SEMİNER KULLANICI EĞİTİM SEMİNERİ 2006 ADRAMİS TERMAL OTEL EDREMİT
YÜZME HAVUZU KULLANMI Kent yaşamının verdiği dayanılmaz stres sonucu, her gelir grubundan insan için tatil yapma, kent dışında dinlenme ihtiyaç halindedir. Dinlenme denince de en temel ihtiyaç deniz ve havuzdur. İnsan sağlığı için hem deniz, hem de havuzların güvenli ve tam hijyenik olması zorunluluktur. Yüzme havuzu suları, içme suyu niteliğinde olmalıdır. Su, birçok bulaşıcı hastalık mikroplarının taşınması ve çoğalması için uygun bir akışkandır. Havuz suyunun hazırlanması ve dezenfekte edilmesi, normlarına ve teknolojik gelişmelere uygun olmalıdır. Norm ve standartlar sistem dizaynını, malzeme seçimini, işletme, ölçümler, kontrol esaslarını kapsamalıdır. Son yıllarda, ekolojik dengenin bozulması ile sağlıklı su kaynakları azalmış ve kirlenmiştir. Kentleşme ve çarpık yapılaşma, su kaynaklarının kirlenmesine hizmet etmiştir. Kirlenmekte olan su kaynaklarının doğru kullanılmamaları, çarpık yapılaşma, arıtma problem ve yetersizlikleri nedeniyle denizlerimiz kirlilikle karşı karşıyadır. İnsan sağlığı ve can güvenliği ile yakından ilgili olan yüzme havuzları; tasarımdan işletmeye kadar tüm aşamalarda standartlara uygun olmalıdır. Hızla yaygınlaşmakta olan havuzlar, insan sağlığını ve can güvenliğini yakından ilgilendirmesine karşın, hiçbir kurum tarafından kontrol edilememektedir HAVUZ TİPLERİ: 1. Özel kullanımlı havuzlar (özel ev havuzları) 2. Genel kullanımlı havuzlar (otel site) 3. Olimpik Havuzlar A. Isıtmalı B. Isıtmasız
I. Açık II. Kapalı Betonarme Polyester Akrilik Çelik v.s. Dalga Havuzları-Şok havuzları, Titreşim Havuzları, Atlama Havuzlar, Süs Havuzları Bunların tümünde de hijyenikliği sağlayacak olan sistem, yani filtrasyon, sirkülasyon ve dezenfeksiyon sistemleri ayrıdır. SKIMERLİ SİSTEM Skımmerli sistem, yüzeydeki kirli suyun bir ya da birkaç noktadan taşırıldığı sistemdir. Skımmerli sistemde pompa emişi, direkt skımmer denen taşma kutusundan olur. Denge deposu yoktur bu sistemde. Skımmerli sistem yalnızca küçük, özel ve ev havuzları için uygundur. Çünkü bu havuzlarda kullanım ve kirlenme yoğunluğu yoktur. TAŞMALI SİSTEM Taşmalı sistem ile yüzeydeki kirliliği tüm havuz kenarlarından taşırıp bertaraf etmek mümkündür. Taşmalı sistemde taşma suları denge tankına gider, oradan da pompa emişine gider. Taşmalı sistem, estetiktir, yüzey kirliliği tümüyle sıfırdır, havuz daha büyük görünür, UHE ve yurtdışı normlarına uygundur.
TASMA KANALLARI Havuz suyuna her sağlıklı insan vücudundan organik ve inorganik maddeler ve mikroorganizmalar yayılır. Örneğin; yağ, ter, burun-boğaz mukusu, salya, idrar bileşenleri, kozmetik ürünleri, güneş yağları ve sabun artıkları gibi. Her havuzda yüzen kişi, suda çözünen ve çözünmeyen kirliliklerin yanında ayrıca milyonlarca hatta milyarlarca mikrobun da havuz suyuna karışmasına yol açar.
