I. Eğitim Sisteminin Tanımı AVRUPA DAKĠ EĞĠTĠM SĠSTEMLERĠ ÜZERĠNE ÖZET BELGELER ALMANYA 1. Eğitimdeki Nüfus ve Öğrenim dili 2002 yılında 29 yaşındaki ve 29 yaş altındaki insanların sayısı 26,761,235 ti (nüfusun %32,5 i) ve tam gün zorunlu eğitimde 8,962,815 genç insan vardı.öğrenim dili ise genellikle Almanca dır. 2. Ġdari Denetim ve Kamu Finansmanlı Eğitimin Oranı 2003 yılında, öğrencilerin % 94 ü devlet okullarına giderken geri kalan %6 lık kesim özel okullara gitmekteydi. Almanya Federal Cumhuriyeti nde eğitim sisteminin sorumluluğu Devletin federal yapısı tarafından düzenlenmektedir. Anayasaya (Grundgesetz) göre eğitim mevzuatı ve yönetimi esasen Länder in (Milli Eğitim, Kültür İşleri ve Bilim Bakanlıkları nın bölge temsilciliklerini, bölgesel makamlar (Bezirksregierung / Oberschulamt) ve daha alt düzey okul denetleme makamlarını (Schulamt) içeren bir sistem) sorumluluğundadır. Bu sistem özellikle okul sistemine, yüksek öğrenim ve yetişkin eğitimi/ sürekli eğitim sektörüne uygulanmaktadır. Federal hükümetin eğitimdeki sorumlulukları Anayasa (Grundgesetz) da tanımlanmıştır. Bu sorumluluklar arasında yüksek öğrenim genel çerçevesi hakkında mevzuat, bireysel eğitim için mali destek, ve genç akademik personelin terfisi konuları da yer almaktadır. Ayrıca Anayasa, eğitim planlama ve araştırmanın teşviki sektöründe olduğu gibi Federasyon ve Länder arasında belirli şekillerde işbirliği de sağlamaktadır. Her Eyalette bulunan Okul denetleme makamları teftişten sorumludur ve okul sistemi içinde akademik, yasal ve personel denetimi görevini icra ederler. Her okulda eğitimle ilgili konulardan sorumlu olan bir öğretmenler kurulu ve okul yönetmeliklerine ve disiplin kurallarına karar veren bir okul konseyi (bu konsey öğretmenleri, aileleri ve öğrencileri kapsar) bulunmaktadır. Bu kurulların göreli yetkileri Länder içinde değişiklik göstermektedir. Tüm genç nüfusun üçte ikisinin katıldığı İkili Sistemde (duales system) (hem iş yerinde hem okulda sunulan Mesleki eğitimde İkili Sistem) başlangıç eğitimi söz konusu olduğunda iş yerlerindeki eğitim firmalar, okuldaki eğitim ise Länder tarafından finanse edilir. İş yeri etkinlikleri, eğitime yönelik düzenlenmiş ulusal seviyedeki kuralları izlerken, okul-bazlı çalışmalar için bu kurallara göre uyarlanmış ve Länder tarafından kurulmuş bir öğretim programı bulunmaktadır. İş yerinde mesleki eğitim kamu hukuku kurumları tarafından denetlenmektedir (örneğin; sanayi ve ticaret odaları, zanaatkarlar odaları, v.b.)
3. Okul öncesi Eğitim Pek çok Länder de okul öncesi eğitim sorumluluğu sosyal bakanlıklarca üstlenilmiştir. 3 ila 6 yaş arasındaki çocuklar çoğunlukla özel kuruluşlar (esas olarak kiliseler ve sosyal yardım dernekleri) tarafından idare edilen ana okullarına (Kindergärten) gidebilirler. Bu okullar büyük kamu sübvansiyonlarından gelen ödeneklere ve diğer fonlara dayanmalarına rağmen ailelerden okula yardımda bulunmaları talep edilmektedir. 2003 3 yaş 4 yaş 5 yaş Okul Öncesi Eğitim % 58,9 % 83,8 % 89,8 4. Tam Gün Zorunlu Eğitim (a) Evreler Grundschule (ilk öğretim) Orta Öğetim Birinci Devre - Orientierungsstufe (farklı okul türleri içinde veya ayrı örgütsel bir birim olarak oryantasyon aşaması ) - Gymnasium/ Realschule/ Hauptschule/ Gesamtschule/ Mittelschule gibi çok çeşitli eğitim dersleri sunan okul türleri 6 10 yaş (6 12, Berlin & Brandenburg) 10 12 yaş 10/ 12 15/ 16 yaş Orta öğretim İkinci Devre (bakınız Bölüm 5) 15/ 16 18/ 19 yaş Tam gün eğitim 6 ve 15 veya 16 yaş (eyalete bağlı olarak) arasındaki herkes için zorunludur ve yarı zamanlı eğitim ise 18 yaşını doldurmayanlar ve tam gün okula gitmeyenler için zorunludur. (b) Kabul Kriterleri Genellikle, çocuklar 6 yaşından itibaren Grundschule a kabul edilirler. İlk aşamada zorunlu eğitime tabi tutulan çocuklar bütün çocuklar için aynı olan yerel bir ilkokula girerler. İlk okuldan orta öğretim düzeyindeki okul türlerinden birisine geçiş söz konusu eyaletin mevzuatına bağlı olarak farklı yönetmeliklere tabi tutulur. Ortaöğretim birinci devrede devam edilen okul türüne aileler, ilk okul tarafından yapılan bir değerlendirmeyi esas alarak karar verirler. Çeşitli türlerdeki orta dereceli okullara kabul, öğrencilerin belli performans kriterlerini yerine getirmelerine ve/ veya eğitim makamlarınca verilecek bir karara tabi tutulabilir. Zorunlu eğitimin tamamı ücretsizdir. (c) Okul Gününün/ Haftasının/ Yılının Süresi Ders yılı, Ağustos tan Temmuza kadar uzanan sürede 188 (5 günlük okul haftası) ve 208 (6 günlük okul haftası) gün arasında bir süreyi kapsamaktadır. Okul günü ve haftasının süresine her bir Länder kendisi karar verir. Okullar haftanın beş ya da altı günü açıktır (çoğunlukla sabahları). Her bir haftada ilk okul düzeyinde 19 28 ders saati, orta okul düzeyinde ise 28 30 ders saati bulunmaktadır. Bir ders 45 dakika sürer. 2002/ 2003 öğrenim yılında, yıllık minimum ortalama öğretim saati ilk öğretimde 698 saattir ve orta öğretim birinci devrede okul türüne bağlı olarak bu süre 875 ila 987 saat arasında değişmekteydi.
