TAMİR EDİLMİŞ DOĞAL LİF TAKVİYELİ KOMPOZİTLERİN MEKANİK DAYANIMLARI Derviş Yalçın*, H. Ersen Balcıoğlu, Mehmet Aktaş Uşak Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü *yalcin.dervis@gmail.com ÖZET Bu çalışmada farklı şekillerde boşaltma yapılmış tabakalı jüt/epoksi deney numuneleri yapıştırma bağlantısı kullanılarak tamir edilmiştir. Tamir edilmiş ve tamir edilmemiş tabakalı jüt/epoksi deney numunelerinin çekme ve basma yükleri belirlenmiştir. Boşaltılan parça geometrisinin çekme ve basma yükleri üzerindeki etkisini incelemek için jüt/epoksi deney numunesinden aynı alana sahip dört farklı tipte (test numunelerinin merkezinde dairesel ve karesel boşaltma ve her iki kenarda yarı dairesel ve yarı karesel boşaltma) parça çıkartılmıştır. Tamirat tipinin çekme ve basma yükleri üzerindeki etkisini incelemek için parça çıkartılmış deney numuneleri aynı malzeme kullanılarak tek ve çift taraflı olarak tamir edilmiştir. Test sonuçları tamir edilmemiş ve boşaltılmamış tabakalı jüt/epoksi deney numunelerinin sonuçları ile kıyaslanmış ve boşaltma geometrisi ve tamir tipinin deney numunesinin çekme ve basma yükleri üzerinde etkili olduğu gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Tamirat tipi, tabakalı jüt/epoksi, boşaltma geometrisi ve konumu, çekme ve basma yükleri 1. GİRİŞ Doğada canlılardan oluşan ve hücrelerden meydana gelen doğal lifler hayvansal ve bitkisel lifler olmak üzere 2 grup içinde sınıflandırılmaktadır. Kompozit materyal üretiminde genellikle selülozik karakterli bitkisel lifler sınıfında yer alan sak lifleri, meyve ve yaprak lifleri kullanılmaktadır. Geri dönüşüm ve sürdürülebilirlik gibi kavramların ön plana çıktığı günümüzde doğal liflerin kompozit malzemelerde kullanımı hızla artmaktadır. Kompozit malzemeler termal ve/veya mekanik yüklemeler altında hasara uğrayabilirler. Hasarlı kompozit yapının servis zorluğu, parça ve değişim maliyetlerinin fazla oluşu gibi nedenlerden dolayı tamirat işlemi yeniden kullanım için gerekli bir yöntemdir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte kompozit malzemelerin tamirinde birçok metot uygulanmıştır. Bunların içinde yapıştırıcı kullanılarak yapılan tamiratlar diğerlerine oranla oldukça başarılıdır. Yapıştırma bağlantısı hasar bölgesine zarar vermemesi, hafifliği ve düşük maliyeti nedeniyle kompozit levhaların tamirinde sıklıkla kullanılmaktadır. Tamirat yapılacak kompozit malzeme üzerine uygulanacak her işlem o bölge de gerilme yığılmalarına neden olacaktır. Yapıştırma bağlantısının en önemli avantajı tamirat yapılacak kompozit malzeme üzerinde herhangi bir işlem (delik açma vb.) gerektirmemesidir. Kompozitlerdeki yapıştırma bağlantıları ile ilgili yapılan bazı çalışmalar aşağıda verilmiştir. Kinloch [1] yapıştırma bağlantısının kullanılma nedenleri ve yapıştırma bağlantısını etkileyen faktörler üzerinde durmuş, adhezyon, kohezyon ve kürleşme olaylarını açıklamaya çalışmıştır. Sawa ve arkadaşları [2] elastisite teorisini kullanarak çekme yükleri altındaki tek taraflı yapıştırma bağlantısına sahip kompozitleri analiz etmişlerdir. Yapıştırma bağlantısının yapıldığı bölgenin uçlarında oluşan gerilme dağılımları üzerine malzeme kalınlığı ve elastisite modülünün büyük bir etkisinin olduğunu göstermişlerdir. Mazumdar ve Mallick [3] kompozit malzemeler kullanılarak elde edilen yapıştırma bağlantısının statik kopma yükü ve yorulma mukavemetlerini araştırmışlar ve kopma yükünün yapıştırıcı kalınlığıyla yapıştırma bağlantısının uzunluğuna bağlı olduğu sonucuna varmışlardır. Yarrington ve arkadaşları [4] farklı yapıştırma bağlantısına sahip numunelerin hasar yüklerini deneysel ve sayısal 544
