Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık İlçe Müdürlüğü Meyve Kurutma Potansiyeli Fizibilite Çalışması ve Yatırımcı Analizi Araştırılması Projesi

Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık İlçe Müdürlüğü Meyve Kurutma Potansiyeli Fizibilite Çalışması ve Yatırımcı Analizi Araştırılması Projesi TR 52-12-TD-03002 ġubat 2013 Bu Rapor TC. Mevlana Kalkınma Ajansının Desteklediği Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü Meyve Kurutma Potansiyeli Fizibilite ÇalıĢması ve Yatırımcı Analizi AraĢtırılması Projesi Kapsamında hazırlanmıģtır. Ġçerik ile ilgili tek sorumluluk Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü ne aittir ve TC Mevlana Kalkınma Ajansının görüģlerini yansıtmaz. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 1 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

PROJE ADI MEYVE KURUTMA POTANSĠYELĠ FĠZĠBĠLĠTE ÇALIġMASI VE YATIRIMCI ANALĠZĠ ARAġTIRILMASI PROJESĠ TEKNĠK DESTEK YARARLANICISI BOZKIR GIDA TARIM HAYVANCILIK ĠLÇE MÜDÜRLÜĞÜ YÜKLENĠCĠ TÜSĠAR ARAġTIRMA DANIġMANLIK LTD ġtġ PROJE SORUMLUSU Ziraat Mühendisi Seda YAMAN ( Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık İlçe Müdürlüğü ) BĠLĠM KURULU Doç. Dr. Adem ŞAHİN (Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğ.Gör.) Yard. Doç. Dr. Bedrettin KESGİN (Yalova Üniversitesi Bölüm Başkan Yardımcılığı) Av. Hasan YEL (Tüsiar Genel Koordinatör) Ümit Mete (Sosyolog Halkla İlişkiler Uzmanı) Mevlüt Badem (Sosyolog Halkla İlişkiler Uzmanı) Nevzat Demirci Proje Koordinatörü 2013-KONYA Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013

ÖNSÖZ - 1 Konya Ovasının yerini Toros Dağlarına bıraktığı noktada yer alan, her iki iklimin, doğanın ve kültürün etkisinin hüküm sürdüğü ilçemizde tarım en önemli geçim kaynağıdır. Geçimimizi sağladığımız tarımsal faaliyetlerin ise meyvecilik ve bağcılık yönü ilçemizde yaygın görülmektedir. Pek çok meyve çeģidinin yetiģtiriciliğinin yapılmakta olduğu ilçemizde; elma, üzüm, kiraz, çilek, erik ve ceviz üretimi ticari önem arz etmektedir. Ġlçemizde tarıma elveriģli alanların %14ünde bağcılık, %8-10 unda elma üretimi yapılmaktadır. Dünya tarım ürünleri fiyatlarındaki artıģlar, ilimizdeki modern tarım ve sulama teknolojisindeki değiģim, yeni ve pazar değeri daha yüksek ürünlerin varlığı bizi ilçemiz sınırları içerisinde üretimi yapılan bu ürünlerle ilgili daha farklı seçenekler aramaya sevk etti. Tarımsal ürünlerin iģlenerek pazara sunulabileceği alternatiflerin araģtırılması ihtiyacı bu tür sebeplerle hasıl olmuģtur. Bu konuda Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü teknik personeli tarafından hazırlanan MEYVE KURUTMA POTANSĠYELĠ FĠZĠBĠLĠTE ÇALIġMASI VE YATIRIMCI ANALĠZĠ adlı bu proje Mevlana Kalkınma Ajansının da destekleriyle hayata geçirilmiģtir. Bu çalıģma neticesinde üreticilerimiz, tarım sektörü ile ilgili tüm kuruluģlarımız ve bölgemizdeki ticari kuruluģlar doğrudan fayda sağlayacaklardır. Projenin ilçemize ve yöremize hayırlı olmasını dilerken, projeye emek veren Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü çalıģanlarına ve yüklenici firma Tüsiar AraĢtırma ve DanıĢmanlık a katkılarından dolayı teģekkür ederim. MUSTAFA KOÇ BOZKIR ĠLÇE KAYMAKAMI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 3

ÖNSÖZ - 2 Toros dağları üzerinde yer alan Bozkır ilçemizde coğrafi nedenlerden dolayı meyvecilik ve bağcılık ön plana çıkmaktadır. Ġlçemizde bahçecilik kültüründe birçok ürün yetiģtirilmekte ancak üzüm, elma, erik, armut, çilek ve ceviz ekonomik olarak önem arz etmektedir. Toplam 15400 da alanda bağcılık yapılmaktayken, 38440 da alanda meyvecilik yapılmaktadır. Elde edilen ürünler BüyükĢehir pazarlarında yer almakta ve tanınmaktadır. bölgemiz üreticileri ürünlerini iģleyerek de pazara arz etmektedirler. ĠĢlenmiĢ ürünlerin baģında tahin, pekmez, bal ve kurutulmuģ ürünler gelmektedir. Bu noktada kurutularak piyasaya arz edilen ürün potansiyelimizin net bir Ģekilde ortaya konması ve bu alandaki tüccarların analizleri konusunda ayrıca Ġlçemizin meyve üretiminde, özellikle Elma üretimindeki "Döküntü Elma" problemin çözümünde elma kurusu iģlenmesi noktasında faydalı olacağı düģünülerek teknik personelimizle birlikte hazırladığımız projemiz MEVKA tarafından desteklenmiģtir. Meyve kurutma potansiyelinin fizibilite çalıģması ve yatırımcı analizi adlı projemiz neticesinde ilçemizde ne kadar ürün kurutulmakta ve ürününü kurutarak piyasaya sunan üreticimiz ne kadar bilinçli üretim yapmakta gibi sorularımıza cevap bulmayı hedefledik. Bu proje sonu raporlarının derlendiği kitapta yapılan çalıģma verileri ve analizlerine yer verilmiģtir. Sözlerimin sonunda gerçekleģtirilen bu projenin sonuçlarının ilçemiz tarımına katkı sağlaması ve üreticiler için hayırlı olmasını diliyorum. Projeye emek veren Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü teknik personeline, proje koordinatörüne ve yüklenici firma Tüsiar a teģekkür ederim. Mehmet ġenarslan BOZKIR ĠLÇE TARIM MÜDÜRÜ Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 4

ĠÇĠNDEKĠLER 1. ÖNSÖZ......: 3-4 2. GĠRĠġ.....: 7-8 3. TÜRKĠYE DE MEYVE ÜRETĠMĠ VE MEYVE KURUTMA.. : 8-9 4. KONYA ĠLĠNDE MEYVE ÜRETĠMĠ VE MEYVE KURUTMA SEKKTÖRÜ...: 11-12 5. BOZKIR ĠLÇESĠNDE TARIMSAL FAALĠYETLER...: 12-17 6. MEYVELERĠN KURUTMAYA HAZIRLANMASI.: 17-23 a. Meyveleri Kurutma b. Kurutma Yapılacak Meyvelerde Aranan Özellikler c. Meyve Kurutmada Uygulanan Ön ĠĢlemler Bandırma veya Zeytinyağlı Alkali Çözeltisi Kükürtleme ve Amacı 7. MEYVE KURUTMA.....: 23-33 a. Kurutma Yöntemleri GüneĢte Kurutma GüneĢ Kolektörlü Kurutma Sisteminde Kurutma Yapay Kurutucular b. KurutulmuĢ Meyvelere Uygulanan Son ĠĢlemler c. KurutulmuĢ Meyvelerin Depolanmaları ve Depolamada Meydana Gelen DeğiĢmeler d. Meyve Kurutma Üretim Akım ġeması 8. BOZKIR MEYVE KURUTMA POTANSĠYELĠ FĠZĠBĠLĠTE ÇALIġMASI VE YATIRIMCI ANALĠZĠ ARAġTIRILMASI SONUÇ VE ÖNERĠLER...: 208-213 9. KAYNAKÇA.....: 214 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 5

ĠÇĠNDEKĠLER-TABLOLAR ARAġTIRMANIN YÖNTEMĠ : 35-37 ÜRETĠCĠ ARAġTIRMA KĠMLĠĞĠ : 38-41 MUHTAR ARAġTIRMASI : 42-53 Üretim Durum Tespiti : 54-59 Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ELMA) : 60-64 Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ÜZÜM) : 65-69 Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ARMUT) : 70-74 Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (KĠRAZ) : 75-79 Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ÇĠLEK) : 80-84 ÇĠFTCĠ DEMOGRAFĠK DAĞILIMLARI : 85-92 KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ : 93-100 KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ELMA BULGULARI : 100-109 KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ÜZÜM(Çubuk) BULGULARI : 110-118 KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ARMUT BULGULARI : 119-127 KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ÇĠLEK(Fide) BULGULARI : : 128-136 KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ KĠRAZ BULGULARI : 147-148 KURUTMALIK POTANSĠYELĠ KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI : 149-151 KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI ELMA : 152-156 KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI ÜZÜM(Çubuk) : 157-161 KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI ARMUT : 162-166 KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI KĠRAZ : 167-171 ÜRETĠMLE ĠLGĠLĠ ÇĠFTCĠ EĞĠLĠMLERĠ : 172-200 ĠġLETME ARAġTIRMASI : 201-206 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 6

2. GĠRĠġ Ülkemiz ekonomisinin kalkınması yolunda aģılması gereken problemlerden biri de üretim fazlası mal ve hizmetlerin uluslararası alanda pazarlanmasının gerçekleģtirilmesidir. Gıdaların kurutulması gıda maddesinden nemin uzaklaģtırılması olarak tanımlanır. Gıdaların kurutularak dayandırılma yöntemi ilk çağlardan beri uygulanmakta olan en eski muhafaza yöntemi ise de iģlemin endüstriyel boyuta taģınması 18. yüzyılda gerçekleģmiģtir. Gıda maddelerine uygulanan kurutmanın birçok amacı vardır. Bunlardan en önemli olanı depolama sırasında ürünün bozulmasını önlemektir. Kurutma ile ürünün nemi mikrobiyal geliģme ve diğer reaksiyonları sınırlamaya yeterli seviyeye düģürülerek bu amaca ulaģılır. Ayrıca nem miktarının düģürülmesiyle tat, koku ve besin değeri gibi kalite özelliklerinin de korunması sağlanmaktadır. Kurutma iģleminin diğer bir amacı da, ürün hacmini azaltarak, taģınma ve depolanmasında verimliliği arttırmaktır. Gıdaların kurutulması enerjinin azaltılması ve kalitenin yükseltilmesi için kendini teknolojik geliģmelere sürekli uyarlamak zorunda olan bir temel iģlemdir. Gıda iģlemesinde kurutma, yeni ürün formülasyonlarının tasarlanabilmesine ve aynı zamanda meyve ve sebzelerin raf ömürlerinin uzatılabilmesine imkân vermektedir. Günümüzde birçok kurutma yöntemi mevcut olup, tek baģlarına bir ürünün kurutulmasında kullanılabileceğim gibi, kimi zaman da beraber kullanımları son ürün kalitesi ve kurutma ekonomisi üzerinde olumlu etkiler vermektedir. Günümüzde küresel olarak artan insan nüfusu ve paralelindeki iyi yaģam beklentileri kısıtlı olan kaynak ve enerjinin doğru kullanılmasını gerekli kılmaktadır. Bu anlamda yaģ olarak üretilen meyvelerin değerlendirilemeyen kısımlarının kurutularak değerlendirilmesi ve ekonomik olarak piyasaya sunulması büyük önem taģımaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 7

Bu hem kırsal nüfusun geliģmesine hem de ülke kaynaklarının kullanılmasına büyük katkı sağlayacaktır. Avrupa birliği giriģ sürecinde ve organik üretim medotları açısından insanların hızla bilinç düzeyinin artıģına bağlı olarak doğal ürünlere talebi hızla artıģ göstermektedir. Bu kapsamda tüketicileri artık bölgesel ürünleri yaģ veya kuru olarak aktif olarak tüketme alıģkanlığı haline getirmeye baģlamıģlardır. KurutulmuĢ gıdalar, diğer iģlenmiģ gıdalara oranla besin ögesi değeri açısından da birçok önemli faktörü içinde barındırdığından önemi giderek artmaktadır. Tüm bu sebeplerden dolayı kurutma sektörü, günümüzde aranılan ve tercih edilen bir alan haline gelmiģtir. 3. TÜRKĠYE DE MEYVE ÜRETĠMĠ VE MEYVE KURUTMA FAO nun 2010 yılı verilerine göre dünyada toplam 55,7 milyon hektarlık arazide yaģ meyve ve sebze üretimi yapılmaktadır. Söz konusu alanda 609 milyon ton meyve üretilmektedir. YaĢ meyve üretiminde Çin yaklaģık %20 lik pay ve 122,2 milyon tonluk üretim ile ilk sırada yer alırken, Hindistan, Brezilya, ABD ve Ġtalya izlemektedir. Ülkemiz toplam 17.2 milyon ton ile dünyanın önemli meyve üreticileri arasında yer almaktadır (Anon., 2012). Ülkemiz meyve üretimi ile dünyada 10. Sırada yer almaktadır. TÜĠK verilerine göre 1996 yılında 490 milyon dolar olan yaģ meyve ve sebze ürünleri ihracatı 2011 yılında 2,3 milyon dolara yükselmiģtir. Kuru meyve sektörü için yapılan çalıģmalar neticesinde 2023 ihracat hedefi 3 milyar dolar olarak öngörülmüģtür. Dünya kuru meyve ve mamulleri ihracatında ülkemizin payı %11 civarındadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 8

SEKTÖRLER OCAK-ARALIK 2010 2011 Değ.% Pay % Kuru meyve ve mamulleri 1.241.352 1.372.595 10,6 1,0 Tarım sektörü 15.022.049 17.887.205 19,1 13,4 Sanayi sektörü 93.456.511 111.538.230 19,3 83,7 Madencilik 3.657.431 3.876.383 6,0 2,9 Türkiye toplam ihracatı 112.135.990 133.301.818 18,9 100,0 Türkiye nin Toplam Ġhracatı Ġçinde Kuru Meyve ve Mamulleri (BĠN $)-E-birkik.net Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 9

Mal grubu 2010 2011 DeğiĢim% Pay % Çekirdeksiz kuru üzüm 426.554 516.099 21,0 37,6 Kuru kayısı 356.743 367.158 2,9 26,7 Kuru incir 170.117 162.849-4,3 11,9 Çam fıstığı 70.685 41.211-41,7 3,0 Diğer meyve kuruları 47.405 54.001 13,9 3,9 Bademler 39.695 51.640 30,1 3,8 Diğer kavrulmuģ meyveler 31.608 46.063 45,7 3,4 Antep fıstığı 30.342 40.307 32,8 2,9 Cevizler 25.030 40.400 61,4 2,9 Leblebiler 22.089 26.425 19,6 1,9 Kayısı ve zerdali çekirdeği 15.337 20.729 35,2 1,5 Elma kurusu 4.941 4.952 0,2 0,4 Erik kurusu 804 761-5,4 0,1 Toplam 1.241.352 1.372.595 10,6 100,0 Mal Grupları Bazında Türkiye Geneli Kuru Meyve Ve Mamulleri Ġhracatı-E-Birlik.net Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 10

4. KONYA ĠLĠNDE MEYVE ÜRETĠMĠ VE MEYVE KURUTMA SEKTÖRÜ Konya iklim ve coğrafik yapısındaki farklılıktan dolayı meyve ve bağ yetiģtiriciliği de büyük önem taģımaktadır. Meyvecilik Konya da birçok ilçenin en önemli gelir kaynakları arasındadır. Bu alanda pek çok meyve türü, özellikle elma, kiraz, viģne gibi türler ve bağ yetiģtiriciliği yaygın bir Ģekilde yapılmaktadır. Ġlde mevcut ekilebilir alanların % 1.72 sini meyve ve bağ alanları oluģturmaktadır. 2011 yılı verilerine göre Konya ilinde yıllık meyve ve üzüm üretimi yaklaģık 215.000 ton dur. Bu haliyle ilin meyve üretimi Türkiye üretiminin % 1.25 idir. Ġlde en fazla üretilen meyveler elma (67.227 ton), üzüm (54.474 ton), viģne (30.257 ton), kiraz (27.570 ton) ve çilektir (10.976 ton). Ġlin yüzölçümü büyük olduğundan birbirinden ekolojik olarak farklı alanları bünyesinde bulundurmaktadır. Bu nedenle ilde çok sayıda meyve türünün yetiģtiriciliğine rastlamak mümkündür. Ġlde farklı meyve türlerinin üretimi yapılmakla birlikte bunların üretim alanları sınırlı olduğundan üretim miktarları da düģük seviyelerde kalmaktadır. Ġlin üretim miktarı bakımından ülkemizde öne çıktığı meyve türleri viģne, kiraz ve çilektir. Konya ili 30.257 ton viģne üretimi ile ülke üretiminin % 15.52; 27.570 ton kiraz üretimi ile ülke üretiminin % 6.60 ı ve 10.976 ton çilek üretimi ile ülke üretiminin % 3.66 sını karģılamaktadır. Ġlde en fazla meyve üretimi yapılan ilçeler sırasıyla Hadim (36154 ton), AkĢehir (32551 ton), Ereğli (30906 ton), Bozkır (16808 ton) ve Doğanhisar dır (15484 ton). Ġlin toplam 66.227 ton olan elma üretiminde ilk sırada 22.482 ton ile Ereğli ilçesi gelmektedir. Konya ilinin armut üretiminde Ereğli (1065 ton), Ilgın (618 ton) ve Meram (579) ilçeleri ilk sıralardadır. Ġlde ayva üretimi oldukça düģüktür. İlde toplam erik üretimi 4136 ton olup, en fazla üretim yapılan ilçe 1549 ton ile Akşehir dir. Bu ilçeyi 390 ton ile Hüyük ve 344 ton ile Ilgın izlemektedir. İlde en fazla kiraz üretimi yapılan ilçeler Akşehir (10470 ton), Hadim (7100 ton) ve Ereğli dir (2125 ton). Konya ili vişne üretimi bakımından ülkemizde ilk sıralardadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 11

Ġlde en fazla viģne üretimi 17060 ton ile AkĢehir de yapılmakta olup, ilçe bu üretimi ile ilin üretiminin % 56 sını karģılamaktadır. Ġlde badem üretimi de düģük düzeydedir. Bunun da en önemli sebebi ilkbaharda erken çiçek açan bademin ilde sık sık meydana gelen ilkbahar geç donlarından zarar görmesidir. En fazla badem üretimi yapılan ilçeler Hüyük (251 ton), Ilgın (197 ton) ve Karatay dır (139 ton). Konya ili ceviz üretimi bakımından ülkemizde önemli bir yerdedir. Ġlde toplam ceviz üretimi 4542 ton olup, yeni kurulan bahçelerle bu üretim miktarı her yıl artmaktadır. En fazla ceviz üretilen ilçeler Hüyük (669 ton), AkĢehir (403 ton) ve Meram dır (399 ton). Ġlde son yıllarda çilek üretimi de önemli artıģ kaydetmiģtir. Özellikle Hüyük, BeyĢehir ve Doğanhisar ilçelerinde organik çilek üretimi yaygınlaģmaktadır. En fazla çilek üretimi yapılan ilçeler ise 6000 ton ile Hüyük, 2000 ton ile BeyĢehir ve 906 ton ile AkĢehir dir. Konya da toplam olarak 99061 da bağ alanı bulunmaktadır. Konya bağ alanları Türkiye bağlarının %2.2 sini oluģturmaktadır. Konya daki bağ alanlarının üzümün değerlendirme Ģekillerine göre dağılımı 60229 da alanda (%61) çekirdekli sofralık, 37567 da alanda (%38) çekirdekli kurutmalık, 1015 da alanda (%1) Ģaraplık, 170 da alanda çekirdeksiz sofralık, 80 da alanda çekirdeksiz kurutmalık üzüm üretimi yapılmaktadır. Konya da toplam olarak 61535 ton üzüm üretimi yapılmaktadır. Bu miktar Türkiye de üretilen üzümün %1.5 ini oluģturmaktadır. Konya da üretilen üzümün değerlendirme Ģekillerine göre dağılımı 31153 t çekirdekli kurutmalık (%51), 29373 t çekirdekli sofralık (%48), 83 t çekirdeksiz sofralık ve 27 t çekirdeksiz kurutmalık üzüm üretimi yapılmaktadır. 5. BOZKIR ĠLÇESĠNDE TARIMSAL FAALĠYETLER Konya ili Bozkır ilçesi, 37 11 Kuzey enlemi ile 32 15 Doğu boylamları arasında yer almaktadır. Ġlçenin Ġl merkezine uzaklığı 129 km, yüz ölçümü 1.098,5 km² ve deniz seviyesinden yüksekliği 1.125 m dir. Ġlçenin, kuzeyinde Çumra ve Akören, güneyinde Hadim ve Antalya ili, batısında Ahırlı, Antalya ili ve doğusunda Güneysınır ilçesi bulunmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 12

Bozkır, ÇarĢamba Çayının iki yamacında kurulmuģ olup, ilçenin güney kesimi çok yüksek tepe ve dağlardan meydana gelmektedir. GeniĢ, yüksek yaylalar ve bağ sahaları bu bölgede hâkimdir. Ġlçenin akarsuları açısından değerlendirildiğinde, ÇarĢamba Çayı, Çağlayan Göleti, Sarıot Gölü, Dipsiz Göl v.s bulunmaktadır. Ayrıca KOP projesi kapsamında yer alan 12 proje içinde Bozkır ve BağlarbaĢı barajları yapılmaktadır. Ġlçede hububat ve meyvecilik sahaları çok azdır. Tarım arazisi genellikle ku zey, kuzey- batı ve doğu bölgelerindedir. Ġlçe arazisini daha ziyade ardıç, karaçam, köknar ve meģe ağaçlarının bulunduğu ormanlar ve taģlık araziler oluģturmaktadır. Bağ sahaları ise çok meyilli dağ etekleri ile tepeler üze rinde yer almıģtır. Ġlçenin iklimi karakteristik bir özellik arz etmektedir. Ġç Anadolu ve Akdeniz iklimlerinin arasında geçit bir iklim özelliği taģır. KıĢlar kısmen ılık, kısmen sert ve yağıģlı, Ġlkbahar ılık ve yağıģlı, yazlar kurak ve sıcak, Sonbahar ılık ve yağıģlı geçer. Genel olarak yıllık yağıģ miktarı metrekareye 640-650 kğ civarındadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 13

