TÜRK BORÇLAR KANUNU ÖZEL HÜKÜMLER Müş. Haz.Av. Elif Sibel ERDOĞAN
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun (TBK) Düzenlediği Sözleşmeler TEMLİK BORCU DOĞURAN SÖZLEŞMELER Satış Sözleşmesi Mal Değişim(Trampa)Sözleşmesi Bağışlama Sözleşmesi KULLANMA VE YARARLANMA HAKKI VEREN SÖZLEŞMELER Kira Sözleşmesi Ödünç(Karz) Sözleşmesi Finansal Kiralama Sözleşmesi(Leasing Sözleşmesi)
6098 Sayılı TBK da Düzenlenen Sözleşmeler İŞ GÖRME SÖZLEŞMELERİ Hizmet Sözleşmesi Pazarlamacılık Sözleşmesi Evde Hizmet Sözleşmesi Eser Sözleşmesi Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Yayım(Neşir) Sözleşmesi Vekalet Sözleşmesi
6098 Sayılı TBK da Düzenlenen Sözleşmeler TEMİNAT SÖZLEŞMELERİ Kefalet Sözleşmesi Garanti Sözleşmesi SONUCU TESADÜFE BAĞLI SÖZLEŞMELER Kumar ve Bahis Ömür Boyu Gelir ve Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri SAKLAMA(VEDİA) SÖZLEŞMESİ ORTAKLIK SÖZLEŞMELERİ Adi Ortaklık Sözleşmesi
SÖZLEŞMELER 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında ihale yapılarak imzalanan sözleşmeler; Kira, Trampa, Satış sözleşmeleri vs. -Gelir elde edilmesini sağlayan işler- 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale yapılarak imzalanan sözleşmeler; Mal alımı, Hizmet alımı, Yapım (eser) söz. vs. -Harcama yapılmasını gerektiren işler-
SATIŞ SÖZLEŞMELERİ (m.207) TBK da, Satım kelimesi yerine Satış ifadesi, Semen- Ücret kelimesi yerine Bedel ifadesi kullanılmıştır. Satış Sözleşmesi, satılanın zilyetlik ve mülkiyetini alıcıya devretme, alıcının ise buna karşılık bir bedel ödeme borcunu üstlendiği sözleşmedir. Aksi kararlaştırılmadığı sürece satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler.
SATIŞ SÖZLEŞMELERİ TAŞINIR SATIŞI: Türk Medeni Kanunu uyarınca taşınmaz sayılanlar dışında kalan ve diğer kanunlarda taşınır olarak belirtilen şeylerin satışıdır. (m.209) Ürünler, bir yapının yıkıntıları ve taş ocağından çıkarılacak taşlar gibi mülkiyeti devredilecek bütünleyici parçaların satışı. Yarar ve Hasar; Taşınır satışlarında zilyetliğin devrine kadar satıcıya aittir.
TAŞINIR SATIŞI AYIPTAN SORUMLULUK; Sözleşmenin kurulduğu sırada alıcı tarafından bilinen ayıplardan, satıcı sorumlu değildir. Alıcı, satılanı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal etmiş ise satılanı kabul etmiş sayılır. Olağan gözden geçirmeyle farkedilemeyecek bir ayıp olması halinde ise alıcı satılanı kabul etmiş sayılmaz. Satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu (hile ile gizlenmiş) ise, ayıptan sorumluluğu kaldıran veya sınırlayan her anlaşma hükümsüzdür. (m.221)
TAŞINIR SATIŞI SATICININ, SATILANIN AYIPLARINDAN SORUMLU OLDUĞU HALLERDE ALICININ SEÇİMLİK HAKLARI (m.227) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme. Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.
TAŞINIR SATIŞI ZAMANAŞIMI (m.231) Satıcı daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, ayıba ilişkin her türlü dava, taşınırdaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak 2 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Satıcı, taşınırı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise 2 yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamaz.
