Yeni bir Ekonomik Kalkınma Paradigması olarak Yeşil Büyüme: Kore nin Deneyimleri 30 Mayıs 2012 Bok-hwan YU Kore Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Yeşil Büyüme Komitesi Genel Sekreteri
2
İçindekiler Ⅰ Ⅱ Ⅲ Ⅳ 3
I. 추진배경과 개념
Neden Yeşil Büyüme? Hangi çağda yaşıyoruz? 5
Neden Yeşil Büyüme? Enerji Krizi Küresel Isınma İklim Değişikliği 6
Hava ile İlgili Doğal Afetler (2010) ABD - 3 Ocak: Vermont ta 84 cm ile 1890 yılından bu yana yaşanan en ağır kar yağışı meydana geldi. - 5-9 Şubat: Maryland Bolivya da 183 cm ile şimdiye kadar görülen en yüksek kar kalınlığı tespit edildi. Çin - 13-26 Haziran: yüzyılın en yoğun kar yağışı sonucunda 381 kişi hayatını kaybetti; 83,8 milyar Yuan maddi hasar oluştu - 8 Ağustos: selin yol açtığı toprak kayması sonucunda 1.400 den fazla kişi hayatını kaybetti. Rusya - Son 130 yılda görülen en yüksek sıcaklık dalgası sebebiyle 15.000 15,000 kişi hayatını kaybetti. - 29 Temmuz: Moskova da 38,2 0 C ile şimdiye kadar görülen en yüksek sıcaklık kaydedildi Brezilya - 1-3 Ocak: aşırı yağış sebebiyle 85 kişi hayatını kaybetti, 4.000 kişi selden zarar gördü - 17-21 Haziran: kuzeydoğu bölgesinde meydana gelen aşırı yağışlar sebebiyle 45.000 kişi hayatını kaybetti Avustralya - 8 Şubat: Queensland te bir günde yağan 400 mm lik yağmur sebebiyle şehir sular altında kaldı 7
İklim Değişikliğinin Sebebi Küresel ısınmanın temel sebebi, fosil yakıtlardan kaynaklanan CO 2 emisyonudur Sanayi devriminden bu yana(1800 ler), CO 2 düzeyleri hızlı bir şekilde artmıştır (280 380ppm) Yeryüzü sıcaklığı CO2 8
Stern Raporu Kıdemli ekonomist Nicholas Stern tarafından İngiltere Hükümeti için hazırlanan, iklim değişikliğinin ekonomisi ile ilgili rapor. Cost to prevent global warming : GDP 1% Herhangi bir önlem alınmaması durumunda çıkacak maliyet : %5~20 9,6 trilyon ABD$ > 1. ve 2. Dünya Savaşının Maliyeti 9
Enerji Krizinin Gelişimi <Uzun vadeli petrol fiyatı > 2005 sonrası yıllık ortalama petrol fiyatı ($/varil) 2007 sonrası keskin yükseliş İkinci Petrol Şoku Birinci Petrol Şoku Körfez Savaşı Mali Kriz 1986 1998 9.11 Kore Ulusal Petrol Şirketi 10
Çoklu Kriz : Doğal Kaynak, Enerji ve Çevre Kaynak tükenme krizi Enerji tüketiminde artış Sera gazlarında artış Su kıtlığının ağırlaşması Gıda açığı Kaynak R/P (petrol 42 yıl, gaz 60 yıl, Kömür 122 yıl) Küresel enerji tüketimi 2030 yılına kadar Yüzde 40 artacak (207 itibariyle) Küresel GSYH mevcut ekonomik sistemde yıllık %5-20 azalacak Kişi başına düşen tatlı su arzı 25 yıl içinde 1/3 oranında azalacak Gece sıcaklığındaki her 1 artış ile, çeltik üretimi %10 azalacak (IRRI) 11
Dünyayı Nuh un Gemisi mi Kurtaracak? İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SEB EP OLDUĞU SELLERE KARŞI GELİŞTİRDİĞİMİZ ÇÖZÜM İŞTE BU! 12
