ĐSTANBUL TĐCARET ODASI Bilişim Teknolojileri ve e-ticaret Şubesi MART 2011
ĐÇĐNDEKĐLER ĐSTANBUL TĐCARET ODASI BĐLĐŞĐM TEKNOLOJĐLERĐ ve e-tđcaret ŞUBESĐ BĐLĐŞĐM VE e-tđcaret BÜLTENĐ Mart 2011 Her ayın ilk haftası Đstanbul Ticaret Odası Web Sitesinde Yayınlanır. İLETİŞİM Reşadiye Caddesi 34112 Eminönü - Đstanbul E-DEVLET ŞĐFRELERĐ KOPYALA - YAPIŞTIR BĐLĐM, TEKNOLOJĐ VE YENĐLĐK ÇALIŞTAYI GEO GENEL KURUL TOPLANTISI E- DEVLET YUVARLAK MASA TOPLANTILARI Tel : 0212 455 64 20-21 Faks : 0212 455 64 47 e-mail : bilisim@ito.org.tr Kaynak belirtilen haberlerde geçen her türlü ifade, bilgi ve yorumların sorumluluğu haber kaynağına ait olup ĐTO sorumluluk kabul etmez. 2
E-DEVLET ŞĐFRELERĐ Almanya'da yaşayan Türk vatandaşları e-devlet şifrelerini Almanya'daki Türk konsolosluklarından alabilecek. Türksat A.Ş. Genel Müdürü Özkan Dalbay, e-devlet kapısının, 18 Aralık 2008 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 22 pilot kamu hizmetiyle açıldığını hatırlattı. Halen e-devlet Kapısı üzerinde 250 farklı kamu hizmetinin sunulduğunu ifade eden Dalbay,, ''e-devlet Kapısı'nın açıldığı tarihten bugüne kadar kullanıcı sayısında ciddi artışlar oldu. Bugün itibariyle kayıtlı kullanıcı sayısı 4,2 milyona ulaşmıştır'' dedi. Dalbay, Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından gerçekleştirilen yurt ve kredi işlemleri ile birlikte Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğüne ait işlemlerin de çok yakında e-devlet Kapısı'ndan verileceğini duyurdu. Yurt dışında çalışan vatandaşların artık e-devlet şifre zarfı alabilmeleri için Türkiye'ye gelmelerine gerek olmadığını ifade eden Dalbay, şunları kaydetti: ''Bu sorunu aşmak üzere Türk Dışişleri Bakanlığıyla gerçekleştirdiğimiz işbirliği sonucunda yurt dışındaki vatandaşlarımız, Şubat 2011'den itibaren bulundukları ülkelerdeki Türk konsolosluklarından da e-devlet şifre zarfı alma imkanına kavuştular. Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza ilk defa CeBIT Hannover'de e- 3
Devlet Kapısı şifresi verilmeye başlanacak. e-devlet Kapısına erişim kanallarına kiosklar da ilk defa CeBIT'te eklenecek.'' e-devlet ĐHRAÇ EDĐLĐYOR Dalbay, komşu ülkeler ile Kuzey Afrika ülkelerinin, e-devlet kapısı hizmetlerinin yanı sıra, diğer kamu hizmetlerini de dijital ortamda gerçekleştirebilmek üzere, kendilerinden anahtar teslimi proje teklifi istediklerini açıkladı. Dalbay, ''Suriye ile bu ülkenin tapu ve kadastro hizmetlerinin elektronik ortamda verilmesini sağlamaya yönelik işbirliği yapmaya başladık. Aynı şekilde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin tüm e-devlet kapısı hizmetlerini de biz sağlayacağız'' diye konuştu. DÜNYADA ĐLK SIRALARDAYIZ Türkiye'nin, e-devlet Kapısındaki kullanıcı sayısı kategorisinde dünyada ilk sıralarda yer aldığını da ifade eden Dalbay, ''Avrupa'da Đngiltere, dünyada Güney Kore gibi ülkelerle rekabet ediyoruz. Yakın gelecekte bu ülkeleri de geride bırakmayı amaçlıyoruz'' dedi. VE TEKNOLOJĐ 4