(d) Sınıf Büyüklüğü/ Öğrencilerin Gruplandırılması 2002 yılında ilk öğretimde sınıf başına ortalama 22 öğrenci ve orta öğretim birinci devrede eyalete ve okul türüne bağlı olarak ortalama 24.5 öğrenci vardı. Öğrenciler genellikle yaşlarına göre gruplandırılmaktadır ve orta öğretim düzeyinde bazı derslerde ayarlama yapılmaktadır. Orta okul öğrencileri ayrı ayrı ders öğretmenlerine sahipken, birinci sınıflarda tüm dersler için başlangıçta tek bir öğretmen vardır. (e) Öğretim programı denetimi ve içeriği Länder bakanları öğretim programına karar verir, öğretme yöntemlerini tavsiye eder ve ders kitaplarını onaylarlar. İlk öğretimdeki temel dersler genellikle okuma, yazma, aritmetik, doğa ve sosyal bilimlerine giriş olarak Sachunterricht, sanat, müzik, spor ve dini eğitimi içermektedir. Ortaöğretim öğretim programı kurumun türüne bağlıdır. Ancak genellikle ilk öğretimdeki temel derslere devam edilir ve en azından bir yabancı dil ve doğa ve sosyal bilimler dersleri içerir. (f) Değerlendirme, ilerleme ve yeterlilikler Yazılı sınavlara ve sözlü katılımlara dayalı sürekli değerlendirme tüm seviyelerde uygulanan evrensel bir uygulamadır. Öğrencilerden bir ders yılını tekrar etmesi istenebilir. Orta öğretim birinci devrenin sonunda uygun standartlara ulaşan öğrenciler mezuniyet belgesi alırlar. Pek çok durumda değerlendirme öğretmen tarafından yürütülür. 5. Ortaöğretim ikinci devre ve ortaokul sonrası öğretim (a) Eğitim türleri Aşağıdaki okul türlerinde Genel Orta öğretim 16 18/ 19 yaş İkinci Devre (Gymnasiale Obrestufe): Gymnasium/ Berufliches Gymnasium/ Fachgymnasium/ Gesamtschule Mesleki eğitim Berufsfachschule (tam zamanlı mesleki okul) Fachoberschule (tam zamanlı mesleki okul) Barufsoberschule (tam zamanlı mesleki okul) Duales system (İkili sistem: yarı zamanlı mesleki okul ve yarı zamanlı iş başı öğretim) 15/ 16 18 yaş 16 18 yaş 18 19 yaş 15/ 16 18/ 19 yaş (b) Kabul Kriterleri Gymnasiale Oberstufe a (Gymnasium un üst seviyesi) kabul belli başarı standartlarını karşılayan orta öğretim birinci devre mezuniyet belgesi gerektirmektedir. Tam zamanlı mesleki eğitime kabul koşulları seçilen okulun türüne bağlıdır. İkili sistem, sonuçlarına bakılmaksızın orta öğretim birinci devre okulundan mezun olan herkese açıktır. (c) Öğretim Programının denetimi ve içeriği Öğretim programı orta öğretim ikinci devre ve eğitim türüne uygun olarak çeşitlilik göstermektedir. Gymnsiale Oberstufe taki öğrenciler şu 3 gruptaki derslerden seçim
yapmak zorundadırlar: dil/ edebiyat/ sanat; sosyal bilimler; ve matematik/ doğa bilimleri/ teknoloji. Berufsfachschulen deki mesleki programlar, mesleki derslerin yanı sıra Almanca, sosyal çalışmalar, matematik, doğa bilimleri, bir yabancı dil ve spor içermektedir. İkili sistemdeki mesleki öğretim, ulusal seviyede düzenlenmiş öğretim kuralları (iş yeri unsuru) ve tüm ekonomik alanlarda Länder (okul bazlı etkinlik) tarafından oluşturulan öğretim programı gereğince 350 meslek dalına yönelik olarak düzenlenmiştir. (d) Değerlendirme, ilerleme ve yeterlilikler Abiturprüfung u geçen öğrenciler yüksek öğretime girmelerine imkan sağlayan Zeugnis der Allgemeinen Hochschulreife i alırlar. Tam gün mesleki okullardaki mesleki dersler öğrencileri belirli bir mesleğe hazırlar ya da bir yüksek öğretime (Zeugnis der Fachgebundenen Hochschulreife ve Fachhochschulreife) girmelerine imkan tanır. İkili sistemdeki adaylar ilgili yetkili organların (zanaatkarlar odaları, sanayi ve ticaret odaları, serbest meslek odaları veya diğer kamu hukuku kurumları) imtihan heyeti önünde bir final sınavını geçer ve yetkili organlardan bir mezuniyet belgesi alırlar. Buna paralel olarak Berufsschule, eğer öğrenci tüm derslerde asgari performansı gösterdiyse bir mezuniyet belgesi alır. 6. Yüksek öğretim (a) Kurum türleri Üçüncü düzey eğitim, bir mesleğe giriş için gerekli çalışma derslerini sunan yüksek öğretim kurumlarını ve diğer kuruluşları kapsamaktadır. Yüksek öğretim kurumları Universitäten (üniversiteler), ve eş değerdeki yüksek öğretim kurumlarını (Technische Hochschulen/ Universitäten, Pädagogische Hochschulen, Theologische Hochschulen), Kunsthochschulen (sanat kolejleri), Musikhochschulen (müzik kolejleri) ve Fachhochschulen (uygulumalu bilimler üniversiteleri) içermektedir. Bazı Länder ler tarafından sunulan Berufsakademie yüksek okul kesiminin bir bölümünü oluşturur ve ikili sistemin ilkelerini korumak için Studienakademie de yürütülen akademik eğitim ile uygulamalı şirket içi mesleki eğitimi birleştirir. (b) GiriĢ Zeugnis der Allgemeinen Hochschulreife, bu belgeyi elinde bulunduranlara tüm yüksek öğretim kurumlarındaki bütün derslere ve ders alanlarına kabul edilme hakkını kazandırır. Zeugnis der Fachgebundenen Hochschulreife ise bu belgeyi elinde bulunduranlara bir üniversitede ya da eş değerdeki bir yüksek öğretim kurumunda belirli konuları çalışma hakkı verir. Sanat ve müzik kolejlerindeki çalışmalara kabul ise genellikle Zeugnis der Allgemeinen Hochschulreife belgesi ve sanatsal yeteneğin kanıtlanmasını gerektirmektedir. Fachhochschule ya da Berufsakademie ye kabul için ön koşul ise ya Fachhochschulreife ya da Allgemeine/ Fachgebundene Hochschulreife tir. Giriş koşullarını karşılayan tüm adaylar herhangi bir özel kabul prosedüründen geçmeksizin çalışmak için seçtikleri derse kayıt olurlar. Eğer başvuran adayların sayısı belirli derslerde mevcut yer sayısını aşarsa yerler ulusal/ bölgesel düzeyde ya da ilgili yüksek öğretim kurumlarında yapılacak olan seçme prosedürlerine göre tahsis edilir. Temel seçim kriterleri adayın aldığı ve yüksek öğretime giriş yeterlilik belgesine kaydedilen ortalama ders notu ile belgelerini alış zamanları ve yüksek öğretim kurumuna başvurdukları zaman arasındaki süredir. İlave kriterler şunlar
olabilir: mülakatlar, yüksek öğretim kurumu tarafından yapılan seçim prosedürleri ve konuyla ilgili testler. 2005 yılından itibaren kamu tarafından finanse edilen yüksek öğretim kurumlarına giriş, bir mesleğe girişe yeterlilik sağlayan ilk akademik dereceye kadar ücretsizdir. Bu ayrıca ikinci bir akademik dereceye götüren birbirini izleyen derslerin alınması durumunda da uygulanır. Diğer taraftan, bu durum kayıt için idari ücretlerin ya da ek bir dersin alınması veya uzun dönemli öğrenciler için okul ücretleri olasılığının olmadığı anlamına gelmez. (c) Yeterlilikler Yüksek öğretimdeki yeterlilikler izlenen dersin türüne ve uzunluğuna göre çeşitlilik göstermektedir. Bir üniversitedeki ya da eşdeğer bir kurumdaki çalışmalar bir akademik sınav (Diplom sınavı, Magister sınavı), devlet sınavı, dini sınav (din biliminde) veya sanatsal sınav ile son bulur. Yüksek öğretim sistemini 2 ana döneme dayalı derece sistemine uydurmak için, tüm yüksek öğretim kurumlarında 1998 yılından bu yana Lisans ve Yüksek lisans derecelerinde yeni bir mezuniyet sistemi uygulanmaktadır. Fachhochschulen deki çalışmalar Diplom (FH), lisans ve yüksek lisans dereceleri ile devam eder. Berufsakademien de sınavlarını başarıyla tamamlayan öğrenciler Diplom derecesi (bu dereceye Berufsakademie için BA kısaltması eklenir) veya Lisans derecesi alırlar. Universitäten (üniversiteler) ve eş değerdeki yüksek öğretim kurumları doktora derecesi verme hakkını kendilerinde bulundurmaktadır. Yüksek lisans derecesi veya yeterli Diplom (FH) derecesi olan Fachhochschule mezunları doktora çalışmaları için bir üniversiteye belirlenen ek koşulları da yerine getirdikleri takdirde kabul edilebilirler. 7. Özel Ġhtiyaçlar Özel ihtiyaçların temel olarak sağlandığı yerler özel ihtiyaçlı çocuklara eğitim veren okullardır. Ancak, özel ihtiyaçlı çocuklar ve öğrencilerin yaygın eğitime dahil olmalarını teşvik etmek için programlar başlatılmaktadır. 2002 yılında, ilk ve orta öğrenimdeki tüm öğrencilerin % 4.8 den biraz fazlası ayrı okullara gitmekteydi ve özel ihtiyaçları olan öğrencilerin büyük kısmı belirli sınırlar içinde bulunan tesislerde bulunmaktaydı (özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin % 13 ü). İkili mesleki eğitim sisteminde, özel öğrenme sorunları olan ya da sosyal olarak dezavantajlı olan gençler için yardım sağlanmakta ve bu da kanunla (Sozialgesetzbuch III) düzenlenmektedir (örneğin, iş başında eğitimde destek veya işyeri dışındaki kurumlarda mesleki eğitim). 2002 yılında, 1,62 milyon öğrencinin %8.8 i bu yardımı almıştır. 8. Öğretmenler Tüm okul öncesi eğitim personeli orta öğretim ikinci devre düzeyinde eğitilir. İlk ve orta dereceli okul öğretmenleri üniversitelerde, sanat ve müzik kolejlerinde eğitim görürler ve genellikle 2 dersten ve eğitim bilimlerinin birinci ve ikinci Staatsprüfung (devlet sınavı) sınavını geçerler. İlkokul öğretmenleri genel derslere giren ve ortaokul öğretmenleri de belirli konularda uzmanlaşmış öğretmenlerdir. Öğretmenler genellikle eyalet tarafından istihdam edilir ve kanunlara göre devlet memuru statüsüne sahiptir. II. Eğitimle Ġlgili Devam Eden Reformlar ve TartıĢma Konuları Alman devleti federal yapısının verdiği yetkiye dayanılarak reform konusundaki tartışmalar hem Länder düzeyinde hem de Federal düzeyde yürütülmektedir. Her Länder bireysel olarak başlangıçta kendi eğitim sistemlerindeki reformların yürütülmesinden sorumlu olsa da