Nuh un Gemisi Türkiye de (Ağrı Dağı) 13
Nuh un Gemisi: İnsanları ve Hayvanları Kurtarmak İnsanları, hayvanları ve dünyayı kurtarmanın yolları? Yeşil Büyüme (karbonu azaltarak kalkınmak) 14
I. 추진배경과 개념
Kore nin İzlediği Yol? Geçiş 60 yılın değerlendirilmesi & Gelecek 60 yılın planlanması Kore nin geçmiş 60 yıldaki başarımları neler? Aynı ekonomik çerçeve içerisinde büyümeyi devam ettirebilecek miyiz? Hayır ise, alternatifler neler? 16
Kore nin Durumu Yeni büyüme lokomotifine ihtiyaç var Büyüme oranı: Kore mali krizi öncesi ( 87~ 96 ortalaması) %8,4 Sonrası ( 97~ 07) %4,4 Beklenen Potansiyel Büyüme Oranı (KDI): 11~ 20, %4,1 / 21~ 30, %2,8 Yatırımlarda yavaşlama Ekonomik büyüme oranında düşüş Düşük doğum oranı ve yaşlanan nüfus çağı Sermaye birikiminde yavaşlama GSYH artış oranı (%) Çalışan nüfus artış oranı (%) Tesis yatırımları artış oranı (%) 9.0 2.31 18.06 7.1 5.7 4.6 1.49 1.05 0.50 17 11.40 4.63 2.40 71~ 80 81~ 90 91~ 00 01~ 07 80~ 89 90~ 96 97~ 00 01~ 06 86~ 90 91~ 96 97~ 00 01~ 06 17
Kore nin Durumu Kore ithal fosil yakıtlara yüksek oranda bağımlıdır Kore dünyada en fazla enerji tüketen ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. Enerjinin %97 si yabancı kaynaklardan temin edilmektedir. enerji ithalatı (141,5 milyar ABD$) > otomobil ihracatı, gemi yapımı ve yarı iletkenler (110,9 milyar ABD$; 2008 itibariyle) Kore nin 2010 yılındaki enerji ithalatı toplam ithalatının %29 unu oluşturuyor. 18
Kore nin Durumu Kore anormal bir iklim ve ağır hasarlar ile karşı karşıya Son 10 yıl içerisinde, 133 doğal afet yaşanmıştır ve bunlar 14 milyar ABD$ kadar bir ekonomik hasara (1990 lı yıllara göre %311 lik bir artış) ve 684 kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştır. * 2002 yılında yaşanan ve son 10 yıldaki en büyük tayfun olan Rusa 4,3 milyar ABD$ kadar bir ekonomik zarara ve 246 kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştır 2100 yılına kadar iklim değişikliğinin yol açacağı birikmiş ekonomik zararın 2,4 trilyon ABD$ na ulaşacağı tahmin edilmektedir. * Temmuz 2011, Kore Çevre Enstitüsü <Yoğun Kar Yağışı( 95-04)> <Tayfun ( 95-04)> 19
Kore nin İzlediği Yol? Düşük Karbonlu Yeşil Büyüme : Kore nin yeni kalkınma vizyonu Yeşil Büyüme, sera gazı emisyonlarını ve çevre kirliliğini azaltarak sürdürülebilir büyümeyi amaçlamaktadır. Yeşil teknolojilerden ve temiz enerji kaynaklarından, yeni büyüme lokomotifleri ve yeni işler yaratan yeni bir kalkınma paradigmasıdır. (Cumhurbaşkanı Myung-bak Lee nin, 15 Ağustos 2008 tarihinde Kore Cumhuriyeti nin 60 kuruluş yıldönümü vesilesiyle yaptığı konuşmadan) Geçmiş 60 Yıl Gelecek 60 Yıl Kahverengi Büyüme Yeşil Büyüme 20
I. 추진배경과 개념
