T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ SIVAYA HAZIRLIK ANKARA 2006

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1...3 1.ARAÇ - GEREÇ HAZIRLAMA...3 1.1.Araçlar...3 1.1.1. Tanımı...3 1.1.2. Çeşitleri...3 1.2. Gereçler (Malzemeler)...38 1.2.1. Tanımı...38 1.2.2. Çeşitleri...38 1.3. Araç ve Malzemelerin Hazırlanması:...45 1.3.1. Yapacağınız sıva türüne göre tüm araçları temin ediniz (Resim 51)...45 1.3.2. Araçları kontrol ediniz. Arızalı araçları onarınız, bakımını yapınız...45 1.3.3. Onaramadığınız araçları tamirciye götürünüz...46 1.3.4. Yapacağınız işe uygun tüm araçları kullanıma hazır hale getirdiğinizden emin olunuz...47 1.3.5. Yapacağınız sıva türüne göre tüm malzemeleri (gereçleri) temin ediniz...48 1.3.6. Malzemeleri kontrol ediniz. Son kullanma tarihi geçmiş olan ürünü kullanmayınız...49 1.3.7. Yapacağınız sıva türüne göre kumu seçerek uygun elekle eleyiniz...50 1.3.8. Harç yapılacak yere uygun araçla taşıyınız...50 1.3.9. Kireç harcını yaparak 3-5 gün dinlendiriniz...51 1.3.10. Yapacağınız işe uygun tüm malzemeleri kullanıma hazır hale getirdiğinizden emin olunuz...52 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...53 ÖĞRENME FAALİYETİ 2...55 2. PROJE DETAYLARINI OKUMA...55 2.1.Proje...55 2.1.1. Tanımı...55 2.1.2. Çeşitleri...55 2.2.Mimari Proje...55 2.2.1. Tanımı...55 2.2.2. Özellikleri...56 2.3.Ölçme ve Ölçülendirme...56 2.3.1. Ölçme...56 2.3.2. Ölçülendirme...56 2.3.3. Ölçü Alma Kuralları...56 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...62 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...63 MODÜL DEĞERLENDİRME...64 CEVAP ANAHTARLARI...65 KAYNAKÇA...66 i

AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR 582YIM107 İnşaat Teknolojisi Sıvacılık Sıvaya Hazırlık Bu modül; sıva araç-malzemelerini (gereçler) hazırlamak ve proje detaylarını okumak konularının işlendiği öğretim materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 10. Sınıf Sıva Modülünü Başarmak. Sıva araç-malzemelerini (gereçler) kuralına uygun hazırlamak ve proje detaylarını kuralına uygun okumak. Genel Amaç Gerekli ortam sağlandığında, sıva araç-malzemelerini (gereçler) standartlara uygun hazırlayarak, proje detaylarını okuyabileceksiniz. Amaçlar Sıva araç-malzemelerini (gereçler) kuralına uygun hazırlayabileceksiniz. Proje detaylarını kuralına uygun okuyabileceksiniz. Ortam: Atölye, sınıf,,laboratuvar, kütüphane, internet ortamı (Bilgi teknolojileri ortamı), işletme, ev, vb., kendi kendine veya grupla çalışabileceğiniz tüm ortamlar. Donanım: Sınıfta; büyük ekran televizyon, sınıf veya bölüm kitaplığı, VCD veya DVD çalar, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve donanımları, internet bağlantısı, öğretim materyalleri vb kürek, el arabası, elek ve destek çıtası, metre, çelik mala, sıvacı küreği, su terazisi, mastar, mastarlık çıtası, şakul, ip, çivi, testere, keser, çekiç, murçkeski, kanca, gelberi, perdah malası, su fırçası, süpürge, köşe devir malası, tel fırça, süpürge, üstübü, merdiven, iskele, harç teknesi, kum ölçeği, su hortumu, su fıçısı, su kovası ve su ölçeği, iş kıyafeti, yağmurluk, eldiven, çizme, baret, emniyet kemeri, toz maskesi, iş gözlüğü, betonyer, sıva makinesi, kum, çimento, kireç, alçı, sıva teli (rabitz), özel üretilmiş bağlayıcılar, su, özel katkılar. Modül içindeki her bir öğrenme faaliyetinden sonra belirtilen ölçme araçlarıyla kendinizi değerlendireceksiniz. Modülün sonundaysa, kazanmış olduğunuz bilgi, beceri ve davranışlarınız, öğretmeniniz tarafından hazırlanacak ölçme araçları ile değerlendirilecektir. ii

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci Günümüzde uygulanmakta olan piyasa ekonomisinin ihtiyaç duyacağı, rekabetçi pazar taleplerini karşılayacak, vasıflı, uyumlu ve çalışkan bireylerin yetişmesi, ülkemizin kalkınması için önemlidir. AB ye uyum sürecinde olan Türkiye de, gençlerin gelecekte ülkemiz dışında da çalışacak şekilde yetişmesi önem taşımaktadır. Bu nedenle, her sektörde birden fazla dalda uzmanlaşmış nitelikli insan gücü gereksinimi, ön plana çıkmaktadır. Bilgi ve beceri düzeyi yüksek, iyi yetişmiş meslek elemanlarının iş bulma şansları daha fazladır. Gençlerin çoğu, orta öğrenimi bitirdikten sonra meslek liseleri ile düz liseler arasında tercih yapma sorunuyla karşılaşmakta, yeterli bilgiye sahip olmadıkları için kaygı ve telaşa kapılmakta, hayatları boyunca sürdürecekleri uğraşı alanlarının seçimi tesadüflere kalmaktadır. Gençlerin; yeteneklerini, toplumun ve çevrenin ihtiyaçlarını, yeterince dikkate almadan yaptıkları seçimler, hem onların mutsuzluğuna hem de toplumun işgücü israfına yol açabilmektedir. Yanlış meslek seçiminin önemli nedenlerinden biri de, iş dünyasındaki olanaklar ve iş piyasasının ihtiyaçları konusunda gençlerin yeterince bilgi sahibi olmayışlarıdır. Bilgi sahibi olmak, doğru meslek seçimi ve meslekte gelişebilmek için temel koşuldur. Öğrencinin ihtiyaç duyduğu doğru ve güncel bilgiye, kısa sürede ve en az emekle ulaşmasını sağlayabilmek için bilgiye ulaşma yolları öğretilmelidir. 1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 Gerekli donanımı kullanarak sıva araç-malzemelerini (gereçler) kuralına uygun hazırlayabileceksiniz. ARAŞTIRMA 1.1.Araçlar 1.1.1. Tanımı Sıva araçları hakkında araştırma ve gözlem yapınız. Sıva malzemeleri hakkında araştırma yaparak bilgi toplayınız. Araştırma ve gözlemlerinizi rapor haline getiriniz ve hazırladığınız raporu sınıfta tartışınız. 1.ARAÇ - GEREÇ HAZIRLAMA İşin standartlara uygun ve kolay yapılmasını sağlayan araçlara sıva yapma araçları denir. İşlem sırasına göre, gerekli yerlerde, işçi sağlığı ve iş güvenliği dikkate alınarak kullanılmalıdır. Arızalı araçlarla çalışılmamalıdır. 1.1.2. Çeşitleri Araçlar Su terazisi(su düzeci): İçerisinde hava kabarcığı bulunan su dolu cam tüpler ve ahşap veya hafif metal gövdeden oluşan, çeşitli uzunlukta imal edilen, damlalık kalıbının yataylığını kontrol etmek, dış köşelerin sıva yapımı için monte edilen mastarların düşeyliğini kontrol etmek, vb. işlerin yapımında kullanılan araçtır (Resim 1). Resim 1. Su terazisi Öneriler Arızalı su terazisi ile çalışmayınız. Su terazisi ile ölçü alırken azami özen gösteriniz. Su terazisi ile ölçü alırken hava kabarcığının çizgilerin tam ortasına gelmesine dikkat ediniz. Su terazisini iş bitiminde temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Su terazisini işiniz bittikten sonra uygun yere koyunuz. 3