Bozkır ilçesi 109.852,79 ha alana sahip olup, Konya toplam alanının %2,69 unu oluģturmaktadır. Ġlçenin %42,51 i ormanla kaplıdır ve bu ormanlar, Konya ormanlarının %8,64 ünü, Göller Havzası nın ise %9,57 sini kaplamaktadır. Ġlçedeki tarım arazilerinin oranı %18,26, çayır-meraların oranı ise %9,92 dir. Toros dağlarının eteğinde bulunan ilçe, Konya nın en az tarım arazisi bulunan ilçelerindendir. Tarım arazileri parçalı ve küçük, toprak eğimi yüksek olduğu için tarımsal üretim ekonomik olarak yapılamamaktadır. Coğrafi konumu itibariyle dağlık ve engebeli bir alanda bulunan Bozkır ilçesinin ekonomisi bitkisel ve hayvansal üretime dayanmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 14

Ġlçede toplam 20.053,8 ha iģlenen arazi bulunmaktadır. Bu alanın %48,63 gibi büyük bir oranı ilçe arazilerinin çoğunlukla kıraç olması nedeni ile nadasa bırakılmaktadır. Ġlçede ayrılan nadas alanı Konya toplam nadas alanının %1,10 unu, Göller Havzasının ise %5,71 ini oluģturmaktadır. Ġlçede meyve üretim alanı %11,49 dur ve bu oran Konya ve Türkiye meyve üretim alanlarından yüksektir. Ġlçede yaygın olarak yetiģtirilen meyveler, kiraz, elma ve çilektir. Ġlçedeki toplam iģlenen alanların %97,33 ü kurak arazilerden oluģmaktadır. Konya kurak arazinin %1,13 ü, 30. Göller Havzasında, %5,63 ü Bozkır ilçesinde bulunmaktadır. Bozkır ilçesinde tarım arazilerinin parçalı ve küçük oluģu ile toprak eğiminin yüksek oluģu gibi coğrafi sebeplere bağlı olarak çiftçilik faaliyetlerinden elde edilen gelir yetersiz kalmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 15

Az miktarlı üretilen ürünlerin pazarlanmasına yönelik olarak ta yaģanan sorunlar nedeni ile kırsal alanda tarım kesiminde çalıģmaya olan ilgi azalmaktadır. Zaten az olan tarım alanları değerlendiriliģi bakımından da parçalara ayrılmakta ve ekonomikliğini kaybetmektedir. Meyve olarak Bozkır elması marka olmuģ durumdadır. Aynı Ģekilde Çilek ve kiraz da ekonomik olarak iç pazara yönelik potansiyel taģımaktadır. Armutlu bölgesinde organik çilek üretimi gerçekleģtirilmektedir. Buradaki ilk uygulama da elde edilen ürünlerin yüksek fiyatlı satılması bölgede çilek ekimini yaygınlaģtırmıģtır. Ancak organiklik noktasında ve uygulamada sorunlar bulunmaktadır. Bölgede özellikle dağ eteklerinde ve vadilerde bağcılık için uygun alanlar bulunmaktadır. Bu alanların bölgede daha önce olduğu gibi üzüm ekiminde değerlendirilmesi uygun görünmektedir. Zaten son yıllarda elmada düģüģ yaģanırken bağ alanları artmaktadır. Fide yetiģtirme ile de beraber bağcılık artacaktır. Ġlçede meyve olarak Bozkır elması yerel olarak marka olmuģ durumdadır. Aynı Ģekilde çilek ve kiraz da ekonomik olarak iç pazara yönelik potansiyel taģımaktadır. Armutlu bölgesinde organik çilek üretimi son yıllarda önem kazanmıģtır. Ancak, üreticilerin organik ürün üretim teknikleri ve pazarlama konusunda sorunları bulunmaktadır. Ġlçede, özellikle dağ eteklerinde ve vadilerde bağcılık için uygun alanlar bulunmaktadır. Bu alanlarda modern bağ alanları tesis ederek, bölgede daha önce olduğu gibi üzüm üretimini artırmak mümkündür Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 16

6. MEYVELERDE KURUTMA HAZIRLANMASI Kurutma iģlemi yiyecekleri korumak için kullanılan en eski yöntemlerden biridir. KurutulmuĢ gıdalar uzun süre dayanıklılığını korur. Çünkü içerdiği su miktarı düģük olduğundan yiyeceği bozacak mikroorganizmalar geliģip çoğalamaz. Bundan önceki yıllarda kurutma iģlemi, genellikle açık havada güneģ enerjisinden yararlanılarak yapılmaktaydı. Günümüzde ise yapılan araģtırmalar doğrultusunda güneģte kurutmanın çok sağlıklı olmadığı, ürüne kalite ve enerji ve besin ögesi değerleri bakımından zararlar verdiği tespit edilmiģ ve farklı kurutma yöntemleri geliģtirilmiģtir. GüneĢ enerjisinden ve katı yakıttan faydalanarak kurutma iģlemi yapan sistemler geliģtirilmiģ ve özellikle meyve kurutmada daha sağlıklı ve istenilen ölçütlere uygun ürün elde etmek kolaylaģmıģtır. KurutulmuĢ meyveler, besin değeri açısından zengin ve aynı zamanda sağlıklı oldukları için hem iç pazarda hem de dıģ pazarda yerini almıģtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 17

a) Meyveleri Kurutma: Kuru meyveler, yaģ meyvenin içerdikleri % 80 95 oranındaki suyun % 10 20oranlarına düģürülmesi ile elde edilir. Kurutma iģlemi sonrası C vitamini dıģında bütün minerallerin korunduğu kuru meyveler, vücudu yüksek antioksidant potansiyeller ile öncelikle serbest radikallere karģı korur. Türk damak tadına en uygun kuru meyveler; kuru kayısı, kuru erik, kuru incir, kuru üzüm, kuru dut ve kuru yemiģlerdir. Ülkemizde bu meyveler daha çok komposto olarak tüketilir. Son yıllarda kurutulmuģ meyve ihracatı yapılmaktadır. Avrupa ülkeleri tarafından kurutulmuģ meyveler çok tercih edilmektedir. Bizim ülkemizden kurutulmuģ meyveler ihraç edilmektedir. Ġhraç ürünlerinden ilk 5 sırada çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı, kuru elma ve fındık yer almaktadır. Ürün gruplarının toplam ihracat içindeki oranlarına bakıldığında % 68.5'lik oranla en büyük payın kuru ve kurutulmuģ ürünlerde olduğu görülmektedir. b) Kurutma Yapılacak Meyvelerde Aranan Özellikler Olgun olmalıdır. Sağlam olmalıdır. Yarasız ve beresiz olmalıdır. Çürüksüz olmalıdır. Böcek yeniği bulunmamalıdır. Bol olduğu mevsimde kurutulmalıdır Rengi ve tadı tam olgunlaģmıģ olmalıdır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 18

c) Meyve Kurutmada Uygulanan Ön ĠĢlemler; Meyvelerin kurutulmasında da aynen sebzelerin kurutulmasında izlenen ön iģlemler uygulanır. Meyveden meyveye değiģmekle birlikte genel olarak uygulanan ön iģlemler, ayıklama, sınıflandırma, kabuk soyma, bölme-dilimleme-doğrama ve çekirdek çıkarma gibi iģlemlerdir. Ayrıca elmada olduğu gibi bazı meyvelerde hafif bir haģlama, erik ve üzümlerde olduğu gibi bir alkali çözeltisine daldırma, elma, Ģeftali, üzüm ve kayısıda olduğu gibi kükürtleme iģlemi uygulanmaktadır. Ayıklama, sınıflandırma, kabuk soyma, bölme-dilimleme-doğrama ve çekirdek çıkarma gibi ön iģlemlere Sebze ve Meyvelere Uygulanan Ön ĠĢlemler modülünde yer verilmiģtir. Burada sizlere alkali çözeltisine daldırma ve kükürtleme iģlemi hakkında bilgi verilecektir. 1-Bandırma veya Zeytinyağlı Alkali Çözeltisi; Kurutmanın hızlandırılması için bazı meyvelerin (üzüm, erik gibi) uygun çözeltiye daldırılması eski çağlardan beri alıģılagelmiģ bir uygulamadır. Eskiden bandırma iģleminde odun külü ve zeytinyağından hazırlanan çözeltiler kullanılmaktaydı. Gerçekte güçlü alkali nitelikte bir materyal olan odun külü, yerini daha sonra K2CO3 (potasyum karbonat) ve NaOH gibi alkali bileģiklere bırakmıģtır. Alkali banyosuna daldırma iģlemine ülkemizde bandırma denir. Bandırma iģlemi daha çok üzüme uygulanmaktadır. Üzümün dıģında doğal olarak bulunan mum tabakasını gidermek, kurutmayı hızlandırmak ve rengini korumak amacıyla uygulanır. Bilindiği gibi kabuğu üzerinde doğal mum tabakası bulunan meyve sadece üzüm değildir. Vişne, erik, elma ve armut gibi bazı meyvelerin kabukları üzerinde de ince bir mum tabakası bulunmaktadır. Ülkemizde bandırma çözeltisi veya potasa denen alkali eriyiği teknik olarak K2CO3 dan hazırlanır. Bu amaçla kullanılan çözelti içinde %70 K2CO3 ve % 30 miktarında da potasyumun diğer tuzları bulunur. Potasa çözeltisi 5 8 bome konsantrasyonunda hazırlanır. Bome, tuz konsantrasyonunu ölçmeye elverişli bir araçtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 19

Ancak üzüm kurutucuları, bomeyi potasa çözeltisi hazırlamak için kullanmaktadır. Suyun içerisine Bome ıskalası 5 8 arasını gösterene kadar potasa eritilerek konur. Bu konsantrasyon gerçekte yaklaģık %5 6 K2CO3 demektir. Bu Ģekilde hazırlanan çözeltiye % 0.5 kadar zeytinyağı ilave edildikten sonra iyice karıģtırılarak emülsiyon hâline getirilir. Köpürtülür ve meyveler bu çözeltiye daldırılır. Meyveler çözeltiye daldırıldıkça çözeltinin konsantrasyonu düģer. Zaman zaman K2CO3 ilave edilerek çözelti istenilen konsantrasyonda tutulur. Bu yöntem dıģında eğer üzümler, bir ön iģlem olarak 93 C deki sıcak suya daldırıldıktan sonra kurutulursa SO2 kullanılmasına gerek kalmadan bile açık renkli bir kuru üzüm elde edilebilir. Böyle bir ön iģlemle meyvede bulunan PPO (polifenol oksidaz) enzimi inaktive edilerek enzimatik esmerleģme önlenebilmekte ve kabuktan kütle trasfer hızı geliģerek kuruma süresi kısalmaktadır. 2-Kükürtleme ve Amacı; Kurutulacak meyveler, genellikle haģlanmadığından enzimler aktif kalmakta ve kurutma sıcaklığı çoğu kez bunları inaktif hâle getirememektedir. Kurutma prosesi sırasında nem düzeyi enzimlerin çalıģmasını engelleyecek düzeyde değilse enzimatik reaksiyonlar devam edebilmektedir. Bu değiģiklikler iki Ģekilde meydana gelmektedir. Enzimatik değiģmelere bağlı renk esmerleģmeler ve Enzimatik olmayan renk esmerleģmeleridir. Bu problemler kurutulmuģ meyvelerde büyük sorun olarak karģımıza çıkmaktadır. Gerek enzimatik gerekse enzimatik olmayan esmerleģmenin önlenmesinde yaygın olarak kullanılan madde kükürt dioksittir (SO2). Kükürt dioksit hem antioksidant hem de koruyucu etkisiyle birçok alanda yaygın olarak kullanılır. Kükürtleme, kurutulacak veya kurutulmuģ meyveye SO2 uygulaması demektir. Kurutma teknolojisinde meyveler Kurutmadan önce, Kurutma sırasında ve Kurutmadan sonra kükürtlenmektedir. GüneĢte kurutmada kayısı, Ģeftali ve armutlar kurutmadan önce, daha çok yapay, sıcak hava yöntemi ile kurutulan elmalarda ise kükürtleme hem kurutma öncesinde hem de kurutma sırasında yapılır. Buna karģın üzümler kurutmadan sonra piyasaya sunulması amacıyla iģlenmesi sırasında tekrar kükürtlenir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 20

2.1-Kükürt BileĢikleri; Kükürt bileģikleri olarak;sülfit tuzları, Bisülfit tuzları, SO2 gazı ve Toz kükürt, kullanılır. 2.2. Kükürt Uygulama Yöntemleri; Meyvelere kükürt iki Ģekilde uygulanmaktadır. Gaz olarak (SO2 gazı ile) ve Çözelti olarak (sülfit veya bisülfit tuzlarının çözeltisiyle) uygulanmaktadır. Gaz olarak kükürtleme, ülkemizde en yaygın kullanılan uygulamadır. Bu yöntem, ürünün SO2 atmosferinde bir süre tutulması Ģeklinde gerçekleģir. Bu amaçla; Kerevetler üzerine yerleģtirilen meyveler kükürtleme odası veya islim odası denilen kapalı bir odaya alınır. Odada belirli miktarda element kükürt yakılarak SO2 gazı oluģturulur. Meyveler oluģan SO2 gazı atmosferi altında tutulur ve Kükürtleme odasında kükürt yakılınca oda atmosferinde % 2 oranında SO2 oluģur. Eğer yakılacak toz kükürte % 3 kadar sodyum nitrat eklenirse hem yanma kolaylaģmakta hem de oluģan SO2 miktarı ikiye katlanmaktadır. Çözelti olarak kükürtlemede ise; meyveler bu çözeltilere daldırılır veya çözelti meyve üzerine püskürtülür. Çözelti hâlinde uygulamada,so2 derinlere kadar sızmamakta ve ayrıca çözeltiye daldırılan meyveden asit, Ģeker v.b gibi suda çözünen bazı maddeler çözeltiye geçerek kuru madde kaybı belirmektedir. Bu sakıncaları nedeniyle meyvelerin kükürtlenmesi çoğu kez SO2 gazında tutma yöntemi ile yapılmaktadır. Çözelti uygulaması ancak bazı meyvelerde ve zorunlu durumlarda yapılmaktadır. Örneğin esmerleģmeye karģı aģırı eğilimi olan elmaların kurutulmasında soyulmuģ elmalar önce derhal % 2-3 lük bisülfit çözeltisine daldırılarak esmerleģme önlenmektedir. Daha sonra kurutmanın ilk 2 3 saatinde SO2 gazı verilerek kurutma sırasında kükürtleme yapılmaktadır. Kükürtlendikten sonra kurutulmuģ kayısı, Ģeftali, elma, armutlarda yeterli düzeyde SO2 kalmamıģsa meyve, % 7 lik potasyum metabisülfite 30 saniye kadar daldırılarak kükürt düzeyi yükseltilir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 21

Aksi halde bu kuru meyvelerin yeniden, kükürtleme odasında 8 12 saat süre ile SO2 gazında tutulması gerekir ki bu da çok zahmetli bir işlemdir. Kurutulmuş meyvelerin kalitesi açısından çok önemli bir işlem olan kükürtlemenin, büyük titizlik gösterilerek denetim altında yapılması gerekmektedir. Ancak ürüne verilen SO2 in denetimi çok zordur. Ürün tarafından tutulan SO2miktarı; Ürünün cinsi, Olgunluk düzeyi, Kuru madde içeriği, Parça iriliği, SO2 gazı altında kalma süresi, Kükürtleme sıcaklığı ve Kükürtleme odasındaki SO2 konsantrasyonu gibi çok sayıda faktöre bağlı bulunmaktadır. Ürün tarafından tutulmuş SO2 miktarı, kurutma sonunda üründe kalması gereken SO2 miktarı ile aynı değildir. Çünkü kurutmada uygulanan yönteme ve kurutma koşullarına bağlı olarak değişik miktarlarda SO2 kaybolmaktadır. Vakum kurutucularda kurutulan ve düşük nem düzeyine kadar kurutulan meyvelerde daha fazla miktarda SO2 kaybı görülmektedir. Aynı zamanda depolama sırasında da depo şartlarına ve depolama süresine göre bir miktar SO2 kaybı olmaktadır. Depolama sıcaklık ve süresi arttıkça SO2 kaybı da yükselmektedir. Örneğin; 32 C de depolanan kuru kayısılarda günde 22 ppm SO2 kaybolduğu, ancak 10 C de bu kaybın 2.7 ppm e düştüğü saptanmıştır. 2.2. Kükürtlemenin Avantajları Enzimatik kararmaya hassas meyvenin tabii rengini korur. Mayalar ve küfler başta olmak üzere mikroorganizma faaliyetlerini önler. A ve C vitaminlerinin korunmasını sağlar. Sıcaklığı yükselttiğinden ürünün çabuk kurumasını sağlar. Depo, böcek vb. zararlılardan ürünü korur. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 22

2.3. Kükürtlemenin Dezavantajları Üründe ve ekipmanda korozyona neden olur. Üründe kötü tat ve aroma oluģabilir. Bu durum, miktar fazla olunca görünür. B1 vitamini gibi bazı vitaminlerin parçalanmasına neden olur. Fazlası sağlık açısından tehlikelidir. 7. MEYVE KURUTMA a. Kurutma Yöntemleri; Meyveler güneģte, güneģ kolektörlü kurutma sistemlerinde ve yapay kurutucularda kurutulmaktadır. Genellikle güneģte üzüm, incir gibi meyveler, yapay kurutucularda ise elma, armut, erik, kayısı, Ģeftali gibi meyveler kurutulmaktadır. 1- GüneĢte Kurutma; GüneĢ enerjisinden yararlanarak açık havada yapılan kurutma iģlemidir. Tabii kurutma olarak da isimlendirilir. GüneĢte kurutma yöntemi çok eski bir yöntem olmasına rağmen üzümler salkımlar halinde, incirler ise dalında güneģte kurutulmaktadır. GüneĢte kurutma 8 10 günde tamamlanmaktadır. MEYVE TÜRÜ VERİM % SON ÜRÜNDE SU KURUTMA SÜRESİ ORANI (%) (GÜN) Çekirdeksiz üzüm 25-28 12-15 8-10 Kayısı 20-30 15-20 5-6 Erik 25-30 16-19 7 Elma 11-12 3-5 15-18 Güneşte kurutulan bazı meyvelerin özellikleri tablosu Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 23

Meyveler güneģ enerjisinden yararlanarak açıkta kurutulurken toz, toprak, yağmur ve sergi yerlerinde dolaģan çeģitli böcek ve hayvanların zararlarına uğramakta, ürün kalitesi olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu zararları en aza indirmek için Ģu hususlara dikkat edilmelidir; Kurutulacak meyveler kurutma olgunluğunda hasat edilmelidir. Hasat usulüne uygun olarak yapılmalıdır. Yabancı maddeler sap, çöp, yaprak, taģ vb. ile bereli olanlar ayrılmalıdır. Gerek temizlemek, gerekse tarım ilacı artıklarından arındırmak üzere yıkanmalıdır. Boylama yapılmalıdır. Bütün, parça ve dilim meyveler ayrı ayrı iģleme tabi tutulmalıdır. Kükürtleme, uygun yöntemle yapılmalıdır. Kükürtleme odaları standartlara uygun olmalıdır. Meyveler, kükürtlenme odalarına kerevetler üzerinde konmalıdır. Kurutma toprak üzerinde değil, meyvenin cinsine göre kerevetler veya yüksek sergilerde yapılmalıdır. Kurutma alanlarının üzerleri yağmura karģı korunmak üzere tenteli olmalı veya kerevetler raflı olup üst üste yerleģtirilmelidir. Kuruyan meyveler temizleme, seçme, boylama iģlemlerine tabi tutulmalıdır. Meyveler terletilerek nem dengelenmesi sağlanmalıdır. Kükürtlenmeyen meyveler zararlılara karģı fümige edilmelidir. Meyvenin özelliğine uygun olarak ambalajlanmalıdır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 24

Depoların serin, havadar, loģ, kuru, korumalı olmasına dikkat edilmelidir. Mevsim baģlamadan önce en yakın Gıda, Tarım Hayvancılık il/ilçe Müdürlükleri, AraĢtırma Enstitüleri, Ġl Kontrol Laboratuvar Müdürlüklerine baģvurularak bilgi ve yardım istenmelidir. 2-GüneĢ Kolektörlü Kurutma Sisteminde Kurutma; Ülkemizin ekonomisinde kuru meyve ihracatı önemli bir yere sahiptir. Tüketici talepleri doğrultusunda ürün kalitesinin sürekli olarak iyileģtirilmesi gerekmektedir. Meyve ve sebzelerin geleneksel usulde yerde kurutulması büyük ölçüde kontaminasyon yani mikrobik bulaģma riski taģıdığından kirlilik oranı yükselmektedir. Ayrıca yerde kurutmada meyve ve sebzeler zararlılara da maruz kalmaktadır. Kuru meyvelerde kalite düģüklüğüne neden olup ihracatı engelleyen etkenlerin baģında aflotoksin maddesi gelmektedir. Aflotoksinin oluģmasının nedeni tam kurutma olmaması veya depolama aģamasında nem dengesinin sağlanamamasıdır. Kuru meyvelerdeki kalite düģüklüğünü önleyebilmek için mutlaka yeni iģleme ve kurutma sistemlerinin kurulması zorunlu hale gelmiģtir. Kaliteyi etkileyen sorunların baģında hasat ve kurutma gelmektedir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 25