yöntemler kullanarak belirlemişlerdir. Yapıştırma bağlantılarının her biri için farklı hasar kriterlerinin kullanıldığı çalışmada, sayısal ve deneysel hasar yüklerinin birbirine 0.77 ile 0.95 oranında yaklaştığı görülmüştür. Taib ve arkadaşları [5] cam/epoksi kompozit levhalardaki yapıştırma bağlantısının hasar yüklerini deneysel olarak araştırmışlardır. Çalışmalarında yapıştırma bağlantısının kalınlığı ve farklı bağlantı geometrilerinin dayanıma etkisini araştırmışlardır. Avila ve Bueno [6] kompozit malzemelerin tamirinde bağlantı geometrisinin önemli olduğunu savunmuş ve bunun için dalgalı yapıştırma bağlantısı ile ilgili deneysel çalışmalar yapmışlardır. Bu yapıştırma bağlantısının avantaj ve dezavantajlarını kıyaslamışlardır. Silva ve Adams [7] titanyum/titanyum ve titanyum/kompozit numunelerde çift yapıştırma bağlantılarında kullanılan reçinenin bağlantı performansına etkisini araştırmışlardır. Çift taraflı yapıştırma bağlantılarında bismaldehit, epoksi ve her iki reçine karışımı kullanılmıştır. Sonuç olarak karışımlı yapıştırma bağlantısının en iyi performansı sergilediğini görmüşlerdir. Campilho ve arkadaşları [8] tek ve çift taraflı yapıştırma bağlantılarında geometrik varyasyonların artık gerilmeler üzerine etkilerini sonlu elemanlar yöntemiyle araştırmışlar ve literatürdeki çalışmalarla karşılaştırmışlardır. Sonuçta doğru bir yapıştırma bağlantısının sağlanması durumunda tek yapıştırma bağlantılarında %27 ve çift yapıştırma bağlantılarında ise %12 dayanım elde edilebileceğini ifade etmişlerdir. Bu çalışmada boşaltma yapılmış tabakalı jüt/epoksi kompozitler tek ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiştir. Tamir edilmiş ve tamir edilmemiş deney numunelerinin çekme ve basma yükleri araştırılmıştır. Ayrıca boşaltma geometrisinin ve konumunun çekme ve basma yükleri üzerindeki etkisinin daha iyi anlamak için deney sonuçları boşaltma yapılmamış deney numuneleri ile karşılaştırılmıştır. Boşaltılan parça geometrisinin çekme ve basma yükleri üzerindeki etkisini incelemek için jüt/epoksi kompozit numunelerden aynı alana sahip dört farklı tipte (test numunelerinin merkezinde dairesel ve karesel boşaltma ve her iki kenarda yarım daire ve yarım kare boşaltma) parça çıkartılmıştır. Yapıştırma bağlantı sayısının çekme ve basma yüklerine etkisini belirlemek için ise numeneler tek ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiştir. Tek ve çift taraflı yapıştırma bağlantılarında ana malzemeye uygun olarak altı tabakalı jüt/epoksi kompozit parça kullanılmıştır. 2. MATERYAL VE METOT Dünyada üretim ve kullanılabilirlik açısından pamuktan sonra gelen jüt lifi, doğada %100 bozunur olduğu için geri dönüşümlü ve çevre dostudur. Jüt bitkisi tropik bölgelerde yetişen ve 2-4 metre yüksekliğine ulaşabilen tek yıllık bir bitkidir. Bu çalışmada takviye malzemesi olarak jüt lifinden dokunmuş 300gr/m 2 ağırlığa sahip jüt kumaşlar kullanılmıştır. Deneysel çalışmalar için gerekli olan kompozit numuneler 6 tabakalı olarak ısı ve zaman kontrollü hidrolik preste (Şekil 1), 100 C ve 6MPa basınç altında el yatırma yöntemi (Şekil 2) ile üretilmiştir. Şekil 1 Hidrolik Pres Şekil 2 El yatırma yöntemi Matris malzemesi DTE 1100 epoksi ve DST 1105 sertleştirici olmak üzere iki bileşenden oluşmaktadır. Tabakalı kompozitlerin her bir metrekaresi için 800gr reçine kullanılmış olup reçine ağırlıkça %75 epoksi ve %25 sertleştiriciden oluşmaktadır. Kompozit plakalar üretildikten sonra deney numuneleri BOSCH marka elmas testere ile 25x140 mm 2 boyutlarında kesilmiştir (A numunesi). Boşaltma geometrisinin ve 545