Kürek: Çelik baş kısım ve ahşap saptan oluşan, kum elemek, harç yapmak, doldurmak, boşaltmak, vb işlerin yapımında kullanılan araçtır (Resim 2). Resim 2. Kürek Arızalı kürekle çalışmayınız. Kürekle çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinizde kabarcıklar oluşur çalışmanız güçleşir). Kürek sapının çalışabileceğiniz uzunlukta olmasına dikkat ediniz. Kürekle çalışırken sapını mutlaka, dizinize dayayıp çalışınız (Dizinizden destek almadan sadece kol yardımıyla çalışırsanız, kısa sürede bel ve kollarınızda ağrılar oluşur, çalışmanız güçleşir). Küreği amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde küreği iyice yıkayınız (Üzerinde harç, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Küreği gelişigüzel atmayınız. Uygun yere dik olarak yaslayınız. Küreği uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 4

El arabası: Metal gövde, metal kollar ve lastik tekerlekten oluşan, inşaat alanında her çeşit yük taşımakta kullanılan araçtır (Resim 3). Resim 3: El arabası Arızalı el arabasıyla çalışmayınız. El arabasını kapasitesinden fazla yüklemeyiniz. El arabasının gideceği yolu düzeltiniz. Rahat gidip gelmeyi sağlayınız. El arabasını amacının dışında kullanmayınız. El arabasının içinde herhangi bir malzemeyi, uzun süre bırakmayınız. İş bitiminde el arabasını iyice yıkayınız (Üzerinde harç, toprak, vb. artıklar bırakmayınız, sert cisimlerle vurarak temizlemeyiniz). Tekerleğin bakımını sıkça yapınız. El arabasını uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. El arabasını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 5

Elek ve Destek Çıtası: Ahşap ve metal gövde, elek teli ve destek çıtasından oluşan, piyasada çeşitli şekillerde bulunan, kum elemek amacı ile kullanılan araçtır (Resim 4.1, Resim 4.2). Resim 4.1: Elek ve destek çıtası Resim 4.2: Elek Arızalı elek ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun eleği seçiniz. Elenecek kumun kuru olmasına dikkat ediniz. Elenecek kumun geleceği yeri iyice süpürünüz. Elenecek kuma, eleği yeteri kadar yanaştırınız. Eleği, destek çıtası yardımıyla, uygun açıda yerleştiriniz. Kumu, eleğin üzerine aşağıdan yukarıya doğru atınız. Eleğin önüne dökülen elek artığını sıkça kaldırınız. Elenmiş kuma elenmemiş kumların karışmasına engel olunuz. Elek ile oyun oynamayınız. Amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde eleği temizleyiniz (Üzerinde kum artıklar bırakmayınız). Eleği iş bitiminde uygun yere dik olarak yaslayınız. Eleği güneşte bırakmayınız, gölgede 6

Metre: Çelik şerit ve gövdeden oluşan, çeşitli uzunluklarda üretilen, ölçme işinde kullanılan bir araçtır (Resim 5.1, Resim 5.2). Resim 5.1. Metre Arızalı metre ile çalışmayınız. Şerit metreyi haznesinden, kapasiteden fazla çıkarmaya zorlamayınız. Şerit metre ile ölçüm yaparken gergin tutunuz, sarkmasına izin vermeyiniz. Metre ile oyun oynamayınız. Amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde metreyi temizleyiniz. (Üzerinde harç, toz, toprak, vb artıklar bırakmayınız). Metreyi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Resim 5.2. Metre 7

Çelik Mala: Çelik gövde ve ahşap saptan oluşan, harcı sıvanacak yüzeye atmak, harcı alıştırmak, harcı düzeltmek, vb. işlerin yapımında kullanılan araçtır (Resim 6). Resim 6. Çelik mala Arızalı mala ile çalışmayınız. Mala ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Malayı kapasitesinden fazla doldurmayınız (Aksi taktirde kısa sürede bileğinizde ve kolunuzda ağrılar oluşur, çalışmanız güçleşir). Sıva yaparken malaya aldığınız harcı, yüzeye çarparak uygulayınız. Malaya çok iyi hakim olunuz, harcı istediğiniz yere ulaştırınız. Malayı amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde malayı temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Malayı işiniz bittikten sonra uygun yere koyunuz. Malayı uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 8

Sıvacı küreği: Ahşap veya sert plastik malzemeden yapılan, gövde ve saptan oluşan, üzerine harç koymak, ince sıva harcını yüzeye çekmek, vb. işlerin yapımında kullanılan araçtır (Resim 7). Resim 7: Sıvacı küreği İp: Naylon malzemeden imal edilen, piyasada adına duvarcı ipi de denen, sıvanacak yüzeyin sıva kalınlığını görmek ve buna göre dolgu veya kazıma-kırma yapmak, mastarlık çıtalarını aynı doğrultuda yerleştirmek, vb. işlerin yapımında yardımcı bir araçtır (Resim 8). Arızalı sıvacı küreği ile çalışmayınız. Sıvacı küreği ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi takdirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Sıvacı küreğini kapasitesinden fazla doldurmayınız (Aksi takdirde kısa sürede bileğinizde ve kolunuzda ağrılar oluşur, çalışmanız güçleşir). Sıvacı küreğini amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde sıvacı küreğini temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Sıvacı küreğini işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Arızalı ip ile çalışmayınız. İp çekmek için çaktığınız çivilerin gevşek olmamasına dikkat ediniz. İp çekerken sarkmamasına, gergin olmasına özen gösteriniz. İp ile oyun oynamayınız. Amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde ipi temizleyiniz ve sararak toplayınız. İpi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Resim 8: İp 9

Mastar: Ahşap veya hafif metal malzemeden yapılan, düzgün olan, çeşitli uzunlukta imal edilen, sıva yapılacak yüzeyin düzgünlüğünü kontrol etmek, yüzeye atılan sıva harcını düzeltmek, vb. işlerin yapımında kullanılan araçtır (Resim 9.1, Resim 9.2). Resim 9.1. Mastar Resim 9.2. Mastar Çivi: Metal malzemeden imal edilen, çeşitli çap ve uzunlukta olan, ipi sıvanacak yüzeye tutturmak, ahşap malzemeleri birleştirmek, vb. işlerin yapımında kullanılan bir araçtır (Resim 10). Resim 10. Çivi Arızalı mastar ile çalışmayınız. Mastar ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Sıvayı düzeltirken mastarı, aşağıdan yukarıya doğru, sağasola hafif oynatarak çekiniz. Mastarı, analara (mastarlık) mutlaka temas ettirerek çekiniz (Aksi taktirde, yapılan sıva düzgün olmaz). Yüzeyi düzeltene kadar aynı işlemleri tekrarlayınız. Mastarın üzerine biriken harcı, diğer harçla karıştırarak tekrar kullanınız. Mastarı amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde mastarı temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Mastarı işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Arızalı çivi ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun çap ve uzunlukta çivi kullanınız. Çivi çakarken uygun araç kullanınız. Çivi çakarken bükülmemesine özen gösteriniz. Çiviyi sökerken uygun araç kullanınız, baş kısmını koparmayınız. Çiviyi, amacının dışında kullanmayınız. Çivileri işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 10

