Bakım ödeneği Avusturya vatandaşı olmayanlara maddi destek Üçüncü ülke vatandaşları, AB/AEA ve İsviçre vatandaşları için yol gösterici rehber
FEMAIL, bu broşür ile sıkca sorulan sorular için danışmanlık yapmaktadır. Içerik Bakım ödeneği Bakım ödeneğine ilişkin şartlar AB/AEA ve İsviçre vatandaşlarına ilişkin şartlar Üçüncü ülke vatandaşlarına ilişkin şartlar Başvuru Bakım finansmanının sağlanmasına dair bilgiler Bakım ihtiyacının değerlendirilmesi Yurt dışında uzun süreli kalma veya memleketine geri dönme Bir AB/AEA ülkesinde veya İsviçre de uzun süreli ikamet etmek Üçüncü ülkede daha uzun ikamet etme durumu Kolaylıklar / İndirimler (2014 verileri) Bakım yapan yakınlar için bilgi Ayrıntılı bilgi Bakım ödeneği Impressum: HerausgeberIn FEMAIL FrauenInformations zentrum Vorarlberg, www.femail.at Für den Inhalt verantwortlich Dr. in Sabine Juffinger Fachliche Beratung: Univ.-Prof. Dr. Walter J. Pfeil und Ass.-Prof. Dr. Elias Felten (Universität Salzburg) Gestaltung grafik caldonazzi, Martin Caldonazzi www.caldonazzi.at Fotos FEMAIL, Fotolia Druck Druckhaus Gössler GmbH, Bezau/Dornbirn 1. Auflage Türkisch, Jänner 2015 ile bakıma muhtaç bir insan, kendi kendine ve kendi ihtiyaçları doğrultusunda yaşamını devam ettirebilmesini destekler. Bakım ödeneği, bakım ihtiyacından dolayı meydana gelen tüm masrafları karşılamaktan ziyade sabitlenmiş bir ödenektir. Bakım ödeneğini, bakıma muhtaç kişiler talep edebilir. Bu hak kişinin yaşına bağlı değildir. Çocuklar da doğumlarından itibaren talep hakkına sahiptir. Doğuştan ağır engellilik veya doğum sonrası küçük çocuklarda kaza sonucu doğan engel buna misaldir.
Bakım ödeneğine ilişkin şartlar Aşağıda verilen durumlarda bakım ödeneği için başvuru yapılabililir: bakım ihtiyacı en az altı ay süreyle (tahminen) her gün için veya en azından haftada birkaç gün için duyuluyorsa. ayda 60 saatten fazla bakıma ihtiyaç duyuluyorsa. sürekli ikametgahı Avusturya da ise (Bakım ödeneği, AEA bölgesinde de belirli şartlar altında sağlanabilir). Bakım ödeneği bakım ihtiyacının boyutuna göre paket halinde 7 kademede, yılda on iki defa ödenir. Bakım ödeneğinden gelir vergisi ve sağlık sigortası veya emeklilik sigortası katkısı kesilmez. Saat olarak aylık bakım ihtiyacı Bakım Euro olarak 01.01.2016 derecesi aylık tutar (net) itibaren 65 saatten (YENİ*) fazla - bugüne kadar 60 saat 1 154,20 Euro 157,30 Euro 95 saatten (YENİ*) fazla - bugüne kadar 85 saat 2 284,30 Euro 290,00 Euro 120 saatten fazla 3 442,90 Euro 451,80 Euro 160 saatten fazla 4 664,30 Euro 677,60 Euro 180 saatten fazla, - olağanüstü bakım ihtiyacı gerekliyse 5 902,30 Euro 920,30 Euro 180 saatten fazla, - süreç olarak ayarlanamayan bakım önlemleri gerekiyorsa ve bu durum gündüz ve gece esnasında yapılması gerekliyse veya - kendini veya başkasını tehlikeye atma söz konusu olmasından, gündüz ve gece esnasında bakım yapan bir kişinin sürekli refakat etmesi gerekiyorsa 6 1.260,00 Euro 1.285,20 Euro 180 saatten fazla, - dört ekstremitenin fonksiyonel açıdan bilinçli şekilde hareket ettirilmesi mümkün değilse - hemen dikkat gösterilmesi gereken durum söz konusu ise 7 1.655,80 Euro 1.688,90 Euro * 2015 den itibaren yeni dilekçeler için geçerli
