HLA Uyumlu Taktik Çevre Uygulama Çatısı
İÇERİK Giriş Taktik Çevre Benzetimi Taktik Çevre Uygulama Çatısı Bir Taktik Çevre Uygulama Çatısının Gereksinimleri Örnek Bir Taktik Çevre Uygulama Çatısı Gerçekleştirimi Örnek Taktik Çevre Uygulama Çatısının Örnek Bir Projede Kullanımı: MEHSİM (Müşterek Elektronik Harp Simülasyonu) Uçuş Simülatorlerinde Uygulama Çatısının Kullanımı Üst Seviye Tasarım Önerilen Uygulama Çatısını Kullanmanın Faydaları Önerilen Uygulama Çatısını Kullanmanın Sektöre Katkıları Uçuş Simülatörü Mehsim Entegrasyonu Gelecek Çalışmalar 2/30
GİRİŞİŞ Tekrar kullanılabilirlik (reusability) ve birlikte çalışabilirlik (interoperability) giderek önemini arttırmakta Ürün maliyetini düşürmek, hızlı geliştirme yapabilmek ve tekrar kullanılabilirliği, birlikte çalışabilirliği arttırmak için, DIS, HLA gibi üst seviye mimarilerin kullanımı Tekrar kullanılabilir bileşenlerin oluşturulması Hızlı geliştirmeye olanak sağlayacak geliştirme ortamı ve araçların kullanımı 3/30
TAKTİK ÇEVRE BENZETİMİ Ortak problem Çevresel koşulların ve ortamdaki unsurların modellenmesi Değişik uygulama alanları Benzetim sistemleri Gerçek sistemlerin test ve eğitim ortamları Tehdit değerlendirme (Threat Evaluation), Silah Atama (Weapon Assignment) gibi kritik algoritmaların sınama ortamları Tekrar tekrar modelleme maliyeti ve riskini azaltmak Esas probleme odaklanmak Bağımsız bir benzetim bileşeni gerekli Taktik Çevre Benzetimi- Tactical Environment Simulation 4/30
TAKTİK ÇEVRE UYGULAMA ÇATISI Taktik Çevre Benzetimlerinin kullanılabileceği projeler ve uygulama alanları çok geniş Genellikle spesifik ihtiyaçlara göre uyarlamalar gerekir Taktik Çevre Benzetimlerinin uyarlanabilmesi için geliştirme altyapısı, çeşitli genişleme arayüzleri ve araçlar gerekli. İhtiyaca özel Taktik Çevre Benzetimleri oluşturmaya olanak sağlayacak ortam: Taktik Çevre Uygulama Çatısı Benzetim Üretim Bantları(Product Line) oluşturabilmek için gerekli 5/30
TAKTİK ÇEVRE UYGULAMA ÇATISININ GEREKSİNİMLER MLERİ Standartlara Uyum Uygulamadan Bağımsızlık Yük Dengeleme Geniş Kullanım Alanı Sağlama Diğer Uygulamalarla Kolay Entegrasyon Jenerik Unsur Modelleri Sağlama Görsel Kullanıcı Arayüzleri ve Yönetim Uygulamaları Sağlama Hızlı ve Etkin Uygulama Geliştirme için Araç Desteği Sağlama 6/30
STANDARTLARA UYUM Birlikte çalışabilirlik (interoperability), tekrar kullanılabilirlik (reusability) için DIS, HLA, TENA gibi standartlar ve belirtimler mevcut HLA IEEE Standardı (IEEE- 1516) NATO Standardı (Stanag 4603) Yaygın olarak kullanılıyor Geliştirilecek uygulama çatısının HLA standardını desteklemesi gerekli 7/30
UYGULAMADAN BAĞIMSIZLIK YÜK K DENGELEME Uygulama çatısı kullanılarak üretilen Taktik Çevre Benzetimi Kullanıldığı uygulamadan bağımsız olmalı Yük Dengeleme yetenekleri olmalı Uygulamadan Bağımsızlık Ayrı bir federe olarak çalıştırılıp uygulama ile HLA üzerinden etkileşme. Aynı HLA federesi içerisinde birden çok unsuru modelleyebilme. Yük Dengeleme Birden çok federeye dağıtılarak çalıştırılabilme 8/30