Su Fırçası: Plastik yumuşak tellerin monte edildiği ahşap veya plastik gövde ve saptan oluşan, ince sıva yapılmış taze yüzeyi perdahlamadan önce kurumaya başlamış yerleri hafifçe ıslatmak için kullanılan bir araçtır (Resim 11). Resim 11. Su fırçası Şakul(çekül): Metal gövde, ip, ahşap veya metal destekten (ayna) oluşan, sıvanacak yüzeyin düşeyliğini kontrol etmek, mastarlık çıtalarını yerleştirmek, dış köşe mastarlarını yerleştirmek, vb. işlerin yapımında kullanılan araçtır (Resim 12). Resim 12. Şakül (çekül) Arızalı su fırçası ile çalışmayınız. Su fırçası ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde eliniz ıslanır, harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Sadece su ihtiyacı olan yerleri ıslatınız. Yüzeyi yeteri kadar ıslatınız. Fazla ıslatmayınız. Su fırçasını amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde su fırçasını temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Su fırçasını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Suyun ulaşamayacağı yerde Arızalı şakül ile çalışmayınız. Çekül ile düşeylik kontrolü yaparken destek kısmını yüzeye iyice yaslayınız. İpinden tutarak çekül gövdesini siperden aşağıya yavaşça sarkıtınız. Çekül gövdesinin, ölçülecek yüzeye yakınlığının yaklaşık 1 mm olmasına dikkat ediniz. Çekülü amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde çekülü temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Çekülü işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Çekülü uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 11

Testere: Çelik gövde ve ahşap saptan oluşan, piyasada çok çeşidi bulunan, ahşap malzemeyi kesmek için kullanılan araçtır (Resim 13.1, Resim 13.2). Resim 13.1. Testere Resim 13.2. Testere Arızalı testere ile çalışmayınız. Testere ile çalışırken dikkatli olunuz, elinize zarar vermeyiniz. Yapacağınız işe uygun testere ile çalışınız. Keseceğiniz yeri mutlaka işaretleyiniz. İşaretlediğiniz yerden dikkatlice kesiniz. Testereyi amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde testereyi temizleyiniz. Güneşte bırakmayınız, gölgede Testereyi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Testereyi sıkça bileyip çaprazını veriniz. Testereyi uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 12

Keser: Çelik baş kısım ve ahşap saptan oluşan, çivi çakmak, çivi sökmek, ahşap malzemeleri yontmak, vb. işlerin yapımında kullanılan bir araçtır (Resim 14). Resim 14: Keser Arızalı keser ile çalışmayınız. Keser ile çalışırken dikkatli olunuz, elinize vurmayınız. Çiviyi iyice tutturduktan sonra keser ile dikkatlice çakınız (Aksi taktirde çivi eğilir ve sizi çok uğraştırır, işinizi yavaşlatır). Keser ile sökme yaparken, malzemeyi kırmamaya parçalamamaya özen gösteriniz. Keser ile yontma yaparken, parçayı uygun açıda tutunuz. Keseri amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde keseri temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Güneşte bırakmayınız, gölgede Keseri işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Keseri uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 13

Kanca: Metal malzemeden üretilen, çeşitli büyüklüklerde yapılan, mastarları tutturmak için kullanılan bir araçtır (Resim 15). Resim 15: Kanca Arızalı kanca ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun büyüklükteki kancayı kullanınız. Kancayla mastarları tutturmadan önce, çekül veya su düzeci yardımı ile mastarların düşeyliğini tam sağlayınız. Kancaları, mastarları tutacak uygun aralıklarla yerleştiriniz. Kancayı amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde kancaları temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Güneşte bırakmayınız, gölgede Kancaları işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Kancaları uzun süre kullanmayacaksanız mazotlayınız. 14

Mastarlık(ana) Çıtası: Genellikle ahşap malzemeden yapılan, kalınlığı 0,5-1 cm, genişliği 2-4 cm, uzunluğu 10-15 cm mastarlık yapımında kılavuz olarak kullanılan bir yardımcı araçtır (Resim 16.1, Resim 16.2). Resim 16: Mastarlık (ana) çıtası Üstübü: Tekstil artığı olan bir üründür. Piyasada kilo ile satılır. Sıva yapılacak yüzeydeki toz, yağ, is, vb. kirleri temizlemek için kullanılır (Resim 17). Resim 17: Üstübü Arızalı mastarlık çıtası ile çalışmayınız. Mastarlık çıtasını monte ederken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Mastarlık çıtasını monte ederken mutlaka, yukarıdan başlayınız. Mastarlık çıtasını monte ederken mutlaka, şakül ile düşeyliğini kontrol ediniz (Aksi taktirde, yapılan sıva düzgün olmaz). Mastarlık çıtalarını monte ederken mutlaka, ip çekiniz. İş bitiminde mastarlık çıtalarını temizleyiniz. Güneşte bırakmayınız, gölgede Mastarlık çıtasını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Kirli üstübü ile çalışmayınız. Üstübü ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde eliniz ıslanır tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Yapacağınız temizliğin cinsine göre yeteri miktarda üstübü alınız. Üstübü ile çalışırken yüzeyin temizlendiğinden emin olunuz. Üstübü ile oyun oynamayınız. Güneşte bırakmayınız, gölgede Üstübüyü işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 15

Çekiç: Çelik baş kısım ve ahşap veya metal saptan oluşan, çeşitli ağırlıklarda imal edilen, çivi çakmak, sıva yapılacak bozuk yüzeylerde kırma yapmak, murç ile delme-kırma yapmak, vb. işlerin yapımında kullanılan bir araçtır (Resim 18.1, Resim 18.2). Resim 18.1: Çekiç Resim 18.2: Çekiç Arızalı çekiç ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun ağırlıktaki çekiç ile çalışınız. Çekiç ile çalışırken dikkatli olunuz, elinize vurmayınız. Çiviyi iyice tutturduktan sonra çekiç ile dikkatlice çakınız (Aksi taktirde çivi eğilir ve sizi çok uğraştırır, işinizi yavaşlatır). Çekiç ile kırma işi yaparken, etrafınızdaki insanların emniyetli mesafeye gitmelerini sağlayınız. Çekiç ile çalışırken kendi emniyetinizi alınız. Çekici amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde Çekici temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Güneşte bırakmayınız, gölgede Çekici işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Çekici uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 16

