BİLGİSAYARDA VERİ İŞLEME ve UYGULAMALARI Ha9a- 2 - İnternet 2015 2016 Akademik Yılı Öğr. Gör. Gülten Güngörmüş gulteng@baskent.edu.tr Oda No: B- 202 Öğr. Gör. Gizem Öğütcü ogutcu@baskent.edu.tr Oda No: B- 203
İnternet Tarihi Internet, Amerikan federal hükümeti Savunma bakanlığının 1969 da başlayan çalışmaları sonucu doğmuştur. Savunma Bakanlığının bilgisayarlar arasındaki uyum sorununu çözmek için açtığı ihaleyi UCLA üniversitesi kazandı. 1973 yılında ARPANet kuruldu. Yapılan denemelerle bilgisayarların birbirleriyle konuşur hale getirilmesinden sonra her geçen gün ARPANet e dahil olan kuruluş sayısı arttı. ilk günlerde bu çalışmanın ismi Internet değildi dört yıl sonra internet kelimesi kullanılmaya başlandı. Aynı tarihlerde FTP (file transfer protokol)dosya transfer protokolü de kullanılmaya başlandı. 1977 ye gelindiğinde e-mail kuralları yenilendi. 1990 haziranında ARPANet kapatıldı. 2
W3C Internet ve web geliştirme işindeki insanların oluşturduğu bağımsız uluslar arası bir kurum. Üyeler: Microsoft, IBM, Netscape Konsorsiyum HTML, FTP, HTTP vb web ile ilgili çeşitli protokol ve dillerin standartlaşmasını izlemekte. www.w3c.org
İnterne.n Temeli İnternetin temel direği olan birkaç unsur vardır. Bunlar: sayfalar, browserlar(web tarayıcıları) sunucular(ankara.baskent.edu.tr)
Web Sayfası Bir web sitesini ziyaret eden kullanıcıların bilgisayarlarına gönderilen dosyalardır. Bu dosyalar multimedya öğelerinden ve HTML kodlarından oluşmaktadır. Mutimedya öğeleri sayfalarımıza yerleştirdiğimiz resimler, müzik dosyalarıdır. HTML kodları ise web sitesine koyduğumuz sayfaların ziyaretçinin bilgisayarında bizim istediğimiz gibi görüntülenmesini sağlayan emirlerdir. 5
Web browser (Web tarayıcısı) Web tarayıcısı bir web sunucuya bağlanarak ziyaretçinin istediği sayfaları bilgisayarda gösteren programdır. 6
Web Sunucusu Web sunucuları sayfaları haftanın yedi günü yirmi dört saati sunan ve hizmetleri yerine getiren bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlar Windows, Unix gibi işletim sistemleri ile çalışırlar. Bir web sunucusunda sadece bize tahsis edilen alanı görebilir ve bu alanda işlemler yapabiliriz. 7
HTML Nedir? Internet in kökleri eski tarihe kadar uzanır. Bu zaman içerisinde çeşitli diller ve protokoller geliştirildi. Web Internet in bir parçasıdır. Web i Internet le ayni şeymiş gibi düşünmek yanlıştır. Çeşitli Internet protokolleri oldukça geniş bir yelpazedeki Internet tabanlı uygulamaları kolaylaştırır. Bunların arasında bildik e-posta gönderme işi ve popüler haber gurupları sayılabilir. World Wide Web, bu protokollerden sadece biridir ve hypertext markup language yani HTML de Internet üzerinden bilgi iletmede kullanılan pek çok dilden biridir. HTML bir işaretleme dilidir. HTML nin temel kullanım amacı web sayfalarını yaratmaktır. 8
Ortaya Çıkış ve YaraIlmasının Avrupa partikül merkezinde programcı olarak çalışan Time Bernes-lee ile ilişkilidir. Berners-lee, HTML i şu amaçlar için geliştirdi; Bilim adamlarının hergün 24 saat boyunca yayın yapabilmesini, kaynak oluşturabilmesini ve kaynaklara kolayca erişebilmesini sağlayan bir ortam yaratmak. Bilgisayar platformdan, bilgisayar ağından veya terminallerden bağımsız erişim sağlayan, uluslararası bir kodlama dili yaratmak. Evrensellik açısından HTML, hypertext transfer protokolü ile birlikte bir bilgisayar dokümanı tipinin başka biriyle arabirim oluşturmasını sağlayan ve bilgi alışverişi ihtiyaçlarını çözen bir dildir. 9