GüneĢ kolektörlü kurutucunun komple Ģematik resmi Modern kurutma sistemi olan güneģ enerjili kurutma sistemi 48 metre karelik bir alana kurulabilmekte ve bir seferde yaklaģık 1200 kg meyve kurutulabilmektedir. Sistemdeki ısı kaynağı tamamen güneģten elde edilmekte ve sistem portatif olarak takılıp sökülmeye olanak vermektedir. Aynı sistem, takviyeli ısı kaynağı da eklenerek faaliyet göstermektedir. Dünyanın en büyük kuru meyve üreticisi ve ihracatçısı olan ülkemizde son yıllarda ihracatta zorluklar yaģanmaktadır. Bu zorlukların aģılmasında güneģ kolektörlü kurutma tesisleri çok önemli roller oynayacaktır. GüneĢ kolektörlü kurutma sistemi en çok kayısı ve incir kurutmada tercih edilmektedir. GüneĢ kolektörlü kurutma sistemi üç bölümden oluģmaktadır. Bunlar; Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 26

Üfleme bölgesi (fan) Havayı ısıtma bölgesi (kollektör ) Kurutma bölgesi (kurutucu odası) 3-Yapay Kurutucular; Meyvelerin kurutulmasında genellikle zıt akım tünelli kurutucular tercih edilmektedir. Kurutma tesislerinde, dıģarıdan alınan havanın bir ısıtıcı yardımıyla ısıtıldıktan sonra kurutulacak gıda maddesiyle temas ettirilmesiyle yapılan kurutma iģlemidir. Birçok çeģidi vardır. Bunlar aģağıda sıralanmıģtır. a-kabin Kurutucular( Tavalı);Çok çesitli kabin kurutucu tipleri vardır. ÇalıĢma ilkeleri hepsinde aynıdır. Kurutulacak ürün alt tarafı ızgara Ģeklinde bir tür tepsi olan kerevet lere yerleģtirilir. Kerevetler üst üste getirilerek vagon oluģturulur ve kurutma kabinine alınır. Kurutma boyunca kerevetler hareketsiz kalır. Sıcak hava kabinin yan duvarlarındaki ayarlanabilir panjurlarından girerek kerevetler arasından geçer. Ġçeriğindeki nemli hava aynı Ģekilde yan duvarlardan kabin dıģına çıkarak ısıtıcıya ulaģır. Kabin kurutucuların temel sorunu, kerevetler üzerinde aynı kurutma hızının sağlanamamasıdır. Bunun nedeni ise kerevetin her tarafında hava hızı, sıcaklığı ve nemin aynı düzeyde tutulamayıģıdır. Bu sorunu gidermek için hava sirkülasyon fanı zaman zaman pozisyon değiģtirilerek çalıģtırılır veya bu amaçla uygun pozisyona sabit olarak yerleģtirilmiģ çift fan kullanılır. Kabin kurutucular, çoğunlukla az miktarda ürün kurutmak üzere imal edilir. b-tünel Kurutucular(Konveyör); Tünel kurutucular, kabin kurutucuların daha geliģmiģ Ģeklidir. Bunların kabin kurutuculardan en önemli farkı, kerevet istiflerinden oluģan arabaların, bir tünel boyunca ray üzerinde hareket etmesidir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 27

Bu Ģekilde kurutulacak taze ürün taģıyan bir araba tünele sokulurken, diğer uçtan kurumuģ ürün taģıyan baģka bir araba tünelden dıģarı çıkartılır. Böylece her araba, tünel içinde belli aralıklarla hareket ederek kurumuģ hâlde tünelin sonuna gelir. ÇeĢitli tipteki tünel kurutucularda hava ve ürünün birbirlerine göre hareket yönleri farklıdır. Eğer arabalarla sıcak hava aynı yönev haraket ederse bu tip tünellere paralel akıģ tüneli denir. Bu tip tünel kurutucularda sıcak hava, önce taze ürünle karģılaģır, gittikçe soğuyup nemi artarken daha ileri düzeyde kurumuģ olan ürünle temas eder. Sıcak hava ile arabaların hareketi birbirine zıt yönde ise bu tip tünellere zıt akıģ tüneli denir. Bu tip tünellerde sıcak ve kuru hava ilk önce en fazla kurumuģ olan ürünle temas eder. Daha sonra gittikçe soğuyarak nemi artarken son defa ıslak ürünle temas eder. Diğer taraftan bir bölmesi paralel akıģ, diğer bölmesi zıt akıģlı olan iki kademeli tüneller de vardır. Ġki kademeli tünellerin birinci aģaması genellikle paralel akıģ tüneli, ikinci aģaması ise zıt akıģ tüneli Ģeklindedir. Meyve ve sebzelerin kurutulmasında genellikle en yaygın kullanılan sistem paralel ve zıt akıģ tünelleridir. Bu iki sistemin kurutma karakteristiği birbirinden farklıdır. Paralel akıģ tünellerinde baģlangıçta kuruma hızı çok fazladır. Materyalin yüzeyi çok süratli kuruduğu için üründe çok az bir buruģma belirir. Ancak parçacıkların içinde boģluk ve çatlaklar oluģur. Kurutma tünelinin sonunda kurutucu hava nispeten soğuk ve fazla nemli olduğu için kurutmanın son aģaması çok yavaģ gerçekleģir. Zıt akıģ tünellerinde ise madde kurudukça daha uygun kurutma koģulları ile karģılaģır. Kurumanın ilk aģaması daha soğuk ve daha nemli hava ile gerçekleģtiğinden ve kurutulan materyal içinde nem dağılımındaki farklılık fazla olmadığından, tam ve engelsiz bir buruģma olur. Zıt akıģ tüneli, özellikle erik gibi yumuģak meyveler için çok uygundur. Aksi hâlde kurumanın ilk aģamasında ürünün öz suyu dıģarı çıkar. Tünel kurutucular çeģitli kapasitelerde yapılabilir. 5 6 araba (vagon) alabilecek tünelden, 15 araba alabilecek kadar büyüklükte olanları da vardır. Kerevetler hafif metal, ağaç veya sentetik metallerden yapılabilir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 28

Kerevetler üst üste konunca arada havanın engelsiz Ģekilde hareket edebilmesini sağlayacak boģluk bulunmalıdır. Fakat arabalarla tünel arasında havanın rahat hareket edebileceği boģluk bulunmamalıdır. BoĢluk kalması zorunlu ise 5 cm den fazla olmamalıdır. Aksi takdirde içeride istenen düzende hava akımı elde edilemez. c-konveyör Kurutucular; Konveyör kurutuculara sürekli bant sistemi de denir. ÇalıĢma ilkesi, tünel kurutucular gibidir. Tünel kurutuculardaki kerevet ve vagonların yerini sürekli çalıģan bir bant almıģtır. Paslanmaz çelikten yapılmıģ elek Ģeklinde bir bantla taģınan ürüne, alttan ve üstten sıcak hava verilmektedir. Konveyör kurutucular, bir sezon boyunca aynı ürünü büyük parça hâlindeki gıdaların kurutulmaları için uygundur. Burada anlatılan kurutucuların dıģında akıģkan yataklı kurutucular, sandık kurutucular gibi çalıģma sistemleri birbiri ile aynı olan farklı kurutucular da vardır. d-diğer Kurutma ÇeĢitleri; Meyve ve sebzeler parçacıklar veya daneler hâlinde yukarıda anlatılan sistemlerde kurutulur. Ancak meyve ve sebzelerden elde edilen domates suyu, meyve suyu ve patates püresi gibi sıvı ve yarı sıvı ürünlerin kurutulmasında baģka yöntemlerden yararlanılmaktadır. Bu yöntemler arasında püskürtme sistemli kurutucular, valsli kurutucular, vakumlu kurutucular, puf kurutucular, köpük kurutucular gibi değiģik sistemler sayılabilir. b-kurutulmuģ Meyvelere Uygulanan Son ĠĢlemler; Meyveler kurutulduktan sonra uygun koģullarda uzun süre depolanır. KurutulmuĢ sebzelerden farklı olarak tüketime sunulmadan önce yeniden bazı iģlemler uygulanarak tüketici ambalajına yerleģtirilip satıģa sunulur. KurutulmuĢ meyveler kurutma fabrikalarında iģlenebileceği gibi ayrı bir tesiste de iģlenebilir. Her meyveye uygulanacak son iģlem birbirinden farklıdır. Ancak kurumuģ meyveye uygulanacak genel iģlemler nemin dengelenmesi ve bir defaya mahsus veya zaman zaman fumigasyon uygulamadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 29

Nemin Dengelenmesi; KurutulmuĢ meyvelerde nem düzeyi her partide, aynı partinin ayrı kısımlarında, hatta bir meyve parçacığının farklı kısımlarında değiģik olabilmektedir. Nem dağılımındaki bu farklılığın giderilmesi kuru meyveye uygulanan daha sonraki iģlemlerde kolaylıklar sağlaması yanında tekdüze nem, ürün kalitesini de olumlu yönde etkilemektedir. Nemin dengelenmesi, kurutulmuģ meyvelerin büyük sandık veya kutular içinde bir süre depolanması ile sağlanır. Genellikle kurutulmuģ meyveler 2 3 haftada istenilen nem dengesine ulaģır. Ancak nemin dengelenmesi çoğunlukla sandık kurutucularda yapılır. Ġstenirse nem düzeyi daha düģük düzeylere de indirilebilir. Eğer sandık kurutucularda bağıl nemi düģürülmüģ 40 50 C deki ılık hava, 30 m dak-1 hızla sandıktan geçirilirse meyvenin nemi yaklaģık 30-35 saatte % 10-15 ten % 3-6 ya kadar düģürülebilmektedir. Nemin dengelenmesinden sonra veya meyvelerin sandık kurutucuyu terk etmesinde sonra meyveler elenir, ayıklanır ve ambalajlanır. Kurutma sırasında kırıntı Ģeklinde oluģmuģ parçacıkların mutlaka bir sarsak elekle ayrılması gerekir. Ayrıca sap, yaprak, kabuk vb. gibi yabancı ögeler ayıklanır. KurumuĢ ürünlere uygulanan tüm bu iģlemler ve bunları izleyen ambalajlama, mutlaka düģük nemli bir ortamda örneğin, bağıl nemi % 30 olan bir bölmede yürütülmeli ve böylece ürünün tekrar nem kazanması önlenmelidir. Ambalajlama; Ambalajın niteliği, kurutulmuģ ürünlerin depolama ömrünü doğrudan etkiler. KurutulmuĢ ürünlerin saklandığı ambalajların; ürünü nemden, ıģıktan, havadan, tozdan, mikro floradan, yabancı kokudan, böcek ve farelerden koruması gerekir. DüĢük nem düzeylerine kadar kurutulmuģ meyveler, kurutucudan çıkar çıkmaz derhal hermetikli kaplanabilir ambalajlara yerleģtirilmelidir. Perakende tüketim için polietilen, polipropilen veya kaplanmıģ selofan gibi materyallerden yapılmıģ torba vb. ambalajlarla metal veya kaplanmıģ karton kutular yaygın olarak kullanılmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 30

KurutulmuĢ ürünler çoğunlukla büyük ambalajlarda depolanır. Piyasaya verileceği zaman yeniden paketlenir. Daha sonra iģlenmek üzere saklanan kuru meyveler ise varil, sandık, karton kutu ve teneke kutularda ambalajlanabilir. KurutulmuĢ elmalar, polietilen kaplanmıģ lif levhadan yapılmıģ varillerde ambalajlanmaktadır. Dondurularak kurutulmuģ ürünler mutlaka sızdırmaz nitelikli ambalajlara yerleģtirilmeli ve ambalajlama azot veya CO2 gibi bir inert gaz atmosferinde yapılarak oksijen düzeyi % 1-2 ye düģürülmüģ olmalıdır. Toz hâldeki ürünlerin topaklanmaması için bir topaklanma önleyici madde kullanılmalıdır. Nitekim kurutulmuģ meyve tozlarının topaklanmaması, bunların % 0.25 0.50 arasında kalsiyum stearat ile karıģtırılarak ambalajlanması yoluyla sağlanmaktadır. Fumigasyon; Depolama süresince meyveler, depo zararlılarına karģı periyodik olarak fumige edilir. KükürtlenmiĢ meyveler, böcek hücumuna karģı oldukça dayanıklıysalar da, özellikle kükürtlenmemiģ olanlar eğer böceklere karģı koruyucu bir ambalaj içinde değillerse kolaylıkla zarar görebilirler. Sandıklar içindeki kuru meyveler fumigasyon odasına istif edilerek odaya fumigant verilir. Fumigasyon hakkında Sebzeleri Kurutma modülünde detaylı olarak bilgi verilmiģtir. Kuru meyvelerin ambar zararlılarına karģı korunmasında diğer potansiyel bir alternatif, ıģınlamadır. Dünyanın pek çok ülkesinde kullanılmakta olup yaygınlaģtırılmıģtır. Ancak henüz Türkiye de ıģınlama yöntemi ile kurutma iģlemi yapılmamaktadır. c- KurutulmuĢ Meyvelerin Depolanmaları ve Depolamada Meydana Gelen DeğiĢmeler; KurutulmuĢ meyveler nem ve SO2 içeriklerine, depolandıkları sıcaklık ve süreye göre bazı fiziksel, duyusal ve mikrobiyolojik değiģikliklere uğramaktadır. Meyvelerdeki su oranı yeterli düzeye kadar düģürülmüģse bunlarda genel olarak mikrobiyolojik bir bozulma beklenmez. Ancak kuru ortamda çalıģabilen bazı mikroorganizmaların kuru meyvelerde mikrobiyolojik değiģiklere neden oldukları saptanmıģtır. Kuru meyvelerde en önemli sorun su aktivite değeri 0.70 düzeyinde olan ortamlarda dahi çalıģabilen Aspergillus glaucus dan kaynaklanmaktadır. Ayrıca ozmofilik mayalarla diğer bazı kserofilik (çok az su gereksinimi duyan) küf mantarları da kuru meyvelerde sorunlar oluģturabilmektedir. Örneğin kuru incir ve hurmada Zygosaccharomyces ve Hanseniaspora cinsine ait mayaların, kuru eriklerde Saccharomyces rouxii, Aspergillus glaucus, Xeromyces bisporus un önemli sorunlar yarattığı belirlenmiģtir. Bozulmaya neden olan bütün bu mikroorganizmalar meyvelerin doğal florasında bulunmaktadır. KurutulmuĢ meyvelerin 0 C ile +4 C lerde depolanması gerekir. Soğukta depolanmakla kurutulmuģ meyvenin sadece esmerleģmesi önlenmez. Aynı zamanda doğal lezzeti, askorbik asit ve karoten içeriği korunur, SO2 kaybı azalır, küflenme, ekģime gibi mikrobiyolojik değiģikliklerle böcek zararlıları da önlenmiģ olmaktadır. Deponun nem oranı, kuru ürünün bağıl nemi ile paralel olmalıdır. Deponun nem oranı yükseldiğinde özellikle üzüm ve incir gibi bazı meyvelerde depolanmadan kaynaklanan bir fiziksel olay olan Ģekerlenme meydana gelir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 31

ġekerlenme, meyve yüzeyi veya içinde ortaya çıkarak küf kolonilerine benzer bir görüntü oluģturur ve meyve kumsu bir yapı kazanır. ġekerlenme daha çok düģük derecelerde depolamada görülse de normal koģullarda ve uzun süreli depolama sonucunda da oluģmaktadır. Benzer bir olay özellikle incir ve eriklerde de görülmektedir. Bu meyvelerin daha çok sandık Ģeklindeki ambalajlarda bir süre depolanması sonucunda yüzeylerinde Ģeker benzeri ince bir tabaka oluģmaktadır. Bu tabakanın gerçekten Ģeker ve maya hücreleri karıģımından ibaret olduğu saptanmıģtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 32

Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 33

ÜRETĠCĠ ARAġTIRMA KĠMLĠĞĠ Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 34 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

1.1. ARAġTIRMANIN YÖNTEMĠ AraĢtırmanın yönteminde nicel ve nitel araģtırma yöntemleri kullanılmıģ olup, ikincil verilerin yanı sıra birincil veri toplama tekniklerine de müracaat edilmiģtir. AraĢtırmanın Yöntemi ve Veri Toplama Teknikleri Bozkır ilçesinde Meyvecilik yetiģtiriciliği ve Kurutmacılığın mevcut durum tespitinin yapılmasında Anket tekniğinin Kantitatif yüz yüze görüģme veri toplama yöntemleri kullanılmıģtır. Mevcut durum tespiti için kullanılacak olan veriler birincil ve ikincil veriler olarak gruplandırılmıģ olup, bu verilerin elde edilmesinde kullanılan yöntemler, veri grubuna göre ve veri alınacak deneklere göre farklılık göstermektedir. Kurutmalık meyve bitkilerin yetiģtiriciliğinde karģılaģılan sorunlar, üretim yapısı, istihdam yapısı, girdi temini ve pazarlamada karģılaģılan sorunların belirlenmesi amacıyla birincil veriler kullanılmıģtır. Birincil veriler yüz yüze anket yöntemi, ile elde edilmiģtir. Proje alanında yer alan Bozkır ilçesi 27 Köy 250 Çiftçi 25 Köy Muhtarı ve 5 üretici olarak yüz yüze anket yöntemi, kullanılmıģtır. Proje alanı olan Bozkır ilçesi ve Köyler kısıtlı tarım alanlarına sahip olmakla birlikte birçok farklı coğrafi yapıyı içerisinde barındırmaktadır. Farklı coğrafi yapı ekolojik özelliklerin de farklı olması anlamını taģımaktadır. Nitekim bir bölgede üretim deseninin belirlenmesinde en etkili faktörlerden biri de ekolojik özelliklerdir.. Bozkır ilçesi ve Köylerinde Meyve üretimi ve Kurutmacılığın mevcut üretim durumları, üretim yapılan arazi alan, üretim miktarları saptanırken nicel (quantitative) ve nitel (qualitative) araģtırma yöntemleri kullanılmıģtır. Bu yöntemler kapsamında birincil veri toplama teknikleri kullanılmıģ ve SPSS ile analiz edilmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 35

Ġkincil veri toplama çerçevesinde, Devlet Planlama TeĢkilatı (DPT) raporları, Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK), Ġhracatı GeliĢtirme Etüt Merkezi (ĠGEME), çeģitli ihracatçı birlikleri gibi kamu ve sivil toplum kuruluģlarının verilerine müracaat edilmiģtir. Birincil veri derleme aģamasında, bölgede meyve yetiģtiriciliği ve kurutmacılık ile uğraģan üreticilere, muhtarlara ve ilçenin bağlı bulunduğu il Konya da yer alan tüccarlara yüz yüze anket uygulanmıģtır. AraĢtırmada öncelikle ikincil veri teknikleri kullanılmıģ ve bu bağlamda kapsamlı bir çalıģma yapılmıģtır. Daha sonra, yüz yüze anket birincil veri toplama teknikleri kapsamında kullanılmıģtır. Ġkincil Veri Toplama Tekniği ÇalıĢmada kullanılan verilerin bir kısmını ikincil veriler oluģturmuģtur. Ġkincil veriler, çalıģma bölgesi ve bölgede yer alan meyvecilik ve kurutmalık bitkiler üzerine daha önce yapılmıģ araģtırmalardan ve ilgili kamu kurumları ve özel kuruģlardan elde edilmiģtir. Bu amaca yönelik olarak DPT raporları, TÜĠK, ĠGEME, Üretici Birlikleri ve Kooperatiflerin kayıtları kullanılmıģtır. Ġkincil veri araģtırması olarak, geniģ bir kaynak çalıģması yapılmıģ ve Bozkır da yetiģtirilen meyve türlerinin mevcut durum değerlendirmesi DPT raporları, TÜĠK, ĠGEME vb. kamu ve sivil toplum kuruluģlarının verileri esas alınarak yapılmıģtır. Birincil Veri Toplama Tekniği ÇalıĢmada kullanılan verilerin bir kısmını birincil veriler oluģturmuģtur. Bu bağlamda nitel veri toplama tekniklerinden (1) yüz yüze anket yöntemi kullanılmıģtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 36

Yüz yüze Anket Yöntemi ile Verilerin Toplanması Birincil verilerin toplanmasında yaygın olarak yüz yüze anket yöntemi kullanılmaktadır (Çiçek ve Erkan 1996). Ġkincil veri toplama tekniğinden elde edilen bilgiler doğrultusunda hazırlanan anket meyve ve kurutmacılık yetiģtiriciliği ile uğraģan üreticilerden seçilen deneklerle yüz yüze görüģmeler yapılarak gerçekleģtirilmiģtir. Anket uygulamasında kullanılan soru formları, anket yapılan bölgenin üretim desenine göre hazırlanmıģtır. Anket uygulaması için görüģülen üretici sayısının belirlenmesinde ise üzerinde çalıģılan ürünün bölgedeki potansiyeli dikkate alınmıģtır. Verilerin Değerlendirilmesi ÇalıĢma kapsamında elde edilen verilerin değerlendirilmesinde amaca yönelik olarak farklı yöntemler kullanılmıģtır. SPSS ile analiz.çalıģma bölgesinin mevcut durumunun analizinde SPSS analizi kullanılmıģtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 37

1.2. ARAġTIRMANIN ADI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü Meyve Kurutma Potansiyeli Fizibilite ÇalıĢması ve Yatırımcı Analizi AraĢtırılması Projesi 1.3. ARAġTIRMANIN AMACI Bu araģtırmada amaç Bozkır ilçesi ve köylerinde üretimi yapılan meyvelerin mevcut kurutmalık potansiyelinin belirlenerek, Kurutmacılığını geleceği ile ilgili yapılabileceklerin tespit edilmesi 1.4. ARAġTIRMANIN TARĠHĠ Bu araģtırmanın saha çalıģması, 25 Ocak - 24 ġubat 2013 tarihleri arasında yapılmıģtır. 1.5. ARAġTIRMA NASIL YAPILDI AraĢtırma Bozkır Gıda Tarım ve Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğünün Bozkır bağlı Meyvecilik ve Kurutmacılık yapılan köylerin vermiģ olduğu çiftçi listeleri ile çalıģılmaya baģlanılıp 27 köy 25 Anketör 2 Süpervizör ile köylere gidilerek çiftçilerle köylerinde görüģülerek anketler uygulandı. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 38

