Beş Kıtada 31 Ülke Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemiyle Karşılaştırılması. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş



Benzer belgeler
Beş Kıtada 31 Ülke Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemiyle Karşılaştırılması. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Baskı

İÇİNDEKİLER. Karşılaştırmalı Eğitim Nedir?... 1 Yabancı Ülkelerde Eğitim... 4 Uluslararası Eğitim... 5 Kaynakça... 12

Dünyada Ana D l Öğret m

A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123

LÜTFEN KAYNAK GÖSTEREREK KULLANINIZ 2013

Komisyon EN GÜNCEL BİLGİLER VE SORULAR ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Önsöz... iii İçindekiler v Tablolar Listesi vii Şekiller Listesi... ix Grafikler Listesi. ix

MEB YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLECEK ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİLİK SINAVLARINA HAZIRLIK EL KİTABI. Millî Eğitim Bakanlığı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ

GYS. Ceza ve Tevkifevleri. Şeflik. Adalet Bakanlığı. Genel Müdürlüğü Personeli İçin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavlarına Hazırlık Kitabı

DEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ

YURTDIŞI MARKA TESCİL MALİYETLERİ

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... vii KISIM 1 GASTRONOMİ: KAVRAMSAL YAKLAŞIM VE TRENDLER

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR EFSANE SORU BANKASI Eğitimde

DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü

KALKINMA BAKANLIĞI KALKINMA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Komisyon. KPSS HUKUK Çek Kopar Soru Bankası ISBN Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

ERDEM ERCAN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE YEREL YÖNETİMLERDE MALİ ÖZERKLİK (ANAYASAL VE YASAL BOYUTUYLA)

Tüm Kamu Personeli İçin GYS. Görevde Yükselme Sınavlarına Hazırlık El Kitabı. Konu Anlatımı + Soru Bankası

Erasmus+ Programı Avrupa Birliğinin yılları arasında eğitim, gençlik ve spor alanlarında uyguladığı hibe destek programıdır.

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE ÖZEL OKULLAR Murat YALÇIN > muratmetueds@yahoo.com

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

Adalet Bakanlığı. Genel Müdürlüğü Personeli İçin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavlarına Hazırlık Kitabı

İÇİNDEKİLER (*) 1- Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu ( Eylül)

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

HALI SEKTÖRÜ. Kasım Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

Education at a Glance: OECD Indicators Edition

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete

DANİMARKA ÜLKE RAPORU

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018

Türkiye'nin En Çok Satan. TARİH ten

ÜLKELER NEDEN FARKLI GELİŞMİŞLERDİR

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018

FİNLANDİYA ÜLKE RAPORU

Komisyon ANAYASA 30 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

2014 EKİM DIŞ TİCARET RAPORU

23. BASKI. Alıştırmalar için örnek data dosyaları te.

GENÇLERĠN ĠġĠ OLMADIĞI GĠBĠ Ġġ ARAYIġI DA YOK

kpss Önce biz sorduk 50 Soruda SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT SINIF ÖĞRETMENLİĞİ Tamamı Çözümlü SORU BANKASI

Adalet Bakanlığı. Ceza ve. Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Personeli İçin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavlarına Hazırlık Kitabı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU, AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU VE AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

İş Birlikli Öğrenme Teknikleri ve Türkçe Öğretimi

TARİHSEL VE TOPLUMSAL GELENEK

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)

9. Uluslararası İlişkiler

HALI SEKTÖRÜ. Mart Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

Bu doküman Kâtip Çelebi tarafından 1632 de yazılan ve İbrahim Müteferrika nın eklemeleri ile Matbaa-ı Amire de basılan Kitabı-ı Cihannüma nın

KPSS GENEL YETENEK MATEMATİK GEOMETRİ YENİ. Özgün 900 Soru

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

8 İSTİHDAM TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ 2014

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LİTVANYA ÜLKE RAPORU

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ. gelişim psikolojisi öğrenme psikolojisi rehberlik ve özel eğitim program geliştirme

TÜİK VERİLERİNE GÖRE ESKİŞEHİR'İN SON 5 YILDA YAPTIĞI İHRACATIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (ABD DOLARI) Ülke

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler / Erasmus Ofisi

Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik Ve Spor Alanlarında Mevcut İşbirliği Anlaşmaları

kpss coğrafya tamam çözümlü mesut atalay - önder cengiz

önce biz sorduk KPSS Soruda 92 soru GENEL YETENEK - GENEL KÜLTÜR COĞRAFYA 30 DENEME Önder Cengiz - Mustafa Mervan Demir Eğitimde

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

MÜCEVHER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ MAL GRUBU ÜLKE RAPORU (TÜRKİYE GENELİ) - (KÜMÜLATİF)

GYS. Ceza ve. Tevkifevleri. Saymanlık. Adalet Bakanlığı

Görevde Yükselme. Konu Anlatımlı Soru Bankası GYS. Sınavlarına Hazırlık El Kitabı. Sosyal Güvenlik Kurumu. Şef ve Memur Unvanlar İçin

HALI SEKTÖRÜ. Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

2014 MAYIS DIŞ TİCARET RAPORU

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri

2015 HAZİRAN DIŞ TİCARET RAPORU

Fevzi Karamuc;o TARIH 11 SHTEPIA BOTUESE LIBRI SHKOLLOR

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET

Değerlendirme Araçları Projesi

HALI SEKTÖRÜ. Mart Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

Yeni kanun teklifi neden yeterli değildir?

Prof. Dr. Semih ÖZ Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

2013 YILI OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ ADANA DIŞ TİCARET RAPORU. HAZIRLAYAN : CENK KADEŞ Ekonomik Araştırmalar Şefi

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

kpss ğrencinin D ers D efteri genel yetenek genel kültür COĞRAFYA Kolay oku Hızlı düşün Kalıcı öğren PEGEM AKADEMİ

TÜRKİYE GENELİ ve İİB BAŞLICA MAL GRUPLARI VE ÜLKELER BAZINDA KURU MEYVE VE MAMULLERİ İHRACATI OCAK ARALIK 2016

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM: MAHALLİ İDARELERİN ORTAYA ÇIKIŞI VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE...

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM GENEL BİLGİLER

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)

Transkript:

Beş Kıtada 31 Ülke Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemiyle Karşılaştırılması Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş

Editör: Prof. Dr. Ali BALCI KARŞILAŞTIRMALI EĞİTİM SİSTEMLERİ ISBN 978-9944-919-67-8 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2011, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Ağustos 2007 3. Baskı: Aralık 2011 Dizgi-Grafik Tasarım: Gürsel Avcı Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Matbaası (Ankara-0312-3945590) Yayınevi Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 15372

ÖNSÖZ Karşılaştırma, özünde bir düşünme ve düşünceyi geliştirme yöntemidir. Karşılaştırmanın sağladığı yararı aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: Bir şeyin diğerine üstünlüğünün ya da ondan düşüklüğünün gösterilmesi. Bu, bir ölçüde bir şeyin daha iyi/kaliteli olduğu kanıtlanmış bir şeyle karşılaştırılması (benchmarking) olup onun geliştirilmesi gerekli boyut ya da öğelerinin gösterilmesidir. Bilinenle karşılaştırılarak bilinmeyen hakkında bilgi edinilmesi. Görünürde birbirine benzemeyen iki şeyin gerçekte ne kadar benzer olduğunun görülmesi ya da tersi olarak görünürde birbirine çok benzer iki şeyin gerçekte ne kadar ayrı/farklı olduklarının saptanması. Bir şeydeki değişimin ya da değişim derecesinin gösterilmesi. Karşılaştırmada amaç; benzerlik ya da ayrılıkları göstermek yanında açıklamak, ikna etmek ya da bilgilendirmektir. İki ülke eğitim sisteminin ya da bir ülke eğitim sisteminin diğer ülkelerin eğitim sistemleriyle karşılaştırılmasından da karşılaştırmanın, yukarıda belirtilen amaç ve yararlarının elde edilebileceği açıktır. O halde bu yazıya konu edilen ülkelerin eğitim sistemlerinin örgüt ve yönetimleri bakımından karşılaştırılması, anlamlı ve önemlidir. 1. Eğitim sistemlerinin karşılaştırılmasında önemli bir nokta da karşılaştırma yaklaşımıdır. Karşılaştırma konusunda iki yaklaşımdan söz edilebilir: (1) İki ülke eğitim sisteminin belli ölçütler bakımından birebir karşılaştırılması yaklaşımı. Örneğin A ülkesi eğitim sisteminin B ülkesi eğitim sistemiyle amaç ve politika, yönetsel yapılanma ve yönetim- süreç bakımından karşılaştırılmasında; önce A ülkesi eğitim sisteminin amaç ve politikası ile B ülkesi eğitim sisteminin amaç ve politikası bire bir karşılaştırılır. Sonra da aynı karşılaştırma diğer iki ölçüte göre birebir yapılır. (2) Diğer yaklaşım ise A ve B ülkeleri eğitim sistemlerinin bütüncül olarak; yanı önce A ülkesi eğitim sisteminin amaç ve politikası, yönetsel yapılanması ve yönetimi- süreci betimlenir. Sonra da B ülkesi eğitim sisteminin benzer olarak üç ölçüte göre betimlemesi yapılır. En sonra da bu iki sistem bu ölçütlere göre karşılaştırılır. Biz, hocası olduğumuz Karşılaştırmalı Eğitim Yönetimi doktora dersinde ve editörü olduğum bu çalışmada ikinci yolu benimsedik. Bu yol esasen alanın duayeni ve Türkiye de Eğitim Yönetimi alanının diğer ilkleri gibi Karşılaştırmalı Eğitim Yönetimi dersinin de ilk okutanı değerli hocam Prof. Dr. Ziya Bursalıoğlu nun benimsediği bir yaklaşımdı. Kendisine şükran duyuyoruz. Bu kapsamda Karşılaştırmalı Eğitim Yönetimi doktora dersindeki ülke incelemelerinde şöyle bir yol izlendi. Önce ilgili odak ülke eğitim sisteminin arka planının oluşturan coğrafi konumu, sosyal, siyasal, ekonomik ve tarihsel gelişimi genel çizgileriyle irdelendi. Sonra odak ülke eğitim sistemi, örgütün temel boyutları olan; (1) amaç ve politika, (2) yapılanma; (a) yönetsel yapılanma, (b) öğretim ya da okul sistemi yapılanması, (3) işlemesi-yönetimi ya da süreç ölçütlerine göre betimlendi. Sonra da odak ülke eğitim sistemi, bu ölçütlere göre Türk Eğitim Sistemi ile karşılaştırıldı. Derste sunulan ve her yönüyle eleştirilen bu çalışmalar geliştirilerek yayına uygun hale getirildi. Kitapta incelenen 23 ülke ile yazarları Çizelge 1 de gösterilmektedir. iii

