Dokuz Eylül Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Kılavuzu temel alınarak hazırlanmıştır. deuzem.deu.edu.tr

Dokuz Eylül Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Kılavuzu temel alınarak hazırlanmıştır. deuzem.deu.edu.tr

İÇİNDEKİLER 1. UZAKTAN EĞİTİM... 1 1.1 Uzaktan Eğitimin Avantajları... 1 1.2 Uzaktan Eğitimin Çeşitleri... 1 1.2.1 Senkron Uzaktan Eğitim... 1 1.2.2 Asenkron Uzaktan Eğitim... 2 1.2.3 Karma Uzaktan Eğitim... 2 1.3 Dünya da Uzaktan Eğitim... 2 2. GEDİZ ÜNİVERSİTESİ NDE UZAKTAN EĞİTİM... 5 2.1 Tarihçesi... 5 2.2 Merkezin Amaçları... 5 2.3 Hakkımızda... 6 3. EĞİTMENLER İÇİN ÖYS... 8 3.1 Eğitmenlerin Görevleri... 8 3.2 Ders İçerikleri Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler... 8 4. ÖYS KULLANIMI... 9 4.1 Genel Bakış... 9 4.2 ÖYS ye Erişim... 9 4.3 Hoş geldin Ekranı... 10 4.4 Oturum Açma ve Kapama... 10 4.5 Gezinme İpuçları... 11 4.6 ÖYS ÇALIŞMA ALANIM (Öğrenci Modu)... 12 4.6.1 Anasayfa... 12 4.6.2 Profil... 13 4.6.3 Üyelik... 14 4.6.4 Ders Programı... 15 4.6.5 Kaynaklar... 17 4.6.6 Duyurular... 19 4.6.7 Çalışma Alanı Kurulumu... 20 4.6.8 Tercihler... 20 4.6.9 Hesap... 21 4.6.10 Yardım... 21 4.7 ÖYS ÖRNEK DERS SAYFASI (ÖĞRENCİ MODU)... 22 4.7.1 Ana Sayfa... 22 i

4.7.2 Ders İzlencesi... 23 4.7.3 Ders Programı... 24 4.7.4 Öğrenme İçerikleri... 24 4.7.5 Ödevler... 25 4.7.6 Kısa Sınav ve Testler... 26 4.7.7 Duyurular... 26 4.7.8 Mesajlar... 26 4.7.9 Sohbet Odası... 27 4.7.10 Kaynaklar... 27 4.7.11 Dosya Yöneticisi... 28 4.7.11 Sanal Sınıf... 30 4.7.12 Kullanıcı Listesi... 32 4.7.13 Site Bilgisi... 32 4.7.14 Yardım... 33 ii

1. UZAKTAN EĞİTİM Uzaktan eğitim ekonomik, mesafesel ya da benzeri nedenlerden dolayı örgün öğretimden mahrum kalan bireylere, posta, radyo, televizyon, bilgisayar, internet gibi teknolojik araçlar vasıtasıyla eğitim ve öğretimin sağlanması olarak belirtilebilmektedir. Günümüzde uzaktan eğitim, popülaritesi gittikçe artan, çok sayıda saygın üniversite ve firma tarafından alternatif bir eğitim sistemi olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. 1.1 Uzaktan Eğitimin Avantajları Uzaktan eğitim sistemi sağladığı avantajlar nedeniyle geleneksel eğitim ve öğretime alternatif olarak uygulanmaktadır. Genel anlamda uzaktan eğitim sisteminin sağladığı avantajlar şöyle sıralanabilir; Esnek eğitim ve öğretim sürelerini sağlaması, Uzak bölgelerdeki kimselere eğitimin teslim edilebilmesini sağlaması, Çalışanlara aynı zamanda eğitimlerini sürdürebilme imkânını sağlaması, Engelli olan kimselerin bulundukları yerden eğitim almalarını sağlaması, Daha çok ve kolay yoldan eğitim materyallerinin paylaşılabilmesini sağlaması, Bilgiye ulaşmayı kolaylaştırılması, Eğitim maliyetlerini azaltması, Yetişkin insanlara yeniden eğitim alabilmeleri için fırsatlar sağlaması, Bireysel çalışmaya olanak sağlaması, Ulaşım maliyetlerinin azaltılmasına olanak sağlaması. 1.2 Uzaktan Eğitimin Çeşitleri Uzaktan eğitim günümüzde senkron (eş zamanlı), asenkron (eş zamansız) ve karma olarak gerçekleştirilmektedir. 1.2.1 Senkron Uzaktan Eğitim Aynı zamanlı olarak eğitmen ve öğrencilerin etkileşimli şekilde dersleri yürütmeleri anlamına gelmektedir. Senkron eğitim sayesinde eğitmen ve öğrenciler arasındaki etkileşim daha yoğun olarak gerçekleştiğinden, eğitimin başarıya ulaşmasında etkili bir yöntemdir. Genellikle İnternet konuşmaları ve video konferanslar gibi interaktif şekilde gerçekleşmektedir. 1