boşaltma konumunun malzemenin çekme ve basma yükleri üzerindeki etkisini incelemek için A numunesi üzerinden farklı geometri ve konumdan boşaltma yapılmıştır. Daire (B numunesi) ve yarım daire (C numunesi) boşaltmalar için ise Foreman marka matkap kullanılmıştır (Şekil 3). Kompozit numunelerin üzerinde kare (D numunesi) ve yarım kare (E numunesi) boşaltmalar için Scheppach Deco-Flex marka dekupaj kıl testere kullanılmıştır. Şekil 3 Boşaltma yapılmamış (A0) ve yapılmış (B0, C0, D0 ve E0) numuneler 20x25mm 2 boyutlarındaki jüt/epoksi yamalarla tek ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş jüt/epoksi kompozit numuneler sırasıyla Şekil 4 ve Şekil 5 te verilmiştir. Yapıştırıcı olarak kullanılan polyester reçine 100gr polyestere 4mL MEK-P (metil etil keton peroksit) 4mL %6 lık kobalt eklenerek hazırlanmıştır. Yapıştırılarak tamir edilmiş kompozitlerden elde edilen çekme ve basma dayanımlarının sağlıklı olabilmesi için yapıştırma kalınlığının düzgün olması gerekir. Yapıştırma kalınlığı numunenin her iki yanına konulan pullar yardımıyla sağlanmıştır. Şekil 4 Tek taraftan destekli numuneler Şekil 5 Çift taraftan destekli numuneler 546
3. DENEYSEL ÇALIŞMA 3.1. Çekme Deneyleri Dokuma tipi jüt/epoksi kompozit plakalardan istenen ölçülerde deney numuneleri hazırlandıktan sonra Uşak Üniversitesi nde bulunan 50kN kapasiteli U-TEST Universal çekme-basma cihazında 1mm/dak hız ile çekme deneyleri yapılmıştır. Desteksiz, tek ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş jüt/epoksi kompozit numunelerin çekme yükü-uzama grafikleri Şekil 6 da verilmiştir. Şekil 6 dan görüleceği gibi maksimum çekme yükü hem desteklenmiş hem de desteklenmemiş numuneler içerisinde merkezinde dairesel boşaltma (B0, B1 ve B2) bulunan numunede görülmüştür. Minimum çekme yükü ise desteksiz (0), tek taraftan destekli (1) ve çift taraftan destekli (2) numunelerin hepsinde kenarlarında yarı karesel (E0, E1 ve E2) boşaltma bulunan numunelerde meydana gelmiştir. Ancak uzamalar için aynı şey söylenemez. Desteksiz numuneler içerisinde maksimum uzama B0 numunesinde minimum uzama D0 numunesinde görülmüştür. Tek taraftan ve çift taraftan destekli numunelerde maksimum uzama ortasında karesel boşaltma bulunan numunelerde (D1 ve D2), minimum uzamalar ise tek taraftan destekli numunelerde B1 numunesinde çift taraftan destekli numunelerde E2 numunesinde gözlenmiştir. Çekme Yükü 3.0 2.5 2.0 1.5 0.5 B0 C0 D0 E0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.2 1.4 (a) Çekme Yükü 3.0 2.5 2.0 1.5 0.5 B1 C1 D1 E1 0.2 0.4 0.6 0.8 1.2 1.4 (b) Çekme Yükü 3.0 2.5 2.0 1.5 0.5 B2 C2 D2 E2 0.2 0.4 0.6 0.8 1.2 1.4 (c) Şekil 6 (a) Desteksiz, (b) tek taraftan ve (c) çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş jüt/epoksi kompozit numunelerin çekme yükü-uzama grafikleri Desteksiz, tek taraftan destekli ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş jüt/epoksi kompozit numunelerin çekme yükleri ve her bir durum için standart sapma değerleri Tablo 1 de verilmiştir. Tabloda verilen çekme yükü değerleri her bir tipten yapılan beş adet deneyin ortalaması alınarak hesaplanmıştır. Tablodan da görüleceği gibi en yüksek çekme yükü A0 numunesinde (4,54kN) elde edilmiştir. En düşük çekme yükü ise desteksiz numunelerde görülmüştür (E0 için 1,97kN). Tek taraftan destekli ve çift taraftan 547