Kultusministerkonferenz (Eğitim ve Kültür İşleri Bakanları Konferansı) çerçevesinde tüm Länder ler için önem taşıyan konularda ortak tavsiyeler yoluyla eğitim reformları hazırlamak için birbirleriyle işbirliği yaparlar. Federal hükümeti ve Länder i ortak olarak etkileyen tüm eğitim reformlarından sorumlu olan tartışma forumu Bund Länder Kommission für Bildungsplanung und Forschungsförderung dur. (Eğitim Planlama ve Araştırmayı Teşvik Bund Länder Komisyonu).Bu komisyonda Federasyon ve Länder Alman anayasasının 91b maddesinin hükümleri uyarınca işbirliği yapar. Federasyon ve Länder in daimi danışma kurulları, yükseköğretim kurumları, bilim ve araştırmanın yapısı ve içeriğinin gelişimi konusunda tavsiyeler sunan Wissenschaftsrat ı (Bilim Konseyi) da içermektedir. Eğitim sisteminin tüm alanlarındaki reformlar konusunda devam etmekte olan tartışmalarda müzakere edilen noktalardan sadece bir kaçı burada takdim edilebilecektir. Bu yüzden aşağıda yer alan genel açıklama, bölgeler üstü çıkarlar içeren, Federal düzeyde veya Bund Länder organlarında uğraşılmakta olan ve oldukça fazla önem taşıyan reform planlarını gözler önüne sermektedir. 1. Hazırlık veya Planlama AĢamasındaki Reformların Durumları/ Önemli Alanları Okullarda Kalite güvencesi, Tüm Länder i bağlayan eğitim standartlarının tanıtılması ve yaşam boyu eğitimin tüm aşamalarını kapsayan Alman eğitim sistemi konusunda Federasyon ve Länder tarafından düzenli bir raporlama sisteminin oluşturulması. Öğrencilerin sosyo ekonomik altyapıları ve performansları arasındaki yakın ilişkinin azaltılması. Çocukları erken yaşta geliştirme ve bireysel desteği artırma. Tüm gün süren etkinlikler ve bakım sunan okulların sağlanması. Göçmen ailelerden gelen çocukları özellikle Almanca bilgisi konusunda ilerletme. Okuma, matematik ve fende okur yazarlığın ilerletilmesi. Geleceğe yönelik öğretmen eğitim programları şekillendirme. Yüksek öğretim kurumlarının özerkliğini değerlendirme, performansla ilgili finansman mekanizmaları, devlet memurları kanunu ile birlikte güçlendirme. Lisans ve Lisansüstü dereceleri olan 2 ana devreye dayalı yeni okuma sistemlerinin getirilmesi yoluyla Bologna Sürecinin uygulanması Almanya nın eğitim sahası olarak uluslararası çekiciliğinin artırılması Yüksek öğretimde araştırma konusunda mükemmellik ağlarının yanı sıra uluslararası bağlamda rekabetçi ve oldukça etkin olan üniversitelerin geliştirilmesi. Yeni kuşak akademisyen ve bilim adamlarını teşvik etme Yüksek öğretim kurumlarına kabul prosedürlerinin (çalışma yerlerinin tahsisi) ıslah edilmesi. Yüksek eğitim ve öğretimde uzaktan öğrenme ve yeni medya araçlarının kullanılması İleri eğitim ve yaşam boyu öğrenmenin devam eden stratejik gelişimi Açık, esnek ve şirkete yönelik eğitim düzenlemelerinin ve yeni iş ve mesleklerin geliştirilmesi Deneysel eğitim araştırmalarının güçlendirilmesi 2. Reform Planlarından Etkilenen Eğitim düzeyleri Ģunlardır: Okul öncesi eğitim ve ilk öğretim Orta öğretim Üçüncü düzey öğretim
3. Reformların Nitel ve Nicel Hedefleri Gün boyu etkinlik ve bakım sunan okulların kurulması ve geliģtirilmesi Almanya da, yarım gün okul geleneksel öğretim şeklidir ve tam gün okullar halen istisnadır. Tam gün eğitimin genişletilmesi faaliyetlerinin eğitim reformları sürecinde kalıcı etkiler yaratması amaçlanmaktadır. Öğrencilerin bireysel desteği, sosyal alt yapı ve eğitimsel başarı arasındaki güçlü bağı kırmak için eğitim sürecinin merkezine doğru hareket edecektir. Tam gün eğitimin kurulması ile şu amaçların başarılması hedeflenmektedir: tüm öğrenciler için bireysel destek, derslerin birleştirilmesi yoluyla eğitim ve öğretimde reform, ek teklifler ve boş zaman etkinlikleri, okulun sosyal, kültürel ve ekonomik çevreye entegre edilmesi, pedagojik personele nitelik kazandırma. Geleceğe yönelik Öğretmen Eğitim Programları ġekillendirme Öğretmen eğitiminde etkililik ve profesyonelliğin sağlanmasına yönelik standartların uygulanmasına, Öğretmen eğitimi sırasında daha geniş kapsamlı uygulamalı oryantasyona, Eğitimin teorik ve uygulamalı aşamaları arasındaki ilişkilerin artırılmasına, Tanısal ve yöntemli rekabet hususunda öğretme uygulamasını geliştirecek önlemlere, Yeni diplomalı öğretmenler için memuriyete geçme sürecinin özel önemine, Resmi öğretmenlik eğitimi (Seiteneinsteiger) olmaksızın yüksek öğretim mezunlarının mesleğe kazandırılmasına, Öğretmenlik mesleğinin imajının iyileştirilmesine, ilişkin yeni yaklaşımların geliştirilmesi. Mesleki Eğitim Reformu Eğitim Sözleşmesi Şirket içi eğitim yerlerinin sağlanmasında sürekli olarak karşılaşılan gergin durum karşısında, Federal hükümet ve büyük ticaret birlikleri 2004 yazında Almanya da Meslek Eğitimi ve Vasıflı İşgücünün Geliştirilmesine yönelik Ulusal Sözleşme yi (Almanya da Nationaler Pakt für Ausibildung und Fachkräftenachwuchs) imzalamışlardır. Bu sözleşmenin önemli noktaları şunlardır: Sanayi ve Federal hükümet kendilerini gelecek 3 yıl içinde eğitim fırsatlarını önemli derecede artırmaya adamaktadırlar. Sanayi kendisine, gelecek 3 yılda şirket içi eğitim için toplam 90,000 kişilik yeni yer sağlama bağlayıcı hedefini koymuştur. Sanayi, gelecek 3 yıl içinde mesleki eğitime ilk adım olarak mesleki eğitim öncesi yeterlilikler için toplam 75,000 kişilik staj imkanı sunmaya karar vermiştir. Federal hükümet, Federal yönetimdeki eğitim imkanlarını %20 ye kadar artırmaya karar vermiştir. 2004 yılının sonunda, sözleşme ilk olumlu sonuçlarını zaten ortaya koymuş olacaktır. Ticaret ve sanayi alanında şirket içi mesleki eğitim için 58,000 den fazla yeni yer yaratılmıştır. Bu geçmiş yılla karşılaştırıldığında ek 20,000 eğitim sözleşmesinin sonuçlandığı anlamına gelmektedir. Mesleki Eğitim Yasasında reform:
2004 yazında Federal hükümet, Mesleki Eğitim Yasası nın modernleştirilmesi ve esnekleştirilmesi için basit bir reform başlatmıştır. Reform önlemleri daha fazla sayıda genç insan mesleki eğitim sunmaya, uluslararası rekabeti sağlamaya, bölgesel istikrarı sağlamaya, eğitim sistemleri arasında geçirimliliği artırmaya ve eğitime aktif bir şekilde dahil edilen şirketler (Ausbildungsbetriebe) ve mesleki okullar arasında işbirliğini güçlendirmeye hizmet edecektir. Dahası, mesleki eğitim konulu komiteleri küçülterek bürokratik çaba azaltılacaktır. Daha az Ayrıcalık sahibi olanlar için destek önlemleri: Mesleki eğitim alanında daha az ayrıcalık sahibi olanlara yönelik destek önlemlerinin daha kapsamlı bir şekilde modernleştirilmesi ve yapısal olarak geliştirilmesi için Eğitim ve Araştırma Federal Bakanlığı Özel öğrenme Sorunları olanlar ve Sosyal olarak dezavantajlı olanlar için Beceri Mesleki Yeterliliklerin Teşviki (Kompetenzen fördern Berufliche Qualifizierung für Zielgruppen mit besonderem Förderbedarf BQF programm) programını başlatmıştır. Avrupa Sosyal Fonu (ASF) tarafından ortak finanse edilen program 2006 yılı boyunca çalışacaktır. Bu program, henüz bir mesleki eğitimi tamamlamamış gençlere yeni başlama noktaları ve yeterlilik yolları