AB/AEA ve İsviçre vatandaşlarına ilişkin şartlar Avusturya vatandaşlığı, bakım ödeneği alabilmek için şart değildir. Bakıma muhtaç Avusturyalı olmayan kişiler de aşağıda verilen koşullarda bakım ödeneği alma hakkı kazanır: - Avusturya emeklilik sigortası veya kaza sigortasından emeklilik maaşı alıyorsalar - veya bu tür Temel ödeme yok ta, ancak sürekli ve yasal ikametgahları yurt içinde bulunuyorsa. İlk seçenek temel hizmet alımına bağlıyken, ikinci seçenekte aşağıdaki hususlar ayırt edilmelidir: AB/AEA ve İsviçre vatandaşları Başka bir AB ülkesinin veya bir AEA ülkesinin vatan daşları ve aynı şekilde İsviçre vatandaşları da Avusturyalılar ile eşit tutulur. Ancak Avrupa Birliği huku kunca gerekçelendirilen eşit tutulma durumu, Avusturya daki ikametlerinin ilk üç ayında bulunan, çalışmayan kişiler ve aile üyeleri için geçerli değildir. Avus turya da daha uzun sürecek bir ikamet için AB/ AEA ve İsviçre vatandaşları da, geçimlerini kendilerinin sağlayabileceklerine dair delil göstermeleri gerekmektedir. Üçüncü ülke vatandaşlarına ilişkin şartlar Üçüncü ülke vatandaşları için de geçimlerini kendilerinin sağlayabileceklerine dair delil göstermeleri, yurt içinde yasal ikametleri için temel şarttır. Sadece bu delilin mevcut olması durumunda, Avusturya da çalışan (veya çalışmış olan) Türkiye, Cezayir, Fas ve Tunus vatandaşlarının ve aile bireylerinin bakım ödeneğini talep etme hakkı vardır. Diğer kişiler için bakım ödeneğini talep etme hakkı, mülteci olma durumundan dolayı Avusturya da kendilerine mülteci statüsü verilmiş veya aşağıdaki geçerli oturma iznine sahip olunmasını şart koşar: AB Mavi kart, AT Sürekli ikamet, aile bireylerinin sürekli ikameti, aile bireyleri 47 bölüm 2 uyarınca yerleşme ve oturma yasası veya Kırmızı-Beyaz-Kırmızı kart. Bundan böyle bir diğer eşitlik (hukuka göre) ikincil koruma hakkına sahip olanlar için mevcuttur.
Başvuru Bakım ödeneği ile ilgili başvuru Emeklilik Sigortası Kurumunda yapılır. Başvuru yapma hakkına, bakım ihtiyacı bulunan kişinin yanı sıra, aşağıdaki kişiler de sahiptir. Yasal vekil (örn. Ebeveyn) bu konuyla görevlendirilmiş olan vekiller aile bireyleri veya evin bireyleri bakım hizmeti sağlayıcıları Güncel sağlık durumuna dair mevcut tıbbi raporları ve bulguları eklemek fayda sağlar. Bakım finansmanının sağlanmasına dair bilgiler Hastaneye yatırılma Bakım ödeneği, hastanede kalınan 2. günden itibaren askıya alınır. Taburcu edilme gününden itibaren tekrar ödenmeye başlar. Belirli koşullar altında bakım ödeneğinin askıya alınma durumu kaldırılabilir. Bakımevi Bakımevi sakinleri de bakım ödeneği alır. Huzurevinde kendisine bakım yaptıran kişi, ikametinin masraflarını diğerlerinin yanında, bakım ödeneği ile ödemek zorundadır. Sosyal yardım, huzurevinin masraflarını karşılayacaksa, bakım ödeneği hakkının % 80 i sosyal yardım kuruluşuna geçer, bakıma muhtaç kişi ayda sadece 44,29 Euro değerinde bir harçlık alır (3. bakım kademesi ödeneğinin % 10 u, durum 2014) Bildirme yükümlülüğü Bakım ödeneği alıcıları, genel olarak bakım ödeneğinin tahsilini ilgilendiren her değişikliliği bildirmek zorundadır, örneğin: - Bir hastaneye, rehabilitasyon veya tıbbi tesise alındığında - bir bakımevine yerleşmede - Asli ikametgahının başka bir yere alınmasında - İsim değişikliklerinde - Sağlık durumunun iyileşmesinde - Yurt dışında uzun süre kalma durumunda - Vatanına geri dönme durumunda - Bakıma muhtaç olan kişinin öümünde
