KISITLAMA UYGULANAN HASTALARDA

KISITLAMA UYGULANAN HASTALARDA HEM REL K BAKIMI D KKAT KISITLAMAM VAR! *Hem. Nermin ESEN, **Hem. K ymet YILMAZ *Ac badem Kozyata Hastanesi,Özel Bak m Servisi ** Ac badem Sa l k Grubu E itim ve Geli im Hem iresi Haz rlanma Tarihi: 23.01.2012

ÇER K K PLANI K s tlama nedir? K s tlama Neden Uygulan r? K s tlama Çe itleri K s tlamaya Alternatif Yöntemler K s tlama Araçlar n n Kullan m K s tlama Uygulanan Hastalar n Bak m K s tlama Uygulama Komplikasyonlar Kaynaklar

Ö REN M M HEDEFLER K s tlama uygulayan çal anlar n; K s tlaman n tan m n yapmas, K s tlamaya alternatif yöntemlerini bilmesi, K s tlama çe itlerini bilmesi, K s tlama araçlar n bilmesi, K s tlama araçlar n etkin kullanmas, K s tlama uygulama basamaklar n eksiksiz gerçekle tirmesi, K s tlaman n yol açaca komplikasyonlar erken fark etmesi

AMAÇ K s tlama uygulanan hastalar n; uygulama s rass ras nda izlenecek yollar n n ve k s tlamak alt na al nacak hastalar n n bak m n n n yap lmas lmas ve t bbi tedavilerinin kesintisiz devam etmesini sa lamakt lamakt r.

KISITLAMA NED R? Alternatif seçenekler enekler ba ar ar s z z kald nda, Hastan n kendisini ya da ba kalar n yaralamas n önlemek amac yla, fiziksel aktivitelerinin kontrolü için bedenin bir bölümünün hareketlerini k stlamaya yarayan fiziksel, kimyasal ya da mekanik ekipman kullan m d r.

KISITLAMA NEDEN UYGULANIR? Bilinç düzeylerindeki de i imin neden olabilece i yataktan dü meleri önlemek, Hasta hareketlerinin kontrol alt nda tutularak kendi vücuduna ba l tüp, dren ve t bbi araç ba lant lar n çekip ç kararak kendine zarar vermesini önlemek,

KISITLAMA NEDEN UYGULANIR? Yata a ba ml hastalarda uygun postürü koruyarak, bas nç yaras, kas ve eklem kontraktürü geli mesini önlemek, Ajite hastalara t bbi giri imlerin yap labilmesi amac yla uygulanmaktad r.

KISITLAMA ÇE TLER Kimyasal ve Fiziksel olarak 2 ekilde uygulanmaktad r.

Kimyasal K s tlamak Hekim istemiyle medikal ilaçlarla hastan n hareket özgürlü ünü ve davran lar n kontrol alt na alma yoludur.

Fiziksel K s tlamak Konfüze, ajite, demans ya da deliryumdaki hastalar n kendilerine ya da çevrelerine zarar vermelerini önlemek amac yla, hasta hareketlerinin manuel bir yöntemle ya da hastan n vücuduna eklenen, hasta taraf ndan kolayca kald r lamayan, fiziksel ya da mekanik araç-gereç ya da materyallerle k s tlanmas d r.

K s tlama Uygulamas ; Dünyada tart mal bir konu olmas yla birlikte; Psikiyatri, Nöroloji, Nöro irurji klinikleri, Yo un bak m üniteleri ve Ya l bak m merkezlerinde temelde hasta güvenli ini sa lamak amaçl kullan lmaktad r.

KISITLAMAYA ALTERNAT F YÖNTEMLER K s tlama uygulamas na karar vermeden önce alternatif yakla mlar deneyerek hastay rahatlatma giri imi hastan n durumunun daha iyi anla lmas na ve i birli i sa lanmas na katk sa layabilir.

KISITLAMA ARAÇLARININ KULLANIMI Kol tespit tahtas Parmaks z eldiven

El ve ayak ba lar Yatak kemerleri Tekerlekli sandalye kemerleri Yatak kenarl klar

K s tlama Araçlar lar Kullan l rken Dikkat Edilecekler-1 K s tlama ba IV tedavinin yap ld bölgeye uygulanmamal,

K s tlama Araçlar lar Kullan l rken Dikkat Edilecekler-2 K s tlama malzemeleri ince ve sert olmamal K s tlama ba dola m engelleyecek s k l kta olmamal

K s tlama Araçlar lar Kullan l rken Dikkat Edilecekler-3 Yatak kemerleri: Hastan n beline uygulanan kemer asla ince olmamal. Hasta ile bel band aras nda el girecek kadar bo luk olmas na dikkat edilir. Bel band n yata n hareket etmeyen herhangi bir yerine ba lamak ve hastan n hareketlerinin tamamen engellemek güvenli de ildir.

