BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI Yazılım Gel. ve Uyg. Şb. Müd. Coğrafi Bilgi Sistemleri Şb. Müd. Ağ ve Sistem Yönetimi Şb. Müd. Donanım ve Teknik Destek Şb. Müd. Kurumsal Portal Yönetimi Şb. Müd. Stra. ve Mali İşl. Şb. Müd. Har. ve Uz. Alg. Şb. Müd. Yön. Hiz. Şb. Müd. Harita ve CBS Çalışmaları 2
Raster Veri Vektör Veri Gerçek Mekan 3
CBS Altyapısı Coğrafi Veri Portalı (İnspire Geoportal) Geodata 3D Plan Tadilatı ve Planlama Portalı Ulusal Arazi Örtüsü Veritabanı (Corine) Arazi İzleme Sistemi Erozyon Risk Haritaları Ulusal Biyoçeşitlilik Veritabanı (Nuhun Gemisi) Korunan Alanlar Veritabanı Havza Veritabanı Avcı ve Avlak Yönetim Sistemi Korunan Alanlar İzin Bilgi Sistemi İşletmeler Bilgi Sistemi Mesire Yerleri İzin Sistemi Taşınmaz Yönetim Sistemi İzin Ön Analiz Sistemi
Bakanlığımızda, mekânsal veriler dikkate alınarak coğrafi veri setleri belirlenmiş, bu veri setlerinin verimli bir şekilde tek bir veritabanı sistemi üzerinden yönetimini sağlayabilecek, üst seviyede bir CBS Altyapısı kurulmuştur. Sistem, 3 katmanlı bir mimari üzerine bina edilmiştir. Bu yapı üzerinden hem kurum içi hem de kurum dışı uygulamalara hizmet verilmektedir. VERİ KATMANI İnstance SERVİS KATMANI ArcGIS Server GeoServer Web Servis Diğer UYGULAMA KATMANI.Net Java RDBMS (RAC) ORACLE
MapInfo CLIENT CLIENT CLIENT CLIENT PC PC PC PC < GeoServer + Web Uygulama Sunucusu AecSDE Servis Sunucusu 10.0.34.23 10.0.34.26 SPATIAL DB NetGIS + Web Uygulama Sunucusu WEB ERİŞİMİ SPATIAL DB SDE DB SPATIAL DB CONNECTION Client Browser ORACLE Veritabanı (RAC) 10.0.32.116 10.0.32.117 DIRECT DB CONNECTION (SOM+SOC) (SOC) (SOM+SOC) 172.16.0.247 ArcGIS Server Web Uygulama Sunucusu WEB ERİŞİMİ WWW Client Browser Client Browser ÇOB CBS KATMANLARI 172.16.0.244 Oracle Client 172.16.0.246 Oracle Client ArcGIS Server 172.16.0.245 Oracle Client 172.16.0.253 İÇ AĞ DMZ INTERNET Sistem toplam 19 sunucu üzerine bina edilmiştir. 6
Bakanlığımıza bağlı olan Meteoroloji, OGM ve DSİ de kurulan veritabanlarından replikasyonla, Bakanlık merkezi CBS veritabanına online veri senkronizasyonun yapılması sağlanmıştır. Oluşturulan coğrafi veri tabanındaki veriler internet harita sunucuları yardımıyla, kurumlar ve vatandaşlar için internetten yayınlanması yönünde uygulama geliştirilmiş ve ilgili Genel Müdürlüklere kurulmuştur.
Ülkemizin ilk Coğrafi Veri Portalı, İnspire Direktifine uygun olarak ulusal düzeyde görev yapabilecek vaziyette geliştirilerek 2011 yılı başında devreye alındı. http://geoportal.ormansu.gov.tr
19.12.2011 tarihinde TBMM de yapılan e-tr 2011 ödüllerinde Kamudan Kamuya dalında finale kalarak en iyi ikinci uygulama seçilmiştir.
GeoData uygulaması, ülkemizde konusunda, ilk ve tek uygulamadır. 2012 yılında 3 Boyut modülü de eklenmiştir. Uygulama 2012 yılı e-tr Ödüllerinde Kamu dan Kamu ya dalında finale kalmıştır. http://geodata.ormansu.gov.tr
MEKANSAL PLANLAMA PORTALI Bakanlığımız bünyesinde onama yetkimizin bulunduğu Uzun Devreli Gelişme Planları, YHGS Yönetim Planları, Sulak Alan Yönetim Planları, İçme Suyu Havzaları Özel Hüküm Belirleme çalışmaları, Su Havzaları Yönetim Planları nın revizyonlarının ve iş süreçlerine ilişkin tüm iş ve işlemlerin web üzerinden yapılarak takibinin sağlanmasını hedefleyen projedir. Ayrıca ÇŞB çevre düzenleri planlarıda proje kapsamındadır.
Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veri Tabanı (Nuh un Gemisi) Nuh un Gemisi olarak adlandırılan Ulusal Biyoçeşitlilik Veritabanı, ülkemizin tüm biyolojik değerlerinin tutulduğu CBS temelli bir uygulamadır. Bu veritabanında, bitki ve hayvanlar ile bunların yaşama muhitleri bilgileri depolanmakta, gerekli izleme çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
Bakanlığımız birimlerinden alınan verilerle, il haritaları 81 il için tamamlanmıştır. Hem veritabanı hem de harita servisi olarak sunulur hale getirilmiştir.
Corine 2012 Projesi ile 2006-2012 yılları arasında arazi örtüsünde meydana gelen değişimin tespiti ile otomatik sınıflandırma ile uydu görüntüsü veri üzerinden yüksek çözünülürlüklü; Imperviousness (Geçirimsizlik) Forests (Ormanlar) Grassland (Çayırlar) Wetlands (Sulak Alanlar) Water (Su) katmanları geliştirilmesi yönünde ön hazırlık çalışmaları yapılmıştır.
AB GMES programının Türkiye Odak noktası Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığıdır. GMES kapsamında Corine Projesinden elde edilen veriler ile bir Arazi izleme sistemi oluşturulmuştur.
Havza Sınırları; Havza, Alt Havza, Mikro Havza, Baraj Havza Sınırları. Meteoroloji; Meteoroloji İstasyonları Klimatolojik Veriler (Yağış) Hidroloji; Akarsular, Barajlar, Göller, Göletler, Gözlem İstasyonları. Morfoloji; Toprak Topoğrafya (Yükseklik, Eğim, Bakı) Havza Veritabanı Arazi Örtüsü; Yapay Bölgeler, Tarım Alanları, Orman ve Yarı Doğal Alanlar, Sulak Alanlar, Su Yapıları.
Coğrafi Veri Katmanları Havza Toprak Orman IRS Uydu Görüntüsü IKONOS Uydu Görüntüsü Uydu Görüntüsü Hidroloji Arazi Örtüsü Havza Koruma Planı Su Gözlem Ağı
Erozyon Risk Haritalarının Hazırlanması Projesi kapsamında, oluşturulan ve havza, alt havza, mikro havza sınırları ile drenaj ağından oluşan Havza veritabanının, Havza Çalışma Grubunun yönlendirmesi doğrultusunda, güncelleme çalışmalarına başlanmıştır.
KORUNAN ALANLAR ENVANTERİ Bakanlığımız ile ÇŞB kontrolünde olan korunan alanlar; Bölge Müdürlüklerince envanteri hazırlanarak, bir veri tabanı oluşturulmuştur.
DOĞAL SİTLER İLE ÇAKIŞAN MİLLİ PARKLAR Milli Park Doğal Sit Alanı
KORUNAN ALANLAR VERİ TABANI Korunan Alanlar Veritabanı Uygulaması üzerinden, tüm kurum ve kuruluşlara internet ortamında sunulmaktadır. http://korunanalanlar.ormansu.gov.tr
AVLAK YÖNETİMİ BİLGİ SİSTEMİ Her yıl avlanmaya açık ve kapalı alanların tespiti, uydu görüntüleri ve topoğrafik haritalar altlık olarak kullanılarak, internet ortamında gerçekleştirilmektedir. Genel Müdürlük ve İl Müdürlükleri web ortamında yetki bazlı veri girişi yapabilmekte, önerilen alanlar web ortamında onaylanabilmektedir. Sonuçlar geliştirilen yazılım araçları ile basılı harita şekline otomatik olarak getirilmektedir
KORUNAN ALANLAR İZİN YÖNETİM SİSTEMİ Korunan alanlara ait işletme ve izin bilgilerinin sağlıklı ve düzenli bir şekilde sisteme girilmesi ve izlenmesi için geliştirilen web tabanlı uygulamadır. Sistem, DKMP Genel Müdürlüğü ve Bölge Müdürlükleri tarafından kullanılmaktadır.
MESİRE YERLERİ YÖNETİM SİSTEMİ Daha önce DKMP uhdesinde olan ve şimdi OGM yönetiminde bulunan mesire yerlerinin yönetilmesi ve takip edilmesi gayesiyle CBS destekli olarak hazırlanan ve halihazırda kullanılan bir sistemdir.
Korunan Alanlar İzin Bilgi Sistemi (DKPMP) ile Mesire Yerleri Bilgi Sisteminden (OGM) Üst Yöneticilerin raporlara ve sorgulara ulaşmasını sağlayan bir uygulamadır. 26
Türkiye Bilgi Sistemi (TÜBİS) e-harita İşlemleri Coğrafi bilgi sistemleri altyapısına adapte edilmiştir Harita üzerinde detaylı bilgilere ulaşılabilecek şekilde tasarlanmıştır Sorgulanan verilerin haritada görüntülenmesi sağlanmıştır
TAŞINMAZ YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ Bakanlığımız ve bağlı Genel Müdürlüklerin uhdesinde bulunan tüm taşınmazların kayıt altına alınabilmesi, harita üzerinde gösterilebilmesi ve ilgili yönetmelik gereğince gerekli tüm rapor ve bildirimlerin otomatik olarak hazırlanabilmesi gayesiyle geliştirilmiştir.