KOPYALA YAPIŞTIR Fikir Sanat Eserleri Kanunu ile internet üzerinde birçok yayın yapan sitelerin içeriklerini kopyala yapıştır yöntemiyle alınıp farklı tasarımlarla bir çok sitede yayınlanmasının engellenmesi için bir kanun çıkarılacak. Sanal ortamda pek çok konuda korsan yayın yapılıyor ve çok fazla önlem alınmıyor. Bu yüzden de korsan içerik yayınlayan sitelere ceza uygulanacak. Bu kanun sayesinde sizin olmayan bir eseri, yazıyı, belgeyi veya resmi izinsiz olarak yayınlayamayacaksınız.yayınladığınızda da hakkınızda cezai işlem başlatılacak. Đzin almadan yayınlanan içerik bulunduğu zaman site yayından kaldırılacak ve para cezaları uygulanacak. Kopya içerik kullanılan şahıslara para, kapatma ve hapis cezaları uygulanacak. Korsan içerik yayınlayan sitelere kısa bir zaman dilimi verilip o zaman içerisinde içeriklerin düzeltilmesi istenecek. Kurulan sitede bir başkasının hakkı gasp ediliyorsa site içerisinde yer alan iletişim bilgileri yardımı ile site kurucularına ulaşılarak site içerisindeki eserin kaldırılması istenecek, buna rağmen hala haksız uygulama devam ettiriliyor ve içerik kaldırılmıyorsa cezai işlem uygulamasına geçilecek. BĐLĐŞĐM HABER 5
BĐLĐM, TEKNOLOJĐ VE YENĐLĐK ÇALIŞTAYI 9-13 Mayıs 2011 tarihlerinde Đstanbul da gerçekleştirilecek olan Birleşmiş Milletler (BM) IV. En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Konferansı çerçevesinde, TÜBĐTAK ve Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) işbirliğiyle 7-8 Şubat 2011 tarihlerinde Đstanbul da En Az Gelişmiş Ülkeler için Bilim, Teknoloji ve Yenilik Konferansı (Preparatory Event for the 4th UN Conference on the Least Developed Countries Science, Technology and Innovation: Setting priorities and implementing policies for LDCs) başlıklı uluslararası bir etkinlik düzenlendi. Etkinliğe UNESCO, Avrupa Komisyonu, Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası gibi uluslararası örgütlerden uzmanlar, kalkınma konusunda uluslararası camiada tanınmış araştırmacılar, EAGÜ lerdeki ilgili Bakanlıklar ve Kurumların temsilcileri katıldı ve 48 EAGÜ nün bilim, teknoloji ve yenilik politikaları ve kalkınma modelleri ele alındı. Etkinlikte açılış konuşması yapan bilim ve teknolojiden sorumlu Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet Aydın, Türkiye nin, EAGÜ lerin bilim ve teknoloji kapasitesine ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkıda bulunacak deneyim ve dinamizme sahip olduğunu söyledi. Devlet Bakanı Prof. Dr. Aydın ayrıca, yoksulluğun azaltılmasının geniş kapsamlı bir yaklaşım gerektirdiğini ifade etti, yalnızca ekonomik bir yaklaşımın uluslararası kalkınma hedeflerine ulaşılması için yeterli olmadığını vurguladı. Bununlar beraber Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet Aydın, ülkelerin ekonomik gelişiminin, yenilikçiliği olumlu yönde etkileyen dinamik kuruluş ve yapıların varlığına dayandığını belirterek, bilimsel bilgiye yatırım yapmanın, yasal çerçeveyi ve altyapıyı 6
