EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU Hazırlayan: Erhan DEMİRCAN Uzman

Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından, Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her hakkı saklıdır. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI

TÜRKİYE DEKİ EKONOMİK GELİŞMELER

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ, 2013 Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) aylık %0,31 arttı. 2013 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,31, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,32, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,88 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,47 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %2,28 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan haberleşmede %0,94, eğitimde %0,81, lokanta ve otellerde %0,58, sağlıkta %0,45 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup %4,68 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan çeşitli mal ve hizmetlerde %0,33, alkollü içecekler ve tütünde %0,08 düşüş gerçekleşti. Yıllık en yüksek artış %15,99 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. TÜFE de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler (%12,72), ulaştırma (%9,77), lokanta ve oteller (%8,97), konut (%7,87) artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Kaynak: TÜİK, 2013a.

% TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ, 2013 12,00 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ 10,00 8,88 8,00 6,00 7,61 7,03 7,29 6,13 6,51 8,30 2010 2011 2012 2013 4,00 2,00 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Kaynak: TÜİK, 2013a.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ, 2013 Üretici Fiyatları Endeksi aylık %0,99 arttı. 2013 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,99, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,48, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,61 ve on iki aylık ortalamalara göre %3,23 artış gösterdi. Aylık değişim; tarımda %0,25, sanayide %1,14 olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,15, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,26 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %0,18 düşüş gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,76, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,08 ve on iki aylık ortalamalara göre %3,93 artış gerçekleşti. Sanayide en yüksek aylık artış kok ve rafine edilmiş petrol ürünlerindedir. Sanayinin üç sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0,73, imalat sanayi sektöründe %1,16, elektrik, gaz ve su sektöründe %1,14 artış olarak gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013b.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ, 2013 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (%5,76), ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (%3,58), kağıt ve kağıt ürünleri imalatı (%2,46) alt sektörleridir. Buna karşılık; Buna karşılık büro makineleri imalatı (%-2,55), metal cevheri (%-0,55), mobilya ve b.y.s. diğer ürünlerin imalatı (%-0,33) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu. Kaynak: TÜİK, 2013b.

% ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ, 2013 16,00 ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ 14,00 12,00 10,00 2010 8,00 2011 6,00 5,23 6,61 2012 2013 4,00 2,00 1,88 1,84 2,3 1,7 2,17 0,00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Kaynak: TÜİK, 2013b.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ HAZİRAN, 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre % 1,4 arttı. 2013 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %1,7, imalat sanayi sektörü endeksi %1,4 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,6 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %4,2 arttı. 2013 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %2,1 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %5,4 arttı, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %0,5 azaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en yüksek artış sermaye malı imalatında gerçekleşti. 2013 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %11,9 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013c.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ HAZİRAN, 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en fazla artış bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. 2013 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en fazla artış %40,7 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %19,8 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı, %16,1 ile diğer ulaşım araçlarının imalatı takip etti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek azalış fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç) imalatında gerçekleşti. 2013 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %8,8 fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç) imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, %7,1 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, %6,4 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatı takip etti. Kaynak: TÜİK, 2013c.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ HAZİRAN, 2013 Arındırılmamış Takvim Etkisinden Arındırılmış Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Takvim Etkisinden Arındırılmış Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış SEKTÖR Endeks Endeks Endeks Yıllık Değişim (%) Aylık Değişim (%) Toplam Sanayi 118,6 117,6 116,0 2,9 1,2 Madencilik ve Taşocakçılığı 106,5 106,1 106,1-1,8-1,1 İmalat Sanayi 120,9 119,8 117,0 3,4 1,2 Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Ürt. ve Dağıtımı 109,4 108,7 114,1 1,2 2,9 Kaynak: TÜİK, 20123.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ HAZİRAN, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013c.

SANAYİ CİRO ENDEKSİ - HAZİRAN, 2013 Sanayide toplam ciro % 6,4 arttı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2013 yılı Haziran ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre;madencilik ve taşocakçılığı endeksi %3,0 azaldı, imalat sanayi endeksi ise %6,7 arttı. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2013 yılı Haziran ayında en fazla artışı sermaye malı imalatı, en fazla düşüşü ise dayanıklı tüketim malı imalatı gösterdi. En fazla artış bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörlerinin 2013 yılı Haziran ayında 2012 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının %22,1 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleştiği görüldü. Bunu %20,4 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı takip etti. En fazla düşüş makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti İmalat sanayi alt sektörlerinin 2013 yılı Haziran ayında 2012 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en fazla düşüş oranının %41,1 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleştiği görüldü. Bunu %23,0 ile diğer imalatlar takip etti. Kaynak: TÜİK, 2013d

SANAYİ CİRO ENDEKSİ - HAZİRAN, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013d.

