BÜLENT ECEVĠT ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ 2013-2014 ÖĞRETĠM YILI DÖNEM VI KIRSAL HEKĠMLĠK ĠNTERN PROGRAMI Dekan Dekan Yardımcıları Baş Koordinatörler Dönem Koordinatörleri Program Sorumlusu Prof. Dr. Mustafa Aydın Prof. Dr. Selçuk Keser Doç. Dr. Nejat Demircan Prof. Dr. Banu Doğan Gün Prof. Dr. Ülkü Özmen Doç. Dr. İnan İlker Arıkan Yrd. Doç. Dr.Murat Songür Prof Dr. Mehmet Ali Kurçer DĠSĠPLĠN/BÖLÜM Halk Sağlığı ÖĞRETĠM ÜYELERĠ Prof Dr. Mehmet Ali Kurçer Doç. Dr. Ferruh N. Ayoğlu Doç. Dr. Sibel Kıran Yrd. Doç. Dr. Bilgehan Açıkgöz 1
Fakültemiz mezuniyet öncesi eğitim programının son yılında yer alan iki aylık Kırsal Hekimlik Stajı Eğitim Programı süresince, Halk Sağlığı disiplininin temel ilkeleri ışığında Temel Sağlık Hizmetleri yaklaşımını ve birinci basamak sağlık hizmetlerini tanıtmaya, konuya yönelik bilgi ve deneyimlerin arttırılmasına çalışılmaktadır. Pratisyen hekimler hizmet sunduğu bölge ve insanlar için sadece bir hekim değil, aynı zamanda toplumun aydınlanmasına ve kalkınmasına katkıda bulunan birer toplumsal liderdirler. Sağlık hizmetleri, alanlarında yetkin, eğitilmiş kişilerin işbirliği ile yürütülür. Ortak bir amaç için işbirliği yapan kişilerin oluşturduğu bu gruba ekip denir. Ekibin çalışmalarının amacına ulaşabilmesi için kişiler arası iletişim vazgeçilmezdir. Bu stajda amaç sağlık hizmetleri ekibinin bir üyesi olmayı, sağlık sorunlarına ve çözüm yollarına toplumsal bir bakış açısıyla yaklaşmayı öğrenmektir. Staj programı her biri kendi içinde bütüncül bir yaklaşımı hedefleyen, diğerleri ile ilintili 9 temel modülden oluşmaktadır. Her modül kapsamında gerçekleştirilecek olan etkinlikler bir öğretim üyesinin danışmanlığında yürütülecektir. Modüllerin izlenmesiyle paralel olarak hekim adaylarının katılacakları farklı uygulamalar bulunmaktadır. Bu uygulamalar ve genel özellikleri şu şekildedir: Konferans: Staj programı kapsamında planlanan her bir modülde ilgili öğretim üyesi tarafından hazırlanarak gerçekleştirilen sunumlardır. Araştırma planlama ve uygulama: Hekim adaylarının staj programı kapsamında ilgili öğretim üyesi danışmanlığında, belirledikleri bir konuda planlayarak gerçekleştirdikleri ve raporlayarak sunacakları araştırmaya yönelik çalışmalardır. Kurum gezisi: Hekim adaylarının belirlenmiş kuruluşlara ilgili öğretim üyesi danışmanlığında gerçekleştirecekleri ziyaretlerdir. Alan uygulaması: Hekim adaylarının birinci basamak sağlık hizmetlerini sunuldukları yerde gözlemlemeleri için yapacakları çalışmalardır. Seminer: Hekim adaylarının hazırlayarak gerçekleştireceği sunumlardır. Literatür tartışması: Hekim adaylarının Halk Sağlığı disiplini kapsamında gerçekleştirilmiş ve yayınlanmış araştırmaları değerlendirdikleri çalışmalardır. Kırsal Hekimlik Stajı bitiminde hekim adaylarının öğretim üyeleri tarafından sunulan konferanslarla bilgi düzeylerine katkı sağlanması, birinci basamak sağlık hizmetlerini sunuldukları yerde gözlemleyerek ve hizmete katılarak becerilerini geliştirmeleri, seminer hazırlama, bilimsel araştırma planlama, gerçekleştirme ve raporlama deneyimlerini arttırmaları beklenmektedir. Bu kapsamda, hekim adayları, bir yandan sağlık ekibinin birer üyesi olarak eğitim programına katılırken, diğer yandan Halk Sağlığı Anabilim Dalı akademik ekibinin de birer üyesi olacaklardır. INTERN PROGRAMI UYGULAMALARI Saat Konferans 50 Araştırma Planlama ve Uygulama 32 Kurum Gezisi 30 Alan Uygulaması 192 Seminer 9 Literatür tartışması 3 2