İZİN ÖN ANALİZ SİSTEMİ Bakanlığımız ve bağlı Genel Müdürlüklerin uhdesinde bulunan tüm korunan alanlardan talep edilen ve madencilik, rüzgar ve güneş enerji santrali kurmak üzere yapılan müracaatlarından önce izin ön analizinin yapılmasını sağlamak üzere geliştirilmiştir.
Fizibilite etüt çalışmasının ardından, su veri tabanında gerçekleştirilecek çalışmalara yönelik bir yol haritası çıkarılacaktır. Bu çalışmanın hemen ardından sistemin geliştirilmesine yönelik faaliyetler başlatılacaktır. Fizibilite etüt çalışması Toplanan verilerin oluşturduğu veri tabanı yetkiler ve ihtiyaçlar doğrultusunda paylaşılacak ve kullanılacaktır. Verilerin paylaşılması Standartlara uyumlu su veritabanı Analiz Tasarım Çalışmaları Yazılım çalışmaları Verilerin Toplanması
Sistemin Çalışmaya Başlaması Havza İzleme ve Değerlendirme Sistemi Temalara ait önerilen alt modeller İlgili kurumlar ile AHP puanları üzerinde mutabık kalınması Entegrasyon İlgili kurumların temalarla ilgili model geliştirmesi Modeller ÇEM Genel Müdürlüğü ile Tübitak işbirliği ile geliştirilen projede, havza veri tabanı temel alınarak, özellikle model bazlı çalışmalarla havzaların izlenmesine yönelik, tamamen CBS araçları kullanılarak geliştirilmektedir.
Android tabletler vasıtasıyla, ÇEM Genel Müdürlüğünce yapılan toprak etütlerinin araziden toplanarak gerçek zamanlı olarak merkezi CBS veri tabanına aktarılmasına yönelik geliştirilen mobil CBS uygulamasıdır. Hem Offline hem de online çalışabilmektedir.
1- CBS amaç değil bir araçtır. Amaç haline getirirsek, çalışmalarımızın hedefi olmaz. 2- CBS çalışmalarında altyapı bir kez doğru olarak belirlenmeli ve hiçbir surette bundan taviz verilmemelidir. Aksi takdirde, çalışmalar hobiye dönüşür. Ayrıca kamu kaynağı da boşa harcamış olur. 3- CBS altyapısı oluşturulurken Kurumsal düşünülmeli ve bir kurallar silsilesi mutlaka oluşturulmalıdır. 4- Altyapı tasarımında, hangi yazılım olsun tartışması, konuyu bilmeyenlerin tartışmasıdır. Bununla zaman kaybedilmemeli ya iyi örneklere bakılmalı yada bilenen ve kurum personeli tarafından yönetilebilen sistemin en iyi sistem olduğu düşünülmelidir. Maliyet sonraki konudur.
5- Bakanlığımızın da 2008 yılından buyana uyguladığı 3 katmanlı mimari en iyi mimaridir. Özellikle büyük kurumların bu mimariyi uygulamaları doğru olacaktır. Dar çerçevede düşünülen sistem altyapılarında, ileride ölçekleme sorunları meydana geleceği aşikardır. 6- Unutulmamalıdır ki kurum içinde uzman yetiştirmeden yapılacak her çalışma akamete uğrayacaktır. Öncelikle mutlaka nitelikli eleman yetiştirilmeli, sonrasında proje yatırımlarına başlanılmalıdır. Geliştirilen uygulamaları ve sistemleri son kullanıcılara öğretilmesi de önemlidir. 7- CBS çalışmalarında tüme varım yöntemi kullanılamaz. Tümden gelim uygulanmalı, önce hedefler belirlenmeli, arkasından veri varlığına bakılarak, çalışma bir sonuç verecekse devam edilmelidir. Bir MIS projesinde veri olmadan bir proje geliştirilebilir, ancak CBS de veri ve hatta nitelikli veri olmadan hiçbir şey yapılamaz.
8- Veri güncelliğini ve güvenirliğini sağlayacak yöntemler bulunmalıdır. Hatta veri güncelliğini garanti alacak, MIS+GIS bütünleşik uygulamalar geliştirilmelidir. CBS verileri, iş süreçleriyle ilişkilendirilmelidir. 9- Modellemeler ve analizler; coğrafi veriden faydalanılması açısından önemlidir. Harita çıktısının yanı sıra karar destek sistemlerinin oluşturulmasında, mekânsal analizler önemli rol oynar. Artık modellerle uğraşan ve verilerini servis edebilen kurumların, CBS konusunda piramidin tepesine yaklaştığı söylenebilir. 10- Kurumlar arası hem veri hem de teknoloji paylaşımı konusunda fazla bir gelişme gösterilemedi. Bir kurumun yaptığını, pekala diğer kurumlarda kullanabilir. Ama bu konuda fazlaca kişisel hareket edildiği görülmektedir.