GENİŞ KULLANIM ALANI & ENTEGRASYON KOLAYLIĞI Yapay (Constructive), Sanal (Virtual), Gerçek (Live) ortamlarda kullanılabilme. Hızlı ve kolay entegrasyon yeteneği HLA veya DIS, TENA gibi farklı belirtimlere uyan diğer benzetim sistemleri Gerçek sistem entegrasyonu için DDS (Data Distribution Services) gibi mimariler 9/30
JENERİK K UNSUR MODELLERİ SAĞLAMA Modelleri her defasında yeniden geliştirme maliyetli Modellerin tekrar kullanımı Uygulama alanına özel jenerik bir model kütüphanesine ihtiyaç var Hazır benzetim modelleri içermeli Kolayca değiştirilebilmeli Yeni modeller eklenebilmeli Modeller benzetim esnasında kullanıcı tarafından kontrol edilebilmeli Modeller bilgisayar tarafından da kontrol edilebilmeli (CGF-Computer Generated Forces) 10/30
GÖRSEL KULLANICI ARAYÜZLER ZLERİ VE YÖNETY NETİM M UYGULAMALARI Harita destekli senaryo oluşturma yeteneği Taktik Resim Desteği Senaryo oluşturmak için kullanılacak hazır modellerin saklanacağı referans veritabanı Senaryo oynatma yeteneği Oynat/Hızlı Oynat/Duraksat/Durdur Kaydet/Tekrar Oynat 3D görselleştirme Platformlar ve davranışları (platform manevraları, chaff/flare atımı, patlama gibi) Coğrafi ortam ve üzerindeki yapılar Atmosferik olaylar (Gece/Gündüz, Kar, Yağmur, Sis gibi) 11/30
HIZLI VE ETKİN N UYGULAMA GELİŞ İŞTİRME İÇİN N ARAÇ DESTEĞİ FEDEP (Federation Development and Execution Process) te tanımlanan Tasarım Geliştirme Entegrasyon Sınama yaşam döngüsü adımlarını destekleyecek araçlar gerekli HLA ile yazılım geliştirme zor ve maliyetli Süreci hızlandıracak bir altyapı gerekli Modellerin kolay geliştirilmesi/entegre edilmesi için HLA servislerinden bağımsız geliştirme yapılabilecek bir ortam sağlanmalı. 12/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE UYGULAMA ÇATISI - KAVRAMSAL ŞEMA Ortak Yetenekler Geometrik Hesaplar Rota/Hareket Modelleri CBS Ortak Yetenekler Ortak fonksiyonlar Destek Araçları SPY ( izleme ve test) Otomatik test ortamı Performans ölçüm aracı Kod üretici Veri modelleme aracı Model Kütüphanesi Radar Modelleri Silah Sistemi Modelleri SimEnv Uygulaması Simülasyon Altyapısı Coğrafi Bilgi Sistemi Referans modeller Senaryo editörü Senaryo oynatıcı Genişleme Arayüzü Model Yuvası Sonar Modelleri Diğer Modeller Gerçek Sistemler Ortak Veri Modeli 13/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE UYGULAMA ÇATISI - SİMÜLASYON ALTYAPISI HLA uyumlu uygulama geliştirmeyi kolaylaştırır ve hızlandırır Birden çok modeli tek federede/birden çok federede çalıştırarak ölçeklendirilebilirliği sağlar. TENA, DDS gibi başka protokollere entegrasyonu kolaylaştırır. Bir Simülasyon Motoru ve Dağıtık Nesne Katmanından oluşur Ölçeklendirilebilir HLA Uyumlu Simülasyonlar için Uygulama Çatısı: SİMALT, USMOS 07, G.Gökdoğan, G.Özkan, T.Çelik 14/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE UYGULAMA ÇATISI - MODEL KÜTÜPHANESK PHANESİ MODEL Tanım, anahtar kelimeler Versiyon Simülasyon Davranış Modeli SOM (Arayüz tanımı, veri modeli) Kullanıcı arayüzü (Referans Model, Senaryo Hazırlama, Senaryo Oynatıcı) 15/30
