GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI İZMİR İL MÜDÜRLÜĞÜ ZEKERİYA YAZICI GIDA VE YEM ŞUBE MÜDÜRÜ
GIDA GÜVENİLİRLİĞİNİN SAĞLANMASI KAPSAMINDA İL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE YAPILAN ÇALIŞMALAR 2
Gıda Güvenilirliği Gıda Güvenilirliği Gıdaların, gıda kaynaklı hastalıklara neden olan biyolojik, fiziksel ve kimyasal etkenleri önleyecek şekilde işlenmesi, hazırlanması, depolanması ve son tüketiciye sunulmasını tanımlayan bilimsel bir sistem döngüsüdür. 3
Gıda Güvenilirliği Yaklaşımı Dünyada son otuz yıl içinde, insan sağlığını tehdit eden ve ölümcül vakalarla sonuçlanan gıda kaynaklı sorunlar meydana gelmiştir.bu vakaların çoğunluğu hayvansal kökenli gıdalardan meydana gelmiştir. 4
Gıda Güvenilirliği Yaklaşımı İlk olarak 1996 da İngiltere de görülen deli dana hastalığı (BSE) ve bunun insanlarda varyantı olan Creutzfeldt-Jakob hastalığı (vcjd) 1999 yılında Belçika da yem nakil paletlerindeki zehirli ve öldürücü dioksin kalıntısıyla oluşan kroskontaminasyon krizi Kuş gribi olarak ta bilinen H5N1 viral enfeksiyonu ve buna bağlı olarak Uzakdoğu Ülkeleri ve ülkemizde görülen ölümler 5
Gıda Güvenilirliği Yaklaşımı Yaşanan bu olaylar, tüketici güveninin sarsılmasına neden olmuş ve mevcut yasal düzenlemelerin tüketici sağlığının korunması ve gıda güvenilirliğinin sağlanması hususunda yetersiz kaldığının anlaşılmasına neden olmuştur. 6
Gıda Güvenilirliği Yaklaşımı Sonuç olarak meydana gelen bu gelişmeler, devlet yönetimlerini, tüketici sağlığının korunması ve güvenilir gıda arzının temin edilmesi için birtakım tedbirler almaya ve yasal düzenlemeler yapmaya zorlamıştır. 7
AB Gıda Mevzuatı 28 Ocak 2002 tarih ve (EC)178/2002 sayılı Tüzüğü (Gıda Yasası ile ilgili genel ilke ve şartları belirler.) 29 Nisan 2004 tarih ve (EC) No 852/2004 sayılı AB Yönetmeliği (Gıda maddelerinde Genel Hijyen Kurallarını Belirler.) 29 Nisan 2004 tarih ve 853/2004 (EC) sayılı AB Yönetmeliği (Onay ve Kayıt İşlemlerini düzenleyen yönetmelik.) 8
AB Gıda Mevzuatı 29 Nisan 2004 tarih ve (EC) 854/2004 sayılı AB Yönetmeliği (İnsan tüketimine uygun hayvansal kökenli ürünlerin resmi kontrollerinin düzenlenmesine ilişkin özel kuralları ortaya koyar) 29 Nisan 2004 tarih ve (EC) 882/2004 sayılı AB Yönetmeliği (Resmi kontrollere ilişkin yönetmelik) 9
Ülkemizde Gıda Mevzuatı 1995 560 Sayılı Gıdaların Üretim, Tüketim ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname 05 Haziran 2004 5179 Sayılı Gıdaların Üretim, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun 13 Aralık 2010 (Yürürlük Tarihi) 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu 10
Yönetmelikler Gıda Hijyeni Yönetmeliği Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine Dair yönetmelik Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği.. 11