Yüzme havuzları havaya ve çevreye açık oldukları için, çevreden gelen toz ve yosun tohumları gibi, kirletici unsurlar ve mikroorganizmalar da suya ulaşmaktadır. Hastalıklara neden olan mikroplar rüzgar ile veya yüzücüler tarafından havuza taşınırlar. Yüzme havuzu suyu belli bir sıcaklıkta olduğundan, uygun şekilde ve doğru kimyasal ile dezenfekte edilmediği takdirde yosun ve bakterilerin yetişmesi için ideal bir ortam oluşturur. Ancak sudaki bakteriler gayri sıhhi olup, sağlığa zarar verici ciddi hastalıklara sebep olabilir. MİKROORGANİZMALAR BAKTERİLER Bakteriler çok küçük, genellikle tek hücreli olup dış biçimler bakımından dört ana gruba ayrılmaktadır. Küresel, Çubuk, Spiral ve Orak biçimindedir. I. KÜRESEL BİÇİMLİ BAKTERİLER = KOKÜSLER tek başlarına bulundukları gibi PNÖMAKOKÜSLER MENİNGOKOKÜSLER Akciğer ve Beyin zarı iltihabı yaparlar. Zincir Biçimli Koloniler STREPTOKOKÜSLER ENFEKSİYON yaparlar ve çiftler GONGOKOKÜSLER GONORE yaparlar. II. ÇUBUK BİÇİMLİ BAKTERİLER : Koli, Tüberkiloz ve difteriel bakteriler. III. SPRİAL BİÇİMLİ BAKTERİLER : Frengi yapıcı bakteriler. IV. ORAK BİÇİMLİ BAKTERİLER Kolera yapıcı bakterilerdir.
Bakterilerin çoğalması bölünme yoluyla olmaktadır. Uygun ortam ve uygun sıcaklık koşullarında her 15 20 dk.bir bölünme olur. Buda örneğin her 20 dakika da bir bölünme olduğunda bir bakteriden 200 dak. (3 saat 20 dk.) 1.024 bakteri, 400 dakikada ( 6 saat) 1.048.576 bakteri oluşuyor demektir. Bu örnek bakterilerin uygun koşullar da nasıl bir üreme patlaması ile çoğaldıklarını göstermektedir. Uygun sıcaklıklar 15 20 C arası olup yüzme havuzlarında da bu sıcaklıklar geçerli olmaktadır. Bakteriler 20 C de 9 saatte 30 C de 20 dakika da çoğalmaktadırlar Virüsler bakterilerden oldukça küçüktür. En küçük virüsleri çapı yaklaşık 18 nanometredir. VİRÜSLER Virüsler büyüyemezler ve kendi kendilerine çoğalamazlar. Çoğalmaları için insan vücudundaki hücrelere girerek o hücrelerin yeni virüsler üretmesini sağlarlar. Bazı enfeksiyon hastalıkları bu virüsler tarafından oluşturabilmektedir. (rinovirüsler) burun nezlesi, boğaz, gırtlak, teneffüs yolları, bronş ve akciğer iltihapları gribal enfeksiyonlara yol açan adnovirüslerdir. YOSUNLAR Yosun en sık görülen havuz sorunudur. Sağlığa zararı olmamasına rağmen, havuza pis ve çirkin görünüm verirler. Yosun ailesi çok geniştir; 21.000 den fazla tür bulunmaktadır. Hastalığa neden olmamasına karşın, sağlığı tehdit eden bakterilerin ve mikropların üremesi için ideal bir ortam yaratırlar. Yosun aslında bir bitkidir ve güneş ışınlarından karbondioksit kullanarak beslenip büyürler. Onun ürettiği şekerler bakterilerin çoğalması için iyi bir güç kaynağıdır. Aynı zamanda Klor yosuna karşı mücadele ederek kendini zayıflatıp tüketir. Bunun sonucu Ph ın yükselmesine ve yüksek Ph da kalan Klorun etkisini kaybetmesine neden olur. Yosun kuruduğunda, mantar gibi toz şeklinde sporlar havaya uçar. Bir tanesi suya düştüğü anda canlanıp çoğalmaya başlar. Eğer havuzda klor varsa suya düşen sporlar ölür ve havuz temiz kalır. Ama havuz klordan birkaç saatliğine bile yoksun kaldı ise yosun hızlı bir şekilde üreyip çoğalır.