TCP/IP q Bilgi ağı üzerindeki veri iletimi ve paylaşımı bazı kurallara göre yapılmaktadır. Bu kurallar İnternet protokolleri ya da TCP/IP protokoller ailesi olarak adlandırılmaktadır. q TCP Transmission Control Protocol q IP Internet Protocol q TCP/IP bilgisayarlar ile veri iletme ve alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan, böylece bir yerden diğerine veri iletişimini mümkün kılan bir çok veri iletişim protokolüne verilen genel bir addır. 10
TCP/IP q Bu protokollere örnek olarak; dosya alma/gönderme protokolü (FTP File Transfer Protocol), Elektronik posta iletişim protokolü (SMTP Simple Mail Transfer Protocol), Uzaktan erişim (TELNET protokolü), HTTP Hyper Text Transfer Protocol) verilebilir. q TCP/IP protokolü aynı zamanda çok farkı tipte ve işletim sistemi altında çalışan bilgisayarların iletişiminde de kullanılır. 11
Internet adresi, DNS ve IP numarası q İnternet e bağlı her bilgisayarın kendine özgü bir adresi vardır. Her bir İnternet adresine bir IP numarası karşılık gelir. q Bir IP adresi dört tane 0 ile 255 arasında değişen sayıdan oluşur. q Bu adres toplam 32 bit uzunluğunda bir sayıdır. q Fakat bu sayı 8 bitlik 4 ayrı ondalık sayı şeklinde kullanılır (193.255.88.1 gibi). q IP yazılımının doğru çalışabilmesi için İnternet e bağlı bilgisayarların IP adreslerinin başka bilgisayarlar tarafından kullanılmaması gerekir. 12
IP adresi Aynı yerel ağda birden fazla bilgisayara aynı IP adresi verilmesi durumunda, aynı IP adresli ilk bilgisayar açıldıktan sonra diğerleri IP çakışması olduğunu bildirerek ağa bağlanamaz. Bir yerel ağa verilen IP adreslerinin başka bir ağ tarafından kullanılmaması gerekir. IP adreslerinin dağıtımı Internet Bilgi Merkezi Kayıt Servisi (InterNetwork Information Center (InterNIC) - Registration Service) tarafından yapılmaktadır. Türkiye'de IP adreslerinin dağıtımı O.D.T.Ü. tarafından yapılmaktadır. 13
DNS- Domain Name System- Alan Adı Sistemi İnternete veya özel bir ağa bağlı bilgisayarlar, hizmetler, ya da kaynaklar için hiyerarşik olarak dağıtılmış bir adlandırma sistemidir. insanlar tarafından kolay anlaşılır ve hatırlanır olan alan adlarıyla bilgisayarların anlayabileceği sayısal adresleri (yani IP adreslerini) eşleştiren bir sistemdir. DNS, bir anlamda bilgisayarlar için değil, insanlar için yaratılmış bir sistemdir. 14
Örnek: edu : eğitim kurumları com: ticari kuruluşlar gov: devlet kurumları mil : askeri kurumlar net : internet ağı işleten kurumlar org: kar amacı gütmeyen organizasyonlar tr: Türkiye de: Almanya uk: İngiltere fr : Fransa eu: Avrupa birliği 15
Başlıca İnternet Protokolleri FTP (File Transfer Protocol, dosya alma / gönderme protokolü) SMTP (Simple Mail Transfer Protocol, Elektronik posta iletişim protokolü ) TELNET protokolü (İnternet üzerindeki başka bir bilgisayarda etkileşimli çalışma için geliştirilen *login* protokolü) HTTP (Hyper Text Transfer Protocol, Hiper metin aktarım protokolü) 16
FTP- File Transfer Protocol FTP (File Transfer Protocol) Internete bağlı bir bilgisayardan diğerine (her iki yönde de) dosya aktarımı yapmak için geliştirilen bir internet protokolü ve bu işi yapan uygulama programlarına verilen genel addır. İlk geliştirilen internet protokollerinden biridir. FTP protokolü ile bir başka bilgisayardan bir başka bilgisayara dosya aktarımı yapılırken, o bilgisayar ile etkileşimli- aynı anda (on- line) bağlantı kurulur ve protokol ile sağlanan bir dizi komutlar yardımıyla iki bilgisayar arasında dosya alma/gönderme işlemleri yapılır. FileZilla CuteFTP WS_FTP LE 3D- FTP Blaze FTP Absolute FTP CoffeeCup FREE FTP SmartFTP 17
FTP- UYGULAMA: WinSCP İndirme FTP KURULUMU VE DOSYA AKTARMA İŞLEMİ 18
TBF 110 2014-2015 Bahar Dönemi ADIM 1- WinSCP FTP Kurulumu- Oturum Açma 19
ADIM 2- Oturum Bilgilerinin Girilmesi 20
TBF 110 2014-2015 Bahar Dönemi ADIM 3- Oturumunuzu Kaydedin 21
ADIM 4- Sunucu ile BağlanI Kuruldu- Oturum Açıldı 22