SERVİKAL ÖRNEKLERDE HPV DNA ve SİTOLOJİK İNCELEME SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Begüm Nalça Erdin 1, Alev Çetin Duran 1, Ayça Arzu Sayıner 1, Meral Koyuncuoğlu 2 1 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı, İzmir 2 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Patoloji Ana Bilim Dalı, İzmir
HPV ve SERVİKAL KANSER HPV'nin yol açtığı servikal kanser kadın kanserleri arasında ikinci sırada gelmektedir. Başta tip 16 ve 18 olmak üzere birçok HPV tipi servikal kansere neden olabilmektedir. Kanserle ilişkili HPV tipleri : yüksek riskli - tip 16, 18, 31, 45, 56 orta riskli - tip 33, 35, 39, 51, 52, 58, 59, 68 düşük riskli - tip 6, 11, 42, 43,44 Kronik enfeksiyonun saptanması ve serviksteki prekanseröz lezyonların erken tanısı ile serviks kanseri engellenebilmektedir.
MATERYAL-METOD Çalışmamızda DEÜTF Merkez Laboratuvarı nda servikal sürüntülerinde HPV DNA PCR çalışılmış hastaların konvansiyonel PAP smear sonuçları değerlendirilerek, iki yöntemin sonuçları karşılaştırılmıştır. Ağustos 2010 Temmuz 2011 arasında toplanan 113 sürüntü örneğinde HPV DNA, multipleks real-time PCR yöntemi ile yüksek riskli 12 HPV tipini (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59) saptayabilen "HPV High Risk Typing Real-TM" (Sacace Biotechnologies) kiti ile araştırılmıştır. Hastaların yaşları 19 ile 61 arasında değişmektedir (ortalama : 35.4). Sürüntü örneği incelenen 113 hastanın HPV DNA PCR sonuçları ile konvansiyonel PAP smear sonuçları değerlendirilmiştir..
HPV tiplerinin dağılımı - 1 113 sürüntü örneğinin 51'inde (%45,1) HPV DNA bulunmuştur ve kitin saptayabildiği tüm genotiplere rastlanmıştır. 35 örnekte (%68,6) tek 16 (%31,4) örnekte birden fazla genotip saptanmıştır.
HPV tiplerinin dağılımı - 2 Tüm örnekler arasında HPV tip dağılımı HPV tipi Saptanan örnek sayısı ve toplam içindeki oranı (%) Tip 16 21 ( en sık saptanan genotip ) 41.1% Tip 18 8 (3. sıra) 15.7% Tip 31 7 14 % Tip 33 2 4% Tip 35 4 7.80% Tip 39 5 9.80% Tip 45 6 11.70% Tip 51 7 13.70% Tip 52 4 7.80% Tip 56 13 ( 2. sıra ) 25.4 % Tip 58 4 7.80% Tip 59 3 5.90% Toplam 51 100
HPV tiplerinin dağılımı - 3 Tek genotip saptanan örneklerde ( n=35 ) HPV tiplerinin dağılımı HPV 56 %22.8 HPV 16 %31.4 HPV 16 HPV 18 HPV 31 HPV 35 HPV 39 HPV 45 HPV 51 HPV 52 HPV 56
HPV tiplerinin dağılımı - 4 Birden fazla genotip saptanan örneklerde ( n=16 ) HPV tiplerinin yüzde dağılımı 70 60 50 40 62.5 HPV 16 HPV 18 30 HPV 31 20 31 31 31 HPV 56 10 0 HPV 16 HPV 18 HPV 31 HPV 56
Sitoloji HPV DNA ilişkisi - 1 SİTOLOJİ SİTOLOJİ POZİTİF NEGATİF TOPLAM HPV DNA POZİTİF 17 (% 58.8 TİP16/18) 34 (% 50 TİP16/18) 51 (%45.1) HPV DNA NEGATİF 12 50 62 TOPLAM 29 84 113 HPV DNA pozitif hastaların % 33,3'ünün (17/51); tip 16 ve/veya 18 saptananların %37'sinin (10/27) sitolojisinde patolojik bulgulara rastlanmıştır.
Sitoloji HPV DNA ilişkisi - 2 Sitolojik anormallik saptanan 29 hastanın % 62 sinde atipik skuamöz hücreler (ASCUS/ASC-H) saptanmıştır. Bu hastaların %50 sinde HPV DNA pozitif bulunmuş, bunların da %55,5 inde tip 16 ve/veya 18 saptanmıştır.
Sitoloji HPV DNA ilişkisi - 3 Sitolojik inceleme sonucunda atipik veya patolojik hücre saptanan örneklerin dağılımı Örnek sayısı (%) HPV DNA pozitifliği (%) ASCUS, ASC-H 18 (% 62.0) 50% LGSIL (HPV etkisi dahil) 7 (% 24.1) 57.10% HGSIL 4 (% 13.8) 100% 29 (% 100)
Sitoloji HPV DNA ilişkisi - 4 Patolojik anormallik saptanmayan hastaların HPV DNA sonuçları HPV DNA POZİTİF HPV DNA NEGATİF PATOLOJİ NEGATİF ( n=84 ) 34 ( % 40.5) Tip 16 ve/veya 18 = 17 (50% ) 50 ( % 59.5 ) Sitolojisi normal 84 hasta bulunmaktadır. Bunlardan %40,5 i (n=34) HPV DNA pozitif bulunmuştur. HPV pozitif bulunan hastaların % 67,6 sında tek genotip, %32,3 ünde birden fazla genotip saptanmıştır. Patolojisi negatif olup HPV DNA saptanan hastaların % 50 sinde HPV 16 ve/veya 18 e rastlanmıştır.
TARTIŞMA Bu çalışmada 113 sürüntü örneğinin 51'inde (%45,1) HPV DNA bulunmuştur ve en sık HPV tip 16 ya rastlanırken, onu sırasıyla tip 56 ve 18 izlemiştir. Türkiye de HPV tiplerinin prevelans çalışmaları kısıtlı olmakla birlikte, tüm dünyada olduğu gibi en sık tip 16 nın saptandığı bildirilmektedir. Çalışmamız bu veriyi desteklemektedir. Bu çalışmada HPV DNA pozitif hastaların %33 ünde sitolojik anormallik görülmüştür. Bu oran genel olarak saptanan 1/3 oranı ile uyumludur. HPV DNA testinin en çok yardımcı olduğu durum servikal sitolojik incelemede ASCUS/ASC-H saptanan olgulardır. Bu olguların %61 inde HPV DNA pozitif (yarıdan fazlası tip 16/18) saptanmıştır Literatürde ASCUS lu kadınlarda HPV DNA pozitifliğinin % 40-51 arasında değiştiği belirtilmiş.
TARTIŞMA Çalışmada sitolojik anormallik saptanmayan olguların yarıya yakınında (%40,5) HPV DNA pozitif saptanmıştır. Sitolojik olarak anormallik saptanmasa da HPV DNA pozitif olan olgularda daha yakın izlem önerilmektedir. Bu olgulardaki enfeksiyonun kronikleşmesi durumunda yakın izlem / kolposkopi önerilmektedir. Çalışmamızdaki veriler Türkiye deki ve dünyadaki veriler ile uyumludur. Ancak Türkiye verilerinin oluşabilmesi için daha kapsamlı çalışmalara (farklı coğrafi bölgeler, farklı yaş grupları, toplumu temsil eden olgu grupları, vb) ihtiyaç vardır.
TEŞEKKÜRLER