ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi) OLTA Güvenlik Olay Takip Süreci ve İstatistiksel Verileri



Benzer belgeler
OLTA Sistemi. Kenan KOÇ Çağlar GÜLÇEHRE TÜBİTAK ULAKBİM

ULAKNET KULLANIM POLİTİKASI

SDU Net. Network Trafiği ve P2P Kullanımı. Sertaç Selim SARICA

1. AMAÇ Bu Prosedürün amacı, Aksaray Üniversitesi bünyesinde yürütülen bilgi işlem hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili esasları belirlemektir.

Ulusal IPv6 Protokol Altyapısı Tasarımı ve Geçişi Projesi. Onur Bektaş (ULAKBİM) Sistem Yöneticisi

ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİ İŞLEM DAİRE BAŞKANLIĞI. Güvenlik ve Virüsler. ODTÜ BİDB İbrahim Çalışır, Ozan Tuğluk, Cengiz Acartürk

YÖK DOKÜMANTAYON MERKEZİ HİZMETLERİ

BAĞIMSIZ DEĞERLENDİRİCİ KAYIT İŞLEMLERİ KALKINMA AJANSLARI YÖNETİM SİSTEMİ PROJESİ

Bilgisayar Ağları ve Ağ Güvenliği DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN GENÇOL HİTİT ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH.

Fırat Üniversitesi Hastanesi Dinamik Web Sayfası

SEÇKİN ONUR. Doküman No: Rev.Tarihi Yayın Tarihi Revizyon No 01 OGP 09 SEÇKİN ONUR BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI

RPMNET WOLVOX REPORTER

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğü

Atılım Üniversitesi Bilgi & Đletişim Teknolojileri Müdürlüğü Bilgi Güvenliği ve Ağ Yönetim Uzmanı Görev Tanımı

KÜTÜPHANE KAYNAKLARINA DIŞARIDAN (PROXY SUNUCU KULLANARAK) BAĞLANMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER A. INTERNET EXPLORER KULLANICILARI İÇİN;

SERVİS MASASI SON KULLANICI KULLANIM KLAVUZU

Ülkemizdeki Üniversite Web Sayfalarının Siber Güvenlik Açısından Hızlı Bir Değerlendirmesi

AĞ HESAPLARI YÖNETİM PROSEDÜRÜ P03-BI-007

GAP COTTON GAPCOTTON LAB PORTALI. Kullanım Kılavuzu.

AĞ TEKNOLOJİLERİ DURUM TESPİT KOMİSYONU (AT-DTK) IV. ULAKNET Çalıştay ve Eğitimi. Yusuf ÖZTÜRK ULAKBİM 24 Mayıs 2010

HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı Hizmet Envanteri Tablosu Hizmetin Sunum Sürecinde. Hizmetin Dayanağı Mevzuatın Adı

Başlangıç Ayarları.

Belge Sorumlusu. Đlk yayın tarihi POLĐ.BT.02 1 Gülçin Cribb Murat Gülver

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI YENİ EPOSTA SİSTEMİ HAKKINDA MEB

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Yardım Masası Ekran Kullanım Kılavuzu

YAYIN TEŞVİK UYGULAMA YÖNERGESİ

ULAK-CSIRT I Yaşında: Değerlendirmeler ve Yeni Hedefler

EKLER EK 12UY0106-5/A4-1:

Venatron Enterprise Security Services W: P: M:

Çalıştayda konuşan YEĞİTEK Genel Müdürü Tırnakçı, öğretmen atamaları döneminde çoğu yurt dışından yoğun siber saldırılara maruz kaldıklarını söyledi.

Yerel Ağlarda Port 139 ve Saldırı Yöntemi

Bilgi ve Bilgisayar Sistemleri Güvenliği (Information and Computer Systems Security)

EGE Üniversitesi Network (Ağ) Altyapısı

5. Sınıflar Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Çalışma Soruları 2

BİLGİ GÜVENLİĞİ VE FARKINDALIK WEB SİTESİ KULLANIM KILAVUZU

TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

08224 Sunucu İşletim Sistemleri

KÜTÜPHANE ve DOKÜMANTASYON DAİRE BAŞKANLIĞI İŞ AKIŞ SÜREÇLERİ

İnternet te Bireysel Güvenliği Nasıl Sağlarız? Rauf Dilsiz Bilgi Güvenliği Uzmanı

(Bilgisayar ağlarının birbirine bağlanarak büyük bir ağ oluşturmasıdır)

Bilgisayarların birbirine bağlanması ve bir ağ oluşturmasının temel amacı veri alışverişi yapabilmekti. Yani bir nevi haberleşmeyi sağlamaktı.