1.2.2 Asenkron Uzaktan Eğitim Eğitmenler ve öğrenciler arasında aynı zamanlı iletişime gerek duyulmaksızın gerçekleşen uzaktan eğitim sistemidir. Öğrenciler diledikleri zamanlarda eğitimleri sürdürebilirler. Asenkron uzaktan eğitim sisteminde eğitmen tarafından hazırlanan eğitim materyalleri öğrencilere posta, radyo, televizyon, internet gibi araçlarla teslim edilir. Öğrenciler bu materyaller üzerinden eğitimlerini sürdürebilmektedir. Esnek çalışma saatlerine imkan sağladığı için tercih edilen bir uzaktan eğitim sistemidir. 1.2.3 Karma Uzaktan Eğitim Karma uzaktan eğitim sistemi, senkron ve asenkron eğitimin karma olarak gerçekleştirilmesidir. Bu eğitim sisteminde eğitim materyalleri belli bir sisteme entegre edilir. Öğrenciler bu materyallere istedikleri zamanlarda ulaşabilmekte ve eğitimlerini sürdürebilmektedir. Ayrıca eğitmenler belirledikleri zamanlarda canlı olarak dersleri radyo, televizyon yada internet ortamında canlı olarak anlatarak eğitimi desteklemektedir. Bu canlı konferanslarda öğrenciler, eğitimenlere eş zamanlı olarak sorular sorabilmekte ve karşılığında cevap alabilmektedir. Ayrıca karma uzaktan eğitimi sağlayan kurumlar öğrencilere, belli zamanlarda kendi belirledikleri merkezlerde geleneksel eğitimle de ders sağlamaktadır. Tüm bu eğitim yöntemlerinin kullanıldığı sisteme karma uzaktan eğitim sistemi denilmektedir. 1.3 Dünya da Uzaktan Eğitim Uzaktan eğitimin tarihçesi 1800 lü yıllara kadar uzanmaktadır. O tarihlerde eğitim fırsatlarından yararlanamayan topluluklar için geliştirilen bir yöntem olan uzaktan eğitim posta servisleri ile gerçekleştirilmiştir. Radyo ve televizyonun icadıyla birlikte, eğitimsel düşünürler bu araçların uzaktan eğitim sisteminde kullanılmasıyla eğitimin daha interaktif şekilde yürütüleceğini savunmuş ve bu düşünceleri uygulamaya konulmuştur. 1969 senesinde İngiliz Açık Üniversitesinin kurulmasıyla, uzaktan eğitim geniş kapsamlı bir şekilde uygulanmaya başlamıştır. 1990 lı yıllarda bilgisayar ve internet teknolojinin gelişmesiyle dünya genelinde birçok saygın üniversite ve firma uzaktan eğitimi kullanma yolunu seçmiştir. Günümüzde çok sayıda üniversite lisans, ön lisans, lisans tamamlama, yüksek lisans ve birçok sertifika programını uzaktan eğitim ile sağlamaktadır. 2

1.4 Türkiye de Uzaktan Eğitim Türkiye de uzaktan eğitim çalışmaları 1920 li yıllara değin uzanmaktadır. 1949 yılında toplanan 4. Milli Eğitim Şurası nda geniş halk kitlelerinin okul dışında eğitilebilmeleri üzerine fikirler ileri sürülmüş ve bu tarihten itibaren çeşitli çalışmalarla bu fikir güçlendirilmeye çalışılmıştır. 1961 senesinde kurulan Mektupla Öğretim Merkezi, Eğitim Bakanlığı nın bir alt kurumu olarak faaliyetlerini başarılı şekilde yürütmüştür. Bu kurum 1966 senesinde radyo, otelcilik, beslenme, elektrikçilik, kooperatifçilik gibi alanlarda eğitimleri öğrencilere başarılı şekilde sağlamıştır. 1975 senesine gelindiğinde kısaca YAYKUR olarak bilinen Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu, Milli Eğitim Bakanlığı nca kurulmuştur. Faaliyetlerini başarılı şekilde yürütmüş olsa da çeşitli sebeplerden dolayı 1980 lerde işlerliliği durdurulmuştur. 20 Temmuz 1982 tarihinde çıkarılan 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye de uzaktan eğitim uygulama görevi Anadolu Üniversitesi ne verilmiştir. Anadolu Üniversitesi, uzaktan eğitim sağlayarak birçok öğrenciye eğitim imkânı sağlamıştır. Anadolu Üniversitesi nin kurulmasıyla ilk sene 29.500 öğrenci İktisat ve İş idaresi Bölümlerine başvurmuştur. 1990 yıllarda Fırat Üniversitesi bölgedeki halka eğitim sağlamak amacıyla bir eğitim televizyonu kurmuş ve bununla uzaktan eğitim çalışmalarına başlamıştır. Bilgisayar ve internet teknolojisinin gelişmesiyle uzaktan eğitime olan dünya genelindeki ilgi Türkiye de de kendini göstermiş ve birçok üniversite bu yönde çalışmalarına başlamıştır. Özellikle Sakarya Üniversitesi ve ODTÜ deki uzaktan eğitim çalışmaları ülkemizde kayda değer şekilde bu sistemi geliştirmiştir. Bugün Türkiye de birçok üniversite uzaktan eğitim sağlayarak önlisans, lisans, lisans tamamlama, yüksek lisans, doktora ve birçok sertifika programını öğrencilerine sunmaktadır. Aşağıda Türkiye de uzaktan eğitim sağlayan üniversitelerin bir listesi bulunmaktadır: 3

Gediz Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Sakarya Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Maltepe Üniversitesi Süleyman Demirel Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi Anadolu Üniversitesi Atılım Üniversitesi Balıkesir Üniversitesi Beykent Üniversitesi İstanbul Teknik Üniversitesi Girne Amerikan Üniversitesi Yıldız Teknik Üniversitesi Fırat Üniversitesi İnönü Üniversitesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Ondokuz Mayıs Üniversitesi İstanbul Aydın Üniversitesi Kırıkkale Üniversitesi Mersin Üniversitesi Trakya Üniversitesi Ahmet Yesevi Üniversitesi Ankara Üniversitesi Bahçeşehir Üniversitesi Çukurova Üniversitesi Uşak Üniversitesi Kocaeli Üniversitesi Işık Üniversitesi Karabük Üniversitesi 4

