BELLAGIO HOLIDAY VILLAGE LTD. E AİT TURİSTİK TESİS PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) RAPORU PROJE SAHİBİ BELLAGİO HOLIDAY LTD.. Tel: +905338414191 PROJEYİ HAZIRLAYAN KURULUŞ Cemaliye ÖZVEREL Çevre Danışmanlık Ofisi Şht. Mustafa A. Cad. Ermataş 2. Bina, Küçükkaymaklı, Lefkoşa Tel: +90 2287778 E- mail: cozverel@gmail.com Proje Yeri: ÇATALKÖY - GİRNE Mart 2017
Genel Özeti Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi Girne Kazası, Çatalköy Köyü sınırları içerisinde Pafta/Harita XIII.17.W1&W2 30, 33/1, 33/2,133/1, 32/2/1, 32/3, 28, 29, 35, 36, 32/1/1 parseller üzerinde yapılması planlanmaktadır. Söz konusu araziler, Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından Bellagio Holiday Village e kiralanmıştır. 2004 yılında, Pafta/Harita XIII.17.W1&W2 30, 32 (kısmen), 33, 28, 29, 35+36 nolu parseller üzerinde Bellagio Tatil Köyü için ÇED Raporu hazırlanmış inceleme değerlendirme komisyonu tarafından ÇED OLUMLU kararı verilmiştir (Karar NO: ÇK 11.2004). Verilen kararda, Projenin uygulanacağı arazinin bir kısmı (Pafta/Harita XIII.17.W2 32 (kısmen), 28, 20, 35+36 nolu parseller), 28.7.1993 tarihli ve E-893-93 Karar No lu Bakanlar Kurulu Kararı ile halk kullanımı amacı ile Çatalköy Belediyesi kullanımına verilmiş, Çatalköy Belediyesi de bu araziyi Adnan Ademoğluna kiralanmış olduğu belirtilmiştir. (Hissedar) verilen ÇED OLUMLU kararı, halk plajı olarak ayrılmış arazinin ana yola bağlantısı dahil halkın kullanımına açık olması uygulanacak tatil köyünün ise raporda belirtilen önlemlere uygun olarak inşa edilmesi şartı ile verilmiştir. Projenin yer aldığı arazi alanı 79943 m 2 dir. Projede yola ayrılan alan 7171 m 2, yeşil alan 7316 m 2 dir. Projede toplam 653 odalı (1314 yatak) otel binası (A ve B Bloklar), toplantı salonları, kongre salonları, yürüyüş yolu, atıksu arıtma tesisi, 2 adet havuz + çocuk havuzu, çocuk oyun alanı yapılacaktır. Tasarı otel, 4 kat Bodrum, zemin +4 kat olarak tasarlanmıştır. Tasarı otel blokları Aslantaşı Burnu olarak bilinen tepe üzerinde bulunmaktadır. Proje alanı yakın çevresine bakıldığında, kuzeyinde deniz, güneyinde anayol ve boş araziler, doğusunda Elexus Hotel e ait lojmanlar, batısında ise yine boş araziler ve deniz bulunmaktadır. Proje alanı deniz seviyesinden topografik yüksekliği yaklaşık 23.00 metredir. Proje alanın batısında yer alan Dolunay dere yatağı mevsimsel yağışlara bağlı olarak akış özelliği gösteren dere yatağı bulunmaktadır. İnşaatın yapılacağı arazide ağaç bulunmamaktadır. A-B bloklarının alanları dikkate alınarak ortaya çıkacak hafriyat toprağı şirket ve Orman Dairesi Müdürlüğü tarafları arasında imzalanan Çatalköy Teknecik Bölgesi Orman Alanına Toprak Dökülerek Rehabilite Edilmesi Kapsamında Yapılacak Olan Çalışmalara İlişkin Protokol çerçevesinde XIII.17 E146 numaralı parsele taşınacaktır. Taşınacak arazi, proje alanının 2,4 km doğusunda bulunmaktadır. Mevcut proje dosyası kapsamında su ortamına herhangi bir kazı, doldurma işlemi yapılmayacaktır. İşletme sırasında, otelin tam kapasite çalıştığı varsayılırsa, günlük ihtiyaç duyulan muhtemel su miktarı 645 ton olacaktır. Kullanılacak suyun %100 ünün atıksuya dönüştüğü varsayılırsa; 645 m 3 /gün evsel atıksu niteliğinde atıksu oluşacaktır.arazide evsel atıksu arıtma sistemi bulunmaktadır. Ancak kapasitesi düşük olduğundan ve uzun süredir kullanılmadığından yeni atıksu arıtma tesisi yapılacaktır. 1
Raporu Hazırlayan Çalışma Grubu Cemaliye Özverel Çevre Y. Mühendisi Doğan Gürgen Orman Y. Mühendisi Naim Korkmazcan Jeoloji Y. Mühendisi 2
Araziye, Girne Dağ yolu olarak bilinen yoldan Esentepe istikametinde (doğu yönde) gidilir. 2,38 km sonra Vouge Beach olarak bilinen alana dönülerek Proje alanına ulaşmak mümkündür. PROJE YERİ KROKİSİ (Eski Vouge Beach) Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 3
PROJE İÇİN SEÇİLEN YER: ÇATALKÖY- GİRNE TAPU REFERANSI: PAFTA / HARİTA NO: XIII.17W1&W2 PARSEL NO: 30, 33/1, 33/2, 133/1, 32/2/1, 32/3, 28/1, 29/1, 35/2, 35/3, 36/1, 32/1/1 4
(WGS 84 Datum sistemine göre proje alanı sınır koordinatlarının bir kısmı verilmiştir.) Noktalar Y X A 3911950,47 539743,01 B 3911775,79 539672,98 C 3911654,73 539807,57 D 3911502,05 539546,12 E 3911634,68 539481,99 5
PROJE YERİ GOOGLE EARTH GÖRÜNTÜSÜ Şekil 1 Proje yeri Google Earth görüntüsü 6
İÇİNDEKİLER BÖLÜM I.... 15 PROJENİN TANIMI VE AMACI... 15 I.1. Proje Konusu, Faaliyetin Tanımı... 15 I.2. Hizmet Ömrü... 18 I.3. Hizmet Amaçları... 18 I.4. Pazar veya Hizmet Alanları ve Bu Alan İçerisinde Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke ve Bölge Ölçeğinde Önem ve Gereklilikleri.... 19 BÖLÜM II.... 21 PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 21 II.1. Faaliyet Yerseçimi... 21 II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu... 22 BÖLÜM III.... 25 PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI... 25 III.1. Projenin Gerçekleşmesi ile İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları... 25 III.2. Projenin Gerçekleşmesi ile ilgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu... 25 III.3. Projenin Fayda Maliyet Analizi... 25 III.4. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, Faaliyet sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri.... 26 III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesi için zaruri olan ve faaliyet sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleşmesi Planlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri.... 26 III.6. Kamulaştırma ve yeniden yerleşim... 27 III.7. Diğer Hususlar... 27 BÖLÜM IV... 28 PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI... 28 IV.1. Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi... 28 IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı... 33 7
IV.2.1. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler... 33 IV.2.2. Jeolojik Özellikler ve Topoğrafya... 36 IV.2.3. Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri... 38 IV.2.4. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik ve Ekolojik Özellikleri... 39 IV.2.5. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı... 40 IV.2.6. Deniz ve İç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri; bu türlerin tabii karakteri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler, bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları, bu ortamlar için belirlenen koruma kararları.... 41 IV.2.7. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprağın Fiziksel, kimyasal, biyolojik, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı).... 42 IV.2.8. Tarım Alanları... 47 IV.2.9. Koruma Alanları... 48 IV.2.10. Orman Alanları... 49 IV.2.11. Flora ve Fauna... 50 IV.2.11.1. Flora... 51... 53 IV.2.11.1. Fauna... 57 IV.2.12. Peyzaj Değeri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları... 61 IV.2.13. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler; Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.... 62 IV.2.14. Proje yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi.... 62 IV.3. Sosyo Ekonomik Çevrenin Özellikleri:... 63 IV.3.I. Ekonomik Özellikler... 63 IV.3.2. Nüfus... 64 IV.3.4. İşsizlik... 65 IV.3.5. Sağlık... 66 IV.3.6. Bölgedeki sosyal altyapı hizmetleri, eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanma durumu.... 66 8
IV.3.7. Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları: yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, limanlar, konutlar, turizm alanları, vb.... 66 BÖLÜM V... 67 PROJENİN BÖLÜM IV TE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 67 V.1. Arazinin Hazırlanması, İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Faaliyetler Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 67 V.1.1. Arazinin hazırlanması için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı hafriyat artığı toprak, taş, kum vb. maddelerin nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları harfiyat sırasında kullanılacak malzemeler.... 67 V.1.2. Arazi kazanmak amacı ile veya diğer nedenlerle herhangi bir su ortamında yapılacak doldurma, kazıklar üzerine inşaat vb. işlemler ile bunların nerelerde yapılacağı, ne kadar alanı kaplayacağı ve kullanılacak malzemeler.... 68 V.1.3. Taşkın önleme ve drenaj işlemleri.... 68 V.1.4. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler.... 68 V.1.5. Proje alanı içerisindeki su ortamlarında herhangi bir amaçla gerçekleştirilecek kazı, dip taraması, vb. işlemler. Bunların nerelerde, ne kadar alanda, nasıl yapılacağı. Bu işlemler nedeni ile çıkarılacak taş, kum, çakıl ve benzeri maddelerin miktarları, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları.... 71 V.1.6.. Proje kapsamındaki ulaşım altyapısı planı, bu altyapının inşası ile ilgili işlemler, kullanılacak malzemeler, kimyasal maddeler, araçlar makinalar, altyapının inşası sırasında kırma, öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler.... 71 V.1.7. Proje kapsamındaki su temin sistemi, suyun temin edileceği kaynaklardan alınacak su miktarları ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları.... 72 V.1.8. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları ve bunlardan oluşacak emisyonlar.... 72 V.1.9. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitenin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu oluşacak atık suların cins ve miktarları, deşarj edileceği ortamlar.... 73 V.1.10. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu oluşacak katı atıkların cins ve miktarı, depolama ve bertaraf şekli.... 74 9
V.1.11. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi.... 75 V.1.12. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, ortadan kaldırılacak tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı.... 77 Proje alanı içerisinde ağaç bulunmamaktadır. Aşağıda Google Earth ten alınan görüntü verilmiştir. Arazide makilik alanlar bulunmaktadır. Ek 14 te Orman Dairesi nin görüşü verilmiştir.... 77 V.1.13. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri.... 78 V.1.14. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/ sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği.... 78 V.1.15. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek işlerde, insan sağlığı için riskli ve tehlikeli olanlar.... 78 V.1.16. Proje alanında peyzaj yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemelerinin (Ağaçlandırmalar, yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri vb.... 79 V.1.17. Diğer Faaliyetler... 79 V.2. Projenin İşletme Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 79 V.2.1. Proje Kapsamındaki Tüm Ünitelerin Özellikleri, Hangi Faaliyetlerin Hangi Ünitelerde Gerçekleştirileceği, Kapasiteleri, Faaliyet Üniteleri Dışındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler... 79 V.2.2. İşletme aşamasında otel ve diğer yan tesislerde içme, kullanma, proses, kazan soğutma vb. amaçlarla kullanılacak suyun miktarları, kullanılacak suyun proses sonrasında atık su olarak fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri, atık su arıtma tesislerinde bertaraf edilecek maddeler ve hangi işlemlerle ne oranda bertaraf edilecekleri, arıtma işlemleri sonrası atıksuyun ne miktarda, hangi alıcı ortamlara nasıl deşarj edileceği.... 81 V.2.3. Faaliyet ünitelerinde ve diğer ünitelerde kullanılacak yakıt türleri, miktarları ve kimyasal analizleri, yakıtların hangi ünitelerde ne miktarlarda yakılacağı ve kullanılacak yakma sistemleri, emisyonlar, ölçümler için kullanılacak aletler ve sistemler.... 87 10