K s tlama Araçlar lar Kullan l rken Dikkat Edilecekler-4 Tekerlekli sandalye bantlar : Vücudun kaymas yla bantlar taraf ndan olu turulacak yaralanmalar önlenmelidir

K s tlama Araçlar lar Kullan l rken Dikkat Edilecekler-5 Yatak kenarl klar klar : Yatak kenarl klar ko ullar ne olursa olsun kalk k durumda olmal d r. Hastaya neden kald r lmas gerekti i ile ilgili bilgi verilmedir. Kalk k durumda olan kenarl klardan atlayarak inmeye çal an hastan n yaralanmas na sebep olaca unutulmamal d r. Hastalar yak ndan takip edilmelidir.

K s tlama Araçlar lar Kullan l rken Dikkat Edilecekler-6 E er yatak kenarl klar k s tlama arac olarak kullan lacaksa yatak ile kenarl k aras ndaki bo luk doldurulmal d r.

KISITLAMA UYGULANAN HASTALARIN BAKIMI Hasta uygulanacak k s tlama uygun ekilde anlat l r. Hastaya anlat lam yorsa ailesine anlat l r. Hasta ve ailesine k s tlama süreci ile ilgili e itim verilir. E itimde k s tlaman n önemi, amac detayl anlat lmal ve asla bir ceza yöntemi olmad vurgulanmal d r.

K s tlaman n stemi stem hekim taraf ndan yaz l olarak yap l r. stemde; Tarih ve saat, Hastan n k s tlamaya ihtiyaç gösteren de erlendirmesi, K s tlaman n zaman, K s tlama ekli, Klinik endikasyonu, Hekim imzas yer al r. Acil durumlarda al nan sözel istem en geç 24 saat içerisinde hekim taraf ndan onaylan r.

K s tlaman n stemi K s tlamadaki hastan n mahremiyeti önemlidir. K s tlama uygulayan ki inin bu konuda e itim almas gerekir. K s tla sürecini de erlendirmek için ek de erlendirme yapar. Mümkünse hastan n ailesi, hastan n hem iresi ve hekimi gözetiminde k s tlama uygulan r.

K s tlama uygulanan hastan n n hem ire kay tlar tlar nda olmas gerekenler; K s tlama süresi, K s tlamaya alternatif uygulamalar, Hastan n k s tlama ihtiyac n n tan mlanmas, K s tlaman n tipi, Hastan n k s tlamaya cevab, K s tlama sebebi ve k s tlama periyodunda hastan n bak m ihtiyaçlar n n de erlendirilmesi

K s tlama uygulanan hastan n n hekim kay tlar tlar nda olmas gerekenler; K s tlamaya ba lama zaman, Hastan n k s tlamaya olan cevab, K s tlamaya alternatif uygulanan giri imler, K s tlama sonras hastan n durumu

K s tlama Uygulama S rass ras nda; Hem ire taraf ndan k s tlama uygulanan bölgenin durumu (deri bütünlü ü ve dola m aç s ndan) ve k s tlamaya cevab aç s ndan 60 dakika da bir yeniden de erlendirilir ve kay t edilir. Beslenme, bo alt m, oksijen ihtiyac, mobilizasyon ve hijyen yönünden ihtiyaç de erlendirmesi yap l r ve kay t edilir.

K s tlama Uygulama S rass ras nda; Her 4 saatte bir hekim ve hem ire taraf ndan k s tlaman n sonland rma zaman aç s ndan birlikte de erlendirilir, k s tlamaya devam edilip edilmeyece ine karar verilir.

K s tlama Uygulama S rass ras nda; Hastan n beslenme ve s v ihtiyac kar lanmal d r. Duygusal destek sa lanmal d r.

K s tlama Uygulama S rass ras nda; Aktif ve pasif hareketler yapt r l r. K s tlama alanlar na nazikçe masaj yap l r. Acil durumlarda hastan n ilgili yerden uzakla t r lmas için k s tlamalar ndan uzakla t r l r ve yaln z b rak lmaz. Hastada k s tlama nedeniyle herhangi bir zarar olmu sa olay bildirim yap l r.

K s tlaman n n Kald r lmas lmas Her 60 dakikada bir hem ire, her 4 saatte bir hekim ve hem ire birlikte k s tlaman n sonland r lmas kriterleri aç s ndan de erlendirlir. Hasta sakin, Kendisine ve çevresine zarar vermiyor, Kendisine uygulanan i lemlere reaksiyon göstermiyor, Tak lm kateter ve tüpleri ç karm yorsa k s tlama kald r l r ve kay t alt na al n r.

KISITLAMA UYGULAMA KOMPL KASYONLARI KASYONLARI Fiziksel k s tlama uygulanmas n n ço unlukla hasta istismar na yol açt ifade edilmektedir. Fiziksel tespit kullan m n n hastalarda fiziksel, sosyal ve psikolojik birçok zararlara neden olabilece i saptanm t r.