MANTARLAR Hem tek hücreli, hem de çok hücreli yer değiştirmeyen bitki benzeri canlılardır. Bunların en çok bilineni yüzme havuzları gibi yerlerde rahatça gelişen ayak mantarıdır. Pamukçuk mantarı yalnızca dış deriyi tutmaz ağız, boğaz, anes ve vajina mukozalarında yerel enfeksiyonlara neden olabilir. HAVUZLARDA BULUNAN BULAŞICI HASTALIKLAR Amipli Dizanteri Kolera Deri Yangısı Konjonktivit Dizanteri Lejyoner Hastalığı Gastroenterit Mantar Giardiasis Menenjit Hepatit Salmonellosi Ahigellosis Tifo Havuzlar, inşaat olarak 4 kısımdan oluşur. 1. Havuz çanağı 2. Makine dairesi 3. Denge Tankı 4. Galeriler MAKİNE DAİRELERİ Yüzme havuzlarının kalbi, makine dairesidir. Genellikle havuza en yakın yerde, en derin kenarına sınır olarak yapılmışlardır. Havuz makine ekipmanları seçiminden sonra planlanan bu mahallerde filtrasyon sisteminin yanı sıra otomasyon ve aydınlatma ekipmanlarının hatta kimyasallar da bulunabilecektir. Makine dairesi taban kodu havuzunkinden daha düşük olmalıdır. Tabii ki denge tankından da daha düşük olmalı. Böyle değilse pompa emişlerinde hava sorunu olabilir.
Denge tankından emiş, besilere basış, vakum hatları ile ters yıkama ve deşarj hatları olmalıdır. Makine dairesi cebri olarak havalandırılabilir olmalıdır. Eğer kimyasallar makine dairesinde hazırlanıyor ise mutlaka lavabo olmalıdır. DENGE DEPOSU Denge depoları (rezerv depo), üstten taşma kanallarından gelen suyun aktığı depodur. İnşai anlamda havuz ile aynıdır. Yani sızdırmazlığı sağlanmalı, içi seramik yada benzer malzeme ile kaplanmalıdır. Kolayca temizlenebilir olmalı ve bir insan girebilecek ölçüde kapak bırakılmalı. Denge deposu döşeme ve duvarlarındaki beton geçiş elemanları da aynen havuzdaki gibi betonarme inşasına yerleştirilmelidir. Denge tanklarında üstten tahliye borusu, pompa emiş borusu ve şebeke suyu girişi olmalıdır GALERİLER Besi ve vakum nozulları, sualtı aydınlatma armatürleri, kablolar, trafolar, sızıntı suları ile ilgili denetim, kontrol ve müdahaleler için özellikle büyük havuzların çepe çevre etrafına galeri yapılmalıdır ki, bu galeriler bir insanın rahatça çalışabileceği ölçülerde olmalıdır. BESİ NOZULLARI Suyun; havuz içine giriş ve çıkışı, her noktada değişim ve hareketini sağlayacak şekilde olmalıdır. Bu hareket, su içerisindeki dezenfektan malzemelerin karışımını ve kirliliklerin bertaraf edilmesini sağlar. Havuz yüzeyinin her 6m2 si için bir besi elemanı düşünülmelidir. Besleme nozulları, iyi bir karışım için tercihen tabana yerleştirilmelidir. Yani su hareketi tabandan yüzeye doğru olmalıdır.
POMPALAR Pompalar 3 bölümden oluşurlar: Ön Filtre. Pompa gövdesi. Elektrik motoru. Pompanın çalışması esnasında su ön filtreden girerek türbin bölümüne geçer ve türbinin dönüşüyle su gönderilir. Bu işlem esnasında emiş tarafında vakum, çıkış tarafında basınç oluşur ve havuz suyunun sirkülasyonu sağlanır. Pompanın çalışması esnasında manometredeki basıncın düşmesi, emişte problem olduğunu gösterir. Pompaların emiş boruları mümkün olduğunca kısa olmalıdır. Hava emişi önlenmelidir. Emme ve basma hatlarındaki kolektör, vana v.s. ekipmanlar, pompaya yük olmamalı giriş ve çıkış mutlaka vana ile olmalı. Üzerinde yük olursa mil balansı, keçe, rulman, kanatla ilgili problem olabilir. Pompa kesinlikle susuz çalıştırılmamalı. Ön filtre düzenli olarak temizlenmeli. Ön filtre sepeti gözeneklerini tıkayan kum, yaprak v.s. atıklar, pompanın verimini düşürür yanmasına da yol açabilir. Pompalar, platform üzerine tespit edilmeli, titreşim önlenmeli. Pompalar, 3 boyutta da terazi olmalı.
FİLTRELER Filtre elemanları: a-6 yollu vana b-manometre c-kuvartz kumu d-gözetleme camı e-nozul f- Ahtapot (kolektör) Filtreler, havuz suyu hazırlanmasında temel elemandır. Su fiziksel olarak burada temizlenir. Filtreler, kuru ve havalandırılabilir yerde olmalıdır. Filtre odasında mutlaka süzgeç yada dalgıç olan toplama çukuru olmalıdır. Filtre ters yıkaması mutlaka kanala bağlanmalıdır. Filtre odası yeterli aydınlıkta olmalı gereğinde kullanılmak üzere priz olmalı. Filtre emme ve basma hatlarına mutlaka kesici vana konmalı filtre ve altıyollu vana gerektiğinde sökülebilmesi için mutlaka rekorlu bağlantı olmalıdır.