Çizelge 1. Ülkeler ve yazarları Ülke adı Türkiye A.B.D Almanya Avusturya Belçika Danimarka Endonezya Fransa Güney Afrika Hindistan İrlanda İspanya İtalya Japonya Kanada Küba Lüksemburg Mısır Özbekistan Polonya Rusya Uganda Güney Kore İncelemeyi yapan doktora öğrencisi Mustafa Erdem Fatih Mehmet Harmancı Züleyha Ertan Kantos Hasan Basri Memduhoğlu Kürşad Yılmaz Aydın Alkan Hilmi Süngü Ali Erden Hilmi Süngü Fatih Mehmet Harmancı Abdurrahman İlğan Ali Erden Kürşad Yılmaz Ayten Memmedova Telci Murat Taşdan Fatma Hamarat Abdurrahman İlğan Ebru Oğuz Demet Niron Gören Murat Taşdan Ayten MemmedovaTelci Demet Niron Gören Cemalettin İpek Özverili ve özenli çalışmaları için öğrenci ve meslektaşlarımı, kaliteli bir yayın gerçekleştirdikleri için de Pegem Akademi çalışanlarını kutluyorum. Eserin öğrenci, öğretim elemanı, eğitim politikacısı ve uygulamacılarına yararlı olmasını diliyorum. Temmuz 2007, Ankara Prof. Dr. Ali Balcı Editör iv

İKİNCİ BASKI İÇİN ÖNSÖZ Kitabın ilk baskısının gördüğü ilgi, kısa sürede ikinci baskı için hazırlık yapmayı gerektirdi. İkinci baskıda, geliştirilen Karşılaştırmalı Eğitim Yönetimi Doktora Dersi dönem ödevleri, birinci baskı içeriğine ilave edildi. İkinci baskıda, birinci baskıdakilere ilave olarak yer verilen ülkeler (alfabetik sıra ile) ve yazarları çizelge 2 de gösterilmiştir. Çizelge 2. İkinci baskıya ilave edilen ülkeler ve yazarları Ülke Estonya Gürcistan İsviçre İzlanda Moldova Singapur Suriye Şili Yazarı Oxana Manolova Neşe Gür Çiğdem Apaydın Murat Özdemir Oxana Manolova Çiğdem Apaydın Neşe Gür Murat Özdemir Birinci baskıda olduğu gibi özverili ve titiz çalışmaları için öğrenci ve meslektaşlarımı kutluyorum. Eseri titiz bir çalışmayla yayına hazırlayan Pegem Akademi çalışanlarına da şükran duyuyorum. Eserin ilgililere yararlı olmasını diliyorum. Mart- 2009, Ankara Prof. Dr. Ali Balcı Editör v

ÜÇÜNCÜ BASKI İÇİN ÖNSÖZ Kitabın ikinci baskısı da kısa sürede tükendi. Bunda, dünyanın değişik 30 ülkesi eğitim sisteminin topluca kitapta yer alması kadar tam ve doğru yansıtılması ve kitabın baskı kalitesinin etkili olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla yazarları ve PEGEM Akademi Yayın Evini kutluyorum. Üçüncü baskıda, ilk baskıdan bu yana geçen süre dikkate alınarak Ülkemizin değişik yerlerinde görev yapan yazarların (eski doktora öğrencilerimin) kendi bölümlerini güncellemeleri istendi. Ayrıca kitaba 32. bölüm olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Eğitim Sistemi incelemesi de (yazarı Hale Erden) eklendi. Kitabın, ilgililere yararlı bir başvuru kaynağı olmasını diliyorum. Aralık-2011- Ankara Prof. Dr. Ali Balcı Editör vi

BÖLÜMLER ve YAZARLARI 1. Bölüm: Türk Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Erdem Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2. Bölüm: Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi Dr. Fatih Mehmet Harmancı Emniyet Genel Müdürlüğü Personel Daire Başkanlığı Şube Müdürü 3. Bölüm: Federal Almanya Cumhuriyeti Eğitim Sistemi Dr. Züleyha Ertan Kantos Ankara Mamak Şafaktepe İlköğretim Okulu 4. Bölüm: Avusturya Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Hasan Basri Memduhoğlu Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi 5. Bölüm: Belçika Eğitim Sistemi Doç. Dr. Kürşad Yılmaz Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi 6. Bölüm: Danimarka Eğitim Sistemi Aydın Alkan Emekli İlköğretim Müfettişi 7. Bölüm: Endonezya Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Hilmi Süngü Bozok Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü 8. Bölüm: Estonya Eğitim Sistemi Dr. Oxana Manolova Girne Amerikan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 9. Bölüm: Fransa Eğitim Sistemi Dr. Ali Erden Doğu Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi 10. Bölüm: Güney Afrika Cumhuriyeti Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Hilmi Süngü Bozok Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü 11. Bölüm: Güney Kore Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Cemalettin İpek Rize Üniversitesi Eğitim Fakültesi vii

12. Bölüm: Gürcistan Eğitim Sistemi Neşe Gür Ümit Bilim ve Sanat Merkezi 13. Bölüm: Hindistan Eğitim Sistemi Dr. Fatih Mehmet Harmancı Emniyet Genel Müdürlüğü Personel Daire Başkanlığı Şube Müdürü 14. Bölüm: İrlanda Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Abdurrahman İlğan Celal Bayar Üniversitesi Demirci Eğitim Fakültesi 15. Bölüm: İspanya Eğitim Sistemi Dr. Ali Erden Doğu Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi 16. Bölüm: İsviçre Eğitim Sistemi Dr. Çiğdem Apaydın Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi 17. Bölüm: İtalya Eğitim Sistemi Doç. Dr. Kürşad Yılmaz Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi 18. Bölüm: İzlanda Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Murat Özdemir Çankırı Karatekin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölüm Başkanı 19. Bölüm: Japonya Eğitim Sistemi Dr. Ayten Memmedova Telci Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü 20. Bölüm: Kanada Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Murat Taşdan Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi 21. Bölüm: Küba Eğitim Sistemi Fatma Hamarat Ankara- Mamak Saime Kadın İlköğretim Okulu 22. Bölüm: Lüksemburg Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Abdurrahman İlğan Celal Bayar Üniversitesi Demirci Eğitim Fakültesi viii

23. Bölüm: Mısır Arap Cumhuriyeti Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Ebru Oğuz Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi 24. Bölüm: Moldova Eğitim Sistemi Dr. Oxana Manolova Girne Amerikan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 25. Bölüm: Özbekistan Cumhuriyeti Eğitim Sistemi Dr. Demet Niron Gören Milli Eğitim Bakanlığı 26. Bölüm: Polonya Cumhuriyeti Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Murat Taşdan Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi 27. Bölüm: Rusya Eğitim Sistemi Dr. Ayten Memmedova Telci Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü 28. Bölüm: Singapur Eğitim Sistemi Dr. Çiğdem Apaydın Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi 29. Bölüm: Suriye Eğitim Sistemi Neşe Gür Ümit Bilim ve Sanat Merkezi 30. Bölüm: Şili Eğitim Sistemi Yrd. Doç. Dr. Murat Özdemir Çankırı Karatekin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölüm Başkanı 31. Bölüm: Uganda Cumhuriyeti Eğitim Sistemi Dr. Demet Niron Gören Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü 32. Bölüm: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Eğitim Sistemi Hale Erden ix

