014 tarihli sözleşme ile başlatılan projede; öğütülmüş mutfak atıkları ile zenginleştirilmiş evsel atıksuların pilot ölçekli biyoreaktörde havasız ortamda çürütülmesi araştırılmaktadır. Ayrıca, pilot tesis, İstanbul daki ön atıksu arıtma ve derin deniz deşarjı tesislerini temsilen, İSKİ Balta Limanı Atıksu Arıtma Tesisi ne entegre edilmiş önerilen prosesin organik katı atıkların bertarafı ve evsel atıksuların arıtımı üzerine çevresel ve ekonomik kazanımları tespit edilecektir. Pilot tesis tasarımı, İhale Süreci ve Atıksu Arıtma Tesisine yerleştirilmesi ile Hazırlık Çalışmaları ve hidrolik testleri tamamlanarak kurulum gerçekleştirilmiştir. 2016 yılı Haziran ayı içinde tamamlanması planlanan proje teknik problemlerin zamanında giderilememesi nedeni ile uzatılmıştır. 2017 Ocak ayına uzatılan proje biyolojik prosesin devreye alınamamasından dolayı devam etmektedir. 18
3.3.7. Dönem İçinde Yapılan AR&GE ve Yatırım Harcamalarının Tutarı, Finansman Kaynakları 2016 yılı içerisinde yürütülen Ar-Ge çalışmalarının toplam harcama tutarı 154.200 dir. 3.3.8. Bu Çalışmalarının Firmanın Faaliyetlerine, Hasılat, Maliyet ve Kapasite Kullanım Oranlarına Etkileri Konusunda Yönetimin Beklentisi Söz konusu Ar-Ge faaliyetlerinin şirketimiz hasılat ve maliyetlerine büyük etkileri beklenmemektedir. Ancak, söz konusu projelerin yatırıma geçmesi durumunda, şirket faaliyet alanlarının genişlemesine ve hasılat kazanmasına sebep olacaktır. Bunun yanında salt Ar-Ge niteliği taşıyan projelerin faaliyet konularındaki iyileşmeleri desteklemesi ve kapasite kullanımlarına olacak pozitif etkileri yönetim için yeterlidir. 3.3.9. Şirketin Varsa Devlet Teşviklerinden Yararlanma Durumu Şirketimiz Ar Ge projeleri kapsamında TÜBİTAK, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı (İstanbul Kalkınma Ajansı) proje hibe/fon destek programlarına başvurarak mali destek almaktadır. Kömürcüoda Arıtma tesisi için elektrik enerjisi tüketiminde Çevre ve Şehircilik Bakanlığından teşvik alınmaktadır. 19
4. ŞİRKET FAALİYETLERİ VE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ÖNEMLİ GELİŞMELER 4.1. Şirket Faaliyetleri 4.1.1. Evsel Atık Yönetimi 4.1.1.1. Kent Temizliği İstanbul un temizliği kapsamında, Kent Temizlik ve Atık Bertaraf Müdürlüğüne bağlı, Avrupa ve Asya Yakası Kent Temizlik Şeflikleri olarak; her geçen gün daha da büyüyen ve gelişen, ülkemizin en kalabalık, ekonomik ve sosyo-kültürel açıdan en önemli kenti olan bu metropolün, tarihi ve kültürel dokusuna zarar vermeden, ihtiyaçlara zamanında ve eksiksiz biçimde cevap verebilecek şekilde, yaşanılabilir bir çevre oluşumuna katkıda bulunarak, daha temiz bir İstanbul için, faaliyetlerimizi 365 gün 7/24 saat esasına göre ara vermeksizin sürdürmekteyiz. Daha temiz bir İstanbul ve yaşanılabilir bir çevre adına, İstanbul genelinde mekanik süpürme, yıkama ve elle süpürme çalışmalarımız kapsamında 1.400 personel ve 311 araçla; Mekanik süpürme faaliyeti olarak 39 ilçe, 1.357 ana arterde yaklaşık olarak günlük 6,6 milyon m 2 alan süpürülmekte, Mekanik yıkama faaliyeti olarak 350.000 m 2 alan yıkanmakta olup, ayrıca 40 km bariyer ve 50.000 m 2 zemin temizlenmektedir. Elle süpürme çalışmalarımızda ise her gün ortalama 33 alt geçit, 214 üst geçit, 841 otobüs durağı ve 18 meydan, sahil yürüyüş ve bisiklet yolları ile metrobüs durakları düzenli olarak temizlenmekte, bunun yanında afiş toplama, yazı silme, hayvan ölüsü ve hurda lastikler toplanmaktadır. Ayrıca, gerçekleşen trafik kazaları sonucu yolun temizlenmesi amacıyla müdahale edilmekte ve bütün bu çalışmalar sonucunda da günlük yaklaşık 7.800 poşet atık toplanmaktadır. Kış çalışmaları kapsamında, tuzlama ve kar küreme, ani gelişen doğal afet vb. durumlarda araç ve personellerimiz ile gerekli çalışmalar yapılmaktadır. 20
