SÜRDÜRÜLEBİLİR SU YÖNETİMİ VE KENTLERİN GELECEĞİ CİLT 1 KONGRE KONUŞMA METİNLERİ VE BİLDİRİ KİTABI

SÜRDÜRÜLEBİLİR SU YÖNETİMİ VE KENTLERİN GELECEĞİ CİLT 1 KONGRE KONUŞMA METİNLERİ VE BİLDİRİ KİTABI

EDİTÖR Necat Yardımcı Kongre Genel Sekreteri BUSKİ Plan. Yat. ve İnş. Daire Bşk.

DÜZENLEME KURULU İLETİŞİM ADRESİ ORGANİZASYON İLETİŞİM ADRESİ Necat Yardımcı Kongre Genel Sekreteri BUSKİ Plan. Yat. ve İnş. Daire Bşk. 16190 Acemler Osmangazi / BURSA Tel. : (0224) 270 26 67 Gsm: 0533 554 56 42 nyardimci@buski.gov.tr Burkon Turizm ve Kongre Org. Ltd. Şti Çekirge Cd. No:51/C BURSA Tel: (0224) 233 40 00 Faks: (0224) 233 80 00 kongre@burkon.com www.burkon.com

3. Uluslararası Bursa Su Kongresi 1045 Aşağı Meriç Nehir Yatağının Taşkın Riskinin Araştırılması O. Sönmez, E. Doğan & G. Çeribaşı Sakarya Üniversitesi, Đnşaat Mühendisliği Bölümü ÖZET Ülkemizde taşkın tehlikesi ile karşı karşıya kalan birçok alanlardan bir tanesi de Aşağı Meriç Havzası diye adlandırılan Meriç Nehrinin, Edirne-Enez arasında kalan kısmıdır. Yerleşim ve toprak kullanımı açısından taşkın bölgelerinin cazibesi yukarıda anılan bölgenin de hem yerleşim hem de tarım arazisi olarak kullanılmasına sebep olmuştur. Taşkınların bilinen zarar ve ziyanları bu bölge için de söz konusudur. Bu nedenle, DSİ tarafından seddelerin yapılmasıyla Aşağı Meriç Havzasında taşkınların zararları önlenmeye çalışılmıştır. Buna rağmen bazı bölgelerde taşkınlar olması nehir yatağının önemli noktalarında kesitlerin incelenmesi ve güncelleştirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Bu çalışma kapsamında Aşağı Meriç Nehir yatağı 0.-188. km arasında belirlenen 4 enkesitin (Kirişhane, Yenicegörece, İpsala, Ferre) beklenen olası taşkınları taşıma kapasiteleri araştırılmış oluşabilecek muhtemel taşkınlar için değişik senaryolar uygulanmak suretiyle risk analizleri yapılmıştır. Senaryo taşkınları, Mike 11 programıyla senaryo taşkınları sırasındaki su yüksekliği ve taşkın alanı hesap edilmiş bu bilgiler ArcGIS 9x ve ArcView 3.2 programında haritaya dönüştürülmüştür. Sonuçta Aşağı Meriç Nehrinin muhtemel taşkınlara karşı duyarlı olduğu görülmüştür. Nehrin zaman zaman taşkın suları altında kalması çalışmada elde edilen bulguları desteklemektedir. Taşkınlara karşı yapılacak önleme ve azaltma çalışmalarında değişik senaryoların dikkate alınmasının önemi vurgulanmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Meriç Nehri, Taşkın, Edirne, İpsala, Taşkın Alanı 1. GİRİŞ Doğal afet olarak nitelendirilen doğa olayları, genelde doğanın iç dengelerini yeniden düzenlemesine yönelik döngünün doğal sonuçları olup, insan topluluklarının bu döngüden zarar görmesi durumunda doğal afet olarak adlandırılmaktadırlar (Kılıçer, 2000). Taşkın afetlerini yalnızca meteorolojik oluşumlara bağlı olarak ifade etmek mümkün değildir. Özellikle Türkiye gibi ekonomik gelişme faaliyetinin yoğun bir biçimde devam ettiği ülkelerde, sanayileşme ve sektör çeşitliliğinin beraberinde getirdiği kentleşme aktivitesi, akarsu havzalarının muhtelif kesimlerindeki insan faaliyetinin çeşitliliğini ve yoğunluğunu da büyük ölçüde arttırmaktadır. Bu durum ise havza bütünündeki hidrolojik dengeyi bozmakta ve sonuçta büyük miktarda can ve mal kaybına yol açan taşkın afetleri yaşanmaktadır. Akarsu havzaları içinde büyüyen yerleşimler, açılan yeni yollar ve kurulan yeni tesisler ile arazi yapısı değişmekte, elverişsiz tarım yöntemleri ile topraklar daha yoğun bir şekilde kullanılmakta, ormanlar ve meralar tahrip edilmekte, tüm bu koşullarda taşkın afetleri giderek daha büyük ve sık olarak görülmektedir (Ozcan, 2007).

