ANKARA KECİSİNİN TANIMLAYICI ÖZELLİKLERİ Prof. Dr. Okan ERTUĞRUL Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı
ANKARA KEÇİSİ Ankara keçisi bazı araştırıcılara göre Capra prisca isimli yaban keçiden köken almıştır [Antoniusi1922, Adametz, 1926 ve 1928]. Ancak Schreiner [1898], Ankara keçisinin atasının İran yaban keçisi Capra aegagrus olduğunu kabul etmektedir.
ANKARA KEÇİSİ Türklerin Anadolu ya yerleşmesinden sonra, özellikle İç Anadolu'nun iklim koşullarına uyum sağlamış, ırk özellikleri netleşmiş ve bu bölgeye özel bir ırk olarak ünü dünyaya yayılmıştır. 1840'lı yıllara kadar sadece İç Anadolu'da yetiştirilmiş ve bu tarihten sonra Güney Afrika'ya(1838) ve Amerika'ya(1849) götürülmüş ve bu ülkelere de uyum sağlamıştır. Anadolu'ya özgü olan bu ırk, tüm dünyada da Ankara Keçisi (Angora( goat) ) olarak tanınmaktadır.
ANKARA KEÇİSİ Bu ırk eskiden Angora diye bilinen Ankara yöresinde geliştirildiğinden, Ankara Keçisi adını almıştır.halk arasında daha çok Tiftik Keçisi olarak bilinir. Türkiye de Ankara Keçisi yetiştiriciliğinin başlangıcı M.Ö. 2400 yılına kadar gider.bu ırk belirtilen tarihlerde Orta Anadolu nun Ankara bölgesinde geliştirilmiştir.
ANKARA KEÇİSİ Ankara Keçisinin en önemli ürünü, bu keçinin gömleğini oluşturan tiftiktir. Tiftik uzun, yumuşak ve parlak elyaftan oluşan değerli bir tekstil hammaddesidir. En kaliteli tiftik Ankara nın Beypazarı ve Ayaş ilçelerinde üretilir.
ANKARA KEÇİSİ Ankara Keçileri Türkiye deki toplam keçi populasyonunun %18 ini oluşturur.bu keçiler genellikle 100-300 başlık sürüler halinde otlatılır. Daha büyük örneğin 1000 başlık hatta daha büyük sürüler de vardır.
ANKARA KEÇİSİ Ankara keçisi küçük yapılı bir hayvandır.ortalama cidago yüksekliği anaç keçilerde 54-55cm kadardır. Tipik bir vücut yapısına sahiptir. Yandan bakışta, vücut yatay doğrultuda kısa bir dikdörtgene benzer.
ANKARA KEÇİSİ Türkiye de Ankara keçileri,başlıca, deniz seviyesinden 800 metre yükseklikteki Orta Anadolu Yaylası nda yetiştirilmektedir. Bu bölge denizden Karadeniz ve Akdeniz boyunca uzanan sıradağlarla ayrılmıştır. Bölgenin büyük bir bölümünü fakir otlaklar ve step karakterindeki alanlar oluşturmaktadır. İklim yarı-kurak ve yıllık yağış miktarı ortalama 400 mm,daha iç kesimlerde 200 mm kadardır.
ANKARA KEÇİSİ Bu bölgelerde yağlı kuyruklu koyun ırkları ile keçilerin yetiştirilmesi halka daha ekonomik koşullar sağlamaktadır. Ayrıca Ankara keçileri rutubetten oldukça çabuk etkilenerek ırk özelliklerini kaybetmekte özellikle tırnak hastalıklarına daha kolay yakalanmaktadırlar.