Yeşil büyümenin sağladığı başarılar? 4 yıllık Yeşil Büyüme süreci, Neler başarıldı? 15 Ağustos 2008 ~ 30 Mayıs 2012 (3 yıl 10 ay) Ocak 2009 ~ 30 Mayıs 2012 (3 yıl 5 ay) 22
1. Ulusal Kalkınma Stratejisinde Paradigma Değişimi Yeşil Büyüme: Ödünleşim Yeşil Büyüme: Kazan-Kazan Çevreyi iyileştiren ekonomik büyüme Ekonomi (Büyüme) Kazan-Kazan Etkisi Çevre (Yeşil) Büyümeyi çevre koruma ile uyumlaştıran ekonomik kalkınma modeli
Ulusal kalkınma paradigmasında değişim Geçmiş 60 yıl Sanayi üretiminden çıkan siyah dumanın gökyüzüne yükseldiği gün, o günün umut günü olduğunu ve kalkınmanın ülkemize geldiğinin farkına varacağız Ulsan Sanayi Kulesindeki yazı (3 Şubat 1962) Gelecek 60 yıl - Sera gazlarını ve çevre kirliliğini azaltarak sürdürülebilir büyümeyi sağlamak - Bir yandan iklim değişikliğine hazırlanılan ve aynı zamanda yeşil teknoloji ve yenilenebilir enerji ile yeni büyüme lokomotiflerinin ve istihdam alanlarının yaratıldığı yeni ulusal kalkınma paradigması 24
2. Politika Altyapısının Oluşturulması Ulusal Yeşil Büyüme Stratejisi ve 5 Yıllık Plan (Temmuz 2009) Sera Gazı Azaltma Hedefi (Kasım 2009) 4 Önemli Yeşil Büyüme Kanunu (2010-2012)
2-1 Ulusal Yeşil Büyüme Stratejisi ve 5 Yıllık Plan (2009) 2020 yılına kadar 7. en büyük Yeşil Güç olmak 2050 yılına kadar 5. en büyük Yeşil Güç olmak 3 Amaç İklim Değişikliğinin ve Azaltılması ve Enerji Bağımsızlığının Sağlanması Yeni ekonomik büyüme lokomotiflerinin oluşturulması Yaşım Kalitesinin İyileştirilmesi ve Uluslararası Konumun Geliştirilmesi 1. Sera gazı emisyonlarının etkili bir şekilde azaltılması 2. Fosil yakıt kullanımının azaltılması ve enerjide bağımsızlık yolunda ilerleme kaydedilmesi 3. İklim değişikliğine uyum kapasitesinin güçlendirilmesi 4. Yeşil teknolojinin geliştirilmesi 5. Mevcut sektörlerin daha yeşil hale getirilmesi, yeşil sektörlerin teşvik edilmesi 6. Endüstriyel yapıların olgunlaştırılması 7. Yeşil ekonomi için gerekli yapısal temelin geliştirilmesi 10 Temel Gündem Maddesi 8. Toprağın yeşillendirilmesi ve yeşil ulaştırma altyapısının oluşturulması 9. Yeşil devrimin günlük yaşama aktarılması 10. Uluslararası alanda bir yeşil büyüme modeli haline gelme Kamu Yatırımı: yıllık olarak GSYH nın %2 si (BM tavsiyesi: GSYH nın %1 i) 26
2-2 Sera Gazı Azaltma Hedefi Hedef Belirleme Dönem Ortası Sera Gazı Azaltımı 2020 Sera Gazı Emisyon Hedefi (milyon ton) 813 BAU 569 Hedef - 2020 yılına kadar sera gazı emisyonlarının gönüllü olarak BAU düzeyine göre %30 azaltılması Enerji Güvenliği Enerji Bağımsızlığı Oranı (%) 100 50 32 - Yenilenebilir Enerji Arzı (%) : (2009) 2,5 (2015) 4,4 (2020) 6,1 (2030) 11,0 2009 2020 2050 27
