Standard Eurobarometer European Commission EUROBAROMETER 65 AVRUPA BİRLİĞİNDE KAMUOYU BAHAR 2006 ULUSAL RAPOR Standard Eurobarometer 65 / Bahar 2006 TNS Opinion & Social KIBRIS KIBRIS TÜRK TOPLUMU Bu araştırma İletişim Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılmış ve koordine edilmiştir. Bu rapor Avrupa Komisyonu Kıbrıs Temsilciliği için hazırlanmıştır. Bu belge Avrupa Komisyonunun görüşlerini yansıtmaz. Bu araştırma Basın ve İletişim Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılmış ve koordine edilmiştir. İçerisindeki yorumlar ve görüşler yazara aittir. Bu rapor Avrupa Komisyonu Kıbrıs Temsilciliği için hazırlanmıştır. 1
Standard E Giriş Ana Sonuçlar (Executive Summary) Kısım A. Kıbrıs ta Hayat 1.1. Kişisel durum ve beklentiler 1.1.1 Hayattan Memnuniyet 1.1.2 Gelecekten beklentiler 1.1.3 Kişisel durumun son 5 yılda gösterdiği değişim 1.1.4 Kişisel durumun önümüzdeki 5 sene içerisinde göstermesi beklenen değişim 1.1.5 Toplum ve Avrupa Birliğine bağlılık 1.2 Toplumun karşı karşıya olduğu en önemli konular 1.3. Çeşitli kurumlara güven 1.4. Çeşitli konularda görüşler 1.5. Örneklem özellikleri Kısım B. Avrupalılar ve Avrupa Birliği 1. Vatandaşların Avrupa Birliği hakkında görüşleri 1.1 AB kurumlarına güven 1.2 AB üyeliğine destek 1.3 Üyeliğin avantajları 1.4 AB İmajı 1.5 Avrupa Birliği ne ifade ediyor? 1.6 AB nin işleyişi 2. Bilgi düzeyi 2.1 AB Kurumları hakkında farkındalık 2.2 Subjektif bilgi değerlendirmesi 2
2.3 Gerçek bilgi düzeyi 2.4 Avrupa Birliği Kurumlarının Rolü 3. Avrupa Birliği nin Günlük Hayattaki Rolü 3.1 AB nin beklenilen rolü 3.2 AB nin arzu edilen rolü 3.3 AB nin içişlerindeki rolü 4. Avrupa Birliği nin oluşumu hakkındaki korkular 5. Avrupa Birliği Öncelikleri Kısım C. Vatandaşlar ve Medya 1. Avrupa Birliği hakkında bilgi kaynakları 2. Medyadan bilgi alma sıklığı 3. Avrupa Birliği ve Kıbrıs Türk Toplumu Medyası 3.1 Medyada Avrupa Birliği hakkında bilgi sıklığı 3.2 Avrupa Birliği nin medyada yansıtılma şekli Technical Specifications 3
Giriş Kıbrıs Türk Toplumu için Standard Eurobarometer 65 Bu çalışma Kıbrıs Türk Toplumu genelinde yapılan 4. Standard Eurobarometer araştırmasıdır. Saha çalışması 29 Mart 2006-15 Nisan 2006 tarihleri arasında toplam 500 kişilik bir örneklem seçilerek yüz yüze mülakatlar şeklinde Taylor Nelson Sofres ve EOS Gallup Europe arasında oluşturulan bir konsorsiyum olan TNS Opinion & Social himayesinde KADEM tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu kamuoyu araştırması Avrupa Komisyonu, İletişim Genel Müdürlüğü nün isteği üzerine 25 üye devlete ek olarak Bulgaristan, Hırvatistan, Romanya ve Türkiye yanında Kıbrıs Türk Toplumu genelinde de 15 yaş ve üzeri nüfus üzerinde gerçekleştirilmiştir. Kıbrıs Türk Toplumu içerisinde çalışmaya katılan örneklemin özellikleri itibarıyle dağılımı aşağıda görülmektedir: KTT- Yaşlara göre dağılım 26% 25% 29% 15-24 25-39 40-54 55+ KTT- Mesleklere göre dağılım 13% 3% 14% 23% Serbest Çalışan Yönetici Diğer beyaz yaka 6% 8% İşçi Ev hanımı İşsiz Emekli 21% 12% Öğrenci 4
KTT- Bölgelere göre dağılım 14% 18% 1 26% 32% Lefkoşa Gazimağusa Girne Güzelyurt İskele Eurobarometer 65 Kıbrıs Avrupa Birliğine katıldıktan sonra yapılmış olan 4. Standard Eurobarometer araştırmasıdır. Bu araştırmaların ilki Eurobarometer 62 olup 15-28 Ekim 2004 tarihinde, ikincisi (Eurobarometer 63) 13-31 Mayıs 2005 tarihleri arasında, üçüncüsü (Eurobarometer 64) ise 14-29 Ekim 2005 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Eurobarometer 65 in gerçekleştirildiği dönem olan Mart-Nisan 2006 dönemi Kıbrıs Türk Toplumu açısından uluslararası anlamda hareketsiz bir dönem olması yanında uluslararası ilişkiler ve Kıbrıs Sorununun çözümü adına yeni açılımların görülmediği bir zaman dilimidir. Bu açıdan rapor genelinde geçmiş dönemlerde ortaya çıkan gelecekle ilgili olumlu beklentilerde bir düşüş gözlemlenmektedir. Kıbrıs Türk Toplumu üyeleri rapor içerisinde kısaca Kıbrıslı Türkler olarak anılacaktır. 5
Ana Sonuçlar (Executive Summary) Bu çalışma Kıbrıslı Türkler arasında yapılan 4. Standard Eurobarometer araştırmasıdır. Saha çalışması 29 Mart 2006-15 Nisan 2006 tarihleri arasında toplam 500 kişilik bir örneklem seçilerek yüz yüze mülakatlar şeklinde Taylor Nelson Sofres ve EOS Gallup Europe arasında oluşturulan bir konsorsiyum olan TNS Opinion & Social himayesinde KADEM tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu kamuoyu araştırması Avrupa Komisyonu, İletişim Genel Müdürlüğü nün isteği üzerine 25 üye devlete ek olarak Bulgaristan, Hırvatistan, Romanya ve Türkiye yanında Kıbrıs Türk Toplumu genelinde de 15 yaş ve üzeri nüfus üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin % 74 ü hayatlarından memnun olduklarını belirtmişlerdir. Ankete katılan Kıbrıslı Türkler %74 oranında hayatlarından memnun olduklarını belirtmişlerdir. Bu oran AB 25 ortalamasından %7 oranında daha düşüktür. Memnun olmayan kesim ise % 25 ile sınırlı kalmıştır. Genel dağılıma bakıldığı zaman hayattan çok memnun olduğunu belirten kesimin oranı %31 iken %44 lük bir kesim oldukça memnun, %20 pek memnun değil ve % 5 oranında bir kesim ise hiç memnun değil şeklinde cevap vermiştir. Ekim 2005 te yapılan Eurobarometer 64 ile kıyaslandığı zaman ise Kıbrıslı Türklerin hayattan memnuniyet oranında %5 oranında bir düşüş gözlemlenmiştir. Ekim 2005 te yapılan Eurobarometer 64 çalışmasına kıyasla hayatından memnun olduğunu belirten Kıbrıslı Türklerin oranında toplamda %5 lik bir düşüş gözlemlenmektedir. AB 25 genelinde ise Ekim 2005 ten bu yana Kıbrıslı Türklerin tersine hayatından memnun olanların oranında %1 lik bir artış gözlemlenmiştir. Zaman içerisinde Kıbrıs Türk Toplumunun hayattan memnuniyet oranında gösterdiği değişim incelendiği zaman ise memnuniyet oranının 2004 yılından itibaren ilk kez düşüşe geçtiğini görüyoruz. Ayni şekilde farklı yaş gruplarının hayattan memnuniyet oranları kıyaslandığı zaman Kıbrıs Türk Toplumu içerisinde hayatından en memnun olan kesimin 15-24 yaş grubu olduğu, bu grubun hemen ardından ise 25-39 yaş grubunun geldiği görülmektedir. Hayattan menuniyet oranlarında düşüş gözlemlenirken ayni şekilde gelecekten beklentiler konusunda da geçmiş çalışmalara kıyasla iyimser bekleyişin yerini herhangi bir değişiklik olmayacağı beklentisi almıştır. Gelecekten beklentileri sorulduğu zaman Kıbrıslı Türkler kendilerine sunulan seçenekler arasında genel olarak hayatın daha iyiye gideceğini, buna karşılık ise sırasıyla evin mali durumu, kişisel istihdam, toplum içerisinde istihdam ve toplumun ekonomik durumunun ayni kalacağı yönünde beklentileri olduğunu belirtmişlerdir. 6