Murç ve Keski: Çelik malzemeden imal edilen, çeşitli çap ve ağız yapısında üretilen, sıva yapılacak bozuk yüzeylerde kırma-delme yapmak için kullanılan bir araçtır (Resim 19.1, Resim 19.2). Resim 19.1: Murç Resim 19.2: Keski Arızalı murç-keski ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun ağırlıktaki murç-keski ile çalışınız. Murç-keski ile çalışırken dikkatli olunuz, elinize vurmayınız. Murç-keski ile kırma işi yaparken, etrafınızdaki insanların emniyetli mesafeye gitmelerini sağlayınız. Murç-keski ile çalışırken emniyet alınız. Murç-keski amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde Murç-keskiyi temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Güneşte bırakmayınız, gölgede Murç-keskiyi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Murç-keskiyi uzun süre kullanmayacaksanız mazotlayınız. Suyun ulaşamayacağı yerde 17

Gelberi: Çelik baş kısım ve ahşap veya metal saptan oluşan, kireç harcı yapımı sırasında kireç kaymağını su ile iyice karıştırmak için kullanılan bir araçtır (Resim 20). Resim 20: Gelberi Arızalı gelberi ile çalışmayınız. Gelberi ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Gelberi ile çalışırken, su ile kireci istenilen kıvama kadar karıştırmaya özen gösteriniz. Gelberi ile çalışırken, su ile karışan kireci taşırmayınız. Gelberiyi amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde gelberiyi temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Gelberiyi gelişigüzel atmayınız. Uygun yere koyunuz. Gelberiyi uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 18

Merdiven: Ahşap, metal veya ikisinin birleşiminden imal edilen, çok çeşitli şekillerde üretilen, elin yetişemediği yüksek yerlere ulaşmak için kullanılan araçlardır (Resim 21.1, Resim 21.2, Resim 21.3). Resim 21.1: Merdiven Resim 21.2: Merdiven Arızalı merdiven ile çalışmayınız. Merdiveni düzgün yerleştiriniz, oynamadığından emin olunuz. Gerekiyorsa bir kişinin merdiveni tutmasını sağlayınız. Yapacağınız işe uygun merdiven kullanınız. Merdiveni amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde merdiveni temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Merdiveni işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Resim 21.3: Merdiven 19

Perdah Malası: Ahşap veya sert plastik gövde ve saptan imal edilen, ince sıva yapılmış taze yüzeyi perdahlamak için kullanılan bir araçtır (Resim 22.1, Resim 22.2). Resim 22.1: Perdah malası Resim 22.2: Perdah malası Arızalı perdah malası ile çalışmayınız. Perdah malası ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Perdah malası ile çalışırken, ince sıva yapılmış taze yüzeyde, kurumaya yüz tutmuş yerleri su fırçası ile yeteri kadar ıslatınız. Perdah malasını mutlaka, dairesel hareketlerle yüzeyde hareket ettiriniz. Perdah malasının köşelerinin, perdahlama esnasında sıvaya batmamasına dikkat ediniz. Perdahladığınız yüzeyin düzeldiğinden emin olunuz. Perdah malasını amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde perdah malasını temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Perdah malasını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 20

Sünger: Plastik veya ahşap gövde üzerine yapıştırılmış sünger ve saptan oluşan, perdahlanmış ince sıvayı düzeltmek ve daha düzgün yüzey elde etmek için kullanılan bir araçtır (Resim 23). Resim 23: Sünger Sünger ile perdah yapılması bayındırlık teknik şartnamesine aykırıdır. Ama piyasada çok sık olarak kullanılmaktadır (Sünger ile perdah yapılırken yüzeydeki bağlayıcıları bir miktar emdiğinden, ince sıva kuruduğunda yüzeydeki bazı kum tanecikleri gevşek kalır. Alçı sıva, boya, vb yapımı esnasında dökülerek çalışmayı zorlaştırır). Sünger ile perdah yapmanız isteniyorsa; Arızalı sünger ile çalışmayınız. Sünger ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde eliniz ıslanır, harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Süngeri ıslatınız. Süngeri dairesel hareketlerle yüzeyde hareket ettiriniz. Süngeri yüzeyde gereğinden fazla gezdirmeyiniz. Süngeri sıkça suya batırarak temizleyiniz. Sünger amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde süngeri temizleyiniz (Üzerinde harç artıkları bırakmayınız). Süngeri işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 21

Köşe Devir Malası: Çelik gövde ve ahşap saptan oluşan, sıvada iç köşeleri yapmak için kullanılan bir araçtır (Resim 24.1,Resim 24.2). Resim 24.1: Köşe devir malası Resim 24.2: Köşe devir malası Arızalı köşe devir malası ile çalışmayınız. Köşe devir malası ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Köşe devir malasını çoğunlukla kaba sıva yapımı esnasında kullanınız. Gerekiyorsa yapılan kaba sıvayı su fırçası ile yeteri kadar ıslatınız. Köşe devir malasını düzelteceğiniz köşeye iyice oturtunuz. Köşe devir malası ile iç köşeleri yaparken, düzgün çıkana kadar malayı köşeye sürünüz. Köşe devir malası amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde köşe devir malasını temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Köşe devir malasını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Köşe devir malasını uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 22

Tel fırça: İnce çelik tellerin monte edilmiş olduğu ahşap veya plastik gövde ve saptan oluşan, sıva yapılacak yüzeyde temizleme yapmak, hafif kazıma yapmak, vb işlerin yapımında kullanılan bir araçtır (Resim 25.1, Resim 25.2). Resim 25.1: Tel fırça Arızalı tel fırça ile çalışmayınız. Tel fırça ile çalışırken uygun toz maskesi ve iş gözlüğü giyiniz (Aksi taktirde tozdan rahatsız olursunuz ve çalışmanız güçleşir). Tel fırça ile sıva yapılacak yüzeyde, hafif kazıma yaparken gereğinden fazla kazımayınız. Tel fırçayı amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde tel fırçayı temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, vb. artıklar bırakmayınız). Tel fırçasını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Tel fırçayı uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. Resim 25.2: Tel fırça 23

Süpürge: Süpürge otu, çalı, sert ve yumuşak plastik gibi malzemelerden üretilen, gövde ve saptan oluşan, piyasada çok çeşitleri bulunan, süpürmek, temizlemek, vb işlerin yapımında kullanılan bir araçtır (Resim 26). Resim 26: Süpürge Arızalı süpürge ile çalışmayınız. Süpürge ile çalışırken uygun toz maskesi ve iş gözlüğü giyiniz (Aksi taktirde tozdan rahatsız olursunuz ve çalışmanız güçleşir). Süpürge ile çalışırken yerleri ıslatınız, tozutmayınız. Süpürgenin itemeyeceği kadar toz, moloz, harç birikirse süpürgeyi zorlamayınız. Kürekle aldıktan sonra süpürmeye devam ediniz. Süpürdüğünüz yüzeyin temizlendiğinden emin olunuz. Süpürgeyi işinizi bitirdikten sonra amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde süpürgeyi temizleyiniz (Üzerinde harç, toz, toprak, vb. artıklar bırakmayınız). Süpürgeyi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 24