Kent temizliği faaliyetlerimizi yürütürken; alanında uzman ve kurumsal aidiyet duygusunu benimsemiş deneyimli personellerimiz ile çalışmalarımızı devam ettirmekteyiz. Son teknoloji ile bezenmiş olan, çevreye duyarlı, daha az gürültülü ve gaz salınımı minimum seviyede olan güçlü araç filomuz sayesinde yapılan temizlik çalışmaları esnasında, havada asılı kalan partikül maddeler tekrar ortama verilmeyerek şehrin hava kalitesi de korunmaktadır. Mekanik süpürme faaliyetinde 6,6 milyon m 2 alan süpürülmektedir. Elle süpürme faaliyeti ile günlük yaklaşık 7.800 poşet atık toplanmaktadır. Mekanik yıkama faaliyeti ile 350.000 m 2 alan yıkanmaktadır. 21
AVRUPA YAKASI ASYA YAKASI İSTANBUL GENELİ Mekanik Süpürme (m 2 ) Mekanik Yıkama (Adet) Mekanik Süpürme (m 2 ) Mekanik Yıkama (Adet) Mekanik Süpürme (m 2 ) Mekanik Yıkama (Adet) OCAK 94.544.955 495 37.036.451 97 131.581.406 592 ŞUBAT 130.840.454 716 58.055.383 255 188.895.837 971 MART 139.142.385 770 61.841.020 270 200.983.405 1.040 NİSAN 134.023.521 720 61.485.672 377 195.509.193 1.097 MAYIS 136.942.911 769 63.822.906 350 200.765.817 1.119 HAZİRAN 131.522.159 625 70.380.330 439 201.902.489 1.064 TEMMUZ 135.842.790 620 72.276.423 458 208.119.213 1.078 AĞUSTOS 140.848.224 656 71.918.724 505 212.766.948 1.161 EYLÜL 132.859.367 549 70.679.919 460 203.539.286 1.009 EKİM 138.066.189 728 72.387.762 423 210.453.951 1.151 KASIM 135.246.917 640 70.434.573 301 205.681.490 941 ARALIK 136.587.473 506 69.840.579 282 206.428.052 788 TOPLAM 1.586.467.345 7.794 780.159.741 4.217 2.366.627.087 12.011 GÜNLÜK 4.334.610 21 2.222.677 12 6.557.287 33 Tablo 6: 2016 yılı Avrupa ve Asya Yakası Mekanik Süpürme-Mekanik Yıkama Miktarları 22
4.1.1.2. Atık Bertaraf 1995 yılından itibaren İstanbul un belediye atıkları, Avrupa ve Asya yakalarında kurulan Atık Bertaraf Tesislerinde bertaraf edilmeye başlanmıştır. Bu tesisler, Avrupa yakasında Eyüp Göktürk Odayeri ve Silivri Seymen Köyünde, Asya Yakasında ise Şile Karakiraz Köyü Kömürcüoda mevkilerinde kurulmuştur. II. Sınıf Düzenli Depolama Tesislerinde belediye atıklarının bertarafı süreci; işletme, ek saha yapımı, sahanın izlenmesi ve kontrolü, sızıntı suyunun toplanması-arıtımı ve depo gazı yönetimi gibi çalışmalar ulusal ve uluslararası standartlara göre devam etmektedir. Düzenli depolama sahalarının tasarımı ve işletilmesinde geçirimsizlik tabakasının oluşturulması, atıkların serilmesi ve sıkıştırılması, atıkların üzerine ara örtü toprak yapılması, sızıntı sularının toplanarak arıtılması ile yeraltı ve yüzey sularının korunması, oluşan depo gazının toplanarak kontrol altına alınması çalışmaları ile bertaraf proseslerinden kaynaklanması muhtemel olumsuzluklar da önlenmektedir. ODAYERİ KÖMÜRCÜODA SEYMEN 23
İstanbul da günlük yaklaşık 17.000 ton belediye atığı oluşmaktadır, oluşan bu atıkların 10.833 ton/gün kısmı Odayeri, 5.895 ton/gün kısmı Kömürcüoda ve 605 ton/gün kısmı ise Seymen Atık Bertaraf Tesislerinde uluslararası geçerliliği olan standartlar ve yönetmeliklere uygun olarak bertaraf edilmektedir. ASYA YAKASI DEPOLAMA (Ton) AVRUPA YAKASI DEPOLAMA (Ton) Kömürcüoda Odayeri Seymen OCAK 164.667 315.879 14.917 ŞUBAT 155.578 304.149 14.502 MART 162.076 329.640 16.722 NİSAN 161.069 332.043 18.612 MAYIS 176.127 354.172 19.587 HAZİRAN 193.370 373.340 21.163 TEMMUZ 179.797 323.161 21.753 AĞUSTOS 195.502 349.709 22.332 EYLÜL 202.059 341.371 19.939 EKİM 191.959 349.463 17.878 KASIM 188.696 333.518 17.854 ARALIK 181.103 321.868 16.474 TOPLAM 2.152.001 4.028.313 221.732 Tablo 7: 2016 yılı Avrupa ve Asya Yakası Lokasyonlara Göre Depolama Miktarları 5.895 ton/gün Kömürcüoda 10.833 ton/gün Odayeri İstanbul'da günlük 17.000 ton belediye atığı oluşmaktadır. 605 ton/gün Seymen 24