Eurobarometer 65 sonuçları itibarıyle, genel olarak hayatın gelecekte daha iyiye gideceğini düşünen Kıbrıslı Türkler, buna rağmen özellikle ekonomik durumun ayni kalacağı yönünde bir beklentiye sahiptir. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler bugünkü durumun geçmiş 5 yıla kıyasla daha iyi olduğunu düşünüyorlar. Gelecekten umutları giderek azalma kaydetmesine rağmen çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu (%56) bugünkü durumun geçmiş 5 yıla kıyasla daha iyi olduğunu düşünmektedir. %34 lük bir kesim hayatlarının son 5 yılda ayni kaldığını belirtirken sadece %9 oranında daha kötüye gitti cevabı verilmiştir. Toplumsal beklentilerde bir düşüş yaşanırken Kıbrıslı Türkler arasında kişisel beklentilerin hala daha iyimser olduğu gözlemlenmektedir. Önümüzdeki 5 sene içerisinde kişisel durumlarının nasıl değişeceği hakkındaki beklentileri sorulduğu zaman Kıbrıslı Türklerin % 55 i kişisel durumlarının daha iyiye gitmesini beklediklerini dile getirmişlerdir. AB 25 ortalamasının (%39) üzerinde olmasına rağmen bu oran Eurobarometer 64 te Kıbrıslı Türklerin ayni soruya verdikleri cevaplara kıyasla % 4 lük bir gerileme kaydetmiştir. Bu bağlamda Kıbrıslı Türklerin AB 25 genelinde en iyimser grup olarak ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Yaş gruplarına göre beklentiler göz önüne alındığı zaman diğer sorulara paralel olarak 15-24 yaş grubunun iyimser beklentileri diğer yaş gruplarının beklentilerine kıyasla daha üst düzeyde çıkmaktadır. Kıbrıslı Türkler arasında şehre, bölgeye ve topluma bağlılık çok yüksektir. Buna karşılık Kıbrıslı Türklerin Avrupa ya bağlılık oranları daha düşüktür. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin büyük bir çoğunluğu (%90) yaşadığı şehre çok bağlı olduğunu belirtmiştir. Bu oran AB 25 ortalamasının da üzerindedir. Bölgeye aidiyet söz konusu olunca Kıbrıslı Türklerin yine büyük bir çoğunlukla (%90) bu bağlılığı hissettiğini görmek mümkündür. Ayni şekilde bu oran AB 25 ortalamasının üzerindedir. Topluma bağlılık konusunda Kıbrıslı Türklerin (%91) AB ortalamasının (%90) biraz üzerinde olduğu gözlemlenmiştir. Avrupa ya bağlılık konusunda 500 kişilik örneklem ikiye bölünmüş ve ilk gruptan Avrupa ya bağlılık, ikinci gruptan ise Avrupa Birliğine bağlılık konusunda bağlılıklarını belirtmeleri istenmiştir. Kıbrıslı Türklerin %50 si kendisini Avrupa ya bağlı hissederken yarıya yakını bu bağı hissetmiyor. Bu oran AB 25 ortalaması (%63) ile kıyaslandığı zaman düşük kalmaktadır. Bu bağlılık oranları yaş gruplarına göre incelendiği zaman çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında kendisini Avrupa ya en çok bağlı hisseden kesimin 15-24 yaş grubu, sonrasında ise 25-39 yaş grubu olduğu gözlemlenmektedir. Avrupa Birliği ne bağlılık konusunda ise AB 25 geneline paralel olarak Kıbrıslı Türkler arasında da Avrupa ya bağlılığa kıyasla daha düşük bir bağ olduğu 7
gözlemlenmektedir. Kıbrıslı Türklerin sadece %40 ı AB ye bağlı hissettiğini belirtmiştir. Bu oran AB 25 genelinde % 50 dir. Ayni şekilde bağlılık oranlarının yaş gruplarına göre incelenmesi sonrasında çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında kendisini Avrupa Birliğine en fazla bağlı hisseden kesimin 15-24 yaş grubu olduğu görülmektedir. Bunun yanında 15-24 yaş grubunun kendisini Avrupa Birliğine, Avrupa ya hissettiğinden daha fazla bağlı hissettiği ortaya çıkmaktadır. Bu eğilim Kıbrıs Türk Toplumunun ve AB 25 ortalamasının genel eğilimine ters düşmektedir. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklere göre Kıbrıs Türk Toplumu önündeki en büyük sorun işsizlik ve ekonomik durum. KTT u önündeki en büyük sorunun (% 47) işsizlik olduğu belirtilirken ikinci sıradaki sorunun ekonomik durum (%45) olduğu ortaya çıkmıştır. Bu cevaplar AB 25 geneli ile de büyük bir paralellik arzetmektedir. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler Avrupa Birliği ne Birleşmiş Milletlere güvendiğinden daha fazla güvenmektedir. AB 25 genelinde ise bunun tersi bir eğilim gözlemlenmektedir. Kıbrıslı Türkler arasında Avrupa Birliği ne güven %51, BM ye güven ise % 48 oranındadır. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler, ayrıca siyasi partilere karşı büyük bir güvensizlik (%63) belirtmişlerdir. Kıbrıslı Türkler çeşitli konularda görüşlerini belirtmişlerdir. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler, Avrupa ekonomisi (%82) ve kişisel mali durumları (%62) yanında ülkedeki hayat kalitesinin (%57) ve ekonominin durumunun (%49) iyi olduğunu, buna karşılık ülkedeki istihdam (%64), sosyal refah (%49) ve çevrenin durumunun (%48) kötü olduğunu belirtmişlerdir. EB 65 çerçevesinde Kıbrıslı Türklerin AB kurumları içerisinde en fazla güvendiği kurum Avrupa Parlamentosu olmuştur. Avrupa Birliği içerisinde Kıbrıslı Türklerin en fazla güven duyduğu kurumun Avrupa Parlamentosu (%55), en az güven duyduğu kurumların ise Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Adalet Divanı (% 49) olduğu gözlemlenmektedir. Avrupa Komisyonuna Kıbrıslı Türklerin duydukları güvenin zaman içerisinde inişli çıkışlı bir grafik çizdiği ve yükselmekte olduğu görülmektedir. Ayni şekilde Kıbrıslı Türkler Avrupa Parlamentosuna da inişli çıkışlı ve/fakat yükselmekte olan bir güven beslemektedir (%54). Kıbrıslı Türkler çoğunlukla (%64) AB üyeliğinin toplum için iyi birşey olacağına inanmaktadırlar. EB 64 e kıyasla AB üyeliğinin iyi birşey olacağına inanan kesimin oranında %8 azalma görülmüştür. Farklı yaş grupları baz alındığı zaman, Kıbrıslı Türkler arasında AB üyeliği konusunda en iyimser kesimin (%71) 25-39 yaş grubu olduğu, buna karşılık en kötümser yaş grubunun (%51) ise 55 yaş üzeri kesim olduğu ortaya çıkmaktadır. 8