Kaynak: TÜİK, 2013e. FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI TEMMUZ, 2013 Aylık en yüksek reel getiri Amerikan Doları nda gerçekleşti. En yüksek reel getiri, 2013 Temmuz ayında, Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ile indirgendiğinde %0,80, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %1,49 oranlarıyla Amerikan Doları nda gerçekleşti. ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından BIST 100 Endeksi %3,83, külçe altın %3,54, mevduat faizi %0,57 ve Euro %0,03 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise Euro %0,65 ve mevduat faizi %0,10 oranında yatırımcısına reel getiri sağlarken, BIST 100 Endeksi %3,18 ve külçe altın %2,89 oranında yatırımcısına kaybettirdi. Euro, üç aylık değerlendirmede; ÜFE ile indirgendiğinde %4,44, TÜFE ile indirgendiğinde ise %6,79 oranlarıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken, BIST 100 Endeksi ÜFE ile indirgendiğinde %14,73, TÜFE ile indirgendiğinde ise %12,81 oranında en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Altı aylık değerlendirmeye göre Amerikan Doları; ÜFE ile indirgendiğinde %5,64, TÜFE ile indirgendiğinde ise %6,71 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı sağladı. Aynı dönemde külçe altın, ÜFE ile indirgendiğinde %18,93, TÜFE ile indirgendiğinde ise %18,10 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI TEMMUZ, 2013 Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri BIST 100 Endeksi nde gerçekleşti. Finansal yatırım araçları, yıllık olarak değerlendirildiğinde; BIST 100 Endeksi, ÜFE ile indirgendiğinde %11,39, TÜFE ile indirgendiğinde ise %9,07 oranında yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. Diğer taraftan, külçe altın ÜFE ile indirgendiğinde %19,17, TÜFE ile indirgendiğinde ise %20,86 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Kaynak: TÜİK, 2013e.

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI TEMMUZ, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013e.

SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - HAZİRAN, 2013 Hizmet ve perakende ticaret sektörlerinde artan güven, inşaat sektöründe azaldı Bir önceki ayda; 105,4 olan hizmet sektörü güven endeksi 107,2 değerine; 108,4 olan perakende ticaret sektörü güven endeksi 109,5 değerine yükselirken; 85,3 olan inşaat sektörü güven endeksi 83,4 değerine düştü. Hizmet sektörü güven endeksi %1,7 arttı. Hizmet sektörü güven endeksindeki artış, son üç aylık dönemdeki iş durumu değerlendirmesindeki %0,9 luk ve gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi değerlendirmelerindeki %6,2 lik iyileşmeden kaynaklandı. Son üç aylık dönemde hizmetlere olan talep alt endeksi ise bir önceki aya göre %2,7 oranında azaldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi %1,1 arttı. Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki artış, gelecek üç aylık dönemde iş hacmisatışlar beklentisi alt endeksindeki %6,2 lik artıştan kaynaklandı. Son üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar ve mevcut mal stok seviyesi alt endeksleri ise bir önceki aya göre sırası ile %2,5 ve %1,5 azaldı. İnşaat sektörü güven endeksi %2,2 azaldı. İnşaat sektörü güven endeksindeki azalış, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi ve gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi değerlendirmelerindeki kötüleşmeden kaynaklandı. Söz konusu alt endeksler sırası ile bir önceki aya göre %4,6 ve %0,6 azaldı. Kaynak: TÜİK, 2013f.

SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - AĞUSTOS, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013f.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ AĞUSTOS, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013g. Tüketici güven endeksi %1,6 azaldı. Tüketici Güven Endeksi 2013 Ağustos ayında bir önceki aya göre %1,6 oranında azaldı; Temmuz ayında 78,5 olan endeks Ağustos ayında 77,2 değerine düştü. Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali %10,4 azaldı Temmuz ayında 28,7 olan endeks, Ağustos ayında 25,8 değerine düştü. Bu düşüş, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir. Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi %2 azaldı. Temmuz ayında 105,1 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %2 oranında azalarak, Ağustos ayında 103 değerine düştü. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir. Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi %1,3 azaldı. Temmuz ayında 94,3 olan endeks değeri Ağustos ayında 93,1 oldu. Bu azalma, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının düşmesinden kaynaklandı. Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi %1,2 arttı. Temmuz ayında 85,7 olan gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %1,2 oranında artarak, Ağustos ayında 86,8 değerine yükseldi. Bu artış, işsiz sayısında artış bekleyenlerin oranındaki düşüşten kaynaklandı.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ AĞUSTOS, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013g.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ HAZİRAN, 2013 İhracat birim değer endeksi %2 arttı. İhracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %0,2 azalırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %2,5, yakıtlarda %0,7, imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayinde %3,5 arttı. İthalat birim değer endeksi %1,4 azaldı. İthalat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %6,8, imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayinde %1,4 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) %9,8, yakıtlarda %3,1 azaldı. İhracat miktar endeksi %7,8 azaldı. İhracat miktar endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %6,4, ham maddelerde (yakıt hariç) %8,5 artarken, yakıtlarda %16,5, imalat (gıda, içecek ve tütün hariç) sanayinde %1,2 azaldı. İthalat miktar endeksi %4,2 arttı. İthalat miktar endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %32,8, ham maddelerde (yakıt hariç) %5,5, yakıtlarda %13,2 azalırken, imalat (gıda, içecek ve tütün hariç) sanayinde %8,1 arttı. Kaynak: TÜİK, 2013h.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ HAZİRAN, 2013 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %1,2 azaldı. 2013 Mayıs ayında 122,2 olan ihracat miktar endeksi %1,2 azalarak 2013 Haziran ayında 120,7 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2012 Haziran ayında 127,4 olan endeks %4,2 azalarak 2013 Haziran ayında 122,1 oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %3,3 azaldı 2013 Mayıs ayında 128,1 olan ithalat miktar endeksi %3,3 azalarak 2013 Haziran ayında 123,8 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2012 Haziran ayında 120 olan ithalat miktar endeksi %6,4 artarak 2013 Haziran ayında 127,7 ye ulaştı. Dış ticaret haddi 2013 yılı Haziran ayında 99,8 olarak gerçekleşti İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret hadleri, 2012 yılı Haziran ayında 96,5 iken, 2013 yılı Haziran ayında 99,8 e yükseldi. Kaynak: TÜİK, 2013h.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ HAZİRAN, 2013 Kaynak: TÜİK, 2013h.

HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ MAYIS, 2013 İşsizlik oranı %8,8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde işsiz sayısı 2013 yılı Mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 254 bin kişi artarak 2 milyon 526 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0,6 puanlık artış ile %8,8 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 0,6 puanlık artış ile %11, 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı ise 0,7 puanlık artış ile %16,6 oldu. İstihdam edilenler 848 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin sayısı 2013 yılı Mayıs döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 848 bin kişi artarak 26 milyon 130 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 80 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 928 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %24 ü tarım, %19,3 ü sanayi, %7,1 i inşaat, %49,6'sı ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,8 puan, sanayi sektörünün payı 0,5 puan artarken, tarım sektörünün payı 1,2 puan, inşaat sektörünün payı 0,1 puan azaldı. Kaynak: TÜİK, 2013ı.

HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ MAYIS, 2013 İstihdam oranı %47,1 olarak gerçekleşti. İstihdam edilenlerin oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,8 puanlık artış göstererek %46,3 den %47,1 e yükseldi. İşgücüne katılma oranı %51,6 olarak gerçekleşti. Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, 2013 yılı Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 puan artarak %51,6 oldu. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık artışla %72, kadınlarda ise 1,6 puanlık artışla %31,8 olarak gerçekleşti. Kamu istihdamı Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre, 2013 yılı II. döneminde toplam kamu istihdamı 2012 yılının aynı dönemine göre %2,5 oranında artarak 3 milyon 239 bin kişi olarak gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013ı.

13896 21354 13982 21147 13919 19632 14913 20067 15516 20423 15588 21189 16178 21194 16023 21277 16911 22594 18724 24821 18.621 25.282 19.848 26.130 8,2 8,8 9,2 10,3 10,5 10,8 10,6 10,2 10,3 11 11,9 14 HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ MAYIS, 2013 30000 İstihdam ve İşsizlik Oranı % 16 25000 14 12 20000 10 15000 8 10000 5000 6 4 2 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Mayıs 2013 Mayıs 0 Tarım Dışı İstihdam Toplam İstihdam İşsizlik Oranı Kaynak: TÜİK, 2013ı.

