DERS SINIF KONU SÜRE AMAÇLAR HEDEF VE DAVRANIŞLAR DERS İÇERİĞİ VE SÜREÇ Görsel Sanatlar Dersi 10. Sınıf -DERS PLANI- Müze Bilinci (Atatürk Anıtları) 2 Ders Saati (40+40dk) 1. Anıt ve Heykel Bilincine Kavuşması. 2. Atatürk Anıtlarını ve Heykeltıraşlarını bilmesi. 3. Cumhuriyet Dönemi Heykeltıraş ve Anıtlarını tanıması. 1. Anıt ve Heykel Arasındaki Farkı bilir. 2. Beş Büyük Şehirdeki (İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Adana) Atatürk Anıtlarını tanır. 3. Cumhuriyet Dönemi Heykeltıraşlarından en az 3 ünü Tanır. 4. Gördüğü Anıtlardaki Heykel Figürlerini Yorumlaya bilir. 1. Görseller üzerinden şehir meydanlarında bulunan Atatürk Anıtları gösterilir. 2. Bu eserleri yapan heykeltıraşları tanıtılır. 3. Yer ve yapılış tarihleri gibi kısa bilgiler aktarılır. 4. En az bir şehrin anıtı incelenir ve yorumlanır. 5. En az bir şehrin anıtındaki heykeller, öyküleştirilerek anlatılır. YÖNTEM MATERYAL VE ARAÇLAR Anlatım Yöntemi, Soru - Cevap Yöntemi 1. Görseller ve slayt gösterisi üzerinden ders anlatma. 2. Dersten önceki hafta, beş büyük şehirdeki anıtların incelenmesi 3. İncelenen anıtların görsellerinin edinilmesi. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 1. Araştırma yapma %35 2. Derse hazır gelme %30 3. En az bir anıt görseli edinme %35
CUMHURİYET DÖNEMİ ATATÜRK ANITLARI VE HEYKELTIRAŞLARI Cumhuriyet Döneminde birçok Atatürk Anıtı yapılmıştır. Bunların en önemlileri, Türkiye nin beş büyük şehrimiz olan, Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa ve Adana gibi yerlere bulunur. ADANA ATATÜRK PARKI ATATÜRK ANITI Ali Hadi Bara, heykellerin yapımına 1933 yılında başlıyor ve 1935 yılında anıtı tamamlanıyor. Anıtta; Atatürk heykeli, Şehit ve Nişanlısı, Türk Askeri ve Genç Kız ve Gençlik Heykeli yer alır. Toplam 6 figür ya da 4 heykelden oluşan bir anıttır. Adana Atatürk Parkı Atatürk Anıtı (Resim 1) Anıtın tam ortasında, yüksek bir kaide üzerine; Atatürk, üniformalı ve elinde bir kılıç ile tasvir edilmiştir (Resim 1). Anıtın sol tarafında; Adana nın Kurtuluş Savaşı sırasında mücadele veren, bir asker ve onun nişanlısının temsil edildiği bir heykel bulunmaktadır (Resim 2). Mücadele sırasında yan yana savaşan ve askerin vurulup şehit düştüğü sırada, nişanlısının elinden silahını alıp mücadeleye devam eden genç bir kız tasvir edilmiştir. Anıtın sağ tarafında ise; Türk askerinin elindeki bayrağı öpen bir kız heykeli bulunur (Resim 3). Bu heykel, Kurtuluş Savaşını kazanan Türk Ordusu nun, Adana ya girişi sırasında, Türk Bayrağı nı tutan askerin önünde eğilip, Bayrağı öpen bir kız tasvir edilmiştir. Bu üç heykelin hemen arkasında ise; Adana nın ve Türkiye nin genç neslini temsilen, Gençlik Heykeli yer almaktadır (Resim 4). Şehit ve Nişanlısı (Resim 2) Türk Askeri ve Bayrağı Öpen Genç Kız (Resim 3)
Adana daki Atatürk Parkına yapılan anıtın aynı zamanda çok önemli de bir özelliği vardır. Atatürk ilk defa kendi heykelinin bulunduğu bir anıta ziyarette bulunmuştur. Üstelik tarih, hemen hemen ölümünden tam bir yıl öncesini; yani 17 Kasım 1937 yi göstermektedir. Gençlik Heykeli (Resim 4) Atatürk kendi heykelinin bulunduğu anıtı ziyaretinden yaklaşık bir yıl sonra 10 Kasım 1938 yılında vefat etmiştir. O günkü coşkunun paylaşıldığı, Atatürk ün, heykeli çevresindeki fotoğrafları günümüze kadar ulaşmıştır (Resim 5, 6 ve 7).