Sağlık durumunun kötüleşmesi Sağlık durumunun ciddi boyutta kötüleşmesi halinde, daha yüksek bir bakım ödeneği için başvuru yapmak mümkündür. Başvuruya doktor veya hastane raporları eklenmelidir. Karar ve dava etme Bakıma muhtaç bir kişi bakım ödeneğine başvurmuş ve karar yetkilisi bu başvuruyu reddetmişse, bu kararı hukuki olarak kontrol ettirebilir. Aynı durum, kişinin haksız yere daha düşük kademede sınıflandırıldığını düşündüğünde geçerlidir. İtiraz, bildirgenin tebliğ edilmesinden itibaren 3 ay içinde Çalışma ve Sosyal Mahkemesine (Arbeits- und Sozialgericht) verilmelidir. Bakım ihtiyacının değerlendirilmesi Sınıflandırılmaya, doktor raporu ile karar verilir. Bakıma muhtaç kişi doktor muayenesine çağrılır veya kendisinin gidebilme durumu yok ise, doktor kendisini ziyaret eder. Gerekli durumlarda, başka uzmanlar da hazır bulunur. Güvenilir kişiler Bakıma muhtaç kişinin kişisel isteğine göre, muayene esnasında güvendiği bir kişi bulunabilir ve bakıma ilişkin bilgiler verebilir. Bu, yasal vekiller için de geçerlidir. Değerlendirme Bakım ihtiyacının tespit edilmesinde, uzmanlar istisna olarak değerlerin altına veya üstüne de çıkabilen süreç ortalama değerlendirmeler üzerinden araştırma yaparlar. İncelemede, hangi yardım etkinliklerin ve bakım önlemlerinin üstesinden tek başına gelinemediğini ve başkaları tarafından yapılacak yardımın boyutu tespit edilir.
Ağır iş için ek ödemeleri Bakıma muhtaç çocuklarda ve gençlerde, sadece aynı yaşta olan, engelli olmayan çocukların ihtiyaçlarının üzerinde bulunan bakım ihtiyacı (bakım süresi) durumu dikkate alınır. Ancak ağır engelli çocuklar ve gençlerin bakım ihtiyacının belirlenmesinde, belirli şartlarda ek olarak sabit zaman değerleri verilir: 7 yaşına kadar 50 saat 7 15 yaş arası 75 saat Yüksek bir aile yardımı alınması durumunda, bakım ödeneğinden 60,00 kesinti yapılır. Ağır zihinsel ve ruhsal engelli kişilere (özellikle demansal hastalara), belirli şartlar altında, ayda 25 saat ağır iş için ek ödemesi yapılabilir. Asgari sınıflandırma Tipik, büyük ölçüde benzer bakım ihtiyaçları bulunan belirli bir engellilik durumunda, asgari sınıflandırma olarak adlandırılan sınıflandırmalar mevcuttur. Ağır rahatsızlıklarda daha fazla bakım ihtiyacı bulunursa, buna göre dikkate alınır ve gereğine göre daha yüksek bir bakım kademesi tanınır. Yüksek dereceli görme engelliler derece 3 Görme engelli insanlar derece 4 Görme ve işitme engelli insanlar derece 5 Tekerlekli sandalye kullanıcıları (ilave kısıtlanmalara göre) derece 3 5 Yardımcı araçlar Günlük hayatın temel etkinlikleri yardımcı araçların kullanımı ile tek başına ve uygun şekilde yürütülebiliyorsa, bakım ihtiyacı söz konusu değildir. Basit yardımcı araçların (ayakkabı çekeceği, duş sandalyesi veya rölatör gibi), gerçekten mevcut olup olmaması önemli değildir. Başka yardımcı araçlar (bakım yatağı veya merdiven asansörü gibi), bakım ihtiyacının değerlendirilmesinde, sadece bu araçların kullanımı makul görüldüyse ve bunlar (en azından ağırlıklı olarak) bir kamu desteği tarafından örn. emeklilik sigortası kurumu tarafından finanse ediliyorsa, dikkate alınmaktadır.