MODEL KÜTÜPHANESK PHANESİNİN N MUHTEMEL İÇERİĞİ RF/EO yayılım modellemeleri Radar modellemeleri (Arama,Takip, Radar Seeker, Havan Tespit) RF karıştırma/aldatma modellemeleri ESM/DF sistem modellemeleri Pasif kendini koruma (MWS, LWR, RWR) modellemeleri Aktif kendi koruma (chaff, flare, vs..) sistemleri Link ve muhabere sistem modellemeleri Platform hareket modellemeleri EO/RF güdümlü füze ve sensör modellemeleri Komuta kontrol, SAM sistemi modellemeleri Balistik silah modellemeleri Otonom davranış modellemeleri 16/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE BENZETİMİ - REFERANS MODELLER Unsur yaratma / güncelleme / silme RKA/IRS tanımlama Alt sistem belirleme 2525B uyumlu sembol seçme 3B model tanımlama/seçme 17/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE BENZETİMİ - SENARYO EDİTÖRÜ 18/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE BENZETİMİ - SENARYO OYNATICI 19/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE BENZETİMİ SENARYO OYNATICI
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE BENZETİMİ - TAKTİK K RESİM M DESTEĞİ Powered by MilSOFT Pirimap GIS 21/30
ÖRNEK KULLANIM: MEHSİM M PROJESİ 22/30
ÖRNEK TAKTİK ÇEVRE UYGULAMA ÇATISI - DESTEK ARAÇLARI HLA Uyumlu Simülasyonlar için Entegre Geliştirme Ortamı, Poster, USMOS 09 G.Gökdoğan, G.Özkan, T.Çelik, F.Küçükyavuz 23/30
UÇUŞ SİMÜLATORLERİNDE UYGULAMA ÇATISININ KULLANIMI 24/30
ÜST SEVİYE TASARIM 25/30
ÖNERİLEN ALTYAPIYI KULLANMANIN FAYDALARI Hemen her simülatör projesi için taktik çevre simülasyonu gerekli bir bileşen. Genelde taktik çevre uygulamalarında projenin ihtiyaçlarına göre değişiklikler gerekiyor. Kaynak kodu Türkiye de olacağı için güncelleme yapmak yurtdışından alınan bir COTS a değişiklik yaptırmaktan daha kolay. Sektördeki diğer firmaların geliştirme yapması için ortak altyapı sağlayacak. 26/30
ÖNERİLEN ALTYAPIYI KULLANMANIN SEKTÖRE KATKILARI HLA uyumluluğu, sağlanan araçlar ve altyapı sayesinde diğer firmalar kolayca yeni modüller geliştirip sisteme entegre edebilir. Ör: Detaylı hava simülasyonu 2B/3B görselleştirme modülleri Akustik modelleme Mevcut modellerden daha detaylı yeni modeller Taktik Çevre sağlayıcı firmanın Türkiye de olması diğer firmaların kendi modellerini geliştirmesini kolaylaştıracaktır. Uzun vadede aynı altyapı üzerine geliştirilmiş diğer sistemlerle entegrasyon kolaylığı sağlanır. Her projede farklı taktik çevre benzetimi kullanmak uzun vadede sistemlerin entegre edilmesi ve idamesini zorlaştıracaktır Tüm projelerde kullanılan ortak tek bir taktik çevre sağlanmış olacak. 27/30
UÇUŞ SİMÜLATÖRÜ - MEHSIM ENTEGRASYONU
GELECEK ÇALIŞMALAR JTLS (Joint Theater Level Simulation) / JCATS (Joint Conflict and Tactical Simulation) sistemlerle entegrasyon WAN (Wide Area Network) desteği HLA WAN desteği için geliştirilmiş RAHAT araç kullanımı (HLA Booster gibi) HLA Evolved Web Servisi yetenekleri TENA (Test and Training Enablity Architecture) entegrasyonu Dinamik yük dengeleme 29/30
Teşekk ekkürler..