Kaspersky Open Space Security: Release 2. İşletmeniz için birinci sınıf bir BT güvenliği çözümü

E POSTA GÜVENLİĞİ E POSTA GÜVENLİĞİ HAZIRLAYAN: TEAM VOLTRAN BARTIN ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ

VET ON KULLANIM KLAVUZU

Filiz Ekingen Flores Mamondi Boğaziçi Üniversitesi

Programlama Kılavuzu. IPV Serisi IP Santralleri IPV10 IPV20 IPV50

Bilgi Güvenliği Farkındalık Eğitimi

Korhan GÜRLER 2002 Dikey8 Bilişim Güvenliği Girişimi


Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Ağ Bilgi Güvenlik Farkındalıkları

TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) Özgür Yazılım Projeleri İsimsiz Denetçi Kovan. Murat Soysal

BİLGİ GÜVENLİĞİ. İsmail BEZİRGANOĞLU İdari ve Mali İşler Müdürü Türkeli Devlet Hastanesi

AĞ ve SİSTEM GÜVENLİĞİ

FIRAT ÜNİVERSİTESİ KURUMSAL AÇIK ARŞİVİ. Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı. NESLİHAN AKA

BİLGİ GÜVENLİĞİ BİLİNÇLENDİRME EĞİTİMİ

İNTERNET VE BİLGİSAYAR AĞLARI

LIBPXY SERVİSİNİN KULLANIMI

KULLANICI REHBERİ. Sınırsız Bilgiye Kesintisiz Erişimin adresi

T.C. SİNOP ÜNİVERSİTESİ BİLGİ İŞLEM DAİRE BAŞKANLIĞI WEB SİTESİ HAZIRLAMA SÖZLEŞMESİ

E-postaya Tarama Hızlı Kurulum Kılavuzu

ELEKTRONİK BELGE VE ARŞİV YÖNETİM SİSTEMİ EBYS NİN GÜVENİLEN SİTELERE EKLENMESİ

dcc.com Nedir? Neler yapabilir? Nasıl Kullanılır?

Firma Kullanıcı Kılavuz Dokümanı

2. hafta Bulut Bilişime Giriş

TURKCELL HİZMETLERİ. Kullanım Bilgileri. LOGO Kasım 2014

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI

TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR, AĞ VE BİLİŞİM KAYNAKLARI KULLANIM YÖNERGESİ

KURUM AĞLARINI ÖNEMLĠ ZARARLI YAZILIM SALDIRILARINDAN KORUMA. Osman PAMUK

Akademik Veri ve Performans Yönetim Sistemi. Kısa Tanıtım Kılavuzu

TÜRKİYE ULUSAL AJANSI ELEKTRONİK BELGE VE ARŞİV YÖNETİM SİSTEMİ EBYS NİN GÜVENİLEN SİTELERE EKLENMESİ

INTERNET SİTESİ KULLANIM KILAVUZU

ULAKNET BİLGİSAYAR OLAYLARINA MÜDAHALE BİRİMİ ULAK-CSIRT DENEYİMİ

Sunum İçeriği. 1. Siber Savaş (Siber Terör) 2. Siber Savunma 3. USOM

ODD İLETİŞİM UYGULAMASI

Sisteminiz Artık Daha Güvenli ve Sorunsuz...

Veri(Data), sayısal veya mantıksal her değer bir veridir. Bilgi(Information), verinin işlenmiş, anlamlı hale gelmişşekline bilgi denir.

Bilgi Sistemlerinde Merkezi Kayıt Yönetimi ve Olay İlişkilendirme

Sanal IPv6 Balküpü Ağı Altyapısı: KOVAN. Yavuz Gökırmak, Onur Bektaş, Murat Soysal, Serdar Yiğit

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ E-POSTA YARDIM BELGESİ

SOSAM: SANAL ORTAM SAVUNMA MERKEZİ

BİLGİ İŞLEM HİZMETLERİ PROSEDÜRÜ

BEUN VPN Hizmeti. VPN Nedir?

