Sayı: 8 petroturkcom montelforeks İçindekiler Piyasalar....................... 1 Arz-Talep Genel Bakış............ 4 Piyasa Haberleri................. 6 Arıza & Bakım................... 8 Ekonomik Takvim................ 9 Gündemden Başlık lar > Şubat ayında Piyasa Takas Fiyatı ortalaması 172,55 TRY/MWh oldu. > Şubat ayının ilk 26 gününde Sistem Marjinal Fiyatı ortalaması 167,3 TRY/MWh oldu. > Sıcaklık endeksinin 9,7 derece seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor. > Montel-Foreks Online üzerinden APLUS Enerji'nin tahmin modellerine ulaşabilirsiniz. > Montel-Foreks Online'dan anlık TFS, ICAP ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz. > Montel-Foreks Online üzerinden Energetika.Net haberlerine ücretsiz ulaşabilirsiniz. Şubat'ta spot piyasa beklentilerin 8 lira üzerinde belirlendi 2017 yılının ikinci ayında spot elektrik piyasası ayı 172,55 TRY/MWh ile beklentilerin 8 lira üzerinde kapattı. PİYASALAR GÜN ÖNCESİ PİYASASI 2017 yılının ikinci ayında EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası(GÖP)'nda oluşan saatlik Piyasa Takas Fiyatlarının (PTF) ortalaması 172,55 TL/MWh olarak belirlenirken, rakam tahminlerin %4,8 üzerinde gerçekleşti. Ocak ayının son günlerinde, Montel-Foreks ile görüşlerini paylaşan traderların Şubat ayı spot elektrik fiyat ortalaması beklentileri 164-165 TRY/MWh bandında belirlenmişti. Böylece spot fiyatlar piyasa beklentilerinin 8 TRY/MWh üzerinde gerçekleşmiş oldu. 2015 yılı Şubat ayında PTF ortalaması 140,1 TRY/MWh iken, 2016 yılının aynı döneminde ise rakam 104,08 TRY/MWh seviyesindeydi. DENGELEME PİYASASI Aralık ayında Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması 225,9 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, aynı rakam Ocak ayında 177,4 TRY/MWh seviyesine gerilemişti. Şubat ayının ilk 19 gününde ise aynı rakam 173,7 TRY/MWh bandında belirlendi. Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması, 20-26 Şubat haftasında 149,9 TRY/MWh bandında belirlenirken, aynı haftada en yüksek SMF 181,3 TRY/MWh ile 20 Şubat Pazartesi günü, en düşük SMF ise 119,2 TRY/MWh ile 23 Şubat Perşembe günü gerçekleşti.
KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT Şubat ayının ilk 26 gününde karşılanabilir güç ortalaması 51.382 MW olarak belirlenirken, aynı dönemde ani puant ortalaması 38.798 MW oldu. Şubat ayının ilk 19 gününde en yüksek ani puant 42.453 MW ile 15 Şubat Çarşamba günü, en düşük ani puant ise 24.357 MW ile 26 Şubat Pazar günü gerçekleşti. TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR Haftanın ilk gününde tezgahüstü elektrik piyasalarında Mayıs ayı baz yük ürün 137-138 TRY/MWh, Haziran ayı baz yük ise alıcı ve satıcı tarafında 139-141 TRY/MWh seviyesine geldi. Temmuz ayı baz yük elektrik kontratı alıcı ve satıcı tarafında 151,5-153 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, Ağustos ayı ise 158-160 TRY/MWh bandında gerçekleşti. Tezgahüstünde elektrik piyasalarında 2017 ikinci çeyrek ürünü (Q22017) 138-139 TRY/MWh aralığında gerçekleşirken, 2017 üçüncü çeyrek ürünü (Q32017) 150,5-151 TRY/MWh, dördüncü çeyrek ürünü (Q42017) ise 149,50-150,5 TRY/MWh seviyesinde belirlendi. 