2-3 4 Önemli Yeşil Büyüme Kanunu (2010~2012) Düşük Karbonlu Yeşil Büyüme Çerçeve Kanunu (2010) - Yeni büyüme lokomotifi olarak yeşil teknolojilerden ve yeşil sanayiden yararlanarak yeşil büyümenin uygulanmasına yönelik temel oluşturuluyor. Akıllı Şebekeler Kanunu (2011) - Enerji ve BT ile birlikte akıllı şebeke sektörlerinin sistematik olarak geliştirilmesi öngörülüyor Yeşil Binalar Kanunu (2011) - Binalar için sera gazı azaltma hedefleri belirleniyor, yeşil binalar için sistematik bir dayanak sunuluyor Emisyon Ticareti Programı Kanunu (2012) - Sera gazı emisyonlarının maliyet etkin bir şekilde azaltılabilmesi için bir Emisyon Ticareti Programı getiriliyor 28
TMS ve ETS Hedef Yönetim Programı (Nisan 2010 da yürürlüğe konuldu) Emisyon Ticareti Programı (2015 te uygulamaya girecek) Çelik ve kimya tesisleri de dahil olmak üzere emisyon üreten 458 büyük tesis için zorunlu hedefler belirlenerek sera gazlarının azaltılması hedefleniyor. - Toplam sera gazının %60 ı Azaltım hedeflerinin belirlenmesi ve piyasa mekanizması (izin ticareti) ile bu hedeflerin yakalanması yoluyla sera gazlarının azaltılması amaçlanıyor - İklim Özel Komisyonu ETS Kanun Tasarısını onayladı (Nisan 2011) - ETS Kanun Tasarısı Genel Kurul dan geçti (2 Mayıs 2012) 29
Al Gore, çevre aktivisti Güney Kore tarihi iklim mevzuatını kabul etti (Twitter yoluyla 2,5 milyon takipçisine iletilen mesaj) Güney Kore Parlamentosu, karbon dioksit emisyon ticaretinin 2015 yılında başlatılmasını öngören uzun süredir tartışılan kanun tasarısını onaylayarak iklim değişikliği ile mücadele eden öncü ülkeler arasına katıldı. (Twitter da linki verilen AFP haberi) Al Gore, ABD Eski Başkan Yardımcısı 30
3. Yeşil Teknolojilerin ve Sektörlerin Gelişimi Yeşil teknolojilerdeki ve sektörlerdeki somut değişiklikler Ar-Ge yatırımı Teknoloji Düzeyi 1.7 B$ 1.9 B$ 2.3 B$ En büyük 30 şirketin yeşil yatırımları Kamu Ar-Ge yatırımlarında hızlı artış (2011 yılında 2,3 miyar ABD$) Yeşil teknolojilerin gelişimi (2011 yılında ileri ülkelere göre %77,7) 13 B$ 19.3 B$ En büyük 30 şirketin yeşil sektörlere yaptığı yatırımlarda hızlı artış Yeni ve yenilenebilir enerji sektöründeki büyüme : 2007 ile 2010 arasında istihdam 3,7 kat, satış 6,5 kat, ihracat 7,3 kat arttı. 31
3. Yeşil Teknolojilerin ve Sektörlerin Gelişimi Yeşil teknolojiler ve sektörler Dünyanın en büyük gelgit enerji santrali (2011, Shihwa) Dünyanın en büyük elektrikli araç akü fabrikası (2011) Lityum pil (dünyada ikinci), LED (ikinci) 32
HSBC Raporu: Kore nin Yeşil Büyüme Beklentileri CSGT (İklime Duyarlı Mal ve Teknolojiler) İhracatı (2005) dünyada 15. sırada (2010) 7. sırada * Çin(1.), Almanya (2.), ABD (3.), Japonya (4.), İtalya (5.), Fransa (6.) Çin Almanya ABD Japonya İtalya Fransa Kore 2015 yılında dünyada 4. sırada olması hedefleniyor 33