Yurt dışında uzun süreli kalma veya memleketine geri dönme Kısa süreli yurt dışı ikametleri, bakım ödeneği hakkına engel teşkil etmez. Uygulama, iki aya kadar yokluk durumlarını (her bir takvim senesi) problemsiz görür, münferit durumlarda daha uzun yokluklar da tolere edilir. Daha uzun ve hatta sürekli olan yokluk durumlarında, hak sahibi kişinin nerede bulunduğunun ayırt edilmesi gerekir. Yani vatandaşlık değil, ikamet edilen yer önemlidir. Bir AB/AEA ülkesinde veya İsviçre de uzun süreli ikamet etmek Bakım ödeneği, Avrupa Birliği hukukunca hastalık durumunda bir ödenek olarak geçerlidir ve hak sahibi kişinin başka bir AB/AEA ülkesinde veya İsviçre de bulunması durumunda da (sürekli olarak ikamet etse dahil) ödenmesi gerekir. Bir üçüncü ülke vatandaşı örn. emekliliği ve bakım ödeneği ile İsviçre ye göç etse de, bu ülkelerle ilgili olarak bir ihraç yükümlülüğü mevcuttur. Üçüncü ülkede daha uzun ikamet etme durumu Üçüncü ülkelere bakım ödeneğinin ihrac edilmesi emeklilik haklarından kısmen değişik olarak temelde öngörülmemektedir. Kolaylıklar / İndirimler (2014 verileri) Televizyon ve radyo ücreti Aşağıdaki net gelir sınırları aşılmadığı durumunda, bakım ödeneği alıcıları bu ücretlerden muaf tutulabilirler. Gelir oranları şöyledir: bekarlar için 960,66 evliler için 1.440,35 bakıma muhtaç her çocuk için 148,22 Telefon Münferit operatörler, telefon ücretlerinde bakım ödeneği alıcılarına indirim yapmaktadırlar. Telefon operatörünüzden indirimli tarife hakkında bilgi edinin.
Reçete ücreti Aylık geliri aşağıdaki oranlarıı geçmeyen kişiler, reçete ücretinden muaftırlar: bekarlar için 857,73 evliler için 1.286,03 bakıma muhtaç her çocuk için 132,34 Yüksek ilaç ihtiyacı durumunda, aşağıdaki oranlar geçerlidir: bekarlar için 986,39 evliler için 1.478,93 bakıma muhtaç her çocuk için 132,34 Reçete ücretinden muaf olanlar, aynı zamanda e-card ücretinden de muaftır. Yardımcı araçlar/tıbbi gereçler Sigortalı kişinin tıbbi gereçler (gözlükler, ortopedik gereçler, tutma gereçleri, ) ve yardımcı araçlar için maliyet payı, genelde satış fiyatının % 10 dur (GSVG 1 ve BSVG 2 % 20), ancak asgari değeri yardımcı aracı 30,20 görme aracı için 90,60 dır. Bakım yapan yakınlar için bilgi Yakın akrabasına bakabilmek için zorunlu sigortadan çıkmış kişiler, emeklilik sigortasında indirimli, isteğe bağlı olarak sigorta yaptırabilirler ve böylece emeklilik sigortası günleri elde edebilirler. Burada üç seçenek bulunmaktadır: önceki sigorta sürelerinin ardından yapılan indirimli sigortanın devamı. mevcut zorunlu sigortanın yanında alınabilecek isteğe bağlı sigorta da bulunur (bu iki durumda federal devlet bakım yapan kişinin yakın akrabası en az 3. kademe bakım ödeneği alıyorsa, emeklilik sigortası ücretlerini üstlenir). engelli bir çocuğun bakımında geçen süreler için indirimli isteğe bağlı sigorta (eğer çocuk için daha yüksek aile ödeneği alınıyorsa,burada ücretleri aile ödenekleri fonu karşılar). Bunun dışında belirli şartlar altında, bakım süreleri işsizlik sigortasında etkili olmaktadır. Reçete ücretinden muaf olan kişiler, katılma payı ödemezler. Belirli yardımcı araçlar, sağlık sigortası tarafından kendilerine ait yardımcı araç deposundan ücretsiz olarak ödünç verilir. 1 Serbest meslek sosyal sigortalar kanununa göre zorunlu sigorta 2 Çiftçi sosyal sigortalar kanununa göre zorunlu sigorta
