İşletme Finansmanı ix İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM İşletme Finansmanına Giriş 1 28 I. Finans, Finansman ve Finansal Yönetim Nedir? 5 Finansal Hizmetler, 6; Finansal Yönetim, 6; Finansal Yönetimin Öğrenilmesi, 7; Kişisel Finansman ve Hanehalkı Finansmanı, 7; Gözden Geçirme Soruları, 8 II. İşletmelerin Amacı, 9 III. İşletmelerin Hukuki Yapıları, 11 Bireysel İşletmeler, 11; Ortaklıklar, 12; Adi Şirket, 12; Kollektif Şirket, 13; Komandit Şirket, 14; Limitet Şirket, 15; Anonim Şirket, 16; Kooperatif Şirket, 17; Gözden Geçirme Soruları, 18 IV. Finansal Yöneticinin Firmadaki Görevleri, 19 Gözden Geçirme Soruları, 21 V. Etik Değerler ve Finansal Yönetim, 22 VI. Finansman ve İlişkili Disiplinler, 22 Pratik Sorular, 24 Sorular, 26 Problemler, 27 İKİNCİ BÖLÜM Finansal Sistem, Finansal Pazarlar, Finansal Kurumlar ve Finansal Enstrümanlar 29 78 I. Finansal Sistem, 32 Gözden Geçirme Soruları, 34 II. Finansal Kurumlar, 34 Gözden Geçirme Soruları III. Finansal Pazarlar, 46 Gözden Geçirme Soruları, 52
x Prof. Dr. Osman OKKA IV. Finansal Araçlar (Enstrümanlar) ve Halka Açılma, 52 Para Pazarı Finansal Araçları 52 Sermaye Pazarı Finansal Araçları 53; Gözden Geçirme Soruları 53 Hisse (Pay) Senetleri 55 Hisse Senedi Çeşitleri 56; Hisse Senetlerinde Değer Kavramı 58; Hisse Senetlerinin İhracı ve Halka Arzı 60; Gözden Geçirme Soruları 65 Tahviller 65 Tahvillerde Değer Kavramı 66; Tahvillerin Çeşitleri 67; Gözden Geçirme Soruları 70 Pratik Sorular, 70 Sorular, 72 Problemler, 73 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Finansal Tablolar, Vergiler, Amortismanlar, Fon Akımları ve Finansal Tabloların Analizi 79 146 I. Bilanço, 83 II. Gelir Tablosu, 86 III. Fon Akım Tablosu, 89 Gözden Geçirme Soruları, 90 IV. Firmalarda Vergileme, 90 V. Amortismanlar, 92 Gözden Geçirme Soruları, 94 VI. Finansal Tabloların Analizi, 95 Finansal Analiz Nasıl Yapılır? 96; Finansal Analiz Türleri, 97; Finansal Analizde Kullanılan Teknikler, 98 VII. Oran (rasyo) Analizi, 99 a) Likidite Oranları, 101 Cari Oran, 102; Likidite (asit-test) Oranı, 103; Nakit Oranı, 103 b) Faaliyet Oranları, 104 Alacak Devir Hızı (ADH), 104; Stok Devir Hızı (SDH), 105; Aktif Devir Hızı (ADH), 106; Net İşletme (Çalışma) Sermayesi Devir Hızı (NİSDH), 106; Ticari Borçlar Devir Hızı (TBDH), 107 c) Finansal Yapıyla İlgili Oranlar, 107 Borç Oranı, 108; Borçlar / Öz Kaynaklar Oranı, 108 d) Sabit Yükümlülükleri Karşılama Oranları, 109 Faiz Kazanç (Karşılama) Gücü, 109; Sabit Ödemeleri Karşılama Oranı, 109
İşletme Finansmanı xi e) Kârlılık Oranları, 110 Brüt Kâr/Satışlar, 111; Dönem Kârı / Satışlar, 110; Net Kâr Marjı, 111; Aktif Kârlılık Oranı, 111; Öz Sermaye Kârlılık Oranı, 112; Hisse Senedi Başına Kâr (HBK), 112 f) Büyüme ve Politika Belirleme Oranları, 114 Büyüme Oranları, 114; Satışların Yüzdesi Oranları, 116; Pazar Değeri Oranları, 116; Du Pont Kontrol Sistemi, 117 VIII. Dikey (Yüzde) Analiz, 118 IX. Yatay (Karşılaştırmalı) Analiz, 119 X. Finansal Analizde Dikkat Edilecek Konular, 121 Firmaları Başarısızlığa Götüren Sebepler Şunlar Olabilir, 122; Gözden Geçirme Soruları, 123 XI. Finansal Planlama, 124 Nakit Bütçesi, 128; Proforma Tabloların Hazırlanması, 128; Gözden Geçirme Soruları, 132 XII. Başabaş Analizleri, 133 Pratik Sorular, 137 Sorular, 140 Problemler, 141 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Aktiflerin Yönetimi 147-214 Birinci Kısım Dönen Varlıklar (İşletme Sermayesi) Yönetimi, 151 Gözden Geçirme Soruları, 157 I. Nakdin ve Pazarlanabilir Menkul Değerlerin Yönetimi, 158 Firmaların Nakit Bulundurmasının Sebepleri, 158; Firmalarda Tutulacak Para Miktarını Belirleyen Faktörler, 159; Para ve Para Benzerleri Yönetiminde Etkinliği Artırıcı Tedbirler, 160; Nakdin Dönüş Süresi, 161; Menkul Değerler, 162; Repo ve Ters Repo, 163; Optimal Nakit Miktarının Belirlenmesi, 163; BAT Modeli, 164; Gözden Geçirme Soruları, 166 II. Ticari Alacakların Yönetimi, 166 Firmada Alacak Tutarını Belirleyen Faktörler, 167; Kredili Satış Politikası, 168; Müşterilerde Aranacak Kredi Standartları, 168; Müşteri İçin Bilgi Kaynakları, 169; Kredi Bilgilerinin Değerlendirilmesi, 170; Kredili Satışlarda Vade Yapısı, 171; Kredili Satış Politikasındaki Değişikliğe Karar Vermek, 173; Alacakların Yaş Çizelgesi, 174; Alacakların Tahsilinde Etkinlik Sağlanması, 175; Gözden Geçirme Soruları, 177