destekli numunelerde ise kenarlarında yarı karesel boşaltma bulunan numunelerde (E1 için 2,15kN ve E2 için 2,37kN) gözlenmiştir. Numunelerde boşaltma yapmak çekme dayanımını düşürmektedir. Bu kapsamda çekme yükünün en çok ve en az etkilendiği boşaltma türü sırasıyla kenarda yarı karesel (%56,61 düşüş) ve merkezde dairesel (%50,66 düşüş) boşaltmadır. Hiç boşaltma yapılmayan (A0) numunelerin tek taraftan ve çift taraftan çekme yükleri bu çalışma kapsamında belirlenmemiştir. Ancak merkezinde dairesel ve karesel boşaltma ve kenarlarında yarı dairesel ve yarı karesel boşaltma bulunan numuneler tek taraftan ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş ve çekme yükleri belirlenmiştir. Tamir edilmiş numuneler içerisinde en yüksek ve en düşük iyileşme oranı sırasıyla kenarında yarı karesel boşaltma bulunan numunelerde (E1 için %9,14 ve E2 için %20,30) ve merkezinde dairesel boşaltma bulunan numunelerde (B1 için %4,02 ve B2 için %16,96) görülmüştür. Çift taraftan destekleme yapmak her durum için tek taraftan destek yapmaktan daha iyi sonuçlar vermiştir. Tablo 1 de her bir durum için beş adet tekrarlanan deneylerin standart sapmaları da verilmiştir. Yapılan çekme deneylerinden elde edilen standart sapma değerleri oldukça düşük olup bu durum test numunelerinin uygun hazırlanmış olduğunu göstermektedir. Tablo 1 Desteksiz, tek ve çift taraftan destekli dokuma tipi jüt/epoksi kompozit numunelerin çekme yükleri ve standart sapmaları Desteksiz (0) Tek taraftan destekli (1) Çift taraftan destekli (2) Numune çekme yük. çekme yük. çekme yük. A 4,54 0,19 B 2,24 50,66 (-) 0,07 2,33 4,02 (+) 0,07 2,62 16,96 (+) 0,13 C 2,06 54,63 (-) 0,06 2,19 6,31 (+) 0,10 2,46 19,42 (+) 0,07 D 2,10 53,74 (-) 0,06 2,23 6,19 (+) 0,06 2,49 18,57 (+) 0,11 E 1,97 56,61 (-) 0,12 2,15 9,14 (+) 0,10 2,37 20,30 (+) 0,12 Bu çalışmada desteksiz, tek taraftan ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş çekme numunelerinin tümünün hasar fotoğraflarını vermektense temel hasar biçimlerini ifade edecek şekilde bazı hasar fotoğrafları verilecektir. Tamir edilmiş ve tamir edilmemiş jüt/epoksi kompozit numunelerin çekme deneyleri sonrası numunelerden elde edilen bazı hasar fotoğrafları Şekil 7 de verilmiştir. Şekil 7 den görüleceği gibi dairesel (B0) ve yarı dairesel (C0) boşaltmaya sahip numunelerde hasar daire veya yarım daire orta noktalarından başlamış ve numune hemen hemen orta noktadan kopmuştur. Karesel (D0) ve yarı karesel (E0) boşaltmaya sahip numunelerde ise hasar kare ve yarım karelerin köşe noktalarından başlayarak ilerlemiş ve neticesinde kopmuştur. Tek taraftan destekli numunelerde hasar ana numunenin boşaltma kısmından başlamış daha sonra destek parçası ile ana parça arasındaki yapışma sıyrılmış ve neticesinde tek taraftan destekli numeneler yük taşıma kabiliyetlerini kaybetmiştir (B1 ve D2). Çift taraftan destekli numunelerde ise hasar diğer numunelerde olduğu gibi ana numunenin boşaltma kısmından başlamıştır. Daha sonra ya her iki taraftaki destek parçalarının ana parçadan ayrılmasına (B2) ya da kopma neticesinde destek parçalarının alt veya üst parçada kalmasına neden olmuştur (D2). 548