V.2.4. İşletme aşamasında otel ve yan tesislerde oluşacak katı atık miktar ve özellikler, depolama yığma, bertarafı işlemleri, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için ve ne şekilde değerlendirileceği.... 87 V.2.5. Tesisin Faaliyeti Sırasında Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültü Seviyesi ve Kontrolu için Alınacak Önlemler,... 88 V.2.6. Proje alanında peyzaj unsurları oluşturmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemeleri.... 89 V.2.7. İşletme sahasındaki faaliyetlerin meskun mahallere ve karayollarına olabilecek etkileri ve giderilmesine yönelik tedbirler.... 89 V.3. PROJENİN SOSYAL EKONOMİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ... 90 V.3.1. Proje ile Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları, Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nufus Hareketleri, Göçler, Eğitim, Sağlık, Kültür, Diğer Sosyal ve Teknik Altyapı Hizmetleri ve Bu Hizmetlerden Yararlanılma Durumlarında Değişiklikler.... 90 V.3.2. Çevresel Fayda Maliyet Analizi... 91 VI. BÖLÜM... 92 HALKIN KATILIMI... 92 VI.1. Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler... 92 VI.2. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar.... 92 VI.3. Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler.... 92 BÖLÜM VII... 93 PROJE ALTERNATİFLERİ... 93 BÖLÜM VIII... 93 İZLEME PROGRAMI... 93 BÖLÜM IX... 96 SONUÇLAR... 96 Kaynaklar... 102 Ekler... 104 11
TABLOLAR Tablo 1 Proje kapsamında yapılacak A ve B Bloklar, Kat alanları ve oda sayıları... 17 Tablo 2 Proje alan döküm tabloları... 22 Tablo 3 Proje alanı zaman tablosu... 25 Tablo 4 Projenin Fayda Maliyet Analizi... 25 Tablo 5 Girne İstasyonuna ait Meteorolojik Veriler (2009-2015)... 35 Tablo 6 KKTC Arazi Dağılımı Tablosu... 47 Tablo 7 Girne Arazi Kullanım Alanları... 47 Tablo 8 Gayri safi milli hasıladaki gelişmeler (2008-20013)... 63 Tablo 9 Hanehalkı İşgücü Anketi Temel Göstergeleri (2015 yılı) (DPÖ, 2016)... 65 Tablo 10 Hafriyat toprağı miktarı... 67 Tablo 11 Toz emisyonu kütlesel debi hesaplamalarında kullanılacak emisyon faktörleri... 69 Tablo 12 Evsel Atıksu Karakteristiği- Oluşabilecek kirleticiler ve konsantrasyonlar (Metcalf & Eddy, 2004)... 73 Tablo 13 İş makineleri ve gürültü seviyeleri... 76 Tablo 14 Şantiye alanı çevresel gürültü değerleri... 76 Tablo 15 Projede yer alan birimler ve Alanları... 79 Tablo 16 Kullanım suyu miktarı hesabı... 82 Tablo 17 Evsel Atıksu Karakteristiği- Oluşabilecek kirleticiler ve konsantrasyonlar... 83 Tablo 18 Evsel Nitelikli Atıksular (Su ve Toprak Kirliliği ve Hava Kalitesinin Korunması). 84 Tablo 19 Dinlenme Alanları nda kabul edilebilir ses basıncı düzeyi... 89 ŞEKİLLER Şekil 1 Proje yeri Google Earth görüntüsü... 6 Şekil 2 1977-2010 yılları arasında KKTC ye Gelen Turist Sayısı... 19 Şekil 3 Yıllara bağlı Net Turizm Geliri... 20 Şekil 4 Proje alanı yakın çevresi... 29 Şekil 5 Tasarı Blokların Yapılacağı alan... 29 12
Şekil 6 Proje alanı- aslantaşı burunu görülmektedir- Batı yönden doğu yöne bakış (kuzeyinde deniz bulunmaktadır)... 30 Şekil 7 Arazinin güneyi (boş araziler bulunmaktadır)... 30 Şekil 8 Arazinin doğusunda bulunan Elexus Hotel e ait lojman... 31 Şekil 9 Elexus Hotel sınırı- yapılması planlanan yol... 31 Şekil 10 Arazinin batısı deniz, Vogue Beach e ait alan bulunmaktadır... 32 Şekil 11 Eski Vouge Beach e ait yapılar... 32 Şekil 12 İki yerden yıkılmış istinat duvarı... 46 Şekil 13 Proje yerinde Maki türleri: Pistacia terebinthus, Calicotome villosa, Cistus spp. Thymus capitatus... 51 Şekil 14 Proje yerinde Urginea maritima... 52 Şekil 15 Proje yerinde Ceratonia siliqua... 52 Şekil 16 Proje yerinde Thymus capitatus... 52 Şekil 17 Proje Yerinde Olea europea... 53 Şekil 18 Proje yerinde Pistacia terebinthus... 53 Şekil 19 Proje yerinde Calycotome villosa... 53 Şekil 20 Proje yerinde Mandragora officinalis... 54 Şekil 21 Proje yerinde Cyclamen persicum... 54 Şekil 22 Proje yerinde Arisarum vulgare... 54 Şekil 23 KKTC Nufus Sayımı Sonuçları (DPÖ, 2011)... 64 Şekil 24 Proje alanı yakından görünüm... 77 Şekil 25 Biyolojik Arıtma Tesisi Diyagramı... 85 Şekil 26 İleri arıtma sistemi akım diyagramı... 85 13
HARİTALAR Harita 1 KKTC Meteoroloji İstasyonları... 33 Harita 2 KKTC meteoroloji istasyonları... 34 Harita 3 İnceleme alanı ve yakın çevresine ait 1/5.000 ölçekli jeoloji haritası (Hakyemez ve diğ.,2002 den revize edilerek hazırlanmıştır).... 37 Harita 4 İnceleme alanına ait 1/7.500 ölçekli topografik harita... 38 Harita 5 Temel Toprak Haritası (Ölçek:1/2500)... 43 Harita 6 Arazi Kullanım Kabiliyeti Haritası (Ölçek: 1/25000)... 45 Harita 7 Proje Yerinin Orman Haritası (1/25000)... 50 14
BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE AMACI I.1. Proje Konusu, Faaliyetin Tanımı Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi Girne Kazası, Çatalköy Köyü sınırları içerisinde Pafta/Harita XIII.17.W1&W2 30, 33/1, 33/2,133/1, 32/2/1, 32/3, 28, 29, 35, 36, 32/1/1 parseller üzerinde yapılması planlanmaktadır. Yukarıda verilen P/H XII.17.W1 30, 33/1, 33/2, 133/1 parselleri, KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından 03/07/2014 tarihinden 2/2/2052 yılına kadar 37 yıl 7 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e Turistik Tesis yapması amacıyla kiralanmıştır. Ayni P/H üzerinde 32/2/1 numaralı arazi ayrı bir kira sözleşmesi ile 03/07/2014-02/02/2052 tarihine kadar 37 yıllığına kiralanmıştır. P/H XIII.17.W2 parsel 28, 29, 32/3, 35, 36 ise 01/06/2011 tarihinden 31/10/2044 tarihine kadar 33 yıl 4 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e kiralanmıştır. İlgili Kira Sözleşmeleri raporun ekler kısmında sunulmuştur. 2004 yılında, Girne Çatalköy Pafta/Harita XIII.17.W1&W2 30, 32 (kısmen), 33, 28, 29, 35+36 nolu parseller üzerinde Bellagio Tatil Köyü için ÇED Raporu hazırlanmış inceleme değerlendirme komisyonu tarafından ÇED OLUMLU kararı verilmiştir (Karar NO: ÇK 11.2004). Verilen kararda, Projenin uygulanacağı arazinin bir kısmı (Pafta/Harita XIII.17.W2 32 (kısmen), 28, 20, 35+36 nolu parseller), 28.7.1993 tarihli ve E-893-93 Karar No lu Bakanlar Kurulu Kararı ile halk kullanımı amacı ile Çatalköy Belediyesi kullanımına verilmiş, Çatalköy Belediyesi de bu araziyi Adnan Ademoğluna kiralanmış olduğu belirtilmiştir. (Hissedar) verilen ÇED OLUMLU kararı, halk plajı olarak ayrılmış arazinin ana yola bağlantısı dahil halkın kullanımına açık olması 15
uygulanacak tatil köyünün ise raporda belirtilen önlemlere uygun olarak inşa edilmesi şartı ile verilmiştir. Oteller, yerli ve yabancı turistlerin belli bir ücret karşılığında geçici olarak konakladıkları, beslenme, konfor ve diğer gerekli hizmetlerin karşılandığı tesislerdir. Tesis yüksek kalite ile iç ve yurt dışı turizme açık olarak hizmet verecek şekilde planlanmıştır. Projenin yer aldığı arazi alanı 79943 m 2 dir. Projede yola ayrılan alan 7171 m 2, yeşil alan 7316 m 2 dir. Projede toplam 653 odalı (1314 yatak) otel binası (A ve B Bloklar), toplantı salonları, kongre salonları, yürüyüş yolu, atıksu arıtma tesisi, 2 adet havuz + çocuk havuzu, çocuk oyun alanı yapılacaktır. Tasarı otel, 4 kat Bodrum, zemin +4 kat olarak tasarlanmıştır. Tasarı otel blokları Aslantaşı Burnu olarak bilinen tepe üzerinde bulunmaktadır. Mevcut proje kapsamında arazi içerisinde bulunan yapılar için herhangi bir tadilat, yıkım, yeni inşaat bulunmamaktadır. 16
Tablo 1 Proje kapsamında yapılacak A ve B Bloklar, Kat alanları ve oda sayıları ÇED raporu hazırlık çalışmaları Ocak 2017 tarihinden itibaren başlamıştır. Arazinin bir kısmı Aslantaşı Burnu olarak bilinen sırt üzerinde yer almaktadır. Tasarı otel projesinde, enerji verimliliği ve su tasarrufu sağlayan ürünlerin kullanımı tercih edilecektir. Ayrıca, binalarda ısı yalıtımının sağlanması amacıyla gerekli yapı izolasyon malzemeleri kullanılacaktır. Isı iletim katsayısının düşük olması sağlanacaktır. Pencere, kapı vb. yapı elemanlarının sızdırmaz olmasına dikkat edilecektir. A Blok Katlar Alan, m2 Yatak Odası Sayısı 4. Bodrum 13420 42 oda (84 yatak) 3. Bodrum 12700 38 oda (76 yatak) 2. Bodrum 11580 25 oda (50 yatak) 1. Bodrum 10350 22 oda (48 yatak) Ara Kat 2056 22 oda (48 yatak) Zemin Kat 3270 1. Kat 3300 43 oda (86 yatak) 2. Kat 3300 43 oda (86 yatak) 3. Kat 3300 43 oda (86 yatak) 4. Kat 3300 43 oda (86 yatak) Toplam 405 oda (818 yatak) B Blok Katlar Alan, m2 Yatak Odası Sayısı 4. Bodrum 7330 14 oda (28 yatak) 3. Bodrum 7380 7 oda (14 yatak) 2. Bodrum 7065 7 oda (14 yatak) 1. Bodrum 6455 6 oda (12 yatak) Ara Kat 330 6 oda (12 yatak) Zemin Kat 3270 68 oda (136 yatak) 1. Kat 3300 35 oda (70 yatak) 2. Kat 3300 35 oda (70 yatak) 3. Kat 3300 35 oda (70 yatak) 4. Kat 3300 35 oda (70 yatak) Toplam 248 oda (496 yatak) Girne şehri, denize yakınlığı nedeniyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Turizm inin başkenti haline gelmiştir. İstatistiklere bakıldığında, Kuzey Kıbrıs ta en fazla turistik tesisin bulunduğu bölge olduğu görülmektedir. Proje alanı, Girne 17
Kazası, Çatalköy Koyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Özellikle son yıllarda Çatalköy bölgesi nde yaşayan veya düzenli bir şekilde ziyaret eden turist sayısı oldukça artmıştır. ÇED raporu kapsamında, Çatalköy Belediyesi, Karayolları Dairesi, Turizm Planlama Dairesi, Jeoloji ve Maden Dairesi, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi, Tarım Dairesi, Orman Dairesi, Su İşleri Dairesi, Hayvancılık Dairesi nden görüşler alınmış olup raporun ekler kısmında verilmiştir. I.2. Hizmet Ömrü Proje alanı, P/H XII.17.W1 30, 33/1, 33/2, 133/1 parselleri, KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından 03/07/2014 tarihinden 2/2/2052 yılına kadar 37 yıl 7 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e Turistik Tesis yapması amacıyla kiralanmıştır. Ayni P/H üzerinde 32/2/1 numaralı arazi ayrı bir kira sözleşmesi ile 03/07/2014-02/02/2052 tarihine kadar 37 yıllığına kiralanmıştır. P/H XIII.17.W2 parsel 28, 29, 32/3, 35, 36 ise 01/06/2011 tarihinden 31/10/2044 tarihine kadar 33 yıl 4 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e kiralanmıştır. Tasarı otelin hizmet ömrü kira süresi kadar olacaktır. Daha sonra Devlete teslim edilecektir. I.3. Hizmet Amaçları Turizm sektörü, ülkenin ekonomik ve sosyal hayatını olumlu yönde etkileyen sektörlerin başında gelmektedir. KKTC ye yapılacak turizm yatırımlarının artmasıyla, KKTC ekonomisinin de kalkınması beklenmektedir. Turistik tesisin gerek inşaat, gerekse faaliyete geçmesi sırasında başta istihdam sağlamak yanında, mobilya, gıda, tarım, hayvancılık, enerji sektörlerine de olumlu etkileri olacaktır. Projenin başlıca amaçları aşağıdaki gibi sıralanmıştır: İç ve dış turizme yönelik kaliteli hizmet vermek, Otel içerisine seçilen ürünlerin çevreci ilkelere sahip olmasını sağlamak, 18