1046 3. Uluslararası Bursa Su Kongresi Ayrıca akarsular üzerinde yapılan mühendislik yapıları, bazen daha önce risk taşımayan özelliklerin, risk olarak değerlendirilmesine yol açmaktadır. Bu da akarsu yatağı kenarındaki arazi kullanımları için yapılacak risk yönetimi çalışmalarında bazı yeni planların dikkate alınmasına neden olmaktadır. Bu planlarında sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi ise çeşitli senaryoların düşünülerek elde edilmiş taşkın yayılım haritalarının elde edilmesini gerektirmektedir. Bu sayede Taşkın alanını, taşkının rotasını ve su tutması muhtemel bölgeler belirlenerek bu doğrultuda planlar yapılması ve gerekli önlemlerin alınmasına faydası olabileceği düşünülmektedir. 2. ÇALIŞMA SAHASI VE TAŞKIN VERİLERİNİN TOPLANMASI Meriç Nehri havzasının büyük kısmı, Yunanistan ve Bulgaristan toprakları içerisindedir. Meriç Nehrinin en büyük başlıca kolları Arda ve Tunca Nehirleridir. Meriç, Arda ve Tunca Nehirleri Bulgaristan topraklarında doğmakta, yağış alanlarının % 98'si Türkiye dışında kalarak Edirne Merkezinde birleşmektedir. Üç nehrin Türkiye ye girdiği Edirne'deki yıllık su potansiyelleri, Arda'da 1 085 hm 3, Tunca'da 673 hm 3 olup toplamda Meriç Nehrinin akımı 5 842 hm 3 'tür. Meriç Nehri, Bulgaristan'ın batı tarafından Rila dağı ve Koca Balkan dağlarından doğmaktadır. Genellikle doğu istikametinde ilerleyerek Svilengrad'ın 15 km doğusunda Türkiye topraklarına girer. Türkiye - Yunanistan sınırını teşkil ettikten hemen sonra Arda köprüsü mevkiinde sağ sahilinden Yunanistan'dan gelen Arda kolunu bünyesine alır. Daha sonra Edirne içinde sol sahilinden gelen Tunca Nehrini alarak güney istikametinde akışına devam eder. Paşaçayırı mevkiinden sonra Ege denizine dökülünceye kadar Türkiye - Yunanistan sınırını teşkil eder (Şekil 1). Edirne'den sonra Meriç Nehri, ovada menderesler ve yer yer tali kollar meydana getirerek ilerler. Meriç Nehri Uzunköprü ilçesinin kuzeyinde batıya döner, Dimeteko civarında Kızıl Nehirle birleşir ve tekrar güney yönünde akamaya devam eder. Meriç Nehri, irili ufaklı kolları bünyesine alarak ve İpsala nın kuzeyindeki sol sahiline Ergene Nehrini katarak delta oluşturarak, Enez mevkiinden Ege denizine dökülür. Meriç Nehri nin toplam uzunluğu 492 km dir. Bu uzunluğunun 305 km'si Bulgaristan'da, 12 km'si Türkiye'de bulunmaktadır. Diğer 175 km'si ise Türk-Yunan sınırını teşkil etmektedir. Arda Nehri'nin toplam uzunluğu 203 km olup, sadece 300 m lik sağ sahili