KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TARİH ÖĞRETMENLİĞİ TG 7 ÖABT TARİH Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2015 ÖABT / TAR TARİH ÖĞRETMENLİĞİ TG 7 1. Ekspresyonist tarih anlayışının kurucularından olan ve tarihi birbirleriyle ilişkisi ve anlamı olmayan bir yığın tesadüfi olaylar olarak tanımlayan bilim adamı Theodor Lessing dir. 4. Mikrolit adı verilen küçük araç gereçler Orta Taş Çağı na ait buluntulardır. 7. Taspar (Tapo Kağan) I. Göktürk Devleti hanıdır. Avrupa Hun Devleti kağanları: Balamir Baltazar Muncuk Rua Attila Bleda Uldız Karaton Oktar İlek Dengizik İrnek 2. Takvim-i Garbi: Osmanlı Devleti nin XX. yüzyılda kullanmaya başladığı miladi takvime benzer bir takvimdir. Hicri Takvim: 1 Ocak 1926 yılına kadar Osmanlı Devleti tarafından kullanılan, ay yılı esasına dayanan takvimdir. Celali Takvimi: Büyük Selçuklu Devleti sultanı Melikşah tarafından hazırlatılan takvimdir. Rumi Takvim: 1839 yılından itibaren Osmanlı Devleti nde mali işlerde aksama olmaması için kullanılmıştır. Hükümdar Takvimi: Japonya da hükümdarlarının tahta çıkışını başlangıç kabul eden takvimdir. Hükümdar Takvimi, Türkler tarafından kullanılmamıştır. 5. Verilen özelliklere sahip uygarlık Hititlerdir. Kralları labarna unvanını kullanmıştır. Kuzey Suriye hâkimiyeti için Mısır la savaşmışlardır. Hitit Kralı Telepinuş Dönemi nde ekberiyet sistemine dayalı veraset anlayışı başlamıştır. 8. İslamiyet Öncesi Türk devletlerinde en yüksek askerî ve idari mevkide devletin başı sıfatıyla kağan bulunurdu. Aygucı; devlet danışmanı; buyruk, bakan; şad, hakan çocuklarının aldığı unvan; tudun, vergi memuru anlamına gelir. 3. Etnografya: Gelenek, görenek ve töreleri inceleyerek geçmişte yaşamış toplumların kültürel yaşamlarının öğrenilmesini sağlar. Verilen parçadaki olay etnografyanın inceleme alanına girer. 6. Atrium: Antik Roma konutlarında avluya verilen addır. Forum: Antik Yunan agoralarının Roma Dönemi nde benzeri olan kentin ticaret merkezidir. Mozele: Antik Çağ da anıtsal mezarlardır. Amfiteatr: Antik Romalılarda içinde savaş oyunları, gladyatör ve vahşi hayvan dövüşlerinin yapıldığı alanlardır. Odeon: Antik Yunan ve Roma dönemlerinde müzik dinletileri için yapılmış özel yapıdır. 9. Karluk, Basmil ve Uygurlar birleşip isyan ederek Basmil başbuğunu kağan ilan etmişlerdir. Daha sonra da son Göktürk hakanı Po-mei yi öldürmüşlerdir. 3
10. Asya Hun Devleti nin yıkılmasından sonra Çin in kuzeyine yerleşen Tabgaçlar, bir süre sonra Budizm i kabul etmişler ve bu dinin etkisiyle millî benliklerini kaybetmişlerdir. Aynı zamanda Uygurlarda da Budizm inancı görülmektedir. 13. Divanü l Berid: Posta teşkilatıdır. Divanü l Haraç: Mali işlerin idare olunduğu divandır. Divanü l Ceyş: Abbasilerde askerlik işlerini düzenleyen birimdir. Divanü l İnşa: Abbasilerde yazışmaları düzenleyen birimdir. Divanü l Hatem: Emevilerde halifenin evrakını mühürleyen ve hazırlayan birimdir. 16. Anadolu Selçuklular kurulduğu yıldan itibaren Anadolu toprakları üzerinde kapsamlı imar çalışmaları yapmışlardır. Türk - İslam mimarisinin eşsiz örneklerini gittikleri her yere yaptırarak Anadolu nun Türk toprağı olmasını sağlamışlardır. 