sunacaktır. Bu program içinde finanse edilen model önlemler, göçmenlerin mesleki eğitim umutlarını geliştirmenin yanı sıra, destek yapılarını mükemmelleştirme, eğitim olanaklarındaki çalışmaların iyileştirilmesi, okullarda halen var olan mesleki eğitim (Ausbildungslosigkeit) eksikliğini önlemeye yönelik yaklaşımların güçlendirilmesi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Yüksek Öğretim Sektöründe Yapısal Reformlar ve Almanya nın Eğitim Yeri olarak Uluslararası Çekiciliğinin Artırılması Ders kredilerinin transferini kolaylaştırmak için performans puanlama sistemlerinin yanı sıra lisans ve lisansüstü derecelerinin başlatılması Yeni lisans ve lisansüstü derslerinin geliştirilmesi için uygun faaliyet alanı sağlayan, şeffaflık yaratan, uluslararası tanınmaya yardımcı olan çeşitlilik ve rekabete dayalı bir kalite güvencesi sisteminin oluşturulmasına olanak sağlayan akreditasyon prosedürleri. Yaratıcılık kapsamını sağlayacak büyük bir özerklik ve bağımsızlık Performansa yönelik bir maaş sisteminin başlatılması, akademisyenler ve bilim adamlarına daha erken aşamalarda profesörlük niteliği kazandırma imkanı, personel konuşlanmasında daha fazla esneklik. Bu yapısal reformları başlatmak için Yüksek Öğretim Çerçeve Kanunu en son Aralık 2004 te değiştirildi ve Yüksek Öğretim Kurumlarındaki Profesörlerin İstihkakı konulu Kanun Şubat 2002 de yürürlüğe girdi. Derece programlarının akreditasyonu için Länder, 2005 yılında kamu hukuku altındaki bir vakıf haline gelecek olan ve Almanya nın merkezi Akreditasyon kurumu olarak faaliyet gösterecek olan bağımsız bir Akreditasyon Konseyi kurmuştur. Konseyin sorumlulukları, kanuni bir hüküm ve derece programlarının akreditasyonunun (Almanya da Eckpunkte für die Weiterentwicklung der Akkreditierung) geliştirilmesi konulu Ekim 2004 teki önerge ile belirtilmiştir. Fırsat EĢitliği Öğrenci ve talebeler için sosyal olarak adil ve şeffaf bir mali destek sistemi (Federal Eğitim Destek Kanunu ndaki reformlar Nisan 2001 de yürürlüğe girmiştir.) Kadın ve erkek için fırsat eşitliği
4. PlanlanmıĢ reformlar veya bir bütün olarak eğitim sektörüyle ilgili müzakerelerde / kamu tartıģmalarında ele alınan önemli konular Öğrenci baģarılarının uluslararası ve ulusal karģılaģtırmalı çalıģmalarına katılım Eğitim politikası konusunda karar vermek için deneysel bir temel olarak hizmet etmesi tasarlanan 15 yaş öğrencilerinin öğretim programları arası yeterliklerinin yanı sıra Länder ler arasında okuma becerileri, matematiksel ve doğa bilimsel bilgi ile ilgili okul performansı arasında bir karşılaştırma. Almanya OCDE nin Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı nda (PISA) yer almaktadır. Aralık 2001 de sonuçlar basıldıktan sonra Eğitim Bakanları Daimi Konferansı Länder in faaliyette bulunacağı yedi alan tespit etmiştir. Bu alanlar öğretmen eğitiminin daha profesyonel hale getirilmesinin yanı sıra okul öncesi eğitim, ilk ve orta öğretimin iyileştirilmesini, ilk ve orta okullar için eğitim standartlarının geliştirilmesini içermektedir. Karşılaştırmalı testlerin sonuçları, Alman eğitim sisteminin kalitesinin artırılması ve geliştirilmesi için çeşitli reformların gerekli olduğunu açık bir şekilde göstermiştir. Gerekli önlemler, daha önce oluşturulan kriterlere dayalı reform önlemlerinin değerlendirilmesinin yanı sıra stratejik eğitim hedefleri, eğitim sisteminin merkezi alanları için çıktıya yönelik denetim, tüm mevcut kaynakların odaklanmasını içermektedir. Buna ek olarak, pedagojik süreçlerde başarı ve başarısızlığın nedenleri konusunda deneysel bir araştırma gerekmektedir. Öğrenci başarısı konusunda uluslararası anket sonuçlarına ait çeşitli belgelere (örneğin; PISA 2000, PISA 2003, PIRLS) aşağıdaki ineternet adresinden ulaşılabilir: http://www.kmk.org/schul/home.htm?leistung Eğitim Standartları yoluyla Kalite Güvencesi Federal hükümet ve Länder, tüm Länder i bağlayan eğitim standartlarının (Bildungsstandards) geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinin Alman eğitim sisteminde kaliteyi sağlamak için merkezi bir unsur olduğuna inanmaktadır. Eğitim standartlarının tanıtılması için gerekli temeller ve gereksinimler çoktan bilimsel olarak hazırlanmıştır ( Daimi Konferans tarafından hazırlanan standartlar kavramı konusunda. Bakınız: http://www.kmk.org/schul/bildungsstandards/argumentationspapier308kmk.pdf ). 2003 ve 2004 yıllarında Eğitim Bakanları eğitim standartlarında 3 temel aşama üzerinde anlaşmaya varmışlardır: Almanca ve matematik derslerinde 4. sınıftan sonra ilk seviyenin sonunda ve almanca, matematik ve birinci yabancı dil (İngilizce, Fransızca) derslerinde Hauptschule mezuniyet belgesi için orta öğretim birinci devre sonunda. Doğa bilimlerinin (biyoloji, kimya, fizik) yanı sıra aynı dersler (Almanca, matematik, birinci yabancı dil) için Realschulen eğitim standartlarında 10 sınıfın tamamlanması sonucu alınan mezuniyet belgesinin sırasıyla 2004/ 05 ve 2005/ 06 öğretim yılında uygulanmasına Länder tarafından karar verilmiştir. Standartlar bireysel dersin rekabet alanlarına dayanmaktadır ve derslerin ayrı ayrı temel ilkelerini taşımaktadır. Sürekli olarak geliştirilmesi gereken ve Länder in ve buradaki okulların dahili ve harici değerlendirmesine hizmet eden soru ve alıştırma havuzları oluşturulmalıdır. 2004 yılında Länder ve Humboldt Üniversitesi tarafından Berlin de kurulan Eğitimde Kalite Geliştirme Enstitüsü (Institut für Qualitätsentwicklung IQB) eğitim standartlarının karşılanıp karşılanmadığını düzenli olarak kontrol etmekle yükümlüdür.
Öğretmen Eğitimi Programları için Standartlar Tanısal ve yöntemsel rekabetin geliştirilmesi hususunda öğretmen eğitimi için standartların geliştirilmesi profesyonelliği hedefleyen bir öğretmen eğitimi için ek bir temel sağlamaktadır. Eğitim Bakanları Daimi Konferansı, eğitim bilimleri ve konuyla ilgili didaktikleri kapsayan mesleki teori (Bildungswissenschaften) ile ilgili standartları geliştirmek için harici uzmanları içeren çalışma grubuna yetki vermiştir. Aralık 2004 te Eğitim Bakanları yüksek öğretim kurumlarındaki dersleri ve öğretmen eğitiminin 2. sınıfı olarak bilinen hazırlık hizmetini (Vorbereitungsdienst) kapsayan öğretmen eğitimi konusunda Länder tarafından uygulanacak olan standartları kabul etmiştir. Kalite Güvencesi ve Yüksek Öğretimde öğretim ve araģtırmanın değerlendirilmesi Öğretimin kalitesinin zorunlu olarak değerlendirilmesi sadece Yüksek öğretim Çerçeve Kanunu nun 1998 yılında değiştirilmesinden bu yana sağlanmaktadır. Çeşitli yüksek öğretim kurumlarını kapsayan ilk değerlendirme yapıları 1994 ten beri belirmektedir. Değerlendirmenin sonuçları, yüksek öğretimin finansmanı üzerinde doğrudan etkiye sahip olabilir. Nicel performans göstergeleri giderek artan bir şekilde kaynakların tahsisi için bir temel olarak kullanılmaktadır. Yeni lisans ve yüksek lisans derslerinin tanıtımına yönelik bir akreditasyon prosedürü oluşturulmuştur. Bu prosedür akademik içerik bakımından minimum standartları sağlamak ve derecelerin mesleki uygunluğunu kontrol etmek için kurulmuştur. 2005 yılında Eğitim Bakanları Daimi Konferansı, yüksek öğretimde araştırma ve öğretimde kalite güvencesi konulu genel kavramı tartışacaktır. Eğitim Sisteminin GeliĢtirilmesi konulu Düzenli Raporlama 1999 yılında Federal hükümet ve Länder, Alman eğitim sisteminin kalitesini ve gelecekteki yaşama kabiliyetini temin etmek için Forum Bildung u kurdular. 2001 yılında Forum Bildung tarafından yayımlanan tavsiyeler hem Federal hükümeti hem de Länder i etkilemektedir ancak bu tavsiyeler kurumlarda çalışanlara ve eğitim sürecine doğrudan katılanlara da yöneltilmiştir. Federal hükümet ve Länder, eğitim sisteminin kalitesini temin etmeye ve geliştirmeye yarayan tüm program ve önlemler için temel olarak eğitim konulu genel ulusal bir raporlamanın gereği üzerinde anlaşmaya vardılar. Alman eğitim sisteminin gelişiminden sonuç çıkarmak için okul eğitimi konusunda ilk rapor (Bildungsbericht für Deutschland: Erste Befunde) 2003 sonbaharında yayınlanmıştır. (Özeti http://www.kmk.org/aktuell/bb_zusammenfassung.pdf adresinde mevcuttur.)