4.1.1.3. Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Belediye atıklarının düzenli depolama yöntemi ile bertarafı sonucu kimyasal, biyolojik ve fiziksel olaylara maruz kalarak oluşan çöp sızıntı suyunun çevreye ve insan sağlığına zarar vermemesi için kontrol edilmesi gerekmektedir. Çöp sızıntı sularının arıtımı için ön çöktürme membran biyoreaktör (nitrifikasyondenitrifikasyon-uf membranları), nanofiltrasyon ünitesi ve çamur susuzlaştırma ünitelerinden oluşan nihai arıtma tesisleri kurulmuş ve söz konusu sızıntı suları bu tesislerde arıtılmaktadır. AVRUPA YAKASI ARITMA (m 3 ) ASYA YAKASI ARITMA (m 3 ) OCAK 119.462 45.416 ŞUBAT 91.203 49.309 MART 69.784 47.921 NİSAN 92.975 49.858 MAYIS 90.548 42.626 HAZİRAN 106.468 49.187 TEMMUZ 83.379 36.874 AĞUSTOS 96.318 41.628 EYLÜL 92.476 35.171 EKİM 73.321 41.062 KASIM 65.174 43.434 ARALIK 89.419 42.385 TOPLAM 1.070.527 524.871 Tablo 8: 2016 yılı Avrupa ve Asya Yakası Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Miktarları ODAYERİ KÖMÜRCÜODA Odayeri Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisinin kapasitesi 2.000 m 3 /gün olup yönetmeliğe uygun olarak İSKİ Kanalına deşarj edilir. Kömürcüoda Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisinin kapasitesi 1.700 m 3 /gün olup yönetmeliğe uygun olarak alıcı ortama deşarj edilir. 25
4.1.1.4. Geri Kazanım ve Kompost Üretimi 2001 yılında kurulan 1.000 ton/gün atık işleme kapasiteli Geri Kazanım ve Kompost Tesisinde, organik atıklardan 18.000 ton/yıl kompost üretilmektedir. Tesiste elde edilen kompost, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından kentin muhtelif yerlerindeki ağaçlandırma ve peyzaj çalışmalarında kullanılmaktadır. Ayrıca İBB tarafından özel firmalara da satışı yapılmaktadır. ÜRETİLEN KOMPOST MİKTARI (Ton) OCAK 2.261 ŞUBAT 2.899 MART 1.809 NİSAN 2.263 MAYIS 607 HAZİRAN 1.080 TEMMUZ 1.566 AĞUSTOS 1.787 EYLÜL 779 EKİM 1.270 KASIM 1.052 ARALIK 963 TOPLAM 18.336 Tablo 9: 2016 Yılı İçerisinde Üretilen Kompost Miktarı 26
Geri Kazanım ve Kompost Tesisi içerisinde bulunan ayırma ünitesinde toplanan geri dönüşümlü PE, PP türü atıklardan granül tesisinde, granül ve pet çapak üretilerek ekonomik değer sağlanmaktadır. Plastik atıkların çevreyi kirletme faktörü ve ekonomik değeri dikkate alınarak, bu atıklar işlenerek geri kazanılmaktadır. GERİ KAZANIM MİKTARI (Ton) OCAK 736 ŞUBAT 767 MART 832 NİSAN 583 MAYIS 424 HAZİRAN 274 TEMMUZ 379 AĞUSTOS 416 EYLÜL 215 EKİM 544 KASIM 466 ARALIK 478 TOPLAM 6.114 Tablo 10: 2016 Yılı Geri Kazanım Miktarı 27
4.1.1.5. Atık Lojistik İstanbul da nüfus artışına bağlı olarak yerleşim alanlarının çoğalmasıyla her geçen gün atık miktarı artmaktadır. İlçe belediyeleri tarafından toplanan atıkların depolama sahalarına doğrudan taşınmasının maliyetli ve zaman alması sebebiyle aktarma istasyonları işletmeye alınmıştır. Bu sayede, uzak mesafelerde olan düzenli depolama sahalarına, küçük kapasiteli belediye atık toplama araçlarının gidiş gelişini ortadan kaldırarak, yakıt tasarrufu sağlanmakta, trafik yoğunluğu azaltılmakta ve egzoz emisyonundan kaynaklanan muhtemel hava kirliliğinin önüne geçilmektedir. AVRUPA YAKASI (Ton) ASYA YAKASI (Ton) OCAK 256.762 143.937 ŞUBAT 247.031 134.896 MART 266.920 144.197 NİSAN 271.895 146.283 MAYIS 286.339 154.387 HAZİRAN 307.045 165.467 TEMMUZ 212.927 110.318 AĞUSTOS 204.370 85.132 EYLÜL 253.550 121.523 EKİM 278.413 141.217 KASIM 268.193 136.808 ARALIK 262.359 133.175 TOPLAM 3.115.804 1.617.340 Tablo 11: 2016 Yılı Avrupa ve Asya Yakası Aktarma İstasyonlarına Gelen Evsel Atık Miktarı Günlük ortalama 5.000 ton belediye atığı Asya yakasındaki aktarma istasyonlarından Kömürcüoda bertaraf tesislerine taşınmaktadır. Günlük ortalama 10.000 ton belediğe atığı Avrupa yakasındaki aktarma istasyonlarında Odayeri ve Seymen bertaraf tesislerine taşınmaktadır. 28