Avrupa Birliği üyeliğinin avantajlı olup olmayacağı sorulduğu zaman Kıbrıslı Türklerin %69 u AB üyeliğinin yarar sağlayacağını belirtmiştir. Bu konudaki iyimserlikte EB 64 sonuçları ile kıyaslandığı zaman %7 oranında bir düşüş gözlemlenmektedir. Bu konuda en iyimser yaş grubu (%77) 15-24 ve 25-39 yaş gruplarıdır. Kıbrıslı Türkler arasında (%61) AB çoğunlukla pozitif bir imaja sahiptir. AB hakkında en fazla pozitif düşünceye sahip kesim (%72) 25-39 yaş grubu olmuştur. EB 64 sonuçları itibarıyle AB hakkında en olumlu düşüncelere sahip grup olarak ortaya çıkan Kıbrıslı Türkler (%65) bu ünvanlarını EB 65 te koruyamamışlardır. Düşüş göstermiş olmasına rağmen AB nin Kıbrıslı Türkler arasındaki pozitif imajı AB 25 ortalamasının (%50) üzerindedir. AB nin Kıbrıslı Türkler için anlamı Barış ve Ekonomik Refah tır. AB kişisel olarak size ne anlam ifade ediyor? sorusuna Kıbrıslı Türkler ilk olarak barış (%49), daha sonra ise ekonomik refah (%48) şeklinde cevap vermişlerdir. AB 25 genelinde ise Avrupa Birliği nin anlamı daha çok AB genelinde seyahat ve eğitim özgürlüğü (%50), Euro (%39) ve barış (%33) olarak algılanmaktadır. Kıbrıslı Türkler arasında Avrupa Birliği nin nasıl işlediğini anladığını belirtenlerin oranı AB 25 geneline eşittir. AB nin nasıl işlediğini anlıyorum cümlesine katılıp katılmadıklarını belirtmeleri istendiği zaman Kıbrıslı Türkler %46 oranında AB nin işleyişini anladıklarını belirtmişlerdir. Bu oran AB 25 ortalaması olan %46 ile eşittir. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin AB kurumları arasında en fazla bildiği kurum Avrupa Parlamentosu dur. AB Kurumları hakkında bilgi düzeyinin ölçülmesi amacıyla çeşitli kurumların isimleri belirtilmiş ve EB 65 kamuoyu araştırmasına katılanlardan daha önce bu isimleri duyup duymadıklarını belirtmeleri istenmiştir. Bu bağlamda Kıbrıslı Türkler arasında en çok bilinen kurum Avrupa Parlamentosu (%84) olmuştur. Bu sonuç, AB genelinde güven duyulan kurumlar sıralamasıyla da paralellik göstermektedir ki bu da Kıbrıslı Türklerin genellikle daha önce ismini duyduğu kuruma daha fazla güven duyma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Kıbrıslı Türkler, AB hakkında AB 25 ortalamasının üzerinde bir bilgi düzeyine sahip olduklarını düşünmektedirler. 1 den 10 a kadar olan bir ölçek üzerinde AB hakkında ne kadar bilgi sahibi olduklarını düşündükleri sorulduğu zaman Kıbrıslı Türkler, (5.1) AB 25 ortalamasının (4.5) üzerinde bir bilgi düzeyine sahip olduklarını düşündüklerini belirtmişlerdir. EB 65 çerçevesinde Kıbrıslı Türklerin AB hakkında sorulan sorulara verdikleri doğru cevaplar AB 25 ortalamasına eşittir. AB hakkında gerçek bilgi düzeyinin ölçülmesi amacıyla katılımcılardan şu 3 ifadeye doğru/yanlış demeleri istenmiştir: AB halen 15 Üye Devletten oluşuyor, Avrupa parlamentosunun üyeleri doğrudan AB vatandaşları tarafından seçilirler, AB bütçesinin çoğu idari ve personel masraflarına harcanmaktadır. 9
Yukarıda belirtilen sorular sorularak gerçek bilgi düzeyleri ölçüldüğü zaman Kıbrıslı Türkler % 45 doğru cevap ile AB 25 ortalaması ile eşit (%45), bunun yanında % 22 yanlış cevap ortalaması ile AB 25 yanlış cevap ortalamasının (%34) altında bir ortalamaya sahip olmuşlardır. Kıbrıslı Türklere göre AB içerisinde en önemli kurum Avrupa Parlamentosudur. Çeşitli Avrupa Birliği Kurumlarının AB nin işleyişi içerisinde ne derece önemli olduğunun sorulması üzerine Kıbrıslı Türkler hakkında en fazla bilgi sahibi oldukları ve en fazla güvendikleri kurum olan Avrupa Parlamentosu nun AB nin işleyişi için en önemli kurum olduğunu belirtmişlerdir. Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler AB nin gelecekte günlük hayat içerisinde daha önemli bir rol oynamasını beklemektedirler. Önümüzdeki 5 sene içerisinde AB nin günlük hayatınızda ne derece önemli olacağını düşünüyorusunuz? sorusuna Kıbrıslı Türkler %67 oranında AB nin günlük hayatlarındaki rolünün artmasını bekledikleri şeklinde cevap vermişlerdir. Buna karşılık Kıbrıslı Türkler arasında AB nin gelecekte günlük hayat içerisinde daha önemli bir rol oynamasını isteyenlerin oranı daha düşüktür. Önümüzdeki 5 sene içerisinde AB nin günlük hayatınızda ne derece önemli olmasını istersiniz? sorusuna Kıbrıslı Türkler %54 oranında AB nin günlük hayatlarındaki rolünün artmasını istedikleri şeklinde cevap vermişlerdir. Burada Kıbrıslı Türkler, AB 25 genelinde var olan eğilimin tersi bir eğilim sergilemişlerdir. Şöyle ki, AB 25 genelinde sadece % 41 oranında bir kesim AB nin gelecekte günlük hayatlarında daha önemli bir rol oynayacağını düşünürken, bunun olmasını isteyen kesimin oranı % 46 dır. Dolayısıyla, AB 25 genelindeki eğilim AB nin gerçekte oynaması beklenilen rolden daha önemli bir rol oynamasını istemektir. Buna karşılık Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu (%67) AB nin gelecekte günlük hayatlarında daha önemli bir rol oynayacağını düşünmektedir. Kıbrıslı Türkler arasında AB nin günlük hayat içerisindeki öneminin artmasını isteyen kesimin oranı (%54) daha düşüktür. Dolayısıyle, KTT içerisinde AB nin gelecekte günlük hayat içerisinde daha önemli bir rol oynayacağı düşünülmekte fakat bu ayni oranda arzu edilmemektedir. Kıbrıs Türk toplumunun karşı karşıya olduğu en büyük 2 sorun olarak işsizlik ve ekonomik durumu sıralayan Kıbrıslı Türkler, bunlarla mücadelede AB nin ne pozitif ne de negatif bir etkisi olacağını (sırasıyla %55 ve %49) düşünüyor. Buna rağmen diğer tüm sorunlarla kıyaslandığı zaman AB nin en çok ekonomik durum üzerinde (%32) pozitif bir etki yapacağı düşünülmektedir. Kıbrıslı Türklerin AB ile ilgili en büyük korkusu uyuşturucu trafiği ve uluslararası suçlarda artıştır. AB nin getirebileceği olası sorunlar hakkında yorum yapmaları istendiği zaman Kıbrıslı Türkler en büyük korkularının uyuşturucu ve uluslararası organize suçlarda artış (%54) ve ulusal kimlik ve kültürün kaybolması (%49) olduğunu belirtmişlerdir. 10
Kıbrıslı Türkler AB nin önceliklerinin işsizlik ve fakirlikle mücadele olmasını istemektedirler. Bu başlık altında, çalışmaya katılanlardan Sizce AB nin öncelikleri ne olmalıdır sorusuna verilen seçeneklerden en fazla 3 tane seçerek cevap vermeleri istenmiştir. Kıbrıs Türk toplumu öncelikli olarak AB nin işsizlik ve fakirlikle mücadele etmesini istemektedir. Bu AB 25 geneli ile paralel bir yaklaşımdır. Bu çerçevede kendi toplumu önündeki en büyük sorunları işsizlik ve ekonomik durum olarak belirleyen Kıbrıslı Türkler AB nin öncelikli olarak bu iki konu üzerinde çalışmasını istemiştir. Kıbrıslı Türkler AB hakkında televizyondan bilgi almayı tercih etmektedirler. Avrupa Birliği hakkında nereden bilgi aldıkları sorulduğu zaman Kıbrıslı Türkler esas bilgi kaynaklarının sırasıyla televizyon (%80) ve günlük gazeteler (%61) olduğunu belirtmişlerdir. Bu oran AB 25 geneli ile bir paralellik göstermektedir. Ayni şekilde Kıbrıslı Türkler arasında en sık takip edilen medya türü televizyon olmuştur. Medyayı ne sıklıkta takip ettikleri incelendiği zaman Kıbrıslı Türklerin ağırlıklı olarak televizyon izledikleri ortaya çıkmıştır. Her gün TV izlerim diyen Kıbrıslı Türklerin oranı %74 iken araştırmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında hiç TV izlemem diyen çıkmamıştır. Televizyondan sonra en sık takip edilen medya türü gazeteler olmuş ve araştırmaya katılan Kıbrıslı Türklerin %56 sı her gün gazete okuduğunu belirtmiştir. TV izleme ve gazete okuma oranlarında AB 25 ortalaması (sırasıyla %66 ve % 35) üzerinde bir oran sergileyen Kıbrıslı Türkler, radyo