İHRACAT TEMMUZ, 2013 14.000.000 AYLAR BAZINDA TOPLAM İHRACAT, 2011-2012-2013, Bin $ 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2011 2012 2013 2.000.000 0 Kaynak: TİM,2013a.

İHRACAT TEMMUZ,2013 Kaynak: TİM,2013a. İHRACATIMIZDA İLK 20 ÜLKE, (Bin $) ÜLKE İHRACAT PAY, % 1 ALMANYA 1.177.528 9,32 2 IRAK 1.065.808 8,44 3 BİRLEŞİK KRALLIK 768.761 6,09 4 RUSYA FEDERASYONU 616.507 4,88 5 İTALYA 583.505 4,62 6 FRANSA 534.060 4,23 7 BİRLEŞİK DEVLETLER 484.189 3,83 8 İSPANYA 327.363 2,59 9 ÇİN HALK CUMHURİYETİ 325.657 2,58 10 MISIR 280.999 2,22 11 AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 280.589 2,22 12 SUUDİ ARABİSTAN 254.948 2,02 13 HOLLANDA 246.934 1,96 14 İRAN (İSLAM CUM.) 243.407 1,93 15 İSRAİL 240.788 1,91 16 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 236.208 1,87 17 ROMANYA 221.149 1,75 18 BELÇİKA 218.306 1,73 19 LİBYA 211.378 1,67 20 CEZAYİR 179.491 1,42 İlk 20 Toplam 8.497.574 67,28 Genel Toplam 12.629.418 100,00

SEKTÖREL İHRACAT TEMMUZ, 2013 (Bin $) SEKTÖRLER 2012 2013 I. TARIM 1.412.069 1.690.583 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER 963.575 1.134.405 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mam. 449.245 552.029 Yaş Meyve ve Sebze 120.932 116.163 Meyve Sebze Mamulleri 106.779 109.655 Kuru Meyve ve Mamulleri 76.121 96.562 Fındık ve Mamulleri 151.957 133.184 Zeytin ve Zeytinyağı 14.311 32.923 Tütün ve Mamulleri 41.073 90.332 Süs Bitkileri 3.158 3.557 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 127.347 165.174 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 321.148 391.004 Kaynak: TİM,2013a.

SEKTÖREL İHRACAT TEMMUZ, 2013 (Bin $) SEKTÖRLER 2012 2013 II. SANAYİ 8.977.552 10.492.405 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 906.610 1.041.521 Tekstil ve Hammaddeleri 580.093 677.474 Deri ve Deri Mamulleri 161.803 183.536 Halı 164.713 180.511 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM. 1.293.008 1.554.884 C. SANAYİ MAMULLERİ 6.777.934 7.895.999 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.400.149 1.627.085 Otomotiv Endüstrisi 1.450.895 1.964.670 Gemi ve Yat 85.737 132.100 Elektrik - Elektronik Mak. Bilişim 865.371 1.044.397 Makine ve Aksamları 434.079 511.832 Demir ve Demir Dışı Metaller 513.600 579.476 Çelik 1.247.695 1.107.044 Çimento Cam Seramik ve Toprak 256.486 281.243 Mücevher 135.268 173.693 Savunma Sanayii 79.016 99.209 İklimlendirme Sanayii 303.364 366.613 Diğer Sanayi Ürünleri 6.275 8.637 III. MADENCİLİK 378.979 446.430 Kaynak: TİM,2013a. Toplam 10.768.600 12.629.418

TRC2 BÖLGESİ`NDE (DİYARBAKIR-ŞANLIURFA) EKONOMİK GÖRÜNÜM

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ, 2013 Aylık en yüksek artış %1,32 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) de oldu İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) Düzey 2 de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) (%5,38) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) (%10,71) bölgesinde, on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) (%8,23) bölgesinde gerçekleşti. Kaynak: TÜİK, 2013a.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ TEMMUZ, 2013 İstatistiki Bölgelere Göre Tüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı (%) (2003=100) İstatistiki bölge Bir önceki aya göre değişim oranı Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı TÜRKİYE 0,31 4,32 8,88 7,47 TRC2 Bölgesi 0,40 4,64 9,92 7,96 Kaynak: TÜİK, 2013a.