1.6. ARAġTIRMANIN ADI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü Meyve Kurutma Potansiyeli Fizibilite ÇalıĢması ve Yatırımcı Analizi AraĢtırılması Projesi 1.7. ARAġTIRMANIN AMACI Bu araģtırmada amaç Bozkır ilçesi ve köylerinde üretimi yapılan meyvelerin mevcut kurutmalık potansiyelinin belirlenerek, Kurutmacılığını geleceği ile ilgili yapılabileceklerin tespit edilmesi 1.8. ARAġTIRMANIN TARĠHĠ Bu araģtırmanın saha çalıģması, 25 Ocak - 24 ġubat 2013 tarihleri arasında yapılmıģtır. 1.9. ARAġTIRMA NASIL YAPILDI AraĢtırma Bozkır Gıda Tarım ve Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğünün Bozkır bağlı Meyvecilik ve Kurutmacılık yapılan köylerin vermiģ olduğu çiftçi listeleri ile çalıģılmaya baģlanılıp 27 köy 25 Anketör 2 Süpervizör ile köylere gidilerek çiftçilerle köylerinde görüģülerek anketler uygulandı. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 39

1.10. ARAġTIRMANIN ÖRNEKLEMĠ 18 yaģ üzeri Kurutmacılık ve Meyve üretimi yapan 27 Köydeki çiftçilerle,25 Köy Muhtarı, ve 5 Üretici ile Basit Tesadüfi Örneklem türü kullanılmıģtır. 1.11. ARAġTIRMANIN YÖNTEMĠ Bu araģtırmada, kantitatif araģtırma yönteminin yüz yüze anket tekniği kullanılmıģtır. AraĢtırmaya 27 köyden 250 çiftçi denekle görüģülerek yapılmıģtır. 1.12. ARAġTIRMA KĠMLERLE YAPILDI Bu AraĢtırma Bozkıra bağlı 27 köy 250 çiftçi 25 Köy Muhtarı,5 Üretici denekle, 25 Anketör 2 süpervizör gözetiminde, 5 gün saha çalıģması yapılarak anketler yapıldı. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 40

1.13. ARAġTIRMANIN KĠMLĠĞĠ AraĢtırmanın Denek Sayısı AraĢtırma Yapılan Alan, Bölgesi 267 Çiftci denekle görüģülmüģ olup Telefon ve Hata kontrallerinden geçen, veri giriģi uygun olan, geçerli sayılan Anket adedi 250 dir..bozkır Ġlçesine Bağlı Meyvecilik ve Kurutmalık yapan 27 köyde yapıldı Güven Aralığı % 95 Hata Payı % 3 (+ - ) AraĢtırmanın Tarihi 25 Ocak - 24 ġubat 2013 AraĢtırmanın Örneklem Türü AraĢtırmada basit tesadüfü örneklem türü uygulanmıģtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 41

MUHTAR ARAġTIRMASI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 42 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Anketin Yapıldığı Köy Denek Yüzde Akçapınar 1 4,0 Armutlu 1 4,0 Bozdam 1 4,0 DEREĠÇĠ 1 4,0 HAMZALAR 1 4,0 HARMANPINAR 1 4,0 Hacılar 1 4,0 IĢıklar 1 4,0 Karabayır 1 4,0 Kildere 1 4,0 Kovanlık 1 4,0 Kozağaç 1 4,0 KuĢça 1 4,0 Kınık 1 4,0 Kızılçakır 1 4,0 Pınarcık 1 4,0 SARIOĞLAN 2 8,0 Sazlı 1 4,0 SÖĞÜT 1 4,0 TaĢbaĢı 1 4,0 Yelbeği 1 4,0 Yeniköy 1 4,0 Yolören 1 4,0 ÇAĞLAYAN 1 4,0 Total 25,0 100,0 Bozkır İlçemize Bağlı Köylerimizin Dağılım Tablosu; AraĢtırmamıza 25 Köy Muhtarı katılmıģ olup Muhtarla yapılan görüģmelerin %80 i yüz yüze görüģme yolu ile gerçekleģtirilmiģ olup Köyünde ziyaret edilemeyen muhtarlarla ise telefon anketi yolu ile görüģülerek anket formunda hazırlanmıģ olan soruların uygulaması yapılmıģtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 43

Köyünüzde meyve Üretimi Yapılıyor mu? Denek Yüzde Evet Yapılıyor 23 92,0 Köyünüzde meyve Üretimi Yapılıyor mu? Hayır yapılmıyor; 8.0 Hayır yapılmıyor 2 8,0 Total 25 100,0 Bozkır İlçemize Bağlı 23 Köyde Meyve üretimi yapılıyor. AraĢtırmamıza katılan 25 Köy Muhtarımıza köylerinde meyve üretimi yapılıp yapılmadığı sorusu soruldu alınan yanıtlara göre Köylerin % 92,0 ında Meyve üretimi yapıldığı % 8,0 ında ise yapılmadığı gözlemlendi Evet Yapılıyor; 92.0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 44

Köyünüzde en çok hangi Meyvelerin Üretim yapılıyor Miktarı Ne kadardır? 0-20 ton arası 21-50 ton arası 51-75 ton arası 76-100 ton arası 101-125 ton arası 126 Ton üzeri Üretimini yapmıyorum Total Yüzde DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE ELMA 11 44,0 3 12,0 2 8,0 2 8,0 1 4,0 3 12,0 3 12,0 25 100 ÜZÜM 9 36,0 3 12,0 1 4,0 0 0,0 1 4,0 1 4,0 10 40,0 25 100 ARMUT 5 20,0 2 8,0 1 4,0 1 4,0 0 0,0 0 0,0 16 64,0 25 100 ÇĠLEK 2 8,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 23 92,0 25 100 KĠRAZ 10 40,0 4 16,0 0 0,0 1 4,0 1 4,0 0 0,0 9 36,0 25 100 Bozkır İlçemizde üretimi en çok yapılan meyve türü Elma. AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Köylerde % 44,0 elma üretimi yapılırken % 40,0 Kiraz üretimi, % 36,0 Üzüm, % 8,0 Çilek üretimi yapıldığı gözlemlendi. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 45

Köyünüzdeki Meyve Ağacı adedi ne kadardır? 0-500 ağaç 501-1500 ağaç 1501-2500 ağaç 3500-4500 ağaç 4501 ve üzeri ağaç Meyve üretimi yapılan Hiç ağaç yok Total Total DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE ELMA 3 12,0 2 8,0 2 8,0 4 16,0 11 44,0 3 12,0 25 100 ÜZÜM 1 4,0 2 8,0 3 12,0 2 8,0 7 28,0 10 40,0 25 100 ARMUT 5 20,0 2 8,0 1 4,0 1 4,0 0 0,0 16 64,0 25 100 ÇĠLEK 2 8,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 23 92,0 25 100 KĠRAZ 5 20,0 2 8,0 3 12,0 3 12,0 3 12,0 9 36,0 25 100 Köylerde sayılara göre en çok Elma Ağacı, ÜZÜM(Çubuk) fidesi ve Kiraz bulunuyor. AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Köylerde 4501 ve üzeri ağaç adedine göre % 44,0 elma ağacı varlığı söz konusu iken % 28,0 Üzüm Çubuğu % 12,0 Kiraz ağacı olduğu, 0-500 arası ağaç değerlerinde ize % 20,0 Armut ağacı olduğu gözlemlenmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 46

Köyünüzdeki Meyve Üretimi yapılan Arazi Alan Miktarı ne kadar? 0-100 dönüm 101-500 dönüm 500-1000 dönüm 11-16 dönüm 1501-2000 dönüm 2001 dönüm üzeri Meyve üretimi yapılan arazi yok Total Total DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZD E ELMA 7 28,0 4 16,0 3 12,0 1 4,0 4 16,0 3 12,0 3 12,0 25 100 ÜZÜM 5 20,0 2 8,0 2 8,0 1 4,0 3 12,0 2 8,0 10 40,0 25 100 ARMUT 5 20,0 2 8,0 0 0,0 1 4,0 1 4,0 0 0,0 16 64,0 25 100 ÇĠLEK 1 4,0 1 4,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 23 92,0 25 100 KĠRAZ 9 36,0 3 12,0 2 8,0 1 4,0 1 4,0 0 0,0 9 36,0 25 100 Meyve Üretimi Alanında En çok Araziyi Elma Üretiminde AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Köylerde Meyve üretimi arazi alan miktarları Elma üretiminde 1501,2000 dönüm arazi ile % 16,0 kapsarken, % 12,0 Üzüm üretimini 0-100 dönüm arazi ile % 28,0 Elma üretimi % 20,0, Üzüm üretimde % 20,0, Armut üretiminde % 20,0 olarak gözlemlenmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 47

Projeden Köyünüz Ağaç aldı mı? Projeden Köyünüz Ağaç aldı mı? Denek Yüzde Evet Aldı; 40.0 Hayır Almadı 15 60,0 Evet Aldı 10 40,0 Total 25 100,0 Projeden Ağaç Köylerin % 40, 0 2 ağaç almış AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere köylerin %40 ının proje kapsamındaki ağaç dağıtımından faydalandığı gözlemlenmiģtir. Hayır Almadı; 60.0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 48

Projeden Köyünüz Ağaç aldı ise ağaçların verim durumu nasıl? Denek Yüzde Geçerli Yüzde Çok verimli 5 20,0 45,5 Biraz verimli 4 16,0 36,4 Fikrim yok 2 8,0 18,2 Projeden Köyünüz Ağaç aldı ise ağaçların verim durumu nasıl? Biraz verimli; 36.4 A3 soruda hayır almadı cevapladı Total 11 44,0 100,0 14 56,0 Total 25 100,0 Muhtarlar Proje Kapsamında dağıtılan ağaçların verim durumu hakkında yeteri kadar bilgiye sahip değil AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre verim oranın % 45,5 olduğu verim hakkında bilgisi olmayanın ise % 18,2 olduğu gözlemlenmiģtir. Çok verimli; 45.5 Fikrim yok; 18.2 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 49

Araştırmaya katılan Köy muhtarlarının vermiş oldukları cevaplara göre sadece 8 Köyde Kurutmalık işlemi yapılıyor. Köyünüzde ki ürünlerde Kurutma iģlemi yapılıyor mu? Köyünüzde ki ürünlerde Kurutma iģlemi yapılıyor mu? Denek Yüzde Hayır yapılmıyor 16 64,0 Evet Yapılıyor 9 36,0 Total 25 100,0 Hayır yapılmıyo r; 64.0 Evet Yapılıyor; 36.0 Köylerin % 36,0Inda Kurutmacılık yapılıyor AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre köylerin %36.0 ında kurutmalık yapıldığı gözlemlenmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 50

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapılıyor? 0-20 ton arası 21-50 ton arası Kurutma yapılmıyor DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE Total Yüzde ELMA 6 24,0 0 0,0 19 76,0 25 100 ÜZÜM 4 16,0 1 4,0 20 80,0 25 100 ARMUT 2 8,0 0 0,0 23 92,0 25 100 ÇĠLEK 0 0,0 0 0,0 25 100,0 25 100 KĠRAZ 4 16,0 0 0,0 21 84,0 25 100 Köylerde En çok Elma Kurutmacılığı ön plana çıkıyor AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre köylerde 0-20 ton arası Elma Kurutmacılığı % 24,0 Üzüm % 16,0%Kiraz 16,0 olarak yapıldığı gözlemlenmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 51

Bölgenizde Kurutma tesisi olsa Size göre Kurutmalık Üretimi Artar mı? Denek Yüzde Evet Artar 19 76,0 Hayır Artmaz 5 20,0 Bölgenizde Kurutma tesisi olsa Size göre Kurutmalık Üretimi Artar mı? Hayır Artmaz; 20.0 Fikrim yok / Cevap yok; 4.0 Fikrim yok / Cevap yok 1 4,0 Total 25 100,0 Kurutmacılık tesisi Kurutmalık üretimini artırır. AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre bölgede kurulacak bir Kurutmacılık tesisinin % 76,0 oranında Kurutmacılık üretimini artıracağı kanaatinde oldukları gözlemlendi. Evet Artar; 76.0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 52

Muhtarların beyanına göre Köylerde üretilen ürünlerin tamamı Toptancılara Köyde, ilçede yada İl de satılıyor. Köyünüzde Kurutulan Ürünler Nereye Satılıyor? Denek Yüzde Cevap yok 17 68,0 Ġlçede Toptancıya Satılıyor Köyde Toptancıya Satılıyor- Ortalama Kaç Paraya satılıyor Ġlde Toptancıya satılıyor 4 16,0 3 12,0 1 4,0 Total 25 100,0 Köyünüzde Kurutulan Ürünler Nereye Satılıyor? Cevap yok; 68.0 Ġlçede Toptancıya Satılıyor; 16.0 Köyde Toptancıya Satılıyor- Ortalama Kaç Paraya satılıyor; 12.0 Kurutmalıklar Köyde ve İlçede toptancılara satılıyor AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Köylerde üretilen kurutmalıkların % 16,0 sı ilçede toptancıya satılırken % 12,0 si köyde toptancılara satılıyor ilde toptancıya satılan oran ise % 4 Bu soruya Köy muhtarlarının % 68,0 inin cevap vermemiş oluşu köy muhtarlarının köylünün ürününü nerede sattığı konusunda bilgisinin olmayışı yada köyleri ile ilgilerinin az oluşuna bağlı olduğu düşünülmektedir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 53

Üretim Durum Tespiti Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 54 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Köyünüzde meyve Üretimi Yapılıyor mu? Anketin Yapıldığı Köy Hayır yapılmıyor Evet Yapılıyor Total Akçapınar 100,0 100,0 Armutlu 100,0 100,0 Bozdam 100,0 100,0 DEREĠÇĠ 100,0 100,0 HAMZALAR 100,0 100,0 HARMANPINA R 100,0 100,0 Hacılar 100,0 100,0 IĢıklar 100,0 100,0 Karabayır 100,0 100,0 Kildere 100,0 100,0 Kovanlık 100,0 100,0 Kozağaç 100,0 100,0 KuĢça 100,0 100,0 Kınık 100,0 100,0 Kızılçakır 100,0 100,0 Pınarcık 100,0 100,0 SARIOĞLAN 100,0 100,0 Sazlı 100,0 100,0 SÖĞÜT 100,0 100,0 TaĢbaĢı 100,0 100,0 Yelbeği 100,0 100,0 Yeniköy 100,0 100,0 Yolören 100,0 100,0 ÇAĞLAYAN 100,0 100,0 Total 8,0 92,0 100,0 AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Bozkır Ġlçesine bağlı bulunan köylerden Kovanlık ve Yol ören köylerinde Meyve üretimi yapılmazken araģtırmaya katılan diğer köylerde meyve üretiminin yapıldığını görüyoruz Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 55

Projeden Köyünüz Ağaç aldı ise ağaçların verim durumu nasıl? Çok verimli Biraz verimli Fikrim yok Total Armutlu 100,0 100,0 HAMZALAR 100,0 100,0 HARMANPINA R 100,0 100,0 Hacılar 100,0 100,0 Anketin Yapıldığı Köy Kızılçakır 100,0 100,0 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100,0 Sazlı 100,0 100,0 Yelbeği 100,0 100,0 Yeniköy 100,0 100,0 ÇAĞLAYAN 100,0 100,0 Total 45,5 36,4 18,2 100,0 AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Proje kapsamında dağıtılan fidanların verim durumları 4 köyde çok verimli çıkarken 3 köyde ise biraz verimli oranında çıkmıģtır 1 köyde ise yüzde 50 oranında verim durumu söz konusu olmuģtur. Konu hakkında bilgisi olunmayan 2 köy olarak araştırma sonuçlarına yansımıştır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 56

Köyünüzde ki ürünlerde Kurutma iģlemi yapılıyor mu? Hayır Evet yapılmıyor Yapılıyor Total Akçapınar 100,0 100,0 Armutlu 100,0 100,0 Bozdam 100,0 100,0 DEREĠÇĠ 100,0 100,0 HAMZALAR 100,0 100,0 HARMANPIN AR 100,0 100,0 Hacılar 100,0 100,0 IĢıklar 100,0 100,0 Karabayır 100,0 100,0 Kildere 100,0 100,0 Kovanlık 100,0 100,0 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100,0 KuĢça 100,0 100,0 Kınık 100,0 100,0 Kızılçakır 100,0 100,0 Pınarcık 100,0 100,0 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100,0 Sazlı 100,0 100,0 SÖĞÜT 100,0 100,0 TaĢbaĢı 100,0 100,0 Yelbeği 100,0 100,0 Yeniköy 100,0 100,0 Yolören 100,0 100,0 ÇAĞLAYAN 100,0 100,0 Total 64,0 36,0 100,0 AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre 8 köyde kurutma işlemi yapılırken diğer köylerde yapılmadığı 1 köyde ise yüzde 50 oranında yapıldığı gözlemlenmiştir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 57

A n k e t i n Y a p ıl d ı ğ ı K ö y Bölgenizde Kurutma tesisi olsa Size göre Kurutmalık Üretimi Artar mı? Evet Artar Hayır Artmaz Fikrim yok / Cevap yok Total Akçapınar 100,0 100,0 Armutlu 100,0 100,0 Bozdam 100,0 100,0 DEREĠÇĠ 100,0 100,0 HAMZALAR 100,0 100,0 HARMANPINAR 100,0 100,0 Hacılar 100,0 100,0 IĢıklar 100,0 100,0 Karabayır 100,0 100,0 Kildere 100,0 100,0 Kovanlık 100,0 100,0 Kozağaç 100,0 100,0 KuĢça 100,0 100,0 Kınık 100,0 100,0 Kızılçakır 100,0 100,0 Pınarcık 100,0 100,0 SARIOĞLAN 100,0 100,0 Sazlı 100,0 100,0 SÖĞÜT 100,0 100,0 TaĢbaĢı 100,0 100,0 Yelbeği 100,0 100,0 Yeniköy 100,0 100,0 Yolören 100,0 100,0 ÇAĞLAYAN 100,0 100,0 Total 76,0 20,0 4,0 100,0 AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Bölgede kurutmalık tesisi kurulacak olursa kurutmalık üretimin % 76 oranında artacağı düşüncesi hakim olduğu gözlemlenmiştir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 58

Köyünüzde Kurutulan Ürünler Nereye Satılıyor? Ġlde Toptancıya satılıyor Ġlçede Toptancıya Satılıyor Köyde Toptancıya Satılıyor- Ortalama Kaç Paraya satılıyor Cevap yok Total Akçapınar 100,0 100,0 Armutlu 100,0 100,0 Bozdam 100,0 100,0 DEREĠÇĠ 100,0 100,0 HAMZALAR 100,0 100,0 HARMANPIN AR 100,0 100,0 Hacılar 100,0 100,0 IĢıklar 100,0 100,0 Karabayır 100,0 100,0 Kildere 100,0 100,0 Kovanlık 100,0 100,0 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100,0 KuĢça 100,0 100,0 Kınık 100,0 100,0 Kızılçakır 100,0 100,0 Pınarcık 100,0 100,0 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100,0 Sazlı 100,0 100,0 SÖĞÜT 100,0 100,0 TaĢbaĢı 100,0 100,0 Yelbeği 100,0 100,0 Yeniköy 100,0 100,0 Yolören 100,0 100,0 ÇAĞLAYAN 100,0 100,0 Total 4,0 16,0 12,0 68,0 100,0 AraĢtırmamıza katılan Denek köy muhtarlarının vermiģ olduğu bilgilere göre Bölgede yapılan kurutmalık üretiminin köylüler tarafından % 12.0 oranında Köylerinde toptancıya satıldığı, % 16 ilçede toptancıya satıldığı ve % 4 ilde toptancıya satıldığı gözlemlenmiştir % 60 oranında ise muhtarların konu hakkında bilgisinin olmadığı gözlemlenmiştir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 59

Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ELMA) Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 60 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Anketin Yapıldığı Köy 0-100 dönüm Köyünüzdeki Arazi Alan Miktarı ne kadar? (ELMA) 101-500 dönüm 500-1000 dönüm 11-16 dönüm 1501-2000 dönüm 2001 dönüm üzeri Meyve üretimi yapılan arazi yok Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 28,0 16,0 12,0 4,0 16,0 12,0 12,0 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 61

Anketin Yapıldığı Köy Köyünüzdeki Ağaç adedi (ELMA) 0-500 ağaç 501-1500 ağaç 1501-2500 ağaç 3500-4500 ağaç 4501 ve üzeri ağaç Meyve üretimi yapılan Hiç ağaç yok Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100 100 HARMANPINA R 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 12,0 8,0 8,0 16,0 44,0 12,0 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 62

Anketin Yapıldığı Köy 0-20 ton arası Köyünü deki Üretim Miktarı (ELMA) 21-50 ton arası 51-75 ton arası 76-100 ton arası 101-125 ton arası 126 Ton üzeri Üretimin i yapmıyo rum Akçapınar 100,00 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100 100 HARMANPINA R 100,00 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,00 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 44,0 12,0 8,0 8,0 4,0 12,00 12 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 63

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapılıyor? (ELMA) Anketin Yapıldığı Köy 0-20 ton Kurutma arası yapılmıyor Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINA R 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 24,0 76,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 64

Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ÜZÜM) Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 65 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Anketin Yapıldığı Köy 0-100 dönüm Köyünüzdeki Arazi Alan Miktarı ne kadar? (ÜZÜM) 101-500 dönüm 500-1000 dönüm 11-16 dönüm 1501-2000 dönüm 2001 dönüm üzeri Meyve üretimi yapılan arazi yok Akçapınar 100 100 Armutlu 100 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100 100 SÖĞÜT 100 100 TaĢbaĢı 100 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 20,0 8,0 8,0 4,0 12,0 8,0 40,0 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 66