Türkiye topraklarındadır. Tunca Nehri'nin toplam uzunluğu 283 km'dir. Bunun ise 40 km'si Türkiye topraklarında bulunmaktadır. Edirne'de buluşan Meriç, Arda ve Tunca Nehirlerinin Edirne nin membasında kalan yağış alanları ile temsil oranları Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1 Meriç, Arda ve Tunca Nehirlerinin Yağış Alanları Ülke Drenaj Alanı Oran (%) Türkiye 830 km 2 2 Yunanistan 500 km 2 1 Bulgaristan 33970 km 2 97 Toplam 35300 km 2 100

3. Uluslararası Bursa Su Kongresi 1047 Şekil 1. Meriç Nehri Havzası Bu çalışmada, Aşağı Meriç Nehir yatağı 0.-188. km arasında belirlenen 5 enkesitin beklenen olası taşkınları taşıma kapasiteleri araştırılmıştır. Enkesit ölçümleri DSİ XI. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılmıştır. Enkesitlerin emniyetli geçirebileceği debiler hesaplanmış ve hidrolojide yaygın olarak kullanılan 3 farklı metot yardımıyla hesaplanan olası beklenen taşkınlarla karşılaştırılmıştır. Hangi taşkın dönüş aralılarında hangi kesitlerin emniyetli veya risk altında olduğu araştırılmıştır. Bununla beraber 1982 ve 2010 yılları arasındaki taşkınlar analiz edilmiş ve ortalama taşkınlar hesaplanmıştır. Aşağı Meriç Nehri üzerinde oluşabilecek muhtemel taşkınlar için değişik senaryolar uygulanmak suretiyle risk analizleri yapılmıştır. Bu senaryolar Mart 2005 ve Mart 2006 taşkınları ile karşılaştırılmıştır. 3. MERİÇ NEHRİ ENKESİTLERİNİN GEÇİREBİLECEĞİ EMNİYETLİ TAŞKINLARIN BELİRLENMESİ Bu çalışmada Aşağı Meriç Nehir yatağı 0.-188. km arasındaki istasyonlara ait 4 enkesitin beklenen olası taşkınları taşıma kapasiteleri hesaplanmıştır. Aşağı Meriç Nehrinde bulunan Meriç Köprüsü, Kirişhane Köprüsü, Ferre Köprüsü ve İpsala Köprüsü akım gözlem istasyonlarında ölçülen Maksimum Anlık Feyezan Akımları (MAFA) kullanılmıştır (EİE, 2009). MAFA değerleri kullanılarak farklı dönüş aralıkları (tekerrür periyotları) için Normal, Log Normal ve Gumbel metotlarıyla hesaplanan beklenen olası taşkınlar, kesitlerin taşıma kapasiteleriyle karşılaştırılmıştır. Aşağı Meriç Nehri Köprü yeri enkesitleri ölçülmüştür ve her enkesitten taban malzemesi alınarak granülometri deneyleri ile medyan çaplar hesaplanmış, kohezyonlu malzeme olan kesitlerde hidrometri deneyleri ile zemin sınıflandırması yapılmıştır. Bazı kesitlerde akarsu taban malzemesinin özelliklerine bakıldığında kohezyonsuz malzemeden oluştuğu bazılarında ise kohezyonlu malzemeden oluştuğu görülmüştür. Bu sonuçlardan hareket edilerek manning