Fiziksel K s tlamaya K Ba l Fiziksel Komplikasyonlar-1 Kas tonüsünde azalma, Ortostatik hipotansiyon, Üriner ve fekal inkontinans, Alt ekstremitelerde ödem Bas nç ülserleri, Bo ulma, Kronik konstipasyon, Üriner retansiyon,

Fiziksel K s tlamaya K Ba l Fiziksel Komplikasyonlar-3 Kontraktür, Yetersiz beslenme, Malnütrisyon, Dehidratasyon, Pnömoni, Deri yaralanmalar,

Fiziksel K s tlamaya K Ba l Psikolojik Komplikasyonlar-1 Korku, Konfüzyonda ve panikte artma, K zg nl k, Kan kimyas nda de i ikli in neden oldu u bili sel ve davran sal sorunlar, Anksiyetede artma,

Fiziksel K s tlamaya K Ba l Psikolojik Komplikasyonlar-2 tibar kayb, Demoralizasyon, Depresyon ve beden imaj nda bozulma. Uykusuzluk, Deliryum, Utanma, Direnme ve i lemlere kar gelme

Fiziksel K s tlamaya K Ba l Psikolojik Komplikasyonlar-3 Geri çekilme davran lar, Disorganize davran larda artma, Hastan n kendini yokmu gibi hissetmesi Kendine güvende ve sayg da azalma, Duyu yoksunlu u,

Fiziksel K s tlamaya ili kin hasta fadeleri-1 72 ya ndaki bir erkek hasta duygular n, kendimi köpek gibi hissettim, köpe e benzettim ve bütün gece a lad m. Ba l kalmak, ba lanmak beni çok incitti. Kendimi önemsiz bir ki i, bir hiç gibi hissettim, ben kirliydim. Hastane hapishaneden daha kötüydü eklinde ifade etmi tir. E er., Hakverdio lu G. Fiziksel Tespit Uygulamaya Karar Verme, C.Ü. Hem irelik Yüksekokulu Dergisi 2006, 10(1).

Fiziksel K s tlamaya ili kin hasta fadeleri -2 82 ya nda bir kad n hasta, ben kötü davrand m, terbiyesizlik etti imi hat rlam yorum, fakat bana verilen ilaçlardan dolay akli dengem bozulmu olabilir. Genelde hareketli, fakat ayn zamanda uysal, itaatkar ve iyi biriyim. Fakat hem ire beni s k ca ba lay nca kar koydum, ayak ve kol bile imin her ikisini birden ba lay nca çok kötü hissettim, incindim, endi elendim ve üzüldüm. Bacaklar mda kramplar olu tu. Çünkü uyumlu bir ki iyim, bu yüzden k rg nl k hissettim, gücendim, ki isel sayg nl m, itibar m çok azald, çok utand m, bulundu um yatakta bir çocuk gibi bir kö eye s k m t m E er., Hakverdio lu G. Fiziksel Tespit Uygulamaya Karar Verme, C.Ü. Hem irelik Yüksekokulu Dergisi 2006, 10(1).

KISITLAMA OLMADAN DA HASTA BAKIM ALAB L R

KAYNAKLAR-1 1. Dilbaz N (1999). iddet Riskinin De erlendirilmesi ve Sald rgan Hastaya Yakla m.www.klinikpsikiyatri.org/files/journals/1/42.pdf (Eri im Tarihi: 17.01.2012). 2. E er, Hakverdio lu G (2006). Fiziksel tespit Uygulamaya Karar Verme. www.cumhuriyet.edu.tr (Eri im Tarihi: 17.01.2012) 3. Tel H, Beyazta FY (2002). Hastalara Fiziksel Tespit Uygulanmas. www.ttb.org.tr/sted/sted0502/hasta.pdf Eri im Tarihi: 17.01.2012). 4. Hakverdio lu G, Demir A ve ark (2006). Yo un Bak m Hem irelerinin Fiziksel K s tlamaya li kin Bilgilerinin De erlendirilmesi. http://tipbilimleri.turkiyeklinikleri.com/abstract_tr_46561.htlm (Eri im Tarihi: 17.01.2012).

KAYNAKLAR-2 5. Kaya H, A t T ve ark (2008).Hem irelerin Fiziksel Tespit Edici Kullan m na li kin Bilgi, Tutum ve Uygulamalar. www.cumhuriyet.edu.tr/makale/1274.pdf (Eri im Tarihi: 17.01.2012). 6. Tekta K, Bilgin H (2010). Psikiyatri Servislerinde Kullan lan Profesyonel Kontrol Yöntemleri: Kullan m Nedenleri, Türleri, Uluslar aras Uygulamalar ve Alg lamalar. Türk Psikiyatri Dergisi 21(3):235-42. 7. Uluslar Aras Hasta Bak m Standartlar, www.jointcommissioninternational.org, Eri im Tarihi: 17.01.2012).