Gelen Turist Sayısı Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 250 kişiye istihdam olanağı sağlamak, KKTC turizmine kaliteli yerli ve yabancı turist çekmek. Bununla birlikte ülkenin tanınması, KKTC ekonomisine katkıda bulunmak. I.4. Pazar veya Hizmet Alanları ve Bu Alan İçerisinde Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke ve Bölge Ölçeğinde Önem ve Gereklilikleri. Kıbrıs konumu itibariyle yüksek turizm potansiyeline sahip bir adadır. Ülkedeki turizm faaliyetlerinin artması ve ekonomiye katkı sağlanması amacıyla yatırımcılara devlet tarafıdan teşvik verilmektedir. Söz konusu KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından Bellagio Holiday Village e kiralanmıştır. Ülkede yeni ve uluslararası bir markaya sahip bir yatırımın yapılmasıyla, ada turizmi ön plana çıkacak böylece adaya daha fazla turist gelebilecektir. 1.000.000 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 1970 1980 1990 2000 2010 2020 Yıllar Series1 Şekil 2 1977-2010 yılları arasında KKTC ye Gelen Turist Sayısı Geçmiş yıllarda KKTC ye gelen turist sayıları Şekil 2 te gösterilmiştir. 1980 ve 1990 lı yıllarda çok az azalma gözlense de ülkeye gelen turist sayısının her geçen yıl arttığı açıkca görülmektedir. 19
Milyon Dolar Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 1970 1980 1990 2000 2010 2020 Yıllar Series1 Şekil 3 Yıllara bağlı Net Turizm Geliri Şekil 3 te ise KKTC de yıllara bağlı net turizm gelirini gösterilmiştir. X ekseninde 1977-2010 arasındaki yıllar, Y ekseninde ise Net turizm geliri (milyon $) olarak verilmiştir. Şekil 2 ve Şekil 3 dikkate alındığında, KKTC ye gelen turist sayısı arttıkça Net Turizm Gelirinin de benzer oranlarda arttığı görülmektedir. Veriler Devlet Planlama Örgütü, Sosyal ve Ekonomik Göstergeler (1977-2010) isimli dosyadan alınmıştır. Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Otel Projesi nin hayata geçmesi otelin ülkedeki turizm yatırımı açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Ekomik yönden yerel kaynak kullanımına önem verilerek özelde Çatalköy ve çevre halkına, genelde KKTC halkına kazanç sağlaması beklenmektedir. 20
BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.1. Faaliyet Yerseçimi Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi Girne Kazası, Çatalköy Köyü sınırları içerisinde Pafta/Harita XIII.17.W1&W2 30, 33/1, 33/2, 133/1, 32/2/1, 32/3, 28, 29, 35, 36, 32/1/1 parseller üzerinde yapılması planlanmaktadır. Proje alanı sahil şeridinde yer almakta olup, arazinin kuzeyinde deniz, güneyinde boş arazi, doğusunda Elexus Hotel lojmanları, batısında ise boş binalar bulunmaktadır. Projenin hayata geçmesiyle, sahil halk plajı olarak kullanıma açık olacaktır. Halkın giriş ve çıkışı engellenmeyecek ve vereceği ortak hizmetler karşılığında hiçbir ücret talep edilmeyecektir. Adadaki turizmin gelişmesini sağlamak amacıyla 10 Kasım 2011 tarihinde Turizm Gelişim Yasası ilan edilmiştir. Yasada bölgesel farklılıklara dayalı olarak KKTC 5 turizm bölgesine ayrılmıştır. Bu bölgeler; 1) İskele - Karpaz Bölgesi, 2) Gazi Mağusa Bölgesi, 3) Lefkoşa Bölgesi, 4) Girne Bölgesi, 5) Güzelyurt - Lefke Bölgesi dir. Tüm bölgeler için plan ve stratejiler belirlenmiştir. Girne bölgesi için belirlenen stratejilerin bir tanesi de hizmet verecek yatak kapasitelerinin 23.000 yatak olarak sınırlandırılmasıdır (Turizm Gelişim Yasası, 2011). Ocak - Aralık 2016 Turizm Planlama Dairesi İstatistik sonuçlarına göre Kuzey Kıbrıs taki toplam tesis sayısı 134 olup bunun 85 tanesi (%63) Girne bölgesinde bulunmaktadır. Girne bölgesinde bulunan yatak sayısı ise 15179 olup, tesisin faaliyete geçmesiyle 16493 e ulaşacaktır. Yasada 23000 olarak belirlenen yatak kapasitesine göre, Girne Bölgesi nde turizm faaliyetlerine hala ihtiyaç duyulmaktadır. 21
II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu Projede toplam 653 odalı (1314 yatak) otel binası (A ve B Bloklar), toplantı salonları, kongre salonları, yürüyüş yolu, atıksu arıtma tesisi, 2 adet havuz + çocuk havuzu, çocuk oyun alanı yapılacaktır. Tasarı otel, 4 kat Bodrum, zemin +4 kat olarak tasarlanmıştır. Projede yer alan katlar, birimler ve alanları ayrıntılı olarak aşağıda verilmiştir. Kot -20,24 A BLOK Tablo 2 Proje alan döküm tabloları B Blok 4 Kat Bodrum 4 Kat Bodrum Alan, m2 Kot -20,24 Alan, m2 Alan 13420 Alan 7330 Spa 520 Ana Mutfak 1324 Hamam 260 Bulaşıkhane 300 Spor Salonu 460 Gene Klubu (disko) 1630 Çocuk Klubu 443 Personel wc(18 adet) Restoran 2110 Personel yemekhane 300 Kapalı Havuz 310 Soğutmalı çöp odası 32 Kapalı Çocuk Havuzu 25 Yatak Odası (14 oda) Cafe-Rest 660 3 Kat Bodrum Yatak Odası (42 adet) Kot -14,71 Alan, m2 3 Kat Bodrum Alan 7380 Kot -14,71 Alan, m2 Personel Yemekhane 215 Alan 12700 Çok amaçlı Salo 1630 Otopark 7000 (194 araçlık) Fuaye 210 Restoran Fuayesi 231 Konferans salonu 1200 Alakart Restoran 1810 Personel wc (18 adet) Yatak Odası (38 adet) Yatak Odası (7 oda) 2 Bodum Katı 2 Kat Bodrum Alan, Alan, Kot -11,65 m2 Kot -11,65 m2 Alan 11580 Alan 7065 22
7000 (202 araçlık) Yatak Odası (7 oda) 50 Otopark Bar 231 1 Kat Bodrum 1 Kat Bodrum Kot -8,59 Alan, m2 Kot -8,59 Alan 6455 Alan 1300 Cep Sineması 78 Loby 1800 Balo Salonu 1350 Oturma Salonu 1520 Balo Salonu 650 Turizm Acentaları 90 Sergi Alanı 900 Kuaför ve Berber 100 Toplantı Salonları 650 Toplantı Salonu 830 Yatak Odası (6 oda) Turk Kahvesi 430 1. Ara Kat Bodrum Loby Terası 300 Kot 5,53 Turizm Tanıtım 53 Alan 330 Bilardo ve atari salonu 495 Personel Ofisler 1400 Yatak Odası (25 adet) Personel WC (8adet) Kot -8,59 1 Bodrum Katı Yatak Odası (6 oda) Alan, m2 Zemin Kat Alan 10350 Kot, +0,00 Alan, m2 Yatak Odası (22 adet) Alan 2680 Ara Kat Yatak Odası (68 oda) 21,5 Kot -5,53 Alan, m2 1. Kat Alan 2056 Kot +5,53 Alan, m2 Yatak Odası (22 oda) Alan 2760 Zemin Kat Yatak Odası (35 adet) 50 Alan, m2 Kat Ofisi 53 Kot 0,00 Alan 3270 2. Kat Yatak Odası (43 oda) 18 Kot +8,59 Alan, m2 Kat Ofisi 53 Alan 2760 Tip Kat 1 Yatak Odası (35 adet) 50 Alan, m2 Kat Ofisi 53 Kot +5,53 Alan 3300 3. Kat Yatak Odası (43 oda) 50 Kot +11,65 Alan, m2 Kat Ofisi 53 Alan 2760 Tip Kat 2 Yatak Odası (35 adet) 50 Kot +8,59 Alan, m2 Kat Ofisi 53 23
Alan 3300 4. Kat Yatak Odası (43 oda) 50 Kot +11,65 Alan, m2 Kat Ofisi 53 Alan 2670 Tip Kat 3 Yatak Odası (35 oda) 50 Alan, Kot +11,65 m2 Kat Ofisi 53 Alan 3300 Yatak Odası (43 oda) 50 Kat Ofisi 53 Tip Kat 4 Kot 14,71 Alan 3300 Yatak Odası (43 oda) 50 Kat Ofisi 53 24
BÖLÜM III. PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI III.1. Projenin Gerçekleşmesi ile İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları Bellagio Holiday Village e ait Turistik Tesis Projesi yatırımına Ocak 2017 tarihinden itibaren başlanmış olup. 2019 yılı yaz sezonunda hizmete açılması planlanmaktadır. Yatırımcıdan alınan bilgiye göre proje, yatırım tutarı 120,000,000 EUR dur. III.2. Projenin Gerçekleşmesi ile ilgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu Proje ile ilgili tüm izinlerin alınması ve onaylanması ile arazide inşaat işleri başlayacaktır. Öncelikle kazı işlemi gerçekleşecektir. Daha sonra temel işlemleri, kaba inşaat işleri yapılacaktır. Sonrasında sıva, ince inşaat ve dekorasyon işlemine geçilecektir. Yine bu aşamalar gerçekleşirken; otel için atıksu arıtma tesisi tesisi yapılacaktır. Tesis, çevre düzenlemelerinin tamamlanmasıyla kullanıma açılacaktır. Proje alanı zaman tablosu aşağıda verilmiştir. Yapılacak İşler ÇED Süreci Uygulama Projeleri ve Onayı İnşaat Ruhsatları Alınması İnşaat Aşamaları Atıksu Arıtma Tesisi İmalatı Çevre Düzenleme İşletmeye Geçiş Tablo 3 Proje alanı zaman tablosu 2017 2018 2019 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 III.3. Projenin Fayda Maliyet Analizi Projenin fayda-maliyet analizi tablosu aşağıda verilmiştir. Tablo 4 Projenin Fayda Maliyet Analizi İşletme Dönemi Yaklaşık Giderler EUR Personel ve İşçilik 170000 Elektrik 2,400,000 25
4 Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 Diğer giderler (Telefon, Haberleşme, Temizlik, Kırtasiye) 750000 Toplam 3320000 III.4. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, Faaliyet sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri. Proje kapsamında, mevcut ihtiyaca cevap vermek amacıyla gerekli projelendirmeler yapılmıştır. III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesi için zaruri olan ve faaliyet sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleşmesi Planlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri. Proje kapsamında, tesise ulaşım için yol yapılacaktır. Yol, Çatalköy Belediyesi, Karayolları Dairesi ve Şehir Planlama Dairesi görüşlerine uygun olarak yatırımcı tarafından yapılacaktır. Su şebeke altyapısı: Su şebekesi Çatalköy Belediyesi ve Su işleri Dairesinin görüşüne uygun olarak yatırımcı tarafından yapılacaktır. Gerekli harçlar ödenecektir. Elektrik altyapısı: Teknik elektrik donanımı Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu nun (KIB-TEK) verdiği görüş ve şartlar doğrultusunda yatırımcı firma tarafından yaptırılacaktır. Telefon altyapısı: Telekomünikasyon Dairesi nin görüşlerine uygun olarak yatırımcı tarafından yapılacaktır. Arıtma tesisi: Arazide eski atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Ancak, kapasitesinin eski Vouge Beach e göre kurulduğu düşünülmektedir. Bu nedenle 26
kapasite artırımı ve/veya yeni teknolojiye sahip arıtma tesisi kurulacaktır. Arıtma tesisi otelin güney tarafına konumlandırılmıştır. Yol yapımı: Proje alanına girişin sağlanması amacı ile yol yapılacaktır. Yol için ayrılan alan 7171m 2 dir. III.6. Kamulaştırma ve yeniden yerleşim P/H XII.17.W1 30, 33/1, 33/2, 133/1 parselleri, KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından 03/07/2014 tarihinden 2/2/2052 yılına kadar 37 yıl 7 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e Turistik Tesis yapması amacıyla kiralanmıştır. Ayni P/H üzerinde 32/2/1 numaralı arazi ayrı bir kira sözleşmesi ile 03/07/2014-02/02/2052 tarihine kadar 37 yıllığına kiralanmıştır. P/H XIII.17.W2 parsel 28, 29, 32/3, 35, 36 ise 01/06/2011 tarihinden 31/10/2044 tarihine kadar 33 yıl 4 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e kiralanmıştır. III.7. Diğer Hususlar Bu bölümde bahse konu olacak diğer hususlar yoktur. 27