4.1.1.6. Çöp Gazından Enerji Üretimi Düzenli depolama sahalarında oluşan depo gazı (LFG) gaz toplama sistemleri ile toplanarak elektrik enerjisine dönüştürülmektedir. Atıktan enerji üretimi ile, LFG içinde %50 oranında bulunan ve karbondioksite oranla 21 kat fazla sera etkisi olan ve dolayısıyla küresel ısınmaya neden olan metan gazı, zararsız ve kontrol edilebilir nihai ürünlere dönüştürülmektedir. ODAYERİ ARITMA (MWh) ODAYERİ (MWh) KÖMÜRCÜODA (MWh) OCAK 966 23.614 6.929 ŞUBAT 965 22.847 6.713 MART 1.165 23.852 9.727 NİSAN 1.222 22.392 8.829 MAYIS 1.136 22.907 9.573 HAZİRAN 1.148 22.961 9.388 TEMMUZ 1.212 23.155 9.429 AĞUSTOS 1.124 26.766 9.641 EYLÜL 994 24.238 9.294 EKİM 934 27.510 9.686 KASIM 1.127 26.918 9.523 ARALIK 1.188 26.483 9.866 TOPLAM 13.181 293.643 108.598 Tablo 12: 2016 yılı Elektrik Üretimi Miktarı Çöp gazının bertaraf edilmesinin yanı sıra enerjiye dönüştürülmesi amacıyla ilk olarak 2001 yılında Hasdal, 2008 yılında Odayeri, 2009 yılında Kömürcüoda, 2013 yılında ise Odayeri Arıtma Enerji Üretim Tesisleri devreye alınarak depolanan çöp gazı (metan gazı) elektrik enerjisine dönüştürülmeye başlanmıştır. 2016 yılı itibari ile 47 adet gaz motoru ile yaklaşık 64,7 MWh kurulu güç kapasitesine ulaşılmıştır. Hasdal Depolama Sahası Enerji Üretim Tesisi 2 MWh, Odayeri Arıtma Tesisinin tüketimini karşılayan Enerji Üretim tesisi 2 MWh, Odayeri Enerji Üretim Tesisi yaklaşık 43,7 MWh ve Kömürcüoda Enerji Üretim Tesisi ise yaklaşık 17 MWh kurulu güçle çalışmaktadır. 29
4.1.2. Deniz Hizmetleri Yönetimi Euroshore (Avrupa Gemi Atık Alımcıları Birliği) üyesi olan şirketimiz, 13 adet lisanlı atık alım gemisiyle Marpol 73/78 Uluslararası Denizcilik Anlaşması kapsamında EK-I (petrol türevli atıklar), EK-IV (pis su) ve EK-V (çöp) atıkları alabilmektedir. Hizmet Verilen Gemi Sayısı (Adet) 4.1.2.1. Deniz Yüzeyi Temizliği EK-I Petrol Türevli Atık (m³) EK-V Çöp (m³) EK-IV Pis Su (m³) OCAK 589 7.619 502 797 ŞUBAT 631 10.629 488 975 MART 655 11.408 430 1.222 NİSAN 612 11.871 527 1.496 MAYIS 650 10.417 623 1.348 HAZİRAN 610 10.116 526 616 TEMMUZ 573 8.840 361 752 AĞUSTOS 600 9.437 579 951 EYLÜL 518 7.806 375 363 EKİM 618 11.338 487 1.094 KASIM 555 10.683 428 677 ARALIK 561 10.319 464 749 TOPLAM 7.172 120.483 5.790 11.040 Tablo 13: 2016 Yılı Gemilerden Atık Alımı Miktarı Şirketimize ait deniz yüzeyi te özel inşa edilmiş 8 adet tekne ile 5 milyon m² lik deniz yüzeyi alanı temizlenerek İstanbul halkına hizmet verilmektedir. 30
TOPLANAN ATIK ( m³) OCAK 527 ŞUBAT 351 MART 327 NİSAN 391 MAYIS 513 HAZİRAN 574 TEMMUZ 378 AĞUSTOS 450 EYLÜL 383 EKİM 292 KASIM 321 ARALIK 236 TOPLAM 4.743 Tablo 14: 2016 Yılı Deniz Yüzeyi Temizliği ile Toplanan Atık Miktarı 31
4.1.2.2. Kıyı-Plaj ve Derelerin Temizliği İstanbul Büyükşehir Belediyesi deniz sınırları dâhilinde yaklaşık 515 km olan kıyı şeridindeki tüm sahil, plaj, iskele ve yürüyüş bantlarının temizliği, 31 adet daimi ve ilave 16 adet yazlık ekiplerden oluşan toplamda 47 adet mobil temizlik ekibi tarafından yapılmaktadır. Ayrıca, yağmur ve benzeri faktörlerden dolayı Haliç, dere ağızları ve koy gibi noktalarda biriken ve suyun sığlaşmasına neden olan dip çamuru, özel teçhizatlı temizlik araçlarıyla çıkarılmakta ve bertaraf sahalarına taşınmaktadır. 