Ümumi məlumat Fənnin adı, kodu və Personality Psychology,PSYC212, 3 kredit kreditlərin sayı Departament Psixologiya Proqram (bakalavr, Bakalavr magistr) Tədris semestri Payız 2017 Fənni tədris edən Anar BABAYEV müəllim (lər) E-mail: anar_musasoy@yahoo.com Telefon: 0775752186 Mühazirə otağı/cədvəl Məsləhət saatları Dərslərdən sonra 30 dəqiqə Prerekvizitlər - Tədris dili Azərbaycanca Fənnin növü (məcburi, seçmə) Məcburi Dərsliklər və əlavə ədəbiyyat Əsas dərslik: Burger, J. M. (2006). Kişilik (1. bs.). (İ. D. Erguvan Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları. Köməkçi ədəbiyyatlar: Cüceloğlu, D. (2008). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi Amerikan Psikiyatri Birliği. (2007). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı- DSM-4-TR, E. Köroğlu (Çev.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği. Amerikan Psikiyatri Birliği. (2015). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabl- DSM-5, Köroğlu (Çev.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği. Eysenck, H.J. (1998). Dimensions of personality. New Jersey: Transaction Publishers. Eysenck, H.J. (2006). The biological basis of personality. New Jersey: Transaction Publishers. Gençtan, E. (2010). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis. İnanç, Y. B. ve Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi Mövzularla əlaqələi tədqiqat və məqalələr; Testlər; Formalar. Kursun vebsaytı Tədris metodları Mühazirə + Qrup müzakirəsi + Praktiki tapşırıqlar + Praktiki məsələnin + təhlili Digər Qiymətləndirmə Komponentləri Tarix/son müddət Faiz (%) Aralıq imtahanı 30 Praktiki məsələ Fəallıq 5 Tapşırıq və testlər 10
Kursun təsviri Kursun məqsədləri Tədrisin (öyrənmənin) nəticələri Kurs işi (Layihə) Prezentasiya/Qrup 10 müzakirə Final imtahanı 40 Davamiyyət 5 Yekun 100 Kursda şəxsiyyət ilə əlaqədar nəzəri yanaşmalardan psikanalitik, davranışçı, humanist, genetik/bioloj, kognitiv yanaşma kimi ana yanaşmalara yer verilməkdədir. Eyni zamanda kursda tələbələrə şəxsiyyətin ölçülməsi və ölçüm vasitələrinin (objektif ve projektif testler) xüsusiyyətləri haqqında məlumat verilməkdədir. Bu kursun əsas məqsədi, tələbələrə şəxsiyyət ilə əlaqədar əsas anlayışlar, şəxsiyyət nəzəriyyələrinin xüsusiyyətləri və müqayisəsi, şəxsiyyət nəzəriyyələrinin psixologiya sahəsində tətbiqi mövzusunda ilkin anlayış qazandırmaqdır. Kursun sonunda tələbələr aşağıdakıları edə biləcəklər: 1. Şəxsiyyət psixologiyasi ilə bağlı nəzəriyyələrin nə olduğunu açıqlaya biləcək, 2. Özünün daha çox fərqində olacaq və şəxssiyyətlər arası fərqliliklərə həssaslıq qazanacaq 3. Şəxsiyyəti bütün xüsusiyyətləri ilə birgə dəyərləndirə biləcək bacarığı əldə edəcək. 4. Şəxsiyyət psixologiyasında tedqiqat metodları və testlərinin inkişaf etdirilməsi mərhələlərini biləcək.
Qaydalar (Tədris siyasəti və davranış) Davamiyyət və dərsə gecikmənin kriteriyaları Dərsə gecikən tələbə auditoriyaya buraxılmır. O, yalnız növbəti dərsdə iştirak edə bilər Cədvəl (dəyişdirilə bilər) Tələbələrin bütün dərslərdə iştirakı vacibdir. Tələbə müəyyən üzürlü səbəblərdən (xəstəlik, ailə vəziyyəti və s.) dərslərdə iştirak edə bilmirsə, o zaman bu haqda fakültə dekanlığına məlumat təqdim etməlidir. Fənn üzrə ümumi dərs saatlarının 20 faizindən çoxunda iştirak etməyən tələbə imtahana buraxılmır. Praktiki məsələnin kriteriyaları Çalışma gruplarınını müəyyən edilməsi və mövzular paylanaraq aparılan tedqiqatlar, yeniliklər barədə prezentasiya hazırlanaraq qrupa tanıdılması. Mövzuların tədris edilməsi, öyrendiklərini mənimsəmələri üçün hər bir yeni məlumatı nəzərə alaraq özlərini dəyərləndimələri və fərqindəlik qazanmaları üçün tələbələrin aktiv qatılımı və sorğu sual üsulu ilə həyata keçiriləcəkdir. Fəallığın qiymətləndirilməsindəki kriteriyalar Dərs zamanı dərs prosesini pozmaq və qeyri-etik hərəkətlər etmək, yersiz və icazəsiz müzakirələr aparmaq, mobil telefondan, dinləyici qurğu və radiodan istifadə etmək, həmin dərsə aid olmayan digər fəaliyyətlə (kitab oxumaq, yazmaq, şəkil çəkmək və s.) məşğul olmaq birbaşa fəallığa təsi edən amil kimi qiymətləndirilir, Müzakirələrdə aktiv iştirak edir, Hər dərsdə iştirak edir, iştirak edilməyən 2 dərsə 1 bal çıxılır. Dərsdən əvvəl bir öncəki dərsi oxuyaraq sual cavablarda iştirak edir,.