BÖLÜM IV PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI IV.1. Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi Girne Kazası, Çatalköy Köyü sınırları içerisinde Pafta/Harita XIII.17.W1&W2 30, 33/1, 33/2,133/1, 32/2/1, 32/3, 28, 29, 35, 36, 32/1/1 parseller üzerinde yapılması planlanmaktadır. P/H XII.17.W1 30, 33/1, 33/2, 133/1 parselleri, KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından 03/07/2014 tarihinden 2/2/2052 yılına kadar 37 yıl 7 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e Turistik Tesis yapması amacıyla kiralanmıştır. Ayni P/H üzerinde 32/2/1 numaralı arazi ayrı bir kira sözleşmesi ile 03/07/2014-02/02/2052 tarihine kadar 37 yıllığına kiralanmıştır. P/H XIII.17.W2 parsel 28, 29, 32/3, 35, 36 ise 01/06/2011 tarihinden 31/10/2044 tarihine kadar 33 yıl 4 aylığına Bellagio Holiday Village Ltd. e kiralanmıştır. Proje alanı yakın çevresine bakıldığında, kuzeyinde deniz, güneyinde anayol ve boş araziler, doğusunda Elexus Hotel e ait lojmanlar, batısında ise yine boş araziler ve deniz bulunmaktadır. Tasarı otel blokları, 28
aşağıdaki Google Earth görüntülerinde görülen burun üzerinde yer almaktadır. Arazi üzerinde 4 katlı bodrum kazısı yapılacaktır. Araziye yapılan ziyaretler sırasında, sırt üzerinde daha önceden hafriyat toprağı döküldüğü gözlemlenmiştir. Şekil 4 Proje alanı yakın çevresi Şekil 5 Tasarı Blokların Yapılacağı alan 29
Şekil 6 Proje alanı- aslantaşı burunu görülmektedir- Batı yönden doğu yöne bakış (kuzeyinde deniz bulunmaktadır) Şekil 7 Arazinin güneyi (boş araziler bulunmaktadır) 30
Şekil 8 Arazinin doğusunda bulunan Elexus Hotel e ait lojman Şekil 9 Elexus Hotel sınırı- yapılması planlanan yol 31
Şekil 10 Arazinin batısı deniz, Vogue Beach e ait alan bulunmaktadır Şekil 11 Eski Vouge Beach e ait yapılar 32
IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı IV.2.1. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler Yarı Kurak iklim kuşağı sınıfına giren Kıbrıs adası, Akdeniz de bulunduğundan yazları sıcak ve kuru; kışları ise ılık ve az yağışlıdır. Kıbrıs genelinde en sıcak ay Temmuz ayı olup ortalama en yüksek sıcaklık 33,2 o C dir. Kışları ise en soğuk ay Ocak ayı dır. Ortalama sıcaklık 9.0 o C - 12 o C arasındadır. Error! Reference source not found. de Kuzey Kıbrıs ta bulunan meteoroloji stasyonları gösterilmektedir. Proje alanı Girne de bulunduğundan en yakın meteoroloji istasyonu Girne İstasyonu dur. Ekte, Girne istasyonuna ait, 2009-2015 yılları arası aylık sıcaklıkların maximum ve minimum ortalama değerleri, yağış, rüzgar hızı ve yönü verilmiştir. Bu değerler Meteoroloji Dairesi nden Ocak 2017 tarihinde alınmıştır. Girne İstasyonu verilerine gore Girne bölgesinde, Yıllık ortalama en düşük sıcaklık 10,73 o C, en yüksek sıcaklık ise 24,7 o C dir. En yüksek hava sıcaklıkları Temmuz ve Ağustos aylarında görülmektedir. En düşük sıcaklık ise Ocak, Şubat aylarında görülmektedir. Girne bölgesi 2009-2015 yılları arası yıllık ortalama toplam yağış miktarı 481,1 mm/m 2 dir. En fazla yağısın Aralık ve Ocak aylarında gerçekleştiği görülmektedir. Rüzgar hızına bakıldığında ise, Girne bölgesinde yıllık ortalama 25,89 m/sn hızla rüzgar estiği görülmektedir. 33
Proje Yeri Harita 2 KKTC meteoroloji istasyonları 34
Tablo 5 Girne İstasyonuna ait Meteorolojik Veriler (2009-2015) Parametreler Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Sıcaklık Değerleri 13,66 13,76 15,43 18,01 21,69 25,76 28,84 29,74 27,16 23,24 19,04 15,44 21,00 Ortalama En Yüksek Sıcaklık Değerleri 16,97 17,04 17,59 22,24 25,44 29,59 32,77 33,86 31,13 27,10 22,63 18,80 24,71 Ortalama En Düşük Sıcaklık Değerleri 10,73 10,50 11,86 13,97 17,74 21,79 25,41 25,81 23,39 19,74 15,84 12,49 17,41 Toplam Yağış Ortalama Değerleri (mm) 113,50 100,10 22,50 30,11 28,20 4,06 0,11 0,11 4,23 26,14 60,71 91,31 481,10 Ortalama Rüzgar Değerleri (m/sn) 2,54 2,83 2,79 2,49 2,36 2,77 2,39 2,27 2,43 2,16 2,21 2,43 2,47 En Yüksek Rüzgar Değeri Hızı (m/sn) 18,77 20,16 22,67 18,40 17,71 16,73 13,93 13,24 15,21 17,96 18,94 20,30 25,89 Rüzgar Yönü SE NE SE NW E NW NW NW NW NW W SE E Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 35
IV.2.2. Jeolojik Özellikler ve Topoğrafya IV.2.2.1. Jeolojik Özellikler İnceleme alanında, Kuvaterner yaşlı güncel birimler olarak bilinen Kıyı Kumulu Kumları, Geç Kuvarterner yaşlı Denizel Sekiler ve Serravaliyen-Tortoniyen yaşlı Esentepe Formasyonu bulunmaktadır. açıklanmıştır. Bölgeye ait jeolojik birimler aşağıda Güncel Çökeller: Proje alanı ve yakın çevresinde bulunan Q6ak ve Q6ba sembollü güncel çökelleri şu şekilde açıklanabilir: Kumsal Çökelleri (Q6ak), kıyılar boyunca yüzeylenen bu birim; çakıl ve kum birimlerini içermektedir (Hakyemez, 2002). Akarsu Çökelleri (Q6ba): Güncel olan bu çökeller, akarsular/dereler boyunca yüzeylemekte olup; çakıl ve kum birimlerini içermektedir (Hakyemez, 2002). Denizel Seki (Q4a): Başlıca kalkareintlerden oluşan denizel dolgu sekileri, sığ derinlikte ve kıyı yüzünden kumullara kadar olan ortamları temsil ederler (Hakyemez, 2002). Kalkarenitler kumlu, düşük ve yüksek açılı olup; yer yer çakıltaşı cepleri veya ince düzeyleri içerirler. Kara yönünde çakıltaşlarına yanal geçiş göstermekle birlikte ender olarak makro fosiller içermektedir (Hakyemez, 2002). Plaj proje alanı olarak seçilen bölge, Q4a denizel sekisi üzerinde yer almaktadır. Esentepe Formasyonu (Tde): Birim az miktarda ince kumtaşı arakatmanlı kiltaşlarından oluşmaktadır. Formasyonda hakim litoloji çamurtaşlarıdır. Genellikle haki, boz ve kahve renkli olan çamurtaşları litolojik olarak kumludur. Bu birim Serravaliyen-Tortoniyen yaşlıdır (Hakyemez, 2002). 36
Harita 3 İnceleme alanı ve yakın çevresine ait 1/5.000 ölçekli jeoloji haritası (Hakyemez ve diğ.,2002 den revize edilerek hazırlanmıştır). Çatalköy bölgesinde Pafta/Harita XIII / 17 W 1 +W 2 ve Parsel 28+29+30+32/2+32/3+33+35+36 üzerinde yer alan çalışma alanında; Jeoloji ve Maden Dairesi keşif raporu doğrultusunda 16.09.2016-02.10.2016 tarihleri arasında Geotest Ltd. tarafından zemin etüd çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Yapılan sondaj çalışmaları ve takibinde hazırlanmış olan jeoteknik zemin etüd raporunda, topografik yüzeyden 2.50 m derinliğine kadar dolgu malzeme; 2.50 m den yaklaşık 10.0 m ye kadar sarımsı renkli kumtaşı; 10.0 m den yaklaşık 25.0 ye kadar sarımsı-kahve renkli kumlu kil ve 25.0 den itibaren kuyu sonlarına kadar da koyu gri renkli marn biriminin yer aldığı belirtilmiştir. 37
IV.2.2.2. Topoğrafya İnceleme alanı Beşparmak dağlarının kuzeyinde olup; otel projesi için seçilen alan Aslantaşı burnu olarak tanımlanan sırt üzerinde yer almaktadır. Proje alanı deniz seviyesinden topografik yüksekliği yaklaşık 23.00 metredir. Harita 4 İnceleme alanına ait 1/7.500 ölçekli topografik harita IV.2.3. Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri Aslantaşı burnu olarak tanımlanan sırt üzerinde yapılacak olan otel proje alanı içerisinde Geotest Ltd. tarafından açılan sondaj kuyularında yeraltısu seviyesine rastlanılmadığı belirtilmiştir. Ancak proje alanı ve çevresine ait jeoloji haritası incelendiğinde; bölgenin Girne kıyı akiferini oluşturan esas litolojik birim üzerinde yer aldığı görülmektedir. İlgili litolojik birimlerin sığ yeraltısuyuna sahip olduğu 2002 de MTA tarafından yapılan KKTC hidrojeolojik çalışmasında belirtilmiştir. Buna göre projenin gerçekleştirileceği alanı oluşturan birimler sığ yeraltı suyu barındırabilecek litolojik karakterdedir. Kazıların yaz ayında 38
yapıldığı göz önünde bulundurulursa; kış aylarında yağan yağmur etkisiyle litolojik birime bağlı olarak yer altına su süzülmesiyle birlikte sığ yer altı su tablası oluşabilir. Proje alanın batı sınırını oluşturan Dolunay deresine yakın olan bölge de hazırlanan zemin etüd raporunda yeraltısu seviyesi 4.60 metre olarak belirtilmiştir. 25.10.2008 de Jeoloji ve Maden dairesi tarafından hazırlanan zemin etüd raporunda proje alanı kıyı bölgesinde yeraldığından söz konusu alanda tuzlusu girişiminin olduğundan bahsedilmiştir. Bu nedenle temellerin tuzlu suya karşı izole edilmesi hatta kıyı bölgesinde geçirimli birimler perde duvar veya enjeksiyonla geçirimsiz hale getirilmesi ve tuzlusu girişinin önlenmesi gerekmektedir. IV.2.4. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik ve Ekolojik Özellikleri Yağışların az, kuraklığın etkili olduğu iklim şartlarına sahip olan KKTC de sürekli akış gösteren bir dere yoktur. Ada genelinde yağışların yoğun olduğu 1950-1980 yılları arasında KKTC de sürekli akış gösteren dereler olmuştur. Fakat şimdi böyle bir durum söz konusu değildir. Proje alanın batısında yer alan Dolunay dere yatağı mevsimsel yağışlara bağlı olarak akış özelliği gösteren dere yatağı, su baskını riski yaratabilecek özelliktedir. Bu nedenle de ilgili dere yataklarının uzanım hatları boyunca ve boşalım ağızlarında; su akışını engelleyici yapıların olmaması ve düzenli dere yataklarının temizlenmesi gerekmektedir. Eğer bu faaliyetler yapılamaycak durumda ise, ilgili dere yatağı uzanım hattı boyunca set (perde) duvar yapılarak mevsimsel yoğun yağışa bağlı oluşacak yüzey sularına karşı bu şekilde önlem alınabilir. Proje alanın yaklaşık 1 km güneyinde Uzun dere üzerine inşaa edilmiş gölet bulunmaktadır. İlgili gölet tarımsal faaliyetlerde sulama amacıyla inşaa edilmiştir. 39
IV.2.5. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı Son 50 yıldır, Akdeniz ülkelerinde yağış miktarlarında azalma, buharlaşmada artış, insan nufusunda artış ve tarım için kullanılan su miktarlarında azalma görülmektedir. Bu sebeplerle su kaynaklarında sıkıntılar ortaya çıkmaktadır. Araştırmalara göre adada yıllık ortalama yağış miktarı düşmektedir. Kıbrıs adasına düşen ortalama yıllık yağış miktarı 4523 milyon m 3 tür. Fakat coğrafik, topoğrafik, iklim şartları ve bitki örtüsü nedeniyle yağıştan elde edilen suyun %80, buharlaşma ve terleme yolu ile kaybolmaktadır. Yaklaşık 900 milyon m 3 su kullanılabilir durumdadır (Ortadoğu Analiz, 2013). Kuzey Kıbrıs ın yüzey suları kışın akan derelerden oluşmaktadır. Toplam 38 dereye sahip olan Kuzey Kıbrıs a ait 10 dere Güney Kıbrıs Rum Kesiminde bulunan ve Kıbrıs ta yüksek debili nehirlerin doğduğu Trodos dağlarında doğmaktadır (Ortadoğu Analiz, 2013). MTA 1996 yılında bir rapor hazırlamıştır. Bu rapora göre Kuzey Kıbrıs ın yüzey suyu miktarı 70 milyon m 3 tür. Fakat yapılan başka araştırmalara göre (Abdürrahim Korukcu ve diğerleri) bu rakam 27 milyon m 3 tür. KKTC Su Temin Projesi mevcuttur. Bazı bölgelere su verilmeye başlanmıştır. Anamur Dragon Çayı üzerinde inşa edilen Alaköprü Baraji ndan sabit debi esasına göre yılda 75 milyon m 3 su taşınması planlanmaktadır. Söz konusu proje ile Kuzey Kıbrıs ın 50 yıllık su ihtiyacının karşılanması hedeflenmektedir. Bunun yanında 4824 hektarlık bir alanina sulanarak zirai gelir elde edileceği düşünülmektedir (DSİ, 2016). 40