TERS YIKAMA BACK WASH DIFÜZÖR KOLEKTÖR POMPA KANALA
FILTRASYON KONUMU FILTER POMPA HAVUZ
DURULAMA KONUMU RINSE DIFÜZÖR KOLLEKTÖR POMPA K ANALA
SIRKULASYON KONUMU CIRCULATION POMPA HAVUZ
DESARJ KONUMU WASTE POMPA KANALA
POMPA ÇALISMAZKEN CLOSE
Filtre içerisinde bulunan kum içerisinden geçen su, İçindeki partikülleri bırakarak berraklaşır. Filtreler, bu tutulan partikülleri deşarj edebilecek donanıma sahip olmalıdır. Aksi halde tıkanma ve su geçişinin kapanması oluşur ve sistem felç olur. Ters yıkama dediğimiz bu işlemin sık sık uygulanması gerekir. Kum filtreleri genellikle fiber ve muadili malzemelerden imal edilmişlerdir. Saçtan imal edilmiş olanlar da olabilir ancak bunlar genellikle çok eski havuzlarda bulunur. Ve havuz suyu için uygun değildir. Kuvartz kumu 3-5 senede değiştirilmelidir. Ancak her yıl, eksilme varsa tamamlanmalı ve kimyasal yıkamaya tabi tutulmalı. DİP TEMİZLİĞİ Çevreden rüzgar etkisiyle gelen toz, yaprak v.s., kullanıcıların bıraktığı deri, kozmetik v.s. yüzeyden taşırılamamışsa dibe çökerler bunları bakterileşmeden deşarj etmek gerekir. Bu işlemi de vakum yöntemiyle dip süpürme işlemiyle yapılır. Dip süpürgesi ile temizlik, havuz bakımındaki en önemli işlemlerden birisidir. Bu işlemin sıklığı, çevre koşulları, kullanım yoğunluğu ve göz kontrolü ile belirlenir. Dip temizliği geciktiğinde süratle yosun ve bakteri oluşumu başlar. Filtrasyon da kullandığımız pompa ile vakum oluşturularak işlem yapılır. Pompa kapasitesi yeterli olmalı ki vakum oluşabilsin. Yeterinden büyük kapasite ise süpürge işlemini rahatlatmak için diğer vanalar kısmi açılabilir. Süpürme işleminden sonra mutlaka ters yıkama ve durulama yapılmalıdır. Hortum çatlak yada kırık olmamalıdır. Süpürge yavaşça havuza indirilir. Hortum dik olarak ve yavaşça (içindeki havayı boşaltarak) suya indirilir ve içi tamamen su ile doldurulduktan sonra vakum nozuluna takılır.
Vakum vanası I yada II. Nolu pompa emiş vanası Denge tankı vanası : AÇIK : AÇIK : AÇIK Diğer tüm vanalar KAPALI ve Altı yollu vana FİLTRE konumunda iken tek pompa çalıştırılır ve süpürme işlemi bittikten sonra Vakum vanası kapatılır, Denge tankı emiş yada süzgeç vanası ile deşarj vanası açılır. 6 yollu vana TERS YIKAMA konumunda iken gene pompa çalıştırılır ve cam göstergeden geçen su temiz olunca pompa durdurulur. 6 yollu vana DURULAMA konumuna getirilerek 15-20 sn. pompa tekrar çalıştırılır. SU İLAVESİ Kirlenmeye karşı alınacak önlemlerden birisi de su ilavesidir. Kişi başı günlük 30lt. taze su ilavesi yapılmalıdır. Klor kullanımıyla havuzlarda oluşan siyanürik asit ölçümleri yapılmalı, kabul edilemez seviyede ise havuz kullanımı durdurulmalı ve suyun bir kısmı yenilenmelidir. GÜNLÜK İŞLETME SÜRELERİ Filtrasyon sisteminin verimi, filtre ve pompa kapasitelerinin doğru seçimi kadar çalışma süresine de bağlıdır. Bölgemizdeki havuzlar, genel yada özel kullanımlı, en erken mayıs başında işletmeye alınmaktadır ve Mayıs ayında havuz suyu sıcaklığı 18-22 0C arasında olmaktadır ve bu sıcaklıkta mikroorganizma gelişimi vardır. Yani genel kullanımlı havuzlarda 10 saat mutlak suretle çalıştırılmalı. Temmuz ve Ağustos ta en az 16 saat çalıştırılmalı. Hatta çok sıcak ve çok yoğun kullanımlarda 24 saat çalıştırılmalıdır. Gün ışığının ve ısının yosun oluşumuna etkisi nedeniyle özellikle çalışma saatleri gündüze uyarlanmalıdır.