1048 3. Uluslararası Bursa Su Kongresi pürüzlülük katsayısının (n) bütün kesitler için 0.036 alınabileceği öngörülmüştür. Enkesitlerden geçebilecek debiyi bulmak için manning formülü kullanılmıştır. 1 = (1) n 2 3 1/ 2 Q R J A Burada, Q=debi (m 3 /s), n=manning pürüzlülük katsayısı, R=hidrolik yarıçap, J=kanal taban eğimi ve A= enkesit alanıdır. Enkesit üst kotundan 1 m hava payı düşülerek kesitlerin geçirebileceği güvenli debiler bulunmuştur. Tablo2 de kesitlerin emniyetli geçirebileceği debiler görülmektedir. Meriç Nehri Köprüsü, Kirişhane, Ferre Küpürü, İpsala AGİ de gözlenen Maksimum Anlık Feyezan Akımları (MAFA) kullanılarak gelmesi muhtemel 2, 5, 10, 25, 50, 100 ve 500 yıllık taşkınları hesap edilmiştir. İstasyonlar için, 1975 öncesi ve sonrası MAFA değerleri ayrı ayrı değerlendirilerek gelmesi muhtemel 2, 5, 10, 25, 100, 500 ve 1000 yıllık taşkınlar Normal, Log Normal ve Gumbel dağılımlarına göre hesaplanmış istasyonlar için en uygun yöntemler ise Tablo 3 de verilmiştir. Meriç Nehri Kirişhane enkesitleri 25 yılda bir gelebilecek yüksek debileri emniyetli bir şekilde geçirebilirken Meriç Nehri Köprüsü, İpsala Köprüsü ve Ferre Köprüsü taşkın debilerini emniyetli bir şekilde geçirememektedir. Özellikle, İpsala Köprüsü 2 yılda beklenen taşkınlarda dahi risk altındadır. No Enkesit Adı Tablo 2 Meriç Nehirindeki Enkesitlerin Özellikleri İstasyon No Yağış Alanı (km 2 ) Enkesit Alanı (m 2 ) Islak Çevre (m) Hidrolik Taban Eğimi Yarıçap J (m) n Taşıyabileceği Maksimum Debi (Q) (m 3 /sn) 1 Meriç Nehri-Meriç Köprüsü 103 27250.8 974.29 275.55 3.54 0.00037 0.036 1209 2 Meriç Nehri-Kirişhane 01-03 34990 1035.40 220.75 4.70 0.00035 0.036 1510 3 Meriç Nehri-İpsala 01-26 50030 825.50 75.38 10.95 0.000096 0.036 1108 4 Meriç Nehri-Ferre Küpürü 01-57 50140 916.26 130.50 7.02 0.0001 0.036 942 Tablo 3. Kesitlerin Taşıyabileceği Debilerin Beklenen Taşkınlarla Karşılaştırılması No Enkesit Adı İstasyon No Taşkın Hesap Metodu Taşıyabileceği Debi Q Beklenen Taşkınlar (Yıl-m 3 /s) (m 3 /sn) 2 5 10 25 50 100 500 1 Meriç Nehri-Meriç Köprüsü 103 Gumbel 1209 715 1092 1341 1655 1889 2121 2656 2 Meriç Nehri-Kirişhane 01-03 3 Meriç Nehri-İpsala 01-26 Lognormal Lognormal 1510 665,21 1009 1230 1502 1700 1896 2346 1108 1230 1913 2334 2832 3182 3516 4161 4 Meriç Nehri-Ferre Küpürü 01-57 Gumbel 942 686 1127 1419 1788 2061 2333 2961 5 Tunca Nehri-Suakacağı 113 Gumbel 242 66 132 175 231 272 312 407 Enkesitlerce karşılanamayan taşkınlar.