Dönem-VI Kırsal Hekimlik Stajı 2013-2014 Çalışma Programı 1. Hafta: Halk Sağlığı nda Temel Yaklaşımlar ve Epidemiyoloji Modülü Halk Sağlığı nda Temel Yaklaşımlar ve Epidemiyoloji başlığının irdeleneceği ilk haftanın iki temel amacı bulunmaktadır. Bunlardan ilki, hekim adaylarının Halk Sağlığı disiplininin sağlık sorunlarını ve bu sorunların çözümleri toplumsal boyutları ile irdeleyen temel yaklaşımlarını kavramasıdır. Bu yaklaşım staj programının ilerleyen haftalarında incelenecek konuların ele alınış biçimi için de temel oluşturacaktır. Kırsal Hekimlik Stajı eğitim programının hekim adaylarına kazandırmayı amaçladığı becerilerden biri de araştırma planlaması ve raporlanmasıdır. Bu kapsamda, hekim adayları program süresince bir araştırma konusu belirleyecek, konuya yönelik bir araştırma planı geliştirecek, araştırmayı gerçekleştirerek raporlayacak ve programın son haftasında sunacaklardır. İlk haftanın temel amaçlarından diğeri, hekim adaylarının araştırma yöntemlerine yönelik bilgilerinin tazelenmesi, araştırma konusu seçiminde rehberlik sunulması ve araştırma planının oluşturulmasıdır. 1.Gün 09:00/10:15 Tanışma ve program tanıtımı Dr.Kurçer 10:30/12:00 18.06.001 Halk Sağlığı disiplininin gelişimi ve temel Dr.Ayoğlu yaklaşımlar 13:30/17:00 18.06.002 Temel Sağlık Hizmetleri Dr.Ayoğlu 2.Gün 09:00/10:15 18.06.003 Epidemiyolojinin tanımı ve kullanım Dr.Ayoğlu alanları 10:30/12:00 18.06.004 Araştırma raporunun bileşenleri ve Dr.Ayoğlu yazılması 13:30/17:00 Araştırma planlama ve uygulama Dr. Kıran 3.Gün 09:00/10:30 18.06.005 Tanımlayıcı araştırmalar Dr.Kurçer 10:45/12:00 18.06.006 Kesitsel araştırmalar Dr.Kurçer 13:30/15:00 18.06.007 Olgu-kontrol araştırmaları Dr.Ayoğlu 15:30/17:00 18.06.008 Kohort araştırmaları Dr.Kurçer 4.Gün 09:00/10:30 18.06.009 Müdahale araştırmaları Dr.Kurçer 10:45/12:00 18.06.010 Metodolojik araştırmalar Dr.Kıran 13:30/15:00 18.06.011 Toplum taramaları Dr.Ayoğlu 15:30/17:00 18.06.012 Epidemiyolojide nedensellik Dr.Ayoğlu 5.Gün 09:00/10:30 18.06.013 Epidemiyolojide hata kaynakları Dr.Kurçer 10:45/12:00 18.06.014 Anket yöntemi ve anket hazırlama Dr.Kurçer 13:30/15:00 18.06.015 Örnekleme yöntemleri Dr.Kıran 15:30/17:00 Araştırma planlama ve uygulama Dr. Kıran 2. Hafta: Sağlık Yönetimi Modülü Sağlık Yönetimi başlığı altında programlanan bu haftada temel amaç hekim adaylarının Türkiye de sağlık hizmetleri örgütlenmesi, birinci basamak sağlık hizmetleri, birinci basamak sağlık kuruluşları hakkındaki bilgilerinin arttırılmasıdır. Hekim adayları bu haftanın ilk gününde söz konusu konularla ilgili bilgileri ilgili öğretim üyesi ile tartışacak, diğer dört günde ise, yine ilgili öğretim üyesi nezaretinde Toplum Sağlığı Merkezi ne giderek tartışılan konulara yönelik alan uygulaması yapacaktır. Söz konusu alan uygulamalarının bir diğer amacı da, hekim adaylarının öncelikle görev alacağı ve gerektiğinde yöneticisi olacağı 3
birinci basamak sağlık hizmeti sunan kuruluşları ve bu kuruluşların görev tanımları ile çalışma prensiplerini yerinde gözlemlemesidir. 1.Gün 09:00/10:30 18.06.016 Türkiye de sağlık hizmetleri örgütlenmesi Dr.Ayoğlu 10:45/12:00 18.06.017 Kamuda çalışmanın esasları Dr.Kurçer 13:30/15:00 18.06.018 Birinci basamak sağlık kuruluşları Dr.Ayoğlu 15:30/17:00 18.06.019 Birinci basamak sağlık kuruluşları Dr.Ayoğlu 2.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 3.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 4.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 5.