İskele: Ahşap ve metal malzemeden imal edilen, sabit, hareketli, mekanik(motor yardımıyla çalışan), vb çok çeşitli şekilleri sıva yapımı esnasında elin yetişemediği yüksek yerlere ulaşmak için kullanılan araçtır (Resim 27). Resim 27: İskele Arızalı iskele ile çalışmayınız. İşinizi kolaylaştıracak şekilde, iskeleyi kuracağınız yeri belirleyiniz, Yapacağınız işe uygun iskeleyi kurunuz. Acele etmeyiniz. İskeleyi standartlara uygun olarak monte ediniz. İskelenin bütün bağlantılarının yapıldığından emin olunuz. İskeleye çıktığınızda ihmal etmeyiniz, mutlaka emniyet tedbirlerini alınız (UNUTMAYIN Kİ ölüm ve kalıcı sakatlanmalar, çoğunlukla, iskelelerde yeterli emniyet tedbirleri alınmadığı için olmaktadır). İskelenin yüksekliğini, rahat çalışacağınız şekilde ayarlayınız. Mekanik iskelelerin periyodik bakımlarını mutlaka yaptırınız. İskeleyi amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde iskeleyi sökerek temizleyiniz (Üzerinde harç artıklar bırakmayınız). İskelenin metal kısımlarını mazotlayınız. İskele malzemelerini işinizi bitirdikten sonra uygun yere istifleyiniz. Suyun ulaşamayacağı yerde 25

Harç Teknesi: Ahşap, sert plastik ve metal malzemeden üretilen, harç koymak için kullanılan araçtır (Resim 28.1, Resim 28.2). Resim 28.1: Harç teknesi Resim 28.2. Harç teknesi Arızalı harç teknesi ile çalışmayınız. Harç teknesi ile çalışırken uygun eldiven giyiniz (Aksi taktirde elinize harç bulaşır ve eliniz tahriş olur, çalışmanız güçleşir). Harç teknesini kapasitesinden fazla yüklemeyiniz (Aksi taktirde harç dökülür, teknede katılaşır, harcı sürekli karıştırmak gerekir kısa sürede bileğinizde ve kolunuzda ağrılar oluşur, çalışmanız güçleşir). Harç teknesini, çalışmanıza engel olmayacak en yakın yere koyunuz. Harç teknesini amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde harç teknesini temizleyiniz (Üzerinde harç artıkları bırakmayınız, sert cisimlerle vurarak temizlemeyiniz). Harç teknesini işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 26

Kum Ölçeği: Ahşap veya hafif metal malzemeden yapılan, gövde ve tutma yerinden oluşan, çeşitli hacimlerde üretilen, kum miktarını ölçmek için kullanılan araçtır (Şekil 1). Şekil 1. Kum ölçeği Arızalı kum ölçeği ile çalışmayınız. Kum ölçeğini koyacağınız yeri her defasında mutlaka düzeltiniz. Kum ölçeğini tam doldurduğunuzdan emin olunuz. Kum ölçeğini doldurduktan sonra üzerini düzeltiniz. Kum ölçeğini tutma yerinden tutarak kaldırınız. Kumun tamamının döküldüğünden emin olunuz. Ölçeceğiniz kum miktarına göre aynı işlemleri tekrarlayınız. İş bitiminde kum ölçeğini temizleyiniz. Kum ölçeğini amacının dışında kullanmayınız. Kum ölçeğini işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Kum ölçeğini uzun süre kullanmayacaksanız metal kısımlarını mazotlayınız. 27

Su Hortumu: Plastik malzemeden imal edilen, çeşitli çap ve uzunlukta üretilen, suyu istenilen yere ulaştırmak için kullanılan araçtır (Resim 29). Resim 29. Su hortumu Arızalı su hortumu ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun hortumla çalışınız. Su hortumunu musluğa iyice bağlayınız. Ağır vasıtaların, su hortumunu ezmeden üzerinden geçmesini sağlayacak tedbirler alınız. Suyu israf etmeyiniz. İşiniz bittiğinde musluğu kapatınız. Su hortumunu amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde su hortumunu temizleyip sararak toplayınız (Üzerinde harç artıkları bırakmayınız, sert cisimlerle vurarak temizlemeyiniz). Su hortumunu işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 28

Su fıçısı: Metal veya sert plastik malzemeden imal edilen, çeşitli çap ve boyda üretilen, su depolamak için kullanılan araçtır (Resim 30). Resim 30: Fıçı Arızalı su fıçısı ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun büyüklükteki su fıçısı ile çalışınız. Su fıçısını çalışmanıza engel olmayacak en yakın yere koyunuz. Su fıçısını yeteri kadar doldurunuz. Suyu taşırıp israf etmeyiniz. Su fıçısı dolu iken hareket ettirmeyiniz (Aksi taktirde bel ve kollarınızda ağrılar oluşur, çalışmanız güçleşir). Yapacağınız iş uzun sürecekse fıçının içini sıkça temizleyiniz. Su fıçısını amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde su fıçısını temizleyiniz (Üzerinde ve içinde harç artıklar bırakmayınız). Su fıçısını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Su fıçısını uzun süre kullanmayacaksanız mazotlayınız. 29

Su Kovası ve Su Ölçeği: Teneke veya sert plastik malzemeden imal edilen, çeşitli çap ve boyda üretilen, suyu istenilen yere taşımak ve ölçmek için kullanılan araçtır (Resim 31). Resim 31. Su kovası İş Kıyafeti: Tekstil malzemeden imal edilen, çeşitli beden ölçülerinde üretilen, inşaat alanında giyilen giysidir (Resim 32). Resim 32: İş kıyafeti Arızalı su kovası ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun büyüklükteki su kovası ile çalışınız. Su kovasını çalışmanıza engel olmayacak en yakın yere koyunuz. Su kovası aynı zamanda su ölçeği olarak kullanıldığı için, götürdüğünüz suların eşit miktarda olmasına dikkat ediniz. Kaç kova su taşıdığınızı unutmayınız. Su kovasını taşıyabileceğiniz kadar doldurunuz (Aksi taktirde bel ve kollarınızda ağrılar oluşur, çalışmanız güçleşir). Su kovasını amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde su kovasını temizleyiniz (Üzerinde ve içinde harç artıklar bırakmayınız). Su kovasını işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Su kovası uzun süre kullanmayacaksanız mazotlayınız. Yırtık, sökük, vb arızaları olan iş kıyafeti ile çalışmayınız. İş kıyafetinizin yapacağınız işe uygun olmasına özen gösteriniz. İş kıyafetiniz çabuk kirlenip ter kokacağından sıkça yıkayınız. İş kıyafetinizi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 30

Yağmurluk: Dışı naylon içi tekstil veya sadece naylon malzemeden imal edilen, çeşitli beden ölçülerinde üretilen, yağmurlu havalarda iş kıyafetinin üzerine giyilen, yağmurdan koruyan bir giysidir (Resim 33). Resim 33: Yağmurluk Yırtık, sökük, vb. arızaları olan yağmurluk ile çalışmayınız. Yağmurluğunuzun yapacağınız işe uygun olmasına özen gösteriniz. İş yaparken dikkatli olunuz, yağmurluğunuzun delinmesine, yırtılmasına engel olunuz. Yağmur durduktan sonra yağmurluğunuzu çıkarıp, kuruyacağı şekilde uygun yere asınız. Kirlendiğinde yağmurluğunuzu temizleyiniz. Yağmurluğunuzu işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 31