47 adet mobil temizlik ekibiyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi deniz sınırları dâhilinde yaklaşık 515 km alan kıyı şeridi temizlenmektedir. Su altı temizlik çalışmalarımızla deniz dibi yaşamını ve eko sistemi olumsuz etkileyen katı atıklar profesyonel dalgıçlar ile temizlenmektedir. Toplanan Atık (Ton) KIYI TEMİZLİK PLAJ TEMİZLİĞİ DERE ISLAH Toplanan Ambalaj Atığı (Ton) 32 Toplanan Atık (Ton) Toplanan Ambalaj Atığı (Ton) Çıkartılan Çamur (m 3 ) OCAK 323 5 87 0 719 ŞUBAT 295 6 100 0 4.737 MART 318 9 117 1 5.421 NİSAN 293 12 138 1 13.263 MAYIS 483 10 607 12 13.011 HAZİRAN 359 18 615 13 11.792 TEMMUZ 268 15 330 14 1.783 AĞUSTOS 333 24 588 14 5.939 EYLÜL 428 15 394 14 3.011 EKİM 283 11 92 2 4.066 KASIM 441 8 105 3 6.200 ARALIK 329 8 70 1 5.093 TOPLAM 4.158 146 3.248 75 75.035 Tablo 15: 2016 Yılı Kıyı Plaj Temizliği ve Dere Islahında Toplanan Atık Miktarı
4.1.2.3. Gemi Kaynaklı Atıkların Toplanması ve Arıtılması 2006 yılında gemilerden toplanan petrol türevli atıkların ekonomiye kazandırılması amacıyla Haydarpaşa Atık Kabul Tesisi kurulmuştur. Marpol 73/78 EK-I kapsamındaki petrol türevli atıklar, ayrıştırılmak amacıyla susuzlaştırılarak İstanbul Enerji AŞ ye gönderilmektedir. Yaklaşık 20.000 ton/yıl atık yağ, ekonomiye geri kazandırılmaktadır. ARITILARAK DEŞARJ EDİLEN ATIK SU (m 3 ) Atık Su Miktarı GERİ DÖNÜŞÜME GÖNDERİLEN ATIK YAĞ VE SU ORANI (m 3 ) Atık Miktarı (m 3 ) Su Oranı (%) OCAK 7.509 384 13,05 ŞUBAT 9.839 2.172 9,66 MART 11.371 1.408 10,27 NİSAN 11.187 1.749 7,35 MAYIS 10.281 1.590 8,64 HAZİRAN 9.241 1.729 4,23 TEMMUZ 8.772 845 4,64 AĞUSTOS 9.052 2.029 4,87 EYLÜL 6.550 1.375 8,00 EKİM 10.047 1.246 7,95 KASIM 9.912 1.701 7,20 ARALIK 9.479 2.084 4,77 TOPLAM 113.240 18.312 7,17 Tablo 16: 2016 yılı Gemi Kaynaklı Atıkların Arıtılması Sonucu Geri Dönüşüme Gönderilen Atık Yağ ve Su Oranları 33
4.1.3. Tıbbi Atıkların Yönetimi Şirketimiz tarafından İstanbul genelinde tıbbi atıklarının alındığı 20 yatak altı ve üstü yaklaşık 291 sağlık kuruluşu ve 8.000 tıbbi atık noktası mevcuttur. Tüm bu noktalardan toplanan atık miktarı yaklaşık 22.500 ton/yıl olup, patalojik atıklar diğer enfekte atıklardan ayrı toplanmaktadır. STERİLİZASYON TESİSİ 2014 YAKMA TESİSİ 1995 2014 Nisan ayı itibariyle azami kapasitesi 100 ton/gün olan Sterilizasyon Tesisi devreye alınmıştır. Sağlık kuruluşlarından özel lisanslı tıbbi atık toplama araçları ile toplanan tıbbi atıklar, sterilizasyon tesisinde ön işleme tabi tutulup belediye atık haline getirilmekte ve bertaraf edilmek üzere düzenli depolama sahasına gönderilmektedir. Patolojik atıklar ve yakılarak bertaraf edilmesi gereken tıbbi atıklar ise, 24 ton/gün kapasiteli yakma tesisine getirilmekte, refrakterli fırın içerisinde yakılarak hacimsel olarak %95, kütlesel olarak ise %75 oranında azaltılarak bertarafı sağlanmaktadır. ASYA YAKASI Toplanan Tıbbi Atık Miktarı (Ton) 34 AVRUPA YAKASI Toplanan Tıbbi Atık Miktarı (Ton) OCAK 710 1.313 ŞUBAT 711 1.313 MART 751 1.417 NİSAN 710 1.286 MAYIS 714 1.310 HAZİRAN 685 1.273 TEMMUZ 566 1.090 AĞUSTOS 685 1.326 EYLÜL 571 1.138 EKİM 682 1.349 KASIM 772 1.407 ARALIK 764 1.495 TOPLAM 8.321 15.717 GENEL TOPLAM 24.038 Tablo 17: 2016 Yılı Toplanan ve Bertaraf Edilen Tıbbi Atıkları Miktarı
4.1.4. Hafriyat Atıklarının Yönetimi İstanbul un gizli problemi olan hafriyat kirliliğini, kesin çözüme ulaştırmak amacıyla, hafriyat depolama alanları, geri dönüşüm tesisleri ve ıslah projelerini kapsayan çalışmalar yapılmaktadır. İstanbul genelinde inşaat yıkıntı atıklarının toplanması, inşaat yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ve hafriyat depolama tesislerinin işletilmesi başlıca faaliyetlerimizdir. Çevre Kontrol Merkezi atık yönetim otomasyon projesi kapsamında atık naklini sağlayan araçlar web tabanlı olarak kontrol edilmektedir. ARAÇ SAYISI (Adet) TONAJ (Ton) OCAK 89.091 2.235.354 ŞUBAT 180.364 4.622.438 MART 229.953 5.832.633 NİSAN 338.702 8.586.367 MAYIS 321.274 8.146.550 HAZİRAN 315.856 8.065.964 TEMMUZ 198.032 5.006.319 AĞUSTOS 285.575 7.270.606 EYLÜL 191.484 4.963.548 EKİM 270.779 7.023.803 KASIM 245.450 6.278.815 ARALIK 160.702 4.111.117 TOPLAM 2.827.261 72.143.514 Tablo 18: 2016 Yılı Depolanan Hafriyat Sahalarına Gelen Araç Sayısı ve Atıkları Miktarı 35