2018 yıllık baz yük ürün ise 147 ve 148 TRY/MWh bandında alıcı ve satıcı tarafında belirlendi. SINIR ÖTESİ TİCARET Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) tarafından Ocak ayı için yapılan Bulgaristan-Türkiye yönündeki kapasite ihalesinde 166 MW kapasite kullanıma açıldı. İhale sonuçlarına göre; 166 MW kapasitenin tamamı 6 firma tarafından paylaşılırken, ihalede takas fiyatı 7,56 /MWh olarak belirlendi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü (ESO) tarafından Ocak ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki sınır ötesi kapasite ihalesinde ise 166 MW kapasitenin tamamı 8 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 3,52 /MWh olarak belirlendi. Coordinated Auction Office in South East Europe (SEE-CAO) tarafından Ocak ayı için yapılan Yunanistan-Türkiye yönlü sınır ötesi aylık kapasite ihalesinde toplamda 166 MW kapasite ihaleye açılırken, ihalede takas fiyatı 2,01 olarak belirlendi. 3
ARZ-TALEP KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM TEİAŞ'tan alınan verilere göre; Şubat ayının ilk 26 gününde günlük ortalama elektrik üretimi ortalaması 804.240 MWh olarak belirlendi. Ayın ilk 26 gününde termik kaynaklardan elektrik üretimi 580.324 MWh oldu. Termik kaynaklardan elektrik üretiminde doğal gaz kaynaklarının payı 293.634 MWh olurken, kömür santrallerinin payı 268.805 MWh olarak belirlendi. Aynı dönemde hidroelektrik santrallerden elektrik üretimi 151.245 MWh olarak belirlenirken, rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi ise 58.585 MWh olarak kaydedildi. KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM Şubat ayının ilk 26 gününde serbest elektrik üretim şirketlerinin günlük ortalama elektrik üretimi 511.579 MWh, EÜAŞ santrallerinin 153.682 MWh olarak belirlendi. Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimleri ise 100.947 MWh olarak kaydedildi. Ocak ayında serbest elektrik üretim şirketlerinin günlük ortalama elektrik üretimi 506.463 MWh, EÜAŞ santrallerinin 183.166 MWh olarak belirlenmişti. Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimleri ise 71.190 MWh olarak kaydedilmişti. 4
BARAJLARA GELEN SU Şubat ayının ilk 16 gününde barajlara gelen toplam su miktarı 1.788.261 milyon m3 olarak belirlendi. 2016 yılının aynı döneminde rakam 2.663.713 milyon m3 seviyesindeydi. 2016 yılı boyunca barajlara gelen toplam su miktarı 64.308.351 milyon m3 olurken, 2015 yılının aynı döneminde rakam 71.230.093 milyon m3 seviyesinde belirlenmişti. RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM Şubat ayının ilk 26 gününde rüzgar kaynaklarından günlük ortalama elektrik üretimi 58.585 MWh seviyesinde belirlendi. 20-26 Şubat haftasında en yüksek rüzgardan elektrik üretimi 89.570 MWh ile 24 Şubat Cuma günü, en düşük üretim ise 14.101 MWh ile 26 Şubat Pazar günü gerçekleşti. Rüzgâr tahmini yapan kuruluşlar, bugün için 750 MW, yarın için ise 1.550 MW civarında elektrik üretimi bekliyorlar ELEKTRİK TÜKETİMİ TEİAŞ tarafından yayınlanan verilerden derlenen bilgilere göre; Şubat ayının ilk 26 gününde Ülke genelinde elektrik tüketimi 802.842 MWh olarak belirlendi. 2016 yılının aynı döneminde rakam 736.046 MWh seviyesindeydi. Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin 9,7 derece seviyelerinde belirlenmesi sonrasında ise 8,14 derece seviyelerine gerilemesi bekleniyor. 5