Eldiven: Tekstil, deri, plastik veya bu ürünlerin birleşiminden imal edilen, çeşitli model ve büyüklükte üretilen, inşaat alanında çalışma esnasında elleri koruyan giysidir (Resim 34.1, Resim 34.2, Resim 34.3). Resim 34.1: Eldiven Resim 34.2: Eldiven Arızalı eldiven ile çalışmayınız. Eldiveninizin yapacağınız işe ve elinize uygun olmasına özen gösteriniz. İş yaparken dikkatli olunuz eldiveninizin delinmesine, yırtılmasına engel olunuz. Elinizi uzun süre eldivenin içinde bırakmayınız. Belli aralıklarla elinizi havalandırınız. İş bitiminde eldiveninizi temizleyiniz (Üzerinde ve içinde harç artıklar bırakmayınız). Eldiveninizi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Resim 34.3: Eldiven 32

Çizme: Dışı plastik içi tekstil veya sadece plastik malzemeden imal edilen, çeşitli ayak ölçülerinde üretilen, inşaat alanında çalışma esnasında ayakları koruyan bir giysidir (Resim 35). Resim 35: Çizme Baret: Hafif metal veya sert plastik malzemeden imal edilen, gövde ve başı tutan kısımdan oluşan, çeşitli ölçülerinde üretilen, inşaat alanında çalışma esnasında başı koruyan giysidir (Resim 36). Resim 36: Baret Arızalı çizme ile çalışmayınız. Çizmenizin yapacağınız işe ve ayağınıza uygun olmasına özen gösteriniz. İş yaparken dikkatli olunuz, çizmenizin delinmesine, yırtılmasına engel olunuz. Ayağınızı uzun süre çizmenizin içinde bırakmayınız. Belli aralıklarla ayağınızı havalandırınız. Çizmeyi, mümkün olduğu kadar uygun çorapla giyiniz. İş bitiminde çizmenizi temizleyiniz (Üzerinde ve içinde harç artıklar bırakmayınız). Çizmeyi işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Arızalı baret ile çalışmayınız. Bareti başınıza en rahat oturacak şekilde ayarlayınız. İş yaparken dikkatli olunuz, baretin delinmesine, kırılmasına engel olunuz. Baret giymeden önce, mümkün olduğu kadar, başınızın terini emecek bir bere giyiniz, sonra bareti takınız. İş bitiminde bareti temizleyiniz (Üzerinde ve içinde harç artıklar bırakmayınız). Bareti işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 33

Emniyet Kemeri: Tekstil veya plastik malzemeden imal edilen, gövde, emniyet halatı ve kancadan oluşan, çok çeşitli şekillerde üretilen,inşaat alanında çalışma esnasında can güvenliğini sağlamak için kullanılan araçtır (Resim 37.1, Resim 37.2). Resim 37.1. Emniyet kemeri Arızalı emniyet kemeri ile çalışmayınız. Çalışırken ihmal etmeyiniz, mutlaka emniyet kemerinizi takınız (UNUTMAYIN Kİ ölüm ve kalıcı sakatlanmalar, çoğunlukla emniyet kemeri kullanılmadığı için olmaktadır). Emniyet kemerini belinize en rahat olacak şekilde ayarlayınız. Emniyet kemerinizin kancasını, işinize engel olmayacak en uygun yere takınız. İş bitiminde emniyet kemerini temizleyiniz (Üzerinde harç artıkları bırakmayınız). Emniyet kemerini işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Resim 37.2. Emniyet kemeri 34

Toz Maskesi: Tekstil, elyaf, plastik veya daha farklı malzemelerden imal edilen, çeşitli model ve büyüklükte üretilen, toz tutucu gövde ve bağlama kollarından oluşan, inşaat alanında çalışma esnasında ağzı, burnu ve gözü; toz, duman, vb etkilerden koruyan giysidir (Resim 38). Resim 38: Toz maskesi İş Gözlüğü: Cam ve çerçeveden oluşan, plastik, hafif metal ve cam malzemeden imal edilen, çeşitli model ve büyüklükte üretilen, inşaat alanında çalışma esnasında gözü; harç, toz, duman, vb. etkilerden koruyan giysidir (Resim 39). Resim 39: İş gözlüğü Arızalı toz maskesi ile çalışmayınız. Toz maskesinin yapacağınız işe uygun olmasına özen gösteriniz. Toz maskesini başınıza en rahat oturacak şekilde ayarlayınız. İş yaparken dikkatli olunuz, toz maskesinin delinmesine, kırılmasına engel olunuz. Toz maskesini uzun süreli takmayınız. Belli aralıklarla çıkarıp temiz havaya çıkınız. Toz maskesinin filitresi varsa, filitrenin çalışıp çalışmadığını sıkça kontrol ediniz. İş bitiminde toz maskesini temizleyiniz (Üzerinde ve içinde harç artıklar bırakmayınız). Toz maskesini işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Arızalı iş gözlüğü ile çalışmayınız. İş gözlüğünün yapacağınız işe uygun olmasına özen gösteriniz. İş gözlüğünü başınıza en rahat oturacak şekilde ayarlayınız. İş yaparken dikkatli olunuz, iş gözlüğünün delinmesine, kırılmasına engel olunuz. İş gözlüğünü uzun süreli takmayınız. Belli aralıklarla çıkarıp gözünüzü dinlendiriniz. İş bitiminde iş gözlüğünü temizleyiniz (Üzerinde harç artıklar bırakmayınız). İş gözlüğünü işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. 35

Sıva makinesi: Metal malzemeden imal edilen, taşıyıcı gövde, motor, harç hazırlama haznesi, harç pompalama ünitesi, hortum, kumanda kolları ve tekerlekten oluşan, piyasada çok farklı çeşitlerde ve büyüklüklerde bulunan; normal sıva, alçı sıva, vb harcı hazırlamak, sıvanacak yüzeye püskürtmek için kullanılan araçtır (Resim 40.1, Resim 40.2). Resim 40.1: Sıva makinesi Resim 40.2: Sıva makinesi Arızalı sıva makinesi ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun büyüklükteki sıva makinesi ile çalışınız. Sıva makinesini, çalışmanıza engel olmayacak en yakın yere koyunuz. Harç yapacağınız malzemeleri, sıva makinesine ölçerek koyunuz. Suyu ölçerek ilave ediniz. Sıva makinesini uygun devirde, harç istenilen kıvama gelene kadar çalıştırınız. Sıva makinesinin ayarlarını yaparak, hazırlanan harcı, sıva yapılacak yüzeye, kuralına uygun şekilde püskürtünüz ve düzeltiniz. Sıva makinesini amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde sıva makinesini iyice temizleyiniz (İçinde ve dışında harç artıklar bırakmayınız). Sıva makinesinin periyodik bakımlarını mutlaka yapınız veya yaptırınız. Sıva makinesini işinizi bitirdikten sonra kapalı yerde muhafaza ediniz. 36

Betonyer (Harç-Beton Yapma Aracı): Metal malzemeden imal edilen, taşıyıcı gövde, motor, hareketli kova, kumanda kolları ve tekerlekten oluşan, piyasada çok farklı çeşitlerde ve büyüklüklerde bulunan; harç, beton, vb. yapmak için kullanılan araçtır Resim 41). Resim 41: Betonyer Arızalı betonyer ile çalışmayınız. Yapacağınız işe uygun büyüklükteki betonyer ile çalışınız. Betonyeri; kum, çimento, su gibi malzemelere en yakın yere yerleştiriniz. Harç yapacağınız malzemeleri betonyere ölçerek koyunuz. Betonyeri uygun devirde, harç istenilen kıvama gelene kadar çalıştırınız. Harcı uygun araca boşaltınız. Betonyeri amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde betonyeri iyice temizleyiniz (İçinde ve dışında harç artıklar bırakmayınız). Betonyerin periyodik bakımlarını mutlaka yapınız veya yaptırınız. Betonyeri işinizi bitirdikten sonra kapalı yerde 37