III. Eğitim Sisteminin Tanımı AVRUPA DAKĠ EĞĠTĠM SĠSTEMLERĠ VE DEVAM EDEN REFORMLAR ÜZERĠNE ÖZET ULUSAL BELGELER AVUSTURYA 1. Eğitimdeki Nüfus ve Öğrenim dili 2003 ün başında, nüfusun yaklaşık % 56 sı 29 yaşın altında ve eğitim görmekteydi. Zorunlu eğitim yaşında olan 838,000 genç vardı. Öğrenim dili ağırlıklı olarak Almancadır ancak dil azınlığının olduğu bölgelerde ilkokullardaki öğrenim iki dilli kuruluşlarda Almanca ve Slovence, Macarca ve Hırvatça arasında bölünmüştür. 2. Ġdari Denetim ve Kamu Finansmanlı Eğitimin Kapsamı 2002/2003 öğretim yılında, öğrencilerin yaklaşık % 89 u devlet tarafından finanse edilen eğitim kurumlarına gitmekteydi. Özel kurumlar geri kalan % 11 lik kesimi oluşturmaktaydı. Mevzuat sorumlulukları ve mevzuatın uygulanışı federasyon (Bund) ve Länder (Länder parlamentoları ve Ämter der Landesregierungen tarafından yürütülen) arasında bölünmüştür. Anayasada belirtilen belirli konularda, Länder (Landtage) parlamentoları tarafından detaylı bir mevzuat uygulanırken, federasyon çerçeveyi hazırlamaktadır. Federasyonun eğitim sistemine yönelik ezici bir sorumluluğu vardır. Bu sorumluluk, eğitim personelini yöneten istihkak ve emeklilik yasasının yanı sıra okul organizasyonunun hemen hemen bütün alanlarını, okul öğretiminin organizasyonunu ve özel okulları içermektedir. Yönetim söz konusu olduğunda, Eğitim, Bilim ve Kültür Bakanlığı Fachhohcschulen ve üniversitelerin yanı sıra ilk öğretim, orta öğretim ve üniversite dışı üçüncü düzey eğitim sorumludur. Ekonomik işler ve Çalışma Bakanlığı şirket içi çıraklık eğitiminden sorumludur. Länder (federal eyalet) ler esas olarak kamu sektörü zorunlu eğitimini tedarik etmekle sorumludurlar. Länder ler, her bir Länder tarafından idare edilen okul yapım fonları yoluyla bu okulların yapılması ve korunmasında yerel toplumları destekler. Länder kreşler ve ana okullarının tek sorumlusudur. Okullar, bütçe yönetiminde biraz özerkliğe sahiptir ve bir dereceye kadar öğretim programını yerel ihtiyaçlara göre uyarlamakta özgürdürler. Avusturya daki 9 Länder de bulunan İl okul Müfettişleri (zorunlu eğitimin verildiği okullar için İlçe okul müfettişleri, orta dereceli ve orta öğretim ikinci devre için alan müfettişleri tarafından yardım edilmektedir) denetimden sorumludurlar. 2002 Üniversite Kanunu üniversiteleri federal kuruluşlardan artık federal idare altında olmayan kamu hukuku kişiliklerine dönüştürmüştür. Federal finansman kamu hizmeti anlaşmalarına dayanan 3 yıllık küresel bütçeden oluşmaktadır, üniversiteler yasal kapasitelerinin verdiği yetkiye dayanarak diğer finansman kaynaklarını kullanmakta özgürdürler. Bölgesel kişilikler ve özel tüzel kişiler Fachhochschulen işletebilirler. Günümüzde, Fachochschule eğitim programları esasen izin verilen eğitim yerleri ile paralel olarak federal hükümet tarafından finanse edilmektedir.
3. Okul Öncesi Eğitim 3 yaşına kadar çocuklar eğer mevcut ise bir kreşe (Krippe) gidebilirler. Çocuklar 3-6 yaşları arasında anaokuluna gidebilirler. Bu olanakların sağlanması ve ücretler konusundaki kararlar Länder in ya da özel kuruluşların (tedarikçiler) sorumluluğu altındadır. 2003/ 2004 yılında, bütün 3 yaş çocuklarının % 65.6 sı, bütün 4 yaş çocuklarının % 90.4 ü ve bütün 5 yaş çocuklarının % 94.9 u zorunlu eğitim öncesi eğitime katılmaktaydı. 4. Tam Gün Zorunlu Eğitim (a) Evreler (Volkschule veya Grundschule) ilk öğretim Orta öğretim birinci devre Volkschule (ilk öğretim ikinci devre düzeyi) Hauptschule (genel ortaokul) Allgemein bildende höhere Schule (akademik ortaokul alt düzey) 6-10 yaş 10-14 yaş 9. Sınıf 14 yaştan itibaren Polytechnische Schule (ön mesleki eğitim) Veya herhangi bir orta öğretim ikinci devre okulu Sonderschule (özel ihtiyacı olan çocukların 6-15 yaş eğitimine yönelik okul): 1 ve 2. seviyeler ve bir üst devreden oluşan genel özel okul Fiziksel yetersizlikleri olan çocuklar, dil yetersizlikleri olan çocuklar, işitme bozukluğu, sağırlık, görme bozukluğu, körlük, ciddi sakatlık ve uyumsuzluğu olan çozuklar için özel branşlar Öğrenciler tüğm zorunlu eğitim boyunca özel eğitim veren okullara gidebilirler. Eğitim 9 yıl boyunca zorunludur ve 6 yaşında başlamaktadır. (b) Kabul Kriterleri İlk okul öğrencileri okula kabul edilecekleri yılın 1 Eylül tarihi itibariyle 6 yaşında olmalıdırlar. 1 Eylül 31 Eylül tarihleri arasında doğan çocuklar zihinsel ve fiziksel olarak 1. sınıfların seviyesinde verilen eğitimi izleyebileceklerse erken başlayabilirler. Orta öğretim birinci devreye geçmek, ilk öğretimin 4. sınıfını başarıyla tamamlamayı gerektirmektedir. Allgemein bildende höhere Schule a giriş başarıya veya bir giriş testine bağlıdır. Özelokullardaki eğitim hariç zorunlu eğitim ücretsizdir. Özel eğitim veren okullara kabul edilmek için bir öğrencinin özel eğitim ihtiyaçları bir çeşit resmi kararname ile belirlenmelidir. (c) Okul Gününün/ Haftasının/ Yılının Süresi Ders yılı 180 günden (haftada 5 gün olmak üzere) oluşur ve her bir eyalete bağlı olarak başlatılan takvime göre Eylül ayının birinci ya da ikinci Pazartesi gününden 28 Haziran -4 Temmuz arasındaki Pazar gününe ya da 5 Temmuz-11 Temmuz arasındaki Pazar gününe kadar devam eder. Okullar haftada beş ya da altı gün açıktır.