Həftə Tarix (planlaşdırılmış) Fənnin mövzuları Dərslik/Tapşırıqlar 1. 20.09.17 Şəxsiyyət anlayışı, şəxsiyyəti tərif etmək, şəxsiyyət və vəziyyət; şəxsiyyət və mədəniyyət. Şəxsiyyət anlayışına yanaşma: nəzəriyyə, tətbiq və dəyərləndirmə. 19-39 2. 27.09.17 Şəxsiyyət psixologiyasında tedqiqat metodları. Şəxsiyyət testlərinin inkişaf etdirilməsi və tətbiqi. 3. 4.10.17 Şəxsiyyət nəzəriyyələri: Bioloji nəzəriyyə: Şəxsiyyət\ Temperament və Xarakter. Şəxsiyyət xüsusiyyətlərinin irsiliyi. Hans Eysenck:Şəxsiyyət nəzəriyyəsi, nevrotizm, psixotizm, introvert ve extrovert ölçü. 4. 11.10.17 Temperament və xarakter nəzəriyyələri. Təkamül və şəxsiyyət. Beyin asimmetriyasi və şəxsiyyət xüsusiyyətləri. Əlaqəli 41-69. Çalışma gruplarınını müəyyən edilməsi və mövzular paylanaraq aparılan tedqiqatlar, yeniliklər barədə prezentasiya hazırlanaraq qrupa tanıdılması. 381-412. Eysenck, H.J. Dimensions of personality. Eysenck, H.J. The biological basis of personality. Cüceloğlu, D. İnsan ve 341-378. Cüceloğlu, D. İnsan ve davranışı. 5. 18.10.17 Psixodaınamik nəzəriyyə: Freudçu şəxsiyyət nəzəriyyəsi. Topografik model, Struktur 71-107. modeli, Müdafiə mexanizmaları, Psixoseksual inkişaf dövrləri. Psixoanalizdə Gençtan, E. Psikanaliz ve şəxsiyyəti dəyərləndirmə, yansıdıcı testlər. Sonrası. 6. 25.10.17 Nəzəriyyənin gclü və zəif yönləri. Freudcu yanaşma ilə bağlı tədqiqatlar; Yuxu analizi, Alfred Adlerin Şəxsiyyət Nəzəriyyəsi: 7. 1.11.17 Carl Jung,: Əsas arxetiplər; Ortaq -şuuraltı. Erik Erikson, Mənlik anlayışı; Həyat dövriyyəsinde şəxsiyyətin inkişafı, Şəxsi kimlik duyğusu. 147-154 səh:156-168. 8. 8.11.17 Karen Horney: Nevroz; Qadın psixologiyası. Əlaqəli 171-176 Gençtan, E. Psikanaliz ve Sonrası.
9. 15.11.17 Bağlanma nəzəriyyəsi. Bağlanma tərzlərə və yaxın münasibətlər. Əlaqəli səh:199-231 10. 22.11.17 Ayırıcı xüsusiyyətlər yanaşması: Ayırıcı xüsusiyyət ölçülərinə görə şəxsiyyət. Minessota çox yönlü şəxsiyyət anketi. Raymond Cattell: Böyük beşli yanaşması. Əlaqəli səh:233-282 11. 29.11.17 A Tipi ve B Tipi Davranış qəlibləri. A tipli şəxsiyyət, müvəffəqiyyət və sağlamlıq. Sosyal fobiyası olan insanların xüsusiyyətləri. Duyğusal həssaslıq. Əlaqəli 221-231 12. 6.12.17 Carl Rogers: Humanist yanaşma; Potensialının tam isitifadə edən insan. Abrham Maslov, Motivasiya və ehtiyaclar. Özünü gərçəkləştirmə. Özünü aşkar etmedə qadın və kişilərn vəziyyəti. Əlaqəli 13. 13.12.17 Davranışla/Sosial Öyrənmə Yanaşmasi: Müşahidə edərək çyrənmə, klassik ve edimsəl şərtlənmə. Öyrənilmiş çarəsizlik Cinsiyyət rol davranışlarında fərqliliklər. Qadınlıq-kişilik. Əlaqəli 14. 20.12.17 Kognitiv Yanaşma: Şəxsi struktur sxemləri, kognitiv şəxsiyyət dəyişənləri, kimlik şemaları, mənlik ferqliliyi. Əlaqəli 415-458 səh:509-602 605-639. 15. 27.12.17 Şaxsiyyət xüsusiyyətləri və şəxsiyyət pozuntularını dəyərləndirmə. Dərsin dəyərləndirilməsi. DSM 4-5. Eysenck, H.J Dimensions of personality.