İÇİNDEKİLER Önsöz... iii İkinci Baskı İçin Önsöz...v Üçüncü Baskı için Önsöz...vi Bölümler ve Yazarları... vii İçindekiler...x Şekiller Listesi... xxv Tablolar Listesi... xxvi 1. Bölüm TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 1-29) Sosyal ve Siyasal Yapılanması...1 Türk Eğitim Sisteminin Amaç ve Politikaları...2 Türk Eğitim Sisteminin Yapılanması...5 Yönetsel Yapılanma...5 Okul Sistemi Yapılanması...10 Örgün Eğitim...11 Okul Öncesi Eğitim...11 İlköğretim...11 Ortaöğretim...12 Yükseköğretim...13 Yaygın Eğitim...14 Çıraklık Eğitimi...15 Özel Eğitim...16 Öğretmen Yetiştirme...17 Türk Eğitim Sisteminin Süreç Boyutu...19 Sonuç...27 Yararlanılan Kaynaklar...28 2. Bölüm AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 31 47) Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı...30 ABD Eğitim Sisteminin Amaç ve İlkeleri...32 ABD Eğitim Sisteminin Yapılanması...32 Yönetsel Yapılanma...32 ABD Eğitim Sisteminde Okul Sistemi Yapılanması...35 Yaygın Eğitim...40 Öğretmen Eğitimi...40 x

ABD Eğitim Sisteminin Süreç Boyutu...41 ABD ve Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...42 Sonuç...46 Yararlanılan Kaynaklar...46 3. Bölüm FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 49 68) Federal Almanya Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Tarihi Gelişimi...50 Federal Almanya Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Amaçları...52 Federal Almanya Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Yapılanması...53 Yönetsel Yapılanma...53 Okul Sistemi Yapısı...54 Federal Almanya Cumhuriyeti'nde Mesleki Eğitim Sistemi...58 Yabancıların Eğitimi...59 Özel Eğitim...59 Öğretmen Yetiştirme...60 Alman Eğitiminde Yönlendirme Etkinlikleri...61 Federal Almanya Cumhuriyeti Eğitiminde Süreç Boyutu...62 Türk ve Alman Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...64 Eğitimin Yapısı...64 Yönetim Şekli...64 Eğitimin Planlanması...65 Öğretimin İçeriği...65 Sonuç...66 Yararlanılan Kaynaklar...67 4. Bölüm AVUSTURYA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 69 92) Siyasal, Sosyal, Coğrafi Yapı ve Tarih...69 Demografik, Ekonomik ve Siyasal Yapı...70 Eğitim sisteminin Tarihsel Gelişimi...71 Eğitimin Bugünkü Genel Durumu...72 Eğitimin Amaçları ve İlkeleri...73 Okulöncesi Eğitimin Amaçları...73 İlköğretimin Amaçları...74 Ortaöğretimin Amaçları...74 Yükseköğretimin Amaçları...74 Eğitim Sisteminin Yapısı...74 Yönetsel Yapılanma...75 Okul Sisteminin Yapılanması...75 xi

Okulöncesi Eğitim...76 İlköğretim (Volkschule)...77 Ortaöğretim...79 Yükseköğretim...80 Eğitim Sisteminin Yönetim Süreci...83 Eğitim Finansmanı...86 Öğretmen Yetiştirme...86 Türkiye ve Avusturya Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...87 Yararlanılan Kaynaklar...91 5. Bölüm BELÇİKA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 93 121) Giriş...93 Sosyal ve Siyasal Yapı...93 Belçika Eğitim Sistemi...95 Belçika Eğitim Sisteminin Amaçları ve Temel İlkeleri...95 Belçika Eğitim Sisteminin Yapısı...96 Belçika-Flaman Topluluğu Eğitim Sisteminin Yönetim Yapısı...99 Belçika-Fransız Topluluğu Eğitim Sisteminin Yönetim Yapısı...99 Belçika-Alman Topluluğu Eğitim Sisteminin Yapısı...101 Belçika Eğitim Sistemi Okul Sistemi Yapısı...102 Okulöncesi Eğitim...109 Belçika'da Zorunlu Eğitim...110 İlköğretim...111 Ortaöğretim...112 Yükseköğretim...113 Öğretmen Eğitimi...115 Özel Eğitim...115 Türk Eğitim Sistemi ile Belçika Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...116 Yararlanılan Kaynaklar...120 6. Bölüm DANİMARKA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 123 138) Giriş...123 Danimarka'nın Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı...123 Danimarka Eğitim Sisteminin Amaçları...124 Danimarka Eğitim Sisteminin Yapı Boyutu...126 Yönetsel Yapılanma...126 Danimarka'da İlköğretim...128 Danimarka'da Ortaöğretim...129 xii

Danimarka'da Yükseköğretim...131 Hizmetiçi Eğitim ve Ar-Ge...132 Danimarka Eğitim Sisteminin Süreç Boyutu...132 Danimarka Eğitim Sisteminin İklim (Hava) Boyutu...133 Danimarka Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...134 Sonuç...136 Yararlanılan Kaynaklar...138 7. Bölüm ENDONEZYA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 139 152) Giriş...139 Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapılanma...139 Endonezya Eğitim Sisteminin Yasal Dayanakları ve Amaçları...140 Endonezya Eğitim Sisteminin Yapılanması...141 Endonezya Eğitim Sisteminin İdari Yapılanması...141 Endonezya Eğitim Sisteminde Okulların Yapılanması...144 Eğitim Sisteminin Yönetimi...147 Endonezya Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması...149 Sonuç...150 Yararlanılan Kaynaklar...151 8. Bölüm ESTONYA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 153 165) Giriş...153 Estonya nın Sosyal ve Siyasal Yapılanması...153 Estonya Eğitim Sistemi...154 Estonya Eğitim Politikası...154 Estonya Eğitim Sisteminin Yapısı...154 Yönetsel Yapılanma...155 Okul Yapılanması...156 Estonya Eğitim Sisteminin İşleyişi...157 Okul Öncesi Eğitim...157 Temel Genel Eğitim...157 Meslek Eğitimi...160 Yükseköğretim...161 Genç ve Yetişkin Eğitimi...161 Estonya ve Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...163 Sonuç...164 Yararlanılan Kaynaklar...164 xiii

9. Bölüm FRANSA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 167 191) Sosyal ve Siyasal Yapılanma...167 Eğitim Sisteminin Amaç ve Politikaları...168 Eğitimin Sisteminin Yapılanması...170 Eğitim Sisteminin Yönetimi (Süreç)...178 Fransa Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...187 Sonuç...191 Yararlanılan Kaynaklar...191 10. Bölüm GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 193 208) Giriş...193 Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapılanma...193 Güney Afrika Eğitim Sisteminin Yasal Dayanakları ve Amaçları...196 Güney Afrika Eğitimim Sisteminin Yapılanması...197 Güney Afrika Eğitim Sisteminin İdari Yapılanması...197 Okulların Yapılanması...199 Eğitim Sisteminin Yönetimi...201 Güney Afrika Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması...205 Sonuç...206 Yararlanılan Kaynaklar...206 11. Bölüm GÜNEY KORE EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 209 234) Giriş...209 Coğrafi Yapı ve Sosyal Göstergeler...209 Tarih...210 Yönetim...212 Eğitim Sistemi...212 Eğitimin Tarihi Gelişimi...212 Eğitimde Amaç ve Yasal Temeller...216 Eğitim Kademeleri...219 Okulöncesi Eğitim...220 İlköğretim...220 Ortaöğretim...221 Yükseköğretim...222 xiv

Öğretmen Yetiştirme...225 Öğretmenlerin Hizmetiçi Eğitimleri...226 Öğretmenlerin Sosyal Hakları...226 Özel Eğitim...227 Yaşam Boyu Eğitim...227 Eğitim Sisteminin Yönetim Yapısı ve İşleyişi...228 Yerel Eğitim Ofisleri...228 Eğitim Konseyleri...228 Eğitim Bütçesi...229 Güney Kore Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...230 Kaynaklar...233 12. Bölüm GÜRCİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 235 258) Giriş...235 Gürcistan ın Eğitim Sistemine Etki Eden Faktörler...235 Coğrafik Durum...235 Demografik Özellikler...236 Tarih...237 Dil...237 Din...238 Politik Sistem...238 Ekonomik Durum...239 Gürcistan Eğitim Sistemi...239 Eğitim Sisteminin Amacı ve Politikası...239 Eğitim Sisteminin Yapısı...240 Yönetsel Yapılanma...240 Okul Yapılanması...243 Gürcistan Eğitim Sisteminin İşleyişi...244 Okul Öncesi Eğitim...245 İlköğretim...246 Ortaöğretim...249 Yüksek Öğretim...249 Özel Eğitim...251 Özel Öğretim...251 Yetişkin Eğitimi ve Yaygını Eğitim...252 Öğretmen Yetiştirme ve İşbaşındaki Öğretmenlerin Durumu...252 Eğitim Finansmanı...254 Türk Eğitim Sistemi ile Karşılaştırma...254 Sonuç...257 Yararlanılan Kaynaklar...257 xv