Anketin Yapıldığı Köy B- Köyünüzdeki Ağaç adedi (ÜZÜM) 0-500 ağaç 501-1500 ağaç 1501-2500 ağaç 3500-4500 ağaç 4501 ve üzeri ağaç Meyve üretimi yapılan Hiç ağaç yok Akçapınar 100 100 Armutlu 100 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINA R 100 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100 100 SÖĞÜT 100 100 TaĢbaĢı 100 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 4,0 8,0 12,0 8,0 28,0 40,0 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 67

Köyünü deki Üretim Miktarı (ÜZÜM) 0-20 ton 21-50 ton 51-75 ton 101-125 ton Üretimini 126 Ton üzeri arası arası arası arası yapmıyorum Total Akçapınar 100,00 100 Armutlu 100,00 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,00 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,00 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,00 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,00 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,00 100 SÖĞÜT 100,00 100 TaĢbaĢı 100,00 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,00 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 36,0 12,0 4,0 4,0 4,0 40,00 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 68

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapılıyor? (ÜZÜM) 0-20 ton 21-50 ton Kurutma arası arası yapılmıyor Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 16,0 4,0 80,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 69

Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ARMUT) Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 70 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Köyünüzdeki Arazi Alan Miktarı ne kadar? (ARMUT) 0-100 dönüm 101-500 dönüm 11-16 dönüm 1501-2000 dönüm Meyve üretimi yapılan arazi yok Total Anketin Yapıldığı Köy Akçapınar 100,0 100,0 Armutlu 100,0 100,0 Bozdam 100,0 100,0 DEREĠÇĠ 100,0 100,0 HAMZALAR 100,0 100,0 HARMANPINA R 100,0 100,0 Hacılar 100,0 100,0 IĢıklar 100,0 100,0 Karabayır 100,0 100,0 Kildere 100,0 100,0 Kovanlık 100,0 100,0 Kozağaç 100,0 100,0 KuĢça 100,0 100,0 Kınık 100,0 100,0 Kızılçakır 100,0 100,0 Pınarcık 100,0 100,0 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100,0 Sazlı 100,0 100,0 SÖĞÜT 100,0 100,0 TaĢbaĢı 100,0 100,0 Yelbeği 100,0 100,0 Yeniköy 100,0 100,0 Yolören 100,0 100,0 ÇAĞLAYAN 100,0 100,0 Total 20,0 8,0 4,0 4,0 64,0 100,0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 71

Köyünüzdeki Ağaç adedi (ARMUT) 0-500 ağaç 501-1500 ağaç 1501-2500 ağaç 3500-4500 ağaç Meyve üretimi yapılan Hiç ağaç yok Total Anketin Yapıldığı Köy Akçapınar 100 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100 100 DEREĠÇĠ 100 100 HAMZALAR 100 100 HARMANPINA R 100,0 100 Hacılar 100 100 IĢıklar 100 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100 100 Kovanlık 100 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50 100 Sazlı 100 100 SÖĞÜT 100 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100 100 Yeniköy 100 100 Yolören 100 100 ÇAĞLAYAN 100 100 Total 20,0 8,0 4,0 4,0 64,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 72

Köyünü deki Üretim Miktarı (ARMUT) 0-20 ton 21-50 ton 51-75 ton 76-100 ton Üretimini arası arası arası arası yapmıyorum Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 20,0 8,0 4,0 4,0 64,0 100,0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 73

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapılıyor? (ARMUT) 0-20 ton Kurutma arası yapılmıyor Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 8,0 92,0 100,0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 74

Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (KĠRAZ) Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 75 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Anketin Yapıldığı Köy Köyünüzdeki Arazi Alan Miktarı ne kadar? (KĠRAZ) 0-100 dönüm 101-500 dönüm 500-1000 dönüm 11-16 dönüm 1501-2000 dönüm Meyve üretimi yapılan arazi yok Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINA R 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 36,0 12,0 8,0 4,0 4,0 36,0 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 76

Anketin Yapıldığı Köy 0-500 Fidesi Köyünüzdeki Ağaç adedi (KĠRAZ FĠDESĠ) 501-1500 Fidesi 1501-2500 Fidesi 3500-4500 Fidesi 4501 ve üzeri Fidesi Meyve üretimi yapılan Hiç ağaç yok Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINA R 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 20,0 8,0 12,0 12,0 12,0 36,0 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 77

Köyünü deki Üretim Miktarı (KĠRAZ) 0-20 ton 21-50 ton 76-100 ton 101-125 ton Üretimini arası arası arası arası yapmıyorum Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 50,0 50,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 40,0 16,0 4,0 4,0 36,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 78

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapılıyor? (KĠRAZ) 0-20 ton Kurutma arası yapılmıyor Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 16,0 84,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 79

Ürünlerin Köylere göre Üretim Dağılımları (ÇĠLEK) Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 80 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Anketin Yapıldığı Köy Köyünüzdeki Arazi Alan Miktarı ne kadar? (ÇĠLEK) 0-100 dönüm 101-500 dönüm Meyve üretimi yapılan arazi yok Total Akçapınar 100,0 100,0 Armutlu 100,0 100,0 Bozdam 100,0 100,0 DEREĠÇĠ 100,0 100,0 HAMZALAR 100,0 100,0 HARMANPINA R 100,0 100,0 Hacılar 100,0 100,0 IĢıklar 100,0 100,0 Karabayır 100,0 100,0 Kildere 100,0 100,0 Kovanlık 100,0 100,0 Kozağaç 100,0 100,0 KuĢça 100,0 100,0 Kınık 100,0 100,0 Kızılçakır 100,0 100,0 Pınarcık 100,0 100,0 SARIOĞLAN 100,0 100,0 Sazlı 100,0 100,0 SÖĞÜT 100,0 100,0 TaĢbaĢı 100,0 100,0 Yelbeği 100,0 100,0 Yeniköy 100,0 100,0 Yolören 100,0 100,0 ÇAĞLAYAN 100,0 100,0 Total 4,0 4,0 92,0 100,0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 81

Anketin Yapıldığı Köy Köyünüzdeki Ağaç adedi (ÇĠLEK) 0-500 ağaç Meyve üretimi yapılan Hiç ağaç yok Total Akçapınar 100,0 100 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 8,0 92,0 100 Total 8,0 92,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 82

Anketin Yapıldığı Köy Köyünü deki Üretim Miktarı (ÇĠLEK) 0-20 ton Üretimini arası yapmıyorum Total Akçapınar 100,0 100 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINA R 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 8,0 92,0 100 Total 8,0 92,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 83

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapılıyor? (ÇĠLEK) Kurutma yapılmıyor Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 Total 100,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 84

ÇĠFTCĠ DEMOGRAFĠK DAĞILIMLARI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 85 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Anketin Yapıldığı Köy Denek Yüzde Kildere 19 7,6 HAMZALAR 18 7,2 Armutlu 15 6,0 Karacaardıç 15 6,0 Kızılçakır 15 6,0 Akçapınar 14 5,6 HARMANPINAR 13 5,2 Pınarcık 13 5,2 Yolören 13 5,2 Sazlı 12 4,8 MERKEZ 12 4,8 SARIOĞLAN 11 4,4 Yeniköy 11 4,4 Hacılar 10 4,0 TaĢbaĢı 10 4,0 Boyalı 10 4,0 Bozdam 9 3,6 DEREĠÇĠ 5 2,0 Karabayır 5 2,0 SÖĞÜT 5 2,0 Kovanlık 4 1,6 ÇAĞLAYAN 4 1,6 IĢıklar 2 0,8 Kozağaç 2 0,8 KuĢça 1 0,4 Kınık 1 0,4 Yelbeği 1 0,4 Total 250 100,0 Meyve Kurutma Potansiyeli Fizibilite Çalışması ve Yatırımcı Analizi Araştırılması Projesi kapsamında Bozkır merkez ve merkeze bağlı 26 köyde toplam 250 kişiyle görüşme yapılmıştır. AraĢtırmamıza katılan deneklerin; % 7,6 sı Kildere, % 7,2 si Hamzalar, % 6 sı Armutlu, % 6 sı Karaardıç, % 6 sı Kızılçakır, % 5,6 sı Akçapınar, % 5,2 si Harmanpınar, %5,2 si Pınarcık, %5,2 si Yolören, % 4,8 i Sazlı köylerinde ikamet etmektedirler. Diğer deneklerin ikamet ettiği köyler tablo ve grafikte görüldüğü üzeredir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 86

Akçapınar; 5,6 Kızılçakır; 6,0 HARMANPINAR; 5,2 Pınarcık; 5,2 Anketin Yapıldığı Köy Yolören; 5,2 Sazlı; 4,8 MERKEZ; 4,8 SARIOĞLAN; 4,4 Yeniköy; 4,4 Karacaardıç; 6,0 Armutlu; 6,0 HAMZALAR; 7,2 Kildere; 7,6 Kınık; 0,4 Hacılar; 4,0 Taşbaşı; 4,0 Boyalı; 4,0 Bozdam; 3,6 DEREĠÇĠ; 2,0 Karabayır; 2,0 SÖĞÜT; 2,0 Kovanlık; 1,6 Yelbeği; 0,4 Kuşça; 0,4 Kozağaç; 0,8 Işıklar; 0,8 ÇAĞLAYAN; 1,6 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 87

Cinsiyet Cinsiyet 2- Bayan; 8.8 Denek Yüzde Erkek 228 91,2 Bayan 22 8,8 Total 250 100,0 1- Erkek; 91.2 AraĢtırmamıza katılan deneklerin; % 91,2 si erkek, %8,8 i ise bayandır. AraĢtırma yapılan köylerde KıĢ mevsimi olması sebebiyle ikamet eden köylülerin çoğunluğunun Ġlçe ve il merkezlerine taģındığı yazın hasat zamanı köylere geldiği bilgisi aktarılmıģ olup bayanlarla yapılmaya çalıģılan anketlerde biz bu sorulara cevap veremeyiz eģimizle görüģünüz cevaplarının çoğunlukta alınmasından dolayı Erkeklerle anket yapılma oranı yüksek oranda araģtırma sonuçlarına yansımıģtır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 88

Deneklerin YaĢlarına göre dağılım tablosu Deneklerin YaĢlarına göre dağılım tablosu Denek Yüzde 4-45 - 54 arası 68 27,2 4-45 - 54 arası; 27.2 5-55 - 64 arası; 23.2 5-55 - 64 arası 58 23,2 6-65+ üzeri 52 20,8 3-35 - 44 arası 39 15,6 2-25 - 34 arası 25 10,0 1-18 - 24 arası 8 3,2 Total 250 100,0 1-18 - 24 arası; 3.2 2-25 - 34 arası; 10.0 3-35 - 44 arası; 15.6 6-65+ üzeri; 20.8 AraĢtırmamıza katılan deneklerin; % 27,2 si 45-54 yaģ arası, % 23,2 si 55-64 yaģ arası % 20,8 i 65 yaģ ve üzeri, % 15,6 sı 35-44 yaģ rası değerlerde araģtırma sonucu yansırken %10 u ise 25-34 yaģ arası, % 3,2 si 18-24 yaģ aralığında gözlemlenmiģtir. Buradan çıkartılan sonuç ise Köylerde çiftçilikle uğraģanların orta yaģ gurubunun üzerinde olduğu, gençlerin ise çiftçilikle iģtigal olma oranının düģük olduğu gözlemlenmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 89

Öğrenim Denek Yüzde 2- Ġlkokul 201 80,4 3-Ortaokul 20 8,0 1- Okula gitmemiģ 13 5,2 4-Lise 13 5,2 5-Üniversite 2 0,8 2- Ġlkokul; 80.4 Öğrenim 6-Üniversite üzeri; 0.4 3-Ortaokul; 8.0 1- Okula gitmemiģ; 5.2 4-Lise; 5.2 5-Üniversite; 0.8 6-Üniversite üzeri 1 0,4 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin ; % 80,4 ü ilköğretim mezunu, % 8 i ortaokul mezunu, % 5,2 si okula gitmemiģ, % 5, 2 si lise mezunu, % 0,8 i üniversite mezunu, % 0,4 ü üniversite üzeri mezunu olduklarını belirtmiģlerdir. Deneklerin % 98,8 i üniversite düzeyinde eğitim görmedikleri gözlemlenmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 90

Meslek Denek Yüzde 5-Çiftci 187 74,8 Meslek 10-Emekli; 9.6 6-Ev Hanımı; 5.2 9-Serbest; 4.8 4-Esnaf; 2.0 10-Emekli 24 9,6 6-Ev Hanımı 13 5,2 9-Serbest 12 4,8 5-Çiftci; 74.8 8-Öğrenci; 1.2 1-Memur; 1.2 3-Kamu iģcisi; 1.2 4-Esnaf 5 2,0 1-Memur 3 1,2 3-Kamu iģcisi 3 1,2 8-Öğrenci 3 1,2 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin; % 27,2 si 45-54 yaģ arası, % 23,2 si 55-64 yaģ arası % 20,8 i 65 yaģ ve üzeri, % 15,6 sı 35-44 yaģ arası değerlerde araģtırma sonucu yansırken %10 u ise 25-34 yaģ arası, % 3,2 si 18-24 yaģ aralığında gözlemlenmiģtir. Buradan çıkartılan sonuç ise Köylerde çiftçilikle uğraģanların orta yaģ gurubunun üzerinde olduğu, gençlerin ise çiftçilikle iģtigal olma oranının düģük olduğu gözlemlenmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 91

Ailenizin Toplam Geliri Ailenizin Toplam Geliri Denek Yüzde 1 0-750 TL 173 69,2 2 751-2000 TL; 29.2 2 751-2000 TL 3 2001 ve üzeri 73 29,2 4 1,6 1 0-750 TL; 69.2 3 2001 ve üzeri; 1.6 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin hanelerinin aylık ortalama gelirleri Ģöyledir; % 69,2 si 0-750 TL, % 29,2 si 751-2000 TL, %1,6 sı ise 2001 TL ve üzeri gelir bildirmiģlerdir. Meslek ve gelir durumu sonuçları analiz edildiğinde; yatırım projesi kapsamındaki üretici hedef kitlenin, meslek ve aylık geliri göz önünde bulundurulduğunda, tarımı meslek ve geçim kaynağı olarak icra ettikleri çıkarımına varılabilir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 92

KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 93 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Meyve üretimi yapıyor musunuz? Denek Yüzde Meyve üretimi yapıyor musunuz? 1- Hayır yapmıyorum; 4.4 2- Evet yapıyorum 239 95,6 1- Hayır yapmıyorum 11 4,4 Total 250 100,0 2- Evet yapıyorum; 95.6 AraĢtırmamızda katılımcıların % 95,6 sı meyve üretimi yaptığını, %4,4 ü ise meyve üretimi yapmadığını belirtti. Meyve üretimi yapmadığını belirten katılımcıların ise geçerli nedenleri vardı. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 94

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? 0-5 ton arası 6-11 ton arası 12-17 ton arası 18-24 ton arası DENE K 25 ve üzeri ton arası Hiç toplamadım Üretimini yapmıyorum YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE Total ELMA 161 64,4 25 10,0 10 4,0 2 0,8 7 2,8 44 17,6 1 0,4 250 ÜZÜM(Çubuk) 77 30,8 6 2,4 2 0,8 1 0,4 1 0,4 161 64,4 2 0,8 250 ARMUT 28 11,2 1 0,4 0 0,0 0 0,0 0 0,0 219 87,6 2 0,8 250 ÇĠLEK(Fide) 7 2,8 1 0,4 1 0,4 0 0,0 0 0,0 239 95,6 2 0,8 250 KĠRAZ 69 27,6 2 0,8 0 0,0 0 0,0 0 0,0 177 70,8 2 0,8 250 DĠĞER 16 6,4 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 232 92,8 2 0,8 250 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların büyük çoğunluğu, 0-5 ton arası üretim yaptığını belirtmiģtir. Deneklerden meyve üretimi yapanların büyük çoğunluğunun küçük çaplı meyve üretimi yaptığı gözlenmiģtir. En çok üretimi yapılan meyveler sırasıyla; elma, ÜZÜM(Çubuk) ve kiraz olarak ön plana çıkmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 95

Kaç adet ağacınız var? 0-50 ağaç 51-100 ağaç 101-150 ağaç 151-300 ağaç 301 ve üzeri ağaç Hiç ağacım yok Total DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE ELMA 61 24,4 46 18,4 27 10,8 26 10,4 46 18,4 44 17,6 250 ÜZÜM(Çubuk) 20 8,0 10 4,0 4 1,6 13 5,2 38 15,2 165 66,0 250 ARMUT 23 9,2 3 1,2 0 0,0 2 0,8 2 0,8 220 88,0 250 ÇĠLEK(Fide) 4 1,6 1 0,4 0 0,0 0 0,0 4 1,6 241 96,4 250 KĠRAZ 35 14,0 8 3,2 13 5,2 8 3,2 7 2,8 179 71,6 250 DĠĞER 11 4,4 3 1,2 1 0,4 0 0,0 1 0,4 234 93,6 250 AraĢtırmamıza katılan deneklerden ağaç sahipliği bulunanların büyük çoğunluğu 0-50 arası ağaca sahiptir. Deneklerden meyve üretimi yapanların büyük çoğunluğunun küçük çaplı meyve üretimi yaptığı gözlenmiģtir. En çok ağaç sahipliği bulunan meyveler sırasıyla; elma, ÜZÜM(Çubuk) ve kiraz olarak ön plana çıkmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 96

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? 0-1 Dönüm 2-5 Dönüm 6-10 Dönüm 11-16 Dönüm 16-21 Dönüm Hiç arazim yok Total DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE ELMA 46 18,4 82 32,8 38 15,2 14 5,6 24 9,6 46 18,4 250 ÜZÜM(Çubuk) 27 10,8 32 12,8 13 5,2 6 2,4 10 4,0 162 64,8 250 ARMUT 17 6,8 9 3,6 2 0,8 0 0,0 0 0,0 222 88,8 250 ÇĠLEK(Fide) 6 2,4 2 0,8 0 0,0 0 0,0 0 0,0 242 96,8 250 KĠRAZ 22 8,8 27 10,8 13 5,2 4 1,6 5 2,0 179 71,6 250 DĠĞER 7 2,8 5 2,0 3 1,2 1 0,4 0 0,0 234 93,6 250 AraĢtırmamıza katılan deneklerden ağaç arazi alanı sahipliği olanların büyük çoğunluğu, 0-1 ve 2-5 dönüm arası ağaç arazi alanına sahip olduklarını belirtmiģlerdir.. Deneklerden ağaç arazi alanı sahipliği bulunanların büyük çoğunluğunun küçük çaplı meyve üretimi yaptığı gözlenmiģtir. En çok ağaç arazi alanı sahipliği bulunan meyveler sırasıyla; elma, ÜZÜM(Çubuk) ve kiraz olarak ön plana çıkmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 97

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? 0-5 Yıllık 6-10 Yıllık 11-20 Yıllık 21-30 Yıllık 31-60 Yıllık Hiçbiri - Ağacım Yok Total DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE ELMA 55 22,0 52 20,8 46 18,4 20 8,0 32 12,8 45 18,0 250 ÜZÜM(Çubuk) 29 11,6 24 9,6 17 6,8 5 2,0 11 4,4 164 65,6 250 ARMUT 10 4,0 8 3,2 5 2,0 4 1,6 1 0,4 222 88,8 250 ÇĠLEK(Fide) 7 2,8 1 0,4 0 0,0 0 0,0 0 0,0 242 96,8 250 KĠRAZ 28 11,2 21 8,4 13 5,2 6 2,4 2 0,8 180 72,0 250 DĠĞER 6 2,4 4 1,6 4 1,6 1 0,4 2 0,8 233 93,2 250 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve ağaçları bulunanların büyük çoğunluğunun ağaçları, 0-5 ve 6-10 yıllık ağaçlardır. En yaģlı ağaçların dağılımı meyveler olarak sırasıyla; elma, ÜZÜM(Çubuk) ve kiraz olarak ön plana çıkmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 98

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? 0-5 Ton Arası 6-11 Ton Arası Hiç toplamadım DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE Total ELMA 20 8,0 0 0,0 230 92,0 250 ÜZÜM(Çubuk) 29 11,6 1 0,4 220 88,0 250 ARMUT 3 1,2 0 0,0 247 98,8 250 ÇĠLEK(Fide) 0 0,0 0 0,0 250 100,0 250 KĠRAZ 3 1,2 0 0,0 247 98,8 250 DĠĞER 4 1,6 0 0,0 246 98,4 250 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve kurutma iģlemini yapanların büyük çoğunluğu, 0-5 ton arası kurutmalık yaptığını belirtmiģtir. Deneklerden kurutmalık meyve yapanların büyük çoğunluğunun küçük çaplı meyve kurutmalığı yaptığı gözlenmiģtir. En çok kurutma yapılan meyveler sırasıyla; ÜZÜM(Çubuk), elma ve kiraz olarak ön plana çıkmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 99

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? 0-5000 TL Arası 5001-15000 TL Arası 15001-25000 TL Arası 25001 TL ve Üzeri Gelir Elde Etmiyorum DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE DENEK YÜZDE Total ELMA 20 8,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 230 92,0 250 ÜZÜM(Çubuk) 25 10,0 2 0,8 1 0,4 2 0,8 220 88,0 250 ARMUT 3 1,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0 247 98,8 250 ÇĠLEK(Fide) 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 250 100,0 250 KĠRAZ 3 1,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0 247 98,8 250 DĠĞER 3 1,2 0 0,0 0 0,0 1 0,4 246 98,4 250 AraĢtırmamıza katılan deneklerden kurutma yapanlardan gelir elde edenlerin büyük çoğunluğu, kurutmalıklardan 0-5000 TL arası gelir elde ettiğini belirtmiģtir. Deneklerden kurutmalık ürünlerden gelir elde edenlerin büyük çoğunluğunun düģük düzeyde gelir elde ettiği gözlenmiģtir. Kurutmalık ürünlerden elde edilen gelir meyvelere göre sırasıyla; ÜZÜM(Çubuk), elma ve diğer meyveler olarak ön plana çıkmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 100

KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ELMA BULGULARI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 101 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ELMA) Denek Yüzde 2-5 dönüm 82 32,8 0-1 dönüm 46 18,4 Hiç arazim yok 46 18,4 6-10 dönüm 38 15,2 16-21 dönüm 11-16 dönüm 24 9,6 14 5,6 Total 250 100,0 0-1 dönüm; 18.4 A-2 ) C- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ELMA) 2-5 dönüm; 32.8 Hiç arazim yok; 18.4 11-16 dönüm; 5.6 6-10 dönüm; 15.2 16-21 dönüm; 9.6 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların elma ağaçlarının arazi alanları ise Ģöyle; %32,8 i 2-5 dönüm, %18,4 ü 0-1 dönüm, %18,4 ü hiç arazisi olmadığını, %15,2 si 6-10 dönüm, %9,6 sı 16-21 dönüm, %5,6 sı 11-16 dönüm ağaç arazi alanına sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %81,6 sının elma ağaç arazisi alanı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 102

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ELMA) 0-1 dönüm 2-5 dönüm 6-10 dönüm 11-16 dönüm 16-21 dönüm Hiç arazim yok Total Akçapınar 7,1 14,3 28,6 14,3 35,7 100 Armutlu 6,7 20,0 13,3 6,7 6,7 46,7 100 Bozdam 22,2 33,3 44,4 100 DEREĠÇĠ 80,0 20,0 100 HAMZALAR 27,8 33,3 5,6 5,6 5,6 22,2 100 HARMANPINAR 7,7 53,8 38,5 100 Hacılar 40,0 40,0 10,0 10,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 40,0 60,0 100 Karacaardıç 40,0 33,3 6,7 20,0 100 Kildere 36,8 31,6 5,3 26,3 100 Kovanlık 25,0 25,0 50,0 100 Kozağaç 50,0 50,0 100 Anketin Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 20,0 53,3 26,7 100 Pınarcık 7,7 30,8 30,8 7,7 15,4 7,7 100 SARIOĞLAN 36,4 45,5 18,2 100 Sazlı 16,7 33,3 8,3 41,7 100 SÖĞÜT 60,0 20,0 20,0 100 TaĢbaĢı 50,0 20,0 10,0 20,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 54,5 9,1 27,3 100 Yolören 15,4 38,5 30,8 7,7 7,7 100 ÇAĞLAYAN 25,0 50,0 25,0 100 MERKEZ 16,7 8,3 16,7 25,0 8,3 25,0 100 Boyalı 20,0 60,0 10,0 10,0 100 Total 18,4 32,8 15,2 5,6 9,6 18,4 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 103

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ELMA) A-2 ) - B- Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ELMA) Denek Yüzde 0-50 ağaç 61 24,4 51-100 ağaç 46 18,4 301 ve üzeri ağaç Hiç ağacım yok 101-150 ağaç 151-300 ağaç 46 18,4 44 17,6 27 10,8 26 10,4 Total 250 100,0 51-100 ağaç; 18.4 0-50 ağaç; 24.4 151-300 ağaç; 10.4 101-150 ağaç; 10.8 301 ve üzeri ağaç; 18.4 Hiç ağacım yok; 17.6 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların elma ağacı sayıları ise Ģöyle; %24,4 ü 0-50 ağaç, % 18,4 ü 51-100 ağaç, %18,4 ü 301 ve üzeri ağaç, %17,6 sı hiç ağacı olmadığını, %10,8 i 101-150 ağaç, %10,4 ü 151-300 ağaç sahibi olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %82,4 ünün elma ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 104

Anketin Yapıldığı Köy Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ELMA) 0-50 ağaç 51-100 ağaç 101-150 ağaç 151-300 ağaç 301 ve üzeri ağaç Hiç ağacım yok Total Akçapınar 7,1 28,6 7,1 28,6 28,6 100 Armutlu 13,3 20,0 13,3 6,7 46,7 100 Bozdam 11,1 11,1 44,4 33,3 100 DEREĠÇĠ 80,0 20,0 100 HAMZALAR 27,8 27,8 22,2 5,6 16,7 100 HARMANPINAR 15,4 7,7 15,4 61,5 100 Hacılar 40,0 10,0 20,0 10,0 10,0 10,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 40,0 20,0 40,0 100 Karacaardıç 33,3 13,3 20,0 33,3 100 Kildere 52,6 21,1 26,3 100 Kovanlık 25,0 25,0 50,0 100 Kozağaç 50,0 50,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 20,0 40,0 6,7 6,7 26,7 100 Pınarcık 23,1 7,7 15,4 15,4 30,8 7,7 100 SARIOĞLAN 18,2 45,5 18,2 9,1 9,1 100 Sazlı 8,3 16,7 16,7 58,3 100 SÖĞÜT 60,0 20,0 20,0 100 TaĢbaĢı 10,0 20,0 30,0 10,0 10,0 20,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 36,4 9,1 18,2 9,1 27,3 100 Yolören 15,4 23,1 7,7 23,1 23,1 7,7 100 ÇAĞLAYAN 25,0 50,0 25,0 100 MERKEZ 25,0 8,3 16,7 16,7 33,3 100 Boyalı 60,0 10,0 10,0 10,0 10,0 100 Total 24,4 18,4 10,8 10,4 18,4 17,6 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 105

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ELMA) A-2 ) D- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ELMA) Denek Yüzde 0-5 yıllık 55 22,0 6-10 yıllık 52 20,8 11-20 yıllık 46 18,4 Hiç biri- Ağacım yok 45 18,0 31-60 yıllık 32 12,8 21-30 yıllık 20 8,0 Total 250 100,0 6-10 yıllık; 20.8 0-5 yıllık; 22.0 21-30 yıllık; 8.0 31-60 yıllık; 12.8 11-20 yıllık; 18.4 Hiç biri- Ağacım yok; 18.0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların elma ağaçlarının kaç yıllık oldukları ise Ģöyle; %22 si 0-5 yıllık, %20,8 i 6-10 yıllık, %18,4 ü 11-20 yıllık, %18 i hiçbir ağacı olmadığını, %12,8 i 31-60 yıllık, %8 i 21-30 yıllık ağaçlara sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %22 sinin 0-5 yıllık elma ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 106

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ELMA) 0-5 yıllık 6-10 yıllık 11-20 yıllık 21-30 yıllık 31-60 yıllık Hiç biri-ağacım yok Total Akçapınar 14,3 21,4 21,4 42,9 100 Armutlu 20,0 20,0 6,7 6,7 46,7 100 Bozdam 11,1 22,2 22,2 11,1 33,3 100 DEREĠÇĠ 60,0 20,0 20,0 100 HAMZALAR 16,7 38,9 22,2 22,2 100 HARMANPINAR 7,7 7,7 23,1 53,8 7,7 100 Hacılar 20,0 30,0 40,0 10,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 40,0 20,0 40,0 100 Karacaardıç 13,3 20,0 26,7 26,7 13,3 100 Kildere 42,1 21,1 10,5 26,3 100 Kovanlık 25,0 25,0 50,0 100 Kozağaç 50,0 50,0 100 Anketin Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 53,3 20,0 26,7 100 Pınarcık 7,7 46,2 23,1 15,4 7,7 100 SARIOĞLAN 18,2 54,5 9,1 9,1 9,1 100 Sazlı 50,0 8,3 41,7 100 SÖĞÜT 60,0 20,0 20,0 100 TaĢbaĢı 30,0 10,0 10,0 30,0 20,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 36,4 27,3 9,1 27,3 100 Yolören 7,7 38,5 23,1 15,4 7,7 7,7 100 ÇAĞLAYAN 25,0 25,0 25,0 25,0 100 MERKEZ 16,7 16,7 25,0 8,3 8,3 25,0 100 Boyalı 30,0 30,0 20,0 10,0 10,0 100 Total 22,0 20,8 18,4 8,0 12,8 18,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 107

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ELMA) Denek Yüzde 0-5 ton arası 161 64,4 Hiç toplamadım 44 17,6 Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ELMA) Hiç toplamadım; 17.6 6-11 ton arası; 10.0 6-11 ton arası 25 10,0 12-17 ton arası 10 4,0 25 ve üzeri ton arası 7 2,8 18-24 ton arası 2 0,8 Üretimini yapmıyorum 1 0,4 Total 250 100,0 0-5 ton arası; 64.4 Üretimini yapmıyorum; 0.4 12-17 ton arası; 4.0 25 ve üzeri ton arası; 2.8 18-24 ton arası; 0.8 Meyve üretimi yapan katılımcıların elma üretim değerleri ise Ģöyle; %64,4 ü 0-5 ton arası, %17,6 sı hiç toplamadığını, %10 u 6-11 ton arası, %4 ü 12-17 ton arası, %2,8 i 25 ton ve üzeri, %0,8 i 18-24 ton arası, % 0,4 ü ise üretimini yapmadığını belirtti. Elma üretimi yapanların çoğunluğu, 0-5 ton gibi küçük kapsamlı üretimler yapmaktadırlar. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 108

0-5 ton arası Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ELMA) 6-11 ton arası 12-17 ton arası 18-24 ton arası 25 ve üzeri ton arası Hiç toplamadım Üretimini yapmıyorum Akçapınar 50,0 21,4 7,1 21,4 100 Armutlu 40,0 6,7 53,3 100 Bozdam 22,2 22,2 11,1 11,1 22,2 11,1 100 DEREĠÇĠ 80,0 20,0 100 HAMZALAR 72,2 5,6 22,2 100 HARMANPINAR 53,8 23,1 15,4 7,7 100 Hacılar 80,0 10,0 10,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 80,0 20,0 100 Karacaardıç 80,0 6,7 6,7 6,7 100 Kildere 68,4 5,3 26,3 100 Kovanlık 25,0 25,0 50,0 100 Anketin Kozağaç 50,0 50,0 100 Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 73,3 26,7 100 Pınarcık 76,9 7,7 7,7 7,7 100 SARIOĞLAN 90,9 9,1 100 Sazlı 75,0 8,3 8,3 8,3 100 SÖĞÜT 60,0 20,0 20,0 100 TaĢbaĢı 60,0 20,0 20,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 54,5 18,2 27,3 100 Yolören 76,9 15,4 7,7 100 ÇAĞLAYAN 25,0 25,0 25,0 25,0 100 MERKEZ 58,3 8,3 8,3 25,0 100 Boyalı 80,0 10,0 10,0 100 Total 64,4 10,0 4,0 0,8 2,8 17,6 0,4 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 109

KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ÜZÜM(Çubuk) BULGULARI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 110 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ÜZÜM(Çubuk)) A-2 ) C- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ÜZÜM(Çubuk)) Denek Yüzde Hiç arazim yok 162 64,8 2-5 dönüm; 12.8 2-5 dönüm 32 12,8 0-1 dönüm 27 10,8 6-10 dönüm 16-21 dönüm 11-16 dönüm 13 5,2 10 4,0 6 2,4 Total 250 100,0 Hiç arazim yok; 64.8 0-1 dönüm; 10.8 6-10 dönüm; 5.2 16-21 11-16 dönüm; 4.0 dönüm; 2.4 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÜZÜM(Çubuk) ağaçlarının arazi alanları ise Ģöyle; %64,8 i hiç arazisi olmadığını, %12,8 i 2-5 dönüm, %10,8 i 0-1 dönüm, %5,2 si 6-10 dönüm, %4 ü 16-21 dönüm, %2,4 ü 11-16 dönüm ağaç arazi alanına sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %35,2 sinin ÜZÜM(Çubuk) ağaç arazisi alanı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 111

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ÜZÜM(Çubuk)) 0-1 dönüm 2-5 dönüm 6-10 dönüm 11-16 dönüm 16-21 dönüm Hiç arazim yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 26,7 13,3 60,0 100 Bozdam 22,2 77,8 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 16,7 16,7 16,7 11,1 22,2 16,7 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 30,0 10,0 10,0 10,0 40,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 20,0 20,0 60,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 15,8 10,5 73,7 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 6,7 40,0 13,3 6,7 6,7 26,7 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 9,1 54,5 9,1 27,3 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 60,0 40,0 100 TaĢbaĢı 30,0 30,0 10,0 30,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 18,2 27,3 9,1 9,1 9,1 27,3 100 Yolören 7,7 7,7 7,7 76,9 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 8,3 8,3 83,3 100 Boyalı 10,0 10,0 10,0 70,0 100 Total 10,8 12,8 5,2 2,4 4,0 64,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 112

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ÜZÜM(Çubuk)) Hiç ağacım yok 301 ve üzeri ağaç Denek Yüzde 165 66,0 38 15,2 0-50 ağaç 20 8,0 151-300 ağaç 13 5,2 51-100 ağaç 10 4,0 101-150 ağaç 4 1,6 Total 250 100,0 Hiç ağacım yok; 66.0 A-2 ) - B- Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ÜZÜM(Çubuk)) 301 ve üzeri ağaç; 15.2 101-150 ağaç; 1.6 0-50 ağaç; 8.0 151-300 ağaç; 5.2 51-100 ağaç; 4.0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÜZÜM(Çubuk) ağacı sayıları ise Ģöyle; %66 sı hiç ağacı olmadığını, %15,2 si 301 ve üzeri ağaç, %8 i 0-50 ağaç, % 5,2 si 151-300 ağaç, %4 ü 51-100 ağaç, %1,6 sı 101-150 ağaç sahibi olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %34 ünün ÜZÜM(Çubuk) ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 113

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ÜZÜM(Çubuk)) 0-50 ağaç 51-100 ağaç 101-150 ağaç 151-300 ağaç 301 ve üzeri ağaç Hiç ağacım yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 6,7 33,3 60,0 100 Bozdam 11,1 88,9 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 11,1 5,6 5,6 11,1 44,4 22,2 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 30,0 10,0 20,0 40,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 20,0 20,0 60,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 5,3 5,3 10,5 5,3 73,7 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 6,7 6,7 6,7 53,3 26,7 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 9,1 9,1 45,5 36,4 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 60,0 40,0 100 TaĢbaĢı 30,0 20,0 10,0 10,0 30,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 9,1 18,2 36,4 27,3 100 Yolören 7,7 7,7 7,7 76,9 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 8,3 8,3 83,3 100 Boyalı 10,0 10,0 10,0 70,0 100 Total 8,0 4,0 1,6 5,2 15,2 66,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 114

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ÜZÜM(Çubuk)) A-2 ) D- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ÜZÜM(Çubuk)) Hiç biri- Ağacım yok Denek Yüzde 164 65,6 0-5 yıllık 29 11,6 6-10 yıllık 24 9,6 11-20 yıllık 17 6,8 31-60 yıllık 11 4,4 21-30 yıllık 5 2,0 Total 250 100,0 Hiç biri- Ağacım yok; 65.6 0-5 yıllık; 11.6 6-10 yıllık; 9.6 11-20 yıllık; 6.8 31-60 yıllık; 4.4 21-30 yıllık; 2.0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÜZÜM(Çubuk) ağaçlarının kaç yıllık oldukları ise Ģöyle; %65,6 sı hiçbir ağacı olmadığını, %11,6 sı 0-5 yıllık, %9,6 sı 6-10 yıllık, %6,8 i 11-20 yıllık, %4,4 ü 31-60 yıllık, %2 si 21-30 yıllık ağaçlara sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %11,6 sının 0-5 yıllık ÜZÜM(Çubuk) ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 115

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ÜZÜM(Çubuk)) 0-5 yıllık 6-10 yıllık 11-20 yıllık 21-30 yıllık 31-60 yıllık Hiç biri-ağacım yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 26,7 6,7 6,7 60,0 100 Bozdam 11,1 88,9 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 16,7 27,8 27,8 11,1 16,7 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 40,0 10,0 10,0 40,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 40,0 60,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 15,8 10,5 73,7 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 33,3 26,7 13,3 26,7 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 27,3 18,2 27,3 27,3 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 20,0 20,0 60,0 100 TaĢbaĢı 10,0 10,0 10,0 40,0 30,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 54,5 9,1 9,1 27,3 100 Yolören 15,4 7,7 76,9 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 8,3 8,3 83,3 100 Boyalı 30,0 70,0 100 Total 11,6 9,6 6,8 2,0 4,4 65,6 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 116

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) Denek Yüzde Hiç toplamadım 161 64,4 0-5 ton arası 77 30,8 6-11 ton arası 6 2,4 Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) 0-5 ton arası; 30.8 6-11 ton arası; 2.4 12-17 ton arası 2 0,8 Üretimini yapmıyorum 2 0,8 18-24 ton arası 1 0,4 25 ve üzeri ton arası 1 0,4 Total 250 100,0 Hiç toplamadım; 64.4 12-17 ton arası; 0.8 Üretimini yapmıyorum; 0.8 18-24 ton 25 ve üzeri arası; 0.4 ton arası; 0.4 Meyve üretimi yapan katılımcıların ÜZÜM(Çubuk) üretim değerleri ise Ģöyle; %64,4 ü hiç toplamadığını, % 30,8 i 0-5 ton arası üretim yaptıklarını bildirmiģlerdir. Diğer üretim miktarları, tablo ve grafikte görüldüğü üzeredir. ÜZÜM(Çubuk) üretimi yapanların çoğunluğu, 0-5 ton gibi küçük kapsamlı üretimler yapmaktadırlar. Bununla beraber meyve üreticileri arasında ÜZÜM(Çubuk) üretenler üretmeyenlerin yaklaģık yarısı kadardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 117

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) 0-5 ton arası 6-11 ton arası 12-17 ton arası 18-24 ton arası 25 ve üzeri ton arası Hiç toplamadım Üretimini yapmıyorum Akçapınar 100,0 100 Armutlu 46,7 53,3 100 Bozdam 11,1 66,7 22,2 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 77,8 5,6 16,7 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 50,0 10,0 40,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 40,0 60,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 21,1 78,9 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 53,3 13,3 6,7 26,7 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 72,7 27,3 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 60,0 40,0 100 TaĢbaĢı 60,0 10,0 30,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 72,7 27,3 100 Yolören 23,1 76,9 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 8,3 8,3 83,3 100 Boyalı 20,0 10,0 70,0 100 Total 30,8 2,4 0,8 0,4 0,4 64,4 0,8 100 Total Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 118

KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ARMUT BULGULARI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 119 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ARMUT) A-2 ) C- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ARMUT) Denek Yüzde Hiç arazim yok 222 88,8 0-1 dönüm 17 6,8 2-5 dönüm 9 3,6 6-10 dönüm 2 0,8 Total 250 100,0 Hiç arazim yok; 88.8 6-10 dönüm; 0.8 0-1 dönüm; 6.8 2-5 dönüm; 3.6 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların armut ağaçlarının arazi alanları ise Ģöyle; %88,8 i hiç arazisi olmadığını, %6,8 i 0-1 dönüm, %3,6 sı 2-5 dönüm, %0,8 i 6-10 dönüm ağaç arazi alanına sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %11,2 sinin armut ağaç arazisi alanı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 120

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ARMUT) 0-1 dönüm 2-5 dönüm 6-10 dönüm Hiç arazim yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 6,7 93,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 40,0 60,0 100 HAMZALAR 5,6 11,1 83,3 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 30,0 70,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 20,0 80,0 100 Karacaardıç 6,7 93,3 100 Kildere 10,5 89,5 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 50,0 50,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 9,1 90,9 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 20,0 80,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 9,1 9,1 72,7 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 16,7 8,3 75,0 100 Boyalı 10,0 10,0 80,0 100 Total 6,8 3,6 0,8 88,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 121

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ARMUT) A-2 ) - B- Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ARMUT) Hiç ağacım yok Denek Yüzde 220 88,0 0-50 ağaç; 9.2 0-50 ağaç 23 9,2 51-100 ağaç 3 1,2 Hiç ağacım yok; 88.0 51-100 ağaç; 1.2 151-300 ağaç 2 0,8 151-300 ağaç; 0.8 301 ve üzeri ağaç 2 0,8 Total 250 100,0 301 ve üzeri ağaç; 0.8 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların armut ağacı sayıları ise Ģöyle; %88 i hiç ağacı olmadığını, %9,2 si 0-50 ağaç, %1,2 si 51-100 ağaç, % 0,8 i 151-300 ağaç, %0,4 ü 301 ve üzeri ağaç sahibi olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %12 sinin armut ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 122

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ARMUT) 0-50 ağaç 51-100 ağaç 151-300 ağaç 301 ve üzeri ağaç Hiç ağacım yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 6,7 93,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 40,0 60,0 100 HAMZALAR 11,1 5,6 83,3 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 30,0 10,0 60,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 20,0 80,0 100 Karacaardıç 6,7 93,3 100 Kildere 10,5 89,5 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 50,0 50,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 9,1 90,9 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 20,0 10,0 70,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 9,1 9,1 72,7 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 16,7 8,3 75,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 9,2 1,2 0,8 0,8 88 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 123

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ARMUT) A-2 ) D- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ARMUT) Hiç biri- Ağacım yok Denek Yüzde 222 88,8 0-5 yıllık 10 4,0 6-10 yıllık 8 3,2 11-20 yıllık 5 2,0 21-30 yıllık 4 1,6 31-60 yıllık 1 0,4 Total 250 100,0 Hiç biri- Ağacım yok; 88.8 31-60 yıllık; 0.4 0-5 yıllık; 4.0 6-10 yıllık; 3.2 11-20 yıllık; 2.0 21-30 yıllık; 1.6 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların armut ağaçlarının kaç yıllık oldukları ise Ģöyle; %88,8 i hiçbir ağacı olmadığını, %4 ü 0-5 yıllık, %3,2 si 6-10 yıllık, %2 si 11-20 yıllık, %1,6 sı 21-30 yıllık, %0,4 ü 31-60 yıllık ağaçlara sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %4 ünün 0-5 yıllık armut ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 124