ULAKBİM Sözleşmesi 1. Giriş ve Amaç 2. eduroam Servis Sağlayıcı Görev ve Sorumlulukları 3. Katılımcı Kurumun Görev ve Sorumlulukları

5651 Sayılı Kanun Hakkında Kanunla ilgili detay bilgiler

Firewall Log Server. Kurulum Kılavuzu

Web Servis-Web Sitesi Bağlantısı

PERKON PDKS Kurulum ve hızlı başlangıç rehberi

Asiston Hizmetleri Bilgilendirme Kitapçığı

SMS İŞLEMLERİ MODÜLÜ

Tedarikçi Portalı, sitede bulunan tedarikçiye ait ürünlerin verilen yetkiler dahilinde tedarikçiye kullanım hakkı tanıyan bir portaldır.

7/24 destek hattı Kolay kurulum CD si Üç yıl garanti Üç yıl garanti YM.WR.5341.UM.TR.D01REV

BitTorrent İstemci Kullanımı

Akademisyen Kullanıcı Kılavuz Dokümanı

FORUM KURALLARI. Kullanıcı Adı veya Rumuz Kullanımı

Süreç Yönetimi. Logo

E-UYGULAMALAR VE DOKÜMAN YÖNETİM SİSTEMİ PROJESİ (EUP) ELEKTRONİK UYGULAMALAR PROJESİ FİRMA KAYIT KILAVUZU

WEB SUNUCU GÜVENLİĞİ: Web Siteleri Neden Hacklenir?

Kurumsal Grup E-Posta Eğitim Dokümanı

Avira AntiVir Premium Security Suite

Transkript:

ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi) OLTA Güvenlik Olay Takip Süreci ve İstatistiksel Verileri Kenan KOÇ 1,Çağlar GÜLÇEHRE 1, Aslıhan TÜFEKCİ 2 1 TÜBİTAK-ULAKBİM, Ağ Teknolojileri Birimi, Ankara, 2 Gazi Üniversitesi, Bilgisayar Eğitimi Bölümü, Ankara, kenan@ulakbim.gov.tr, caglar@ulakbim.gov.tr, asli@gazi.edu..tr Özet:OLTA, ismi OLay TAkipçisi kelimelerinin baş harflerinin kısaltılması ile oluşturulan, Ulusal Akademik Ağa (ULAKNET) veya ULAKNET ağından dış dünyaya yapılan saldırıların sorumlularını tespit etmek, saldırıyla karşılaşan ağın yöneticileriyle düzenli bir şekilde bilgi paylaşımını sağlamak amacıyla geliştirilmiş olan bir uygulamadır. OLTA uygulaması, TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBIM) bünyesinde bulunan ULAK-CSIRT(Computer Security Incident Response Team) tarafından yönetilmektedir. ULAK-CSIRT, dış ağlardan ULAKNET e yapılabilecek güvenlik ihlallerini önleme, gerçekleşen saldırı ve sorumlularını tespit etme ve aynı şekilde, ULAKNET ten dış dünyaya yapılan saldırıları önleme, eğer saldırı oluşmuşsa saldırı sorumlusunu tespit ederek saldırıyla karşılaşan ağın yöneticileriyle bilgileri paylaşmakla sorumludur. OLTA sistemi, ULAK-CSIRT tarafındaki yetkililer ve ULAKNET i kullanan kurumların bilgi işlem birimlerinde çalışan ağ yöneticilerinin kullanımına açıktır. Sistem sayesinde olay kayıtları üzerinde gerekli takipler ve güncellemeler yapılarak hem olay kaydı sahibinin, hem şikayetçinin, hem de ULAK-CSIRT yetkililerinin bilgilendirilmesi ve karşılaşılan problemlerin çözülmesi sağlanmaktadır. Bu çalışmada, OLTA sistemi hakkında detaylı bilgi verilecek, OLTA sistemi kullanan kullanıcılar atanan olay kayıtları hakkında detaylı bir şekilde istatistiksel bilgi verilecektir. Anahtar Sözcükler: ULAKNET, Ağ Güvenliği, OLTA(Olay Takipcisi) ULAKBIM (Turkish Academic Network and Information Centre) s OLTA Incident Handling Process and Statistical Data Related to Security Incidents Abstract: OLTA is the acronym of Incident(OLAY) Tracker(TAKİPÇİSİ) and it is a webbased application that is used for detecting, tracking and handling the security incidents or either attacks that are targeted to the Turkish National Academic Network(ULAKNET) or attacks that are from ULAKNET to the other Networks. OLTA is administrated by TÜBİTAK- Turkish Academic Network and Information Centre (ULAKBIM) and the security team that are located in this body which is called ULAK-CSIRT(Computer Security Incident Response Team). The missions of Ulak-CSIRT is to ensure the present and future security of ULAKNET, take the lead on the ULAKNET security policy, coordinate security responses, develop security resources and to maintain leading-edge skills. OLTA is open for administration by the authorized personel at ULAK-CSIRT team and use by system administrators and NOC(Network Operation Center)s at the computer centers that are directly connected to ULAKNET. OLTA helps the users to easily manage, handle and track the security incidents and it aids the ULAK-CSIRT to apply the certain security policies among the users of ULAKNET. It also helps connecting the ULAK-CSIRT and the other organizations that are connected to ULAKBİM in one central place. In this study, we are going to give a detailed overview of OLTA application and present the detailed results of some statistical information gathered from the incidents opened in the OLTA. Keywords: ULAKNET, Network Security, OLTA(Incident Tracker)