2. GEDİZ ÜNİVERSİTESİ NDE UZAKTAN EĞİTİM 2.1 Tarihçesi Gediz Üniversitesi Uzaktan Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi 03Ocak 2013 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile faaliyetlerine başlamıştır. Merkez, Gediz Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilmesi planlanan tüm uzaktan eğitim faaliyetlerinin (önlisans, lisans, yüksek lisans, sertifika programları, kurslar, kurum içi eğitimler vb.) planlanması, yürütülmesi ve iyileştirilmesi amacı ile kurulmuştur. Kısa adı ile GEDİZ UZEM in görevleri arasında sadece uzaktan eğitim faaliyetlerinin koordinasyonu olmamakla beraber, bu faaliyetlerin hayata geçmesinde hayati öneme sahip altyapı donanımı sürekliliğini sağlamak ve amaca yönelik yazılım geliştirme süreçlerini üstlenmek de bulunmaktadır. Gediz Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi olarak vizyonumuz Mevcut eğitim faaliyetini yer, zaman ve diğer fiziksel kısıtları ortadan kaldırarak, mümkün olan en geniş kitlenin kullanımına hazırlamaktır. 2.2 Merkezin Amaçları Merkezin amacı, iletişim, internet ve bilgi teknolojilerine dayalı olarak Üniversitenin ön lisans, lisans, lisansüstü ve sürekli eğitim dâhil tüm programları için plan, program, koordinasyon ve uygulama faaliyetleri yürüterek; a) Yükseköğretimin yeni öğrenci kitlelerine yayılmasını sağlamak suretiyle verimliliği artırmak, bilgiyi tüm kitlelere yaygınlaştırmak, b) Teknolojinin sağladığı çoklu ve interaktif etkileşimli ortam imkânlarıyla eğitimin etkinliğini artırmak, c) Eğitim-öğretim imkânlarının paylaşımlarını sağlayarak Üniversite içinde, üniversiteler arasında, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliğinde akademik etkileşimi ve yardımlaşmayı kolaylaştırmak; bu amaçla kurum ve kuruluşların uzaktan eğitim ihtiyaç ve isteklerine yardımcı olmak, ön lisans, lisans, lisansüstü ve yetişkin eğitiminde e-öğrenme temelli ders ve programları geliştirmek ve Üniversitede verilmekte olan dersleri e-öğrenme ile desteklemek, uzaktan eğitim yoluyla mezuniyet sonrası eğitim programları düzenleyerek mesleki bilgi güncellemesine yardımcı olmak, ç) Uzaktan eğitim ile ilgili araştırma-geliştirme ve uygulama çalışmaları yapmak, d) Kamu ve özel sektör kurumlarının eğitim programlarını e-öğrenme ortamlarına 5

uyarlayarak uzaktan eğitim sisteminin geliştirilmesine katkıda bulunmak, e) Uzaktan eğitim sisteminin tüm aşamalarına akademik ve teknik destek sağlamak, üniversite tarafından uzaktan eğitim yoluyla yürütülmekte olan diploma ve sertifika programlarının standartlarını belirlemek, f) Üniversitede uzaktan eğitimin aksatılmadan yürütülmesiyle ilgili her türlü idari, teknik ve akademik faaliyetlerin ilgili mevzuata uygun olarak yürütülmesini sağlayıcı tedbirleri almak, g) Uzaktan eğitimin yürütüldüğü öğretim yönetim sistemi yazılımının çalışmasını temin etmek ve yönetimini gerçekleştirmek, ğ) Üniversitede uzaktan eğitim sistemi için ihtiyaç duyulacak her türlü yazılımı tasarlamak veya mevcut yazılımları ihtiyaca göre düzenlemek, h) Uzaktan eğitim uygulaması olarak gerçekleştirilecek ders, seminer veya kurslar için web tabanlı öğretim materyalleri geliştirmek ve yürürlüğe koymak, ı) Farklı birimlerde veya diğer üniversitelerde ihtiyaç duyulması durumunda uzaktan eğitim sistemlerinin kurulması ya da Üniversite alt yapısının kullanılarak bu tür hizmetlerin verilmesi konusunda çözümler geliştirmek, ürün ve danışmanlık hizmetleri vermek, i) Bilgi birikimini ilgili kurum ve kuruluşlara aktarmak, uzaktan eğitimle ilgili araştırma ve uygulamalarda yerli ve yabancı kuruluşlarla işbirliği içinde olmak, yayınlar yapmak. 2.3 Hakkımızda Gediz Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi, Yrd. Doç. Dr. İbrahim GÜRLER Müdürlüğünde faaliyetlerini sürdürmektedir. Merkez bünyesinde çekirdek ekip olarak; web ve içerik tasarımı, sistem, network ve donanım konularında tecrübeli 3 kişi görev almaktadır. 6

Merkez Müdürü; Yrd. Doç. Dr. İbrahim GÜRLER Merkez Çalışanları; Metin Furkan DÜNDAR Web ve İçerik Yöneticisi Osman KARİMDERE Sistem Destek Uzmanı Mehmet Hakan SELEK Sistem Destek Uzman Yardımcısı İletişim Adresi Gediz Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Adres: Gediz Üniversitesi Seyrek Yerleşkesi Menemen, 35655, İzmir, Türkiye Tel: (232) 355 00 00 / 1186 Faks: (232) 355 00 18 Web: http://uzem.gediz.edu.tr E-Posta: uzem@gediz.edu.tr Facebook: http://www.facebook.com/gedizuzem Twitter: http://www.twitter.com/gedizuzem 7

3. EĞİTMENLER İÇİN ÖYS Uzaktan eğitim programlarında görev alacak eğitmenler bu alanda eğitim vermiş, deneyimli ve teknolojik gelişmelere yabancı olmayan akademisyenler olmalıdır. Ders verecek olan eğitmenlerin klasik ortamda verilen bir ders ile uzaktan öğretim ile verilecek dersin arasında farklılıkların olduğunun bilincinde olması ders materyallerinin hazırlanmasında etkin rol oynayacaktır. 3.1 Eğitmenlerin Görevleri Uzaktan eğitim sisteminde yer alan eğitmenlerin görevleri şunlardır: Ders planını belirlemek, Online sınavları planlama ve zamanında yapmak, Ödev, proje, tartışma konusu vermek ve değerlendirmek, Öğrencilerin mesajlarını yanıtlamak, Senkron derslere belirlenen saatlerde katılmak, Sınav bankası için soru hazırlamak. 3.2 Ders İçerikleri Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Aşağıda belirtilen eğitmenlerin ders içeriklerinin hazırlanmasında dikkat edeceği hususlar dersin anlaşılabilirliğini önemli derecede arttıracaktır; Dersin hazırlanmasında bol ve değişik kaynaklardan faydalanılması, Kullanılacak sunum içeriklerinde konunun önemli yönlerini belirten özlü, açık ve etkili ifadeler yer alması, Sunum İçeriklerinde grafik ve şekillerden faydalanılması, Sunum İçeriklerinde gereksiz ayrıntılara girilmemesi, Hazırlanan ders içeriklerinde yapılması düşünülen sunumlar için bir şablon hazırlanması ve tüm sunumların aynı şablon üzerinden yapılması, Ders anlatımı sırasındaki sunumlar için çok uzun zamanlar harcanmaması (Ort. 20 Dk). 8