dinleme oranlarında AB 25 ortalamasının (% 40) altında kalmaktadır. Kıbrıslı Türklere göre televizyon ve basın AB hakkındaki haberlere çok fazla yer veriyor. Kıbrıslı Türklerin yarıya yakını televizyon (%47) ve basının (%43) AB hakkında haberlere çok fazla yer verdiğini düşünürken sırasıyla %39 ve % 41 oranında bir kesim ise TV ve basında AB hakkındaki haberlerin yeterli olduğunu düşünmektedir. Buna karşılık Kıbrıslı Türkler radyoda AB ile ilgili haberlerin diğer medya kanallarına kıyasla daha az bulunduğunu belirtmişlerdir. %37 lik bir kesim radyoda AB hakkındaki haberlerin yeterli olduğuna inanırken % 34 oranında Kıbrıslı Türk bu haberleri çok fazla bulmaktadır. Ayni şekilde Kıbrıslı Türkler televizyon ve basının AB hakkında çok pozitif bir bakış açısına sahip olduğunu düşünmektedirler. Televizyon (%48) ve basının (%45) AB hakkında çok pozitif olduğunu düşünen Kıbrıslı Türkler, radyoların (%38) bu konuda daha düşük oranda pozitif yayın yaptığını belirtmişlerdir. 11
Kısım A. Kıbrıs ta Hayat 1.1. Kişisel durum ve beklentiler 1.1.1 Hayattan Memnuniyet Ankete katılan Kıbrıslı Türkler %74 oranında hayatlarından memnun olduklarını belirtmişlerdir. Bu oran AB 25 ortalamasından %7 oranında daha düşüktür. Memnun olmayan kesim ise % 25 ile sınırlı kalmıştır. Genel dağılıma bakıldığı zaman hayattan çok memnun olduğunu belirten kesimin oranı %31 iken %44 lük bir kesim oldukça memnun, %20 pek memnun değil ve % 5 oranında bir kesim ise hiç memnun değil şeklinde cevap vermiştir. Hayattan Memnuniyet 10 8 6 81% 74% 18% 25% Memnun Memnun değil AB 25 KTT Memnun değil Memnun Ekim 2005 te yapılan Eurobarometer 64 çalışmasına kıyasla hayatından memnun olduğunu belirten Kıbrıslı Türklerin oranında toplamda %5 lik bir düşüş gözlemlenmektedir. Hayattan Memnuniyet 5 45% 35% 3 25% 15% 1 5% 35% 31% Çok memnun 44% 44% Oldukça memnun 16% Pek memnun değil 4% 5% Hiç memnun değil EB 64 EB 65 12
AB 25 genelinde ise Ekim 2005 ten bu yana Kıbrıslı Türklerin tersine hayatından memnun olanların oranında %1 lik bir artış gözlemlenmiştir. Hayattan Memnuniyet 10 8 8 81% 79% 74% 6 18% 25% Memnun Memnun değil AB 25 AB 25 EB 64 EB 65 KTT EB 64 KTT EB 65 Memnun değil Memnun 13
Zaman içerisinde Kıbrıs Türk Toplumunun hayattan memnuniyet oranının değişimine bakıldığı zaman ise memnuniyet oranının 2004 yılından itibaren ilk kez düşüşe geçtiğini görüyoruz. KTT Hayattan Memnuniyetin Yıllara Göre Kıyaslanması 9 8 7 6 5 3 1 79% 74% 66% 67% 33% 32% 25% EB 62 EB 63 EB 64 EB 65 Memnun Memnun Değil Kıbrıs Türk Toplumu geneline bakıldığı zaman erkeklerin kadınlara kıyasla hayatlarından daha memnun oldukları gözlemlenmektedir. Hayattan Memnuniyet 6 5 3 37% 24% 48% 22% 18% Erkek Kadın 1 5% 5% Çok memnun Oldukça memnun Pek memnun değil Hiç memnun değil 14
Ayni şekilde farklı yaş gruplarının hayattan memnuniyet oranları kıyaslandığı zaman Kıbrıs Türk Toplumu içerisinde hayatından en mutlu olan kesimin 15-24 yaş grubu olduğu, bu grubun hemen ardından ise 25-39 yaş grubunun geldiği görülmektedir. Hayattan memnuniyet 10 8 6 28% 21% 36% 38% Çok memnun 43% 51% 41% Oldukça memnun 21% 21% 19% 21% Pek memnun değil 8% 6% 5% 1% Hiç memnun değil 55+ 40-54 25-39 15-24 1.1.2 Gelecekten Beklentiler Gelecekten beklentileri sorulduğu zaman Kıbrıslı Türkler kendilerine sunulan seçenekler arasında genel olarak hayatın daha iyiye gideceğini, buna karşılık ise sırasıyla evin mali durumu, kişisel istihdam, toplum içerisinde istihdam ve toplumun ekonomik durumunun ayni kalacağı yönünde beklentileri olduğunu belirtmişlerdir. Gelecekten Beklentiler 10 8 38 41 49 42 46 6 7 47 15 36 8 37 16 32 8 40 Ayni Daha Kötü Daha İyi Genel Olarak Hayat Toplumun Ekonomik Durumu Evin Mali Durumu Toplum İçerisinde İstihdam Kişisel İstihdam 15
Özellikle Ekim 2005 tarihinde gerçekleştirilmiş olan Eurobarometer 64 sonuçlarına kıyasla Kıbrıslı Türkler arasında gelecek ile ilgili beklentiler iyimser bir bekleyişten herşeyin ayni kalacağı yönünde bir bekleyişe doğru bir kayma göstermiştir. Eurobarometer 65 sonuçları itibarıyle, genel olarak hayatın gelecekte daha iyiye gideceğini düşünen Kıbrıslı Türkler, buna rağmen özellikle ekonomik durumun ayni kalacağı yönünde bir beklentiye sahiptir. AB 25 Daha İyi KTT- EB 65 KTT - EB 64 AB 25 Daha Kötü KTT- EB 65 KTT - EB 64 AB 25 Ayni KTT- EB 65 KTT - EB 64 Genel Olarak Hayat 35 47 49 12 7 13 51 38 29 Toplumun Ekonomik Durumu 21 36 50 35 15 11 38 41 25 Evin Mali Durumu 25 37 41 19 8 11 54 49 37 Toplum İçerisinde İstihdam 21 32 42 38 16 15 36 42 23 Kişisel İstihdam 22 40 41 9 8 9 61 46 36 16
1.1.3 Kişisel durumun son 5 yılda gösterdiği değişim Gelecekten umutları giderek azalma kaydetmesine rağmen çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu (%56) bugünkü durumun geçmiş 5 yıla kıyasla daha iyi olduğunu düşünmektedir. %34 lük bir kesim hayatlarının son 5 yılda ayni kaldığını belirtirken sadece %9 oranında daha kötüye gitti cevabı verilmiştir. 17
1.1.4 Kişisel durumun önümüzdeki 5 sene içerisinde göstermesi beklenen değişim Önümüzdeki 5 sene içerisinde kişisel durumlarının nasıl değişeceği hakkındaki beklentileri sorulduğu zaman Kıbrıslı Türklerin % 55 i kişisel durumlarının daha iyiye gitmesini beklediklerini dile getirmişlerdir. AB 25 ortalamasının (%39) üzerinde olmasına rağmen bu oran Eurobarometer 64 te Kıbrıslı Türklerin ayni soruya verdikleri cevaplara kıyasla % 4 lük bir gerileme kaydetmiştir. Önümüzdeki 5 sene içerisinde kişisel durum 10 8 6 16% 38% 41% 15% 39% 5% 22% 59% 6% 3 55% Daha kötü Ayni Daha iyi AB 25 AB 25 KTT EB 64 EB 65 EB 64 EB 65 Bu bağlamda Kıbrıslı Türklerin AB genelindeki en iyimser grup olarak ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. 18
Yaş gruplarına göre beklentiler göz önüne alındığı zaman diğer sorulara paralel olarak 15-24 yaş grubunun iyimser beklentileri diğer yaş gruplarının beklentilerine kıyasla daha üst düzeyde çıkmaktadır. Gelecek 5 sene 10 8 6 2% 27% 4% 22% 1 3 6% 42% Daha kotu 68% 65% 51% 37% Ayni Daha iyi 15-24 25-39 40-54 55+ 19
1.1.5 Toplum ve Avrupa Birliğine Bağlılık Şehre bağlılık Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin büyük bir çoğunluğu (%90) yaşadığı şehre çok bağlı olduğunu belirtmiştir. Bu oran AB 25 ortalamasının da üzerindedir. AB 25 KIBRIS (KTT) Bağlıyım % 86 % 90 Bağlı değilim % 14 % 8 Bölgeye bağlılık Söz konusu olan bölgeye aidiyet olunca Kıbrıslı Türklerin yine büyük bir çoğunlukla (%90) bu bağlılığı hissettiğini görmek mümkündür. Ayni şekilde bu oran AB 25 ortalamasının üzerindedir. AB 25 KIBRIS (KTT) Bağlıyım % 87 % 90 Bağlı değilim % 13 % 9 Topluma bağlılık Topluma bağlılık konusunda Kıbrıslı Türklerin (%91) AB ortalamasının (%90) biraz üzerinde olduğu gözlemlenmiştir. AB 25 KIBRIS (KTT) Bağlıyım % 90 % 91 Bağlı değilim % 9 % 8 20