5996 Sayılı Kanunun Getirdiği Yenilikler Gıda Güvenilirliğinin sağlanmasında, Bitki Sağlığı ve Hayvan Sağlığını da içeren Kapsamlı ve Entegre bir yaklaşım. İzlenebilirlik 5996 sayılı yasada da izlenebilirlik Üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamaları boyunca bitkisel ürünlerin, gıda ve yemin, gıdanın elde edildiği hayvanın veya bitkinin gıda ve yemde bulunması amaçlanan veya beklenen bir maddenin izinin sürülebilmesi ve takip edilebilmesi olarak tanımlanmıştır ) 12
5996 Sayılı Kanunun Getirdiği Yenilikler Gıda güvenilirliğinde esas sorumluluğun gıda işletmecisine verilmesi Denetim sıklıklarının Risk Esasına Dayalı Olarak Gerçekleştirilmesi İşletmelerin kayıt ve onay altına alınması Şeffaflık (Taklit ve Tağşiş) 13
Gıda Denetim Hizmetleri İl genelinde yürütülen Gıda denetim hizmetlerinin amacı, Çiftlikten Sofraya Gıda Güvenilirliği anlayışı içerisinde, Tüketiciye güvenilir gıda arzının teminini sağlamaktır. 14
Gıda Denetim Hizmetleri Gıda denetim hizmetleri, 5996 Sayılı Kanunun EK-2 sinde belirtilen meslek guruplarına uygun olarak eğitim almış ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş kontrol görevlileri tarafından yürütülmektedir. İlimizde 70 Gıda Mühendisi,41 Ziraat Mühendisi ve 26 Veteriner Hekim olmak üzere toplamda 137 kontrol görevlisi tarafından gıda denetimleri yürütülmektedir. 15
Gıda Denetim Hizmetleri DENETİMLER; Gıda işletmelerinin risk esasına göre rutin denetlenmesi Şikayet denetimleri (Alo 174 Gıda Hattına, Dilekçe, Bimer vb. yapılan şikayetlere istinaden ) İşletme Onay denetimleri Numune Amaçlı Denetimler (Bakanlık Yıllık denetim ve izleme programları, İl Yıllık Numune Programı, Şüphe, Şikayet kapsamında alınan) Ayrıca İthalat ve İhracat Kontrolüne yönelik gerçekleştirilen Denetimler Kapsamında yürütülmektedir. 16
Alo 174 Gıda Hattı Tüketicilerin gıda güvenilirliğinin sağlanması hususunda aktif rol almalarını temin etmek amacıyla; 2009 yılında Bakanlığımız tarafından Alo 174 Gıda Hattı kurulmuştur. Alo 174 Gıda Hattına Vatandaşlarımız tarafından yapılan bildirim sayısı her geçen gün artış göstermektedir. 17
Alo 174 Gıda Şikayetleri YIL BAŞVURU 2009 1165 2010 1908 2011 1708 20.11.2012 2778 18
Alo 174 Gıda Şikayetleri 2012 Yılında Alo 174 Gıda Hattına yapılan 2778 adet Alo Gıda şikayetinin 2634 adedi sonuçlandırılmış olup, 144 adedinin ise işlemi devam etmektedir. (647 adet ipc, 1 savcılık, 7 faaliyetten men) 19
Denetim Verileri Kontrol Görevlisi Sayısı: 137 İşletme Sayıları: Üretim Yeri: 4127 Satış Yeri: 9474 Toplu Tüketim Yeri: 7256 20
Denetim Verileri GIDA DENETİM VERİLERİ YIL ÜRETİM SATIŞ TOPLU TÜKETİM TOPLAM DENETİM İ.P.C FAAL. MEN SAVCILIK 2011 3315 5335 4237 12887 775 66 18 20.11.2012 4398 6374 4705 15477 1374 67 63 21
Denetim Verileri ALINAN NUMUNELER (15 Kasım 2012) NUMUNE ALMA PROGRAMI NUMUNE OLUMLU OLUMSUZ SONUÇLANMA YAN Bakanlık Yıllık Kontrol Planı Rutin,Alo Gıda,Dilekçe,Di ğer 1799 1391 133 275 1205 833 113 259 TOPLAM 3004 2224 246 534 22
Denetim verileri Bakanlık Yıllık Kontrol Planı çerçevesinde 70 üründe Denetim programı; 27 üründe Pestisit Denetim programı yürütülmektedir. 23
SONUÇ GIDA GÜVENLİĞİ GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GIDA İŞLETMECİSİ TÜKETİCİ 24
TEŞEKKÜR EDERİM 25