GELİR VERGİSİ NDE ÖNE ÇIKAN NOKTALAR ETHEM YÜKSEL KAHVECİ SMMM / İSTANBUL ÜNİ. ÖĞR. GÖREVLİSİ
GELİR VERGİSİ 1. ADIM : GELİR VERGİSİ İLE İLGİLİ MUHASEBE VE KAYIT USULÜ 2. ADIM : 2016 YILI GELİRLERİNİN BEYANI İLE İLGİLİ NOKTALAR
GELİR VERGİSİ NDE MUHASEBE İLKELERİ Gelir ve Gider Kavramı Yapılması gereken işlemler Dönem Başı işlemleri, Dönem İçi işlemleri, Dönem sonu İşlemleri Gelirlerin doğru bir şekilde kayıtlanması Giderlerin nizama uygun hali ile defterlere geçirilmesi Dönem sonu işlemlerinin usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmesi Beyannamenin düzenlenmesi Verginin Ödenmesi
CARİ YILDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ 1 Sistem Kurulumu Belge yorumlama ve işleme mantığı Muhasebe ekibinin iç uyumu Raporlama standartları ve evrak ile tevsik edilmesi Beyanname ve kayıt doğrultusunun sağlanması Envanter işlemlerinin sağlıklı bir şekilde sonuçlandırılması Defter ve belgelerin uyumu
CARİ YILDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ 2 Kanunlara uygunluk Tek Düzen Muhasebe Sistemine uygunluk Şahsi faaliyetler ile firma faaliyetlerinin ayrımı Vergi planlaması Sektör Kâr oranları ile kıyas Beyannameye ilave edilecek ve indirilecek miktarların dayanağı Ticari K/Z ile Mâli K/Z detayına dikkat
İLGİLİ NOKTALARA ÇEŞİTLİ ÖRNEKLER! Nakit ödeme sınırı Kira ödemelerinde banka dekontu zorunluluğu Banka hareketlerinin sistem ile uyumu Fon alım satımında edilen kâr veya zararlar Cari hesapların kontrolü MDV ve Amortismanlar 331 500 ilişkisi
İLGİLİ NOKTALARA ÇEŞİTLİ ÖRNEKLER 1 Buna göre Mükelleflerin ticari faaliyetlerine ilişkin olarak; işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları (Kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri gibi) ve bedeli fatura düzenleme mecburiyetini belirleyen Kanuni haddi aşmayan diğer bir anlatımla perakende satış fişi (veya yazar kasa fişi) düzenleme sınırları içinde kalan mal ve hizmet bedelleri için düzenlenen perakende satış veya yazar kasa fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesi 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak uygun görülmüştür.
İLGİLİ NOKTALARA ÇEŞİTLİ ÖRNEKLER 2 Gelir İdaresi Başkanlığı İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü nün 28/11/2011 Tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-685 Sayılı Özelgesi ile konuya ilişkin detaylı açıklamalar yapılmıştır. Verilen özelge de VUK uygulamaları açısından; mükelleflerin şehir içi ve dışındaki iş seyahatlerinde yeme, içme gibi harcamalarının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için fatura ile tevsiki mecburi olduğu açıklanmıştır. KDV uygulamaları açısından da KDV kanununun 30/d maddesi uyarınca fatura kullanılması gereken durumlarda perakende fişi kullanılması halinde bunların gider olamayacağı nedeniyle KDV ninde indirilmesi söz konusu olamayacağı ifade edilmiştir.