4.1.5. Endüstriyel Atıkların Yönetimi Endüstriyel atıkların analizi, nakliyesi, ambalajlanması, ara depolanması, Solidifikasyon- Stabilizasyon tesislerinde ön işleme tabi tutulması, düzenli depolanabilir nitelikteki atıkların ise I.Sınıf Düzenli Depolama Sahasında bertarafı sağlanmaktadır. Geri kazanılabilir nitelikteki atıklar Ara Depolama Tesisinde tasnif edilip geri kazanım tesislerine iletilmekte, yakılabilir nitelikteki atıklar da Elleçleme Tesisinde ön işleme tabi tutularak işlenmektedir. Uygun olmayanlar ise doğrudan ilgili bertaraf tesislerine gönderilmektedir. Bu tesislerimiz 29.01.2016 tarihli, 39590 sayılı Çevre İzin ve Lisans Belgesine sahiptir. ARA DEPOLAMA (Kg) DÜZENLİ DEPOLAMA (Kg) ELLEÇLEME TESİSİ (Kg) S/S TESİSİ (Kg) OCAK 322.138 739.295 - - ŞUBAT 383.054 364.349 - - MART 493.263 7.086.173 300.000 - NİSAN 321.816 1.766.865 358.100 - MAYIS 359.593 278.973 191.350 - HAZİRAN 291.743 447.161 236.450 - TEMMUZ 188.089 265.909 148.950 - AĞUSTOS 403.703 1.201.448 329.750 - EYLÜL 255.706 1.036.826 207.500 - EKİM 308.495 910.312 189.300 - KASIM 352.291 1.131.335 274.700 61.872 ARALIK 522.109 1.049.170 306.800 247.485 TOPLAM 4.202.000 16.277.816 2.542.900 309.357 Tablo 19: 2016 Yılı Endüstriyel Atık Tesislerinde İşlenen Atık Miktarı 36
Endüstriyel atıkların temel özellikleri EK-II de verilen düzenli depolama kabul sınır değerlerini sağlayamadığı takdirde; ilgili parametrelere bakılarak analizler yapılır. Stabilizasyon ve Solidifikasyon (S/S) tesisinde işlenebilecek atıklar için türü ve içeriğine göre reçeteler oluşturulur. İşlenen atıklar Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik teki Ek-II parametrelerine göre gerekli kontrolden geçirildikten sonra nihai bertarafı için I.Sınıf Düzenli Depolama sahalarına gönderilir. Stabilizasyon ve Solidifikasyon (S/S) tesisimiz, 30.06.2016 tarihli, 39590 sayılı Çevre İzin ve Lisans Belgesine sahiptir. Elleçleme tesisinin inşaat ve makine ekipman temini tamamlanarak tesis işletmeye alınmıştır. 03.03.2016 tarihi itibari ile Geçici Faaliyet Belgesi alınmış olup lisans başvurusu yapılmıştır. Ara Depolama Tesisi Elleçleme Tesisi Stabilizasyon ve Solidifikasyon (S/S) Tesisi 37
Profesyonel çalışma ekibimiz tarafından müşterilerimizden uygun şekilde teslim alınan atıklar, tehlikeli atık taşıma lisansına sahip araçlarımızla tesislerimize taşınmaktadır. Düşük ve orta miktardaki atıklar için; 3,5 ton kapasiteli 1 adet, 8,5 ton kapasiteli 5 adet liftli araçlarımızla, Yüksek miktardaki atıklar için ise 22,5 ton kapasiteli 1 adet aracımız ve taşeron firmamız yardımıyla hizmet vermekteyiz. TOPLANAN ATIK ( Ton ) OCAK 377 ŞUBAT 378 MART 425 NİSAN 406 MAYIS 483 HAZİRAN 525 TEMMUZ 474 AĞUSTOS 1.458 EYLÜL 1.144 EKİM 1.042 KASIM 1.255 ARALIK 1.588 TOPLAM 9.555 Tablo 20: 2016 Yılı İçerisinde Endüstriyel Atık Nakliye Hizmetinde Toplanan Atık Miktarı 38