3. Uluslararası Bursa Su Kongresi 1049 4. MERİÇ NEHRİ TAŞKINI SENARYOLARI Taşkın ve taşkın alanlarını tahmin etmek için yapılacak detaylı bir çalışma; hidrolojik, hidrolik, topografik ve diğer ilişkili unsurların zaman ve alan boyutunda analizini gerekli kılmaktadır. Yaklaşık on yıl öncesine kadar kullanılan taşkın alanı belirleme yöntemlerinin çoğu, teknoloji desteğinden uzak ve önemli oranda zaman ve emek gerektiren manüel uygulamalar seklinde olmuştur. Son zamanlarda, otomatize taşkın yatağı belirleme tekniği olarak bilinen biraz daha karmaşık ama daha dayanıklı bir teknik, taşkınların nerede ve ne kadar bir süre sonra olacağının daha doğru tahmini için kullanılmaya başlanmıştır. Bu yöntem sayesinde, taşkın tahmini ve taşkın alanı belirlenmesinin daha doğru ve daha kısa sürede yapılması mümkün olmaktadır. Bu türden bir çalışma için, hidrolojik/hidrolik modeller ile Coğrafi Bilgi Sistemleri ideal bir destek oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Mike 11 programı kullanılarak Aşağı Meriç Nehrindeki taşkın pik değerleri, taşkın hidrografları ve taşkın su dreinlikleri ve taşkının yayılma mesafesi elde edilmiştir (DHI, 2000a, 2006b). Mike 11 modelinden elde edilen su derinlikleri daha sonra ArcGIS 9x ve ArcView 3.2 coğrafi bilgi sistemi programına aktarılmış ve böylece taşkın altında kalabilecek olan alanlar belirlenerek görsel hala getirilmiştir. Çalışma içinde farklı taşkın senaryolarına ait taşkın haritalarını oluşturmak için daha öncede belirtildiği gibi öncelikle DEM (dijital yükseklik modeli) modeli oluşturulmuştur. Bunun için temel altlık olarak 1:25000 ölçekli haritalardan elde edilmiş (30x30 m aralıklı noktalardaki arazi yükseklik değerlerini ihtiva eden) topografya haritaları kullanılmıştır. Arazi çalışmaları, DEM modeli ve Google Earth uydu görüntüsünden faydalanmak suretiyle CBS ortamında tamamlanmıştır. Hidrolik modelleme için akarsu yatağı üzerindeki geometrik verilerin tamamlanması ve senaryolara ait akım veri giriş işlemleri hidrolik-hidrolojik yazılım (Mike 11) kullanılmak suretiyle yapılmıştır. Bunun için senaryoların yapıldığı alanda DSİ Kirişhane AGİ ve İpsala AGİ verilerinden elde edilen akım miktarları kullanılmıştır. Bunun dışında ana kola katılan yan kollar için yağış-akış modellemelerinden elde edilen maksimum akımlardan oluşturulan taşkın tekrarlama sıklıklarına ait akım değerleri kullanılmıştır. Taşkın alanının modellenmesi için üç ayrı senaryo tasarlanmıştır. Birincisi Edirne Kirişhane AGİ de akım 1000 m 3 /s olduğu ve Ergene Nehrinden gelen debinin 500 m 3 /s olduğu zaman, ikinci senaryo Edirne Kirişhane AGİ de akım 2000 m 3 /s olduğu ve Ergene Nehrinden gelen debinin 500 m 3 /s olduğu zaman, üçüncü senaryo ise Edirne Kirişhane AGİ de akım 3000 m 3 /s olduğu ve Ergene Nehrinden gelen debinin 500 m 3 /s olduğu zamanlar için senaryolar hazırlanmıştır. Senaryo debileri Tablo 4 de verilmiştir. Daha önce bahsedilmiş olan kesit yerleri Şekil 3 de gösterilmiştir. Senaryolar Tablo 4. Taşkın Senaryo Debileri Edirne Kirişhane AGİ Taşkın Debisi (m 3 /s) Ergene Yenicegörece AGİ Taşkın Debisi (m 3 /s) Senaryo 1 1000 500 Senaryo 2 2000 500 Senaryo 3 3000 500