PİYASA HABERLERİ Kaya'nın öncülüğündeki Entek heyeti, Lviv Bölgesel İdaresi Başkanı Oleg Sinyutka ile görüştü. Yapılacak yatırımın ise alternatif enerji alanına yönelik olabileceği konuşuldu. Ukraynalı yöneticiler, Koç Holding şirketi Entek'e yatırım yapması durumunda gerekli destek ve kolaylığın sağlayacağını açıkladı. EPDK, 93 ŞİRKETE YASAK GETİRİLDİ, 3 AY ABONE ALAMAYACAK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, 93 şirkete yasak getirildiğini, 3 ay boyunca abone alamayacaklarını söyledi. Yılmaz, "Herkes kurallara uyacak hakkına razı gelecek. Birtakım ihlallerde bulunan şirketleri hemen yolun başında cezalandırdık. Şirketlerin bunlara riayet etmesini bekliyoruz. Yaklaşık 93 şirketimize yasak getirdik, 3 ay boyunca yeni abone alamayacaklar." dedi. EÜAŞ GENEL MÜDÜRÜ NEVZAT ŞATIROĞLU OLDU EÜAŞ Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanlığına Nevzat Şatıroğlu atandı. Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanlığına Bakanlık Müşaviri Nevzat Şatıroğlu atandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının konu ile ilgili kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Daha önce Enerji Bakanlığı Müşavirliği görevinde bulunan Nevzat Şatıroğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi, Makina Mühendisliği mezunudur. Şatıroğlu daha önce İGDAŞ Bölge Müdürlüğü görevinde de bulunmuştur. TURKCELL ENERJİ ÇÖZÜMLERİ TESCİL EDİLDİ Turkcell Enerji Çözümleri ve Elektrik Satış Ticaret Anonim Şirketi'nin kuruluşu 20 Şubat 2017 tarihinde tescil edildi. Şirket'ten konu ile ilgili KAP'a yapılan açıklamada şu bilgiler verildi: "17 Şubat 2017 tarihinde tescil başvurusunu açıkladığımız, işletme konusu elektrik enerjisi ticareti, toptan satış ve perakende satış olan Turkcell Enerji Çözümleri ve Elektrik Satış Ticaret Anonim Şirketi'nin kuruluşu 20 Şubat 2017 tarihinde tescil edilmiştir. " K0Ç, ENTEK'İ YURTDIŞINA AÇIYOR 2014'de ABD'li ortağı AES'ten yüzde 49'luk hissesini 125 milyon dolara alarak Entek'in hakimi konumuna gelen Koç Holding, bu şirketi yurtdışına açmayı hedefliyor. Dünya'dan Kerim Ülker'in haberine göre, İlk etapta ise rota Ukrayna'ya çevrilmiş durumda. Geçtiğimiz hafta da bununla ilgili ilk görüşme Ukrayna'da gerçekleşti. Entek Elektrik yöneticileri, ülkenin en önemli bölgelerinden Lviv'e giderek yatırım fırsatları ile ilgili görüşme yaptı. Şirketin Genel Müdürü Bilal Tuğrul DOĞAL GAZ İTHALATI OCAK'TA 5,03 MİLYAR M3 OLDU Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.'nin (BOTAŞ) doğal gaz ithalatı Ocak ayında 5 milyar 29 milyon metreküp oldu. OTAŞ'ın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, aynı dönemde satış 4 milyar 963 milyon metreküp olarak gerçekleşti. Doğal gaz ihracatı 87 milyon metreküp olarak belirlendi. KÜRESEL LNG ARZ FAZLASI AVRUPA'NIN İTHALATINI ARTIRACAK Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, küresel LNG arzının bu on yılın kalan diliminde talebi aşacağını ve bunun sonucunda Avrupa'ya LNG sevkiyatında potansiyel yükselme yaşanacağını belirtti. Moody's'in raporunda "Avustralya, ABD ve Rusya'daki LNG inşaat projeleri faaliyete geçerken, LNG arzı 2015'e göre 2020'ye kadar % 44 artarak 455 milyon ton/yıl olacak. Bunun sonucunda küresel arz fazlası 2019'da 55 milyon ton/yıl ile zirveye çıkacak" dedi. Moody's, Avrupa'nın altyapısının büyük hacmi emebileceğine vurgu yaparak "Bu süre boyunca ABD'nin önemli miktarda LNG hacmi Avrupa için gönderilebilir" dedi. Moody's