Şekil 7 Çekme deneylerinden elde edilen hasar şekilleri 3.2. Basma Deneyi Basma deneyleri Uşak Üniversitesi nde bulunan 50kN kapasiteli U-TEST Universal çekme-basma cihazında 1mm/dak hızda yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucu elde edilen basma yükü-uzama grafikleri Şekil 8 de verilmiştir. Basma yükü sırasıyla desteksiz (B0, C0, D0 ve E0), tek taraftan destekli (B1, C1, D1 ve E1) ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş numuneler (B2, C2, D2 ve E2) olarak artış göstermiştir. Desteksiz (0), tek taraftan destekli (1) ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş (2) numuneler içerisinde maksimum basma yükü B2 numunesinde, minimum basma yükü ise E0 numunesinde elde edilmiştir. Tüm numunelerde maksimum yük değerinin elde edildiği andaki uzama değerleri desteksiz numunelerden çift taraftan destekli numuneye gidildikçe artmaktadır. Basma Yükü 1.4 1.2 0.8 0.6 0.4 0.2 B0 C0 D0 E0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.2 1.4 1.6 (a) Basma Yükü 1.4 1.2 0.8 0.6 0.4 0.2 B1 C1 D1 E1 0.2 0.4 0.6 0.8 1.2 1.4 1.6 (b) 549
Basma Yükü 1.4 1.2 0.8 0.6 0.4 0.2 0.2 0.4 0.6 0.8 1.2 1.4 1.6 (c) Şekil 8 (a) Desteksiz, (b) tek taraftan ve (c) çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş jüt/epoksi kompozit numunelerin basma yükü-uzama grafikleri Tablo 2 de desteksiz, tek taraftan destekli ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş jüt/epoksi kompozit numunelerin basma yükleri ve deney serilerinden elde edilen standart sapma değerleri verilmiştir. Tabloda verilen basma yükü değerleri her bir tip numuneden yapılan beş adet deneyin ortalaması alınarak hesaplanmış ve her bir numune tipi için standart sapma değerleri verilmiştir. Görüldüğü üzere maksimum basma yükü boşaltma yapılmamış numunede (A0 için 1,41kN) çıkmıştır. Boşaltma yapılan desteksiz numuneler arasında (B0, C0, D0 ve E0) basma yükü en yüksek B0 (0,95kN) numunesinde görülürken en düşük basma yükü E0 (0,76kN) numunesinde görülmüştür. Dokuma tipi jüt/epoksi kompozit numunelerin kenarlarından yarı karesel (E0) boşaltma yapılması basma yükünü %46,10 kadar düşürmüştür. B0, C0, D0 ve E0 numunelerinin tek ve çift taraftan desteklenmesi ile basma yükü değerleri artış göstermiş olup en iyi iyileşme E numunesinde görülmüştür (E1 için %34,21 ve E2 için %59,21). Tamirat tipinin (tek ve çift taraftan destekli) basma yüküne etkisi incelendiğinde çift taraftan destekli (B2, C2, D2 ve E2) numunelerin tek taraftan destekli (B1, C1, D1 ve E1) numunelere göre daha iyi sonuçlar verdiği gözlenmiştir. Tamir edilmiş numunelerde maksimum basma yüklerini sırasıyla B1 numunesi (1,26kN) ve B2 numunesi (1,30kN) göstermiştir. Buna karşın tamir edilmiş numuneler içerisinde en düşük basma yükünü ise E1 numunesi (1,02kN) ve E2 (1,21kN) numunesi göstermiştir. Boşaltma yapılmış numunelerde numuneleri tek veya çift taraftan desteklemek numunelerin basma yükünü arttırmıştır. Tek taraftan ve çift taraftan desteklenen numuneler içerisinde en düşük iyileşme oranı merkezinde dairesel boşaltma bulunan numunelerde (B1 için %32,63 ve B2 için %36,84) görülmüştür. Her bir tip numuneden yapılan beş adet deneyin standart sapma değerleri oldukça düşük olup bu durum basma numunelerinin deneye uygun olarak hazırlandığını göstermektedir. Tablo 2 Desteksiz, tek ve çift taraftan destekli dokuma tipi jüt/epoksi kompozit numunelerin basma yükleri Desteksiz (0) Tek taraftan destekli (1) Çift taraftan destekli (2) Numune basma yük. basma yük. basma yük. A 1,41 0,17 B 0,95 32,62 (-) 0,14 1,26 32,63 (+) 0,07 1,30 36,84 (+) 0,18 C 0,84 40,43 (-) 0,05 1,21 44,05 (+) 0,05 1,25 48,81 (+) 0,04 D 0,80 43,26 (-) 0,10 1,11 38,75 (+) 0,08 1,23 53,75 (+) 0,14 E 0,76 46,10 (-) 0,11 1,02 34,21 (+) 0,12 1,21 59,21 (+) 0,07 Dokuma tipi jüt/epoksi kompozit numunelerin basma deneyleri sonrası elde edilen bazı hasar fotoğrafları Şekil 9 da verilmiştir. Şekil 9 dan da görüleceği gibi boşaltma yapılmamış numuneler yükün artması neticesinde öncelikle burkulmakta (A0-1) daha sonra yük taşıma kabiliyetini kaybetmektedir (A0-2). Tek taraftan destekli numunelerin bir kısmında ana parça öncelikle burkulmakta neticesinde hasara uğramakta 550 B2 C2 D2 E2