4. ÖYS KULLANIMI 4.1 Genel Bakış ÖYS, geleneksel öğretim yöntemlerine ek olarak çevrimiçi ders materyalleri sunmak, eğitmenler ve öğrenciler arasında işbirliğini kolaylaştırmak için kullanılan bir öğrenme ortamıdır. 4.2 ÖYS ye Erişim Aşağıdaki web tarayıcılardan herhangi birini kullanarak http://oys.gediz.edu.tr adresine girebilirsiniz: Windows Internet Explorer 6.0 ve üstü Netscape 7.1 ve üstü Mozilla Firefox Google Chrome Macintosh Mozilla Firefox Google Chrome Netscape 7.1 ve üstü Diğer Mozilla Firefox Google Chrome Netscape 7.1 ve üstü Kullanıcı adı ve parolanızı kullanarak oturum açabilirsiniz. Sisteme öğrenci olarak ilk defa giriş yapacaksanız veya kullanıcı adınızı ve/veya parolanızı unuttuysanız sol taraftaki menüden parolamı kaybettim bağlantısına tıklayarak MyGediz Sisteminde kayıtlı eposta adresine yeni parolanızın gönderilmesini isteyebilirsiniz. Parolanız eposta adresinize gelmediyse yada başka bir nedenden dolayı oturum açamıyorsanız lütfen Gediz Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ile iletişim kurunuz. Kullanıcı Adınız: Öğrenci Numaranız Kullanıcı Parolanız: parolanız 9

4.3 Hoş geldin Ekranı http://oys.gediz.edu.tr adresinden erişmiş olduğunuz karşılama ekranının sol tarafında bulunan Menü Çubuğu sayesinde aşağıda belirtilmiş olan bazı tanıtıcı bilgilere ulaşabilirsiniz: ÖYS yöneticisi tarafından yayınlanan günün mesajı; yeni özellikler hakkında güncelleştirmeler, hizmet sorunları, kesinti ve bakım uyarıları v.b, Site Listeleyici; Mevcut siteler içerisinde arama yapmak, bilgi almak, Yardım Kaynakları için bağlantılar. 4.4 Oturum Açma ve Kapama Sisteme giriş yapabilmek için, http://oys.gediz.edu.tr sayfasının sağ üst köşesinde bulunan Kullanıcı adı ve Şifre bölümüne bilgilerinizi yazarak Giriş butonuna basınız. Bunun sonucunda Çalışma Alanım bölümüne erişme izniniz olacaktır. Not: ÖYS de kullanıcı adınız, öğrenci numarası şeklindedir. Kullanıcı Adı ve Şifre Kısmı Şekil 1: Kullanıcı Adı ve Şifre Girme Bölümü 10

Çıkış Gezinti Barı Şekil 2: OYS Sisteminden Çıkış Bölümü ve Gezinti Barı Sayfanın sağ üst köşesinde bulunan Çıkış butonuna basarak sistemden çıkabilirsiniz. Çalışmalarınızı bitirdiğinizde Çıkış tuşuna basarak sistemden ayrıldığınıza emin olunuz. Sisteme yetkisiz erişimleri engellemek amacıyla açmış olduğunuz tüm tarayıcı pencerelerini kapatınız. 4.5 Gezinme İpuçları Ders veya Proje siteleri içerisinde gezinme: Aşağıda, özellikler içerisinde nasıl gezineceğinize dair kısa bir bakış mevcuttur: Eğer Gezinti Barı üzerinde herhangi bir ders veya proje görmüyorsanız, gezinti barı üzerinde sağ tarafta bulunan "daha fazla" aşağı açılır menü okuna tıklatın ve görüntülemek istediğiniz ders veya projenin adını seçiniz, Açılır menüler içinde ilerlemek için, klavyenizdeki aşağı yukarı tuşlarını kullanabilirsiniz, Sayfanın en başına gitmek için Yukarı tuşunu kullanabilirsiniz, İptal gibi düğmelerini görebilmek için Aşağı tuşunu kullanarak sayfanın en altına gidebilirsiniz, Ders ve proje siteleri site gezinme çubuğunun üst kısmında sekmeler olarak görünür. İlgili siteye gitmek için bir sekmeyi tıklatın. Ders siteleri derslerle ilişkilendirilmişken; proje siteleri ve projeler diğer işbirliği içinde yapılan faaliyetlerle ilişkilidir. Not: Henüz herhangi bir ders ya da proje sitesinin bir üyesi değilseniz, sadece Çalışma 11