13. Bölüm HİNDİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 259 271) Giriş...259 Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı...259 Hindistan Eğitim Sistemi...260 Hindistan Eğitim Sisteminin Amaç ve İlkeleri...260 Hindistan Eğitim Sisteminin Yapısı...261 Yönetsel Yapılanma...261 Hindistan Eğitim Sisteminde Okul Sistemi Yapılanması...262 Hindistan Eğitim Sisteminin Süreç Boyutu...265 Hindistan ve Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...267 Sonuç...270 Yararlanılan Kaynaklar...270 14. Bölüm İRLANDA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 273 286) Giriş...273 İrlanda Eğitim Sisteminin Amaçları...273 İrlanda Eğitim Sisteminin Yapısı...274 Yönetsel Yapılanması...274 Okul Sisteminin Yapısı...275 İrlanda Eğitim Sisteminin Denetim Yapısı...280 İrlanda Eğitim Sisteminin Yönetimi...280 Okulöncesi Eğitim...281 İlköğretim...282 Ortaöğretim...282 Yükseköğrenim...283 İrlanda Eğitim Sistemiyle Türkiye Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...283 Amaçlar Bakımından...283 Yapı Bakımından...283 İşleyiş Bakımından...285 Sonuç...285 Yararlanılan Kaynaklar...286 xvi

15. Bölüm İSPANYA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 287 313) Sosyal ve Siyasal Yapılanma...287 Eğitim Sisteminin Amaç ve Politikaları...288 Eğitim Sisteminin Yapılanması...291 Yönetsel Yapılanma...291 Okul Sistemi Yapılanması...299 Eğitimin Yönetimi (Süreç Boyutu)...304 İspanya Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...308 Yararlanılan Kaynaklar...313 16. Bölüm İSVİÇRE EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 315 330) Giriş...315 Coğrafi Durum, Sosyal ve Siyasal Yapılanma...315 İsviçre Eğitim Sistemi...318 İsviçre Eğitim Sisteminin Genel Amaçları...318 Eğitim Sisteminin Yapılanması...319 Ulusal Düzey...320 Kanton Düzeyinde...321 Komün düzeyde...321 Okul yönetimi...321 İsviçre Eğitim Sisteminde Süreç...322 Okul Sistemi Yapılanması...324 Okul Öncesi...324 İlköğretim Okulları...325 Ortaöğretim...325 Öğretmen Eğitimi...328 İsviçre ve Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...328 Sonuç...330 Yararlanılan Kaynaklar...330 17. Bölüm İTALYA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 331 348) Giriş...331 Sosyal ve Siyasal Yapı...331 İtalya Eğitim Sistemi...332 İtalya Eğitim Sisteminin Amaçları ve Temel İlkeleri...332 xvii

İtalya Eğitim Sisteminin Yönetsel Yapısı ve Genel Özellikleri...333 Yönetsel Yapılanma...333 Okul Sistemi Yapılanması...336 Okul Sisteminin Yönetimi...345 Yetişkin Eğitimi...346 Öğretmenlerin Yetiştirilmesi...346 Türk Eğitim Sistemi ile İtalyan Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...347 Yararlanılan Kaynaklar...347 18. Bölüm İZLANDA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 349 363) Giriş...349 İzlanda nın Toplumsal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı...349 İzlanda Eğitim Sistemi...351 Amaç ve Politikalar...351 Yapı...352 İzlanda Eğitim Sisteminin İşleyişi...355 İzlanda ve Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...360 Sonuç...362 Yararlanılan Kaynaklar...363 19. Bölüm JAPONYA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 365 382) Giriş...365 Japon Eğitim Sisteminin Amaç ve Politikası...365 Eğitim Sisteminin Yönetsel Yapılanması...366 Eğitim Sisteminin Örgütsel Yapısı...366 Japon Eğitim Sisteminin Okul Yapısı ve İşleyişi...367 İlköğretim...368 Ortaöğretim...369 Eğitim Sisteminin Yönetimi...373 Akademik Yıl...373 Eğitim Finansmanı...373 Öğretmen Eğitimi...375 Programın Okullarda Uygulanması...377 Japon ve Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...379 Sonuç...381 Yararlanılan Kaynaklar...382 xviii

20. Bölüm KANADA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 383 395) Giriş...383 Kanada Eğitim Sisteminin Amaçları...383 Okul Öncesi Eğitimin Amaçları...384 İlköğretimin Amaçları...384 Ortaöğretimin Amaçları...384 Yükseköğretimin Amaçları...385 Kanada Eğitim Sisteminin Yapısı...385 Kanada Eğitim Sisteminin İdari Yapılanması...385 Okul Sistemi Yapılanması...386 Kanada Eğitim Sisteminde Yönetim Süreci...390 Kanada Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...392 Sonuç...395 Yararlanılan Kaynaklar...395 21. Bölüm KÜBA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 397 414) Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı...397 Küba Eğitim Sisteminin Politika, İlke ve Amaçları...398 Felsefi Temelleri...398 Temel İlkeleri...399 Amaçları...399 Küba Eğitim Sisteminin Yapısı...401 İdari Yapılanma...401 Okul Sisteminin Yapısı...402 Küba Eğitim Sisteminin Yönetimi, Süreç Boyutu...407 Türk Eğitim Sistemi ile Küba Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...411 Yararlanılan Kaynaklar...414 22. Bölüm LÜKSEMBURG EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 415 434) Giriş...415 Lüksemburg Eğitim Sisteminin Amaçları...415 Okulöncesi Eğitimin Amacı...415 İlköğretimin Amacı...415 Ortaöğretimin Amacı...416 xix

Lüksemburg Eğitim Sisteminin Yapısı...416 Bakanlık Yapısı...416 Okul Sisteminin Yapısı...417 Lüksemburg Eğitim Sisteminin İşleyişi...423 Eğitim Bakanlığının İşleyişi...423 Okulöncesi ve İlkokulun İşleyişi...424 Ortaöğretimin İşleyişi...425 Yükseköğretimin İşleyişi...427 Türkiye Eğitim Sistemi ile Lüksemburg Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...428 Sonuç...433 Yararlanılan Kaynaklar...434 23. Bölüm MISIR ARAP CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 435 448) Sosyal ve Siyasal Yapılanması...436 Mısır Eğitim Sisteminin Amaçları...437 Mısır Eğitim Sisteminin Yapısı...437 Okul Sisteminin Yapısı...437 Hazırlık Eğitimi...439 Özel Eğitim...441 Mısır'da El-Ezher Eğitim Sistemi...444 Mısır Eğitim Sisteminde Yönetim Süreci...445 Yönetsel Yapılanma...445 Mısır Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması...446 Kaynakça...448 24. Bölüm MOLDOVA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 449 464) Giriş...449 Moldova nın Coğrafi, Tarihi, Ekonomik, Siyasal ve Sosyal Yapılanması...449 Moldova Eğitim Sistemi...452 Moldova Eğitim Politikası...452 Moldova Eğitim Sisteminin Yapısı...453 Yönetsel Yapılanma...453 Okul Yapılanması...455 Moldova Eğitim Sisteminin İşleyişi...456 Okul Öncesi Eğitim...456 Üniversite Öncesi Eğitim...457 Yükseköğretim...460 Üniversite Sonrası Eğitim...461 xx

Moldova ve Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...462 Sonuç...463 Yararlanılan Kaynaklar...464 25. Bölüm ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 465 482) Giriş...465 Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı...465 Özbekistan Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Amaçları...466 Okul Öncesi Eğitimin (Mektepgeçe Terbiye) Amaçları...467 Genel Eğitimin (Umumiy Talim) Amaçları...467 Okul Dışı Eğitimin (Mektepten Taşgari Talim) Amaçları...467 Mesleki ve Teknik Eğitimin (Hüner ve Teknika Talimi) Amaçları...467 Ön Lisans Eğitiminin (Orta Mahsus Talim) Amaçları...468 Yüksek Öğretimin (Aliy Taliminin) Amaçları...468 Özbekistan Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Yapısı...468 İdari Yapılanma...468 Okul Sistemi Yapılanması...470 Özbekistan Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Süreç Boyutu...476 Özbekistan Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin İklim Boyutu...478 Özbekistan Cumhuriyeti Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...480 Sonuç...481 Yararlanılan Kaynaklar...182 26. Bölüm POLONYA CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 483 498) Giriş...483 Polonya Eğitim Sisteminin Amaçları...483 Okul Öncesi Eğitimin Amaçları...484 İlköğretimin Amaçları...484 Orta öğretimin Amaçları...485 Yükseköğretimin Amaçları...485 Yetişkin Eğitimin Amaçları...485 Polonya Eğitim Sisteminin Yapısı...485 İdari Yapılanması...485 Okul Sisteminin Yapılanması...487 Polonya Eğitim Sisteminde Yönetim Süreci...492 Polonya Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...496 Sonuç...497 Yararlanılan Kaynaklar...498 xxi