IV.2.6. Deniz ve İç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri; bu türlerin tabii karakteri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler, bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları, bu ortamlar için belirlenen koruma kararları. 18/2012 Çevre Yasası nın 48. Maddesi gereğince Flora, Fauna türleri ve Yaban Kuşlarının Korunması Tüzüğü hazırlanmıştır. Belirtilen tüzükle flora, fauna ve yaban kuşların türlerinin koruma seviyelerini belirlemiş ve listelenmiştir (Flora, Fauna ve Yaban Kuşlarının Korunması Tüzüğü, 2012). KKTC deki biyolojik çeşitliliğin korunması amacıyla Özel Çevre Koruma Bölgeleri (ÖÇKB) belirlenmiştir. Bu bölgeler; Avtepe ÖÇKB, Güney Karpaz ÇÖKB, Akdeniz ÖÇKB, Alagadi ÖÇKB, Karpaz ÖÇKB, Tatlısu ÖÇKB (ÇKD Doğal Hayat Şubesi, 2015) Proje alanına en yakın 3,8 km uzaklıkta ÖÇKB alanı Alagadi ÖÇKB dir. Bu alan hem Yeşil deniz kablumbağaları (Chelonia mydas) hem Sini kablumbağalarının (Caretta caretta) ulusal ve uluslararası alanda önem taşımaktadır (Natura 2000, 2015). Orta Doğu Teknik Üniversitesi tarafından 2007 yılında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sahili Akdeniz Foklarının ve Anadolu Kıyısındaki Koloni İle İlişkilerinin Araştırılması konu başlıklı TUBİTAK çalışması yapılmıştır. Projede mağara sörveyleri yapılmıştır. KKTC sahilinde bulunan 36 mağara sınıflandırıldığında dinlenme ve üreme amaçlı kullanılabilecek sadece 8 mağara bulunmuştur. Bu mağaralara 10 adet kızılötesi algılaycı yerleştirilmiştir. Üreme yada dinlenme amaçlı olarak kullanılabilecek mağaralar; Yeşilırmak-YD1 mağarası (35 o 10.160 N-32 o 45.535 E); Yeşilırmak-YD2 mağarası (35 o 10.171 N- 32 o 45.515 E); Yeşilırmak YD3 mağarası (35 o 10.141 N- 32 o 45.552 E); Erenköy- EK5 Mağarası (35 o 33.714 N- 34 o 11.093 E); Erenköy-EK6 Mağarası (35o33.448 N-34o13.619 E); Zafer Burnu- ZB6 mağarası (35 o 40.299 N- 34 o 31.311 E); Zafer Burnu- ZB9 mağarası (35 o 41.403 N-34 o 35.011 E), Kumyalı- 41
KM1 mağarası (35 o 19.507 N- 34 o 02.291 E) dır. Raporda, Yeşilırmak, Yeni Erenköy ve Zafer Burnu önemli fok alanları olduğunu ve korumada öncelik verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Kritik fok yaşam alanları olarak 3 bölgenin fok koruma alanı ilan edilmesi uygun olduğu düşünülmektedir. A) Yeşilırmak ta Kıbrıs Rum Kesimi ile KKTC arasındaki sınır (35 o 11 05 N- 32 o 42 30 E) ile Yedidalga balıkçı barınağı (35 o 09 31 N- 32 o 47 12 E) arasında kalan alan, b) Yenierenköy burnunda Harnup Ambarı mevkiinde 35 o 33 43 N- 34 o 10 45 E ile 35 o 33 25 N- 34 o 11 27 E koordinatları arasında kalan kıyı, c) Zafer Burnunda 35 o 40 08 N- 34 o 30 18 E ile adaları da içerecek şekilde 35 o 40 09 N- 34 o 34 21 E arasında kalan alanlar kritik fok yaşam alanıdır. Ayrıca Balalan ve Kayalar mevkiilerinin de fok yaşam olarak düşünülmesi gerektiği belirtilmiştir (Gücü ve Diğerleri, 2007). Raporda Çatalköy de 2 adet mağara olduğu belirtilmiş olup, mağaranın aktif olmadığı ve koruma alanı olarak ilan edilmediği görülmektedir (GR-2 ve GR-3) (Gücü ve Diğerleri, 2007). Proje alanı, söz konusu GR-2 ve GR-3 mağaraların yaklaşık ~4 km doğusunda bulunmaktadır. Konu ile ilgili ayrıca Hayvancılık dairesinden görüş alınmıştır. Görüşte proje arazisinin hayvancılık açısından herhangi bir olumsuzluk içermediği belirtilmiştir. IV.2.7. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprağın Fiziksel, kimyasal, biyolojik, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı). IV.2.7.1. Toprağın Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri KKTC Tarım ve Orman Bakanlığı, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Bilimsel ve Teknik İşbirliği ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Detaylı Toprak Etüd ve Haritalama Projesi hazırlanmıştır. Bir sonraki sayfalarda verilen, Temel Toprak Haritası ve Arazi Kullanım Haritası bu çalışmadan alınmıştır. 42
Harita 5 Temel Toprak Haritası (Ölçek:1/2500) Temel Toprak Haritası incelendiğinde, arazinin 2 farklı tipte poligon sınırları içerisinde kaldığı görülmektedir. Toprak serisi formulleri C15.Bd3t1R1 ve C15.Ard2t1 dir. Toprak serisi formulü: C15.Bd3t1R1 Toprak Serisinin adı: Çatalköy Serisi Üst Toprak Tekstürü: Siltli killi tın, killi tın, kumlu killi tın Eğim: %2-6 Derinlik: 30-50 cm Taşlılık: Az taşlı 43
Kayalılık: Az kayalı Toprak serisi formulü: C15.Ard2t1 Toprak serisinin adı: Çatalköy Serisi Üst toprak tekstürü: Siltli killi tın, killi tın, kumlu killi tın Eğim: %0-2 Derinlik: 50-90 cm Taşlılık: Az taşlı, IV.2.7.2. Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflaması Arazi Kullanım Kabiliyeti Haritası incelendiğinde, arazinin III. Ve IV. Sınıf kulanım kabiliyetine sahip olduğu görülmektedir. III. Sınıf araziler, şiddetli sınırlayıcı faktörler içerirler. Bu nedenle sürümü, ekim zamanını, hasat işlemini ve bitki seçimini veya bunların birkaçını birden kısıtlandığ arazi tipleridir. IV. sınıf araziler ise, çok şiddetli sınırlayıcı faktörler içerirler, devamlı kültüre elverişli değildirler ve çok sınırlı sayıda bitki türü yetiştiriciliğine uygundurlar. Mevcut durumda arazide herhangi bir tarım faaliyeti yürütülmemektedir. 44
Harita 6 Arazi Kullanım Kabiliyeti Haritası (Ölçek: 1/25000) IV.2.7.3. Erozyon Geotest Ltd. tarafından hazırlanan zemin etüd raporunda; otel bloğu için bodrum yüksekliğinin -20.24 m olduğu ve bodrum kazısında açılacak şevlerde: dolgu malzeme, sarımsı-krem renkli az-orta ayrışmış kumtaşı ve sarımsı-kahve renkli kumlu kil biriminin gözleneceği belirtilmiştir. Hazırlanan zemin etüd raporuna göre açılacak şevi oluşturacak olan kumlu kil birimi kısa süre zarfında üfelenme göstermeyeceği; kumtaşı biriminin de kısa süreli açılacak olan şevlerde eklemlerinden kırılıp kopamayacağı belirtilmiştir. Fakat açılacak temel çukurunun dik olması ve uzun süre açık kalması halinde; hava ile temasına bağlı olarak kumlu kil birimi üfelenme gösterebileceği ve kumtaşı biriminin altından aşınarak dökülüp kumtaşı altında boşlukların 45
oluşabileceği belirtilmiştir. İlgili proje kapsamında derin temel yapısı öngörüldüğünden kazı güvenliği açısından temel çukuru açılımı sırasında uygun iksa yöntemlerinin uygulanması ve şev yüzeylerinin kafes tel çelik hasır ile korunması gerektiği ilgili zemin etüd raporunda belirtilmiştir. Proje alanı içerisinde şu anda kullanılmayan eski bir yapı vardır. Mevcut eski yapının kuzey tarafında zaman içerisinde deniz aşındırmasına bağlı olarak istinat duvarında yer yer yıkılmaların olduğu gözlenmiştir. Mevcut istinat duvarı denize yaklaşık 0,50 m mesafededir ve zaman içerisinde denizde meydana gelen gel git etkisiyle bu duvar aşınmıştır. Bu nedenle ilgili istinat duvarının denizin gel-git mesafesinden daha içerde yapılması tekrardan oluşabilecek böyle bir etkiye bağlı olarak duvarın yıkılması engellenmiş olacaktır. Şekil 12 İki yerden yıkılmış istinat duvarı IV.2.7.4. Arazi Kullanımı Aşağıda, KKTC Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı 2012 istatistiki verileri verilmiştir. Tablo 6, KKTC genelinde toplam arazi kullanım alanlarını 46
göstermektedir. Tablo 7 ise Girne Bölgesi nde arazi kullanım alanlarını göstermektedir. Tablo 6 KKTC Arazi Dağılımı Tablosu Arazi Çeşidi Miktar Dönüm Dekar % 1.Tarımsal Arazi 1.398.123 1.870.689 56.71 2.Orman Arazisi 480.740 643.230 19.50 3.Hali ve Mera Arazisi 122.157 163.466 4.95 4.Kasaba,Köy, Dere ve Gölet Arazisi 263.471 352.524 10.69 5. Kullanılmayan Arazi 201.061 269.019 8.15 Toplam 2.465.552 3.298.908 100 Proje alanı, Girne II. Bölge Kapsamlı Emirnamesi içerisinde yer almaktadır. Tablo 7 Girne Arazi Kullanım Alanları Arazi Çeşidi Arazi Kullanım Alanları Dönüm % Tarım Alanı - - Orman Alanı 1492 26.9 Hali Mera - - Kullanılmayan 4056 73.10 Toplam 5548 100 IV.2.8. Tarım Alanları Kuzey Kıbrıs ta sebze üretim alanı 747 hektardır. Sebze üretim alanlarının %16 sı Girne de bulunmaktadır. Seraların coğrafi dağılımına bakıldığında ise Girne de %12 lik bir yüzdelik olduğu gözlenmektedir. Kırsal Kalkınma Planı verilerine gore kentleşme ve turizm faaliyetlerinin beraberinde gelen yoğun yapılaşmayla, Girne de tarımsal alanın kullanımına ayrılan alanda bir miktar azalma yaşanmıştır (KKTC Kırsal Kalkınma Planı, 2010). Proje alanı, IV. Sınıf ve III. Sınıf Arazi Kullanım Kabiliyetine sahiptir. Bu araziler sorunlu tarım arazileri sınıfına girmektedir. Tarımsal Kullanımına uygunluk 47
sınıfına bakıldığında ise 2. Ve 3. Sınıf araziler olduğu görülmektedir. Konu ile ilgili Tarım Dairesi, Toprak ve Verimlilik Şubesi nden görüşler alınmıştır. Ek 13 te verilmiştir. IV.2.9. Koruma Alanları Özel Çevre Koruma Bölgeleri (ÖÇKB): Çevre Yasası kapsamında bulunan ÖÇKB lerden proje alanına en yakın Alagadi Özel Çevre Koruma bölgesidir. Proje alanına uzaklığı 3,8 km dir. Sulak Alanların Korunması: Çevre Yasası kapsamında Su ortamlarının ve Sulak Alanlarının Korunması Tüzüğü oluşturulmuştur. Ancak tüzük halen taslak haldedir. Tüzükle KKTC de korumaya alınan önemli sulak alanlar belirlenmiştir. Proje alanına yakın korumaya alınan sulak alanlar; Girne Arapköy Ayanidere Göleti: 0,9 km uzaklıkta. Girne Arapköy Uzundere Göleti: 1,8 km uzaklıkta Yabani Hayatı Koruma Alanları: Nesli tükenmekte olan kuşların avlanmasını önlemek için adanın kuzey sahil şeridi Sürekli Av Koruma bölgeleri olarak korunmaktadır. Bu bölgelerde avlanmak yasaktır (KKTC Av Haritası, 2012). Arkeolojik ve Tarihi Değeri Olan Alanlar: Proje alanına yakın, 4,5 km uzaklıkta Hz. Ömer Türbesi (Anıt, P/H:XII.23.E1, 236, 236/1 parselleri) bulunmaktadır. Çatalköy (Ayios Epiktitos) bölgesinde Ayios Epiktitos Klisesi, Ayios Nikholaos Klisesi, Ayios Yeoryios Klisesi, Ayios Dimitrios Şapeli bulunmaktadır. 48
Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından Çatalköy ün kıyı şeridi Diana plaji yakınındaki (proje alanının 1,5 km batısında) mevkide bulunan kalıntıları koruma alanı olarak belirleyip sit alanı olarak derecelendirilmiştir. Çatalköy ün batısında tepeler üzerinde Eski Tunç dönemine ait Vunos mezarlık alanı bulunmaktadır. Bu eserlerin bir kısmı Rum müzesinde sergilenmektedir (Çatalköy Belediyesi, 2015). IV.2.10. Orman Alanları Proje yeri, Alevkaya Orman Bölge Şefliği sınırları içerisinde yer almaktadır. 2013-2022 yıllarını kapsayan 10 yıllık Orman Amenajman Plan verilerine gore Alevkaya Orman Bölge Şefliğinin genel sahası 34619.9 hektardır. Bu alanın 16162.1 hektar alanı orman alanı, 18457.8 hektarı da açık alandır. Orman alanı üzerinde toplam dikili ağaç serveti 363993m 3, yıllık artım ise 12562m 3 dür. 49
Proje yeri, Alevkaya Orman Amenajman planına gore 4 No.lu bölme içerisinde yer almaktadır. 4 No.lu bölmenin toplam alanı 349.9 hektardır. Bu alanın 47.1 hektarı orman alanı, 302.8 hektarıda açık alanlardır. Proje Yeri Harita 7 Proje Yerinin Orman Haritası (1/25000) IV.2.11. Flora ve Fauna Proje yeri ve çevresindeki Ekosistemler ( Biyotoplar ) araştırılırken şu hususlara dikkat edilmiştir: Flora, proje yeri 79943 m 2 alan içerisinde, Fauna ise proje yeri ile birlikte çevresi de dikkate alınarak incelenmiştir. Ekibimiz proje yeri ve çevresini Şubat ayı içerisinde incelemeye almış olduğundan çevrede bu mevsimde mevcut olan Ekosistemler tespit edilmiştir. Ancak geçmiş mevsimlere ait floranın da kurumuş örneklerinden flora tesbiti yapılmıştır. 50