1050 3. Uluslararası Bursa Su Kongresi Şekil 3. Aşağı Meriç ve Ergene Nehirleri Havzası kesit yerleri Tüm senaryolar için taşkınların yayıldığı alanlar ile su seviyelerini gösteren grafikler Şekil 4-6 da gösterilmiştir. Şekil 4. Senaryo 1, Edirne den 1000 m 3 /s ve Ergene den 500 m 3 /s lik Debi Geldiği Zaman Taşkın Seviyesi ve Alanın Değişimi

3. Uluslararası Bursa Su Kongresi 1051 Şekil 5. Senaryo 2, Edirne den 2000 m 3 /s ve Ergene den 500 m 3 /s lik Debi Geldiği Zaman Taşkın Seviyesi ve Alanın Değişimi Şekil 6. Senaryo 3, Edirne den 1000 m 3 /s ve Ergene den 500 m 3 /s lik Debi Geldiği Zaman Taşkın Seviyesi ve Alanın Değişimi Üç farklı senaryo için taşkın esnasında derinlik değişimi incelenmiştir. Belirlenen 4 kesitin yerleri Şekil 4-6 da yıldız ile gösterilmiştir. Meriç nehri taşkın debisinin arttırılması ile kesitlerde su seviyesi artış göstermektedir. Taşkın esnasındaki en yüksek su seviyesi; Kirişhanede 1-1.5 m, Yenicegörecede 3.5-4 m, İpsalada 3-3.5 m, Ferrede 1.5-2.5 m civarındadır. Ergene nehrinin debisi sabit olmasına rağmen, Meriç nehrinin debisindeki artış İpsala ve Yenicegörece arasında taşkın su seviyesi artışına sebep olmuştur. Hazırlanan senaryolar 2005 ve 2006 yılı Meriç Nehri taşkınları uydu görüntüleri ile karşılaştırılmıştır. 2005, 2006 taşkınları ve senaryo taşkınları Şekil 7-12 verilmiştir. 2005 Taşkını Şekil 7. Meriç Nehri Senaryo 1 (1000 m 3 /s) Taşkın Haritası ve 2005 Yılı Taşkın Haritası

1052 3. Uluslararası Bursa Su Kongresi Şekil 8. Meriç Nehri Senaryo 1 (1000 m 3 /s) Taşkın Haritası ve 2006 Yılı Taşkın Uydu Görüntüsü 2005 Taşkını Şekil 9. Meriç Nehri Senaryo 2 (2000 m 3 /s) Taşkın Haritası ve 2005 Yılı Taşkın Haritası Şekil 10. Meriç Nehri Senaryo 2 (2000 m 3 /s) Taşkın Haritası ve 2006 Yılı Taşkın Uydu Görüntüsü

3. Uluslararası Bursa Su Kongresi 1053 2005 Taşkını Şekil 11. Meriç Nehri Senaryo 3 (3000 m 3 /s) Taşkın Haritası ve 2005 Yılı Taşkın Haritası Şekil 12. Meriç Nehri Senaryo 3 (3000 m 3 /s) Taşkın Haritası ve 2006 Yılı Taşkın Uydu Görüntüsü 2005 ve 2006 yılında meydana gelen taşkınlara ait uydu görüntüleri ile Taşkın Model uygulaması ile elde edilen taşkın yayılım haritaları çakıştırılmıştır. Senaryo 3 e ait taşkın yayılım haritasının diğer senaryolara ait taşkın yayılım haritalarına nazaran gerçeğe daha yakın sonuçlar verdiği söylenebilir. Buna göre Meriç nehri ana kol üzerinde Ergene nehri ile birleşimi öncesinde su seviyesinin 9.5 m ye kadar çıktığı, Meriç Nehri Edirne ili kesiminde su seviyesinin 1.5 m civarında seyrettiği tespit edilmiştir. 