27. Bölüm RUSYA EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 499 511) Giriş...499 Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı...499 Rusya Eğitim Sisteminin Amaç ve Politikası...500 Eğitim Sisteminin Yapısı...502 Yönetsel Yapılanma...502 Rusya'da Okul Sistemi Yapılanması...502 Rusya Eğitim Sistemi Yönetim Süreci...506 Öğretmen Eğitimi...506 Eğitim Finansmanı...507 Eğitimin Denetimi...508 Rusya ve Türkiye Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...509 Yararlanılan Kaynaklar...510 28. Bölüm SİNGAPUR EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 513 531) Giriş...513 Sosyal ve Siyasal Yapılanma...513 Coğrafi Yapı...513 Sosyal Yapı...514 Ekonomik Yapı...516 Siyasi Yapı...517 Singapur Eğitim Sistemi...517 Eğitimin Genel Amaçları...517 Eğitim Sisteminin Yapılanması...519 Merkez Örgüt Yapılanması...520 Okullar Bölümü...521 Eğitimin Türleri...523 Okul Öncesi Eğitim...523 İlköğretim...523 Genel ve Mesleki Ortaöğretim...524 Özel Eğitim...526 Yüksek Öğretim...527 Singapur Cumhuriyeti ile Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...529 Sonuç...530 Yararlanılan Kaynaklar...530 xxii

29. Bölüm SURİYE EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 533 553) Giriş...533 Eğitim Sistemine Etki Eden Faktörler...533 Coğrafi Durum...533 Demografik Özellikler...534 Dil...534 Din...535 Politik Sistem...535 Ekonomik Durum...536 Eğitim Sistemi...537 Eğitim Sisteminin Amaçları...539 Eğitim Sisteminin Yapısı...540 Yönetsel Yapılanma...540 Okul Yapılanması...542 Eğitim Sisteminin İşleyişi...543 Okul Öncesi Eğitim...543 Zorunlu Eğitim...544 Ortaöğretim...544 Yükseköğretim...545 Öğretmen Yetiştirme...548 Hizmetiçi Eğitim...548 Türk Eğitim Sistemi İle Karşılaştırma...548 Sonuç...552 Yararlanılan Kaynaklar...553 30. Bölüm ŞİLİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 555 570) Giriş...555 Toplumsal, Ekonomik ve Siyasal Yapılanma...555 Toplumsal Yapı...556 Siyasal ve Yönetsel Yapı...556 Ekonomik Yapı...556 Şili Eğitim Sistemi...557 Eğitimde Merkeziyetçi Dönem...557 Eğitimde Desantralizasyon Dönemi...558 Reformların Değerlendirilmesi...560 Şili Eğitim Sisteminin Mevcut Yapısı...562 Şili ve Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...566 Sonuç ve Doğurgular...567 Yararlanılan Kaynaklar...569 xxiii

31. Bölüm UGANDA CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 571 592) Giriş...571 Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapı...571 Uganda Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Amaçları...572 İlköğretimin Amaçları...574 Ortaöğretimin Amaçları...574 Yükseköğretimin Amaçları...575 Uganda Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Yapısı...575 İdari Yapılanma...575 Okul Sistemi Yapılanması...577 Uganda Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin Süreç Boyutu...584 Uganda Cumhuriyeti Eğitim Sisteminin İklim Boyutu...586 Uganda Cumhuriyeti Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması...588 Sonuç...589 Yararlanılan Kaynaklar...590 32. Bölüm KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ (ss: 593 621) Sosyal ve Siyasal Yapılanma...593 Eğitim Sisteminin Amaç ve Politikaları... 594 Eğitimin Sisteminin Yapılanması...597 Yönetsel Yapılanma... 597 Okul Sistemi Yapılanması...606 Örgün Eğitim...607 Yaygın Eğitim... 613 Eğitimin Yönetimi (Süreç Boyutu)...613 KKTC Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Siteminin Karşılaştırması...616 Yararlanılan Kaynaklar... 620 xxiv

ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1.1: Milli Eğitim Bakanlığı Örgüt Şeması...9 Şekil 1.2: Milli Eğitim Bakanlığı Taşta Örgüt Şeması...10 Şekil 2.1: ABD'de Okul Sistemi Yapılanması...36 Şekil 2.2: En Fazla Tercih Edilen Lisans Eğitimleri...38 Şekil 2.3: İlköğretim ve Orta Öğretimde Eğitimin Finansmanı...39 Şekil 2.4: Devlet Üniversiteleri ve Özel Üniversitelerin Finansmanı...40 Şekil 3.1: Alman Eğitim Sisteminin Temel Yapısı...56 Şekil 4.1: Avusturya Eğitim Sistemi ve Okul Kademeleri...76 Şekil 5.1: Belçika Eğitim Sistemi...103 Şekil 5.2: Belçika Flaman Topluluğu Eğitim Sisteminde Okul Sisteminin Yapısı...104 Şekil 5.3: Belçika Fransız Topluluğu Eğitim Sisteminde Okul Sisteminin Yapısı...105 Şekil 5.4: Belçika Alman Topluluğu Eğitim Sisteminde Okul Sisteminin Yapısı...106 Şekil 6.1: Danimarka Eğitim Sisteminde Öğretim Basamakları....127 Şekil 7.1: Endonezya Eğitim Sisteminin Yönetsel Yapısı...142 Şekil 7.2: Endonezya Okul Sistemi...143 Şekil 8.1: Estonya Milli Eğitim ve Bilim Bakanlığı nın Yönetsel Yapılanması...155 Şekil 9.1: Okul Sisteminin Yapısı...174 Şekil 10.1: Güney Afrika Milli Eğitim Sisteminin Yapılanması...201 Şekil 11.1: Güney Kore Haritası...209 Şekil 11.2: Kore Eğitim Sisteminin Yapısı...219 Şekil 12.1: Gürcistan Eğitim ve Bilim Bakanlığı Örgüt Şeması...241 Şekil 12.2: Gürcistan Okul Sistemi...243 Şekil 13.1: Hindistan Eğitim Sisteminin Okul Yapısı...262 Şekil 15.1: İspanya Eğitim ve Bilim Bakanlığı Örgüt Şeması...300 Şekil 16.1: İsviçre nin Fiziki Şeması...316 Şekil 17.1: İtalyan Eğitim Sisteminde Öğretim Kademeleri...336 Şekil 18.1: İzlanda Eğitim Bilim Kültür Bakanlığı Örgüt Şeması...353 Şekil 18.2: İzlanda Okul Sistemi...354 Şekil 18.3: İzlanda ve Türk Sistemlerinin Karşılaştırılması...360 Şekil 20.1: Kanada Okul Sisteminin Yapısı...388 Şekil 21.1: Küba Eğitim (Okul) Sistemi...403 Şekil 22.1: Lüksemburg Okul Yapısı Sistemi...418 Şekil 24.1: Moldova Eğitim ve Gençlik Bakanlığı nın Yönetsel Yapılanması...454 Şekil 24.2: Moldova Okul Sisteminin Yapılanması...455 xxv

Şekil 25.1: Özbekistan Cumhuriyeti Eğitim (Okul) Sistemi...470 Şekil 26.1: Polonya Okul Sisteminin Yapısı...487 Şekil 28.1: Singapur un Fiziki Haritası...514 Şekil 28.2: Singapur Eğitim Bakanlığının Merkezi Örgüt Yapısı...520 Şekil 28.3: Okul Örgüt Yapısı...521 Şekil 28.4: Singapur Eğitim Sistemi...522 Şekil 28.5: Singapur Ortaöğretim Gösterimi...526 Şekil 29.1: Suriye Eğitim Yönetiminin Örgüt Yapısı...541 Şekil 29.2: Suriye Eğitim Sisteminde Öğretim Kademeleri...543 Şekil 29.3: Yıllara Göre Eğitimle İlgili İstatistikler...551 Şekil 31.1: Uganda Eğitim ve Spor Bakanlığı nın Örgütsel Yapılanması...576 Şekil 31.2: Uganda Eğitim Öğretim Sistemi...578 Şekil 32.1. Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Örgüt Şeması...598 Şekil 32.2. Kuzey Kıbrıs Türk Eğitim Sistemi...607 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1.1: 2004 2005 Öğretim Yılında Okulöncesi Eğitim Kademesinde Okul, Öğrenci ve Öğretmen Sayıları...20 Tablo 1.2: 2004 2005 Öğretim Yılında İlköğretim Kademesinde Okul, Öğrenci ve Öğretmen Sayıları...21 Tablo 1.3: 2004 2005 Öğretim Yılında Ortaöğretim Kademesinde Okul, Öğrenci ve Öğretmen Sayıları...22 Tablo 1.4: 2004 2005 Öğretim Yılında Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kademesinde Okul, Öğrenci ve Öğretmen Sayıları...23 Tablo 1.5: 2003 2004 Öğretim Yılı Yükseköğretim Kurumlarında Ön Lisans, Yüksek Lisans, Doktora ve Tıpta İhtisas Öğrenci Sayısı...24 Tablo 1.6: 2010-2011 Öğretim Yılında Türkiye Geneli Özel Eğitimden Yararlanan Öğrenci ve Öğretmen Sayıları...25 Tablo 2.1: Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sistemlerinin Amaç Boyutunda Karşılaştırması...43 Tablo 2.2: Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sistemlerinin Yapı Boyutunda Karşılaştırması...44 Tablo 2.3: Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sistemlerinin Süreç Boyutunda Karşılaştırması...45 Tablo 4.1: Avusturya nın Demografik Yapısı (2005)...70 Tablo 4.2: Avusturya Eğitim Sistemi ile İlgili Bazı Veriler (2005)...72 Tablo 4.3: Okulöncesi Eğitime İlişkin Bazı Veriler (2005)...77 Tablo 4.4: İlköğretime İlişkin Bazı Veriler (2005)...78 Tablo 4.5: Ortaöğretime İlişkin Bazı Veriler (2005)...79 Tablo 4.6: Yükseköğretime İlişkin Bazı Veriler (2005)...81 Tablo 5.1: Flaman Yerel Toplumu Bakanlığı...98 Tablo 5.2: Fransız Yerel Toplumu Bakanlığı...100 xxvi