DİYARBAKIR SEKTÖREL İHRACAT TEMMUZ, 2013 (Bin $) Sektörler 2012 2013 Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 188 344 ÇELİK 281 314 ÇİMENTO CAM SERAMİK VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 224 319 Demir ve Demir Dışı Metaller 14 2.018 Deri ve Deri Mamulleri 0 0 Diğer Sanayi Ürünleri 0 0 Elektrik - Elektronik 2.050 1.732 Fındık ve Mamulleri 0 0 Halı 0 0 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 15 16 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 5.034 5.143 İKLİMLENDİRME SANAYİİ 208 218 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 842 1.317 Kuru Meyve ve Mamulleri 0 2 Maden ve Metaller 7.442 12.323 Makine ve Aksamları 25 39 SAVUNMA VE HAVACILIK SANAYİİ 0 0 SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANCILIK MAMULLERİ 359 369 Süs Bitkileri ve Mamulleri 67 0 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 41 12 Tekstil ve Hammaddeleri 722 136 Yaş Meyve ve Sebze 0 0 Zeytin ve Zeytinyağı 0 155 Toplam 17.513 24.456 Kaynak: TİM,2013b.

ŞANLIURFA SEKTÖREL İHRACAT TEMMUZ, 2013 (Bin $) Sektörler 2012 2013 Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 1.448 3.426 ÇELİK 1.055 1.870 ÇİMENTO CAM SERAMİK VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 589 2.576 Değerli Maden ve Mücevherat 0 0 Demir ve Demir Dışı Metaller 171 166 Deri ve Deri Mamulleri 0 0 Diğer Sanayi Ürünleri 0 7 Elektrik - Elektronik 2.167 2.692 GEMİ VE YAT 0 0 Halı 0 171 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 62 223 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 325 318 İKLİMLENDİRME SANAYİİ 1.093 2.064 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 766 1.329 Kuru Meyve ve Mamulleri 454 0 Maden ve Metaller 92 146 Makine ve Aksamları 158 115 Meyve Sebze Mamulleri 1.007 36 SAVUNMA VE HAVACILIK SANAYİİ 150 15 Süs Bitkileri ve Mamulleri 0 0 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 225 497 Tekstil ve Hammaddeleri 87 736 Yaş Meyve ve Sebze 54 79 Toplam 9.903 16.465 Kaynak: TİM,2013b.

2013 TEMMUZ AYINA AİT KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. Bölge İllerine Göre Dağılım 2013 TEMMUZ (BİR AYLIK) 2012 TEMMUZ (BİR AYLIK) İL KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN DİYARBAKIR 49 1 25 7 3 13 1 14 32 2 17 17 3 5 0 7 ŞANLIURFA 48 0 40 6 1 3 1 16 49 2 35 7 1 5 1 6 TÜRKİYE 3.982 82 4.433 935 347 1.336 212 2.667 2.491 90 5.067 1.949 566 1.302 203 2.248 Kaynak: TOBB,2013.

KAYNAKÇA TÜİK (2013a). Tüketici Fiyatları Endeksi Haziran /2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13558, 05.08.2013 TÜİK (2013b). Üretici Fiyatları Endeksi Haziran/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13559, 05.08.2013 TÜİK (2013c). Sanayi Üretim Endeksi Haziran/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13560, 12.08.2013 TÜİK (2013d). Sanayi Ciro Endeksi Haziran/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13565, 14.08.2013 TÜİK (2013e). Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları Temmuz/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13567, 16.08.2013 TÜİK (2013f). Sektörel Güven Endeksleri Ağustos/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13572, 27.08.2013 TÜİK (2013g). Tüketici Güven Endeksi Ağustos/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13573, 28.08.2013 TÜİK (2013h). Dış Ticaret Endeksleri Haziran/2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13564, 14.08.2013 TÜİK (2013ı). Hane Halkı İşgücü İstatistikleri Mayıs /2013, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:13566, 15.08.2013 TİM (2013a). Yıllık İhracat Rakamları, http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&itemid=135, 07.10.2013 TİM (2013b). İller Bazında Rakamlar, http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&itemid=135, 07.10.2013 TOBB (2013). Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, http://www.tobb.org.tr/ist/, 07.10.2013

Yerel Kalkınmanın Zirvesi KARACADAĞ KALKINMA AJANSI