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 3. Hafta: Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Modülü Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması na ayrılan üçüncü haftanın temel amacı, hekim adaylarının söz konusu hizmetlerin kimler tarafından ve nasıl sunulduğuna yönelik bilgi ve becerilerinin arttırılmasıdır. Bu kapsamda, hekim adayları, ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması alanlarında yaşanan öncelikli sorunları ve bu sorunların çözümüne yönelik birinci basamak sağlık hizmeti bileşenlerini ilgili öğretim üyesi ile tartışacak, ilgili kurumları ziyaret ederek hizmetleri yerinde gözlemleyecek, gebe, bebek ve çocuk izlemleri ile aile planlaması danışmanlık hizmetlerinin sunumuna aktif olarak katılarak becerilerini arttıracaktır. Hekim adayları bu haftalarda Aile Sağlığı Merkezlerini ve Ana-çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezini de ziyaret edecektir. 1.Gün 09:00/12:00 18.06.023 Birinci basamak sağlık hizmetlerinde Dr.Kurçer bebek ve çocuk izlemleri 13:30/15:00 Literatür tartışması Dr.Kurçer 2.Gün 09:00/16:00 Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Dr.Kurçer 3.Gün 09:00/16:00 Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Dr.Kurçer 4.Gün 09:00/16:00 Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Dr.Ayoğlu 5.Gün 09:00/16:00 Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Dr.Ayoğlu 4. Hafta: Okul Sağlığı-Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme 4. Hafta Modülü ayrılan 4. haftanın temel amacı, hekim adaylarının söz konusu hizmetlerin kimler tarafından ve nasıl sunulduğuna yönelik bilgi ve becerilerinin arttırılmasıdır. Bu modülde Okul Sağlığı konusunda bir proje yaprak Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme uygulamalarına katılımları sağlanır Tarih: Saat: Etkinlik Uygulama Sorumlu Ö.E. Alanı Pazartesi 09:00/12:00 Proje: Okul Sağlığı-Sağlık Eğitimi Halk Dr. Kurçer ve Sağlığı Geliştirme Sağlığı 14:00/16:00 Seminer-Makale Halk Dr. Kurçer 4
Sağlığı Salı 09:00/12:00 Proje Uygulaması: Okul Sağlığı- Eğitim ve Dr.Kurçer Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme 13:00/16:00 Araştırma Uygulaması: Veri toplama Araştırma Bölgesi Dr.Kurçer Çarşamba 09:00/16:00 Proje Uygulaması: Okul Sağlığı Eğitim ve Dr.Kurçer Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme 13:00/16:00 Araştırma Uygulaması: Veri toplama Araştırma Bölgesi Dr.Kurçer Perşembe 09:00/16:00 Proje Uygulaması: Okul Sağlığı Eğitim ve Dr.Kurçer Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme 13:00/16:00 Araştırma Uygulaması: Veri toplama Araştırma Bölgesi Dr.Kurçer Cuma 09:00/12:00 Araştırma uygulaması: Toplanan Dr Kıran verilerin değerlendirilmesi 13:00/16:00 Seminer-Makale Halk Sağlığı Dr. Kurçer 5. Hafta: Bulaşıcı Hastalıklar ve Bağışıklama Modülü Bu haftanın temel amacı, hekim adaylarının ulusal ölçekte ve birinci basamak sağlık hizmetlerinde bulaşıcı hastalıkların kontrolüne ve ulusal bağışıklama programına yönelik sunulan hizmetlere ilişkin bilgilerinin arttırılmasıdır. Ayrıca bu haftada İl Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürlüğü nü ziyaret edecek olan hekim adayları bu kapsamda il düzeyinde yürütülen çalışmaları inceleme ve sorumluları ile tartışabilme olanağı bulacaktır. 