Avrupa ya bağlılık Avrupa ya bağlılık konusunda 500 kişilik örneklem ikiye bölünmüş ve ilk gruptan Avrupa ya bağlılık, ikinci gruptan ise Avrupa Birliğine bağlılık konusunda bağlılıklarını belirtmeleri istenmiştir. Kıbrıslı Türklerin %50 si kendisini Avrupa ya bağlı hissederken yarıya yakını bu bağı hissetmiyor. Bu oran AB 25 ortalaması (%63) ile kıyaslandığı zaman düşük kalmaktadır. AB 25 KIBRIS (KTT) Bağlıyım % 63 % 50 Bağlı değilim % 35 % 47 Bu bağlılık oranları yaş gruplarına göre incelendiği zaman çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında kendisini Avrupa ya en çok bağlı hisseden kesimin 15-24 yaş grubu, sonrasında ise 25-39 yaş grubu olduğu gözlemlenmektedir. Yaş Gruplarına Göre Avrupaya Bağlılık-KTT 10 8 6 47% 5 46% 5 39% 57% 43% 54% 62% 35% Bağlı değilim Bağlıyım KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Avrupa Birliğine Bağlılık Avrupa Birliği ne bağlılık konusunda ise AB 25 geneline paralel olarak Kıbrıslı Türkler arasında da Avrupa ya bağlılığa kıyasla daha düşük bir bağ olduğu gözlemlenmektedir. Kıbrıslı Türklerin sadece %40 ı AB ye bağlı hissettiğini belirtmiştir. Bu oran AB 25 genelinde % 50 dir. AB 25 KIBRIS (KTT) Bağlıyım % 50 % 40 Bağlı değilim % 47 % 55 21
Ayni şekilde bağlılık oranlarının yaş gruplarına göre incelenmesi sonrasında çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında kendisini Avrupa Birliğine en fazla bağlı hisseden kesimin 15-24 yaş grubu olduğu görülmektedir. Bunun yanında 15-24 yaş grubunun kendisini Avrupa Birliğine, Avrupa ya hissettiğinden daha fazla bağlı hissettiği ortaya çıkmaktadır. Bu eğilim Kıbrıs Türk Toplumunun ve AB 25 ortalamasının genel eğilimine ters düşmektedir. Yaş Gruplarına Göre Avrupa Birliğine Bağlılık- KTT 10 8 6 55% 41% 53% 47% 7 Bağlı değilim 57% 44% 26% Bağlıyım KTT 15-24 25-39 40-54 55+ 22
1.2 Toplumun karşı karşıya olduğu önemli konular Toplumun karşı karşıya olduğu önemli konuları belirleme aşamasında 500 kişilik örneklem ikiye bölünmüş ve 2 farklı sorgulama yöntemi kullanılmıştır. İlk gruba KTT önündeki önemli konuların neler olduğu sorulmuş ve herhangi bir seçenek sunulmamıştır. Bu grubun verdiği cevaplar aşağıda sunulmaktadır. Buna göre ekonomik durum (%48) ve işsizlik (%40) Kıbrıs Türk Toplumunun karşı karşıya kaldığı en büyük 2 sorun olarak ortaya çıkmıştır. AB 25 KTT Ekonomik Durum 24% 48% İşsizlik 48% Enflasyon 13% 22% Suç 21% 17% Savunma/dışişleri 1% 16% Sağlık Sistemi 17% 12% Toplu Taşımacılık 2% 9% Gelen Göç 13% 8% Eğitim Sistemi 6% 7% Vergilendirme 6% 4% Konut sorunu 6% 3% Çevreyi Koruma 3% 2% Emeklilik Maaşları 1 1% Terör 1-23
Ayni şekilde örneklemin diğer yarısına sorulan soruda KTT unun karşı karşıya olduğu önemli konuların neler olduğu sorulmuş ve aşağıdaki seçeneklerden bir veya en fazla 2 tanesini seçmeleri istenmiştir. Katılımcıların verdikleri cevaplar aşağıda sunulmaktadır. Bu grubun verdiği cevaplarda ise %54 ile işsizlik en büyük sorun olarak ortaya çıkarken ikinci sırada ise %42 ile ekonomik durum bulunmaktadır. AB 25 KTT İşsizlik 49% 54% Ekonomik Durum 23% 42% Enflasyon 13% 15% Suç 24% 14% Sağlık Sistemi 18% 13% Eğitim Sistemi 7% 12% Savunma/dışişleri 1% 11% Vergilendirme 7% 9% Toplu Taşımacılık 3% 7% Konut sorunu 6% 6% Çevreyi Koruma 3% 4% Gelen Göç 14% 3% Emeklilik Maaşları 1 3% Terör 1-24
2 grubun verdiği cevaplar birlikte değerlendirildiği zaman ise aşağıda görülen tablo ortaya çıkmaktadır: AB 25 KTT İşsizlik 49% 47% Ekonomik Durum 24% 45% Enflasyon 13% 19% Suç 23% 16% Savunma/dışişleri 1% 14% Sağlık Sistemi 18% 13% Eğitim Sistemi 7% 1 Toplu Taşımacılık 3% 8% Vergilendirme 7% 7% Gelen Göç 14% 6% Konut sorunu 6% 5% Çevreyi Koruma 3% 3% Emeklilik Maaşları 1 2% Terör 1 - Buna göre KTT u önündeki en büyük sorunun (% 47) işsizlik olduğu belirtilirken ikinci sıradaki sorunun ekonomik durum (%45) olduğu ortaya çıkmıştır. Bu cevaplar AB 25 geneli ile de büyük bir paralellik arzetmektedir. 25
1.3 Çeşitli Kurumlara Güven Kıbrıs Türk Toplumunun çeşitli kurumlara duyduğu güven ölçüldüğü zaman çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklerin Avrupa Birliği ne Birleşmiş Milletlere güvendiğinden daha fazla güvendiği ortaya çıkmaktadır. AB'ne güven AB 25 KTT Güveniyorum 48% 51% Güvenmiyorum 39% 42% BM'ye güven AB 25 KTT Güveniyorum 54% 48% Güvenmiyorum 32% 43% Eurobarometer çalışmalarının KTT genelinde yapılmaya başladığı tarihten itibaren AB ve BM ye duyulan güvenin ne şekilde değişime uğradığına bakıldığı zaman Kıbrıslı Türklerin AB ye karşı dengeli bir güven duygusu beslediği gözlemlenmektedir. AB'ye Güven-KTT 60 50 40 30 20 Güveniyorum Güvenmiyorum 10 0 EB 62 EB 63 EB 64 EB 65 Buna karşılık Kıbrıslı Türklerin BM e karşı duyduğu güven oranında EB 65 genelinde bir artış gözlemlenmiş ve ilk kez BM ye güven duyduğunu belirten Kıbrıslı Türkler in oranı güven duymadığını belirten Kıbrıslı Türklere kıyasla daha yüksek olmuştur. 26
BM'ye Güven-KTT 60 50 40 30 20 Güveniyorum Güvenmiyorum 10 0 EB 62 EB 63 EB 64 EB 65 Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler, ayrıca siyasi partilere karşı büyük bir güvensizlik (%63) belirtmişlerdir. Siyasi Partilere Güven AB 25 KTT Güveniyorum 22% 33% Güvenmiyorum 72% 63% 27
1.4 Çeşitli Konularda Görüşler Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türklere çeşitli konularda (ekonominin durumu, Avrupa da ekonominin durumu, ülkede istihdamın durumu, çevrenin durumu, sosyal refahın durumu, hayat kalitesi ve kişisel mali durum) ne düşündükleri (sunulan seçenekler: iyi veya kötü) sorulmuştur. Bu çerçevede alınan cevaplar aşağıda sunulmaktadır: İyi Kötü Ekonominin durumu 49% 46% Avrupa ekonomisinin durumu 82% 6% Ülkedeki istihdamın durumu 31% 64% Çevrenin durumu 45% 48% Sosyal refahın durumu 45% 49% Hayat kalitesi 57% 38% Kişisel mali durum 62% 33% Buna göre çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler Avrupa ekonomisi (%82) ve kişisel mali durumları (%62) yanında ülkedeki hayat kalitesinin (%57) ve ekonominin durumunun (%49) da iyi olduğunu, buna karşılık ülkedeki istihdam durumu (%64), sosyal refah durumu (%49) ve çevrenin durumunun (%48) kötü olduğunu belirtmişlerdir. Bu görüşlerin yaşlara göre incelenmesi aşağıda verilmektedir: Çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında ekonominin durumundan en fazla memnun görünen kesim 40-54 yaş grubu olurken en fazla memnuniyetsizlik belirten kesim ise 15-24 yaş grubu olmuştur. Ekonominin Durumu 10 5% 3% 7% 6% 3% 8 6 41% 49% 41% 42% 34% 41% 35% 45% 44% 8% 5% 14% 6% 5% KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Çok Kötü Oldukça Kötü Oldukça İyi Çok iyi 28