Alanım sekmesini göreceksiniz. Ders sekmeniz siteye kayıt olduktan sonra belirecektir. Menü çubuğu, ekranın sol tarafında yer alan ve mevcut araçlar için bağlantılar içeren sütundur. (Örn; Duyurular, Tartışmalar, Kaynaklar vb). Menü çubuğu içerisindeki araçların sayısı, siteyi oluşturan kişiye göre farklılık gösterebilir. İlgili araca gitmek için araç adını tıklatabilirsiniz. 4.6 ÖYS ÇALIŞMA ALANIM (Öğrenci Modu) ÖYS çalışma alanım bölümü, sistem tarafından tüm öğrenci, eğitmen ve yönetici rollerine sağlanan geniş bir kullanım alanıdır. Kullanıcılar bu bölümde kendi kişisel bilgilerini düzenleyebilmekte, video, pdf, powerpoint sunuları gibi birçok ders materyalini depolayabilmekte ve bunlar gibi daha birçok araçtan yararlanabilmektedir. ÖYS, her kullanıcının aşağıdaki özelliklerden yararlanabilmesini sağlamaktadır: Kişisel özelliklerin yönetimi, Yeni çalışma alanlarına katılabilme, Kullanıcıların sahip oldukları çalışma alanlarının yönetimine ve düzenlenmesi, Kişiye özel ajanda bilgilerinin düzenlenmesi, Tüm kullanıcıların entegre olduğu bir ajandanın görüntülenebilmesi, Kaynaklar adındaki araç sayesinde birçok materyalin depolanabilmesi, ÖYS içerisindeki tüm kullanıcılarıdan gelen duyuruların görüntülenmesi, Kullanıcıların sahip oldukları sitelerin görüntülenmesi. 4.6.1 Anasayfa Anasayfa bölümü, kullanıcıların en sık şekilde kullandığı araçları içermektedir. Bu bölümde Günün Mesajı, Çalışma Alanı Bilgi Ekranı, Takvim, Son Duyurular, Mesajlar gibi bilgilendirme bölümleri yer almaktadır. 12

Çalışma Alanım Takvim Ana sayfa Son Duyurular Çalışma Alanı Bilgi Ekranı Mesaj Bildirimleri Şekil 3: Çalışma Alanım Anasayfası 4.6.2 Profil Profil, ÖYS deki kullanıcıların kişisel bilgilerini girdiği ve diğer kullanıcılarında görebilmeleri için bu bilgilerin yayınlandığı bölümdür. Kullanıcılar bu araca girdiklerinde Kişisel Bilgiler, İletişim Bilgileri, Sosyal Ağlar gibi bölümler bulunmaktadır. Ayrıca profilim, Resimlerim, Bağlantılarım, Mesajlarım, Arama, Gizlilik ve Tercihler bölümleri bulunmaktadır. Şekil 4: Çalışma Alanım Profili 13

Resimler bölümüne girildiğinde, bu alana resim eklememize olanak sağlayan bir araç görüntülenmektedir. Buraya JPEG, GIF yada PNG formatında resimler eklenebilmektedir. Bağlantılar bölümünde kullanıcıların bağlantıda olduğu kişiler görüntülenmektedir. Ayrıca kişileri arama işlemi, aranılan kişinin ismine, e-mailine yada ortak ilgilerine göre gerçekleşebilmektedir. Mesajlar bölümünde, kullanıcılar mesajlarını görüntüleyebilmekte ve yeni mesaj yazabilmektedir. Arama bölümünde yine kişileri isime, eposta adresine yada ortak ilgilerine göre aranabilmektedir. Gizlilik bölümünde hangi profil bilgilerinin diğer kullanıcılar tarafından görülebileceği belirlenmektedir. Bu sayede kullanıcılar kişisel bilgilerinin gizliliğini sağlamış olabilmektedir. Tercihler bölümünde e-mail bildirimleri ayarları, Twitter entegrasyonu ayarları ve widget ayarları gerçekleşebilmektedir. 4.6.3 Üyelik Bu bölümde mevcut sitelerim ve katılınabilecek siteler isminde iki bölüm bulunmaktadır. Bu bölümlerden, kullanıcılar üye oldukları siteleri görüntüleyebilmektedir. Kullanıcılar üye olabilecekleri siteleri yine bu bölümlerden görebilmektedir. Mevcut Sitelerim Üyelik Katılabileceğiniz Siteler Üye olunmuş bir siteden çıkmak için site seçilir ve üyelikten ayrıl butonuna basılır. Şekil 5: Çalışma Alanım Üyelik 14

4.6.4 Ders Programı Bu bölümde, kullanıcıların üye oldukları derslerle ilgili aktivitelerini görebilecekleri bir ajanda görüntülenmektedir. Burada ekle, birleştir, alanlar ve bölümleri bulunmaktadır. Ekle, Birleştir, Alanlar Şekil 6: Çalışma Alanım Ders Programı Ekle bölümüne girildiğinde etkinliğin başlığı, tarihi, başlangıç zamanı, süresi gibi seçenekler ayarlanarak etkinlik oluşturulabilmektedir. Etkinliğin Başlığı, Tarihi, Başlangıç Zamanı, Süresi, Bitiş Zamanı, Mesaj. Şekil 7: Çalışma Alanı Ders Programı(Eklenti ekleme) Birleştir bölümünden ajandada görüntülenmesi istenilen dersler seçilerek tüm ders 15

etkinlikleri bir ajanda da görüntülenebilmektedir. Kaydet tuşuna basılarak değişiklikler kalıcı olarak kaydedilmektedir. Ajandada beraber görüntülenmesi istenilen derslerin seçilme bölümü Şekil 8: Çalışma Alanım Ders Programı (Birleştir) Alanlar bölümünden yeni bir alan ismi oluşturabilir veya mevcut alan isimlerinden istenilenler çıkartılabilmektedir. İşlemler gerçekleştikten sonra AlanDeğişikliklerini Kaydet butonuna basılmalıdır. Yeni alan ekleme bölümü Kaldırmak istediğimiz alanlar burada seçilmektedir Şekil 9: Çalışma Alanım Ders Programı(Alanlar) 16

4.6.5 Kaynaklar Kaynaklar bölümü, kullanıcıların ders materyalleri veya diğer kaynakları depolayabilecekleri bir alandır. Kaynakların bu şekilde depolanabilmesi, cd-rom, usb disk gibi alternatif depolama araçlarının kullanımına gerek bıraktırmaz. Şekil 10: Çalışma Alanım Kaynaklar Çalışma alanına herhangi bir kaynak eklemek için şu adımlar izlenmektedir: Sisteme girildikten sonra Çalışma Alanım sekmesi aktif hale getirilir, Sol taraftaki araçlar içinde bulunan Kaynaklar bölümü seçilir, Ekle bölümü seçilir ve daha sonra Dosyaları Yükle aktif hale getirilir, Yüklenecek Dosyalar bölümü ne dosyanın ismi yazılır. Dosya Seç yardımıyla dosyanın konumu belirlenebilmektedir. Görünür İsim bölümünden kaynağın görüntülenmesi istenilen ismi belirlenir. Dosyaları Şimdi Yükle butonuna basarak işlem tamamlanır.(istenirse Başka Dosya Ekle bölümünden başka kaynak ta eklenebilmektedir. 17