ANKARA KEÇİSİ Kireçli ve alkali topraklı meralarda ise tiftiğin yağıltısı ve dayanıklılığı azalmaktadır. Bu nedenlerle, step bölgelerinde kendisine uygun ortam bulabilen Ankara keçisi, Türkiye nin sahil kesimlerinde yerini kıl keçisini terk etmektedir. Orta Anadolu dan başka, Güney-Doğu Anadolu nun Siirt ve Mardin illeri civarında da sınırlı sayıda siyah, kahverengi, bej ve gri renkli Ankara keçileri yetiştirilmektedir.
Büyük çoğunluğu Ankara başta olmak üzere İç Anadolu bölgesinde ve Türkiye genelinde Konya, Karaman, Eskişehir, Afyon, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırşehir, Kütahya, Niğde, Yozgat, Bolu, Siirt, Mardin, Bitlis ve Van illerinde yetiştirilir. Tipik ırk özelliklerini üzerinde toplayan en saf örnekler Ankara Yöresinde yetiştirilmektedir.
Ufak yapılı,, ince ve zarif vücut v yapısına sahip bir ırktır. r. Saflık k nişanelerinden biri alnındaki ndaki boynuzlar arası mesafedir. Bu mesafe 1-1 1.5 cm olmalıdır. Yüz z ve bacaklar dışıd ışında bütün b n bedeni tarsal ve carpal mafsallara kadar ince yumuşak parlak ve lüleli l leli tiftikle örtülüdür. r.
Alnında kakülü bulunan ve karın altı tamamen tiftikle örtülü olanlarda tiftik verimi yüksektir. Sağrı omuzdan biraz yüksektir, arka bacaklar önlerden biraz daha uzundur.
Çoğunlukla beyazdır. Ankara yöresinde yetiştirilen saf Ankara Keçilerinde baş ve ayaklar dahil tüm vücut beyazdır. Konya ve yöresi keçileri krem ve sarı renkli, Doğu ve Güneydoğu illerinde yetiştirilenler gümüşi gri, kahverengi ve siyah renktedir.
Baş yapısı: Profili düzgündür. Küçük, zarif, alın geniş, gözler parlak ve bakışlar canlı, dudaklar ince, dişleri muntazamdır. Başın yandan görünüşü dişilerde hafif iç bükey ya da düz, tekelerde ise dış bükeydir. Bacak ince kemikli ve zayıf, tırnaklar kuvvetlidir.
Boynuzlar iyi gelişmiş kendi ekseni etrafında kıvrılmış, geriye doğru yatıktır. Boynuzlar kısa orta ya da uzun olabilmektedir. Tekelerde kuvvetli, burgu şeklinde ve geriye doğru hafifçe kıvrıktır. Boynuzsuzlara da rastlanır. Boynuzlar kısa ve arkaya kıvrıktır. Boynuzsuzlara da rastlanır. Kulaklar geniş, uzun ve sarkıktır
Baş Ölç üler i, cm Küpe Sakal Genişlik Erkek Uzunluk Ort.: 15.33 Alın Uzun. Uzun., cm Ort.: 12.83 Dişi Min. Max. Ort. Min. Max. Ort. Sağrı Yük., cm 48.17 Cidago Yük., cm 61.0 73.0 66.4 45.0 64.0 51.47 Sırt Yük., cm 61.0 72.0 66.86 46.0 68.0 58.23 Göğüs Derinliği, cm 26.0 33.0 29.06 21.0 31.0 25.83 Göğüs Çevresi, cm 75.0 93.0 85.2 67.0 88.0 74.06
Erkek Dişi Min Mak Ort. Min Mak Ort Ön İncik Çevresi, cm 6.5 9.0 8.26 6.0 8.0 7.84 Kürekler Arkası Göğüs Genişliği, cm 14.33 Vücut Uzunluğu,cm 61.0 72.0 67.46 51.0 69.0 57.75 Sağrı Ölçü leri, cm Ön Sağrı Genişliği Orta Sağrı Genişliği Arka Sağrı Genişliği 12.0 17.0 14.86 10.0 19.0 57.75 10.0 15.0 13.87 12.05