Tablo 5.3: Belçika Flaman Topluluğu Eğitim Sisteminde Öğrenci, Öğretmen ve Okul Sayıları (2008 2009)...104 Tablo 5.4: Belçika Flaman Topluluğu Eğitim Sisteminde Yükseköğretimde Öğrenci, Öğretim Elemanı ve Okul Sayıları (2007 2008)...105 Tablo 5.5: Belçika Fransız Topluluğu Eğitim Sisteminde Öğrenci, Öğretmen ve Okul Sayıları (2008 2009)...107 Tablo 5.6: Belçika Alman Topluluğu Eğitim Sisteminde Öğrenci, Öğretmen ve Okul Sayıları 109 Tablo 6.1: Danimarka Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması....134 Tablo 7.1: Endonezya Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması...149 Tablo 8.1: Estonya Okul Sistemi Yapılanması...156 Tablo 8.2: Estonya Temel Eğitim I. Kademe Öğrencilerin Sınıflara Göre Ders Saatlerinin Dağılımı...158 Tablo 8.3: Estonya ve Türk Eğitim Sistemlerinin Amaç, Yapı ve İşleyiş Açısından Karşılaştırması...163 Tablo 9.1: Fransa Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Amaç Boyutunda Karşılaştırması...175 Tablo 9.2: Fransa Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Yapı Boyutunda Karşılaştırması...176 Tablo 9.3: Fransa Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Süreç Boyutunda Karşılaştırması...188 Tablo 9.4. Fransa Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Yapı Boyutunda Karşılaştırması...189 Tablo 9.5. Fransa Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Süreç Boyutunda Karşılaştırması...190 Tablo 10.1: Güney Afrika Cumhuriyetine Ait Temel Ekonomik Göstergeler...195 Tablo 10.2: 2002-2008 Yılları Arasında Yerel Yönetim Bütçelerinde Eğitim Harcamalarının Yüzdesi...203 Tablo 10.3: Güney Afrika Eğitim Sisteminin Türk Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması...205 Tablo 11.1: Güney Kore Bütçesinin (Konsolide Bütçe) Sektörlere Göre Dağılımı...219 Tablo 11.2: Güney Kore Eğitim Bütçesinin Kendi İçinde Dağılımı...230 Tablo 12.1: Eğitim Kurumlarındaki Öğrencilerin Yıllara Göre Sayıları...245 Tablo 12.2: Yıllara Göre Okul Öncesi Eğitim Kurumları ve Bu Kurumlardaki Toplam Öğrenci Sayısı...246 Tablo 12.3: İlköğretim 1. Kademede Haftalık Ders Programı...247 Tablo 12.4: İlköğretim 2. Kademede Haftalık Ders Programı...248 Tablo 12.5: Mesleki Eğitim Kurumlarının Yıllara Göre Sayıları...249 Tablo 12.6: Devlet Okullarında Eğitim Kademelerine Göre Öğretmen Sayıları...253 Tablo 12.7: Gürcistan ve Türk Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...254 Tablo 13.1: İlköğretim ve Orta Öğretim Okullarının Yönetim Kaynakları...263 Tablo 13.2: Nüfus ve Okur Yazarlık Durumu...266 Tablo 13.3: Hindistan Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sistemlerinin Amaç Boyutunda Karşılaştırması...266 xxvii

Tablo 13.4: Hindistan Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sistemlerinin Yapı Boyutunda Karşılaştırması...267 Tablo 13.5: Hindistan Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sistemlerinin Süreç Boyutunda Karşılaştırması...268 Tablo 13.6. Hindistan Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sistemlerinin Süreç Boyutunda Karşılaştırması...269 Tablo 14.1: İrlanda Eğitim Sistemi....277 Tablo 14.2: İrlanda Okul Sistemi İçerisindeki 2000 2001 Eğitim Öğretim Yılındaki Öğrenci, Okul Sayısı ve Öğretmen Sayısı...278 Tablo 15.1: Ortaöğretim II. Devrede Öğrenim Alanları ve Bölümleri...292 Tablo 15.2: İspanya Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Amaç Boyutunda Karşılaştırması...294 Tablo 15.3: İspanya Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Yapı Boyutunda Karşılaştırması...269 Tablo 15.4: Ortaöğretim II. Devrede Öğrenim Alanları ve Bölümleri...303 Tablo 15.5. İlköğretimde olan dersler ve toplam saatleri...307 Tablo 15.6. İspanya Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Amaç Boyutunda Karşılaştırması...309 Tablo 15.7. İspanya Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Yapı Boyutunda Karşılaştırması...311 Tablo 15.8. İspanya Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Süreç Boyutunda Karşılaştırması...312 Tablo 16.1: İsviçre ve Türk Eğitim Sistemlerinin Parametrik Karşılaştırılması...329 Tablo 17.1: Okulöncesi Eğitimde Okul, Öğrenci, Öğretmen Sayıları, Öğrenci / Öğretmen Oranı...338 Tablo 17.2: İlköğretim Düzeyinde Okul, Sınıf, Öğrenci, Öğretmen Sayıları ve Öğrenci/ Öğretmen ve Öğrenci / Sınıf Oranı...340 Tablo 17.3: Ortaöğretim Düzeyinde (I. Devre) Okul, Sınıf, Öğrenci, Öğretmen Sayıları ve Öğrenci / Öğretmen ve Öğrenci / Sınıf Oranı...341 Tablo 17.4: Ortaöğretim Düzeyinde (II. Devre) Okul, Öğrenci, Öğretmen Sayıları ve Öğrenci / Öğretmen ve Öğrenci / Sınıf Oranı...343 Tablo 17.5: Yetişkin Eğitimi İle İlgili İstatistiksel Bilgiler (2007 2008 Öğretim Yılı)...346 Tablo 18.1: İlköğretim Okullarında Sınıflara Göre Haftalık Ders Saatleri...357 Tablo 18.2: 10 Yıllık Eğitim Sonunda Alınan Derslerin Yüzdeleri...357 Tablo 19.1: Ulusal ve Devlet Okulları İçin Eğitim Harcamaları...375 Tablo 19.2: Her Eğitim Düzeyindeki Kayıtlı Öğrenci Oranları...381 Tablo 22.1: Genel Liselerdeki Alanlar...420 Tablo 22.2: Mesleki Teknik Ortaöğretimdeki Alanlar...421 Tablo 22.3: 2000 2001 Eğitim Öğretim Yılında Öğrenci ve Öğretmen Sayıları...424 Tablo 22.4: Türkiye Eğitim Sistemi ile Lüksemburg Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması...428 Tablo 23.1: Mısır Eğitim Sisteminin Okul Yapısı...437 xxviii

Tablo 24.1: Moldova Temel Ekonomik Göstergeler...451 Tablo 24.2: Türk ve Moldova Eğitim Sistemlerinin Amaç, Yapı ve İşleyiş Açısından Karşılaştırması...462 Tablo 25.1: 2001-2004 Yıllarına Göre Okul Öncesi Eğitimi Kurum ve Öğrenci Sayıları, Okullaşma Oranları ve Kurum Sayısının Yeterliliği...471 Tablo 25.2: 2001 2004 Yıllarına Göre Genel Eğitim Okul ve Öğrenci Sayıları...473 Tablo 25.3: 2001-2004 Yıllarına Göre Mesleki ve Teknik Eğitim Enstitüleri, Kolej ve Genel Okul Sayıları...474 Tablo 25.4: 2001-2004 Yıllarına Göre Yüksek Eğitim Enstitüleri ve Üniversiteler ile Öğrenci Sayıları...475 Tablo 26.1: Polonya da İlköğretim Okul Türleri...488 Tablo 26.2: Polonya da Ortaöğretim Okul Türleri...489 Tablo 26.3: Polonya da 1., 2. ve 3. Sınıflar (1. Aşama) Haftalık Ders Saati...493 Tablo 26.4: Polonya da 4.,5. ve 6. Sınıflar Arası (2. Aşama) Haftalık Ders Saati...494 Tablo 28.1: Etknik Grupların Gelir Dağılımları...515 Tablo 28.2: Singapur Ekonomisi ve Ekonomik Politikanın Kronolojik Sıra İçinde Gösterimi...516 Tablo 28.3: Singapur ve Türkiye Eğitim Sistemlerinin Parametrik Karşılaştırılması...529 Tablo 29.1: Öğrencilerin Değerlendirilmesi...546 Tablo 29.2: Suriye ve Türk Eğitim Sistemlerinin Amaç Boyutundaki Benzerlikler ve Farklılıklar...549 Tablo 29.3: Suriye ve Türk Eğitim Sistemlerinin Yapı Boyutundaki Benzerlikler ve Farklılıklar...549 Tablo 29.4: Suriye ve Türk Eğitim Sistemlerinin Süreç Boyutundaki Benzerlikler ve Farklılıklar...550 Tablo 30.1: Şili Eğitim Sisteminde Yetki Dağılımı...560 Tablo 30.2: Kamu ve Özel Okullardaki Öğrenci Oranları, 1981-1996...562 Tablo 30.3: Çağ Nüfusunun Eğitim Kademeleri İçerisinde Okullaşma Oranı...563 Tablo 30.4: Toplam Eğitim Harcamalarının GSYİH ye Oranı...564 Tablo 30.5: Kamu ve Özel Sektörde Öğretmen Aylıkları: En Az Değerler...565 Tablo 31.1: Sınıfa ve Cinsiyete Göre Okul Öncesi Eğitime Erişim...579 Tablo 31.2: Mezuniyet Derecelerine ve Cinsiyete Göre Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen Sayıları...579 Tablo 31.3: 1996-2004 Yılları Arasında İlköğretim Öğrencileri, Okulları, Sınıfları, Öğretmenleri, Kitapları ve Kılavuz Kitap Rakamları...580 Tablo 31.4: Tavsiye Edilen Bir Haftalık İlköğretim Programı...581 Tablo 31.5: Okul Çeşidine ve Cinsiyete Göre Ortaöğretim Okullarına Erişim Oranları...582 Tablo 32.1. 2010-2011 Öğretim Yılında Okulöncesi Eğitim 4 ve 5 Yaş Grubu Müdür, Müdür Muavini, Öğretmen ve Öğrenci Sayıları...608 xxix