İLGİLİ NOKTALARA ÇEŞİTLİ ÖRNEKLER 3 Belge kontrol ve düzeni Belge olarak kabul edilen ve edilmeyen evraklar Gelirlerin ayrımlanması ve açıklamaları Gider ayrımlaması ve KKEG olgusu Sermaye Kâr (ve vergi ) rasyosu Satış Kâr rasyosu Brüt Kâr Net Kâr rasyosu
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 1 G.V.K. MD.2 : VERGİYE ESAS GELİR UNSURLARI: 1- Ticari Kazançlar; 2- Zirai Kazançlar; 3 - Serbest Meslek Kazançları; 4- Ücretler; 5- Gayrimenkul Sermaye İratları; 6- Menkul Sermaye İratları; 7- Diğer kazanç ve İratlar;
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 2 1- Ticari Kazançlar; 2- Gerçek usuldeki Zirai Kazançlar; 3- Serbest Meslek Kazançları na tabi olanlar, beyanname vermeme lüksüne sahip değiller Ücretler; Gayrimenkul Sermaye İratları; Menkul Sermaye İratları; Diğer kazanç ve İratlar; istisna sınırına tâbi
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 3 ÜCRET KAZANÇLARI!... GVK 86/1-C ye dikkat!... Birden fazla işverenden alınan ücretler Toplamı Tek işverenden alınan ücret kazançları Şirket Kar payları
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 4 ÜCRET KAZANÇLARI Örnek: Kişi A, B, C işyerlerinden sırasıyla 15.000,00, 20.000,00, 25.000,00 TL ücret geliri elde ediyorsa B ve C nin toplamı 45.000,00 TL olduğundan ve GV II.dilimi olan 30.000,00 TL (2016 için) yi aştığı için bu sefer 1.işveren dahil beyannamesini 60.000,00 TL üzerinden vermek durumunda
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 5 SERBEST MESLEK KAZANÇLARI 1 SMK NIN TESPİTİNDE HASILATTAN İNDİRİLECEK GİDERLER Mesleki kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesiyle ilgili genel giderler. Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı ile demirbaş olarak verilen giyim giderleri. Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri (seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak şartıyla). Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar.
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 6 SERBEST MESLEK KAZANÇLARI 2 SMK NIN TESPİTİNDE HASILATTAN İNDİRİLECEK GİDERLER Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri (taşıt giderlerinden kasıt genel olarak taşıtların tamir, bakım, yakıt gibi giderleridir). Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller. Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri. Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile iş yerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar. Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve sözleşmeye göre ödenen tazminatlar.
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 7 SERBEST MESLEK KAZANÇLARI 3 SMK DA KAZANÇLARININ BEYANI VE BEYANNAME ÜZERİNDE YAPILACAK İNDİRİMLER Şahıs Sigorta Primleri Eğitim ve Sağlık Harcamaları Engellilik İndirimi Bağış ve Yardımlar Sponsorluk Harcamaları Araştırma ve Geliştirme Harcamaları Başbakanlıkça veya BKK ca Başlatılan Yardım Kampanyalarına Yapılan Ayni ve Nakdi Bağışlar
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 8 GMSİ GELİRLERİNİN BEYANINDA ÖZELLİKLER 2016 Yılı istisna Tutarı Emsal kira bedeli uygulaması Kira gelirlerinin belirlenmesinde indirilebilecek giderler Sadece işyeri kira gelirlerinde 30.000,00 TL sınırı GMSİ de gelir, tahsil esasına göre ilerlemektedir. GMSİ yanında Ticari, zirai ya da mesleki kazanç elde edenler ilgili istisnadan yararlanamazlar. İstisnadan faydalanamama sınırı Araç kiralamaları
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 9 GMSİ Örnek : 1 Kişi, 2016 yılında, konut olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 8.000 TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 25.000 TL işyeri kira geliri ve 90.000 TL ücret geliri elde etmiştir. İlgili kişinin elde etiği kira geliri için istisna uygulanıp uygulanmayacağı, 2016 yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamının 110.000 TL yi aşıp aşmadığına bakılarak tespit edilmelidir
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 10 GMSİ Örnek : 1 Elde edilen gelir toplamının (8.000+25.000+90.000=123.000 TL) 2016 yılı belirlenen tutarı (110.000 TL) aşması nedeniyle, 8.000 TL lik konut kira gelirine ilişkin olarak 3.800 TL lik istisnadan faydalanması mümkün olmayacaktır. GV:21
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 11 GMSİ Örnek : 2 Bayan (Y) 2016 yılında konut kira geliri olarak 38.000 TL işyeri kira geliri olarak ise 55.000 TL gelir elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedeli üzerinden 11.000 TL stopaj Kesintisi yapılmıştır. Gelirden indirilecek yöntem olarak götürü seçilmiştir.
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 12 GMSİ Örnek : 2 Bayan (Y) nin gelirleri toplandığında 30.000 TL sınırının aşıldığı görülmektedir. Beyan verilecektir. Gelirler 110.000 TL yi aşmadığından konut istisnasından da faydalanacaktır. ( Sadece mesken kira geliri için uygulanacaktır.)