5. SONUÇ VE ÖNERİLER Aşağı Meriç Nehrinde 4 köprü enkesit yerinde nehir yatağının taşıyabileceği taşkın kapasitesi araştırılmıştır. Kesitlerin hiç biri 50 yıllık taşkınları karşılayamamaktadır. Meriç Nehri-Kirişhane enkesitleri taşıma kapasitesi 25 yıllık taşkınları karşılayabilirken, Meriç Nehri-Meriç Köprüsü taşıma kapasitesi 5 yıllık, Meriç Nehri- Ferre Köprüsü 2 yıllık taşkınları karşılayabilmektedir. Meriç Nehri- İpsala Köprüsü ise 2 yıllık taşkınları dahi karşılayamamaktadır. Aşağı Meriç Nehri İpsala dan Enez e kadar olan nehir boyunca bir alan taşkın riskiyle her zaman karşı karşıyadır. Özellikle İpsala civarında tarım arazilerinin birkaç yılda bir sular altında kalması ve taşkınlarla tarım arazilerinin elverişsiz hale gelmesi çalışmada elde edilen bulguları desteklemektedir. Aşağı Meriç Nehri üzerinde oluşabilecek muhtemel taşkınlar için değişik senaryolar uygulanmak suretiyle risk analizleri yapılmıştır. Taşkınlara karşı yapılacak önleme ve azaltma çalışmalarında

1054 3. Uluslararası Bursa Su Kongresi değişik senaryoların dikkate alınmasının önemi vurgulanmaya çalışılmıştır. Bu tür senaryolarda kullanılan modeller belirli bir veri tabanının üzerinde yapılmaktadır. Çalışmada Aşağı Meriç Nehri yatağı için DEM verileri ve çevresi için 1:25000 ölçekli topografik veriler kullanılmıştır. Bu verilere bağlı olarak çeşitli senaryolar oluşturulmuştur. Senaryolar Meriç Nehrinden 1000, 2000, 3000 m 3 /s debi gelirken Ergene Nehrinden 500 m 3 /s debi geldiği farz edilerek 3 ayrı senaryodan oluşmaktadır. Mike 11 programıyla senaryo taşkınları esnasındaki su yüksekliği ve taşkın alanı hesap edilmiş bu bilgiler ArcView 3x programında haritaya dönüştürülmüştür. 2005, 2006 ve senaryo taşkınları Google Earth uydu görüntüleri üzerine çakıştırılmış ve taşkınlar birbirileriyle kıyaslanmıştır. Meriç nehri taşkın debisinin arttırılması ile kesitlerde su seviyesi artış göstermektedir. Taşkın esnasındaki en yüksek su seviyesi; Kirişhanede 1-1.5 m, Yenicegörecede 3.5-4 m, İpsalada 3-3.5 m, Ferrede 1.5-2.5 m civarındadır. Ergene nehrinin debisi sabit olmasına rağmen, Meriç nehrinin debisindeki artış İpsala ve Yenicegörece arasında taşkın su seviyesi artışına sebep olmuştur. 2005 ve 2006 yılında meydana gelen taşkınlara ait uydu görüntüleri ile Taşkın Model uygulaması ile elde edilen taşkın yayılım haritaları çakıştırılmıştır. Senaryo 3 e ait taşkın yayılım haritasına bakıldığında Meriç nehri ana kol üzerinde Ergene nehri ile birleşimi öncesinde su seviyesinin 9.5 m ye kadar çıktığı, Meriç Nehri Edirne ili kesiminde su seviyesinin 1.5 m civarında seyrettiği tespit edilmiştir. Gerçek verilerde bu sonucu doğrulamaktadır. Her ne kadar gerçege yakın sonuçlar elde edilmiş olsa da, bu senaryoların daha gerçekçi ve doğru olabilmesi için nehir boyunca sıkça en kesit (50 m de 1 enkesit) alınması gerektiği kararına varılmıştır. Ayrıca sıkça alınan enkesitler boyuna kesitin de doğruluk payını arttıracağı kanaatine varılmıştır. Ayrıca ölçekli haritaların ölçeklerinin büyük olması, çalışmanın doğruluk payını artıracağı bilinmektedir. Bununla birlikte taşkın senaryolarının doğruluğunu test edebilmek için taşkın sırasında çekilmiş, uydu, hava fotoğraflarına ve yine taşkın esnasında yapılmış genişlikderinlik ölçümlerine (batımetri) ihtiyaç vardır. 