Tablo 32.2. 2010-2011 Öğretim Yılında İlkokul Kademesinde Müdür, Müdür Muavini, Öğretmen ve Öğrenci Sayıları...609 Tablo 32.3. 2010-2011 Öğretim Yılında Bağımsız Ortaokul Kademesinde Müdür, Müdür Muavini, Öğretmen ve Öğrenci Sayıları...610 Tablo 32.4. 2010-2011 Öğretim Yılında Lise Kademesinde Müdür, Müdür Muavini, Öğretmen ve Öğrenci Sayıları...610 Tablo 32.5. 2010-2011 Öğretim Yılında Mesleki Teknik Ortaöğretim Kademesinde Müdür, Müdür Muavini, Öğretmen ve Öğrenci Sayıları...611 Tablo 32.6. 2010-2011 Öğretim Yılında Ortaöğretim Kademesinde Toplam Müdür, Müdür Muavini, Öğretmen ve Öğrenci Sayıları...611 Tablo 32.7. 2010-2011 Öğretim Yılında KKTC Üniversitelerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Dağılımı...612 Tablo 32.8. KKTC Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Amaç Boyutunda Karşılaştırması...617 Tablo 32.9. KKTC Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Yapı Boyutunda Karşılaştırması...618 Tablo 32.10. KKTC Eğitim Sistemi ile Türkiye Eğitim Sisteminin Süreç Boyutunda Karşılaştırması...619 xxx

1. BÖLÜM TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ 1 Yrd. Doç. Dr. Mustafa ERDEM Sosyal ve Siyasal Yapılanması Türkiye, 814.578 km 2 lik yüzölçümüne sahiptir. % 3'lük bölümünün yer aldığı Avrupa'daki topraklarına Trakya, yüzölçümünün % 97'lik bölümün oluşturan Asya'daki topraklarına ise Anadolu denilmektedir. Türkiye nin kara sınırlarının uzunluğu 2.875 km 2, deniz sınırlarının uzunluğu da 8.333 km dir. Türkiye merkezden yönetim esasına dayalı yönetilir. Ülkenin yönetsel hizmetleri, merkezi yönetim yanında il özel idareleri; belediyeler ve köyler gibi kamu tüzel kişiliğine, görevlerine, yetkilerine ve malvarlığına sahip yerinden yönetim örgütleri tarafından yürütülür (TBMM, 1982, md. 126,127). Türkiye, Ortadoğu'nun en yoğun nüfusa sahip ülkesidir. 2010 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre Türkiye nin toplam nüfusu 73,722,988 kişiyi bulmuştur. Nüfusunun 36,6 milyonunu kadınlar, 37 milyonunu erkekler oluşturmaktadır. Yıllık nüfus artış hızı, 2006 da binde 12,1 dir (TÜİK, 2011). Türkiye genç nüfusa sahip bir ülkedir. 2000 yılı verilerine göre toplam nüfus içerisinde 0 14 yaş grubunun payı % 30, 15 64 yaş grubunun payı % 64,4 ve 65 ve üstü yaş grubunun payı % 5,6 dır. 2011 verilerine göre ise bu oranlar 0-14 yaş grubunda %25 e düşerken, 15-64 yaş grubunda %67 e, 65 yaş üstü ise %7,2 ye yükselmiştir (TÜİK, 2011). Yine de bu oranlar Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırıldığında, 0 14 yaş grubunun toplam nüfus (BYEGM, 2005) içerisindeki payının % 17,2 ile Türkiye oranının epey altında olduğu görülmektedir. 65 ve üstü yaş grubunun ise, toplam nüfus içerisindeki payının % 15,7 ile Türkiye oranının büyük oranda üstünde olduğu görülmektedir. 1 Bölümü, 14.09.2011 tarih ve 28054 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre uyarlayan Araştırma görevlilerimiz; Çetin Erdoğan ve Uğur Akın a teşekkür ederim (Editör).

2. BÖLÜM AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ EĞİTİM SİSTEMİ Dr. Fatih Mehmet HARMANCI Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 9.628.382 kilometre karelik geniş bir alana ve 302.503.635 kişilik bir nüfusa sahip, 50 eyaletten meydana gelmiş olan bir ülkedir. (http://www.usemb-ankara.org.tr/usa_map_brief/index-2.html, 2011) ABD Anayasası Amerikan hükümet sisteminin temelidir. 1788'de kabul edilen Anayasa hükümetin üç farklı organını (yasama, yürütme ve yargı), bunların yetkilerini ve buralardaki pozisyonların nasıl doldurulacağını belirler. Amerika Birleşik devletleri çoğulcu demokrasiye dayalı, başkanlık sistemiyle yönetilen Federal bir Cumhuriyettir (http://www.usemb-ankara.org.tr/about America_Government/overview.htm, 2011) Her eyaletin kendisinin seçtiği valisi, meclisi, anayasası, mahkemesi ve bütçesi vardır. Bütün eyaletler sınırları içerisinde vergi toplama ve kanun çıkarma yetkisine sahiptir. Federal hükümet ulusal düzeyde savunma, ekonominin yönetimi ve uluslar arası ilişkilerden sorumludur. Siyasal sistemde Başkan yürütmenin başkanınıdır. Başkan, her dört yılda bir halkın seçtiği delegeler tarafından seçilir. Başkana en fazla yardımcı olan birimler başkan yardımcısı, kabine ve yürütme örgütüdür. Yürütme örgütü; Başkan ın doğrudan temas halinde olduğu Beyaz Saray Ofisi, Bütçe Ofisi, İktisadi Danışmanlar Konseyi, Ulusal Havacılık ve Uzay Konseyi, Planlama Ofisi gibi organlardan oluşur. ABD de iki tip meclis vardır. Bunlardan birincisi olan Senato her bir eyaletten seçilen iki senatörden oluşur. İkinci meclis olan Temsilciler Meclisi ise yaklaşık 350 bin kişiye bir milletvekilinin düştüğü 438 üyeden oluşur (http://ankara.usembassy.gov, 2011; http://www.usemb-ankara.org.tr/about America_Government/overview.htm, 2011; Erdoğan, 1997). ABD eğitim sistemi büyük ölçüde yerinden yönetime dayalı bir eğitim sistemidir. ABD Anayasasına göre okulları açmak ve yönetmek yetkisi eyaletlere ve yerel hükümetlere bırakılmıştır. Bu yüzden eğitim müfredatını belirleyen ve düzenleyen ulusal bir mevzuat bulunmadığı gibi, okul yapısını belirleyen herhangi bir ulusal düzenleme de söz konusu değildir. Buna rağmen Federal Hükümetin yönetim, denetim ve izin verme gibi düzenlemeler haricinde önemli görevleri bulunmaktadır. ABD eğitim sisteminde yerinden yönetim sistemi ABD tarihi ile paralel olarak gerçekleşmiştir. 17 ve 18 inci yüzyıllarda Avrupa dan göç eden kişilerin oluşturduğu kolonilerin birleşimi ile oluşan Birleşik Devletlerde eğitim, yerel topluluklara bırakılmıştı. Bu her topluluğa