IV.2.11.1. Flora Flora tespitleri proje yeri alanı olan toplam 79943 m 2 lik bir alanda Şubat 2017 tarihinden itibaren yapılmıştır. Proje alanında bitki türü olarak toplam 26 Familya da toplanan 62 tür tesbiti yapılmıştır. bulunan Mandragora officinalis türü, Çevre Koruma Tesbit edilen türler içersinde Dairesi Müdürlüğü tarafınden ilan edilen Flora ve Faunanın Korunması Emirnamesi ile koruma altına alınan türler içerisinde yer almaktadır. Bu tür hasar görmeden yeşil alana taşınacaktır. Diğer türler ülkemizde çok yaygın olarak bulunan türlerdir Polunin ve diğerleri; Uluocak. N; Viney). Şekil 13 Proje yerinde Maki türleri: Pistacia terebinthus, Calicotome villosa, Cistus spp. Thymus capitatus 51
Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 Şekil 14 Proje yerinde Urginea maritima Şekil 15 Proje yerinde Ceratonia siliqua Şekil 16 Proje yerinde Thymus capitatus 52
Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 Şekil 17 Proje Yerinde Olea europea Şekil 18 Proje yerinde Pistacia terebinthus Şekil 19 Proje yerinde Calycotome villosa 53
Bellagio Holiday Village Ltd. e ait Turistik Tesis Projesi ÇED Raporu, 2017 Şekil 20 Proje yerinde Mandragora officinalis Şekil 21 Proje yerinde Cyclamen persicum Şekil 22 Proje yerinde Arisarum vulgare 54
Proje yerinde tespit edilen flora, Familya tür ve bilinen Türkce isimlerine göre aşağıdaki listede verilmiştir ANACARDIACEAE Pistacia terebinthus LEGUMINACEAE Acacia cyanophylla Medicago orbicularis ( Yabani yonca) Trifolium stellatum ( Yabani yonca) Vicia sativa (Yabani vigo) Prosopis farcta (Çakrez) Scorpiurus muricatus Pisum satıvum Ceratonia siliqua Calycotome villosa COMPOSITAE Crisanthemum coronarium ( Papatya) Matricaria recutita Calendula arvensis Senecio vulgaris Carduus pycnocephalus Silybum marianum Notobasis syriacus Leontodon Tuberosuz Centaurea hylolepis Phagnolon rubestre Urespermum picroides Inula crithmoides (Andız otu) Pallenis spinosa Helichrysum conglobatum Cynara cornigera SOLANACEAE Mandragora officinalis ARACEAE Arisarum vulgare CISTACEAE Cistus creticus 55
CRUCIFERAE Sisymbrium irio Sinapis alba ( Lapsana) Ericoria hispanica Cardaria draba Hirschfeldia incana MYRTACEAE Mirtus communis GERANIACEAE Erodium malacoides LABIATAE Thymus capitatus ( Tülümbe ) PRIMULACEAE Anagallis arvensis (Fare Kulağı) Cyclamen persicum LILIACEAE Muscari neclectum ( sümbül) Asphodelus aestivus ( Şimşir) Asparagus stipularis Urginea maritime MALVACEAE Malva verticulata ( Gömeç ) Malva silvestris (Ebe Gömeci ) ROSACEAE Sarcopoterium spinosum PAPAVERACEAE Papaver rhoeas ( Gelincik ) RESEDACEAE Reseda orientalis CAPPARACEAE Capparis spinosa (Gabbar) 56
FUMARIACEAE Fumaria densiflora UMBELLIFERAE Eryngium cretegum (Kaz ayağı) Zosima absuthifolium BORAGINACEAE Echium angustifolium CARYOPHYLLACEAE Silene vulgaris (Yumurta otu) AMARANTHACEAE Amaranthus Spp. RANUNCULACEAE Anemone coronaria Kır lalesi) Ranunculus asiaticus (Şakayık) OXALIDACEAE Oxalis per-caprae (Ekşilice) CYPERACEAE Cyperus ratundus ( Saz) Carex Spp. (Saz) GRAMINEAE Phalaris agnatica ( Çayır türü) Lolium rigidum (Çimen Türü) Stipa lapansis (Çayır) Awena wiestii (Yabani ulaf) IV.2.11.1. Fauna Ülkemizde 30 Memeli tür, 25 Sürüngen ve Kurbağa türü, 368 Kuş türü ve 6000 Böcek türü yaşadığı bilinmektedir. 368 kuş türünün 43 tanesi yerleşik göçmen olmayan, 325 taneside değişik zamanda Kuzey Kıbrısı ziyaret eden göçmen kuşlardır. 57
Proje yeri ve çevresinde tespit edilen Fauna: Familya, ve Tür olarak sınıflandırılmıştır. Gözlem yapılamayan türler literatür çalışmalarından faydalanılmıştır (Bannerman ve diğerleri). Tespit edilen fauna türleri aşağıdadır. MEMELİLER LEPORIDAE Lepus europaeus cyprius (yabani Tavşan) CANIDAE Canis vulpes (Vulpes vulpes ) Tilki ERINACEIDAE Hemiechimus auritis dorotheae ( Kirpi) CRICETIDAE Microtus spp. (Tarla Faresi ) MURIDAE Acomys nesiotes (Kıbrıs dikenli fare) MURINAE Mus cypriacus (Kıbrıs faresi) PTEROPIDAE Rousettus aegyptiacus (Meyve yiyen Yarasa) AMPHIBIAN (İKİYAŞAMLILAR) BUFONIDAE Bufo viridis (Kara kurbağası) HYLIDAE Hyla savignyi (Yeşil Kurbağa) REPTILIA (SÜRÜNGENLER) TESTUDINATA (KAPLUMBAĞALAR) 58
TESTUDINADAE Testudo spp. (Kara kaplumbağası) LACERTILIA (KERTENKELELER) CHAMAELEONIDAE Chamaeleo chamaeleon (Bukalemun) AGAMIDAE Stellagama stellio SCINCIDAE Trachylepis vittata Ablepharus budaki Chalcides ocellatus Eumeces schneideri GEKKONIDAE Hemidactylus turcicus (Mişavro) Mediodactylus kotschyi (Mişavro) LACERTIDAE Ophisops elegans (Yılan gözlü Kertenkele) Acanthodactylus schreiberi Lacerta muralis OPHIDIA (YILANLAR) COLUBRIDAE Dolichhophis jugularis (Siyah Yılan) Hemorrhois nummifer (Sikkeli yılan) Telescopus fallax (kedigözlü yılan) Natrix natrix cypriaca Hierophis cypriensis Malpolon insignitus VIPERIDAE Macrovipera lebetina (Kıbrıs Engereği) THPHLOPIDAE 59
Thiplops vermicularis (kör yılan) KUŞLAR COLUMBAE Columba livia livia (Kaya Güvercini) Columba palumbus palumbus ( Fassa) Streptopelia turtur turtur (Üveyik) Streptopelia senegalensis senegalensis (Kumru ) PHASIANIDAE Alectoris graeca (Keklik) Francolinus francolinus francolinus (Turaç ) Coturnix coturnix coturnix (Bıldırcın) FALCONIDAE Accipiter nisus nisus ( Atmaca) Buteo rufinus rufinus ( Şahin) CORVIDAE Corvus corax laurencei ( Kuzgun Karga) Corvus cornix pallescens ( Karga Kül renkli) Corvus frugilegus frugilegus ( Karga) Corvus monedula keve ( Küçük Karga) Pica pica pica ( Saksağan) STRIGIDAE Otus scops cyprius (Baykuş) Asio otus otus ( Kulaklı Baykuş) FRINGILLIDAE Carduelis carduelis (Saka) Carduelis cannabina ( Keten Kuşu) Serinus canarius serinus (Kanarya) Fringilla coelebs cypriotis (İspinoz) Passer domesticus biblicus (Serçe) ALAUDIDAE Melanocorypha calandra calandra (Tarla kuşu) 60
Galerida cristata cypriaca (Tepeli Tarla kuşu) TURDIDAE Luscinia megarhynchos megarhynchos (Bülbül) İKİYAŞAMLILAR BUFONIDAE Bufo viridis (Kara kurbağası) SÜRÜNGENLER TESTUDİNİDAE Testudo graeca ( Adi tosbağı) LACERTIDAE Lacerta muralis ( Kertenkele) OPHIDIA (YILANLAR) Coluber jugularis ( Siyah Yılan) Vibera labetina labetina (Sağır Kör Yılan) Ülkemizde Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğü tarafından 21/97 sayılı Çevre Yasasının 10(2) madde altında Flora ve Faunanın Korunması Emirnamesi yayınlanmıştır. Emirnameye göre toplam 53 adet flora türü ile 220 adet Fauna türü koruma altına alınmıştır. IV.2.12. Peyzaj Değeri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları Proje alanının 4 km batısında XII.23.E1, 24-25 parseller üzerinde Eski Eser Alanı olan Hz. Ömer Türbesi bulunmaktadır. Çatalköy Belediyesi nin Hz. Ömer Türbesi için halen devam etmekte olan bir projesi bulunmaktadır (Çatalköy Belediyesi, 2016). Çatalköyün ana giriş bölümünde tarihi mağara ve şelale bulunmaktadır. Çatalköy belediyesi gerekli altyapı düzenlemelerine başlamıştır. Başlıca amaç; mağara ve 61
şelaleye yeni bir görünüm kazandırıp bölge halkı ve Çatalköyü ziyarete gelen turistlere dinlenebilecekleri güzel bir ortam yaratılmasıdır. Çatalköy de 200 kişilik Çatalköy Kültür Sanat Merkezi bulunmaktadır. Her yıl tiyatro festivalleri düzenlenmektedir (Çatalköy Belediyesi, 2015). Çatalköy bölgesi denize yakınlığı sebebiyle bölgede birçok plaj bulunmaktadır. Proje alanının doğusunda Barış Plajı (2 km), Alagadi Plajı (3,8 km) bulunmaktadır. Bunun yanında Alagadi Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmiştir. Bölgede yürüyüş ve bisiklet parkurları vardır. IV.2.13. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler; Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb. Arazi KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından 03/07/2014 tarihinden itibaren 37 yıllığına Bellagio Holiday Village Ltd. e kiralanmıştır. Arazi yakın çevresinde askeri bölge bulunmamaktadır. IV.2.14. Proje yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi. Proje yerinde turistik tesis yapılması planlanmaktadır. Proje alanı yakın çevresinde, boş araziler, deniz, Elexus Hotel bulunmaktadır. Proje alanının 1,7 km doğusunda Kuzey Kıbrıs ın enerji ihtiyacının karşılandığı santrallerden biri olan KKTC Teknecik Elektrik Santrali bulunmaktadır. Termik santralin 80,0 m lik bacası bulunmaktadır. Santralde fuel oil kullanılmakta, bacada filtre bulunmadığından santralden kaynaklı bölgede hava kirliliği oluştuğu bilinmektedir. Arazinin 0.9 km güneyinde Ayanidere Göleti bulunmaktadır. İnşaat aşamasında oluşabilecek özellikle kazı sırasında toz emisyonundan kaynaklı çevresel etkiler oluşacaktır. Oluşabilecek bu etkilerin önlenmesi ve en aza indirilmesi amacıyla gerekli tedbirler alınacak olup, söz konusu tedbirler V. 62
Bölüm de açıklanmıştır. Rüzgar yönü incelendiğinde, Girne bölgesinde hakim rüzgar yönünün kuzey-kuzey batı olduğu görülmektedir. Arazinin güneyindeki flora-faunanın ve güneydeki lojmanda yaşayan kişilerin toz emisyonundan olumsuz etkilenmemesi için gerekli tüm önlemlerin alınması esastır. Kazı sırasında spreyleme sulama yapılacaktır. Arazi çevresi toz tutucu malzeme ile çevrilecektir. IV.3. Sosyo Ekonomik Çevrenin Özellikleri: IV.3.I. Ekonomik Özellikler Kuzey Kıbrıs ta yasal para birimi olarak Türk Lirası kullanılmaktadır. 2003 yılında adanın kuzeyi ve güneyi arasında bulunan kapıların açılmasıyla adadaki yatırımlar artmaya başlamıştır. KKTC ekonomisi 2003-2009 yılları arasında %6,47 büyüme oranına sahiptir (YAGA,2015). Tablo 8 de 2008 2013 yılları arası gari safi milli hasıladaki gelismeler verilmiştir (DPÖ,2015) Tablo 8 Gayri safi milli hasıladaki gelişmeler (2008-20013) Sektörler 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1. Tarım 259.154.100,9 300.616.430,7 330.292.725,0 366.385.942,1 386.521.999,6 404.964.639,3 1.1. Bitkisel 137.725.583,2 154.210.929,2 169.949.105,9 182.239.796,9 186.988.276,2 172.818.338,7 1.2. Hayvancılık 105.088.421,9 127.678.531,2 137.399.163,3 158.379.428,8 169.582.597,1 200.276.539,1 1.3. Ormancılık 890.117,9 724.255,4 897.839,6 955.694,4 1.051.486,5 1.155.198,2 1.4. Balıkçılık 15.449.977,9 18.002.714,9 22.046.616,2 24.811.022,0 28.899.639,8 30.714.563,3 2. Sanayi 542.766.477,2 516.727.436,0 552.836.167,3 558.480.243,8 587.060.602,7 636.625.615,7 2.1. Taşocakçılığı 42.297.366,5 35.529.787,9 35.628.354,3 46.499.012,4 42.610.280,7 47.730.970,7 2.2. İmalat Sanayii 202.736.045,2 171.815.806,2 130.888.723,8 165.797.310,5 192.323.577,4 221.393.058,9 2.3. Elektrik-Su 297.733.065,5 309.381.841,9 386.319.089,2 346.183.920,9 352.126.744,7 367.501.586,1 3. İnşaat 362.216.034,6 346.383.111,8 312.118.707,4 408.495.970,9 335.779.569,4 370.660.075,0 4. Ticaret-Turizm 721.709.047,4 766.293.097,7 900.033.652,9 1.216.786.131,2 1.385.288.666,6 1.527.899.266,0 4.1. Toptan ve Perakende Ticaret 491.869.791,6 484.110.428,6 598.030.024,3 722.249.915,7 794.223.532,7 852.677.265,6 4.2. Otelcilik ve Lokantacılık 229.839.255,8 282.182.669,0 302.003.628,5 494.536.215,5 591.065.133,9 675.222.000,4 5. Ulaştırma-Haberleşme 614.527.377,1 597.262.858,8 525.213.182,4 553.109.188,9 642.862.532,9 711.369.494,2 6. Mali Müesseseler 357.835.272,5 388.421.732,4 404.370.969,7 472.603.396,4 506.016.653,5 579.666.453,3 7. Konut Sahipliği 175.938.464,6 202.491.463,9 220.581.154,0 274.371.576,8 305.768.610,1 358.244.276,0 8. Serbest Meslek ve Hizmetler 525.208.660,7 609.293.196,4 652.317.269,0 727.498.986,3 801.773.079,2 891.643.479,0 9. Kamu Hizmetleri 1.103.967.143,1 1.201.228.086,4 1.180.064.551,9 1.294.282.251,1 1.294.895.632,5 1.349.944.886,1 10. İthalat Vergileri 416.585.101,4 447.601.464,0 536.308.506,4 636.982.661,1 709.117.362,8 775.880.451,7 11. GSYİH 5.079.907.679,4 5.376.318.878,0 5.614.136.886,0 6.508.996.348,7 6.955.084.709,3 7.606.898.636,2 12. Net Dış Alem Faktör Gelirleri 48.426.455,0 38.961.820,8 35.398.050,0 50.178.180,0-39.253.080,0-27.495.360,0 GSMH 5.128.334.134,4 5.415.280.698,8 5.649.534.936,0 6.559.174.528,7 6.915.831.629,3 7.579.403.276,2 FBGSMH ($) 16.158 13.930 14.703 15.404 15.038 15.302 63