6. KAYNAKLAR Bedient, P.B. ve Huber W.C., Hydrology and Floodplain Analysis, Addison-Wesley, 1988. Chow, V.T., Maidment, D.R., ve Mays, L.W., Applied Hydrology, Mcgraw-Hill, New York, USA,1988. Dartmouth University, http://www.dartmouth.edu/~floods/images/2005021evros.jpg, 2005. DHI (2000a) MIKE 11 User and Reference Manual. Danish Hydraulic Institute, Denmark. DHI (2000b) MIKE 11 GIS User Manual. Danish Hydraulic Institute, Denmark. DMİ, Meteorolojik Ölçümler, 2009. DSİ, Türkiye Akarsu Havzaları Maksimum Akımlar Frekans Analizi, Ankara, 2009. DSİ, Türkiye-Bulgaristan Sınırötesi İşbirliği Bölgesinde Taşkın Tahmini İçin Kapasite Geliştirilmesi ve Taşkın Kontrolü Projesi Planlama Raporu, 2006. EİE, Aylık Ortalama Akımlar (1935-2009), 2009a. EİE, Maksimum Anlık Feyezan Akımları, 2009b. EİE, Türkiye Akarsularında Sediment Gözlemleri ve Sediment Taşınım Miktarları, 2009c. Linsley, R.K., Kohler, M.D., ve Paulhus, J.I.H., Hydrology for Engineers, Mcgraw-Hill, New York, USA, 1988.

3. Uluslararası Bursa Su Kongresi 1055 McCuen, R..H., Hydrologic Design and Analysis, Prentice Hall, 1998. NASA, http://veimages.gsfc.nasa.gov/20541/turkey_tmo_2006079.jpg, 2006. Opan, M., Çok Barajlı Sistemlerde Çok Amaçlı Optimal İşletme, Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri, 2007. Sandalcı, M., Işık, S., Doğan, E., Saltabaş, L., Aşağı Sakarya Nehir Yatağının Taşkın Kapasitesinin Belirlenmesi, 1. Ulusal Taşkın Sempozyumu, DSI, 10-12 Ankara,2006. River Basin Management, Bulgarian Case Study Strahil Gerassimov, Elena Bojilova 2008 Operational Hydrological Forecasting System For The Management Of Reservoir Cascade On The Arda River İn Bulgaria Eram Artinyan, Florence Habets -2008 Management of Upstream Dams and Flood Protection of the Transboundary River Evros/Maritza Panagiotis Angelidis, Michalis Kotsikas, Nikos Kotsovinos 2009 On The Use of 1D And Coupled 1D-2D Modelling Approaches For Assessment Of Flood Damage İn Urban Areas Z. Vojinovic and D. Tutulic-2009 Floodplain Hydrology Of The Mekong Delta, Vietnam Nguyen Nghia Hung, Jos e Miguel Delgado, Vo Khac Tri, Le Manh Hung, Bruno Merz, Andr as B ardossy and Heiko Apel-2012 Multi-Risk İnterpretation of Natural Hazards For Settlements Of The Hatay Province İn The East Mediterranean Region, Turkey Using SRTM DEM A. C. Demirkesen-2011 Radar Hydrology: Rainfall Estimation W.F. Krajewski, J.A. Smith-2002 Flood Frequency Analysis For Nonstationary Annual Peak Records İn An Urban Drainage Basin Gabriele Villarini, James A. Smith, Francesco Serinaldi, Jerad Bales, Paul D. Bates, Witold F. Krajewski-2009 Effect Of Topographic Data, Geometric Configuration And Modeling Approach On Flood İnundation Mapping Aaron Cook, Venkatesh Merwade-2009 Regional Flood Frequency Analysis Using L Moments for the Buyuk and Kucuk Menderes River Basins of Turkey Betül Saf-2009 Radar Analyses Of Extreme Rainfall And flooding İn Urban Drainage Basins Gabriele Villarini, James A. Smith, Mary Lynn Baeck, Witold F. Krajewski-2009 An İnformation System For Risk-Vulnerability Assessment To Flood Subhankar Karmakar, Slobodan P. Simonovic, Angela Peck, Jordan Black-2010