4.1.6. Çevre Laboratuvar Hizmeti Kalite Yönetim Sistemi ni tüm personelin katkısıyla TS EN ISO/IEC 17025 standardı, müşteri şartları, yasal şartlar ve TÜRKAK rehberlerine uygun olarak etkin bir şekilde uygulamayı ve sürekli iyileştirmeyi hedefleyen İSTAÇ Çevre Laboratuvarı, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından 220 parametrede akreditedir. Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Çevre Ölçüm ve Analizleri Yeterlik Belgesi ne sahip olan İSTAÇ Çevre Laboratuvarı 178 parametrede yeterliliğe sahiptir. Atık Su, Yüzeysel Su, Arıtma Çamuru, Katı Atık ve Topraktan numune alınması konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkili personelleri ile numune alma işlemini profesyonel şekilde yerine getirmektedir. İSTAÇ Çevre Laboratuvarı atık su, tehlikeli atık ve arıtma çamuru, kompost, toprak, katı atık, atık yağ numuneleri için 650 nin üzerinde parametre ile kendi birimlerine ve bir çok sanayi kurumuna analiz ve numune alma hizmeti vermektedir. Toprak Atık Su Kompost Tehlikeli Atık Arıtma Çamuru Atık Yağ Katı Atık 39
4.1.7. Makine ve Araç Parkı Şirketimizin yürüttüğü hizmetlerde kullandığı iş makinası, araç ve ekipmanların bakım ve onarım hizmetleri Makine Bakım Şefliği Bakım Onarım Atölyelerinde verilmektedir. Bakım Onarım hizmetleri Asya ve Avrupa yakasında 6 farklı lokasyonda gerçekleştirilmektedir. Avrupa yakasında Edirnekapı, Odayeri ve Seymen Bakım Onarım Atölyesi; Asya Yakasında ise Hekimbaşı, Maltepe ve Kömürcüoda Bakım Onarım Atölyeleri bulunmaktadır. Genel olarak hizmet verilen iş makinaları, araç, ekipmanlar Tablo 21 de listelenmiştir. CİNSİ ADET CİNSİ ADET Ağaç Kırma Makinası 2 Kompresör 9 Akaryakıt Tankeri 4 Kurtarıcı - Yol Yardım 3 Atık Toplama Aracı - Endüstriyel Atık 7 Lastikli Loder 4 Atık Toplama Aracı - Tıbbı Atık 33 Lastikli Silindir 4 Bakım Onarım Aracı 2 Lastikli Yükleyici 12 Bariyer Yıkama Aracı 7 Paletli Excavatör 16 Çekici - Çöp Treyleri Taşıma 142 Paletli Yükleyici 6 Çekici - Lowbed Dorse Taşıma 3 Scraper - Çöp Sahası Düz.Aracı 4 Çok Maksatlı Araç - Yık.Süp.Küreme 33 Taş Kırma Makinası 1 Çöp Kamyonu - Sıkıştırmalı 5 Temizlik Makinası - Elektrikli 2 Dozer 15 Titreşimli Elek 2 Elleçleme Makinası 3 Traktör - Kıyı Mekanik Tem. İşleri 2 Forklift 9 Tünel Yıkama Aracı 3 Grader 2 Utv Motosiklet - Kıyı Tem. İşleri 2 İstif Makinası 1 Uyarı Işıklı Römork - Trafik İkaz 15 Jeneratör 56 Yarı Römork - Çöp Suyu Tankeri 10 Kamyon - Damperli 3 Yarı Römork - Çöp Taşıma Hazneli 141 Kamyon - Vinç Monteli 1 Yarı Römork - Lowbed 3 Kanal Açma Aracı 2 Yer Silme Temizleme Makinası 2 Kar Küreme Aracı 2 Yol Süpürme Aracı 127 Kara-Deniz Yüzey Temizleme Aracı 1 Yol Yardım Aracı 2 Kıyı Temizleme Aracı 11 Yol Yıkama Aracı 46 Kompaktör - Çöp Serme 17 TOPLAM ARAÇ SAYISI 777 Tablo 21: 2016 yılı İSTAÇ AŞ Makina ve Araç Envanteri 40
4.1.8. Çevre Bilinçlendirme Faaliyetleri Atık yönetimi hiyerarşisinin ilk aşaması atıkların kaynağında yönetimi olup, atık üretiminin en aza indirgenmesini, üretilen atıkların mümkün olduğunca tekrar kullanılmasını kapsar. İSTAÇ, çevre bilincinin olgunlaşması amacıyla eğitim faaliyetlerine önem vermektedir. Bu amaçla her yıl, çevre ve atık yönetimi konularında sempozyum ve seminerler düzenlemektedir. Beylıkdüzü Amerikan Kültür Koleji'nde 09.11.2016 tarihinde İlköğretim Öğrencileri ve Öğretmenlerinden oluşan 100 kişilik ekibe atık yönetimi eğitimi verildi. 14-15.12.2016 tarihlerinde Tıbbi Atıkların Yönetimi konulu sempozyum düzenlendi. Hastane yetkilileri, tıbbi atıkların yönetimi ile ilgili kişiler, doktorlar, hemşirelerden oluşan 811 kişi katıldı. 4.1.9. Müşavirlik Hizmetleri Şirketimiz çevre yönetimi faaliyetleri konusundaki tecrübe ve bilgi birikimini, ihtiyaca özel uygulanabilir ve sürdürülebilir çözümler üreterek, ulusal ve uluslararası ölçekteki projeler ile kamu kurumları ve özel sektörlere aktarmaktadır. Müşavirlik projelerinde temel amacımız, ulusal ve uluslararası normlar doğrultusunda Entegre Katı Atık Yönetimi Hiyerarşisi ni dikkate alarak amaca hizmet eden en uygun yöntem, strateji ve teknolojiye sahip entegre bir katı atık yönetim mekanizması oluşturmaktır. Entegre katı atık yönetimi, evsel atıklardan ambalaj atıklarına, tıbbi