oluşturmanın, kamu fonlarını harekete geçirmenin ve özel sektörü desteklemenin öneminin altını çizerek bu kapsamda ülkemizde yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi ve uluslararası işbirliklerinin bu kapsamda önemini belirtti. Türkiye de bu çerçevede yürütlmekte olan çalışmalara değindikten sonra Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet Aydın, Bilim, teknoloji ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki yakın ilişki hakkındaki farkındalığımız ve son 10 yılda edindiğimiz deneyimler ve kazanmaya çalıştığımız ilerleme göz önünde bulundurulduğunda, en az gelişmiş ülkelerin bilim ve teknoloji kapasitesine ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkıda bulunacak deneyim ve dinamizme sahip olduğumuzu düşünüyoruz diyerek Türkiye nin EAGÜ lere yönelik girişim kararını ortaya koydu. Uluslararası işbirliği bağlamında, BM Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) Politika Yapıcı Kuruluşlar Sekreteryası Direktörü Fatou Haidara da, UNIDO nun Türkiye ile uzun süreli işbirliği bulunduğunu belirterek, 1967 yılında kurulmuş saha ofisinin 2010 yılında Türkiye tarafından bir UNIDO merkezine dönüştürülmesi ve bölgesel işbirliği çalışmaları yapılması kararı alındığını söyledi. Bu kapsamda TĐKA ile de işbirliği içinde bir dizi uluslararası eğitim programı düzenlendiğini kaydeden FatouHaidara, geçen 10 yıl içinde en az gelişmiş ülkelerin çeşitli gelişmeler kaydetmiş olmasına rağmen ekonomik ve sosyal kalkınma alanında belirlenen hedeflerin gerisinde bulunduklarını vurguladı. Haidara, EAGÜ lerin kalkınma hedefleri için fiziki altyapının yetersizliğinin yanı sıra teknolojiye ve bilgiye erişim alanında da sıkıntıların önemli bir engel oluşturduğuna dikkati çekerek, 2010 da bir milyon kişi başına düşen bilimsel araştırmacı sayısı bu ülkelerde 95,4 iken, OECD ülkelerinde 4 bin olduğunu söyledi. Bununla bağlantılı olarak, bilim ve teknolojinin kalkınma için önemine vurgu yapan Fatou Haidara, bu alanda kaydedilecek gelişmenin EAGÜ lerin hapsolduğu döngüyü kıracağını belirtti. BM EAGÜ ler, Gelişmekte Olan Kara Ülkeleri ve Gelişmekte Olan Küçük Ada Ülkeleri Yüksek Temsilciliği (UN-OHRLLS) Direktörü Büyükelçi Lakshimi Puri de Fatou Haidara ile benzer noktalara değindi ve en az gelişmiş ülkelere teknoloji transferinin gerçekleştirilemediğini belirtti. Lakshimi Puri ayrıca, uluslararası işbirliğinin EAGÜ lerin bilimsel ve teknolojik ilerleme gerçekleştirebilmeleri için rol oynayabileceğini ve kalkınma ortakları olarak Türkiye gibi ülkelerin deneyimlerinin bu 7