düşük fiyatlar, çevresel endişeler ve yeni piyasalar için altyapı inşa edilmesinin büyük LNG ithalatını daha da artıracağını tahmin ettiklerini belirtti. MONTEL-FOREKS VE APLUS ENERJİ İŞBİRLİĞİ HAKKINDA Montel-Foreks ve APLUS Enerji işbirliği sayesinde, Montel-Foreks Online kullanıcıları APLUS Enerji'nin tahmin modellerine Montel- Foreks Online üzerinden ulaşabilmektedir. APLUS Enerji, enerji piyasasının tüm değer zincirine matematiksel modelleme ve karar destek sistemleri, pazar araştırmaları ve raporlamaları sunan bir danışmanlık firmasıdır. Buna ek olarak, APLUS Enerji elektrik dağıtım ve üretim şirketlerine mühendislik, bilgi ve iletişim teknolojileri hizmetleri de vermektedir. Daha fazla bilgi için info@montelforeks.com adresine mail atarak bizlerle irtibata geçebilirsiniz. EPDK: DOĞAL GAZ İTHALATI %4,37 ARTTI Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayınlanan aylık rapora göre, doğal gaz ithalatı Aralık ayında yıllık yüzde 4,37 artışla 5 milyar 574 milyon CM3 oldu. Geçen yılın aynı ayında ithalat 5 milyar 341,20 milyon CM3 seviyesindeydi. Üretimin yüzde 4,76 artışla 30,93 milyon CM3'ten 32,40 milyon CM3'e çıktığı ayda, tüketim yüzde 1,75 artışla 5 milyar 376,99 milyon CM3'e geldi. Böylece stoklar yüzde 20,03 düşüşle 1 milyar 700,74 milyon CM3'e indi. Aynı ayda ihracat ise yüzde 10,88 artışla 74,73 milyon CM3 oldu. 6
YILMAZ: BİRÇOK ÜLKENİN DÜZENLEYİCİ KURUMLARI İÇİN ÖRNEĞİZ Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, enerji piyasasının en ücra köydeki vatandaştan en büyük şirketin yöneticisine kadar herkesi ilgilendirdiğini belirterek, "Bu piyasayı herkesin faydasını gözeterek, adaletle işletmek ve geliştirmek gibi zor ve hassas bir görevimiz var. Biz bunun bilincindeyiz ve bu gayretle çalışıyoruz" dedi. Yılmaz, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak'ın da katıldığı, Enerji Uzmanları Derneği tarafından EPDK'nın kuruluşunun 15'inci yılı nedeniyle düzenlenen yemekte konuştu. Enerji piyasaların adil ve sürdürülebilir şekilde işleyişinin devamı için hassas bir çizgide görev yaptıklarını ifade eden Yılmaz şunları kaydetti: "Bu piyasayı herkesin faydasını gözeterek, adaletle işletmek ve geliştirmek gibi zor ve hassas bir görevimiz var. Biz bunun bilincindeyiz ve bu gayretle çalışıyoruz. Bunu yaparken olmazsa olmazımız her zaman istişare etmek. Sektör temsilcileriyle, tüketicilerimizle, bakanlıktaki arkadaşlarımızla hep istişare içerisinde ülkemiz için sektörümüz için doğruyu yapmaya gayret ediyoruz. Düzenlemelerimizi yaparken hem vatandaşlarımızın çıkarları hem de sektörümüzün menfaati doğrultusunda ve elbette hükümetimizin enerji politikaları çerçevesinde yapıyoruz. Bu noktada sayın bakanımıza ortaya koyduğu vizyon nedeniyle ayrıca teşekkür ediyorum." Yılmaz, bundan sonrası için de en iyi şekilde hizmet verebilmek adına yoğun bir çalışma içerisinde olma zorunluluklarının da bilincinde olduklarını dile getirdi. EPDK'nın 15 yılı aşan deneyimiyle enerji piyasalarının serbestleştirilmesi ve düzenlenmesinde artık uygulamaları takip edilen bir kurum haline geldiğini anlatan Yılmaz şu ifadeleri kullandı: "Vatandaşlarımızın enerjiyi daha kaliteli kesintisiz ve daha ekonomik olarak kullanması, milli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemize kazandırılması, Türkiye'nin 2023 