YÜZME HAVUZLARINDA STANDART UYGUNLUK Yüzme havuzlarında su altında kesinlikle 24 volttan büyük elektrikli cihaz veya lamba kullanılmamalıdır. Ayak havuzları her gün boşaltılmalı, temizlenmeli, dezenfekte edilmeli ve yeniden doldurulmalıdır. Taşma kanalları ve denge deposu haftada bir kez mutlaka temizlenmelidir. Genel kullanımlı havuzlarda kolayca görülebilecek yerde bir pano asılmalı ve günde en az iki kez yapılacak ölçümler yazılmalıdır. Havuz kirliliğinin en önemli nedeni olan kullanıcılar, havuza girmeden evvel duş almalı, ayak dezenfektan havuzundan geçmelidir. Ana besleme kablosu standartlara uygun çekilmeli. Aşırı akım koruyucu şalter mutlaka olmalı. Yüzme havuzu suyu, içme suyu niteliğinde olmalı. İşletme ve ölçüm tablosu tutulmalı, denetime açık olmalı. Çevrim süresi genel kullanımlı havuzlarda 6-7 saat olmalıdır. YÜZEY VE ÇEVRE TEMİZLİĞİ Havuz yüzeyinde taşamayan yaprak ve benzeri maddeler kepçeyle alınmalı. Bakteri oluşumun neden olan yaprak, böcek gibi maddeler taşma kanalları ve denge depolarında da yoğun olarak bulunacaklardır ve bu yüzden taşma kanalları ile denge depoları yosun ve bakteri oluşumu için ideal yerlerdir. Sık olarak temizlenmelidir.
Yüzey kirliligi Çözünmüs kirlilik Saç,toz,yag,burun ve bogaz akıntıları Askıdaki Kirlilik Çözünmeyen kirlilikler Çökmüs atıklar,kum,toz,kumas, vs... Duş almadan havuzu kullanan yüzücü 20 m³ suyu kirletir. Eğer duş alırsa bir miktar 2 m³ ' e düşer. Kişi başı günlük 30 lt taze su alınmalıdır.
DEZENFEKSİYON Dezenfektan için kullanılan kimyasalların tümünde aranan en önemli özellik, iyi bir oksitleyici(oksidan) madde olmalarıdır. Kullanıldıkları ortamda serbest oksijenin açığa çıkacak şekilde reaksiyona girebilmeleri, sağlanmalıdır. Bu kavramı dezenfektanın verimini göstermektedir. Ürünlerin birbirleri ile reaksiyona girebilmeleri, dezenfektan maddelerin, mikroorganizmaları öldürmesi potansiyelini göstermektedir. Dezenfektanların, sürekli oluşma eğilimindeki bakteri ve mikroorganizmalara olan difüzyon hızı, yok etme hızı önemli bir parametredir. Difüzyon, yani etki süresi de o dezenfektanın etkilik oranını göstermektedir. Bir havuza giren yüzücü yaklaşık 300-400 milyon bakteri yanında 0,5 gram küçük deri parçacıkları, deri yağları, salya, kozmetikler v.b. dan oluşan organik maddeler bırakırlar. Bakteri ve mantarlar kullanıcıların vücut yüzeylerinden, burun boğaz salgılarından, idrar ve bağırsak sistemlerinden gelir ve aynı yollarla bulaşır. Havuz suyu ne kadar soğuk ve taze ise, bu organizmaların üreyip çoğalması o kadar sınırlı olur. Dezenfektanların etki ve difüzyon süresi uzun olur. Sularda dezenfeksiyon ve hijyenizasyon; içinde barınmakta olan mikroorganizmaların ayrıştırılarak güvenle içilebilir hale gelmesini sağlamak ve içerdiği tüm canlı organizmaların yok edilmesi işlemleri demektir. İçme suyu ve havuz sularının dezenfeksiyon, su yoluyla yayılabilecek bulaşıcı hastalıkların önlenmesi işlemidir.