Gözat ile eklemek istenile kaynağın konumu belirlenir. Görünür İsim bölümünden kaynağın görüntülenmesi istenilen isim seçilmektedir. Daha sonra Dosyaları Şimdi Yükle butonuna basılır. Şekil 11: Çalışma Alanım Kaynaklar(Dosya yükleme) Yine Ekle bölümünden Klasörleri Oluştur,Web Bağlantıları (URL) EKLE, HTML Sayfası Oluştur, Metin Dosyası Oluştur, Atıf Listesi Ekle bölümlerinden çeşitli kaynaklar eklenebilmektedir. Ekle kutusunun yanındaki Eylemler içerisinde Kopyala, Detayları Düzenle, Taşı, Kaldır ve Klasör İzinlerini Düzenle seçenekleri bulunmaktadır. Bir kaynak dosyasını silmek için şu adımlar izlenmektedir: Sisteme girildikten sonra Çalışma Alanım sekmesi aktif hale getirilir. Sol taraftaki araçlar içinde bulunan Kaynaklar bölümü seçilir. Silmek istenilen kaynak klasörün yanındaki kutu işaretlenir. Eylemler bölümüne gelinip bir kere basılır. Çıkan menüden Kaldır seçeneği seçilir. Yeni gelen pencerede de Kaldır seçeneği seçilerek işlem tamamlanır. 18

Silinmesi istenilen klasör yada dosya yanındaki kutucuk işaretlenir, Eylemler bölümünden Kaldır denilerek silme işlemi gerçekleştirilir. Şekil 12: Çalışma Alanım Kaynaklar (Dosya Silme) 4.6.6 Duyurular Bu bölümde kullanıcılar, mevcut olan duyuruların herbirini görüntüleyebilmektedir. Bu bölümde Görünüm kısmında Tümü, Genel ve Grup olarak isminde 3 şekilde duyurular görüntülenmektedir. Şekil 13: Çalışma Alanım Duyurular 19

4.6.7 Çalışma Alanı Kurulumu Bu bölüm, çalışma alanının düzenlendiği, yeni araçların eklenebildiği ve tüm mevcut sitelerin görüntülenebildiği alandır. Eğer sistem yöneticisi, öğrenci olan kullanıcılardan bu yetkileri kaldırmadıysa, öğrenci kullanıcılar kendi çalışma alanlarında çeşitli değişiklikler gerçekleştirebilmektedir. Tüm Mevcut Siteler Burada Görüntülenmektedir Şekil 14: Çalışma Alanım Çalışma Alanı Kurulumu 4.6.8 Tercihler Kullanıcılar bu bölümden duyurular, e-mail bildirimleri,dil seçenekleri, dünya zaman seçenekleri gibi değişiklikler gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca kullanıcılar Sites visible tabs ve Sites not visible in Tabs bölümlerinden ana ekranda görüntülenmesini istedikleri yada istemedikleri sitelerin atamalarını oklar yardımıyla gerçekleştirilebilmektedir. Değişiklikler yapıldıktan sonra Update Preference seçeneği tıklanmalıdır. Ana ekranda Sitelerin görüntülenmesi isteniyorsa, sitenin ismini Sekmelerde Görüntülenen Siteler gölümünde konumlandırılır. Ortadaki oklar yardımıyla bu işlemler gerçekleştirilmektedir. 20

Şekil 15: Çalışma Alanım Tercihler 4.6.9 Hesap Bu bölümde kullanıcıların hesap detayları görüntülenmektedir. Bunların altında bulunan detayları düzenle bölümüne girilerek kullanıcı hesap detayları üzerinde değişiklikler gerçekleştirilebilmektedir Şekil 16: Çalışma Alanım Hesabım 4.6.10 Yardım Bu bölümde sistem kullanıcılara sistemle ilgili gerekli bilgileri sunmaktadır. Karşılaşılabilecek çeşitli problemlere çözüm bilgilerine buradan ulaşabilmektedirler. 21

Şekil 17: Çalışma Alanım Yardım 4.7 ÖYS ÖRNEK DERS SAYFASI (ÖĞRENCİ MODU) Öğrenciler, öğrenim yönetim sistemi içerisindeki derslere girdiklerinde, sayfanın sol tarafında bulunan şu menü araçlarını görüntülemektedirler: Ana Sayfa Ders İzlencesi Ders Programı Duyurular Kaynaklar Ödevler Sınavlar Sohbet Odası Kullanıcı Listesi Site Bilgisi Sanal Sınıf Mesajlar Öğrenme İçerikleri Yardım 4.7.1 Ana Sayfa Ana Sayfa bölümünde şu bölümler yer almaktadır: Dersin Adı Dersin Amacı Duyurular Takvim Mesaj Merkezi Bildirimleri Son Sohbet Mesajları 22

Şekil 18: Örnek Ders Menüsü Araçları Anasayfa Bu bölümde mevcut dersle ilgili genel bilgiler ve dersin amacı yer almaktadır. Dersle ilgili duyurular, dersle ilgili aktiviteler yine bu bölümde görüntülenmektedir. Eğitimcilerden ya da diğer kullanıcılardan gelen mesajlar ve sohbet odasındaki mesajlar bu bölümde görüntülendirilmektedir. Ayrıca, mevcut derse ilişkin sınav zamanları, ödev teslim zamanları gibi aktiviteleri gösteren takvimde bu alanda görüntülenmektedir. 4.7.2 Ders İzlencesi Bu bölümde mevcut ders ile ilgili daha ayrıntılı bir tanıtım bölümü bulunmaktadır. Bu bölüm mevcut dersle ilgili şu bilgileri içermektedir: Dersin Adı Genel Bilgiler Dersin Öğrenme Çıktıları Dersin Öğrenme Çıktıları Kaynaklar Sınavlar Şekil 19: Örnek Ders Menüsü Araçları: Ders İzlencesi 23