hedeflerine ulaşması için üzerimize düşen sorumluluğu bihakkın yerine getirmeye devam edeceğiz. Şunu gururla ifade edebilirimki, uluslararası işbirliklerimiz ile pek çok ülkenin düzenleyici kurum ve kuruluşları için örnek teşkil etmekteyiz." Geçen yılın zor bir yol olduğunu ve yaşanan olağanüstü süreçten EPDK'nın da etkilendiği kaydeden Yılmaz, "Bunun neticesinde kurumdan bazı kanserli hücrelerin atılması da geleceğimiz adına kurumun daha iyi işleyen daha milli bir kurum olacağı konusunda bana bir cesaret verdi" diye konuştu. Yılmaz 15 temmuz darbe girişiminin ardından EPDK'da yaşananlara ilişkin şu ifadeleri kullandı: "Şunu açıklıkla söylemek istiyorum, yaşadığımız o berbat günün ertesi günü bazı personelimiz gelip sayın başkanım eğer bize 20 saat çalışmak düşüyorsa biz kesinlikle gocunmadan aşkla şevkle çalışmaya hazırız diyerek bizzat şahsıma geldiler. Bu çalışma azmiyle bu vatan kaygısıyla böyle bir milli bakışın kurumumuzu nereye götüreceği konusunda müthiş bir umutla beslenmiş oldum." Bugüne kadar EPDK'ya emek vermiş bütün eski başkan ve Kurul üyelerinin liyakate önem verdiğine dikkati çeken Yılmaz, "Biz de bu gayretle çalışmaya devam ediyoruz. Onlara eski demek çok doğru olmaz onlar eskimeyen arkadaşlarımız. Neden, çünkü buradaki görevleri bittiği takdirde piyasada hala danışmanlık yapabiliyorlar. Enerji sektörümüze ülkemize bir şekilde bilgi ve donanımlarından tecrübelerinden istifade ettirmek için gayret sarfediyorlar" diye konuştu. TÜİK: ARALIK'TA EN FAZLA ÜRETİM VE TESLİMAT LİNYİTTE GERÇEKLEŞTİ Aralık'ta en fazla üretim ve teslimat linyitte gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafnıdan yapılan açıklamaya göre, katı yakıtların 2016 yılı Aralık ayı toplam satılabilir üretim miktarlarına bakıldığında taşkömürünün 134 bin 608 ton, linyitin 4 milyon 513 bin 712 ton ve taşkömürü kokunun 370 bin 969 ton, teslimat(1) miktarlarına bakıldığında ise taşkömürünün 3 milyon 420 bin 690 ton, linyitin 4 milyon 703 bin 430 ton ve taşkömürü kokunun 439 bin 596 ton olarak gerçekleştiği görüldü. Üretimin teslimatları karşılama oranı en düşük taşkömüründe gerçekleşti. Üretilen katı yakıtların teslimatları karşılama oranı(2) %3,9 ile en düşük taşkömüründe gerçekleşti. Bu oran taşkömürü kokunda %84,4 iken linyitte %96 olarak hesaplandı. Taşkömürü ve linyit teslimatı en fazla termik santrallere yapıldı. Katı yakıtların teslimat yerlerine göre dağılımı incelendiğinde taşkömürü teslimatının %51,8'i termik santrallere, %15,5'i kok tesislerine, %5,1'i demir-çelik haricindeki sanayiye yapılırken linyit teslimatının %84,7'si termik santrallere yapıldı. Taşkömürü kokunun ise %99,4'ü demir-çelik sanayine sevk edildi. BOTAŞ'IN İLETİM ŞEBEKESİ YATIRIM PROGRAMI REVİZE EDİLDİ Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin(BOTAŞ) ulusal iletim şebekesi yatırım programı 390,3 milyon TL olarak revize edildi.enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun konu ile ilgili kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, BOTAŞ'ın 9 Haziran 2016 tarihli Kurul kararıyla 406 milyon 863 bin TL olarak belirlenen ulusal iletim şebekesi yatırım programı 390 milyon 291 bin TL olarak revize edildi. 7
BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ Dönem: 21.02.2017 27.02.2017 8
EKONOMİK TAKVİM Dönem: 28.02.2017 06.03.2017 9