çerçevede faydalı olacağını aktardı. Bunlarla beraber ulusal sorumluluğa da değinen Puri, ana sorumluluğun söz konusu ülkelere düştüğünü ve bu sebeple, EAGÜ lerin gerekli politikaları oluşturmaları gerektiğini söyledi. BM EAGÜ ler Grubu Başkanı Gyan Chandra Acharya da, en az gelişmiş ülkelere yapılacak katkıların güçlü taahhütlere dayandığını ve ancak, uzun vadeli ve devamlı desteklerin EAGÜ lere fayda sağlayacağını kaydetti. Bu bağlamda, Acharya, ayrı bir kapasite geliştirme fonu ve teknoloji bankası oluşturulabileceği önerisini öne sürerek uluslararası kapsamda oluşturulabilecek bir ağın EAGÜ lerin gerekli teknolojilere ulaşımını kolaylaştırabileceğini söyledi. Bu bağlamda, bütün katılımcılar tarafından ortaklaşa beyan edilmiş olan EAGÜ lerin sürdürülebilir kalkınma hedefinin bilim ve teknoloji alanında kaydedilecek gelişmelerle mümkün olabileceği düşüncesi çerçevesinde 9 13 Mayıs 2011 tarihlerinde Đstanbul da düzenlenecek olan ana konferansa girdi sağlamak üzere Hazırlık Konferansı nı takiben TÜBĐTAK bünyesinde Sonuç Dokümanı hazırlama çalışmaları başlatılmış olup doküman hazırlıkları tamamlandığından ilgili kişi ve kurumlara dağıtılması hedefleniyor. TÜBĐTAK 8
GEO GENEL KURUL TOPLANTISI Dünyanın Yer Gözlem alanındaki en büyük organizasyonu olan Küresel Yer Gözlem Grubu (Group on Earth Observation-GEO) nun Genel Kurul Toplantısı TÜBĐTAK ev sahipliğinde 15-17 Kasım 2011 tarihlerinde Đstanbul da gerçekleştirilecek. Ülkemizde düzenlenecek olan ve daha önce Amerika ve Çin Halk Cumhuriyeti gibi ülkelerin ev sahipliği yaptığı etkinliğe Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Çin, Japonya, Brezilya, Hindistan, Almanya gibi uzay faaliyetlerinde yetkin 85 üye ülkeden ve Avrupa Komisyonu, Avrupa Uzay Ajansı, Dünya Meteoroloji Organizasyonu nun da üyesi olduğu 61 uluslar arası kuruluştan 600 e yakın üst düzey temsilcinin katılması bekleniyor. Etkinlik çerçevesinde, GEO Genel Kurul toplantısının yanısıra; GEO Komite toplantıları, katılımcı ülkelerin ve kuruluşların faaliyet ve ürünlerini tanıtılabileceği sergi ve özel oturumlar düzenlenecek. GEO Genel Kurul Toplantısı nın Türkiye de düzenlenmesi ile ülkemiz uzay alanındaki en geniş katılımlı etkinliklerden birine ev sahipliği yapacak ve aynı zamanda GEO nun ilgi alanına giren 9 tematik alanda (iklim, enerji, su, hava kirliliği, ekosistemler, sağlık, tarım, biyoçeşitlilik, doğal felaketler) yaşanan sorunların tartışılacağı bir platformda etkin rol oynayacak. TÜBĐTAK 9
E- DEVLET YUVARLAK MASA TOPLANTILARI Đnterpromedya tarafından yayınlanan e-devlet Dergisi tarafından düzenlenen e- Devlet Yuvarlak Masa Toplantıları nın 13.sü Türkiye nin Siber Güvenlik Yol Haritası konu başlığı altında 23 Şubat günü Ankara da gerçekleştirildi. Havelsan ve Oracle ın desteklediği toplantıda siber güvenlik konusunun tüm bileşenleri katılımcılar tarafından etkileşimli bir biçimde tartışıldı. Siber güvenlik konusunun kamudaki paydaşları arasında yer alan birçok kurumun katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda şu sonuç çıktı: Siber güvenlik konusu kamu, özel sektör ve birey arasında başta farkındalık yaratılması gereken, güvene dayalı işbirliği gerektiren, tüm paydaşlara güvenli iş ve yaşam ortamı sağlayan ve askeri tarafının yanı sıra sivil tarafının unutulmaması gereken yaşayan bir