TAŞINMAZ SATIŞI (m.237) TAŞINMAZ SATIŞI; Kanun da tanımlanmamıştır. TMK 704. maddesine göre taşınmaz mülkiyetinin konusu; Arazi, Tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar, Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümlerden oluşur.
TAŞINMAZ SATIŞI Yarar ve Hasar; Taşınmaz satışında, tescil anına kadar satıcıya aittir. Ancak, taşınmazın teslim alınması için sözleşmeyle bir süre belirlenmişse, onun yarar ve hasarı, alıcıya teslimle geçer. (m. 245) Taşınır satışına ilişkin kurallar, kıyas yoluyla taşınmaz satışında da uygulanır. (m. 246)
TAŞINMAZ SATIŞI ZAMANAŞIMI (m.244) Bir yapının ayıplı olmasından doğan davalar, mülkiyetin geçmesinden başlayarak 5 yılın ve satıcının ağır kusuru varsa 20 yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. (m. 244) Ağır Kusur halinde getirilen 20 yıllık zamanaşımı süresi yeni bir düzenlemedir.
SATIŞ İLİŞKİSİ DOĞURAN HAKLAR ÖNALIM (ŞUFA) GERİ ALIM (VEFA) ALIM (İŞTİRA) ŞEKİL ŞARTI: GERİ ALIM ve ALIM SÖZLEŞMELERİ RESMİ ŞEKİLDE DÜZENLENMELİDİR. ÖNALIM SÖZLEŞMESİ YAZILI ŞEKİLDE YAPILMALIDIR. (m.237)
SATIŞ İLİŞKİSİ DOĞURAN HAKLAR Önalım, geri alım ve alım hakları en çok 10 yıllık süre için kararlaştırılabilir. (TBK da süre belirlenmiştir.) Ve kanunlarda belirlenen süreyle tapuya şerh edilebilir. (m.238) Aksine sözleşme olmadıkça, bu haklar devredilemez ancak miras yoluyla geçer.
MAL DEĞİŞİM (TRAMPA) SÖZLEŞMESİ (m. 282-284) Taraflardan birinin, diğer tarafa bir veya birden çok şeyin zilyetlik ve mülkiyetini, diğer tarafın da karşı edim olarak başka bir veya birden çok şeyin zilyetlik ve mülkiyetini devretmeyi üstlendiği sözleşmedir. Satış sözleşmesine ilişkin hükümler, bu sözleşmeye de uygulanır. Satış sözleşmesinin zapt ve ayıptan sorumluluğa ilişkin hükümleri uygun düştüğü ölçüde bu sözleşmeye de uygulanacağı düzenlenmiştir.
BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ (m.285) işlemleriyle ilgili olarak bir takım ihtilaflar ortaya Hazineye yapılacak şartlı veya şartsız, mükellefiyetli ya da mükellefiyetsiz bağış çıkabilir. Bağışlayanın, sağlararası sonuç doğurmak üzere, malvarlığından karşılıksız olarak bir kazandırma yapmayı üstlendiği sözleşmedir. Kanun maddesinde geçen karşılıksız kazandırma ifadesi yenidir.
BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ Taşınır bağışlama, elden bağışlamanın konusunu oluşturur. Taşınmaz bağışlaması, resmi şekle tabidir. Bağışlamanın bir koşula bağlı olarak yapılması halinde koşullu bağışlama (m.290), Bağışlamaya yükleme konulması halinde ise yüklemeli (mükellefiyetli) bağışlama söz konusu olur. (m. 291) Koşullu ve yüklemeli bağışlamanın hangi hallerde geri alınabileceği 293. maddede düzenlenmiştir.
BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE Bağışlayan, bağışlamasını geri alma hakkını veren sebebi öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde bağışlamasını geri alabilir.(m.297)
KİRA SÖZLEŞMESİ (m.299-378) Hazine nin özel mülkiyetindeki ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazların kiraya verilme görev ve yetkisi 178 sayılı KHK uyarınca Bakanlığımıza ait olduğundan ortaya çıkabilecek ihtilafların çözümü için kiraya ilişkin hükümler önem taşımaktadır.