3. BÖLÜM FEDERAL ALMANYA CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ Dr. Züleyha ERTAN KANTOS Federal Almanya Cumhuriyeti, Avrupa nın ortasında yer alan, kuzeyde Danimarka, batıda Belçika, Lüksemburg ve Fransa, güneyde İsviçre ve Avusturya, doğuda Çek Cumhuriyeti ve Polonya ile komşu olan bir ülkedir. Almanya, doğu ile batı, İskandinavya ile Akdeniz bölgesi arasında yer almış ve uygarlığın ilk zamanlarından beri her zaman çok önemli bir ülke olmuştur. Almanya, Avrupa Birliği ve NATO üyesidir. Ülke aynı zamanda, Doğu ve Orta Avrupa ülkeleri arasında bir köprü oluşturmaktadır (www.ekdil.com). Almanya da farklı iklim bölgeleri bulunmakla birlikte, ülke iklimi genellikle Atlas Okyanusu ile Doğu nun karasal iklimi etkileri altındadır. Yukarı Ren Vadi sinin ılımlı iklimi, Yukarı Bavyera da zaman zaman hissedilen Alplere özgü ılık Güney Rüzgarı, Harz ın ise sert rüzgarı, serin yazları ve karlı kışları ayrı iklim bölgelerini oluşturmaktadır. Hemen hemen her mevsimde yağış vardır. Kışın ortalama sıcaklık, alçak bölgelerde 1,50 ile dağlarda 60 arasında değişmektedir. Temmuz ayının sıcaklık ortalaması, alçak bölgelerde 180 güneydeki vadilerinde ise 200 dolaylarındadır (www.ekdil.com). İkinci Dünya Savaşının taraflarından biri olan Almanya, 8 Mayıs 1945 tarihinde savaşı kaybettiğini kabul etmiştir. Ülke İkinci Dünya Savaşı nı kazanan Sovyetler Birliği, ABD, İngiltere ve Fransa tarafından işgal edilerek, dört bölgeye bölünmüştür. Batılı müttefiklerin işgali altındaki bölgelerden oluşan Federal Almanya Cumhuriyeti (Batı Almanya), 23 Mayıs 1949 tarihinde Grundgesetz isimli anayasa ile, müttefiklerin kontrolünde parlamenter bir demokrasi olarak kurulmuştur. Federal Almanya Cumhuriyeti nin (BRD) kuruluş yıllarının ilk Federal Şansölyesi Konrad Adenauer olmuştur. Sovyetler Birliği nin işgalindeki bölgede ise 7 Ekim 1949 tarihinde Demokratik Almanya Cumhuriyeti (Doğu Almanya) kurulmuştur. Demokratik Almanya Cumhuriyeti nin (DDR) 1949 yılındaki anayasası parlamenter demokrasi ilkelerinden yola çıkmasına karşın, politika Sosyalist Birlik Partisi nin (SED) tekelinde gelişmiştir (http://www.handbuch -deutschland.de).

4. BÖLÜM AVUSTURYA EĞİTİM SİSTEMİ Yrd. Doç. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Siyasal, Sosyal, Coğrafi Yapı ve Tarih Köklü bir tarihe ve kültürel mirasa sahip olan Avusturya, tarih boyunca Avrupa nın önemli ülkelerinden biri olmuş, dünyada bilim ve sanat hayatına önemli katkılar yapmış bir ülkedir. Güney Avrupa nın ortasında yer alan Avusturya, kuzeyde Çekoslovakya, kuzeydoğuda Slovakya, güneyde Slovenya ve İtalya, doğuda Macaristan, batıda Liechtenstein, İsviçre ve Almanya ile çevrilidir. Büyük kısmı Alp Dağları ile kaplı olan ülkenin dörtte üçü dağlık arazidir. Ülkenin yüzölçümü 83.859 km² dir (Mapzones, 2006; Austrian Statistics, 2010). Avusturya haritası

5. BÖLÜM BELÇİKA EĞİTİM SİSTEMİ Doç. Dr. Kürşad YILMAZ GİRİŞ Belçika, Avrupa nın en küçük ve yoğun nüfusa sahip ülkelerinden biridir. Belçika, Eski Latin ve Germen uygarlıklarının izlerini taşıdığı için kültürel çeşitliliğe sahip bir ülkedir. Belçika, tarih boyunca çeşitli uygarlıkların yönetimi altında kalmış ve her yönetim Belçika da değişik izler bırakmıştır. Bunlardan en dikkate değer olanı bugün ülkede var olan Flamanca ve Fransızca dil gruplarının konuşulduğu bölgelerin sınırlarının şekillenmesine neden olan Roma uygarlığıdır. Daha sonra birçok kez el değiştiren Belçika toprakları, özellikle İspanya, Avusturya, Fransa ve Hollanda egemenliklerinin izlerini taşımaktadır. Belçika 1830 yılında Fransızlardan kazandığı bağımsızlığından sonra kurduğu Krallığında I. ve II. Dünya Savaşlarında Almanlar tarafından iki kez işgal edilmiştir (Çevik, Özer, Gökçek ve Hacıfazlıoğlu, 2005). Belçika'nın ilk Anayasası 7 Şubat 1831 tarihinde kabul edilmiştir (www.foreigntrade.gov.tr). Belçika şu anda Avrupa nın en önemli ülkelerinden biridir. Avrupa Birliği, NATO ve benzeri birçok kuruluşun merkezlerinin başkent Brüksel de bulunması Belçika nın Avrupa ve Dünya siyasetinde önemli bir ülke olmasında rol oynamaktadır. Sosyal ve Siyasal Yapı Monarşi ile yönetilen, devlet (state), eyalet (province), Belediye (municipaility) şeklinde idari kısımlara ayrılan ve üniter bir yapıya sahip olan Belçika Krallığı, 1970 yılında yapılan bir düzenleme ile idari yapısını değiştirmiştir. Üç farklı ırk ve dil topluluğunun yaşadığı Belçika 1980 lerden sonra gerçekleştirdiği yeniden yapılanma ile merkeziyetçi yapıdan federal yapıya geçen bir devlettir (Çevik, Özer, Gökçek ve Hacıfazlıoğlu, 2005). Bu ülke özellikle son zamanlarda yönetim anlayışında ve yapısında önemli değişiklikler yaparak 1989 yılında uygulamaya başladığı federal yönetim yapısını 1993 yılında olgunlaştırarak üç bölge halinde benimsemiştir. Böylece, federalizm Belçika da 1989 yılından itibaren gerçek anlamıyla yürürlüğe girmiştir (Nitas, 2005). Söz konusu düzenleme ile federal bir yapıya kavuşan ülke idaresi, 1995'te seçimlerin yapılması ile yürürlüğe giren son anayasal düzenlemeyle, yine monarşi ile yönetilen

6. BÖLÜM DANİMARKA EĞİTİM SİSTEMİ Aydın ALKAN Giriş Danimarka, Avrupa kıtasının kuzeyinde yer almakta olup, yüzölçümü 43 bin km² dir. Danimarka, 5,3 milyon nüfusuyla bilim ve ticarette önemli bir Avrupa ülkesidir (www. coğrafya net). Danimarka Avrupa Birliği ne (AB ye) üyedir, ancak Grönland ve Faröyar adaları AB nin dışında durmayı tercih etmişlerdir. Danimarka, Avrupa Birliği nde, kişi başına düşen gelir düzeyi ile güçlü bir ekonomiye sahiptir. Ayrıca, demokratik işleyişin ve kadın haklarının çok ileri olduğu Danimarka, geri kalmış ülkelere en fazla katkı sağlayan ülkelerden birisidir. Titiz vergilendirme, toplumsal hizmetlere iyi bir gelir kaynağı oluşturmaktadır (www.turkishembassy.dk.). Danimarka nın Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısı Danimarka, Baltık Denizi ile Kuzey Denizi arasında, neredeyse her tarafı sularla çevrili, küçük, dümdüz ve dağları olmayan bir ülkedir. Ülke bir yarımada olan Jylland ve 406 adadan oluşmaktadır. En büyük adalar Sjaelland, Fyn, Lolland ve Bornholm dur. Kopenhag, Aarhus, Aalborg, Esbjerg ve Odense önemli kentlerindendir. Ülkenin esas adı Danimarka Krallığı olup başkenti Kopenhag dır. Atlas Okyanusu nda bulunan Grönland ve bir adalar grubu olan Faröyer adaları da, her ne kadar geniş özerklikleri olsa da, Danimarka Kraliyet Birliği nin bir parçasıdır (www.turkishembassy.dk.). Danimarka da yaklaşık olarak 5,3 milyon insan yaşamaktadır. Her ne kadar çok değişik şiveler bulunsa da, herkes aynı dili, Danimarka dilini konuşmaktadır. Nüfusun yüzde 5 i yabancı ülke yurttaşıdır. Dini yapısı ağırlıklı olarak Protestanlık, para birimi Danimarka Kronu dur. Danimarka, AB ortak para birimi olan Euro ya henüz geçmemiştir. Nüfusun % 61 i hizmetler, %32 si sanayi, %7 si tarım sektöründe çalışmaktadır (Ansiklopedik Ülkeler Atlası, 2002; MEB 1991). Danimarka da 1 Ocak 2001 de 16 ile 66 yaş arasındakilerin iş piyasasındaki statüsüne baktığımızda; genel nüfus içerisinde çalışanların oranı yüzde 75, işsizlerin oranı ise