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 13 Konut Kira Geliri 38.000,00 Vergiden İstisna Tutar 3.800,00 Kalan 34.200,00 İşyeri Kira Geliri 55.000,00 Gayrisafi İrat Toplamı (34.200+55.000) 89.200,00 %25 Götürü Gider (89.200 x %25) 22.300,00 Vergiye Tabi Gelir (89.200 22.300) 66.900,00 Hesaplanan Gelir Vergisi 15.333,00 Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler 11.000,00 Ödenecek Gelir Vergisi 4.333,00
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 14 GMSİ Örnek - 3 Bayan (A) ve eşi Bay (B), 2016 yılında ayrı ayrı 1/2 hissesine sahip oldukları dairelerini konut olarak kiraya vermeleri sonucu, 25.000 TL kira geliri elde etmişlerdir. Bayan (A) ayrıca 2016 yılında işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 15.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedeli üzerinden 3.000 TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır.
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 15 GMSİ Örnek - 3 Bay (B) aynı zamanda avukatlık faaliyetinden dolayı 2016 yılında 180.000 TL serbest meslek kazancı elde etmiştir. Yıl içinde serbest meslek kazancından 55.000 TL tevkifat yapılmıştır. Her iki mükellef de götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükelleflerin gelirlerine ilişkin gelir vergisi beyanları hesaplanacaktır.
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 16 GMSİ Örnek - 3 Bayan (A) nın gelir vergisi tevkifatına tabi tutulan işyeri kira geliri 15.000 TL ile hissesine düşen konut kira gelirinin gelir vergisinden istisna tutarı aşan kısmı (12.500 3.800 =) 8.700 TL birlikte dikkate alındığında (15.000 + 8.700 =) 23.700 TL
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 17 GMSİ Örnek - 3 AÇIKLAMA TUTAR TEVKİFAT MESKEN KİRA GELİRİ 12.500 İŞYERİ KİRA GELİRİ 15.000 3.000 NOT : 2016 YILI İÇİN BEYANNAME VERME SINIRI OLAN 30.000 TL Yİ AŞMADIĞINDAN, İŞYERİ KİRA GELİRİ BEYAN EDİLMEYECEKTİR.
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 18 GMSİ Örnek - 3 Gayrisafi İrat Toplamı Vergiden İstisna Tutar (-) Kalan (12.500 3.800) Götürü Gider (8.700 x %25) (-) Vergiye Tabi Gelir (8.700 2.225) Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi 12.500,00 TL 3.800,00 TL 8.700,00 TL 2.175,00 TL 6.525,00 TL 978,75 TL
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 19 GMSİ Örnek - 3 Bay (B), konut olarak kiraya verilen daireden hissesine düşen kira geliri 12.500 TL dir. Serbest meslek faaliyetinden 180.000 TL yapılan tevkifat tutarı 55.000.TL Aynı zamanda kamuya ait yetiştirme yurduna 10.000 TL nakit olarak bağışta bulunmuştur. Şahıs sigorta pirimi olarak 9.000 TL harcama yapmıştır Kızının eğitimi için 6.000.TL harcama yapmıştır. Bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tanınan X vakfa 7.000 TL bağışta bulunmuştur. NOT: Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olan mükellefler, 3.800 TL lik konut kira geliri istisnasından yararlanamazlar.
AÇIKLAMA 2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 20 TUTAR GELİRLER KONUT KİRA GELİRİ 9.375,00 25.000 / 2 = 12.500 Götürü Gid.12.500X%25 =3.125) S. MESLEK KAZANCI 180.000,00 Tevkifat tutarı = 55.000 TL TOPLAM 189.375,00 İNDİRİMLER ŞAHIS SİGORTA PİRİMİ 9.000 GVK.89/1 Hükmü gereğince beyan edilen gelirden indirilir. EĞİTİM GİDERİ 6.000 GVK.89/2 Beyan edilen gelirin %10 BAĞIŞ VE YARDIMLAR 17.000 GVK.89/4 89/5 7.000+10.000 TOPLAM 32.000 GELİR VERGİSİ MATARHI (189.375 32.000) = 157.375 TL G. VERGİ 47.171.25 55.000 =7.875,75 İADE
2016 YILI GELİR VERGİSİ BEYANI 21 Değer artış kazançları İstisna var!... ( 11.000,00 TL ) Arızi kazançlar kaynağı ne olursa olsun diğer kazanç ve irat olarak bu bölümde yer alan hükümlere göre vergilendirilir. İstisna Tutarı ( 24.000,00 TL )
teşekkürler ethemkahveci@yahoo.com