KİRA SÖZLEŞMESİ Kira Sözleşmeleri 3 grupta düzenlenmiştir. Genel Hükümler (m.299-338) Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları (m.339-356) (Mülga 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun) Ürün Kirası (m.357-378)
KİRA SÖZLEŞMESİ 6217 sayılı Kanunun Geçici 2. Maddesine göre Kiracının; -Türk Ticaret Kanununda tacir, -Özel hukuk ve kamu tüzel kişileri olduğu, işyeri kiralarında; TBK nın 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354. maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
KİRA SÖZLEŞMESİ KİRA SÖZLEŞMESİ: Kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. (m.299) Kanunda, Kiralayan kavramı yerine Kiraya Veren kavramı kullanılmıştır.
KİRA SÖZLEŞMESİ Tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmedir. Kira sözleşmesi, belirli ve belirli olmayan bir süre için yapılabilir. (m.300) Kararlaştırılan sürenin geçmesiyle herhangi bir bildirim olmaksızın sona eren kira sözleşmesi belirli süreli olup, diğer kira sözleşmeleri ise belirsiz sürelidir.
KİRA SÖZLEŞMESİ Kiracının, kira bedelini ödemekle yükümlü olduğu Kanun da açıkça düzenlenmiştir. (m.313) KİRACININ TEMERRÜDÜ (m.315) Kiracı, muaccel olan kira bedelini ödemezse; Kiraya veren, öncelikle kiracıya yazılı süre vermelidir. Bu süre içinde borç ifa edilmez ise sözleşmenin feshedileceğini bildirilebilir. Bu süre en az 10 gün olmalıdır. Eğer kiralanan, konut veya çatılı işyeri ise süre en az 30 gündür.
KİRA SÖZLEŞMESİ Belirsiz süreli taşınmaz kira sözleşmelerinin feshi için; altı aylık kira döneminin sonu için, üç aylık fesih bildirim süresine uyulması gerekmektedir. (m.329) Taşınırlarda ise, üç gün önceden yapılacak fesih bildirimiyle her zaman sözleşme feshedilebilir. (m.330)
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI (m.339) 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış ve TBK ya dahil edilmiştir. Ancak, 6570 sayılı Kanun Belediye teşkilatı bulunan yerlerle, iskele, liman ve istasyonlardaki gayrimenkulleri(musakkaf ) kapsamaktaydı. TBK da ise, Belediye teşkilatı, iskele, liman gibi ifadeler kullanılmamıştır. Taşınmazı temel alan bir düzenleme yapılmıştır.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI (m.339) 339. maddenin 2. fıkrasında, KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ, HANGİ USUL VE ESASLAR İÇİNDE OLURSA OLSUN YAPTIKLARI BÜTÜN KİRA SÖZLEŞMELERİNE DE BU HÜKÜMLERİN UYGULANACAĞI BELİRTİLMİŞTİR. Hazine taşınmazlarının kiralanması 2886 sayılı Devlet İhale Kanuna göre yapılmaktadır. 2886 sayılı Kanunun 74. maddesine istinaden çıkarılan Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği mevcuttur.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI (m.339) Mülga 6570 sayılı Kanunun 14. maddesinde, 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanuna hakkında da 6570 sayılı Kanun hükümlerinin tabi olarak kiraya verilen gayrimenkuller uygulanacağına dair düzenleme yer almaktaydı. Şimdi ise TBK nın 339. maddesinde, kamu kurum ve kuruluşlarının yapmış olduğu kira sözleşmelerine de bu hükümlerinin uygulanacağı dair düzenlenme yapılmıştır.