HACIM=(UZUNLUK) X (EN) X (ORTALAMA DERINLIK) ORTALAMA DERINLIK= MAX. DERINLIK + MIN. DERINLIK 2 HACIM=(UZUNLUK) X (EN) X (ORTALAMA DERINLIK) X 0.89 HACIM=(UZUNLUK) X (EN) X (ORTALAMA DERINLIK) X 0.78
Cl PH mg/l OTO 3.0 8.2 Phenol Red 2.0 7.8 (0.5-2.0) IDEAL 1.0 0.6 7.6 7.2 IDEAL 0.3 7.0 0.1 6.8
SERBEST KLOR KULLANIMI Yüzme havuzlarında 0,5 2,0 mg/lt. olmalı. Genel kullanımlı havuzlarda havuz suyunun dezenfeksiyonunda öncelikle klor kullanımı zorunludur. Çünkü güvenli ve etkili bir havuz dezenfeksiyonu için gerekli şartları en iyi klor sağlamaktadır. Havuzlarda klor miktarı, ihtiyaca göre belirlenir üstünde yada altında olmamalıdır. Mikroorganizmaları kısa sürede yok etmeli. Suya koku, tad ve artık zehirli madde bırakmamalı Etkisi uzun sürmeli. İşletme maliyeti az olmalı. Etki süresi uzun olmalı. KLOR KİLİTLENMESİ Klorun dezenfeksiyon işleminin, difüzyon süresinin uzaması için toz klor içersinde siyanürik asit bulunur. Havuz suyunda 20-30 ppm siyanürik asit olmalı bu değerin altında olduğu takdirde klor çabuk bozulmaktadır. 30 ppm üzerinde ise klorun dezenfekte gücü azalmaktadır. 50 ppm nin üzerinde ise suda yeterli klor olmasına rağmen etkisi yoktur ve havuz suyu hızla bozulur. Bu durumda KLOR KİLİTLRENMİŞTİR yapacak tek şey havuz suyunun en az yarısını boşaltıp, yeniden doldurmaktır. 100 ppm nin üzerinde ise tümüyle suyu yenilemek gerekir.
DIKLOR(STABİLİZE OLMUŞ) VE SIVI KLOR KARSILASTIRILMASI 250 200 KULLANIM MIKTARI DEZENFEKSIYON ETKISI (3 Saat Sonra) 150 100 50 0 DIKLOR SIVI KLOR
ph DEĞERİ 7,2 7,6 ARASINDA OLMALIDIR. Ph değeri, asidik, nötr veya alkanik reaksiyonlar hakkında bilgi veren bir değerdir. Havuz suyu hazırlamada ph değeri çok önemlidir. Ph değeri, dezenfektanların etkisini ve suyun deri, göz, havuz malzemelerine uyumunu etkiler. *Ph ı 7,2 den düşük sularda dezenfektan olarak kullanılan klor, suda bulunan azot bileşikleriyle birleşerek göz tahrişlerine, rahatsız edici kokulara neden olur. Ayrıca asidik olan bu ortam, havuz ekipmanlarının korozyona uğramasına ve aşınmasına neden olduğu gibi dezenfeksiyon ve çöktürme işlemleri de yeterli yapılamaz. Ph değeri 7,6 nın üstünde olan sularda yani bazik ortamda mikroplar deri üzerineyapışarak kaşıntı, göz yanması ve derinin tahriş olmasına neden olmaktadır. Göz suyunun Ph değerinin de 7,4 olduğu bilinmektedir. Çok yüksek ph değerinde; Su bulanık gözükür. Yüzücülerin göz, kulak, burun, boğazları tahriş olur. Klorun etkisini durdurur.
ALKALIK KRITIK IDEAL KRITIK ÇOK ASIT PH 8.5 8.0 7.5 7.0 6.5 Cılt tahrisi artıyor. Bulanıklık ve filtreye kireç ve madde yapısması Dezenfeksiyon(klor ile) etkisi düsüyor. Rahatsız edici koku ve tahrisler artıyor. Korozyon(metal ve sıvada) Çökelmede aksaklıklar.