4.7.3 Ders Programı Bu bölümde öğrenci, mevcut ders programını görüntüleyebilmektedir. Bu bölümde, dersle ilgili aktiviteleri günlük, haftalık, aylık ve yıllık olarak görüntülenebilmektedir. Altta bulunan açıklama yazısı bölümünden çeşitli sembollerin ne anlama geldiği belirtilmektedir. Sağ üst taraftaki bölümden önceki sayfa, bugün ve sonraki hafta düğmeleri kullanılarak gezinme gerçekleştirilebilmektedir. Şekil 20: Örnek Ders Menüsü Araçları: Ders Programı 4.7.4 Öğrenme İçerikleri Bu bölümde öğrenciler mevcut dersin tüm öğrenim içeriklerini görüntüleyebilmektedir. Ancak öğrenci ilgili hafta gelmeden o haftanın öğrenim içeriklerine ulaşamamaktadır. Sayfanın genel görünümü altta gösterildiği gibidir. 24

Şekil 21: Örnek Ders Menüsü Araçları 4.7.5 Ödevler Öğrenciler bu bölümden eğitimciler tarafından verilen ödevleri görüntüleyebilmektedir. Ödevleri tamamladıktan sonra yine bu bölümden ödevler teslim edilmektedir. Yine bu bölümde ödevin açıklanma tarihi ve ödevin son teslim tarihibulunmaktadır. Ödevler bu alanda gösterilmektedir Şekil 22: Örnek Ders Menüsü Araçları: Ödevler Mevcut bir ödevin üzerine tıklanıldığında ödevin başlığı, konusu, kim tarafından verildiği, teslim tarihi gibi bilgiler görüntülenmektedir. Ödevin Detayları bu alanda gösterilmektedir. Şekil 23: Ödevin İçerik Sayfası 25

4.7.6 Kısa Sınav ve Testler Dersle ilgili sınavlar gerçekleşeceğinde, öğrenciler bu bölümden mevcut dersin sınavına ulaşabilmektedir. Sınavlar bölümünde sınavların başlama ve bitiş zamanları belirtilmektedir. Sınavın bitiş zamanından itibaren sınavlar üzerinde değişiklik yapılamamaktadır. Dersle ilgili herhangi bir sınav başlığına girildiğinde içerisinde mevcut sınavın özellikleri ve sınava başla bölümlerinin bulunduğu yeni bir sayfa görüntülenmektedir. Bu sayfada sınava başla ya tıklanıldığında süreç başlamış olmaktadır. 4.7.7 Duyurular Bu bölümden öğrenciler mevcut dersle ilgili çeşitli duyuruları görüntüleyebilmektedir. Görünüm bölümünden tümü, genel olarak ya da grup olarak duyurular görüntülenebilmektedir. Yine sağ bölümden duyuruların çeşitli sayılarda görüntülenmesi sağlanabilmektedir. Şekil 24: Örnek Ders Menüsü Araçları:Duyurular 4.7.8 Mesajlar Mesajlar bölümünde öğrenciler, derse kayıtlı diğer öğrenciler ile karşılıklı mesajlaşabilmektedir. Burada gelen mesajlar, gönderilen mesajlar, silinmiş mesajlar ve taslak halindeki mesajlar bölümleri bulunmaktadır. 26

4.7.9 Sohbet Odası Bu bölümde öğrenciler tüm mevcut kullanıcılarla mesaj yardımıyla iletişime geçebilmektedir. Ekranın sağ köşesinde sohbetteki kullanıcılar görüntülenmektedir. Orta bölümde kullanıcıların yazdığı mesajlar görüntülenmektedir. Bir ileti yazılmakistenildiğinde sayfanın altında bulunan sohbet mesajı gir bölümü kullanılmaktadır. Şekil 25: Örnek Ders Menüsü Araçları: Sohbet Odası 4.7.10 Kaynaklar Kaynaklar bölümünde, mevcut dersle ilgili (pdf, word, excel dökümanları, sunular, videolar gibi) çeşitli eğitim materyallerinin bulunduğu alandır. Bu alanda eğitim materyalleri çeşitli kategorilere ayrılmıştır ve öğrenciler buradan eğitim materyallerine ulaşabilmektedir. Öğrenciler bu bölümden dilerlerse eğitim materyallerini kendi bilgisayarlarına indirebilmektedirler. Eğitim materyalleri burada çeşitli kategorilere ayrılmıştır. Bu klasörlerin içerisine girildiğinde materyaller görüntülenmektedir. 27

Şekil 26: Örnek Ders Menüsü Araçları: Kaynaklar Örneğin videolar klasörüne girildiğinde öğrencilerin karşısına video dosyaları çıkmaktadır. Öğrenci bu videolardan birinin üzerine tıkladığında doğrudan aç yada kaydet şeklinde seçenekler çıkmaktadır. Buradan video doğrudan açılabilmekte yada bilgisayara kaydedilebilmektedir. 4.7.11 Dosya Yöneticisi Şekil 27: Kaynaklar Menüsünden Videoları Görüntüleme Dosya Yöneticisi bölümü, kullanıcıların ÖYS sistemi üzerinde ders materyalleri veya dosyaları depolayabilecekleri ve dersin hocaları ile ders materyali veya dosya paylaşımı yapabilecekleri bir alandır. Çalışma alanına herhangi bir kaynak eklemek için şu adımlar izlenmektedir: Sisteme girildikten sonra derse ait sekme aktif hale getirilir, Sol taraftaki araçlar içinde bulunan Dosya Yöneticisi bölümü seçilir, İsminiz Adına oluşturulmuş dosyanın sağında Ekle bölümü seçilir ve daha sonra Dosyaları Yükle aktif hale getirilir, Yüklenecek Dosyalar bölümü ne dosyanın ismi yazılır. Dosya Seç yardımıyla dosyanın konumu belirlenebilmektedir. 28