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Kira sözleşmelerinde; kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz. (m. 343) Bu maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir. Kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez. Özellikle, Kira bedelinin zamanında ödenmemesi halinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir. (m.346) Bu maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI KİRA BEDELİNİN BELİRLENMESİ (m. 344) 818 ve 6570 SAYILI KANUNDA YER ALMAYAN YENİ BİR MADDEDİR. YARGITAY UYGULAMASIYLA PARALEL YÖNLERİ VARDIR. Bu maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Yenilenen kira döneminde uygulanacak kira bedeline ilişkin taraflar arasında anlaşma mevcut ise; BU ANLAŞMA; Bir önceki kira yılının ÜFE artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Yenilenen kira döneminde uygulanacak kira bedeline ilişkin taraflar arasında anlaşma mevcut değilse; HAKİM TARAFINDAN ÜFE artış oranını geçmemek koşuluyla, Kiralananın durumu göz önünde bulundurularak, hakkaniyete göre kira bedeli belirlenir.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli konusunda taraflarca bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaz. Bu durumda, HAKİM tarafından; ÜFE artış oranı, Kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri gözetilerek, Hakkaniyete uygun biçimde kira bedeli belirlenir.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, Aşırı İfa Güçlüğü başlıklı 138. madde hükmü saklıdır. 138. maddede öngörülen, hakimden sözleşmenin yeni koşullara göre uyarlanmasını isteme hakkı ve diğer hakları saklı tutulmuştur.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI TARAFLAR YENİLENEN KİRA DÖNEMİNE İLİŞKİN YENİ KİRA BEDELİNDE ANLAŞMA SAĞLAYAMAZLARSA KİRA TESPİT DAVASI AÇMA ZORUNLULUĞU DOĞACAKTIR. KİRA TESPİT DAVASI HER ZAMAN AÇILABİLİR. (m. 345)
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Ancak, mahkemenin tespit edeceği kira bedelinin yeni kira döneminde geçerli olabilmesi için; Kira tespit davasının,yeni kira döneminin başlangacından en geç 30 gün önce açılması veya, Aynı süreye uyarak kira bedelinin arttırılacağının yazılı olarak kiracıya bildirilmesi gerekmektedir. Eğer sözleşmede, yeni kira döneminde, kiranın arttırılacağına dair hüküm varsa 30 günlük süreye uyulması zorunlu değildir.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Kira sözleşmesinde; Kira bedelinin arttırılacağına dair hüküm yoksa, 30 günlük süre, Veya yazılı bildirim koşuluna uyulmadan dava açılmışsa; O zaman tespit edilen kira bedeli bir sonraki kira yılı için geçerli olacaktır.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ Bildirim Yoluyla Sona Erme (m.347): Belirli süreli kira sözleşmelerinde, kiracının en az 15 gün önceden fesih bildiriminde bulunması gerekmektedir. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak 10 yıllık uzama süresi sonunda üç aylık bildirim süresine uyularak herhangi bir sebep gösterilmeksizin sözleşme sona erdirilebilir. Belirsiz süreli kira sözleşmesinde, kiracı her zaman, kiraya veren ise kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilir.
KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARI Tahliye Davası Yoluyla Sona Erme: Kiraya Verenden Kaynaklanan Tahliye Sebepleri; Gereksinim, yeniden inşa ve imar nedeniyle tahliye Yeni malikin gereksinimi nedeniyle tahliye Kiracıdan Kaynaklanan Tahliye Sebepleri; Yazılı tahliye taahhüdü sebebiyle tahliye İki haklı ihtar sebebiyle tahliye Kiracının veya eşinin oturmaya elverişli konutunun varlığı sebebiyle tahliye Dava yoluyla kira sözleşmesinin sona erdirilmesine ilişkin hükümler, kiracı aleyhine değiştirilemez.(m.354) Maddenin yürürlüğü 8 YIL ertelenmiştir.