olgudur ibaresi oldu. BTK Daire Başkanı Mustafa Ünver, siber güvenlik konusunun savaş tarafının olduğu gibi sivil tarafının da olduğunun unutulmaması gerektiğinin altını çizdi. Yaşamın her alanının elektronik ortama aktarıldığını belirten Ünver internet konusunda gelinen noktadan yola çıkarak sözlerini şu şekilde sürdürdü: Gelinen noktada siber saldırganlar çok organize ve güçlü saldırılar yapabiliyorlar. Kamu ve özel sektör açısından bu saldırılara karşı koyabilme ya da bireyler açısından bu saldırılara alet olmama yönünde devletin vatandaşlar nezdinde yapması gereken işler olduğunu düşünüyorum. TÜBĐTAK-UEKAE Enstitü Müdür Yardımcısı Mert Üneri, siber tehdit konusunun kırmızı kitaba kadar girdiğini ve bu konuda devlet kademesinde bir farkındalığın oluştuğunu belirtti. Üneri, internette bugün birkaç bin dolara botnet orduları satıldığını 10
hatırlatarak pek çok orta ölçekli kamu kurumunun ya da şirketin web sayfalarını dağıtıp servis dışı bırakma saldırılarıyla günlerce devre dışı bırakılabileceğini belirtti. Siber Güvenlik Tatbikatı nın genel sonuçları açısından da bilgi veren Üneri, tatbikat sonuçlarının beklentilerden iyi çıktığını ancak alınması gereken önemli oranda da yol olduğunu vurguladı. Üneri şunları kaydetti: Siber Güvenlik Tatbikatı nda unutulmaması gereken şu; tatbikatın saati ve zamanı belliydi. Kamu kurumlarına bilgi verilmişti ve gönüllü kamu kurumları katılmıştı. DDOS saldırılarına karşı kamu kurumlarının daha iyi durmaları gerekiyor. Tatbikatın bu sonuçları açısından sürekli tekrarlanması gerektiği unutulmamalı. Vatandaşların bilgilendirilmesi gerekli Ulaştırma Bakanlığı Danışmanı Mustafa Canlı ise Türkiye de siber güvenlik konusunda koordinasyon ve farkındalık yaratılması gerektiğine değindi. Türkiye nin uzman kapasitesi açısından yeterli olduğuna değinen Canlı, bundan sonraki aşamada koordinasyonun kim tarafından yapılacağının ve kurumların nasıl hareket edeceğinin çok önemli olduğunu vurguladı. Kamuoyunda farkındalık yaratılması için Ulaştırma Bakanlığı Đnternet Kurulu tarafından Güvenli Đnternet Çağrı Merkezi nin kurulduğunu anımsatan Canlı, vatandaşların da bu konuda bilgilendirilmesi gerektiğini kaydetti. Canlı, siber güvenlik konusunda uluslararası işbirliği açısından geçtiğimiz yılsonu siber güvenlik sözleşmesine imza atıldığını belirterek, sözlerini şu şekilde devam ettirdi: Uluslararası işbirliği konusunun temelde başlangıç noktası çocukların istismar edildiği bazı alanlarda, ülkelerde iletişim büroları kurularak güçlendirilmesi amaçlanıyor. Bilgi Güvenliği Derneği Başkanı Şeref Sağıroğlu ise günlük hayatta görülen güvenlik önlemleri konusunda farkındalığın arttırılması gerektiğini kaydetti. Sağıroğlu, bir ülkenin verileri elde edildiğinde o ülkelerin geleceğinin etkilenebileceğinin farkında olunması gerektiğini belirterek şunları kaydetti: Türkiye de tarafların koordine edilmesi gerekli. Konuyu sahiplenecek bir kurumun olması gerekli. Bu açıdan siber güvenlik tatbikatı gibi çalışmaların nasıl yapılması gerektiğini kuralları yöntemleri ortaya koyulmalı. Türkiye nin Siber Güvenlik Yol Haritası konu başlığıyla gerçekleştirilen e-devlet Yuvarlak Masa Toplantı sının geniş yansımaları e-devlet Dergisi nin Mart sayısında yer alacak. 11