ÇÖKELTME İŞEMİ(FLOKULASYON) Birçoğumuzun önemsemediği, yapmadığı bu işlem ile filtrelerde tutulamayan güneş yağı, sabun, burun akıntısı, salya, kozmetik, bakteri ve virüsler çökeltilerek uzaklaştırılır. * Havuz sularında bulunan ve askıdaki katı madde dediğimiz maddeler, ne taşma ile ne de süpürme ile bertaraf edilemez ve bulanıklığa neden olurlar. Bunları ancak flokulasyon işlemiyle topaklanarak çökeltir ve süpürgeyle bertaraf edilebilir. Çökeltici kullanılmadan evvel ph ayarı yapılmalıdır. Bu işlem, çok hafif alan partiküllerin birleştirilerek kütlece ağırlaştırılması ve çökeltilmesi işlemidir. KİMYASAL KULLANIMINDA ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Kimyasal kullanılırken etiket mutlaka okunmalı ve üretici talimatına uyulmalı. Ürünleri birbiri ile karıştırmayınız. Arasında tehlikeli reaksiyonlar oluşabilir. Sıra ile kullanınız. Sulandırılması gereken ürünler üzerine asla su ilave etmeyiniz, ürünü suya katınız. Çocuklardan uzak tutunuz. Ateşten uzak tutunuz. Kuru ve kapalı yerde muhafaza ediniz. Kapaklarını kapalı tutunuz, hava ile temas etmesini önleyiniz. Gözlere temas etmesi halinde bol su ile yıkayınız, gerekiyorsa doktora başvurunuz.
HAVUZ SUYUNDA EN ÇOK RASTLANAN PROBLEMLER VE ÇÖZÜMLERİ AÇIK YEŞİL SU; MUHTEMEL NEDENLER : Düşük serbest klor düzeyi. Test kiti ile yapılan ölçümler 0,6 ppm in altında değer vermektedir. ph düzeyi. ph seviyesi 7,6 nın üzerindi yada ph seviyesi 7,2 nin altındadır. ÇÖZÜMLER : 1. ph 7,2 7,6 arasında ayarlayın. 2. Şok klorlama yapın. KOYU YEŞİL RENKLİ SU; MUHTEMEL NEDENLER : 1. ph düzeyi. ph seviyesi 7,6 nın üzerindi yada ph seviyesi 7,2 nin altındadır 2. Coğrafi bölgeye bağlı olarak suda demir, bakır, magnez vs. nin mevcudiyeti. ÇÖZÜMLER : 1. ph 7,2 7,6 arasında ayarlayın. 2. Şok klorlama yapın 3. Uygun dozda çökeltici tatbik edin ve gece boyunca suyu hareketsiz bırakın. Ertesi gün dip süpürgesi ile dip temizliği yapın. Dip temizliğini 48 saat sonra tekrarlayın.
YOSUN OLUŞUMU; MUHTEMEL NEDENLER : 1. Düşük serbest klor düzeyi. Test kiti ile yapılan ölçümler 0,6 ppm in altında değer vermektedir. 2. ph düzeyi. ph seviyesi 7,6 nın üzerindi yada ph seviyesi 7,2 nin altındadır. ÇÖZÜMLER : 1. ph 7,2 7,6 arasında ayarlayın. 2. Şok klorlama yapın. KÖPÜK TEŞEKKÜLÜ ; MUHTEMEL NEDENLER : 1. Organik maddenin fazlalığı. ÇÖZÜMLER : 1. ph 7,2 7,6 arasında ayarlayın. 2. Şok klorlama yapın. 3. Uygun dozda çökeltici tatbik edin ve gece boyunca suyu hareketsiz bırakın. Ertesi gün dip süpürgesi ile dip temizliği yapın. Dip temizliğini 48 saat sonra tekrarlayın. KAHVERENGİ SU ;
MUHTEMEL NEDENLER : 1. Organik maddenin fazlaliğı. ÇÖZÜMLER : 1. ph 7,2 7,6 arasında ayarlayın. 2. Şok klorlama yapın. 3. Uygun dozda çökeltici tatbik edin ve gece boyunca suyu hareketsiz bırakın. Ertesi gün dip süpürgesi ile dip temizliği yapın. Dip temizliğini 48 saat sonra tekrarlayın. BULANIK SU: MUHTEMEL NEDENLER: Kötü filtreleme Yüksek Ph Aşırı organik çökeltiler ÇÖZÜMLER: ph 7,2 7,6 arasında ayarlayın. Ters yönde filtreyi temizleyin, 100 m3 su için 1 lt. ASTRAL 41 Sıvı Çöktürücü ilave edin. Şok klorlama yapın.