KKTC Başbakanlığı tarafından 2013-2015 Sürdürülebilir Ekonomiye Geçiş Programı hazırlanmıştır. Bu konuda çalışmalar halen sürmektedir. Program hedeflerine göre; program döneminde büyümenin 2013 yılında %3,6, 2014 yılında %4,2, 2015 yılında %4,6 olmak üzere ortalama %4,2 düzeyine ulaşmasıdır. Buna göre ise kişi başına düşen GSYİH nın program dönemi sonunda 17,033 dolar olarak gerçekleşmesi beklenmektedir (KKTC Başbakanlık, 2015). IV.3.2. Nüfus KKTC nüfus sayımı sonuçları Şekil 23 de verilmiştir. 2011 yılı nüfus sayımı sonuçlarına gore Girne ilçesinin toplam nüfusu 69163 (36718 Erkek, 32455 Kadın) dir (DPÖ, 2011). 1977 1996 2006 2011 Şekil 23 KKTC Nufus Sayımı Sonuçları (DPÖ, 2011) 2011 nufüs sayımına göre Girne ilçesinde sürekli ikamet eden nüfus 69163 (36718 erkek, 32445 kadın) dır. Çatalköy de ise toplam 1788 konut (Çatalköy Belediyesine bağlı) 5007 kişi yaşamaktadır. IV.3.3. Gelir KKTC hanehalkı kişi başına düşen ortalama yıllık kullanılabilir gelir 45702 TL iken, ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri 22671 TL dir. İlçelere bakıldığında en yüksek yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri Lefkoşa dır 64
(25688 TL). Girne ilçesi ise 22502 TL ile 2. büyük ortalamaya sahiptir (DPÖ, 2010). Proje alanı Çatalköyde bulunmaktadır. Girneye yakınlığı ve turizm merkezi olması nedeniyle Çatalköy bölgesindeki kişi başına düşen gelirin diğer bölgelere göre daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Tesisin faaliyete geçmesiyle bölgeyi ziyaret eden turist sayısı artacak, dolaysıyle bölge halkının geliri de artmış olacaktır. IV.3.4. İşsizlik Son yıllarda işsizlik önemli bir sorun haline gelmiştir. Devlet Planlama Örgütü Ekim 2015 Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları na göre KKTC genelinde toplam istihdam 112811 kişi, işsiz sayısı 9043 kişi, işsizlik oranı ise %7,3 tür. Anket sonuçlarına göre 15 ve yukarı yaştaki nüfus 239634 olarak tahmin edilmiştir (DPÖ, 2016). Tablo 9 de DPÖ hanehalkı İşgücü Anketi sonuçları gösterilmiştir. Girne bölgesinde işsizlik oranı %7,6 olarak verilmiştir. Tablo 9 Hanehalkı İşgücü Anketi Temel Göstergeleri (2015 yılı) (DPÖ, 2016) Toplam Lefkoşa Gazimağusa Girne Güzelyurt İskele 15 ve Daha yukarı yaştaki kurumsal olmayan sivil nüfus 239634 78934 58595 57983 25419 18703 İşgücü 121854 42293 28454 30888 10645 9574 İstihtam 112811 40139 25775 28546 9483 8867 İşsiz 9043 2154 2678 2342 1161 707 İşgücüne katılma oranı (%) 50,9 53,6 48,6 53,3 41,9 51,2 İstihdam Oranı (%) 47,1 50,9 44 49,2 37,3 47,4 İşsizlik Oranı (%) 7,4 5,1 9,4 7,6 10,9 7,4 Genç Nüfusta işsizlik oranı 19,6 14,6 30,3 16,7 11,7 21,3 Girne Kazası nda eğitim veren 5 tane üniversite bulunmaktadır. Üniversitelerde Turizm, Gastronomi, İşletme gibi bölümler yer almaktadır. Ülkeye yapılacak yatırımlarla, ilgili bölümlerden mezun olacak olan kişiler bu alanlarda iş bulabilecektir. Böylece işsizlik oranı da azalması beklenmektedir. 65
IV.3.5. Sağlık Girne ilçesinde Girne Akçiçek Hastahanesi bulunmaktadır. Hastanede 56 yatak, 23 doktor, 45 hemşire, 36 memur ve 28 işçi hizmet vermektedir (KKTC Sağlık Bakanlığı, 2015). Ayrıca, bölgede birçok poliklinik ve özel hastane bulunmaktadır. Bölgede sıklıkla görülen hastalık bulunmamaktadır. IV.3.6. Bölgedeki sosyal altyapı hizmetleri, eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanma durumu. Proje alanı Çatalköy bölgesinde yer almaktadır. Bölge, Girne ilçesine yakınlığı nedeniyle tüm kamu hizmetlerinden yararlanmak mümkündür. Turistik açıdan oldukça gelişmiş olduğundan, toplu taşıma gibi ulaşım hizmetleri mevcuttur. Çatalköy ve Arapköy köyleri Çatalköy Belediyesine bağlıdır. İçme ve kullanma suyu, çöp toplama hizmetleri mevcuttur. Ancak henüz bölgede kanalizasyon altyapısı mevcut değildir. Bu nedenle otele atıksu arıtma tesisi kurulması planlanmaktadır. Bunun yanında bölgede telefon ve elektrik hizmetleri mevcuttur. Proje alanina gerekli şartlar sağlanarak telefon ve elektrik kabloları döşenecektir. Çatalköy bölgesinde 200 kişilik Kültür Sanat Merkezi bulunmaktadır. Tiyatro, halk dansları, müzik ve Türk sanat müziği alanlarında dersler verilmektedir. Her yıl tiyatro festivalleri düzenlenmektedir. IV.3.7. Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları: yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, limanlar, konutlar, turizm alanları, vb. Proje alanı Çatalköy bölgesinde bulunmaktadır. Çatalköy doğal güzellikleri, denize yakınlığı sebebiyle bölgede son yıllarda Turizm yatırımları ve konut sayısında artış görülmektedir. Bölgedeki yatırımların artmasıyla arazi fiyatlarında da yükselme görülmektedir. Bölge kentsel anlamda gelişirken, kırsal arazi kullanımı azalmıştır. 66
BÖLÜM V PROJENİN BÖLÜM IV TE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER V.1. Arazinin Hazırlanması, İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Faaliyetler Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler V.1.1. Arazinin hazırlanması için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı hafriyat artığı toprak, taş, kum vb. maddelerin nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları harfiyat sırasında kullanılacak malzemeler. Arazi aslantaşı burun olarak bilinen tepe üzerinde yer almaktadır. Tasarı otel projesi, 4 kat Bodrum, Zemin +4 kat olacak şekilde planlanmıştır. Tepenin yüksekliği, temel kazı miktarı ve A-B bloklarının alanları dikkate alınarak ortaya çıkacak hafriyat toprağı miktarı, yaklaşık 994000 m 3 olarak hesaplanmıştır. Tablo 10 Hafriyat toprağı miktarı Alan, m 2 Yükseklik, m Hafriyat Miktarı,m 3 36144 20 722880 15048 18 270864 Toplam 993744 Kazı malzemesi yaklaşık hacmi: 993744 m 3 Kazı malzemesi yaklaşık ağırlığı: 2,2 ton/m 3 (kum taşı) x 993744 m 3 = 2186236 ton *2,2 ton/m 3 maksimum değer alınmıştır. Nakliye kamyonu sayısı (yaklaşık): 91093 kamyon (herbiri 24 tonluk kamyon) Hafriyat toprağı, şirket ve Orman Dairesi Müdürlüğü tarafları arasında imzalanan Çatalköy Teknecik Bölgesi Orman Alanına Toprak Dökülerek Rehabilite Edilmesi Kapsamında Yapılacak Olan Çalışmalara İlişkin Protokol çerçevesinde 67
XIII.17 E146 numaralı parsele taşınacaktır. Taşınacak arazi, proje alanının 2,4 km doğusunda bulunmaktadır. Konu ile ilgili protokol, harita ve kroki ekte verilmiştir. V.1.2. Arazi kazanmak amacı ile veya diğer nedenlerle herhangi bir su ortamında yapılacak doldurma, kazıklar üzerine inşaat vb. işlemler ile bunların nerelerde yapılacağı, ne kadar alanı kaplayacağı ve kullanılacak malzemeler. Mevcut proje dosyası kapsamında su ortamına herhangi bir kazı, doldurma işlemi yapılmayacaktır. V.1.3. Taşkın önleme ve drenaj işlemleri. Tasarı otel projesi kapsamında, yağmur sularının toplanıp yeniden kullanılabilmesi amacıyle yağmur suyu toplama kanalları döşenecektir. Proje alanın batısında yer alan Dolunay dere yatağı mevsimsel yağışlara bağlı olarak akış özelliği gösteren dere yatağı, su baskını riski yaratabilecek özelliktedir. Bu nedenle de ilgili dere yataklarının uzanım hatları boyunca ve boşalım ağızlarında; su akışını engelleyici yapıların olmaması ve düzenli dere yataklarının temizlenmesi gerekmektedir. Eğer bu faaliyetler yapılamaycak durumda ise, ilgili dere yatağı uzanım hattı boyunca set (perde) duvar yapılarak mevsimsel yoğun yağışa bağlı oluşacak yüzey sularına karşı bu şekilde önlem alınabilir. Proje alanın yaklaşık 1 km güneyinde Uzun dere üzerine inşaa edilmiş gölet bulunmaktadır. İlgili gölet tarımsal faaliyetlerde sulama amacıyla inşaa edilmiştir. V.1.4. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler. İnşaat esnasında toz yayıcı islemler; kazı, inşaat araçlarının hareketi, inşaat malzemelerinin alana taşınması, yükleme boşaltma işlemleri sırasında olacaktır. Arazide kırma, öğütme gibi toz yayıcı işlemler uygulanmayacaktır. 68
Toz emisyon hesabı aşağıdaki gibi yapılmıştır. Hesaplamada kullanılan toz emisyon faktörleri Tablo 11 de verilmiştir. Tablo 11 Toz emisyonu kütlesel debi hesaplamalarında kullanılacak emisyon faktörleri Kaynaklar Kontrolsüz Kontrollü Kazı 0,125 0,0125 Nakliye (gidiş dönüş 0,7 0,35 toplam mesafesi) Boşaltma 0,01 0,005 Kazı sırasında: Kazı süresi: 300 gün Günlük çalışma süresi: 8 saat/gün Kazı hacmi: 993744 m 3 Kazı malzemesi yaklaşık ağırlığı: 2,2 ton/m 3 (kaya için) x 993744 m 3 = 2186236 Nakliye kamyonu sayısı (yaklaşık): 91093 kamyon (herbiri 24 tonluk kamyon) Saatlik kazı: 151,8 ton/saat Taşıma mesafesi: 2,4 km (doğuda) Kazı sırasında toz emisyonu yayılım faktörü: kontrollü izin 0,0125 kg/ton, kontrolsüz için 0,125 kg/gün alınmıştır. Kazı sırasında tahmini oluşan toz emisyonu: 151,8 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 1,89 kg/saat Kamyonlara yüklenmesi: 151,8 ton/saat x 0,01 kg/ton = 1,518 kg/saat Kamyonlarla hafriyatın taşınması: km 48sefer/günx2,4 sefer x0,35kg/km 8saat/gün = 5,04 kg/saat Hava kirliliğini önlemek amacıyla KKTC Hava Kirliliğinin Kontrolü Tüzüğü ndeki kriterlere uyulacaktır. Uyulması için gerekli önlemler alınacaktır. 69
Hava Kirliliğinin Kontrolü Tüzüğüne göre doldurma, taşıma, kırma işlemleri ile ortaya çıkan toz emisyon sınır değerleri aşağıda verilmiştir. Kazı sırasında aşağıdaki değerlere uyum esastır. Toz emisyonları (1,5 kg/saat veya altındaki emisyon debileri için) Toz emisyonları (1,5 kg/saat- 2,5 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) Toz emisyonları (2,5 kg/saat veya üzerindeki emisyon debileri için) 200 mg/nm 3 150 mg/nm 3 100 mg/nm 3 Ayrıca çapı 5mm den daha büyük boyutlu doldurma, taşıma, kırma gibi işlemler sırasında toz miktarı aylık ortalama değer olarak 450 mg/m 2 -gün değerini aşamaz. 1mm>çap>5mm lik toz kaynağından 3 m uzaklıkta konsantrasyonu saatlik ortalama değeri PM 10 en fazla 3 mg/nm 3 değerini aşmayacaktır. Tozların etrafa yayılmasını engellemek için alınacak önlemler aşağıdaki gibidir: Rüzgarın etkisiyle havalanan malzeme ve tozun riskini en aza indirmek için, karayolu nakliyesi ve malzeme stokları dikkatle yönetilecektir. Özellikle Elexus Hotel sınırına Rüzgar kesici levhalar konulacaktır. Taşıycıların üzeri malzeme boşalttığı bağlantı kısımlarının üstü kapatılacaktır. Malzeme üstü naylon branda veya tane büyüklüğü 10 mm den daha fazla olan madde ile kapatılacaktır. Şantiye şefi, inşaat malzemelerinin doldurulması veya boşaltılması sırasında toz yayımını engellemek ve en aza indirmek için gerekli önlemleri alacaktır. Savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılacaktır. Açıkta kalan malzemelerin toz yaymasını önlemek amacıyla belirli aralıklarda malzeme nemlendirilecektir. Üst tabakalar %10 nemde muhafaza edilecektir. Bu durumu sağlamak için gerekli donanım 70