4. Kamuoyu Bilincinin Arttırılması Kamuoyu Bilinci Yeşil Büyüme Politikası : 2. en iyi ekonomi politikası (KTV, Ocak 2012) * 1. : 1 trilyon ABD$ düzeyinde ticaret hacmine ulaşmak Yeşil Büyüme G20 Zirvesi 4 Nehir Adil Toplum Vatandaş Dostu Adil Toplum Yeşil Büyüme 4 Eko-sistem Vatandaş Nehir Kalk. Dostu 34
4. Kamuoyu Bilincinin Arttırılması Yeşil Büyüme ile ilgili Kamuoyu Bilinci Anketi 95.6% 96.7% Faydalı Erken Maliyetli Zor Rahatsız edici 2012 2012 15~17 Ocak 2012 tarihleri arasında 1.000 yetişkin ile telefon yoluyla yapılan görüşmeler (Kore Araştırma Enstitüsü) 35
5. Yeşil Büyümenin Küresel Yayılımı 2010 2011 36
OECD Yeşil Büyüme Stratejisinin Açıklanması (Mayıs 2011) Yeşil büyüme, Refahımıza dayanak oluşturan doğal varlıkların sürekliliğini hizmetleri vermeye devam etmesini garanti ederek ekonomik büyüme ve kalkınmayı sağlamak anlamına gelir. 37
5. Yeşil Büyümenin Küresel Yayılımı Yeşil ODA ODA yardımlarının arttırılması: (2009) gayrisafi milli gelirin %0,10 u -> (2015) %0,25 i Yeşil ODA yardımlarının payı : (2009) %14 -> (2013) %20 -> (2020) %30 Doğu Asya İklim Ortaklığı Toplam 200 milyon ABD$ (2008~2012) İklim değişikliğinin azaltılması ve iklim değişikliğine uyum için özel teknik yardım (46 proje; 2009~2011) - Azerbaycan (su yönetimi), Sri Lanka (güneş santrali) 38
5. Yeşil Büyümenin Küresel Yayılımı Küresel Yeşil Büyüme Enstitüsü (GGGI) Yeşil büyümeyi ve düşük karbonlu ekonomiyi yaygınlaştırmayı amaçlayan küresel düşünce kuruluşu (Vizyon ve Misyon) - Yeşil Büyümenin Planlanması * Yeşil büyüme ve ekonomik kalkınma planlarının tasarlanmasında ve uygulanmasında gelişmekte olan ve yükselen ülkeleri desteklemek - Kamu-Özel Sektör Ortaklığı * Kaynakların verimli kullanıldığı yatırımlar ve yenilikçilik için uygun ortamın güçlendirilmesi, en iyi uygulamaların özel sektörde yaygınlaştırılması - Araştırma * Yeşil büyüme kuramının ve uygulamasının geliştirilmesi (Ortak Ülkeler) Avustralya, Brezilya, Kamboçya, Danimarka, Etiyopya, Endonezya, Japonya, Kazakistan, Moğolistan, Filipinler, Kore, Tayland, BAE GGGI ın bir Uluslararası Örgüte dönüştürülmesi (2012 yılında bekleniyor) 39
I. 추진배경과 개념
Çıkarılan Dersler Kapsamlı Yaklaşım (Yukarıdan Aşağıya) Yeşil Büyüme için güçlü yasal ve kurumsal çerçevelerin oluşturulması Verimliliğin arttırılmasına yönelik bakanlıklar arası koordinasyon * PCGG (Cumhurbaşkanlığı Yeşil Büyüme Kurulu) 13 bakandan ve 34 özel sektör uzmanından oluşuyor Yeşil Büyüme ile ilgili ortak vizyon ve açık orta-uzun vadeli hedefler Aktif Kamuoyu Katılımı (Aşağıdan Yukarıya) Yeşil Büyüme ile ilgili kamuoyu bilincinin arttırılması Kamuoyu katılımı yoluyla politikaların eyleme dönüştürülmesi gerekiyor 41
42