DUVARDAKİ LEKELER: MUHTEMEL NEDENLER: Metal iyonların varlığı. ÇÖZÜMLER: Havuzu boşaltın ve ASTRAL 51 Extra Yüzey Dezenfektan ile lekeleri temizleyin. GÖZ VE DERİ TAHRİŞİ, KÖTÜ KOKULAR: MUHTEMEL NEDENLER : Ayarsız Ph Aşırı organik çökeltiler. ÇÖZÜMLER : Ph 7,2 7,6 arasında ayarlayın. Serbest Klor miktar 0,5 2 ppm arasında olmalıdır. YOSUN PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Yeşil bulanık su. Kaygan yüzeyler.havuz yüzeylerinde yeşil siyah veya kahverengi yosun. Klor seviyesi düşük. Yosun üremesi. Ph ı ayarla. Şok klorlama yap.
RENKLİ AMA BERRAK SU PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Renkli*, berrak su Renkli* parçacıklar Suda metal iyonları mevcut Düşük ph nedeniyle korozyon Havuz suyunda okside olmuş metaller Havuz suyunda okside olmuş metaller Ph ı ayarla. Şok klorlama yap. Sıvı çöktürücü ile çöktürme yap. Ph yükseltici ile ph ı yükselt. DONUK GÖRÜNÜMLÜ SU PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Donuk görünümlü ve bulanık su Klor seviyesi düşük Yosun üremesinin ilk aşaması Ph ı ayarla. Şok klorlama yap. Suyun parlaklığının kaybolması Filtrasyon zayıf, ph yüksek Çözünmeyen askıda maddeler Filtreyi kontrol et Ph ı düşür.
BEYAZLATMA (AĞARMA) PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Saçlarda, yüzme giysilerinde,vinil kaplamalarda ağarma Serbest klorun yanlış ölçülmesi Testi yanlış yapma Eski OTO test çözeltisi Klor seviyesi çok yüksek. (>15ppm) Klor seviyesini düşür. GÖZ VE CİLT TAHRİŞİ PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Göz tahrişi Cilt tahrişi Uygun olmayan ph Ph önerilen değerlerin dışında ( 7.2-7.6 ) Ph ı ayarla. Etkisiz klor Bağlı klor çok yüksek ( > 0.2 ppm ) Şok klorlama yap. Eskimiş oto test çözeltisi Klor seviyesi yüksek ( > 15 ppm ) OTO çözeltisini değiştir. Klor seviyesini düşür.
KLOR KOKUSU PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Gözü yakacak kuvvetli klor kokusu. seviyede Klor seviyesi düşük Bağlı klor yüksek Serbest kloru 0.4 ile 2.0 ppm değerlerine getir. Yanlış şok klorlama Bağlı klor yüksek (>0.2 ppm) Doğru şok klorlama yap. TAŞ OLUŞUMU PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Duvarlarda, borularda, filtrede, eşanjor vs. de taş oluşması Ph yüksek. Kalsiyum karbonat çözünürlüğü aşılmıştır. Ph düşürücü ile ph ı düşür. Suyu dengeye getir.
YÜKSEK KLOR SARFİYATI PROBLEM SEBEP ETKİSİ ÇÖZÜM Klorlu madde kullanımı fazla Stabilizer seviyesi düşük Klorun güneş ışığından korunması düşük Stabilizer seviyesi 40-60 ppm olmalıdır Yüksek sıcaklık Klor reaksiyonlarında hızlanma Şok klorlama Havuzu kullanma yükü fazla, yüksek kirlilik yükü Yüksek Oksidasyon ihtiyacı Şok klorlama ELEKTRONİK SU KONTROL VE AYAR ÜNİTESİ Genel kullanımlı otel ve site havuzlarının suyu, kullanıcı yoğunluğu nedeniyle hijyenik olarak mükemmel olmak zorundadır. Bu şartı su kalitesinin sürekli olarak kontrol ve kumanda edilmesi ile mümkündür. İyi ayarlı bir su kontrol ünitesi cihazı serbest klorun miktarını ve ph değerini kontrol etmeli, kolay okunur dijital veya analog bir gösterge ile göstermeli, cihaz rutubet ve sarsıntıdan korunmalı, montaj yeri kuru olmalıdır. Havuz suyunun kalitesini gösterecek olan serbest klor ve ph değeri dozaj cihazlarının kontrol ünitelerine bağlanması ile mümkündür. Hazırlayan Selçuk KOÇ Makina Mühendisi Altes Havuz Arıtım Mühendisliği