xii Prof. Dr. Osman OKKA III. Stokların Yönetimi, 178 Stokların Türleri, 178; Stok Tutma Giderleri, 179; Optimum Stok Tutarının Belirlenmesi, 180; Stokların Yönetiminde Etkinlik Sağlanması, 182; Gözden Geçirme Soruları, 183 İkinci Kısım Sabit Varlıkların Yönetimi, 184 Firmaların Yatırım Yapma Sebepleri ve Nakit Akımları, 185; Paranın Zaman Değeri, 187; Faiz, 187; Bileşik Faizle İlgili Önemli Bilgiler, 189 I. Projelerin Değerlemesi, 194 Net Bugünkü Değer Metodu (NBD), 195 Net Gelecekteki Değer Metodu (NGD), 195 Yıllık Eşdeğer Net Hâsıla Metodu (YENH), 196 İç Kârlılık Oranı Metodu (İKO), 196 Kârlılık İndeksi Metodu (Kİ), 197 Geri Ödeme Süresi Metodu (GÖS), 198 Risk Durumu ve Projelerin Değerlemesi, 199; Gözden Geçirme Soruları, 200 Pratik Sorular, 200 Sorular, 204 Problemler, 205 BEŞİNCİ BÖLÜM Pasiflerin Yönetimi 215 262 Birinci Kısım Kısa Vadeli Finansman Kaynakları, 218 Gözden Geçirme Soruları, 219 I. Kısa Vadeli Ticari (Satıcı) Kredileri, 220 II. Kısa Vadeli Banka Kredileri, 221 Gözden Geçirme Soruları, 223 III. Finansman Bonoları, 224 Finansman Bonosu Çıkarma Sınırı, 224; Finansman Bonosunun Çeşitleri, 225; Finansman Bonolarının Satışı, 225 IV. Faktöring, 226 Faktöring Çeşitleri, 227 V. Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler, 229 VI. Diğer Kısa Vadeli Finansman Kaynakları, 230 Gözden Geçirme Soruları, 230 VII. Alacakların ve Stokların Finansmanı, 231 VIII. Dış Ticarette Yararlanılan Kısa Vadeli Finansman İmkânları, 233 Gözden Geçirme Soruları, 234
İşletme Finansmanı xiii İkinci Kısım Uzun Vadeli Finansman Kaynakları I. Uzun Vadeli Krediler, 235 Uzun Vadeli Kredilerin Ödeme Usulleri, 237; Uzun Vadeli Kredilerin İncelenmesi, 239 1. Uzun Vadeli Satıcı Kredileri, 239 2. Uzun Vadeli Banka Kredileri, 240 3. Taksitli Donanım Kredileri, 241 4. Dönen (Rotatif) Krediler, 241 5. Finansal Kiralama (Leasing), 242 6. Forfaiting, 242 7. İpoteğe Dayalı Uzun Vadeli Krediler, 243 8. Tahvil İhracı, 243 Türkiye de Tahvil Çıkarılması, 244; Tahvil Faizlerinin ve Bedellerinin Ödenmesi, 245; Uluslararası Tahvil İhracı, 246 9. Diğer Uzun Vadeli Krediler, 246 Gözden Geçirme Soruları, 246 II. Öz Sermaye İle Finansman, 247 Hisse (Pay) Senetlerinin İhracı ve Hisse Senetlerinin Sağladığı Haklar, 248; Yeni Hisse Senetlerinin Çıkarılma İşlemi, 251; Yeni Hisse Senedi İhracında Alternatifler, 251; Firmaların Kâr Dağıtım Politikası, 252; Gözden Geçirme Soruları, 253 Pratik Sorular, 254 Sorular, 257 Problemler, 259 ALTINCI BÖLÜM Türev Ürünleri ve Uluslararası Finansal Yönetim 263 298 I. Türev Ürünleri, 266 Türev Piyasaları (Pazarları), 268; Vadeli İşlem Piyasalarında Taraflar, 269; Vadeli İşlem Piyasalarında (Pazarlarında) Nasıl Pozisyon Alınır? 269 1. Forward (Vadeli) İşlemler, 270 2. Future Gelecek Sözleşmeleri, 272 Mali Gelecek Sözleşmesi, 273; Faiz Gelecek Sözleşmeleri, 273; Döviz Gelecek Sözleşmeleri, 274 3. Swap İşlemleri, 274 Faiz Swapları, 275; Döviz (para) Swapları, 276
xiv Prof. Dr. Osman OKKA II. Opsiyon Sözleşmeleri, 277 Satın Alma Opsiyonu, 278; Satma Opsiyonu, 280; Gözden Geçirme Soruları, 282 III. Uluslararası Finansal Yönetim, 282 Döviz Pazarları ve Döviz Kurları,284; Döviz Pazarının Fonksiyonları, 286; Döviz Kurları, 287; Çapraz Kurlar, 289; Döviz Kurları ve Finansal Değerlendirilmesi, 291 Pratik Sorular, 292 Sorular, 295 Problemler, 296 Tablolar, 299 Yararlanılan Kaynaklar, 308