11. Sasaniler Hz. Ömer Dönemi nde yapılan Nihavend Savaşı sonucunda 642 yılında yıkılmıştır. 14. İhşidî Devleti ne 969 yılında Fatımiler son vermiştir. 17. Kıssadar: Saray görevlisidir. Dilekçeleri kabul edip hükümdara sunardı. Abdar: Saray görevlisidir. Hükümdarın temizlik işleriyle uğraşan kişidir. Üstadüddar: Saray görevlisidir. Sarayın harcamaları ile ilgilenirdi. Camedar: Saray görevlisidir. Hükümdarın elbiselerini muhafaza ederdi. Amil: Taşrada görevli olup mali işlerle ilgilenirdi. 12. Hicret Olayı 622 yılında gerçekleşmiştir. Uhud Savaşı ise 625 yılında gerçekleşmiştir. 15. Şii Büveyhoğulları 1056 yılında yıkılmıştır. Selçukluların yıkılma yılı ise 1157 dir. Dolayısıyla Büveyhoğullarının faaliyetleri Selçukluların yıkılmasına sebep olmamıştır. 18. Bursa, İznik ve İzmit Orhan Bey Dönemi nde fethedilmiştir. 4
19. Niğbolu Savaşı I. Bayezit Dönemi nde Haçlılarla yapılmış bir savaştır. 22. İlk daimî elçilikler III. Selim Dönemi nde açılmıştır. Diğer seçeneklerde verilen gelişmelerin tümü III. Ahmet Dönemi nde gerçekleşmiştir. 25. Yeniçeri Ocağına II. Mahmut Dönemi nde son verilmiştir. 20. Semerkant Uluğ Bey Rasathanesinde öğrenim görmüş, matematik ve astronomi bilgini, Muhtasar-ı Fi l-hisab kitabının yazarı Kadızade-i Rumi dir. 23. 1727 de açılan ilk Türk matbaasında basılan ilk eser Vani Mehmet Efendi ye ait olan Vankulu Lügatı dır. 26. Robert Fulton; 1803 yılında ilk buharlı gemiyi yapmayı başarmıştır. 21. IV. Mehmet Dönemi nde, Tarhuncu Ahmet Paşa, Köprülü Mehmet Paşa ve Köprülü Fazıl Ahmet Paşa sadrazam sıfatı ile göreve getirilmiştir. 24. Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı na ilk önce İtilaf Devletleri nin yanında girmek istemiştir. Bu bağlamda Mayıs 1914 tarihinde Kırım da bulunan Rus Çarı II. Nikola yı, ittifak teklifi için ziyaret eden heyetin başında Talat Paşa vardır. Ayrıca Hakkı Paşa Londra ya, Cavid Bey de Fransa ya gitmiştir. 27. Çin, 16 Aralık 1877 tarihinde Kaşgar ı işgal ederek Osmanlı ya bağlı Kaşgar Hanlığı na son vermiştir. 5
28. 1494 yılında İspanya ve Portekiz, Papa VI. Alexandre ın hakemliğinde dünya denizlerini Tordesillas Antlaşması ile aralarında paylaşmışlardır. 31. Görüp İşittiklerim ve Mondros ve Mudanya Mütarekelerinin Tarihi adlı eserler Ali Fuad Türkgeldi ye aittir. Mondros Mütarekesi görüşmelerinde de Türk heyetinin kâtipliğini yapmıştır. 33. I. İnönü Savaşı ndan sonra yapılan Londra Konferansı nda İtilaf Devletleri Sevr Antlaşması ndan taviz verebileceklerini göstermişlerdir. 29. Ahali gazetesi Trakya Paşaeli Cemiyeti tarafından çıkarılmıştır. Albayrak ve Hadisat gazeteleri ise Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından çıkarılmış gazetelerdir. 32. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Doğu Trakya nın durumu kesin olarak belirlenmiştir. 34. İstiklal Mahkemeleri; Men-i Müskirat Kanunu (I) ve Hıyanet-i Vataniye Kanunu (II) ile Asker Firarilerini Önleme Kanunu (III) hükümlerinin uygulanması için kurulmuştur. 30. İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak Türk ordusunda genelkurmay başkanlığı yapmışlardır ancak Kazım Karabekir in genelkurmay başkanlığı söz konusu değildir. 6