atıklardan tehlikeli atıklara, inşaat ve yıkıntı atıklarından özel atıklara kadar tüm atık türlerinin yönetimini içermektedir. Katı atık yönetimi müşavirliği kapsamında verdiğimiz başlıca hizmetler; entegre katı atık yönetimi planları ve stratejilerinin oluşturulması, atık yönetiminde uygun yöntem ve teknolojilerin belirlenmesi, atık yönetim projelerinin fizibilite çalışmalarının yapılması, projelendirme hizmetleri, kurumsal ve teknik kapasitenin artırılmasına yönelik eğitimlerin verilmesi, projelendirilmesi yapılan işlerin inşaat süresince kontrolörlük hizmetlerinin yapılmasıdır. 41
2016 yılında verilen müşavirlik hizmetlerimizden bazıları aşağıda belirtilmektedir. 4.1.9.1. Ulusal Atık Yönetimi ve Eylem Planı (2015-2016) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında, 81 ilin atık yönetimindeki mevcut durumu analiz edilerek, 2016-2023 yıllarını içeren Ulusal Atık Yönetimi ve Eylem Planı hazırlanmıştır. Hazırlanan Plan ile atık projeksiyonları, atık yönetim faaliyetleri bölgesel olarak planlanmış, ihtiyaç duyulan tesis kapasiteleri belirlenmiş ve tesis yatırımları için genel yatırım ve işletme maliyetleri ortaya konulmuştur. Ayrıca, atık yönetim hiyerarşisi çerçevesinde her bir ilimizin orta ve uzun vadede atık yönetim stratejileri belirlenmiştir. 4.1.9.2. Balıkesir Entegre Katı Atık Yönetim Planı (2015-2016) Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ile imzalanan 155.000 TL + KDV bedelli sözleşme kapsamında, Balıkesir sınırları içerisinde yer alan 20 ilçenin entegre katı atık yönetim hiyerarşisi baz alınarak farklı metodolojiye sahip tesisler ile kentsel katı atıkların optimum seviyede değerlendirilerek, bu tesislerin kapasitelerinin belirlenmesi, finansman ihtiyacının ve kurumsal ihtiyacın ortaya konulması çalışmaları yapılmıştır. Çalışma süresince 20 ilçe belediyesi yerinde ziyaret edilerek mevcut atık yönetimi hakkında bilgi alınmış, kış ve yaz dönemlerini kapsayacak şekilde mevsimsel bazda karakterizasyon çalışmaları yapılarak Balıkesir ili için atık yönetim senaryoları ortaya konulmuştur. 42
4.1.9.3. Ev ve Ofis Kaynaklı Tehlikeli Atıkların Yönetim Planı (2015-2016) Tüm Atık ve Çevre Yönetimi Derneği (TAYÇED) ile imzalanan 110.000 + KDV bedelli sözleşme kapsamında, ev ve ofis kaynaklı tehlikeli atıkların tanımlanması yapılarak, çalışma kapsamında seçilmiş olan 11 adet pilot şehirde belediye atıkları içerisindeki tehlikeli atıkların tür ve miktarlarının tespiti amacıyla mevsimsel bazda iki kez atık karakterizasyon çalışması yapılmıştır. Karakterizasyon çalışmaları sonucunda elde edilen veriler değerlendirilerek alternatif yönetim modelleri oluşturulup, bu modellerin uygulamadaki avantaj ve dezavantajları ve ekonomik değerlendirmeleri yapılmıştır. 12 Mayıs 2016 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na bağlı merkez ve taşra teşkilatı, belediyeler ve belediye birlikleri, sivil toplum kuruluşları ve sektörün ileri gelenleri olmak üzere 82 katılımcı ile çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştay sonucunda, Türkiye geneli için ev ve ofis kaynaklı tehlikeli atık yönetim modeli önerisi oluşturulmuştur. 4.1.9.4. Çorum Katı Atık Yönetim Projesi Yapım İşi (2015-2017) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanlığı ile 29.12.2015 tarihinde imzalanan ve yaklaşık 15 Milyon Euro bütçeli sözleşme kapsamında, düzenli depolama sahası, sızıntı suyu arıtma tesisi, maddesel geri kazanım tesisi, kompost tesisi, atık getirme merkezi ve 4 adet transfer istasyonu yapımının yanı sıra 28 adet vahşi döküm sahasının rehabilitasyon çalışmaları yürütülmektedir. Avrupa Birliği hibe destek programı kapsamındaki projenin 2017 yılında tamamlanması planlanmaktadır. 43