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ARMUT) 0-5 yıllık 6-10 yıllık 11-20 yıllık 21-30 yıllık 31-60 yıllık Hiç biri-ağacım yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 6,7 93,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 20,0 20,0 60,0 100 HAMZALAR 5,6 5,6 5,6 83,3 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 20,0 10,0 70,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 20,0 80,0 100 Karacaardıç 6,7 93,3 100 Kildere 10,5 89,5 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 50,0 50,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 9,1 90,9 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 20,0 80,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 18,2 9,1 72,7 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 8,3 8,3 8,3 75,0 100 Boyalı 10,0 10,0 80,0 100 Total 4,0 3,2 2,0 1,6 0,4 88,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 125

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ARMUT) Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ARMUT) Hiç toplamadım Denek Yüzde 219 87,6 0-5 ton arası; 11.2 0-5 ton arası 28 11,2 Üretimini yapmıyorum 2 0,8 Hiç toplamadım; 87.6 Üretimini yapmıyorum; 0.8 6-11 ton arası 1 0,4 6-11 ton arası; 0.4 Total 250 100,0 Meyve üretimi yapan katılımcıların armut üretim değerleri ise Ģöyle; %87,6 sı hiç toplamadığını, % 11,2 si 0-5 ton arası, %0,8 i üretim yapmadığını, %0,4 ü 6-11 ton arası üretim yaptıklarını bildirmiģlerdir. Armut üretimi yapanların çoğunluğu, 0-5 ton gibi küçük kapsamlı üretimler yapmaktadırlar. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 126

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ARMUT) 0-5 ton arası 6-11 ton arası Hiç toplamadım Üretimini yapmıyorum Total Anketin Yapıldığı Köy Akçapınar 100,0 100 Armutlu 6,7 93,3 100 Bozdam 77,8 22,2 100 DEREĠÇĠ 40,0 60,0 100 HAMZALAR 16,7 83,3 100 HARMANPINAR 7,7 92,3 100 Hacılar 40,0 60,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 20,0 80,0 100 Karacaardıç 6,7 93,3 100 Kildere 10,5 89,5 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Kozağaç 50,0 50,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 7,7 92,3 100 SARIOĞLAN 9,1 90,9 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 20,0 80,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 27,3 72,7 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 16,7 8,3 75,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 11,2 0,4 87,6 0,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 127

KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ ÇĠLEK(Fide) BULGULARI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 128 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ÇĠLEK(Fide) Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ÇĠLEK(Fide) Denek Yüzde Hiç arazim yok 242 96,8 0-1 dönüm 6 2,4 Hiç arazim yok; 96.8 0-1 dönüm; 2.4 2-5 dönüm 2 0,8 Total 250 100,0 2-5 dönüm; 0.8 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÇĠLEK(Fide) arazi alanları ise Ģöyle; %96,8 i hiç arazisi olmadığını, %2,4 ü 0-1 dönüm, %0,8 i 2-5 dönüm ağaç arazi alanına sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %3,2 sinin ÇĠLEK(Fide) ağaç arazisi alanı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 129

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (ÇĠLEK(Fide) 0-1 dönüm 2-5 dönüm Hiç arazim yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 13,3 13,3 73,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 10,0 90,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 20,0 80,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 2,4 0,8 96,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 130

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ÇĠLEK(Fide) A-2 ) - B- Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ÇĠLEK(Fide) Hiç ağacım yok Denek Yüzde 241 96,4 0-50 ağaç 4 1,6 301 ve üzeri ağaç 4 1,6 51-100 ağaç 1 0,4 Total 250 100,0 Hiç ağacım yok; 96.4 0-50 ağaç; 1.6 301 ve üzeri ağaç; 1.6 51-100 ağaç; 0.4 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÇĠLEK(Fide) sayıları ise Ģöyle; %96,4 ü hiç ağacı olmadığını, %1,6 sı 0-50 ağaç, %1,6 sı 301 ve üzeri ağaç, % 0,4 ü 51-100 ağaç sahibi olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %3,6 sının ÇĠLEK(Fide) ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 131

Anketin Yapıldığı Köy Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (ÇĠLEK(Fide) 0-50 ağaç 51-100 ağaç 301 ve üzeri ağaç Hiç ağacım yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 26,7 73,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 10,0 90,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 20,0 80,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 8,3 91,7 100 Boyalı 100,0 100 Total 1,6 0,4 1,6 96,4 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 132

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ÇĠLEK(Fide) A-2 ) D- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ÇĠLEKFide) Denek Yüzde Hiç biri- Ağacım yok 242 96,8 Hiç biri- Ağacım yok; 96.8 0-5 yıllık; 2.8 0-5 yıllık 7 2,8 6-10 yıllık 1 0,4 6-10 yıllık; 0.4 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÇĠLEK(Fide) kaç yıllık oldukları ise Ģöyle; %96,8 i hiçbir ağacı olmadığını, %2,8 i 0-5 yıllık, %0,4 ü 6-10 yıllık ağaçlara sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %2,8 inin 0-5 yıllık ÇĠLEK(Fide) sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 133

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (ÇĠLEK(Fide) 0-5 yıllık 6-10 yıllık Hiç biri-ağacım yok Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 26,7 73,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 10,0 90,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 10,0 10,0 80,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 2,8 0,4 96,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 134

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ÇĠLEKFide) Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ÇĠLEK(Fide) Hiç toplamadım Denek Yüzde 239 95,6 0-5 ton arası 7 2,8 Üretimini yapmıyorum 6-11 ton arası 12-17 ton arası 2 0,8 1 0,4 1 0,4 Total 250 100,0 Hiç toplamadım; 95.6 0-5 ton arası; 2.8 Üretimini yapmıyorum; 0.8 12-17 ton arası; 0.4 6-11 ton arası; 0.4 Meyve üretimi yapan katılımcıların ÇĠLEK(Fide) üretim değerleri ise Ģöyle; %95,6 sı hiç toplamadığını, % 2,8 i 0-5 ton arası, %0,8 i üretimini yapmadığını, %0,4 ü 6-11 ton arası, %0,4 ü 12-17 ton arası üretim yaptıklarını bildirmiģlerdir. ÇĠLEK(Fide) üretimi yapanların çoğunluğu, 0-5 ton gibi küçük kapsamlı üretimler yapmaktadırlar. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 135

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (ÇĠLEK(Fide) 0-5 ton arası 6-11 ton arası 12-17 ton arası Hiç toplamadım Üretimini yapmıyorum Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 13,3 6,7 6,7 73,3 100 Bozdam 77,8 22,2 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 10,0 90,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 25,0 75,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 20,0 80,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 8,3 91,7 100 Boyalı 100,0 100 Total 2,8 0,4 0,4 95,6 0,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 136

KÖYLERDE MEYVECĠLĠK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ KĠRAZ BULGULARI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 137 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (KĠRAZ) Hiç arazim yok Denek Yüzde 179 71,6 2-5 dönüm 27 10,8 0-1 dönüm 22 8,8 6-10 dönüm 13 5,2 16-21 dönüm 11-16 dönüm 5 2,0 4 1,6 Total 250 100,0 Hiç arazim yok; 71.6 A-2 ) C- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (KĠRAZ) 2-5 dönüm; 10.8 0-1 dönüm; 8.8 6-10 dönüm; 5.2 16-21 dönüm; 2.0 11-16 dönüm; 1.6 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların kiraz ağaçlarının arazi alanları ise Ģöyle; %71,6 sı hiç arazisi olmadığını, %10,8 i 2-5 dönüm, %8,8 i 0-1 dönüm, %5,2 si 6-10 dönüm, %2 si 16-21 dönüm, %1,6 sı 11-16 dönüm ağaç arazi alanına sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %28,4 ünün kiraz ağaç arazisi alanı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 138

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınızın Arazi alanı ne kadar? (KĠRAZ) 0-1 dönüm 2-5 dönüm 6-10 dönüm 11-16 dönüm 16-21 dönüm Hiç arazim yok Total Akçapınar 7,1 14,3 78,6 100 Armutlu 6,7 13,3 6,7 6,7 66,7 100 Bozdam 11,1 88,9 100 DEREĠÇĠ 20,0 20,0 20,0 40,0 100 HAMZALAR 11,1 11,1 5,6 72,2 100 HARMANPINAR 15,4 84,6 100 Hacılar 30,0 40,0 10,0 20,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 40,0 40,0 20,0 100 Karacaardıç 6,7 6,7 6,7 80,0 100 Kildere 5,3 5,3 5,3 84,2 100 Kovanlık 50,0 25,0 25,0 100 Kozağaç 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 6,7 6,7 86,7 100 Pınarcık 23,1 7,7 7,7 7,7 53,8 100 SARIOĞLAN 27,3 72,7 100 Sazlı 8,3 91,7 100 SÖĞÜT 20,0 20,0 60,0 100 TaĢbaĢı 10,0 20,0 10,0 60,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 90,9 100 Yolören 7,7 7,7 84,6 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 8,3 8,3 8,3 75,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 8,8 10,8 5,2 1,6 2,0 71,6 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 139

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (KĠRAZ) Hiç ağacım yok Denek Yüzde 179 71,6 0-50 ağaç 35 14,0 101-150 ağaç 13 5,2 51-100 ağaç 8 3,2 151-300 ağaç 301 ve üzeri ağaç 8 3,2 7 2,8 Total 250 100,0 Hiç ağacım yok; 71.6 A-2 ) - B- Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (KĠRAZ) 301 ve üzeri ağaç; 2.8 0-50 ağaç; 14.0 101-150 ağaç; 5.2 51-100 ağaç; 3.2 151-300 ağaç; 3.2 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların kiraz ağacı sayıları ise Ģöyle; %71,6 sı hiç ağacı olmadığını, %14 ü 0-50 ağaç, %5,2 si 101-150 ağaç, % 3,2 si 51-100 ağaç, %3,2 si 151-300 ağaç, %2,8 i 301 ve üzeri ağaç sahibi olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %28,4 ünün kiraz ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 140

Üretimini yaptığınız meyvelerden Kaç adet Ağacınız var? (KĠRAZ) 0-50 ağaç 51-100 ağaç 101-150 ağaç 151-300 ağaç 301 ve üzeri ağaç Hiç ağacım yok Total Akçapınar 14,3 7,1 78,6 100 Armutlu 6,7 20,0 6,7 66,7 100 Bozdam 11,1 88,9 100 DEREĠÇĠ 20,0 20,0 60,0 100 HAMZALAR 11,1 11,1 5,6 72,2 100 HARMANPINAR 7,7 7,7 84,6 100 Hacılar 30,0 10,0 20,0 10,0 10,0 20,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 40,0 20,0 20,0 20,0 100 Karacaardıç 13,3 6,7 80,0 100 Kildere 10,5 5,3 84,2 100 Kovanlık 75,0 25,0 100 Kozağaç 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 13,3 86,7 100 Pınarcık 46,2 53,8 100 SARIOĞLAN 27,3 72,7 100 Sazlı 8,3 91,7 100 SÖĞÜT 20,0 20,0 60,0 100 TaĢbaĢı 10,0 10,0 10,0 10,0 60,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 90,9 100 Yolören 15,4 84,6 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 16,7 8,3 75,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 14,0 3,2 5,2 3,2 2,8 71,6 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 141

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (KĠRAZ) A-2 ) D- Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (KĠRAZ) Hiç biri- Ağacım yok Denek Yüzde 180 72,0 0-5 yıllık 28 11,2 6-10 yıllık 21 8,4 11-20 yıllık 13 5,2 Hiç biri- Ağacım yok; 72.0 0-5 yıllık; 11.2 6-10 yıllık; 8.4 11-20 yıllık; 5.2 21-30 yıllık 6 2,4 31-60 yıllık 2 0,8 Total 250 100,0 31-60 yıllık; 0.8 21-30 yıllık; 2.4 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların kiraz ağaçlarının kaç yıllık oldukları ise Ģöyle; %72 si hiçbir ağacı olmadığını, %11,2 si 0-5 yıllık, %8,4 ü 6-10 yıllık, %5,2 si 11-20 yıllık, %2,4 ü 21-30 yıllık, %0,8 i 31-60 yıllık ağaçlara sahip olduklarını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretenlerin %11,2 sinin 0-5 yıllık kiraz ağacı sahipliği vardır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 142

Üretimini yaptığınız meyve ağaçlarınız Kaç yıllık? (KĠRAZ) 0-5 yıllık 6-10 yıllık 11-20 yıllık 21-30 yıllık 31-60 yıllık Hiç biri-ağacım yok Total Akçapınar 7,1 7,1 7,1 78,6 100 Armutlu 20,0 6,7 6,7 66,7 100 Bozdam 11,1 88,9 100 DEREĠÇĠ 80,0 20,0 100 HAMZALAR 11,1 16,7 72,2 100 HARMANPINAR 7,7 7,7 84,6 100 Hacılar 40,0 30,0 30,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 80,0 20,0 100 Karacaardıç 6,7 6,7 6,7 80,0 100 Kildere 10,5 5,3 84,2 100 Kovanlık 50,0 25,0 25,0 100 Kozağaç 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 6,7 6,7 86,7 100 Pınarcık 7,7 15,4 23,1 53,8 100 SARIOĞLAN 9,1 18,2 72,7 100 Sazlı 8,3 91,7 100 SÖĞÜT 20,0 20,0 60,0 100 TaĢbaĢı 30,0 10,0 60,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 90,9 100 Yolören 7,7 7,7 84,6 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 16,7 8,3 75,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 11,2 8,4 5,2 2,4 0,8 72,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 143

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (KĠRAZ) 0-5 ton arası 6-11 ton arası Hiç toplamadım Üretimini yapmıyorum Total Akçapınar 21,4 78,6 100 Armutlu 33,3 66,7 100 Bozdam 11,1 66,7 22,2 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 27,8 72,2 100 HARMANPINAR 15,4 84,6 100 Anketin Yapıldığı Köy Hacılar 70,0 10,0 20,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 20,0 80,0 100 Kildere 15,8 84,2 100 Kovanlık 75,0 25,0 100 Kozağaç 100,0 100 KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 13,3 86,7 100 Pınarcık 46,2 53,8 100 SARIOĞLAN 27,3 72,7 100 Sazlı 8,3 91,7 100 SÖĞÜT 40,0 60,0 100 TaĢbaĢı 40,0 60,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 9,1 90,9 100 Yolören 7,7 7,7 84,6 100 ÇAĞLAYAN 25,0 75,0 100 MERKEZ 25,0 75,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 27,6 0,8 70,8 0,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 144

Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (KĠRAZ) Hangi meyvelerin üretimini ne kadar yapıyorsunuz? (KĠRAZ) Denek Yüzde Hiç toplamadım 177 70,8 0-5 ton arası; 27.6 0-5 ton arası 69 27,6 6-11 ton arası Üretimini yapmıyorum 2 0,8 2 0,8 Total 250 100,0 Hiç toplamadım; 70.8 6-11 ton arası; 0.8 Üretimini yapmıyorum; 0.8 Meyve üretimi yapan katılımcıların kiraz üretim değerleri ise Ģöyle; %70,8 i hiç toplamadığını, % 27,6 sı 0-5 ton arası üretim yaptıklarını bildirmiģlerdir. Diğer üretim miktarları, tablo ve grafikte görüldüğü üzeredir. Kiraz üretimi yapanların çoğunluğu, 0-5 ton gibi küçük kapsamlı üretimler yapmaktadırlar. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 145

KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 146 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Ürünlerinizde Kurutma iģlemi yapıyor musunuz? Hayır yapmıyoru m Denek Yüzde Geçerli Yüzde 188 75,2 77,4 Hayır yapmıyorum; 77.4 Ürünlerinizde Kurutma iģlemi yapıyor musunuz? Evet yapıyorum; 22.6 Evet yapıyorum 55 22,0 22,6 Total 243 97,2 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden; %77,4 ü ürünlerinde kurutma yapmadığını, %22,6 sı ürünlerinde kurutma yapığını belirtmiģlerdir. AraĢtırmamıza katılan deneklerin meyve üretim ve ürünleri kurutma değerleri beraber ele alındığında meyve üretimi yapanların yaklaģık 4 de 3 ünün kurutma iģlemi yapmadığı dikkat çekmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 147

Ürünlerinizde Kurutma iģlemi yapmıyorsanız Sebebi nedir? Maddi getirisi yok Pazarlama imkanı yok Bölgede tesis yok Yeterli arazi ağacım yok ĠĢ gücüm yok Diğer...... Sebeb belirtmedi AlıĢmadık kurutmalığa Denek Yüzde Geçerli Yüzde 69 27,6 36,7 38 15,2 20,2 32 12,8 17,0 16 6,4 8,5 11 4,4 5,9 11 4,4 5,9 9 3,6 4,8 2 0,8 1,1 Total 188 75,2 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden ürünlerinde kurutma iģlemi yapmayanların sebepleri ise Ģöyle; %36,7 si maddi getirisi olmadığını, %20,2 si pazarlama imkanının olmadığını, %17 si bölgede tesis olmadığını, %8,5 i yeterli arazi ve ağacı olmadığını, %5,9 u iģ gücünün olmadığını, %5,9 diğer sebeplerden kaynaklandığını, %4,8 i sebep belirtmek istemediğini, % 1,1 i kurutmalığa alıģmadığını bildirdi. Bölgede tesis olmaması, pazarlama imkanının ve maddi getirisinin olmaması nedeniyle kurutma yapmayanların, genel olarak kurutma yapmayanlara oranı, %73,9 dur. Bölgeye tesis kurulması ve pazarlama imkanının sağlanması neticesinde metaların maddi getirisinin artma olasılığı da yüksek olduğu için kurutma yapmayanların bu yüksek yüzdeli kesimine hitap edilmiģ olur. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 148

SEBEB- Ürünlerinizde Kurutma iģlemi yapmıyorsanız Sebebi nedir? Pazarlama imkanı yok; 20.2 Bölgede tesis yok; 17.0 Yeterli arazi ağacım yok; 8.5 ĠĢ gücüm yok; 5.9 Diğer... ; 5.9 Sebeb belirtmedi; 4.8 Maddi getirisi yok; 36.7 AlıĢmadık kurutmalığa; 1.1 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 149

Üretimini yaptığınız meyveleri en çok hangi usulle kurutuyorsunuz? C-5)-Üretimini yaptığınız meyveleri en çok hangi usulle kurutuyorsunuz? Denek Yüzde Cevap yok 165 66,0 3- Açık hava 85 34,0 Cevap yok; 66.0 3- Açık hava; 34.0 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %66 sı soruya cevap vermezken, %34 ü ürünlerini en çok açık havada kuruttuğunu belirtmiģtir. Açık hava kurutmacılığına alternatif olarak fırın ve dolap kurutmacılığı yaygınlaģtırılabilir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 150

Kurutma Usulü C-5)-Kurutma Usulü Denek Yüzde Geçerli Yüzde Gölgede; 10.6 GüneĢte 71 28,4 83,5 Gölgede 9 3,6 10,6 Usul Belirtmed i 5 2,0 5,9 Total 85 34,0 100,0 GüneĢte; 83.5 Usul Belirtmedi; 5.9 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; Ürünlerini açık havada kurutan deneklerin, %83,5 i güneģte kurutma yaptığını, %10,6 sı gölgede kurutma yaptığını belirtirken % 5,9 u ise usul belirtmedi. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 151

KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI ELMA Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 152 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ELMA) A-4)-A-Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ELMA) Denek Yüzde Hiç Kurutma yapmadım 230 92,0 Hiç Kurutma yapmadım; 92.0 0-5 ton arası; 8.0 0-5 ton arası 20 8,0 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların elma meyvesinde kurutma iģlemlerinin oranı ise Ģöyle; %92 si hiç kurutma yapmadığını, %8 i ise 0-5 ton arası kurutma yaptığını belirtmiģtir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların % 8 i 0-5 ton arası elma kurutma iģlemi yapmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 153

A-Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ELMA) 0-5 ton arası Hiç Kurutma yapmadım Total Akçapınar 7,1 92,9 100 Armutlu 20,0 80,0 100 Bozdam 11,1 88,9 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 50,0 50,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 40,0 60,0 100 Karacaardıç 13,3 86,7 100 Kildere 5,3 94,7 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 6,7 93,3 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 8,0 92,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 154

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ELMA) A-4)-B-Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ELMA) Denek Yüzde Gelir elde etmiyorum 230 92,0 Gelir elde etmiyorum; 92.0 0-5000 TL; 8.0 0-5000 TL 20 8,0 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların elma meyvesindeki kurutma iģlemlerinden elde ettikleri gelirlerin oranı ise Ģöyle; %92 si gelir elde etmediğini, %8 i ise 0-5000 TL arası gelir elde ettiğini belirtmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 155

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ELMA) 0-5000 TL Gelir elde etmiyorum Total Akçapınar 7,1 92,9 100 Armutlu 20,0 80,0 100 Bozdam 11,1 88,9 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 50,0 50,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 40,0 60,0 100 Karacaardıç 13,3 86,7 100 Kildere 5,3 94,7 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 6,7 93,3 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 20,0 80,0 100 Total 8,0 92,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 156

KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI ÜZÜM(Çubuk) Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 157 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) A-4)-A-Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) Hiç Kurutma yapmadım Denek Yüzde 220 88,0 Hiç Kurutma yapmadım; 88.0 0-5 ton arası; 11.6 0-5 ton arası 29 11,6 6-11 ton arası 1 0,4 6-11 ton arası; 0.4 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÜZÜM(Çubuk) meyvesinde kurutma iģlemlerinin oranı ise Ģöyle; %88 i hiç kurutma yapmadığını, %11,6 sı ise 0-5 ton arası, %0,4 ü ise 6-11 ton arası kurutma yaptığını belirtmiģtir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların % 11,6 sı 0-5 ton arası ÜZÜM(Çubuk) kurutma iģlemi yapmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 158