Bir hafta içindeki ders saati 20 (ilk okulda) ile 35 (orta okul, yüksek teknik ve mesleki kolejlerde) arasında değişiklik göstermektedir. Bir ders 50 dakika sürmektedir. 2002 yılında her bir yıl ders verilen minimum saat sayısı 7 yaşındaki çocuklar için 630 saat, 10 yaşındaki çocuklar için 750 saat, orta öğretim birinci devredeki çocuklar için 870 saat ve orta öğretim ikinci devredeki çocuklar için 960 saatti. (d) Sınıf Büyüklüğü/ Öğrencilerin Gruplandırılması İlk okulda minimum sınıf büyüklüğü 10, genel ortaokulda (Hauptschule) ve ön mesleki eğitimde 20 kişi iken, maksimum sınıf büyüklüğü 30 kişidir. Öğrenciler yaşlarına göre gruplandırılmaktadır ancak orta öğretim düzeyinde (genel ortaokul ve ön mesleki eğitim) Almanca, matematik ve modern yabancı dillerdeki yetenek seviyesine göre bazı gruplandırmalar da vardır. Ön mesleki eğitim okullarında öğrenciler bu derslerde ilgi alanlarına (veya konu alanlarına) göre de gruplandırılalbilmektedir. Bir kural olarak, ilk okul öğrencilerine din ve el işi dersleri hariç tüm derslerde tek bir öğretmen tarafından ders verilmektedir, orta öğretimde ise eğitim alanında uzman öğretmenler tarafından verilmektedir. Özel ihtiyaca cevap veren bazı okullarda maksimum sınıf büyüklüğü şu şekildedir: - Kör, sağır ve ciddi sakatlığı olan öğrencilere yönelik özel okullarda: 8, - Görme bozukluğu, işitme bozukluğu olan çocuklara yönelik özel okullarda ve yardımcı okullarda: 10, - Diğerlerinde: 15 (e) Öğretim Programının kontrolü ve içeriği Öğretim programı çalışma kolu tarafından tasarlanan tekliflere dayanarak Eğitim, Bilim ve Kültür Bakanlığı, il ve ilçe eğitim organlarını ve öğretmen temsilcilerinin kuruluşlarını içeren istişare sürecinde bir öğretim programı çerçevesi hazırlamıştır. Ayrıca bakanlık ders kitaplarını da onaylamaktadır. Okullar, öğretim programı seçimlerini yapma ve öğretim programını yerel kapsamlara uydurma konusunda belli bir özgürlüğe sahiptirler. İlk okul zorunlu dersleri din, fen bilimine giriş, almanca, okuma, yazma, matematik, müzik, sanat, tekstil /teknik işler, bende eğitimi, modern yabancı dil ve yol güvenliği (notsuz) ni içermektedir. 2003/ 2004 ders yılından bu yana bir Modern Yabancı Dil in 1. sınıftan başlayarak tüm ilk okullarda zorunlu olarak öğretilmesine başlanmıştır. Orta öğretim birinci devrede öğrenciler bu derslere devam etmekte ve bunlara ek olarak fen bilgisi ve teknik dersler de almaktadırlar. Öğretmen, aile ve ayrıca öğrencilerden oluşan özel bir komite (orta okul, orta ve yüksek düzeyler), kanunda belirtilen konularda danışma ve karar verme işlevi yürütmektedir. Özel öğrenim ihtiyaçları olan öğrenciler, fazla iş yüklenmeksizin genel olarak öğrenim hedeflerini elde edebilirlerse ilkokul ve genel ortaokul ya da akademik orta okulun alt seviyesine ait öğretim programına göre öğretim görürler. Diğer tüm durumlarda özel ihtiyaca cevap veren bir okulun öğretim programını yetersizlik alanına göre yönlendirilir. Genel özel okullara (performans yetersizliği olan öğrenciler ve öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler), kör öğrenciler için özel okullara, sağır öğrenciler için özel okullara ve ciddi sakatlıkları olan öğrenciler için özel okullara yönelik özel öğretim programları vardır. (f) Değerlendirme, ilerleme ve yeterlilikler Zorunlu eğitim süresince resmi harici bir sınav yoktur. Öğretmenin yaptığı değerlendirme sınıf katılımına ve sözlü, yazılı, uygulamalı ve çizgesel çalışmalara dayanmaktadır. İlk okul öğrencileri, 4. sınıfta Almanca ve matematikten yazılı sınavlara (okul testleri) girmek zorundadırlar.
Bir kural olarak, bir üst sınıfa yükselme tüm derslerdeki başarıya bağlıdır (ilk okul düzeyinde kural dışı durumlar ile veya tek bir dersten başarısız olunması). Öğrenciler her dönemin sonunda ve her öğretim yılının sonunda bir rapor alırlar. Almanca ve Matematik derslerinde öğrenciler, eğer kişisel öğrenme düzeyleri için daha uygunsa bir alt ya da bir üst öğrenim şekline katılabilirler. Genel okullardaki özel eğitim ihtiyaçları olan öğrenciler, eğer öğrencinin genel gelişimi için daha iyi imkanlar sağlayacaksa bir üst eğitim seviyesine geçiş yapma hakkına sahiptir. Böyle geçişlere grup konferansı karar vermektedir. 5. Orta Öğretim Ġkinci Devre ve orta okul sonrası öğretim (a) Öğretim Türleri Orta öğretim ikinci devre YaĢ Allgemein bildende höhere Schule (orta 14*-18 akademik okul-üst seviye) Polytechnische Schule (ön mesleki öğretim 14*-15 okulu) Berufsbildende mittlere Schule (teknik ve 14+* mesleki okul) Berufsbildende Höhere Schule (teknik ve 14*-19 mesleki kolej) Bildungsanstalten für 14*-19 Kindergartenpädagogik/ Sozialpädagogik (ana okul öğretmenleri ve eğitim dışı personelin eğitimine yönelik okullar) Berufsbildende Pflichtschule (yarı zamanlı 15+ mesleki okul) Orta okul sonrası öğretim Kolleg 18-20 * Öğrenciler bu okullardaki eğitime 14 yaşında iken başlasalar da zorunlu eğitim 15 yaşlarında iken sona ermektedir. (b) Kabul Kriterleri Dokuzuncu sınıfta öğrenciler, orta öğretimin ikinci düzeyinde sunulan genel eğitim veya teknik ve mesleki eğitim (TVE) sektöründeki bir çok farklı dersten birisini seçerler. Geçiş 8.sınıfın başarılı bir şekilde tamamlanmasına ve başarıya bağlıdır. Başarı kriterlerinin tamamlayamayan adaylar giriş sınavına girmek zorundadırlar. Lise düzeyindeki TVE lerde bazı eğitim yolları veya ana okulu öğretmenleri ve eğitim dışı personele yönelik kolejler için adaylar, sosyal ve iletişim yeteneklerinin yanı sıra fiziksel yeterliklerini ve sanatsal alandaki eğitim yükümlülüklerini kanıtlamak zorundadırlar. Ön mesleki eğitim okulları 8. sınıftan sonra bitirme belgesi olmaksızın öğrencileri kabul ettiği için istisnadırlar. Amaç, mesleki eğitime ve sonrasında (ikili eğitim sistemi) daha yüksek seviyeli bir okula geçiş için olası en iyi desteği ve yetenekleri öğrenciye vermektir. 9 yıllık zorunlu eğitimi tamamladıktan sonra öğrenciler bir işveren ile çıraklık sözleşmesine girebilirler, daha küçük yaşta olanların ise aile rızası gerekmektedir. Aynı zamanda çıraklar zorunlu TVE okulunun da öğrencileri olurlar.