35. Atatürk Dönemi nde Yüksek Öğretmen Okulu, Gazi Eğitim Enstitüsü, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Ankara Hukuk Mektebi, Yüksek Ziraat Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, Ankara Musiki Muallim Mektebi, İstanbul Belediyesi Konservatuvarı ve Ankara Millî Musiki ve Temsil Akademisi açılmıştır. Ancak Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, İsmet İnönü Dönemi nde açılmıştır. 37. İsmet Paşa Dönemi nde Kurulan Partiler: Millî Kalkınma Partisi Demokrat Parti Sosyal Adalet Partisi Liberal Demokrat Partisi Çiftçi ve Köylü Partisi Türk Sosyal Demokrat Partisi Türkiye Sosyalist Partisi Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi Yalnız Vatan İçin Partisi Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi Arıtma Koruma Partisi İslam Koruma Partisi Yurt Görev Partisi İdealist Parti Türk Muhafazakâr Partisi Millet Partisi Öz Demokratlar Partisi Serbest Demokrat Partisi Müstakil Türk Sosyalist Partisi Toprak, Emlak ve Serbest Teşebbüs Partisi Ancak Radikal Avam Partisi İsmet İnönü Dönemi nde açılan partilerden biri değildir. 39. SSCB nin Afganistan ı 1979 da işgal etmesi üzerine SALT II Antlaşması iptal edilmiştir. 36. 16 Haziran 1926 yılında Mustafa Kemal e suikast girişiminden sonra bazı eski İttihatçiler sorumlu tutulmuş ve tutuklanmışlardır. Böylece İttihatçılar etkisiz hâle getirilmiştir. 38. Türkiye, II. Dünya Savaşı nda Almanya nın tehdidine karşı Çatalca da Çakmak Hattı nı oluşturmuştur. 40. SEATO 8 Eylül 1954 tarihinde ABD, İngiltere, Fransa, Yeni Zelanda, Avustralya, Filipinler, Tayland ve Pakistan ın katılımı ile kurulmuştur. Türkiye bu oluşuma üye ülkelerden biri değildir. 7
41. Çağdaş Türk ve dünya tarihî dersinin amaçları şunlardır: XIX. yüzyıldan günümüze kadar dünyada ve Türkiye de meydana gelen gelişmelere ilişkin bilgi edinmelerini sağlamak Bu dönemde meydana gelen siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik gelişmelerin Türkiye ye etkilerini ve Türkiye nin XX. yüzyılda dünya olaylarındaki rolünü anlamak (II) XXI. yüzyılın gelişen ve değişen gereksinimlerine yanıt verebilecek ve geleceğe yönelik sağlam ön görülerde bulunabilecek beceriler geliştirmelerini sağlamak Küreselleşen dünyada siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik olayların çok boyutluluğunu ve karmaşıklığını, farklı bakış açılarıyla incelemek (I) Ancak III. öncülde yer alan ifade bu dersin amaçları arasında değil, Türkiye Cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinin amaçları arasındadır. 42. Verilen özelliklere sahip düşünür Ali Reşat Bey dir. Osmanlı Devleti nin son dönemlerinde yetişmiş tarihçi ve eğitimcilerindendir. Tarihi bir propaganda veya avunma aracı olarak görmemiş, pozitivizm ve romantizm akımlarının etkisinde tarihçilik anlayışını benimsemiştir. Ahmet Refik Altınay ile birlikte Meşrutiyet Dönemi ders kitaplarını hazırlamıştır. 