Toplantıya katılan kurum ve kuruluşlar Başbakanlık Ulaştırma Bakanlığı Dışişleri Bakanlığı Bilgi Teknolojileri ve Đletişim Kurumu (BTK) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) TÜBĐTAK Bilgi Güvenliği Derneği (BGD) AB Genel Sekreterliği Havelsan Oracle Türksat HP Probil BT HABER 12
ĐTO YAYINLARI (2010) 2010-5 Đstanbul da Kırk Yıllık 40 Lezzet Durağı (=Forty Years Old 40 Taste Havens in Đstanbul (küçük boy) 2010-6 Türk Yan Sanayi Borsası Üye Profil Araştırması (Türkçe-Đng) 2010-7 Edebiyatımızda Ticaret ve Tacirler 2010-8 Haberlerden Yansıyan ĐTO 2010-9 Fiyat Đndeksleri (Aylık) 2010-10 Makroekonomik Göstergeler (3 aylık) 2010-11 Osmanlı dan Cumhuriyete Özel Girişimciliğe Yönelik Devlet Politikaları 2010-12 Büyümenin Yolu Afrika dan Geçiyor 2010-16 Şehbender Raporlarına Göre I.Dünya Savaşı Öncesi Osmanlı Ticareti 2010-18 Avrupa Birliği nin Serbest Ticaret Anlaşmaları na Türkiye nin de Dahil Edilmesi 2010-19 Dünyada ve Türkiye de e-đhracat Uygulamaları 2010-20 Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde Finansman Harcamalar ve Maliyet 2010-22 Güneş Kollektörü Uygulamaları 2010-23 Đstanbul Kentiçi Ulaşımında Servis Taşımacılığı 2010-25 ABD Deneyimi Işığında Emek Piyasası Reformu ve Đşsizliği Azaltıcı Politikalar 2010-26 Ekonomik Rapor 2010-28 Kurumsallaşma ve Kriz Yönetimi 2010-30 Đşletmelerde Kurumsallaşma ve Kurumsal Đletişimin Önemi 2010-31 Dünyada Ve Türkiye de Mikro Finansman Ve Yoksulluğun Azaltılması- Teori Ve Uygulamalar 2010-32 Tüketim ve Değerler 2010-33 Suyun Đki Yakası 2010-34 Kaybolan Meslekler ve Son Ustalar 2010-35 Global Krizde Türk Yan Sanayi Borsası nın Genel Durumu ve Beklentileri 2010-36 Gelişen Çin Turizm Pazarı ve Türkiye 2010-37 ĐTO Kurumsal Tanıtım Kitapçığı 2010-38 The Đstanbul Chamber of Commerce: an institution devoted to development of Turkey 2010-45 Türk Sineması: Sorunlar ve Fırsatlar 2010-47 Aile Kültürünün Aile Đşletmesi Kültürü Üzerindeki Etkisi 2010-48 Osmanlı Gümüş Damgaları 2010-51 Mikroekonomi ve Makroekonomi Düzeyinde Küresel Rekabet Gücünü Etkileyen Faktörler ve Stratejiler 2010-50 Nobel in Đzinde Đktisat Kuramının Gelişimi 2010-52 Yolu Đstanbul dan Geçen Kervan ın Sarayları 2010-54 Đstanbul un Đslami Hazineleri (Arapça) 2010-55 Kurumlarla Yakın Ekonomi Tarihi 2010-66 Gökyüzünden Đstanbul Đbadethaneleri (=Temples of Đstanbul from sky) 2010-68 Ticaret ve Hayat 2010-69 Bacıyân-ı Rûm dan Günümüze Türk Kadınının Đktisadî Hayattaki Yeri 2010-73 Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ülkelerinde Ekonomik Dönüşüm 2010-74 KOBĐ ler için Çin Halk Cumhuriyeti Rehberi 2010-78 Şehristan Đstanbul: Seyyahların Hayal Şehri 13