FEMAIL FrauenInformationszentrum www.femail.at Ayrıntılı bilgi Bezirkshauptmannschaften Vorarlberg BH Bregenz 6900 Bregenz, Bahnhofstraße 41 05574 / 4951-52414 bhbregenz@vorarlberg.at BH Dornbirn 6850 Dornbirn, Klaudiastraße 2 05572 / 308-53413 bhdornbirn@vorarlberg.at BH Feldkirch 6800 Feldkirch, Schlossgraben 1 05522 / 3591-54 414 bhfeldkirch@vorarlberg.at BH Bludenz 6700 Bludenz, Schloss-Gayenhofplatz 2 05552 / 6136-51412 bhbludenz@vorarlberg.at Pensionsversicherungsanstalt 6850 Dornbirn, Zollgasse 6 05 03 03 pva-lsv@pensionsversicherung.at Landesvolksanwaltschaft Vorarlberg 6900 Bregenz, Landwehrstraße 1 05574 / 47 027 buero@landesvolksanwaeltin.at FEMAIL FrauenInformationszentrum Vorarlberg Marktgasse 6 A-6800 Feldkirch info@femail.at Ulaşım Saatleri: Pzt Cum 9.00 16.00 arası T +43 5522 31002 M +43 699 127 35 259 Türkçe danışma: Pzt Per 9.00 13.00 arası M +43 664 35 60 603 Şahsi danışma hizmeti: Kadın hizmet bölümü: Pzt Per 9.00 12.00 arası Kadın sağlığı uzmanlık bölümü: Çar 14.00 17.00 arası Şahsi danışma saatleri dışında randevu ile çalışıyoruz. Gerekli görüldüğü durumda ve önceden bildirildiği takdirde görüşmede tercüman veya Türkçe konuşan danışman hazır bulunur. Bulunduğunuz belediyedeki danışma günlerimizi telefonla veya www.femail.at üzerinden öğrenebilirsiniz. Arbeits- und Sozialgericht Feldkirch 6800 Feldkirch, Schillerstraße 1 T 05522 / 302-0
Obsorge Lebensgemeinschaft 2011 Pension Wissenswertes für Frauen www.femail.at FEMAIL kadınlara hizmet sunar! Kadın hizmet bölümü Kadın sağlığı uzmanlık bölümü Halkla ilişkiler ve iletişim ağı Şahsi danışma hizmeti Randevulu şahsi danışma Isteğe göre grup danışmanlığı hizmeti Kadın koçluk hizmeti (Coaching) Ücretsiz hukuki ilk danışma hizmeti Telefon danışmanlığı Danışma hattı Belediyelerde danışma günleri Diller: Almanca, Türkçe, Ingilizce Aşağıdaki konularda danışma sunuyoruz: Aile hukuku Iş, meslek ve eğitim Mali güvenlik Göç Sağlık FEMAIL FrauenInformationszentrum Vorarlberg Marktgasse 6 A-6800 Feldkirch info@femail.at Ulaşım Saatleri: Pzt Cum 9.00 16.00 arası T +43 5522 31002 M +43 699 127 35 259 Türkçe danışma: Pzt Per 9.00 13.00 arası M +43 664 35 60 603 Şahsi danışma hizmeti: Kadın hizmet bölümü: Pzt Per 9.00 12.00 arası Kadın sağlığı uzmanlık bölümü: Çar 14.00 17.00 arası Şahsi danışma saatleri dışında randevu ile çalışıyoruz. Gerekli görüldüğü durumda ve önceden bildirildiği takdirde görüşmede tercüman veya Türkçe konuşan danışman hazır bulunur. Bulunduğunuz belediyedeki danışma günlerimizi telefonla veya www.femail.at üzerinden öğrenebilirsiniz.