Avrupa ekonomisinin durumu konusunda ise çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında 15-24 yaş grubu en pozitif bakış açısına sahip kesim olarak ön plana çıkmaktadır. Avrupa Ekonomisinin Durumu 10 9 8 7 6 5 3 1 6% 47% 34% 1% 44% 48% 1% 7% 51% 36% 7% 51% 33% 7% 42% 24% KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Çok Kötü Oldukça Kötü Oldukça İyi Çok iyi Söz konusu ülkedeki istihdamın durumu olduğunda ise durum tam tersine dönmekte ve en negatif bakış açısına sahip olan kesim 15-24 yaş grubu olmaktadır. Ülkedeki İstihdamın Durumu 10 1 11% 9% 15% 7% 8 6 53% 61% 52% 51% 51% 25% 21% 26% 25% 26% 6% 4% 8% 6% 6% KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Çok Kötü Oldukça Kötü Oldukça İyi Çok iyi 29
Çevrenin durumu konusunda görüşleri alındığı zaman çalışmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında en negatif bakış açısına sahip kesimlerin 25-39 ve 55 yaş üzeri kesimler olduğu ortaya çıkmaktadır. Çevrenin Durumu 10 7% 5% 9% 9% 4% 8 6 42% 41% 43% 39% 43% 38% 44% 36% 38% 36% 7% 4% 8% 1 7% KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Çok Kötü Oldukça Kötü Oldukça İyi Çok iyi Sosyal refah ile ilgili 15-24 yaş grubunun, diğer yaş gruplarına kıyasla daha sıkıntılı olduğu gözlemlenmektedir. Sosyal Refahın Durumu 10 8% 1 9% 1 6% 8 6 41% 39% 39% 37% 5 36% 36% 36% 41% 32% 9% 3% 11% 12% 7% KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Çok Kötü Oldukça Kötü Oldukça İyi Çok iyi 30
Ülkedeki hayat kalitesinden en fazla memnun olan kesim ise 55 yaş üzeri kesim olmuştur. Hayat Kalitesi 10 4% 5% 5% 5% 3% 8 6 34% 35% 38% 33% 28% 47% 52% 42% 46% 51% 9% 5% 1 13% 8% KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Çok Kötü Oldukça Kötü Oldukça İyi Çok iyi Ülkedeki ekonomik durum ve istihdam konularında negatif bir bakış açısına sahip olan 15-24 yaş grubunun kişisel mali durum konusunda en pozitif kesimler arasında olduğu da gözlemlenmektedir. Kişisel Mali Durum 10 8 6 6% 27% 4% 31% 9% 27% 5% 28% 4% 24% 54% 58% 49% 55% 55% 8% 4% 11% 9% 7% KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Çok Kötü Oldukça Kötü Oldukça İyi Çok iyi 31
1.5 Örneklem Özellikleri Araştırmaya katılmak için seçilen 500 kişilik örneklemin bazı özellikleri aşağıda verilmektedir. Aşağıdakilerden hangilerine sahipsiniz? sorusuna verilen cevaplar dikkate alındığı zaman ankete katılan Kıbrıslı Türklerin %96 sının televizyon, % 78 inin araba, % 72 sinin ise parası ödenmiş ev veya apartman dairesi sahibi olduğu ortaya çıkmaktadır. KTT 15-24 25-39 40-54 55+ Televizyon 96% 98% 94% 97% 97% DVD çalar 54% 74% 64% 53% 28% CD çalar 56% 77% 68% 57% 27% Bilgisayar 55% 82% 6 62% 21% Evde internet erişimi 44% 72% 46% 49% 16% Araba 78% 87% 8 86% 6 Apartman dairesi/ev (parası ödenmiş) 72% 66% 65% 75% 81% Apartman dairesi/ev (parasını ödemeye devam ediyor) 9% 12% 12% 9% 3% Yaşlara göre dağılım incelendiğinde ortaya çıkan tablo özetle şöyledir: - KTT genelinde en yaygın olarak sahip olunan ürün televizyondur (%96). Televizyonu araba (%78) takip etmektedir. 15-24 yaş grubunda televizyondan ve arabadan sonra an yaygın olarak sahip olunan ürün bilgisayar olurken, 25-39 yaş grubunda bu CD çalar, 40-54 ve 55 yaş üzeri kesimde ise parası ödenmiş ev veya apartman dairesi olmuştur. 55 yaş üzeri kesimin araba sahibi olma oranı diğer yaş gruplarına kıyasla çok daha düşüktür (%60). - DVD çalar, CD çalar, Bilgisayar ve evde internet erişimi gibi teknolojik ürünler söz konusu olduğu zaman 15-24 yaş grubunun diğer yaş gruplarına kıyasla çok daha yüksek oranlarla bu ürünlere sahip olduğu gözlemlenmektedir. - 15-24 yaş grubu içerisinde araba sahibi olduğunu belirten kesimin oranı %87 dir. Araba sahibi olmak konusunda KTT ortalaması ise % sadece 78 dir. 32
Ankete katılanlara ayrıca anne ve babalarının nerede doğduğu sorusu sorulmuştur. Bu soruda alınan cevapların dağılımı aşağıda verilmektedir. Bu dağılıma göre, katılımcıların %83 ünün anne ve babası Kıbrıs ta doğmuştur. KTT Anne ve babanız Kıbrıs'ta doğdu 83% Anne-babanızdan biri Kıbrıs'ta doğdu ve diğeri Avrupa Birliği üyesi bir başka devlette doğdu 4% Anne ve babanız Avrupa Birliği üyesi bir başka devlette doğdu 5% Anne-babanızdan biri Kıbrıs'ta doğdu ve diğeri Avrupa Birliği dışında doğdu 9% Anne ve babanız Avrupa Birliği dışında doğdu - 33
Kısım B: Avrupalılar ve Avrupa Birliği 1. Vatandaşların Avrupa Birliği Hakkında Görüşleri 1.1 AB Kurumlarına Güven Avrupa Birliği içerisinde Kıbrıslı Türklerin en fazla güven duyduğu kurumun Avrupa Parlamentosu (%55), en az güven duyduğu kurumların ise Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Adalet Divanı (% 49) olduğu gözlemlenmektedir. Kıbrıslı Türklerin AB içerisinde en fazla güven duyduğu kurumlar sırasıyla şöyledir: Güveniyorum Güvenmiyorum Avrupa Parlamentosu 55% 27% Avrupa Komisyonu 54% 27% Bakanlar konseyi 52% 26% Avrupa Adalet Divanı 49% 26% Avrupa Merkez Bankası 49% 25% Avrupa Komisyonuna Kıbrıslı Türklerin duydukları güvenin zaman içerisinde inişli çıkışlı bir grafik çizdiği ve yükselmekte olduğu görülmektedir. Avrupa Komisyonuna Güven-KTT 6 5 3 Güveniyorum Güvenmiyorum 1 EB 62 EB 63 EB 64 EB 65 34
Ayni şekilde Kıbrıslı Türkler Avrupa Parlamentosuna da inişli çıkışlı ve/fakat yükselmekte olan bir güven beslemektedir. Avrupa Parlamentosuna Güven-KTT 6 5 3 Güveniyorum Güvenmiyorum 1 EB 62 EB 63 EB 64 EB 65 35
1.2 AB üyeliğine destek Kıbrıslı Türkler çoğunlukla (%64) AB üyeliğinin toplum için iyi birşey olacağına inanmaktadırlar. EB 64 e kıyasla AB üyeliğinin iyi birşey olacağına inanan kesimin oranında %8 azalma görülmüştür. KTT İyi Birşey 64% Kötü Birşey 13% Ne iyi ne kötü birşey 16% Farklı yaş grupları baz alındığı zaman, Kıbrıslı Türkler arasında AB üyeliği konusunda en iyimser kesimin (%71) 25-39 yaş grubu olduğu, buna karşılık en kötümser yaş grubunun (%51) ise 55 yaş üzeri kesim olduğu ortaya çıkmaktadır. AB Üyeliği 10 8 22% 6% 14% 11% 15% 14% 16% 19% 6 Ne iyi ne kötü birşey 66% 71% 68% 51% Kötü Birşey İyi Birşey 15-24 25-39 40-54 55+ 36
1.3 Üyeliğin Avantajları AB üyeliğinin avantajlı olup olmayacağı sorulduğu zaman Kıbrıslı Türklerin %69 u AB üyeliğinin yarar sağlayacağını belirtmiştir. Bu konudaki iyimserlik oranında EB 64 sonuçları ile kıyaslandığı zaman %7 oranında bir düşüş gözlemlenmektedir. AB üyeliğinin avantajları konusunda en iyimser yaş grubu (%77) 15-24 ve 25-39 yaş gruplarıdır. AB üyeliği 10 8 19% 13% 16% 25% 6 69% 77% 77% 71% 51% Yarar sağlamayacak Yarar sağlayacak KTT 15-24 25-39 40-54 55+ 1.4 AB İmajı Kıbrıslı Türkler arasında (%61) AB çoğunlukla pozitif bir imaja sahiptir. AB hakkında en fazla pozitif düşünceye sahip kesim (%72) 25-39 yaş grubu olmuştur. AB İmajı 10 8 14% 3% 8% 24% 6 61% 7 72% 63% 39% Negatif Pozitif KTT 15-24 25-39 40-54 55+ 37