ve daha sonra destek parçası ana parçadan sıyrılmaktadır (B1-1). Tek taraftan destekli bazı numunelerde ise ana parça burkulurken destek parçası ana parçadan sıyrılmakta ve daha sonra ana parçada burkulma görülmektedir (B1-2, D1). Çift taraftan destekli numunelerin bazısında hasar destek noktasının dışında meydana gelmiştir (B2). Çift taraftan desteklenmiş numunelerin bir kısmında ise B1-1 ve B1-2 numunelerinde görülen durum söz konusudur. E2-1 numunesinde ana parça burkulurken her iki taraftaki destek parçaları ana parçadan sıyrılmakta ve daha sonra ana parçada burkulma görülmektedir. E2-2 numunesinde ise burkulma sonrası ana parçada hasar meydana gelmekte ve destek parçaları sıyrılarak ana parçadan uzaklaşmaktadır. 4. SONUÇ Şekil 9 Basma deneylerinden elde edilen hasar şekilleri Bu çalışmada merkezinde ve kenarlarında farklı tipte boşaltmalar yapılmış numunelerin tek ve çift taraftan desteklenerek tamir edilmiş ve tamir edilmemiş durumdaki çekme ve basma yükleri incelenmiştir. Elde edilen deneyler neticesinde aşağıdaki sonuçlar verilebilir. Numunelerde boşaltma yapmak boşaltma geometrisine bakılmaksızın çekme ve basma yüklerini düşürmektedir. Merkez boşaltma yapılan numunelerin çekme ve basma yükleri kenar boşaltma yapılan numunelerden daha yüksektir. Maksimum ve minimum çekme ve basma yükleri sırasıyla merkezinde dairesel boşaltma (B0, B1 ve B2) ve kenarında yarı karesel boşaltma bulunan (E0, E1 ve E2) numunelerinde elde edilmiştir. Boşaltma yapılmış desteksiz numunelerde hasar genel itibariyle boşaltma kısımlarından başlamakta ve ilerlemektedir. Boşaltma yapılmış numuneleri tek veya çift taraftan desteklemek çekme ve basma yüklerini arttırmaktadır. Çift taraftan desteklemek tek taraftan desteklemeye göre daha iyi sonuçlar vermektedir. Destekli numunelerde hasar ana parçanın boşaltma yapılmış kısımlarından başlamakta ve daha sonra destek parçalarının ana parçalardan sıyrılmasına neden olmaktadır. 5. KAYNAKLAR [1] Kinloch AJ. Adhesives in engineering. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers 1997; 211:307-335. 551
[2] Sawa T, Liu J, Nakano K, Tanaka J. A two dimensional stress analysis of single lap adhesive joints of dissimilar adherents subjected to tensile loads. Journal of Adhesion Science and Technology 2000;14:43 66. [3] Mazumdar SK, Mallick PK. Static and fatigue behaviour of adhesive joints in SMC-SMC composites. Polymer Composites 1998;19:139-146. [4] Yarrington P, Zhang J, Collier C, Bednarcyk BA. Failure analysis of adhesively bonded composite joints. American Institute of Aeronautics and Astronautics 2005;1-23. [5] Taib A, Boukhili R, Achiou S, Gordon S, Boukehili H. Bonded joints with composite adherents, Part 1. Effect of specimen configuration, adhesive thickness, spew fillet and adherent stiffness on fracture. International Journal of Adhesion and Adhesives 2005;26:226-236. [6] Avila A, Bueno O. An experimental and numerical study on adhesive joints for composites. Composite Structures 2004;64:531 537. [7] Silva LFM, Adams RD. Adhesive joints at high and low temperatures using similar and dissimilar adherents and dual adhesives. International Journal of Adhesion and Adhesives 2007;27:216-226. [8] Campilho RDSG, Moura MFSF, Domingues JJMS. Numerical prediction on the tensile residual strength of repaired CFRP under different geometric changes. International Journal of Adhesion & Adhesives 2009;29:195 205. 552