(spreyleme sistemi) kurulacaktır. İhtiyaç duyulan su, günümüzdeki uygulamalara bakıldığında denizden su çekilerek yapıldığı görülmektedir. Proje alanında yapılacak kazılarda da denizden su çekilmesi yapılacaktır. V.1.5. Proje alanı içerisindeki su ortamlarında herhangi bir amaçla gerçekleştirilecek kazı, dip taraması, vb. işlemler. Bunların nerelerde, ne kadar alanda, nasıl yapılacağı. Bu işlemler nedeni ile çıkarılacak taş, kum, çakıl ve benzeri maddelerin miktarları, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları. Mevcut proje dosyası kapsamında, proje alanı içerisinde ve çevresinde su ortamına herhangi bir kazı ve dip taraması yapılmayacaktır. V.1.6.. Proje kapsamındaki ulaşım altyapısı planı, bu altyapının inşası ile ilgili işlemler, kullanılacak malzemeler, kimyasal maddeler, araçlar makinalar, altyapının inşası sırasında kırma, öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler. Arazide yol için ayrılan alan 7171 m 2 dir. Yolun yapımı sırasında Şehir Planlama Dairesi, Karayolları Dairesi ve Çatalköy Belediyesinin görüş ve koşullarına uyulacaktır. Daha önceden konu ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararı (Karar No: Y(K- I)856-2014) alınmıştır. Ekte ilgili karar ve haritaları verilmiştir. Yol yapım masrafları Bellagio Holiday Village Ltd. tarafından karşılanacaktır. Yol altyapı inşaası sırasında, dozer, kepçe, silindir ve greyder kullanılacaktır. Yol için gerekli olan stabilize materyal ve asfalt malzemeleri dışarıdan hazır olarak getirilip dökülecektir. Otel inşaatı sırasında zarar gören yollar, inşaat bitiminde eski haline getirilecektir. Konu ile ilgili Çatalköy Belediyesi koşul koymuştur. 71
V.1.7. Proje kapsamındaki su temin sistemi, suyun temin edileceği kaynaklardan alınacak su miktarları ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları. Proje inşaat aşamasında kullanılacak su miktarına ilişkin hesaplar bulunmaktadır. İnşaat Aşaması İşçi ve teknik elemanların su ihtiyacı: Proje alanında çalışacak işçi ve teknik eleman sayısı ortalama 250 dir. İşçilerin barınması amacıyla proje alanına şantiye binası kurulacaktır. İşçilerin günlük su kullanım ihtiyacı 60 lt/gün olarak alınırsa; Qort:250 * 60 m 3 /gün = 15000 lt/gün = 15 m 3 /gün Zemin ıslatma işlemi için gerekli su ihtiyacı: İnşaatın gerçekleşmesi sırasında kazıma, taşıma sırasında tozumayı önlemek amacıyla su kullanılacaktır. Bu işlem için m 2 başına ortalama 1 lt/gün su kullanılacağı düşünülerek hesaplama yapılmıştır. 43335 m 2 * 1 lt/gün = 43335 lt/gün = 43 m 3 /gün İnşaat aşamasında günlük 58 m 3 ihtiyacı olacaktır. Su ihtiyacı dışardan tankerle su satın alınıp araziye taşınarak sağlanacaktır. V.1.8. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları ve bunlardan oluşacak emisyonlar. İnşaat sırasında kamyon, dozer, ekskavatör, kepçe vinç vb iş makineleri kullanılmaya başlayacaktır. Bu araçlar benzin veya mazot ile çalışan araçlardır. İhtiyaç duyulan benzin ve mazot, çevredeki benzin istasyonlarından satın alınacaktır. Araçların egsoz emisyon muayeneleri düzenli olarak yapılacaktır. Bunun yanında egsoz emisyonlarının en az seviyede kalması amacıyla, araçların gereksiz yere çalışmaları önlenecek, kaliteli yakıt kullanımı sağlanacak, araçların 72
bakımı sağlanacaktır. İnşaat sırasında kullanılacak araçlardan oluşacak hava kirliliğinin normal emisyon sınır değerinin altında olacaktır. Proje alanina işçilerin barınması için şantiye binası kurulacaktır. Şantiye binalarının ısınması için elektrik kullanılacaktır. Mutfaklarda ise likit gaz kullanılacaktır. Hava emisyon sınırları içerisinde ısıtma sağlayan sistem kurulacaktır. Likit gazlar çevredeki satış yerlerinden alınacaktır. V.1.9. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitenin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu oluşacak atık suların cins ve miktarları, deşarj edileceği ortamlar. Proje alanında şantiye ofisi ve işçilerin barınması için şantiye binası kurulmuştur. İnşaat sırasında ortalama 250 işçi ve teknik elemanın çalışacaktır. Kişi başına su tüketimi standartlarına göre 60 lt/kişi-gün alınmaktadır (İller Bankası, 2013). Kullanılan suyun %100 ünün atıksuya dönüşeceği varsayılarak aşağıdaki hesaplamalar yapılmıştır. Qmaks:250 işçi ve teknik eleman * 60 lt/gün = 15000 lt/gün (15 m 3 /gün) Günlük 15 m 3 lük evsel atıksu niteliğinde atıksu oluşumu beklenmektedir. Oluşan atıksu sızdırmaz tankta depolanacaktır. Tank, belirli aralıklarla vidanjör ile boşaltılacaktır. Atıksular, Çatalköy Belediyesinin göstereceği arıtma tesisine deşarjı sağlanacaktır. Evsel atıksu karakteristiği Tablo 12 da verilmiştir (Metcalf & Eddy, 2004). Tablo 12 Evsel Atıksu Karakteristiği- Oluşabilecek kirleticiler ve konsantrasyonlar (Metcalf & Eddy, 2004) Kirleticiler Birim Konsantrasyon Düşük Orta Yüksek Toplam Katı (TS) mg/lt 390 720 1230 Çökebilen Katılar mg/lt 5 10 20 73
Biyolojik Oksiyen İhtiyacı (BOI 5) Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOI) Toplam Karbon Organik mg/lt 110 190 350 mg/lt 250 430 800 mg/lt 80 140 260 Azot (TN) mg/lt 20 40 70 Fosfor (TP) mg/lt 4 7 12 Yağ ve gres mg/lt 50 90 100 Toplam koliform No.<100 ml 10 6-10 8 10 7-10 9 10 7-10 10 Şantiye araçları yağ değişimi proje alanında gerçekleşmeyecektir. Çatalköy/Girne deki araç servislerinde yapılacaktır. Şantiye alanında atık yağ oluşması durumunda, atık yağlar sızdırmaz depolarda depolanacaktır. Taban geçirimsizliğini sağlamak için Depo betonarme yapı üzerinde bulunacaktır. V.1.10. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu oluşacak katı atıkların cins ve miktarı, depolama ve bertaraf şekli. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek oluşacak katı atıklar ve bertaraf yöntemleri aşağıdaki gibidir: Hafriyat Toprağı: Bölüm V.1.1. de miktarı ve bertaraf şekli anlatılmıştır. İnşaat çalışmaları esnasında; çimento ambalaj kağıdı, kalıp parçaları, inşaat demiri, çelik ve beton artığı vb. atıklar oluşacaktır. İnşaat malzeme atıkları tekrar kullanılmak veya geri dönüştürülmek üzere ayrı ayrı toplanıp lisanslı tesislere verilerek yeniden kullanımı/geri dönüşümü sağlanacaktır. Geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar, evsel atıklarla birlikte toplanması sağlanacaktır. İnşaatta çalışan teknik personel ve işçiler tarafından evsel atık oluşacaktır. Örneğin; cam, plastik, kağıt, organik atık vb. Avrupa Birliği tarafından 2006-2007 yıllarında yapılan çalışmalar sonucunda, 2006 yılında kişi başı 74
günlük atık miktarı 0.71-0.93 kg, 2007 yılında ise 0.36-1.04 kg/kişi-gün çıkmıştır. Bu değerlerden yola çıkarak kişi başı günlük atık miktarı ortalama 1 kg alınırsa, arazinin hazırlanması ve inşaatın yapılması sırasında günlük maksimum 250 kg evsel nitelikte katı atık çıkacaktır (Katı Atık Master Planı, 2007). 1 kg/kişi-gün x 250 kişi = 250 kg/ gün Evsel Atıklar birim hacim ağırlığı 95 lb/yd 3 yani 56,361 kg/m 3 alınırsa (EPA- Standard Volume to Weight Conversion Factors -Mixed MSW-Multifamily uncompacted); 250 kg 1m 3 = 4,44 m3 56,361kg 4435lt 1konteyner 770lt = 6adet Bu atıklar inşaat sahası içerisinde şantiye ofisine yakın olacak şekilde belirli noktalara çöp bidonu konularak toplanacaktır. Atıklar bu bölgelerden çöp konteynerlerine taşınacaktır. Konteynerlerin kapaklarının kapalı tutulmasına dikkat edilecektir. Çevreye çöp uçuşması durumunda, inşaat çalışanları tarafından bu atıklar toplanacaktır. 6 adet 770 lt lik çöp konteyneri konulması yeterlidir. Bu atıklar Çatalköy Belediyesi tarafından toplanıp kontrollü bir şekilde bertaraf edilmek üzere taşınacaktır. Ekte Çatalköy Belediyesinin görüşü verilmiştir. V.1.11. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi. Proje inşaatı aşamasında oluşacak gürültü lokal ve geçici olup inşaatın tamamlanmasıyla şantiyeden kaynaklı gürültü sona erecektir. İnşaat yapımı sırasında dozer, kamyon, kepçe, vinç, beton karıştırıcı, ekstavatör, kompresör gibi iş makineleri kullanılacaktır. İnşaat aşamasında meydana gelecek gürültü iş 75
makinelerinin motor gücüne ve çeşidine gore değişmektedir.aşağıda iş makineleri gürültü seviyesi verilmiştir. Tablo 13 İş makineleri ve gürültü seviyeleri İş makineleri Gürültü Seviyesi (Leq dba) Beton karıştırıcı, beton pompası 115 Ekskavatör 105 Paletli kepçeler 110 Dozer 120 Kamyon 105 18/2012 Sayılı Çevre Yasası kapsamında bulunan Gürültü ve Ses Kontrol Tüzüğü nde Şantiye Alanları Çevresel Gürültü Kriterleri verilmiştir. İnşaatın yapım aşamasında Tüzükte bulunan değerlere uyulması sağlanacaktır. Gerekli tüm önlemler alınacaktır. İnşaat sırasında gürültü ölçümü yapılmış olup, ekte rapor verilmiştir. Ayrıca, arazide çalışan personel Çalışanların Maruz Kaldıkları Gürültü Riskine Karşı Sağlık ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü ne uygun olarak çalıştırılacaktır. İşveren tüm sorumluluklarını yerine getirecektir. Tablo 14 Şantiye alanı çevresel gürültü değerleri Faaliyet türü (yapım, yıkım ve Lgündüz (dba) onarım) Bina 70 Yol 75 Diğer Kaynaklar 70 Proje alanının doğusunda Elexus Hotel e ait lojmanlar bulunmaktadır. Gürültü miktarının en aza indirilebilmesi için aşağıdaki önlemler alınacaktır. Çalışma Dairesi nin uygun gördüğü saatlerde çalışılacaktır. Gürültü önleyci paneller konulacaktır. İnşaat aşamasında tüm ekipmanların ayni anda ayni yerde çalıştırılmamasına dikkat edilecektir. 76
Araçların bakımları düzenli olarak yaptırılarak oluşabilecek gürültü düzeyinin daha düşük olması sağlanacaktır. V.1.12. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, ortadan kaldırılacak tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı. Proje alanı içerisinde ağaç bulunmamaktadır. Aşağıda Google Earth ten alınan görüntü verilmiştir. Arazide makilik alanlar bulunmaktadır. Ek 14 te Orman Dairesi nin görüşü verilmiştir. Şekil 24 Proje alanı yakından görünüm Arazi ziyaretleri sırasında, tesbit edilen türler içerisinde bulunan Mandragora officinalis türü, Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğü tarafınden ilan edilen Flora ve Faunanın Korunması Emirnamesi ile koruma altına alınan türler içerisinde yer almaktadır. Türün kazılar sırasında zarar görmeden yeşil alana aktarılacaktır. 77