EB 64 sonuçları itibarıyle AB hakkında en olumlu düşüncelere sahip grup olarak ortaya çıkan Kıbrıslı Türkler (%65) bu ünvanlarını EB 65 te koruyamamışlardır. Düşüş göstermiş olmasına rağmen AB nin Kıbrıslı Türkler arasındaki pozitif imajı AB 25 ortalamasının (%50) üzerindedir. 38
1.5 Avrupa Birliği Ne İfade Ediyor? AB kişisel olarak size ne anlam ifade ediyor? sorusuna Kıbrıslı Türkler ilk olarak barış (%49), daha sonra ise ekonomik refah (%48) şeklinde cevap vermişlerdir. AB 25 genelinde ise Avrupa Birliği nin anlamı daha çok AB genelinde seyahat ve eğitim özgürlüğü (%50), Euro (%39) ve barış (%33) olarak algılanmaktadır. AB 25 KTT Barış 33% 49% Ekonomik Refah 18% 48% Sosyal koruma 1 Demokrasi 24% 34% AB genelinde seyahat, eğitim ve çalışma özgürlüğü 5 33% Dünyada daha güçlü bir söz sahibi olmak 26% 18% Kültürel Kimlik Kaybı 13% 17% Kültürel çeşitlilik 26% 16% Euro 39% 9% İşsizlik 18% 8% Artan Suç 16% 6% Dış hudutlarda yetersiz kontrol 19% 6% Bürokrasi 21% 5% Para israfı 22% 4% 39
1.6 Avrupa Birliği nin İşleyişi AB nin nasıl işlediğini anlıyorum cümlesine katılıp katılmadıklarını belirtmeleri istendiği zaman Kıbrıslı Türkler %46 oranında AB nin işleyişini anladıklarını belirtmişlerdir. Bu oran AB 25 ortalaması olan %46 ile eşittir. Katılıyorum 46% KTT Katılmıyorum 33% 40
2. Bilgi Düzeyi 2.1 AB Kurumları Hakkında Farkındalık AB Kurumları hakkında bilgi düzeyinin ölçülmesi amacıyla çeşitli kurumların isimleri belirtilmiş ve EB 65 kamuoyu araştırmasına katılanlardan daha önce bu isimleri duyup duymadıklarını belirtmeleri istenmiştir. Bu bağlamda Kıbrıslı Türkler arasında en çok bilinen kurum Avrupa Parlamentosu (%84) olmuştur. Bu sonuç, AB genelinde güven duyulan kurumlar sıralamasıyla da paralellik göstermektedir ki bu da Kıbrıslı Türklerin genellikle daha önce ismini duyduğu kuruma daha fazla güven duyma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Daha Önce Duydum Daha Önce Duymadım Avrupa Parlamentosu 84% 1 Avrupa Komisyonu 76% 17% Bakanlar Konseyi 74% 19% Avrupa Adalet Divanı 63% 26% Avrupa Merkez Bankası 61% 28% 2.2 Subjektif Bilgi Değerlendirmesi 1 den 10 a kadar olan bir ölçek üzerinde AB hakkında ne kadar bilgi sahibi olduklarını düşündükleri sorulduğu zaman Kıbrıslı Türkler, (5.1) AB 25 ortalamasının (4.5) üzerinde bir bilgi düzeyine sahip olduklarını düşündüklerini belirtmişlerdir. AB Hakkında Subjektif Bilgi Düzeyi 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 A B 2 5 BE C ZDK D - W DED-EEE EL ESFR IE IT C YK TT LV LTL UHU MT N LA TP L PT SIS K FI SE U KB GR O HR TR Ortalama 41
2.3 AB Hakkında Gerçek Bilgi Düzeyi AB hakkında gerçek bilgi düzeyinin ölçülmesi amacıyla katılımcılardan şu 3 ifadeye doğru/yanlış demeleri istenmiştir: AB halen 15 Üye Devletten oluşuyor, Avrupa parlamentosunun üyeleri doğrudan AB vatandaşları tarafından seçilirler, AB bütçesinin çoğu idari ve personel masraflarına harcanmaktadır. Yukarıda belirtilen sorular sorularak gerçek bilgi düzeyleri ölçüldüğü zaman Kıbrıslı Türkler % 45 doğru cevap ile AB 25 ortalaması ile eşit (%45), bunun yanında % 22 yanlış cevap ortalaması ile AB 25 ortalamasının (%34) altında bir performans sergilemiştir. AB Hakkında Gerçek Bilgi Düzeyi 7 6 5 3 1 AB 25 BE CZ DK D-W DE D-E EE EL ES FR IE IT CY KTT LV LT 2.4 Avrupa Birliği Kurumlarının Rolü LU HU MT NL AT PL PT SI SK FI SE UK BG RO HR TR Doğru cevap ortalaması Yanlış cevap ortalaması Çeşitli Avrupa Birliği Kurumlarının AB nin işleyişi içerisinde ne derece önemli olduğunun sorulması üzerine Kıbrıslı Türkler hakkında en fazla bilgi sahibi oldukları ve en fazla güvendikleri kurum olan Avrupa Parlamentosu nun AB nin işleyişi için en önemli kurum olduğunu belirtmişlerdir. Önemli Önemli değil Avrupa Parlamentosu 73% 1 Avrupa Komisyonu 7 11% Bakanlar Konseyi 69% 1 Avrupa Adalet Divanı 64% 11% Avrupa Merkez Bankası 63% 11% 42
3. Avrupa Birliği nin Günlük Hayattaki Rolü 3.1 AB nin Beklenilen Rolü Önümüzdeki 5 sene içerisinde AB nin günlük hayatınızda ne derece önemli olacağını düşünüyorusunuz? sorusuna Kıbrıslı Türkler %67 oranında AB nin günlük hayatlarındaki rolünün artmasını bekledikleri şeklinde cevap vermişlerdir. AB 25 KTT Daha Önemli 41% 67% Daha Az Önemli 9% 13% Ayni 42% 12% 3.2 AB nin Arzu Edilen Rolü Önümüzdeki 5 sene içerisinde AB nin günlük hayatınızda ne derece önemli olmasını istersiniz? sorusuna Kıbrıslı Türkler %54 oranında AB nin günlük hayatlarındaki rolünün artmasını istedikleri şeklinde cevap vermişlerdir. AB 25 KTT Daha Önemli 46% 54% Daha Az Önemli 15% 23% Ayni 31% 15% Burada Kıbrıslı Türkler, AB 25 genelinde var olan eğilimin tersi bir eğilim sergilemişlerdir. Şöyle ki, AB 25 genelinde sadece % 41 oranında bir kesim AB nin gelecekte günlük hayatlarında daha önemli bir rol oynayacağını düşünürken, bunun olmasını isteyen kesimin oranı % 46 dır. Dolayısıyla, AB 25 genelindeki eğilim AB nin gerçekte oynaması beklenilen rolden daha önemli bir rol oynamasını istemektir. Buna karşılık Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu (%67) AB nin gelecekte günlük hayatlarında daha önemli bir rol oynayacağını düşünmektedir. Kıbrıslı Türkler arasında AB nin günlük hayat içerisindeki öneminin artmasını isteyen kesimin oranı ise (%54) daha düşüktür. Dolayısıyle, KTT içerisinde AB nin gelecekte günlük hayat içerisinde daha önemli bir rol oynayacağı düşünülmekte fakat bu ayni oranda arzu edilmemektedir. 43
3.3 AB nin İçişlerindeki Rolü Kıbrıs Türk toplumunun karşı karşıya olduğu en büyük 2 sorun olarak işsizlik ve ekonomik durumu sıralayan Kıbrıslı Türkler, bunlarla mücadelede AB nin ne pozitif ne de negatif bir etkisi olacağını (sırasıyla %55 ve %49) düşünüyor. Buna rağmen diğer tüm sorunlarla kıyaslandığı zaman AB nin en çok ekonomik durum üzerinde (%32) pozitif bir etki yapacağı düşünülmektedir. Pozitif Negatif Ne Pozitif Ne Negatif Suç 24% 13% Toplu Taşımacılık 18% 16% Ekonomik Durum 32% 14% Enflasyon 21% 18% Vergilendirme 15% İşsizlik 26% 13% Terör 21% 1 Savunma/dışişleri 23% 13% Konut sorunu 19% 13% Gelen Göç 13% Sağlık Sistemi 26% 12% Eğitim Sistemi 25% 13% Emeklilik Maaşları 21% 12% Çevreyi Koruma 27% 11% 57% 59% 49% 55% 59% 55% 59% 54% 6 57% 55% 56% 58% 54% 44