ATATÜRK ÜN ANIT ÇEVRESİNDEKİ FOTOĞRAFLARI Atatürk ün kendisi ve gençlik heykelinin de görüldüğü fotoğraf (Resim5) Atatürk ün arkasında Şehit ve Nişanlısı Heykelinin de görüldüğü fotoğraf (Resim 6)
Atatürk ve kendi heykelinin bulunduğu yerin arkası (Resim 7)
ANKARA ULUS ZAFER ANITI Yapımından sonra çekilmiş eski bir fotoğraf (Resim 8) Ankara nın Ulus Meydanında bulunan anıt, Viyanalı heykeltıraş Heinrich Krippel tarafından yapılmıştır. Türkiye nin Kurtuluş Savaşındaki zaferini simgelediği için Zafer Anıtı ismi verilmiştir. Anıt ve çevresi 24 Kasım 1927 yılında tamamlanmıştır (Resim 8). Üzerinde kabartmalarında bulunduğu beton bir kaide üzerinde, Atatürk ün Atlı bir heykeli bulunmaktadır (Resim 9). Bu kaidenin çevresinde ise iki asker ve omuzunda top mermisi taşıyan yaşlı bir kadından oluşan, toplam üç adet Heykel bulunmaktadır (Resim 10). Atlı Atatürk Heykeli (Resim 9) Anıtı yapan Viyanalı sanatçı Heinrich Krippel ile Atatürk ün aynı karede bulunduğu birde fotoğraf vardır (Resim11).
Anıtın çevresindeki üç heykel (Resim 10) Atatürk ve heykeltıraşında bulunduğu fotoğraf (Resim 11)
İSTANBUL TAKSİM CUMHURİYET ANITI Ülkemizin en büyük şehri olan İstanbul daki Taksim meydanına yapılan anıtın ismi Cumhuriyeti de simgelediği için Cumhuriyet Anıtı adını almıştır. 28 Ağustos 1928 yılında biten heykeli, İtalyan sanatçı Pietro Canonica yapmıştır. Kaidesini ve anıtın çevre düzenlemesini ise Giulio Mongeri tamamlamıştır (Resim12). Taksim Cumhuriyet Anıtı (Resim 12) Anıt ön, arka, sağ ve sol olarak dört bölümden oluşur. Ön kısımda Atatürk, İsmet İnönü ve Kazım Karabekir ile beraber arkalarında da silah arkadaşları ve meclis üyelerinin bir kısmı yer almaktadır (Resim13). Anıtın sağ ve solunda, ellerinde bayrak ve sancak tutan iki Türk Askeri bulunurken; Anıtın arka kısmında ise Atatürk, arkasında Türk halkı ile tasvir edilmiş (Resim 14). Anıtın ön yüzü (Resim 13)
Heykelin sağ ve solununda görüldüğü, arka kısmı (Resim 14)
İZMİR CUMHURİYET MEYDANI ATATÜRK ANITI İzmir Cumhuriyet meydanında bulunan Atatürk Anıtını 1932 yılında Pietro Canonica yapmıştır. Aynı sanatçı daha önce 1928 yılında da İstanbul Taksim meydanında bulunan Cumhuriyet Anıtını yapmıştı (Resim 12). I. Dünya Savaşından sonra vatan topraklarını düşmandan kurtarmak amacıyla yapılan Kurtuluş Savaşı nı temsil eden bir anıttır (Resim 15). Büyük siyah mermer bir kaidenin üzerine atlı bir Atatürk heykeli yapılmış. Heykelde, Atatürk sağ elini kaldırmış bir şekilde tasvir edilmiştir. Kaide de ise; ön kısımda kabarma ve heykel, yan kısımlarda ise kabartmalar bulunmaktadır (Resim 16). Kabartmalarda; Kurtuluş Savaşında mücadele eden Türk askerleri, Önlerinde ise elinde Türk bayrağı tutan bir kadın bulunmaktadır. İzmir Cumhuriyet Meydanı Atatürk Anıtı (Resim 15) Kaidenin üzerinde Kurtuluş Savaşı sırasında söylediği, Atatürk ün ünlü Ordular! İlk hedefiniz Akdenizdir. İleri!.. sözü yer almaktadır. Anıtın heykel ve Kaide Kısmı (Resim 16)
BURSA HEYKEL ATATÜRK ANITI Türk heykel sanatçısı Nijat Sirel tarafından yapılmıştır. Atatürk ün atlı heykeli, büyük bir kaide üzerine yerleştirilmiştir (Resim 17). Heykelin parçaları, 17 Eylül 1931 yılında Bursa ya getirilmiş ve 15 gün işinde birleştirilmiştir. Ekim ayının ilk günlerinde anıt bitmesine rağmen, açılışı 29 Ekim 1931 yılında yapılmıştır. Nejat Sirel - Bursa Heykel Meydanı Atatürk Anıtı (Resim 17)