1.2. Gereçler (Malzemeler) 1.2.1. Tanımı Sıvayı meydana getiren elemanlara sıva malzemeleri (gereçler) denir. 1.2.2. Çeşitleri Malzemeler(Gereçler) 1- Kum: Onuncu sınıf sıva modülünde detaylı olarak anlatılan kum, inşaat yapımında kullanılan en temel malzemedir. İnşaatta sıva harcı, duvar harcı, şap, vb yapımında kullanılır (Resim 42.1, Resim 42.2). Resim 42: Kum Öneriler Yapılacak sıvanın cinsine göre, kumun tane iriliğini doğru belirleyiniz. Kumun yıkanmış olması, mil, toz, organik artıklar gibi yabancı maddelerden arınmış olmasına dikkat ediniz. Kumu elerken, eleğin deliklerinin bozuk olmamasına, aynı büyüklükte olmasına dikkat ediniz. Elenmiş kuma; molozların(inşaat artıkları) ve elenmemiş kumların karışmasına engel olunuz. Elenmiş kumu harç yapacağınız yere taşıyınız. Harç yapacağınız zaman elenmiş kumu mutlaka ölçerek alınız. Kumu amacının dışında kullanmayınız. İş bitiminde artan elenmiş kumu toparlayınız. Elenmiş kumu işinize engel olmayacak uygun yere koyunuz. Resim 42.2: Kum 38

a. Çimento: Onuncu sınıf sıva modülünde detaylı olarak anlatılan çimento, piyasada 50 kg lık torbalar halinde bulunur. İnşaat yapımında kullanılan en temel bağlayıcıdır. Beton dökmek harç yapmak, vb birçok amaç için kullanılan malzemedir (Resim 43.1, Resim 43.2). Resim 43.1: Çimento Son kullanma tarihi geçmiş olan çimentoyu kullanmayınız. Çimentoyu istiflerken altına, yer ile temasını kesecek elemanlar koyunuz. Çimentoyu üst üste on sıradan fazla istiflemeyiniz. Nem alıp taşlaşmaya yüz tutmuş çimentoyu kullanmayınız. Çimentoyu önerilen dozda kullanınız. Harç yaparken çimentonun iyice karışmış olmasına dikkat ediniz. İş bitiminde artan çimentoyu ambalajına koyup ağzını bağlayınız. Çimentoyu amacının dışında kullanmayınız. Çimentoyu işinizi bitirdikten sonra uygun yere koyunuz. Resim 43.2: Çimento 39

b. Kireç: Onuncu sınıf sıva modülünde detaylı olarak anlatılan kireç, piyasada 25 kg lık torbalar halinde bulunur. İnşaatta sıva harcı, duvar harcı, vb. yapımında kullanılır (Resim 44.1, Resim 44.2). Resim 44.1: Kireç Son kullanma tarihi geçmiş olan kireci kullanmayınız. Torba kireci istiflerken altına, yer ile temasını kesecek elemanlar koyunuz. Nem alıp taşlaşmaya yüz tutmuş kireci kullanmayınız. Kireç kuyuda söndürülüyor ise, kireç taşı, kuyuda en az üç hafta bekletilmelidir. Sönmüş kireci itinayla süzdükten sonra kullanınız. Kireci önerilen dozda kullanınız. Harç yaparken kirecin iyice karışmış olmasına dikkat ediniz. Kireç harcı yapıldığında harç, en az üç gün bekletilmelidir. İş bitiminde artan kireci ambalajına koyup ağzını bağlayınız. Kireci amacının dışında kullanmayınız. Resim 44.2: Kireç 40

c. Alçı: Onuncu sınıf sıva modülünde detaylı olarak anlatılan alçı, piyasada 25 kg lık torbalar halinde bulunur. İnşaatta sıva harcı(özel durumlarda), alçı sıva harcı, vb yapımında kullanılır (Resim 45.1, Resim 45.2). Resim 45.1: Alçı Resim 45.2: Alçı Son kullanma tarihi geçmiş olan alçıyı kullanmayınız. Torba alçıyı istiflerken altına, yer ile temasını kesecek elemanlar koyunuz. Nem alıp taşlaşmaya yüz tutmuş alçıyı kullanmayınız. Yapılacak işin cinsine göre alçı türünü belirleyiniz. Alçıyı önerilen dozda kullanınız. Harç yaparken alçının iyice karışmış olmasına dikkat ediniz. Kullanacağınız kadar harç hazırlamaya özen gösteriniz. İş bitiminde artan alçıyı ambalajına koyup ağzını bağlayınız. Alçıyı amacının dışında kullanmayınız. Son kullanma tarihi geçmiş olan sıva harcını kullanmayınız. Torba sıva harcını istiflerken altına, yer ile temasını kesecek elemanlar koyunuz. Nem alıp taşlaşmaya yüz tutmuş sıva harcını kullanmayınız. Yapılacak işin cinsine göre sıva harcı türünü belirleyiniz. Sıva harcını sıva makinesine ölçerek koyunuz. 41

Özel Üretilmiş Sıva Harcı: Özel üretilen, Sıva makinesı ile sıva yapmak için kullanılan, kuru olarak imal edilen, 25 kg lık torbalarda piyasaya sürülen, her sıva makinesı firmasının kendi makinesı için özel ürettiği, sıva yapmak için kullanılan bir malzemedir (Resim 46). Suyu ölçerek ilave ediniz. Sıva makinesini uygun devirde, harç istenilen kıvama gelene kadar çalıştırınız. Sıva makinesinin ayarlarını yaparak harcı, sıva yapılacak yüzeye kuralına uygun şekilde püskürtünüz ve düzeltiniz. Kullanacağınız kadar harç hazırlamaya özen gösteriniz. İş bitiminde artan kuru sıva harcını ambalajına koyup ağzını bağlayınız. Sıva harcını amacının dışında kullanmayınız. Resim 46: Özel üretilmiş sıva harcı 3- Su: Doğada bolca bulunan, harç yapmak, araçları temizlemek, vb amaçla kullanılan malzemedir (Resim 47). Kirli su ile çalışmayınız (lağım suyu, içerisinde çamur, ot, odun parçaları, vb atıklar olan su kullanılmamalıdır). Harç yaparken suyu ölçerek kullanınız. Suyu israf etmeyiniz. Suyu fıçılara doldurarak kullanıma hazır hale getiriniz. Araçları yıkamak için sudan faydalanınız. Resim 47: Su 42

Sıva Teli (rabitz): Metal malzemeden imal edilen, farklı desenlerde ve rulo halinde üretilen, sıva kalınlığının normalden fazla olduğu durumlarda, ahşap yüzey üzerine sıva yapılacağı durumlarda, vb kullanılan bir malzemedir (Resim 48.1, Resim 48.2). Arızalı sıva telini kullanmayınız. Yapacağınız işe uygun sıva teli kullanınız. Sıva teli ile kaplayacağınız yüzeyi tespit ediniz. Sıva telini, özel üretilmiş çiviler ile kuralına uygun olarak yüzeye monte ediniz. İş bitiminde artan sıva telini toplayınız. Resim 48.1: Sıva teli Resim 48.2: Sıva teli e. Özel Üretilmiş Bağlayıcılar: Özel durumlar için üretilmiş, yalıtım, yapıştırma, vb amacı için kullanılan malzemelerdir (Resim 49.1, Resim 49.2). Resim 49.1-2: Öze üretilmiş bağlayıcı 43 Son kullanma tarihi geçmiş ürünler kullanılmamalıdır. Yapılacak işin cinsine göre uygun bağlayıcıyı seçiniz. Ambalajın üzerinde yazan kullanma talimatını dikkatlice okuyunuz. Bağlayıcıyı kullanma talimatına göre hazırlayınız ve uygulayınız. Kullanacağınız kadar bağlayıcıyı hazırlamaya özen gösteriniz. İş bitiminde artan bağlayıcıyı ambalajına koyup ağzını bağlayınız.