(c) Öğretim Programının Kontrolü ve Ġçeriği (Ayrıca bakınız yukarıda 4 (e)) Almanca, matematik ve bir Modern Yabancı Dil dersi zorunlu genel öğretim programı programının parçası olsalar da eğitimin bu seviyesinde öğretim programı seçilen eğitime bağlıdır. Ön mesleki eğitim okullarında, hizmet sanayisi ve turizmin yanı sıra teknik-ticari meslekler, ticari-büro meslekleri gibi geniş kapsamlı mesleki alanlara nazaran uzmanlık alanlarındaki mesleki oryantasyon ve temel mesleki eğitime önem verilmektedir. TVE okulları ve kolejleri geniş bir dizi ders seçeneği ve özel önem sunmaktadırlar. Öğretim programı teknik teori ve uygulamalı öğrenimi de içerdiği için sosyal ortaklar ile istişare önem taşımaktadır. Öğretmenler yöntem seçmekte serbesttirler. Öğretim programı öğrenci merkezli öğrenme, proje çalışması, öğretim programları arası etkinlikler ve önemli yeterlilikleri kazanmak için fırsatları vurgulamaktadır. Ayrıca bu alanda, ders kitapları ve diğer materyaller okul tarafından seçilmektedir. (d) Değerlendirme, Ġlerleme ve Yeterlilikler (Ayrıca bakınız yukarıda 4 (e)) Allgemein bildende höhere Schule sonundaki sınavı geçen öğrenciler bir olgunluk sertifikası (Reifdprüfungszeugnis) alırlar. Çıraklar okuldaki yarı zamanlı eğitimlerini tamamladıktan sonra sertifika alırlar. İşveren ve işçi temsilcilerinden oluşan bir heyetin önünde çıraklık-sonu sınavına girebilirler. Lehrabschlussprüfungszeugnis belli ticaret, kalfalık, usta başılık eğitimlerine giriş sağlamaktadır. Ayrıca Berufsreifeprüfung (ek mesleki yeterlilik olmaksızın yüksek öğretime genel giriş) ve Studienberechtigungsprüfung a (belirli eğitim türleri için yüksek öğretim giriş sınavı, bakınız bölüm 6) giriş sağlamaktadır. 1-2 yıl süren öğrenimlere devam eden öğrenciler ön mesleki eğitim sertifikası alırlar. TVE okullarının 3-4 yılındaki öğrenciler bir bitirme sınavına (yazılı/ uygulmalaı ve sözlü) girerler. Sertifika, öğrencilere düzenlenmiş belli meslekleri ve işleri yapmalarına hak tanımakta ve Berufsreifeprüfung gibi bir sonraki eğitim seviysine yükselmelerini sağlamaktadır. 5-yıllık eğitimdeki öğrenciler, yazılı/ uygulamalı ve sözlü bölümler içeren ve orta yönetim seviyelerinde acilen istihdama girişi sağlamaya yönelik mesleki yeterlilikleri ve genel yüksek öğretime girişi kapsayan çifte yeterliliklere götüren Reife-und Diplomprüfung alabilirler (AB diploma seviyesinin tanınması). Reife(-und Diplom)prüfung için görevler ders öğretmenleri tarafından bölgesel okul mercilerinin onayı ile düzenlenmektedir (İl Eğitim Kurulları). Kağıtlar, sınıf öğretmenleri tarafından notlandırılmaktadır. Sözlü sınav, dışardan bir toplantı başkanı ve okul müdürü tarafından gözlemlenen sınav öğretmenlerinden oluşan bir komite önünde yapılmaktadır. Orta öğretim sonrası eğitimde yer alan öğrenciler mesleki yeterliliklerini sağlayan bir Diplomprüfung alırlar. 6. Yüksek Öğretim (a) Kurum türleri Yüksek öğretim aşağıdaki yerlerde verilmektedir: - Sanat üniversiteleri de dahil olmak üzere üniversitelerde - Fachhochschulen de (Teknik/Mesleki yüksek öğretim enstitüleri) - Daimi eğitim için Üniversite merkezleri (Danube Üniversitesi, Krems) - Pädagogische Akademien and Berufspädagogische Akademien (genel ve mesleki öğretmen eğitimi kolejleri)
- Akademien für gehobene technisch-medizinische Dienste und Hebammeakademien (yüksek seviyeli tıp-teknik mesleklerine yönelik kolejler ve ebelik kolejleri) - Ayrıca, üniversite türünde eğitim veren bir dizi eğitim kurumu da bulunmaktadır. (b) GiriĢ Üniversiteye (ve Akademien e ) başvuran adayların orta dereceli bir öğretim kurumundan alınmış Reifeprüfungszeuıgnis i (veya belirli bir çalışma alanına yönelik bir Reife-und Diplomprüfungszeugnis, bir Berufsreifeprüfungszeugnis veya bir Studüenberechtigungsprüfungszeugnis) olmalıdır. Seçilen derse bağlı olarak ek sınavlara girebilmelidirler. Sanat ve müzik üniversitelerine başvuran tüm adaylar bir giriş sınavını geçmek zorundadırlar. Normal koşullarda bir giriş sınavı isteyen Fachhochschule e başvuran bir aday, durum böyle olunca ek sınavların yanı sıra Reifesrüfungszeugnis veya eş değerinde bir sınav veya uygun mesleki yeterliliklera sahip olmalıdır. Üniversite ve Fachhochschule programları için genel eğitim ücretleri vardır: bu ücretler Avusturya ve diğer AB ve EEA ülkeleri için öğrenci başına 363.36 EURO dan yabancı öğrenciler (gelişmekte olan ülkelerden gelen öğrencilere veya değişim programlarındaki öğrencilere kapsamlı bir muafiyet ve geri ödeme düzenlemeleri uygulanmaktadır) için 727.27 EURO ya kadar çıkabilmektedir. Genellikle Medinisch-technische Akademien (yüksek seviyeli tıp-teknik mesleklerine yönelik kolejler) ve Hebammenakademien de (ebelik kolejleri) öğretim ücreti alınmaz. (c) Yeterlilikler Pädagogische und Berufspädagogische Akademien deki eğitim mezuniyet ve Diplompädagogin/ Diplompädagoge akademik derecelerinin verilmesine neden olur. Yüksek seviyeli tıp-teknik mesleklerine yönelik kolejlerdeki öğrenciler aşağıdaki gibi mezun olmaktadırlar: Diplomierte Physiotherapeutin / Diplomierter Physiotherapeut Diplomierte medizinisch-technische Analytikerin / Diplomierter medizinisch-technische Analytiker Diplomierte rediologisch-technische Assistentin / Diplomierter rediologisch-technische Assistant Diplomierte Diätassistentin und ernährungsmedizinische Beraterin / Diplomierter Diätassistent und ernährungsmedizinischer Berater Diplomierte Ergotherapeutin / Diplomierter Ergotherapeut Diplomierte Logopädin / Diplomierter Logopäde Diplomierte Othoptistin / Diplomierter Othoptist Ebelik kolejlerindeki eğitim ebe olarak mezun olunmasını sağlar. Üniversite eğitimi aşağıdaki dereceler ile sona ermektedir: Normal programlar: - diploma (8-12 dönem sonra) - bakalorya (6-8 dönem) - Mastır (bakaloryadan sonra 2-4 dönem) - Doktora (Mastır veya diploma derecesinden sonra 4 dönem)
- İleri Eğitim Mastırı (MAS), İşletme Yönetimi mastırı (MBA) (dönem başına en az 50 saat veya 35 saat artı Mastır tezi) veya uluslararası kullanılmakta olan başka bir ileri mastır derecesi - Akademischer... unvanı veren üniversite programları (dönem başına en az 30 saat) Üniversite programları için krediler Avrupa Kredi Transfer Sistemi (ECTS) ne göre akademik başarılar için tahsis edilebilmektedir. Fachhochschule programları bir diploma derecesi ile sona ermektedir. 2002 yılından bu yana üniversitelerin sınıflandırılmasına benzer şekilde bakalorya ve Mastır derecesi ile bitmektedir. Fachhochschule mezunlarına üniversitelerdeki doktora programlarına girme imkanı verilmektedir. 7. Özel Ġhtiyaçlar Özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler, özel eğitime cevap veren okullarda veya ilk ve orta öğretim birinci devre okullarında belirli sınırlar içinde bulunan tsislerde eğitim görebilirler. Aileler, çocukları için okul tercih etme hakkına sahiptirler. Öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap verecek özel öğretim programı ve/veya yaygın bir öğretim programı uygulanmaktadır. 2002/03 ders yılı süresince özel eğitim ihtiyacı olan çocukların %50 den fazlası entegrasyon sınıflarına katılmışlardır. Bu konuda kanuni hükümlerin olmaması durumunda, zorunlu eğitimin son yılı (dokuzuncu) süresince belirli sınırlar içindeki tesisler sadece pilot projelerde sağlanmaktadır. Okul ve iş piyasası arasındaki geçiş dönemi özel programları Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kuşakları ve Tüketiciyi Koruma tarafından finanse edilmekte ve okullarla işbirliği içinde uygulanmaktadır. Sakat ve dezavantajlı gençler için mesleki eğitim seçenekleri bütünleştirici mesleki eğitim modelini kabul eden Mesleki Eğitim Kanunu 2003 yazında değiştirilmiştir. Bu değişiklik herhangi bir sakatlığı bulunan veya daha iyi iş imkanları için dezavantajlı olan insanlara yönelik bir temel oluşturmuştur. Bu tarihten itibaren, bütünleştirici mesleki eğitim içindeki gençlerin sayısı hızlı bir şekilde yükselmiştir. Buna ek olarak, Engelleri olmayan Çıraklık kampanyası, sakatlığı bulunan gençlerin ve ailelerinin yanı sıra halkı, şirketleri bütünleştirici mesleki eğitimin fırsatları konusunda haberdar etmek için başlatılmıştır. Dahası bu medya kampanyası, özel yetenekleri olan insanlara yeni bir imaj yaratmak için halkın anlayışını ve bilincini uyandırmayı ve bütünleştirici mesleki eğitim için daha fazla şirketin çırak kabul etmelerini teşvik etmeyi amaçlamaktadır. 8. Öğretmenler Ana okul öğretmenleri 14 yaşından sonra 5 yıllık bir öğrenim ya da 2 yıllık bir orta okul sonrası eğitim tamamlarlar. İlk ve orta öğretim birinci devre öğretmenlerinin bir öğretmen eğitimi kolejinde 3 yıllık bir eğitimi tamamlamış olmaları gerekmektedir. Allgemien bildende höhere schule deki öğretmenler bir derece kazandıran en az dört buçuk yıl süren bir üniversite programını tamamlamalıdırlar. Uzmanlık alanlarına bağlı olarak TVE sektöründeki öğretmenler üniversitelerde ya da mesleki öğretmen eğitimi kolejlerinde eğitim görürler. TVE okullarında teknik teori ve uygulama öğretmek için benzer mesleki deneyim gerekmektedir. İlk öğretim öğretmenleri belirli bir konuda uzmanlaşmaz iken orta öğretim birinci devre ve orta öğretim ikinci devre öğretmenleri iki derste uzmanlaşmaktadırlar. Öğretmenler Federasyon ve valilik tarafından istihdam edilmektedirler (devlet memurları).