1.Gün 09:00/10:30 18.06.024 Bulaşıcı hastalıklar ile mücadele ilkeleri Dr.Ayoğlu 10:45/12:00 18.06.025 Bulaşıcı hastalıklarda bildirim sistemi Dr.Ayoğlu 13:30/15:00 18.06.026 Genişletilmiş bağışıklama programı Dr.Kurçer 15:30/17:00 18.06.027 Salgın inceleme ve kontrolü Dr.Ayoğlu 2.Gün 09:00/17:00 VSD çalışması Dr.Kurçer 3.Gün 09:00/17:00 VSD çalışması Dr.Kurçer 4.Gün 09:00/12:00 Kurum Gezisi: İl Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Dr.Kıran Hastalıklar Şube Müdürlüğü 5.Gün 09:00/17:00 VSD çalışması Dr.Ayoğlu 6. Hafta: Çevre Sağlığı Modülü Programın Çevre Sağlığı başlığına ayrılan bu haftasında hekim adaylarının sağlık ve sağlıksızlık durumunu belirleyen çevresel ögeleri ilgili öğretim üyeleri ile tartışmaları ve çevre sağlığına yönelik bilgilerini arttırmaları amaçlanmaktadır. Hekim adayları bu hafta ayrıca Çatalağzı Termik Santraline bir gezi gerçekleştireceklerdir. 1.Gün 09:00/10:30 18.06.028 Sağlığı etkileyen çevresel ögeler Dr.Kurçer 10:45/12:00 18.06.029 Çevre sağlığı sorunları ve temel Dr.Kurçer yaklaşımlar 13:30/15:00 Literatür tartışması Dr.Kurçer 5
2.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Kurçer 3.Gün 09:00/17:00 Kurum Gezisi: ÇATES Dr.Kurçer 4.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Kurçer 5.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Kurçer 7. Hafta: Ġş Sağlığı Modülü Çalışma yaşamından kaynaklanan sağlık sorunları ve bu sorunların kontrolüne yönelik uygulamalar bu haftanın ana tartışma ve inceleme konularını oluşturmaktadır. Hekim adayları bu hafta Türkiye Taşkömürü Kurumu Kozlu Müessesesi ni ziyaret ederek iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarını yerinde gözlemleme ve tartışma olanağı bulacaklardır. 1.Gün 09:00/10:30 18.06.030 Çalışma yaşamında sağlığı etkileyen Dr.Kıran etmenler 10:45/12:00 18.06.031 İş Kazaları Dr.Kıran 13:30/15:00 18.06.032 Meslek hastalıkları Dr.Kıran 2.Gün 09:00/17:00 Kurum Gezisi: TTK Kozlu Müessesesi Dr.Kıran 3.Gün 09:00/17:00 Kurum Gezisi: TTK Kozlu Müessesesi Dr.Kıran 4.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Kıran 5.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Kıran 8. Hafta: Sağlık Yönetimi Modülü Sağlık Yönetimi başlığına ayrılan bu hafta programın ikinci haftasını tamamlayıcı niteliktedir ve temel amaç, hekim adaylarının farklı ülkelerde var olan sağlık sistemlerine yönelik bilgilerini arttırmaları, Türkiye de var olan sağlık sistemini farklı ülke deneyimleri ile karşılaştırmaları, sağlık politikalarını belirleyen temel dinamikleri ve sağlık ekonomisi ile ilgili temel özellikleri kavramalarıdır. 1.Gün 09:00/10:30 18.06.033 Sağlık politikalarını belirleyen dinamikler Dr.Ayoğlu 10:45/12:00 18.06.034 Sağlık ekonomisi Dr.Ayoğlu 13:30/15:00 18.06.035 Sağlık sistemlerinin sınıflandırılması Dr.Ayoğlu 2.Gün 09:00/12:00 18.06.036 Küreselleşme ve sağlık reformları Dr.Ayoğlu 13:30/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 3.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 4.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 5.Gün 09:00/17:00 TSM çalışması Dr.Ayoğlu 9. Hafta: Bölge Sağlık Yönetimi ve Epidemiyoloji uygulamaları Modülü Programın Bölge Sağlık Yönetimi ve Epidemiyoloji başlığına ayrılan bu haftasında hekim adayları alan çalışması yaptıkları bölgeyi tanıtan ve sağlık ölçütlerini irdeleyen bir sunum gerçekleştirecek, ayrıca staj programı dahilinde planlayarak gerçekleştirdikleri 6
araştırmanın sunumunu yapacaklardır. Yine bu hafta hekim adayları staj başlangıcında kendilerine belirtilen konuda bir seminer hazırlayarak sunacaklardır. 1.Gün 09:00/17:00 Araştırma planlama Dr.Kıran 2.Gün 09:00/17:00 Araştırma planlama Dr.Kıran 3.Gün 09:00/12:00 Araştırma planlama Dr.Kıran 13:30/16:30 Araştırma raporu sunumu Dr.Kıran 4.Gün 09:00/12:00 İntern semineri: Grup-1 Dr.Kurçer 13:30/16:30 İntern semineri: Grup-2 Dr.Kurçer 5.Gün 09:00/12:00 Bölge sağlık yönetimi sunumu Dr.Ayoğlu 13:30/16:30 Staj programının değerlendirilmesi ve geri bildirim Dr.Kurçer 7