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) 0-5 ton arası 6-11 ton Hiç Kurutma arası yapmadım Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 46,7 53,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 66,7 33,3 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 20,0 80,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 26,7 6,7 66,7 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 9,1 90,9 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 18,2 81,8 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 11,6 0,4 88,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 159

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) Denek Yüzde A-4)-B-Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) Gelir elde etmiyorum 220 88,0 0-5000 TL 25 10,0 5001-15000 TL 2 0,8 Gelir elde etmiyorum; 88.0 0-5000 TL; 10.0 5001-15000 TL; 0.8 25.001 ve üzeri 15.001-25000 TL 2 0,8 1 0,4 Total 250 100,0 15.001-25000 TL; 0.4 25.001 ve üzeri; 0.8 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların ÜZÜM(Çubuk) meyvesindeki kurutma iģlemlerinden elde ettikleri gelirlerin oranı ise Ģöyle; %88 i gelir elde etmediğini, %10 u 0-5000 TL arası, %0,8 i 5001-15000 TL arası, %0,8 i 25001 TL ve üzeri, %0,4 ü 15001-25000 TL arası gelir elde ettiğini belirtmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 160

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ÜZÜM(Çubuk)) 0-5000 TL 5001-15.001-25.001 ve Gelir elde 15000 TL 25000 TL üzeri etmiyorum Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 46,7 53,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 100,0 100 HAMZALAR 44,4 11,1 5,6 5,6 33,3 100 HARMANPIN AR 100,0 100 Hacılar 20,0 80,0 100 IĢıklar 50,0 50,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Kozağaç 100,0 100 Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 26,7 6,7 66,7 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 9,1 90,9 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 18,2 81,8 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 10,0 0,8 0,4 0,8 88,0 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 161

KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI ARMUT Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 162 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ARMUT) A-4)-A-Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ARMUT) Denek Yüzde Hiç Kurutma yapmadım 247 98,8 Hiç Kurutma yapmadım; 98.8 0-5 ton arası 3 1,2 0-5 ton arası; 1.2 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların armut meyvesinde kurutma iģlemlerinin oranı ise Ģöyle; %98,8 i hiç kurutma yapmadığını, %1,2 si ise 0-5 ton arası kurutma yaptığını belirtmiģtir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların % 1,2 si 0-5 ton arası armut kurutma iģlemi yapmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 163

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (ARMUT) 0-5 ton arası Hiç Kurutma yapmadım Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 6,7 93,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 5,6 94,4 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Kozağaç 100,0 100 Yapıldığı Köy KuĢça 100,0 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 1,2 98,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 164

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ARMUT) A-4)-B-Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ARMUT) Denek Yüzde Gelir elde etmiyorum 247 98,8 0-5000 TL 3 1,2 Total 250 100,0 Gelir elde etmiyorum; 98.8 0-5000 TL; 1.2 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların armut meyvesindeki kurutma iģlemlerinden elde ettikleri gelirlerin oranı ise Ģöyle; %98,8 i gelir elde etmediğini, %1,2 si ise 0-5000 TL arası gelir elde ettiğini belirtmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 165

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (ARMUT) 0-5000 TL Gelir elde etmiyorum Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 6,7 93,3 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 5,6 94,4 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 100,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 100,0 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Kozağaç 100,0 100 Anketin Yapıldığı KuĢça 100,0 100 Köy Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 1,2 98,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 166

KÖYLERDE KURUTMALIK ÜRETĠM POTANSĠYELĠ BULGULARI KĠRAZ Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 167 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (KĠRAZ) A-4)-A-Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (KĠRAZ) Denek Yüzde Hiç Kurutma yapmadım 247 98,8 0-5 ton arası 3 1,2 Total 250 100,0 Hiç Kurutma yapmadım; 98.8 0-5 ton arası; 1.2 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların kiraz meyvesinde kurutma iģlemlerinin oranı ise Ģöyle; %98, 8 i hiç kurutma yapmadığını, %1,2 si ise 0-5 ton arası kurutma yaptığını belirtmiģtir. AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların % 1,2 si 0-5 ton arası kiraz kurutma iģlemi yapmaktadır. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 168

Hangi meyvelerde ne kadar Kurutma yapıyorsunuz? (KĠRAZ) 0-5 ton arası Hiç Kurutma yapmadım Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 10,0 90,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 6,7 93,3 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 1,2 98,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 169

Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (KĠRAZ) A-4)-B-Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (KĠRAZ) Denek Yüzde Gelir elde etmiyorum 247 98,8 0-5000 TL 3 1,2 Gelir elde etmiyorum; 98.8 0-5000 TL; 1.2 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerden meyve üretimi yapanların kiraz meyvesindeki kurutma iģlemlerinden elde ettikleri gelirlerin oranı ise Ģöyle; %98,8 i gelir elde etmediğini, %1,2 si ise 0-5000 TL arası gelir elde ettiğini belirtmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 170

B-Kurutmasını yaptığınız meyvelerde ne kadar Gelir elde ediyorsunuz? (KĠRAZ) 0-5000 TL Gelir elde etmiyorum Total Akçapınar 100,0 100 Armutlu 100,0 100 Bozdam 100,0 100 DEREĠÇĠ 20,0 80,0 100 HAMZALAR 100,0 100 HARMANPINAR 100,0 100 Hacılar 10,0 90,0 100 IĢıklar 100,0 100 Karabayır 100,0 100 Karacaardıç 6,7 93,3 100 Kildere 100,0 100 Kovanlık 100,0 100 Anketin Yapıldığı Köy Kozağaç KuĢça 100,0 100,0 100 100 Kınık 100,0 100 Kızılçakır 100,0 100 Pınarcık 100,0 100 SARIOĞLAN 100,0 100 Sazlı 100,0 100 SÖĞÜT 100,0 100 TaĢbaĢı 100,0 100 Yelbeği 100,0 100 Yeniköy 100,0 100 Yolören 100,0 100 ÇAĞLAYAN 100,0 100 MERKEZ 100,0 100 Boyalı 100,0 100 Total 1,2 98,8 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 171

ÜRETĠMLE ĠLGĠLĠ ÇĠFTCĠ EĞĠLĠMLERĠ Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 172 Web: www.tusiar.com Eposta: bilgi@tusiar.com Adres: YeniĢehir Mahallesi Hastane Caddesi Hisar ĠĢ Hanı Kat : 8 No: 35 - Tel +90 332 235 22 58

AĢağıda size soracağım Meyvecilikle ilgili bilgilerinizi değerlendiriniz? Meyve yetiģtiriciliği hakkında Herhangi bir eğitim aldınız mı? Uzman veya Bozkır Ġlçe Tarım Müdürlüğünden Teknik destek alıyor musunuz? Evet Hayır Denek Yüzde Denek Yüzde Total Yüzde 31 12,4 219 87,6 250 100,0 43 17,2 207 82,8 250 100,0 Meyve yetiģtiriciliği Sertifikanız var mı? 25 10 225 90 250 100,0 Çiftçi Kayıt sistemine üyemisiniz? 114 45,6 136 54,4 250 100,0 Gübre ve ilaç kullanırken destek alıyor musunuz? 48 19,2 202 80,8 250 100,0 Ürünün hasadını yaparken destek alıyor musunuz? 14 5,6 236 94,4 250 100,0 Toprak analizi yaptırıyor musunuz? 24 9,6 226 90,4 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan denekler meyvecilikle ilgili bilgileri hakkında sorulan sorulara büyük oranda hayır cevabını vermiģlerdir. Meyve yetiģtiriciliği, ve genel meyve üretim ve kurutmacılığı hakkında bilgilendirme çalıģmaları yapılabilir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 173

Üretimini yaptığınız meyveleri nasıl değerlendiriyorsunuz? 2- YaĢ olarak hasat zamanı satıyorum Denek Yüzde 144 57,6 1- Kendim tüketiyorum 78 31,2 (Aile) 4- YaĢ olarak satıyorum kalanını 11 4,4 kurutup satıyorum 3- Kurutmalık olarak 10 4,0 iģliyorum Cevap yok 7 2,8 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %57,6 sı ürettiği meyveleri yaģ olarak hasat zamanı sattığını, %31,2 si kendisi ve ailesiyle tükettiğini, %4,4 ü yaģ olarak sattığını kalanını kurutup sattığını, %4 ü kurutmalık olarak iģlediğini, %2,8 i ise cevap vermek istemediğini belirtti. Deneklerin %8,4 ü kurutma iģlemini ticari olarak yaptığını veya yapabileceğini bildirdi. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 174

Üretimini yaptığınız meyveleri nasıl değerlendiriyorsunuz? 1- Kendim tüketiyorum (Aile); 31.2 4- YaĢ olarak satıyorum kalanını kurutup satıyorum; 4.4 2- YaĢ olarak hasat zamanı satıyorum; 57.6 3- Kurutmalık olarak iģliyorum; 4.0 Cevap yok; 2.8 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 175

Kurutma iģlemi yaptığınız Ürün Ağaçtan topladığınız ürünler mi yoksa dökülen ürünler mi? C-3)-Kurutma iģlemi yaptığınız Ürün Ağaçtan topladığınız ürünler mi yoksa dökülen ürünler mi? Denek Yüzde Cevap yok 153 61,2 1- Ağaçtan topladığım ürünle 2- Dökülen ürünler 79 31,6 18 7,2 Cevap yok; 61.2 1- Ağaçtan topladığım ürünle; 31.6 2- Dökülen ürünler; 7.2 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %61,2 si cevap vermek istemediğini, %31, 6 sı ağaçtan topladığı ürünlere kurutma iģlemi yaptığını, %7,2 si ise dökülen ürünlere kurutma iģlemi yaptığını belirtmiģtir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 176

Ürünlerinizi ne Ģekilde satarsanız daha çok gelir elde edersiniz? Ürünlerinizi ne Ģekilde satarsanız daha çok gelir elde edersiniz? Denek Yüzde YaĢ olarak satınca 162 64,8 Cevap yok 63 25,2 KurutulmuĢ olarak satınca 25 10,0 Total 250 100,0 1- YaĢ olarak satınca; 64.8 Cevap yok; 25.2 2- KurutulmuĢ olarak satınca; 10.0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %64,8 i yaģ olarak satınca daha çok gelir elde ettiğini, %25,2 si cevap vermek istemediğini, %10 u ise kurutulmuģ olarak satınca daha çok gelir elde ettiğini belirtmiģtir. cevap verenlerin büyük bir kısmı meyveleri yaģ olarak satınca daha çok gelir elde edeceğini düģünmektedir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 177

AĢağıda size soracağım meyve kuruturken yapılan iģ ve iģlemlerden haberiniz var mı? Evet Hayır Cevap yok Denek Yüzde Denek Yüzde Denek Yüzde Total Yüzde Uzman veya Bozkır Ġlçe Tarım Müdürlüğü den Teknik destek alıyor musunuz? 22 8,8 225 90 3 1,2 250 100 Organik tarım metotlarını biliyor musunuz? 43 17,2 206 82,4 1 0,4 250 100 Kimyasal ilaç kullanıyor musunuz? 136 54,4 113 45,2 1 0,4 250 100 Kimyasal ilaç Kullanım oranlarını biliyor musunuz? 88 35,2 161 64,4 1 0,4 250 100 Üretilen Kurutmalıkların saklanma koģullarını biliyor musunuz? 32 12,8 201 80,4 17 6,8 250 100 Üretilen Kurutmalıklarınızı doğru ambalajlama Ģekillerini biliyor musunuz 22 8,8 210 84 18 7,2 250 100 Depolama iģleminin aģaması için gerekli bilgiye sahip misiniz? 40 16 208 83,2 2 0,8 250 100 Meyve kurutmada Kükürt kullanıyor musunuz? 17 6,8 212 84,8 21 8,4 250 100 Meyve soyma ve parçalama ünitesini biliyor musunuz 18 7,2 225 90 7 2,8 250 100 Kurutma Fırınını biliyor musunuz? 9 3,6 237 94,8 4 1,6 250 100 Kurutulacak meyvelerinizde çekirdeklerinin çıkartılacağını biliyor musunuz 46 18,4 195 78 9 3,6 250 100 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 178

AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %90 ı meyve kuruturken uzman veya Bozkır Ġlçe Tarım Müdürlüğü den destek almadığını, %8,8 i destek aldığını belirtirken, %1,2 si ise soruyu cevapsız bıraktı. %82,4 ü meyve kuruturken yapılan iģlemleri ve organik tarım metotlarını bilmediklerini, %17,2 si ise bildiklerini belirtirken %0,4 ü soruya cevap vermedi. %54,4 ü kimyasal ilaç kullandığını, %45,2 si kullanmadığını belirtirken, %0,4 ü soruyu cevapsız bıraktı %64,4 ü kimyasal ilaç kullanım oranlarını bilmediğini, %35,2 si bildiğini belirtirken, %0,4 ü soruyu cevapsız bıraktı. Deneklerin % 64,4 ü kimyasal ilaç kullanım oranlarını bilmiyor. Bu konuda bilinçlendirme çalıģmaları yapılabilir. %80,4 ü kurutmalıkların saklanma koģullarını bilmediğini, %12,8 i bildiğini belirtirken, %6,8 i soruyu cevapsız bıraktı. %84 ü kurutmalıkların doğru ambalajlama Ģekillerini bilmediğini, %8,8 i bildiğini belirtirken, %7,2 si ise soruyu cevapsız bıraktı.. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 179

%83,2 si depolama iģlemi aģamasını bilmediğini, %16 sı bildiğini belirtirken, %0,8 i ise soruyu cevapsız bıraktı. %84,8 i kurutma iģleminde kükürt kullanmadığını belirtirken, %8,4 ü soruyu cevapsız bıraktı, %6,8 i ise kurutma iģleminde kükürt kullandığını belirtti. %90 ı meyve soyma ve parçalama ünitesini bilmediğini, %7,2 si meyve soyma ve parçalama ünitesini bildiğini belirtirken, %2,8 i soruyu cevapsız bıraktı. Meyve soyma ve parçalama ünitesi hakkında bilinçlendirme yapılabilir. %94,8 i kurutma fırının bilmediğini, %3,5 i ise kurutma fırınını bildiğini belirtirken,%1,6 sı soruyu cevapsız bıraktı. Kurutma fırını hakkında bilgilendirme ve uygulama yayma çalıģması yapılabilir. %78 i kurutulacak meyvelerde çekirdeğin çıkartılacağını bilmediğini, % 18,4 ü ise bildiğini belirtti. %3,6 sı ise soruyu cevapsız bıraktı. Kurutulacak meyvelerin çekirdeğinin çıkartılması konusunda %78 lik kesim yeterli bilgiye sahip değil. Bu konuda çalıģma yapılabilir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 180

Bölgenizde herhangi bir kurutma tesisi var mı? D-2)-Bölgenizde herhangi bir kurutma tesisi var mı? Denek Yüzde 2- Hayır yok 249 99,6 Cevap yok 1 0,4 2- Hayır yok; 99.6 Cevap yok; 0.4 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %99,6 sı bölgede kurutma tesisi var mı sorusuna hayır cevabını verirken, %0,4 ü ise cevap vermedi. Bölgede tesis olmadığı ve deneklerden bir kiģi hariç hepsinin bu soruya hayır cevabını vermesi kurutma tesisi yatırımı hakkında adım atmak gerekliliğini gözler önüne sermektedir. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 181

Bölgenizde bir kurutma tesisi olsaydı siz ürünlerinizi kendi imkanlarınızla mı yoksa tesiste mi kurutmak isterdiniz? Denek Yüzde D-3)-Bölgenizde bir kurutma tesisi olsaydı siz ürünlerinizi kendi imkanlarınızla mı yoksa tesiste mi kurutmak isterdiniz? 2- Tesiste 219 87,6 1- Kendi imkanlarıml a 25 10,0 Cevap yok 6 2,4 Total 250 100,0 2- Tesiste; 87.6 1- Kendi imkanlarımla; 10.0 Cevap yok; 2.4 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %87,6 sı bölgede kurutma tesisi olması durumunda ürünlerini tesiste kurutmak isteyeceğini belirtirken, % 10 u kendi imkanlarımla kurutmayı tercih ederim cevabını verdi. %2,4 ü ise soruyu cevapsız bıraktı. Tesisin gerekliliğine denekler de değindi. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 182

Elde ettiğiniz kurutmalık meyve ürünlerinizi nasıl satıyorsunuz? Denek Yüzde Cevap yok 131 52,4 1 Köye gelen alıcılara 2 Ġlçe pazarında kend 3 Ġlde toptancılara 5 Diğer :...... 62 24,8 31 12,4 14 5,6 8 3,2 AraĢtırmamıza katılan deneklerin kurutmalık meyve ürünlerinizi nasıl satıyorsunuz sorusuna vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %52,4 ü cevapsız bırakırken %24,8 i köye gelen alıcılara sattığını, %12,4 ü ise ilçe pazarında sattığını, %5,6 sı ilde toptancılara sattığını, %3,2 si diğer Ģekillerde olduğunu, %1,6 sı ise ilçedeki toptancılara sattığını belirtti. Soruyu cevaplayanların yaklaģık yarısı ürününü üretim yeri yakınında, yani köyde, köye gelen alıcılara sattığını belirtti. Pazarlama imkanının daha iyi olması durumunda meyve üreticileri daha verimli ticaret anlayıģı olacağını düģündüklerini belirttiler. 4 Ġlçedeki toptancı 4 1,6 Total 250 100,0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 183

D-4)-Elde ettiğiniz kurutmalık meyve ürünlerinizi nasıl satıyorsunuz? 1 Köye gelen alıcılara; 24.8 2 Ġlçe pazarında kend; 12.4 3 Ġlde toptancılara; 5.6 Cevap yok; 52.4 5 Diğer :.....; 3.2 4 Ġlçedeki toptancı; 1.6 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 184

Elde ettiğiniz kurutmalık ürünlerinizi değerinde satabiliyor musunuz? Elde ettiğiniz kurutmalık ürünlerinizi değerinde satabiliyor musunuz? Denek Yüzde Geçerli Yüzde Evet; 25.0 Evet 25 10,0 25,0 Hayır 75 30,0 75,0 Total 100,0 40,0 100,0 Kurutma Yapmayan 150 60,0 Total 250 100,0 Hayır; 75.0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle;, %.30 u kurutmalık ürünleri değerinde satamadığını, %10,0 ı ise değerinde sattığını belirtti. %60,0 ı Kurutmalık yapmayanlar değerlendirme dıģı bırakıldı Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 185

Elde ettiğiniz kurutmalık ürünlerinizi Satamama nedeni Denek Yüzde Geçerli Yüzde AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya Emeğin karģılığını alamıyoruz 35,0 14,0 46,7 Alıcı Bulunmuyor 23,0 9,2 30,7 Cevap yok 11,0 4,4 14,7 Kalitesi bozuk ürün(çürük) 3,0 1,2 4,0 Satacak kadar ürün çok değil 3,0 1,2 4,0 Total 75,0 30,0 100,0 Ürünü Değerinde Satan 25,0 10,0 Kurutmalık yapmayan 150,0 60,0 Ara Total 175,0 70,0 Total 250,0 100,0 vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %14,0 ı satamama nedeni olarak emeğin karģılığını alamadıklarını, %9,2 si satıģ alanı olmadığını, %1,2 si çürükten dolayı satamadığını, %1,2 si ürünün az olduğu için satamadığını, %0,8 i ise önceki soruda evet dediğini belirtti. Cevap verenlerin büyük çoğunluğu emeğin karģılığını alamadıklarını ve satıģ için alan olmadığını aktardılar. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 186

D-5)Satamama nedeni Emeğin karģılığını alamıyoruz; 14.4 alan yok; 9.2 çürükten dolayı; 1.2 Cevap yok; 73.2 az olduğu için; 1.2 Evet cevabını veren; 0.8 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 187

Kurutmalık Ürün fiyatlarını neye göre belirliyorsunuz? Denek Yüzde Cevap yok 155 62,0 2 Toptancı fiyatları 3 Pazar fiyatları 4 Arz talebe göre 1 Üretim mailyetine göre 40 16,0 30 12,0 14 5,6 9 3,6 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %62 si soruyu cevapsız bırakırken %16 sı kurutmalık ürün fiyatlarını toptancı fiyatlarına göre belirlediğini, %12 si Pazar fiyatlarına göre belirlediğini, %5,6 sı arz talebe göre belirlediğini, %3,6 sı üretim maliyetine göre belirlediğini, %0,8 i ise üretim miktarına göre belirlediğini belirtti. Cevap verenlerin büyük çoğunluğu kurutmalık ürün fiyatlarını toptancı ve Pazar fiyatlarına göre belirlediğini bildirdi. 5 Üretim miktarına göre 2 0,8 Total 250 100,0 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 188

D-6)-Kurutmalık Ürün fiyatlarını neye göre belirliyorsunuz? 2 Toptancı fiyatları; 16.0 3 Pazar fiyatları; 12.0 Cevap yok; 62.0 4 Arz talebe göre; 5.6 1 Üretim mailyetine göre; 3.6 5 Üretim miktarına göre; 0.8 Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 189

Üretimini yaptığınız Kurutmalıkların diğer bölgelerden ayıran farklı bir özelliği var mı? Denek Yüzde Cevap yok 141 56,4 D-7)-Üretimini yaptığınız Kurutmalıkların diğer bölgelerden ayıran farklı bir özelliği var mı? 1 Hayır yok; 38.8 1 Hayır yok 97 38,8 2 Evet var - Varsa özelliği nedir 12 4,8 Cevap yok; 56.4 2 Evet var - Varsa özelliği nedir; 4.8 Total 250 100,0 AraĢtırmamıza katılan deneklerin bu soruya vermiģ oldukları cevaplar ise Ģöyle; %56,4 ü soruyu cevapsız bırakırken, %.38,8 i kurutmalıkların diğer bölgelerden ayıran farklı bir özelliğinin olmadığını, %4,8 i ise kurutmalıkların diğer bölgelerden ayrılan farklı bir özelliği olduğunu belirtti. Bozkır Gıda Tarım Hayvancılık Ġlçe Müdürlüğü - 2013 190