ÜRÜN KİRASI (m. 357-378) Ürün veren bir şeyin veya hakkın kullanılmasını ve ürünlerin devşirilmesinin bedel karşılığında kiracıya bırakılmasıdır. Ürün kirasına ilişkin özel hüküm bulunmadıkça, kira sözleşmesine ilişkin genel hükümler uygulanır.(m.358)
ÜRÜN KİRASI Kiracının, kira parasını ödemede temerrüde düşmesi halinde; Kiracıya, yazılı olarak en az 60 günlük süre verilerek sözleşme feshedilebilir.(m.362)
ÜRÜN KİRASI Ürün Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi; Sözleşme taraflarının sözleşme hükümlerine aykırı hareket etmesi nedeniyle sona erme Belirli süreli ürün kira sözleşmesinde, sürenin sona ermesi nedeniyle Belirsiz süreli kira sözleşmesinde, fesih ile sona erme (en az 6 aylık fesih ihbar süresine riayet etmek koşuluyla)
HİZMET SÖZLEŞMELERİ (m.393-469) Hizmet Sözleşmeleri 3 ayrımda düzenlenmiştir; Genel Hizmet Sözleşmesi (m. 393-447) Pazarlamacılık Sözleşmesi (m. 448-460) Evde Hizmet Sözleşmesi (m. 461-469)
HİZMET SÖZLEŞMESİ Genel Hizmet Sözleşmesi: İşçinin, işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle işgörmeyi ve işverenin de ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. (m.393) 393/2. madde de, kısmi süreli ama düzenli olarak işyerinde çalışan işçiler ile işveren arasında yapılan hizmet sözleşmesi tanımlanmıştır.(part-time çalışma)
HİZMET SÖZLEŞMELERİ İŞÇİNİN BORÇLARI Bizzat Çalışma Borcu (m.395) Özen ve Sadakat Borcu (m.396) Teslim ve Hesap Verme Borcu (m.397) Fazla Çalışma Borcu (m.398) (fazla çalışma ücreti m.402 de düzenlenmiş olup yeni bir düzenlemedir.) Düzenlemelere ve Talimatlara Uyma Borcudur. (m.399)
HİZMET SÖZLEŞMELERİ İŞVERENİN ÜCRET ÖDEME BORCU (m.401) Sözleşmede belirtilen miktarı, Sözleşmede hüküm yoksa asgari ücretten az olmamak üzere emsal ücreti ödemekle yükümlüdür. İŞÇİ ÜCRETİNİN KORUNMASI İşveren, işçiden olan alacağı ile ücret borcunu işçinin rızası olmadan takas edemez.(m.407) Ücretin işveren lehine kullanılacağına dair anlaşmalar geçersizdir. (m.407/son) İşçinin ücret alacağının dörtte birinden fazlası haczedilemez, devredilemez ve rehnedilemez. (m. 410) Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir. (m.420)
HİZMET SÖZLEŞMELERİ Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi Belirli Süreli Hizmet Sözleşmelerinde Sona Erme. Belirsiz Süreli Hizmet Sözleşmelerinin Fesih Suretiyle Sona Erme. Fesih hakkının kötüye kullanılmasına karşı işçi korunmuştur. m. 434 önemli bir düzenleme getirmiştir. Eğer işveren fesih hakkını kötüye kullanmış ise fesih bildirim süresine ait ücretin 3 katı kadar tazminat ödemekle yükümlü olacaktır. İşçinin haksız olarak işe başlamaması veya işi bırakması halinde işverenin sahip olduğu tazminat isteme hakkı ise m.439 da düzenlenmiştir.
ESER SÖZLEŞMESİ (m.470-486) Yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. Mülga Kanunda bir şeyi imal etme şeklinde tanımlanmıştır. Müteahhit ifadesi yerine Yüklenici ifadesi kullanılmıştır. Yüklenici,üstlendiği edimi sadakat ve özenle yerine getirmesi gerekmektedir. (m.471) Mülga Kanunda, yüklenicinin özen sorumluluğu işçinin hizmet akdindeki sorumluluğuna tabi idi. Şimdi ise benzer işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kurallara uygun davranışı esas alınmıştır.(m.471/2)
ESER SÖZLEŞMESİ İşe Başlama ve Yürütme (m.473); Yüklenici esere başlamakta gecikirse, Sözleşmeye aykırı olarak yüklenici iş faaliyetlerini yavaşlatıyor veya erteliyorsa, Yüklenicinin eseri zamanında tamamlayamayacağı anlaşıyorsa, İş sahibi, sözleşmeden dönebilecektir.