43. Öğrencilerin tarihsel yorum ve analiz becerilerini geliştirirken güncel sorunların ortaya çıkmasına yol açan önceki durumlara ve mevcut faktörlere ilişkin kanıtları düzenlemeleri beklenemez. Çünkü bu davranış tarihsel sorun analizi ve karar verme becerisi kapsamındadır. Diğer verilen davranışlar tarihsel yorum ve analiz becerilerini geliştirmede sergilenir. 44. Ortaöğretim 10. Sınıf Tarih Öğretim Programı nın uygulanmasıyla ilgili verilen açıklamalara göre programda belirlenen kavramlar ile tarih terimleri ilgili ünitelerde verilmelidir. Dersinde En Uzun Yüzyıl ünitesini işleyen bir öğretmenin Tanzimat, Panslavizm, Panislamizm, Pantürkizm, Osmanlıcılık, Batıcılık, Kanunuesasi, Meclis-i Mebusan, fırka ve milliyetçilik gibi kavramları vermesi uygundur. Buna göre öğretmenin Panislamizm kavramını vermesi uygun olur. Diğer seçeneklerde verilen kavramlar Avrupa ve Osmanlı Devleti ünitesi kapsamında verilmelidir. 45. Öğretmenin, Koçi Bey Risalesi ne dayanarak siyasi ve askerî faaliyetleri hakkında bilgi verdiği padişah IV. Murat tır. IV. Murat devlet yapısındaki bozulmalar hakkında Koçi Bey den rapor hazırlamasını istemiştir. Bu doğrultuda Koçi Bey in hazırlamış olduğu rapor dönemin siyasi, askerî, ekonomik ve kültürel yapısıyla ilgili önemli bilgileri içermiştir. 46. Ömer Bey in öğrencilerine yöneltmiş olduğu soru Felton ve Allen in fotoğrafın tarih öğretiminde kullanılmasına yönelik geliştirdikleri modelin anahtar soruyla yöneltme basamağına girmektedir. Fotoğrafı sunma basamağında öğrencilere tarihsel bağlamda fotoğrafın kapsamı söylenir. Betimleme basamağında öğrencilere Bu kişiler nasıl giyinmiş? sorusu yöneltilir. Tanım isteme basamağında, öğrencilerden fotoğrafta gördükleri her şeyi listelemeleri istenir. Çıkarım yaptırma basamağında öğrencilere Bu fotoğraflar insanların çalıştığı yerlerle ilgili ne gibi ipuçları vermektedir? sorusu yöneltilir. 47. Her yıl ekim ayının ilk haftasında kutlanan belirli gün ve hafta Camiler Haftası dır. Kutlu Doğum Haftası, 20-26 Nisan da kutlanır. Kardeşlik Haftası, 28 Nisan - 4 Mayıs ta kutlanır. Yeşilay Haftası, mart ayının ilk haftasında kutlanır. Türk Harf İnkılabı Haftası, 1-7 Kasım da kutlanır. 48. Öğretmenin kazanıma uygun olarak İstiklal Yolu nu öğrencilerine çizdirirken kullanacağı materyal dilsiz haritadır. İstiklal Yolu, Kurtuluş Savaşı sırasında İnebolu - Kastamonu - Ilgaz ve Çankırı yı kapsayan ve cephane taşımak için oluşturulan güzergâhtır. Dilsiz harita bu hattın öğrenciler tarafından çizilmesine katkı sağlayacak önemli bir materyaldir. Bu haritalara yerlerin adları yazılır ve harita dillendirilir. Bu sayede öğrenciler oyun tarzında ve eğlenceli bir şekilde alıştırmalar yaparak harita üzerindeki yerleri kolaylıkla öğrenirler. 49. Okuma stratejileri metinlerden anlam çıkarma sürecinde karşılaşılan problemlerin çözülmesi amacıyla uygulanan plandır. Öğretmenin, öğrencilerine okuduklarını anlama düzeylerini yüksekten kavrama stratejleri arasında göz gezdirme ifadesi olamaz. Çünkü bu ifade kavrama stratejisi değil, okuma öncesi yapılabilecek etkinliklerden biridir. 50. Öğrencilerin verilen etkinlikleri yapmaları onların görsel - uzamsal zekâ düzeylerini geliştirmeye yöneliktir. Görsel - uzamsal zekâ öğrencilerin nesneleri zihinlerinde canlandırabilme yeteneğidir. 8