Yüksek seviyeli tıp-teknik mesleklerine yönelik kolejler ve ebelik kolejlerindeki öğretmenler uzmanlık eğitimi almaktadırlar (genel eğitimden sonra). IV. Eğitimle Ġlgili Devam Eden Reformlar ve TartıĢma Konuları 1. TartıĢma Konuları ve Eğitimle ilgili Reformlar 2003 baharında, Federal bakan Elisabeth Gehrer, okullarda eğitim kalitesini sağlamak ve artırma ve hedeflenen reformlara yönelik bir dizi önlemin tasarlanması amacıyla Gelecek Komisyonu nu kurmuştur. Bağımsız uzmanlardan oluşan bu grup, 100 den fazla etkinlikte ve klasse nin parçası olarak İnternet üzerinde geniş bir şekilde tartışılan yedi faaliyet alanı ve 30 bireysel önlemden oluşan bir plan tasarlamıştır. klasse: zukunft (www.klassezukunft.com ) girişimi 14 Şubat 2005 tarihinde eğitim konulu bir reform diyalogu, Hofburg merkezinde düzenlenmiştir. Bu merkezde çeşitli lobilerin yanı sıra federal hükümet üyeleri, valiler, Parlamentoda temsil edilen 4 partinin temsilcileri, sosyal ortaklar, bölgesel eğitim kurullarının başkanları, eğitim, bilim ve iş alanında görev yapmakta olan uzmanlar ve okul ortaklarının temsilcilerinin önerilen reformları tartışmıştır. Esas konuşmacı olarak 3 uluslararası uzman davet edilmiştir: Maria van der Hoeven, Hollanda Eğitim Bakanı, Hollanda okullarında okul denetimi ve kalite güvencesi konusunda konuşmuştur. Fin Merkez Eğitim Kurulu Başkan yardımcısı, Kari Pitkänen, Fin eğitim sistemi ve özellikle okul özerkliği konusunda bilgi vermiştir. Dr. Jürgen Baumet, Max Planck Enstitüsü Berlin Eğitim Araştırmaları Direktörü, öğretim kalitesinin önemini vurgulamış ve okul organizasyonuna ilişkin konuları tartışmıştır. 3 temel alana bölünebilen daha geniş kapsamlı konular, genel bir tartışmada dile getirilmiştir: Modern iş dünyasına uyum Çocukların ihtiyaçlarına daha sıkı bir şekilde yönelme Öğretmenlik mesleğini profesyonelleştirme 10 Reform Adımı Yeni bir Okul modern iş dünyasına uyum 1. Haftada 5 gün Gelecekte, 6-14 yaş grubu çocukların ebeveynlerinden daha fazla çalışma saati olmamalıdır. 2. Gündüz gözetimi Okulu modern iş dünyasına uydurmak 6-14 yaş grubuna hitap eden tüm okulların gündüz gözetim programları sunmaları anlamına gelmektedir. Aileler bu seçimi kullanmakta özgürdürler. Yeni bir Okul - Çocukların ihtiyaçlarına daha sıkı bir şekilde yönelme 3. Erken yaşta dil öğrenimi okula başlamadan bir yıl önce kaydolma 4. Yüksek performanslılarla mücadele, düşük performanslıları destekleme/ öğrencilerin ihtiyaçlarına yönelik yardımcı bir ücret uygulama
5. Okumaya hazır Kampanyasını artırma hedef erkek çocukları teşvik etmektir her okul okuma yeteneğini artırmak için daimi bir kalite süreci yürütmelidir. 6. Matematik ve Fen bilgisini teşvik etme 7. Öğretmenlerin zorunlu ileri eğitimi Talebe yönelik öğretmen eğitimi Öğretmenlerin okul tabanlı ileri eğitimine verilen önem Öğretim dışı süreçlere taşınan öğretmenlerin ileri eğitim ve öğretimi 8. Üniversite Eğitimi 50 kuruluşu aynı çatı altında toplamak Eğitim üniversitesinde tüm öğretmenlerin hizmet için eğitimi ve ileri eğitimi 9. Yönetim düzeyindeki personelin becerilerinin geliştirilmesi Liderlik Akademisi 10. Okul Müfettişliği nin daha fazla geliştirilmesi Eğitim standartlarının kesinleşmesi eşit derecede önem taşıyan bir konudur. Avusturya da eğitim standartları, öğrencilerin belli bir öğretim yılına (4. yıl (Almanca, Matematik)) ve esas derslerde 8.yıla (Almanca, Matematik ve İngilizce) kadar kazanması gereken becerileri tanımlayan normatif standartlar olarak tasarlanmaktadır. Bu standartlar bir dersin temel alanları üzerinde odaklanmakta ve beklenilen akademik başarıları tanımlamaktadır. Temel konu becerileri, ileri okul eğitimi ve mesleki eğitim için önemli olarak tanımlanmaktadır. Eğitim standartları, normatif beklentilerin somut bir ifadesidir ve kişi bu beklenitler doğrultusunda çalışmalıdır. 2. Yüksek Öğretim reformları Üniversite Reformu Üniversite Eğitimi Kanunu nda (Universitäts-Studiengesetz) yapılan 1999 değişikliği üniversite eğitimine, sadece diploma programları şeklinde sunulan öğretmen eğitimi, tıp ve dişçilik eğitimini dışarıda bırakan 3 katlı bir sistem getirmiştir. Orta vadede, diploma çalışmaları genellikle bakalorya ve Mastır eğitim programları ile değiştirilecektir. 2004 kış döneminde 172 bakalorya ve 217 Mastır eğitimi programı zaten mevcuttu. Ekim 2002 de yürürlüğe giren ve tam olarak 1 Ocak 2004 te uygulanan 2002 Üniversiteler Kanunu, üniversiteler tam bir yasal statü kazandırmaktadır. Böylece yeni işe alınan üniversite personeli özel kanun sözleşmeleri çerçevesinde istihdam edilmektedir. Üniversiteler, Federal bakanlık ve müzakereler yoluyla üniversiteler tarafından icra edilen hizmetleri tanımlayan kamu hizmeti sözleşmelerine dayanan 3 yıllık bir süre için kurulan küresel bir bütçe yoluyla finanse edilmektedir. Kamu hizmeti sözleşmeleri için ilk döenm 2007 den 2009 yılına kadardır. Bu süreden sonra, her üniversite bilgi bilançosunun yanı sıra kamu hizmeti sözleşmesinin uygulanması konusunda yıllık bir performans raporu sunmalıdır. Bütçe raporlama, muhasebe ve ticari sisteme dayalı mali beyannameler yoluyla yapılmaktadır. Tüm üniversite bütçe ödeneklerinin % 20 si faturalıdır. Bu fatura, sosyal hedeflerin yanı sıra öğretim, araştırma, geliştirme ve sanatın geliştirilmesi konularındaki göstergeleri içermelidir. Akreditasyon Özel üniversitelerin akreditasyonu konulu kanun 1999 dan beri yürürlüktedir. Bu amaçla, Avrupa üniversite uzmanlarından oluşan bağımsız Akreditasyon Konseyi 2000 yılında kurulmuştur. Üniversitelere maksimum 5 yıllık bir süre boyunca akreditasyon sağlanır. Yeniden akreditasyon sağlanması, sona erme tarihinden önce yeniden başvuru yapılmasını
gerektirmektedir. Ayrıca Akreditasyon Konseyi, akkredite edilen özel üniversitelerin daimi kalite kontrolünü sağlamaktan sorumludur. Fachhochschulen 2002 yılından beri Fachhochschule eğitim programları bakalorya ve Mastır eğitim programları olarak idare edilebilmektedir. Eğitim için gerekli zaman girdisi ECTS kredileri ile belirlenmektedir. Giderek artan kullanım uzaktan eğitim unsurlarından kaynaklanmaktadır. 2004/05 öğretim yılında toplam 136 Fachhochschule dersi sunulmaktadır (bunlardan 36 tanesi bakalorya eğitim programıdır). Aşağıda yer alan uzmanlık alanları mevcuttur: disiplinler-arası programların yanı sıra ekonomi, turizm, teknik bilimler, bilgi ve bilişim teknolojileri, medya ve tasarım. Dahası, sağlık ve sosyal bakım konulu eğitim programları da mevcuttur.