4. AB nin Oluşumu Hakkındaki Korkular AB nin getirebileceği olası sorunlar hakkında yorum yapmaları istendiği zaman Kıbrıslı Türkler en büyük korkularının uyuşturucu ve uluslararası organize suçlarda artış (%54) ve ulusal kimlik ve kültürün kaybolması (%49) olduğunu belirtmişlerdir. Küçük üye develetlerin güç kaybı Korkuyorum Korkmuyorum Uyuşturucu ve uluslararası organize suçlarda artış 44% 47% 54% 37% AB'ne giderek artan oranda katkı payı ödemek 3 54% Sosyal hakların kaybı 35% 55% Ulusal kimlik ve kültürün kaybı 49% 43% Ekonomik kriz 3 56% İstihdamın daha düşük üretim maliyeti olan ülkelere kayması Çiftçiler için zorluklar Ulusal para biriminin ortadan kalkması 31% 53% 43% 46% 38% 51% 45
5. AB nin Öncelikleri Bu başlık altında, çalışmaya katılanlardan Sizce AB nin öncelikleri ne olmalıdır sorusuna verilen seçeneklerden en fazla 3 tane seçerek cevap vermeleri istenmiştir. Kıbrıs Türk toplumu öncelikli olarak AB nin işsizlik ve fakirlikle mücadele etmesini istemektedir. Bu AB 25 geneli ile paralel bir yaklaşımdır. AB 25 KTT Yeni üyelerin katılımı 5% 21% Avrupa vatandaşlarına yakınlaşma 19% 26% EURO ve para birliğinin uygulanması 1 12% Fakirlikle mücadele 43% 34% Çevreyi koruma 19% 13% Gıda güvenliğinin garanti edilmesi 9% 7% Tüketicileri koruma 7% 8% İşsizlikle mücadele 43% 38% AB kurumlarının reformu 6% 9% Organize suçlarla mücadele 23% 14% AB'nin diplomatik ve siyasi önemini dünya genelinde vurgulama 6% 5% Avrupa'da barış ve güvenliğin korunması 27% 11% Demokrasi ve insan hakları 12% 12% Terörle mücadele 18% 12% Kaçak göçün önlenmesi 15% 5% Bu çerçevede kendi toplumu önündeki en büyük sorunları işsizlik ve ekonomik durum olarak belirleyen Kıbrıslı Türkler AB nin öncelikli olarak bu iki konu üzerinde çalışmasını istemiştir. 46
Kısım C: Vatandaşlar ve Medya 1. Avrupa Birliği Hakkında Bilgi Kaynakları Avrupa Birliği hakkında nereden bilgi aldıkları sorulduğu zaman Kıbrıslı Türkler esas bilgi kaynaklarının sırasıyla televizyon (%80) ve günlük gazeteler (%61) olduğunu belirtmişlerdir. Bu oran AB 25 geneli ile bir paralellik göstermektedir. AB 25 Telefon 1% - KTT Televizyon 7 8 Günlük Gazeteler 41% 61% Dost ve akrabalarla tartışmalar 22% 33% Radyo 31% 23% Diğer gazete ve dergiler 15% 19% Internet 23% 14% Kitap, broşür vs 11% 8% Konferans ve seminerler 3% 6% Böyle bir bilgi ihtiyacım olmadı 12% 3% 47
2. Medyadan Bilgi Alma Sıklığı Medyayı ne sıklıkta takip ettikleri incelendiği zaman Kıbrıslı Türklerin ağırlıklı olarak televizyon izledikleri ortaya çıkmıştır. Her gün TV izlerim diyen Kıbrıslı Türklerin oranı %74 iken araştırmaya katılan Kıbrıslı Türkler arasında hiç TV izlemem diyen çıkmamıştır. Televizyondan sonra en sık takip edilen medya türü gazeteler olmuş ve araştırmaya katılan Kıbrıslı Türklerin %56 sı her gün gazete okuduğunu belirtmiştir. Medyadan Bilgi Alma Sıklığı Hiç Daha seyrek Haftada 1-2 kez Haftada Birçok kez Her Gün 0 6% 19% 2% 6% 21% 4% 1 17% 21% 74% 56% 23% TV izlerim Gazete Okurum Radyo Dinlerim 6 8 10 TV izleme ve gazete okuma oranlarında AB 25 ortalaması (sırasıyla %66 ve % 35) üzerinde bir oran sergileyen Kıbrıslı Türkler, radyo dinleme oranlarında AB 25 ortalamasının (% 40) altında kalmaktadır. 48
3. Avrupa Birliği ve Kıbrıs Türk Toplumu Medyası 3.1 Medyada Avrupa Birliği Hakkında Bilgi Sıklığı Kıbrıslı Türklerin yarıya yakını televizyon (%47) ve basının (%43) AB hakkında haberlere çok fazla yer verdiğini düşünürken sırasıyla %39 ve % 41 oranında bir kesim ise TV ve basında AB hakkındaki haberlerin yeterli olduğunu düşünmektedir. Buna karşılık Kıbrıslı Türkler radyoda AB hakkında AB ile ilgili haberlerin diğer medya kanallarına kıyasla daha az bulunduğunu belirtmişlerdir. %37 lik bir kesim radyoda AB hakkındaki haberlerin yeterli olduğuna inanırken % 34 oranında Kıbrıslı Türk bu haberleri çok fazla bulmaktadır. TV AB 25 KTT Çok Fazla 7% 47% Yeterli 5 39% Çok Az 35% 9% Radyo AB 25 KTT Çok Fazla 4% 34% Yeterli 42% 37% Çok Az 3 12% Basın AB 25 KTT Çok Fazla 6% 43% Yeterli 51% 41% Çok Az 23% 9% 49
3.2 Avrupa Birliği nin Medyada Yansıtılma Şekli Televizyon ve basının AB hakkında çok pozitif olduğunu düşünen Kıbrıslı Türkler, radyoların bu konuda daha düşük oranda pozitif yayın yaptığını belirtmişlerdir. AB 25 KTT TV Çok Pozitif 48% Objektif 53% 38% Çok Negatif 11% 6% Radyo AB 25 KTT Çok Pozitif 13% 38% Objektif 48% Çok Negatif 8% 5% Basın AB 25 KTT Çok Pozitif 13% 45% Objektif 49% 39% Çok Negatif 1 7% 50
EUROBAROMETER Standard 65.2 TECHNICAL SPECIFICATIONS Between the 27 th of March and the 1 st of May 2006, TNS Opinion & Social, a consortium created between Taylor Nelson Sofres and EOS Gallup Europe, carried out wave 65.2 of the EUROBAROMETER, on request of the EUROPEAN COMMISSION, Directorate-General Press and Communication, Opinion Polls. The EUROBAROMETER Standard is part of wave 65.2 and covers the population of the respective nationalities of the European Union Member States, resident in each of the Member States and aged 15 years and over. The EUROBAROMETER Standard has also been conducted in the two acceding countries (Bulgaria and Romania) and in the two candidate countries (Croatia and Turkey) and in the Turkish Cypriot Community. In these countries, the survey covers the national population of citizens of the respective nationalities and the population of citizens of all the European Union Member States that are residents in those countries and have a sufficient command of one of the respective national language(s) to answer the questionnaire. The basic sample design applied in all states is a multi-stage, random (probability) one. In each country, a number of sampling points was drawn with probability proportional to population size (for a total coverage of the country) and to population density. In order to do so, the sampling points were drawn systematically from each of the "administrative regional units", after stratification by individual unit and type of area. They thus represent the whole territory of the countries surveyed according to the EUROSTAT NUTS II (or equivalent) and according to the distribution of the resident population of the respective nationalities in terms of metropolitan, urban and rural areas. In each of the selected sampling points, a starting address was drawn, at random. Further addresses (every Nth address) were selected by standard "random route" procedures, from the initial address. In each household, the respondent was drawn, at random (following the "closest birthday rule"). All interviews were conducted face-to-face in people's homes and in the appropriate national language. As far as the data capture is concerned, CAPI (Computer Assisted Personal Interview) was used in those countries where this technique was available. 51