ÇÖZÜNME OLGUSU VE ÇÖZELTĐLER SÜRE : 2 DERS SAATĐ
HAZIRLAYANLAR: NAZLI KIRCI ESRA N.ÇECE SUPHĐ SEVDĐ
HEDEF VE DAVRANIŞLAR. HEDEF 1 : ÇÖZELTĐ VE ÖZELLĐKLERĐNĐ KAVRAYABĐLME DAVRANIŞLAR : 1. Çözünme kavramını açıklar. 2. Çözeltiyi homojen bir karışım olarak açıklar. 3. Çözeltinin bileşenlerini açıklar. 4. Verilen bir çözeltinin bileşenlerini ayırt eder. 5. Çözeltilerin özelliklerini açıklar. Saf çözücülerde,çözeltilerinin özelliklerini karşılaştırır. HEDEF 2: ÇÖZELTĐ VE ÖZELLĐKLERĐNĐ KAVRAYABĐLME DAVRANIŞLAR : 1. Çözeltileri hallerine göre sınıflandırır. 2. Çözünmüş madde miktarına göre sınıflandırır. 3. Doygunluk durumuna göre sınıflandırır. 4. Elektrik iletkenliğine göre sınıflandırır. 5. Bütün çözelti çeşitlerine örnek verir.
HEDEF 3:MADDELERĐN ÇÖZÜNÜRLÜKLERĐNĐ KAVRAYABĐLME DAVRANIŞLAR : 1. Çözünürlük kavramını açıklar. 2. Gazların sudaki çözünürlüğünün canlılar için önemini belirtir. 3. Maddelerin sudaki çözünürlüklerini karşılaştırır. 4. Maddelerin çözünürlüğünü ifade eden uygun birimleri kullanır.
ÇÖZÜNME OLGUSU VE ÇÖZELTĐLER ÇÖZÜNME: Bir maddenin bir çözücü (su) içersinde en küçük birimlerine ayrışacak şekilde dağılması işlemine çözünme denir. Đyonik yapılı maddeler suda çözündüklerinde iyonlarına kadar ayrışırlar. NaCl --------> Na+ + Cl- CaCl2 --------> Ca+2 + 2Cl- AlCl3 --------> Al+3 + 3Cl- Kovalent yapılı maddeler suda çözündüklerinde moleküllerine kadar ayrışırlar. C6H12O6 --------> C6H12O6 1 mol N tane
ÇÖZÜCÜ: Lise müfredatında su, her zaman çözücü olarak kabul edilmiştir. Gerçekten de su, iyi bir çözücüdür. Ancak suda çözünmeyen bir sürü maddede mevcuttur. Mesela;Yağ daha iyi benzinde; Ojeler, asetonda; Asfalt, gaz yağında iyi çözünür. Bununla beraber alkollerde iyi çözücüler olarak bilinirler. Diğer çözeltilerde genellikle miktarı çok olan madde çözücü, az olan madde ise çözünen olarak kabul edilir. Örneğin havanın %78 i azot gazı, %21 i ise oksijen gazıdır. O halde hava çözeltisinin çözücüsü azot gazı, çözüneni ise oksijen gazıdır. ÇÖZÜNEN: Çözelti oluşurken az olan, yada çözündüğünde fiziksel hali değişen maddeye çözünen madde diyoruz. Mesela tuz ile su karıştırıldığında fiziksel hali değişen madde tuz dur. ÇÖZELTĐ: Çözücü ve çözünenin oluşturduğu homojen karışımlara ÇÖZELTĐ denir. Maddelerin katı gaz halleri hariç diğer tüm halleri homojen olarak karışarak çözeltileri oluştururlar.
ÇÖZÜCÜ ÇÖZÜNEN ÇÖZELTĐ AÇIKLAMA Alaşımlar Katılardan miktarı az olan çözünendir. Amalgam Hg (s) çözünendir. Oluşmaz Kitaplarda Pd+H 2 olarak geçiyor. Dağılan madde H 2 dir. Tuzlu-su Tuz çözünendir. Alkol-Su Alkol çözünen maddedir. Gazoz CO 2 çözünmüştür. Oluşmaz Bazı kitaplarda sigara dumanı olarak geçiyor. Kabul edilirse, katı çözünen olur. Nem Çözünen madde su buharı Temiz Hava Havanın %21 i azot olduğundan çözünen madde azot
ĐLETKENLĐĞE GÖRE ÇÖZELTĐ TĐPLERĐ: 1.Elektrolit Çözeltiler: Elektrik akımını ileten çözeltilere Elektrolit Çözeltiler denir. Elektrik akımını iyi iletenlere Kuvvetli Elektrolitler, kötü iletenlere Zayıf Elektrolitler denir. ÖRNEK: Kuvvetli asitler ve bazlar suda çözündüklerinde % 100 iyonlaşırlar. Bu sebeple Kuvvetli asit ve baz çözeltileri kuvvetli elektrolittir. Zayıf asit ve bazlar suda çözündüklerinde % 100 iyonlaşmazlar. Bu sebeple zayıf asit ve baz çözeltileri zayıf elektrolittir.
ÇÖZELTĐLERĐ ĐLETKENLĐKLERĐNE GÖRE SINIFLANDIRMA DEĞERLENDĐRME ÇÖZÜNME OLGUSU VE ÇÖZELTĐLER ÇÖZELTĐLERĐN FĐZĐKSEL HALLERĐ ELEKTROLĐT ÇÖZELTĐLER (ĐYONĐK ÇÖZÜNME) ELEKTROLĐT OLMAYAN ÇÖZELTĐLER (MOLEKÜLER ÇÖZÜNME)
SORU-CEVAP YÖNTEMĐ Çözücü ve çözünenin oluşturduğu homojen karışımlara ne denir? Suda kovalent yapılı bileşikler çözündüklerinde hangi tür çözünme olur? Çözelti Moleküler çözünme Elektrik akımını ileten çözeltilere ne denir. Elektrolit çözeltiler