Şekil 28: Örnek Ders Menüsü Araçları: Ders İzlencesi Görünür İsim bölümünden dosyanın görüntülenmesi istenilen ismi belirlenir. Dosyaları Şimdi Yükle butonuna basarak işlem tamamlanır.(istenirse Başka Dosya Ekle bölümünden başka kaynak ta eklenebilmektedir. Gözat ile eklemek istenile kaynağın konumu belirlenir. Görünür İsim bölümünden kaynağın görüntülenmesi istenilen isim seçilmektedir. Daha sonra Dosyaları Şimdi Yükle butonuna basılır. Şekil 29: Örnek Ders Menüsü Araçları: Ders İzlencesi 29

Yine Ekle bölümünden Klasörleri Oluştur, Web Bağlantıları (URL) EKLE, HTML Sayfası Oluştur, Metin Dosyası Oluştur, Atıf Listesi Ekle bölümlerinden çeşitli kaynaklar eklenebilmektedir. Ekle kutusunun yanındaki Eylemler içerisinde Kopyala, Detayları Düzenle, Taşı, Kaldır ve Klasör İzinlerini Düzenle seçenekleri bulunmaktadır. Bir kaynak dosyasını silmek için şu adımlar izlenmektedir: Sisteme girildikten sonra derse ait sekme aktif hale getirilir. Sol taraftaki araçlar içinde bulunan Dosya Yöneticisi bölümü seçilir. Silmek istenilen kaynak klasörün yanındaki kutu işaretlenir. Eylemler bölümüne gelinip bir kere basılır. Çıkan menüden Kaldır seçeneği seçilir. Yeni gelen pencerede de Kaldır seçeneği seçilerek işlem tamamlanır. 4.7.11 Sanal Sınıf Sanal sınıf uygulaması, eğitmen ve öğrencilerin eş zamanlı olarak ders işleyebildikleri interaktif bir ortamdır. Öğrenciler mevcut dersin sanal sınıfına bu bölümden katılabilmektedir. Bu alanda sanal sınıfta bulunan dersin ismi, devam edip etmediğini gösteren durum bilgisi, başlangıç ve bitiş tarihi ve sanal sınıfta dersi kimin açtığı görüntülenmektedir. Şekil 30: Örnek Ders Menüsü Araçları: Ders İzlencesi 30

Mevcut dersin üzerine tıkladığımızda toplantı detayları görüntülenmektedir. Burada Toplantıya Katıl kısmına mouse yardımıyla tıklanıldığında sanal sınıf içerisine girilmiş olmaktadır. Dersin sanal sınıfına girildiğinde sistem BigBlueButton sanal toplantı programıyla bağlantıya geçmekte ve aşağıdaki ekran görüntülenmektedir. Burada görüntülü olarak eğitmenin izinleri doğrultusunda dersi takip edebilmektedir. Sol üstte sanal sınıf içerisindeki mevcut kullanıcılar görüntülenmektedir. Eğer eğitmen izin verirse katılımcı öğrenciler kameralarını ve mikrofonlarını açarak derse dahil olabilirler. Kullanıcılar bölümünün altında dinleyiciler bölümü bulunmaktadır. Burada bulunan kullanıcıların mikrofonları açık halde bulunmaktadır. Orta bölümde mevcut dersle ilgili içerik görüntülenmektedir. Bu bölüme word, excel, powerpoint, pdf gibi dosya türleri görüntülenebilmektedir. Öğrenciler bu bölümden derste anlatılanları takip edebilmektedir. Sağ üstte bulunan sohbet bölümünde katılımcılar yazılı olarak birbirleriyle mesajlaşabilmektedir. Sağ altta bulunan kısımda ise kamera görüntüsü bulunmaktadır. Öğrenciler söz almak istediklerinde Kullanıcılar bölümünde bulunan el kaldırma butonunu kullanabilmektedir. Bu sayede eğitmen kendisine soru sorma iznini verebilmektedir. Kamera ve mikrofon açmak için sol üstte bulunan kamera ve mikrofon ikonları kullanılmaktadır. Sistemden çıkmak için sağ üst köşede bulunan çıkış butonu kullanılmaktadır. Sanal Sınıf Kayıtları: Canlı olarak izlenilen derslerin kayıtlarına ulaşmak ve tekrardan izlemek için Sanal Sınıf aracı içerisinde Recordings Bölümüne tıklayınız. Daha sonra açılan pencerede ilgili derse ait kayıtlara ulaşabilirsiniz. Bu kayıtları izlemek için slides tıklayınız. Ekrana derse ait sunum, eğitmenin sesi ve ders sırasındaki sohbet odası penceresi gelecektir. Dersle ilgili tüm kayıtları bu şekilde izleyebilirsiniz. 31

4.7.12 Kullanıcı Listesi Derse kayıtlı tüm kullanıcılar bu alanda gösterilir. Şekil 31: Örnek Ders Menüsü Araçları: Kullanıcı Listesi Bu bölümde mevcut derse kayıtlı tüm kullanıcıların listesi görüntülenmektedir. Bu bölümde kullanıcıların isimleri, kullanıcı ID leri, eposta adresleri ve rolleri görüntülenmektedir. 4.7.13 Site Bilgisi Öğrenciler bu bölümde dersin bulunduğu site ile ilgili çeşitli bilgiler görüntülenmektedir. Şekil 32: Örnek Ders Menüsü Araçları: Site Bilgisi 32

4.7.14 Yardım Bu bölümden öğrenciler sistemle ilgili çeşitli bilgilere erişebilmektedir. Şekil 33: Örnek Ders Menüsü Araçları: Yardım Bu kılavuz, DEUZEM e ait Eğitim Kılavuzu kaynak alınarak hazırlanmıştır.. 33