4- Özel Katkılar: İzolasyon sağlamak, erken ve yüksek dayanıma ulaşmak, harcın sertleşme süresini geciktirmek veya erken sertleşmesini sağlamak, sıcak, soğuk havalarda harç yapmak ve diğer özel amaçlar için harcın içine eklenen kimyasal maddelerdir (Resim 50.1, Resim 50.2). Son kullanma tarihi geçmiş ürünler kullanılmamalıdır. Yapılacak işin cinsine göre özel katkı malzemesini seçiniz. Ambalajın üzerinde yazan kullanma talimatını dikkatlice okuyunuz. Özel katkı malzemesini kullanma talimatına göre hazırlayınız. Harç yapımı esnasında ilave ediniz. İş bitiminde artan özel katkı malzemesini ambalajına koyup ağzını kapatınız. muhafaza diniz. Resim 50.1-2: Ö.katkılar 44

1.3. Araç ve Malzemelerin Hazırlanması: 1.3.1. Yapacağınız sıva türüne göre tüm araçları temin ediniz (Resim 51). Resim 51: Çeşitli sıva araçları 1.3.2. Araçları kontrol ediniz. Arızalı araçları onarınız, bakımını yapınız (Resim 52.1, Resim 52.2). Resim 52.1: Arızalı sıva aracı 45

Resim 52.2: Arızalı sıva aracı 1.3.3. Onaramadığınız araçları tamirciye götürünüz (Resim 53). Resim 53: Sıva makinesi 46

1.3.4. Yapacağınız işe uygun tüm araçları kullanıma hazır hale getirdiğinizden emin olunuz (Resim 54.1, Resim 54.2). Resim 54.1: Çeşitli sıva araçları Resim 54.1: Çeşitli sıva araçları 47

1.3.5. Yapacağınız sıva türüne göre tüm malzemeleri (gereçleri) temin ediniz (Resim 55.1, Resim 55.2). Resim 55.1: Çeşitli sıva gereçleri Resim 55.2: Çeşitli sıva gereçleri 48

1.3.6. Malzemeleri kontrol ediniz. Son kullanma tarihi geçmiş olan ürünü kullanmayınız (Resim 56.1, Resim 56.2). Resim 56.1: Gereçlerin imalat tarihi Resim 56.2: Gereçlerin imalat tarihi 49

1.3.7. Yapacağınız sıva türüne göre kumu seçerek uygun elekle eleyiniz (Resim 57). (10. sınıf duvar modülünde bulunan kum eleme faaliyetine bakınız). Resim 57: Kumun elenmesi 1.3.8. Harç yapılacak yere uygun araçla taşıyınız (Resim 58). Resim 58. Kumun taşınması 50

1.3.9. Kireç harcını yaparak 3-5 gün dinlendiriniz (Resim 59.1, Resim 59.2). (10. sınıf sıva modülünde bulunan sıva harcı hazırlama faaliyetine bakınız). Resim 59.1: Kireç harcının yapılması Resim 59.2: Kireç harcının dinlendirilmesi 51

1.3.10. Yapacağınız işe uygun tüm malzemeleri kullanıma hazır hale getirdiğinizden emin olunuz (Resim 60.1, Resim 60.2). Resim 60.1: Çeşitli sıva gereçleri Resim 60.2: Çeşitli sıva gereçleri 52

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin veya arkadaşınızın yaptığı sıva araç ve malzemelerini hazırlama işlerini değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet - hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Dersin adı Yapıda sıvalar Öğrencinin Amaç Sıva araç ve malzemelerini hazırlama becerilerinin ölçülmesi Adı soyadı Konu Sıva araç ve malzemelerini hazırlama Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır 1 Yapacağınız sıva türüne göre tüm araçları temin ettiniz mi? 2 Araçları kontrol ederek, arızalı araçları onarıp, bakımını yaptınız mı? 3 Onaramadığınız araçları tamirciye götürdünüz mü? 4 Yapacağınız işe uygun tüm araçları kullanıma hazır hale getirdiğinizden emin oldunuz mu? 5 Yapacağınız sıva türüne göre tüm malzemeleri temin ettiniz mi? 6 Malzemelerin son kullanma tarihini kontrol ettiniz mi? 7 Yapacağınız sıva türüne göre kumu seçerek uygun elekle elediniz mi? 8 Elenen kumu harç yapılacak yere uygun araçla taşıdınız mı? 9 Kireç harcını yaparak 3-5 gün dinlendirdiniz mi? 10 Yapacağınız işe uygun tüm malzemeleri kullanıma hazır hale getirdiğinizden emin oldunuz mu? Toplam evet ve hayır cevap sayıları Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız. 53

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Öğrenme faaliyetinde edindiğiniz bilgileri ölçmeye yönelik çoktan seçmeli test hazırlanmıştır. Bu testi kendi kendinize uygulayınız ve doğru cevapları işaretleyiniz. Test sonunda yer alan cevap anahtarı ile hacim hesapları hakkında ne derece bilgiler edindiğinizi gözlemleyiniz. Sonuçları öğretmeninizle değerlendiriniz. ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR 1. Aşağıdakilerden hangisi sıva yapma araçlarından biri değildir. A) Mala B) Tornavida C) Mastar D) İp 2. Aşağıdakilerden hangisi sıva yapma araçlarından biridir? A) Rende B) Spatula C) kanca D) Rulo 3. Aşağıdakilerden hangisi sıva malzemelerinden biri değildir. A) Çakıl B) Çimento C) Kireç D) Su 4. Aşağıdakilerden hangisi sıva malzemelerinden biridir? A) Tuğla B) Kum C) Beton D) Biriket 5. Aşağıdakilerden hangisi sıva araç ve malzemelerinin hazırlanması işlemlerinden biri değildir. A) Sıva yapılacak yüzeyi temizleyiniz. B) Yapacağınız sıva türüne göre tüm malzemeleri(gereçleri) temin ediniz. C) Yapacağınız sıva türüne göre tüm araçları temin ediniz. D) Araçları kontrol ediniz. Arızalı araçları onarınız, bakımını yapınız. Cevapları modülün sonundaki cevap anahtarından bakınız. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek değerlendiriniz. Eksik olduğunuz konuları tekrarlayınız. Tüm soruları doğru cevapladıysanız diğer faaliyete geçiniz. 54