ESER SÖZLEŞMESİ YÜKLENİCİNİN AYIPTAN SORUMLULUĞU; İşsahibinin, yükleniciyi ayıptan sorumlu tutabilmesi için; Eserin tesliminden sonra, usulüne göre eseri gözden geçirmesi, Ve ayıpları varsa bildirim külfetine uyması gerekmektedir. (m.474) Yüklenici ya da işsahibi, eserin bilirkişi tarafından gözden geçirilmesini ve rapor düzenlenmesini isteyebilir.
ESER SÖZLEŞMESİ ESERDEKİ AYIP NEDENİYLE İŞSAHİBİNİN SEÇİMLİK HAKLARI (m.475): İşsahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aykırı ise sözleşmeden dönme, (Mülga Kanunda Kabulden İmtina ifadesi kullanılmıştır.) Eser, işsahibinin taşınmazı üzerinde yapılmış olup, sökülüp kaldırılması aşırı zarar doğuracaksa işsahibi, sözleşmeden dönme hakkını kullanamaz.
ESER SÖZLEŞMESİ Ayıp oranında bedelden indirim istenilmesi, Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları yükleniciye ait olmak üzere, eserin ücretsiz onarılmasının istenilmesi, Ayrıca, iş sahibinin genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. (Mülga Kanun m. 360 da müteahhidin taksiri halinde zarar ve ziyanın istenebileceği düzenlenmiştir. )
ESER SÖZLEŞMESİ ESERİN KABULÜ (m. 477) Eserin açıkça veya örtülü olarak kabulünden sonra, yüklenici her türlü sorumluluktan kurtulur. Ancak, işsahibinden, kasten gizlenen ve usulüne göre gözden geçirilme sırasında fark edilmeyecek ayıplar (gizli ayıp) için yüklenicinin sorumluluğu devam edecektir. İşsahibi, gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, eseri kabul etmiş sayılır. Eğer ayıp sonradan ortaya çıkarsa, iş sahibi gecikmeksizin durumu yükleniciye bildirmelidir. Aksi takdirde eseri kabul etmiş sayılır.
ESER SÖZLEŞMESİ ZAMANAŞIMI (m.478) Yüklenici ayıplı eser meydana getirmişse bu nedenle açılacak davalar, teslim tarihinden başlayarak Taşınmaz yapılar dışındaki eserlerde 2 yıl, Taşınmaz yapılarda 5 yıl, Yüklenicinin ağır kusuru varsa, ayıplı eserin niteliğine bakılmaksızın 20 yılın, geçmesiyle zamanaşımın uğrar.
ESER SÖZLEŞMESİ İşsahibinin Bedel Ödeme Borcu (m.479): İşsahibinin bedel ödeme borcu, eserin teslim anında muaccel hale gelecektir. Eserin parça parça teslim edilmesi kararlaştırılmış ve bedel parçalara göre belirlenmişse, her parçanın teslim anında bedeli muaccel olacaktır.(m. 479) Yüklenicinin ücret alacağı, muaccel olduğu günden itibaren 5 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. (m. 147)
ESER SÖZLEŞMESİ SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ: Yaklaşık Bedelin Aşılması (m.482) İşsahibinin kusuru yoksa eser henüz tamamlanmadan veya tamamlandıktan sonra sözleşmeden dönme. (Mülga Kanun da fesih ifadesi kullanılmıştır.) Eser işsahibinin taşınmazı üzerinde yapılıyorsa, bedelden indirim isteme, eser tamamlanmamış ise tamamlanan kısım için uygun bir bedel isteyerek sözleşmenin feshedilmesi suretiyle sona erme.
ESER SÖZLEŞMESİ Eserin Yok Olması (m.483) Tazminat Karşılığı Fesih (m.484) İşsahibi Yüzünden İfanın İmkansızlaşması (m.485) Yüklenicinin Ölümü ve Yeteneğini Kaybetmesi. (m.486)
TEŞEKKÜR EDERİM