1-Giriş ULAKBİM akademik kurumlara ve bunların kullanıcılarına başta bilgisayar ağları olmak üzere, bilgi teknolojisi desteği ile ulusal bilgi ve belge erişim hizmetleri sunmak amacıyla TÜBİTAK tarafından kurulmuş bir teknoloji kolaylık enstitüsüdür. ULAKNET ise ULAKBİM bünyesinde kurulan bir eğitim ve araştırma ağıdır[1]. Kabul edilebilir kullanıcı politikası gereği, ULAKNET üzerinde çalışan bir kullanıcı, ağ ve sistem güvenliğini ihlal edemez (İstenmeyen e-posta mesajları, servis kalitesini etkileyerek trafik düzenlemeleri, fikri hakları ihlal edecek materyal dağıtmak vb). TÜBİTAK ULAKBİM, kabul edilebilir kullanıcı politikasında da belirtildiği gibi bir sorun halinde ulusal ve uluslararası bağlantıyı kesmek dahil acil önlemler alabilmektedir[3]. ULAKNET bünyesinde bilgi güvenliği konusundaki bilincin artırılması, yaşanan bilgisayar güvenlik olaylarının sayısının azaltılması ve ağın kurulduğu tarihten bu yana sürdürülen çalışmaların daha koordineli bir hale getirilmesi için ULAKNET Bilgisayar Olaylarına Müdahale Birimi nin kurulmasına karar verilmiştir. Dünyadaki benzerleri ile paralel bir organizasyona sahip bu birim, Ulak-CSIRT (http://csirt.ulakbim.gov.tr) olarak adlandırılmış ve Şubat 2006 da faaliyetlerine başlamıştır[2]. Kurumların ULAKNET i kullanabilmesi için Kullanım Politikası Sözleşmesini imzalanması gerekmektedir. İmzalayacak kişi rektör seviyesinde olması gerekmektedir. İmzalamayan kurumlar ULAKNET i kullanamamaktadır. ULAKBİM kabul edilebilir kullanım politikasının 5.7 maddesine göre ULAKBİM bünyesinde faaliyet gösteren ULAK-CSIRT (Computer Security Incident Response Team), dış ağlardan ULAKNET'e veya ULAKNET'den dış ağlara yapılabilecek güvenlik ihlallerini önleme, gerçekleşen saldırı ve sorumlularını tespit etme ve saldırıyla karşılaşan ağın yöneticileriyle bilgileri paylaşmakla sorumludur. Kullanıcı kuruluşlar, ULAK- CSIRT tarafından önem seviyesine göre belirlenerek talep edilen süre içerisinde istenilen bilgileri sağlamakla, gerekli önlemleri alarak güvenlik ihlalini engellemekle ve bilgi akışını sağlamakla sorumludur. OLTA sistemi, ULAK-CSIRT yetkilileri ve üniversitelerin bilgi işlem birimlerinde çalışan ağ yöneticilerinin kullanımına açıktır. Sistem sayesinde olay kayıtları üzerinde gerekli takipler ve güncellemeler yapılarak hem olay kaydı sahibinin, hem şikayetçinin, hem de ULAK-CSIRT yetkililerinin bilgilendirilmesi ve karşılaşılan problemlerin çözülmesi sağlanmaktadır. 2- OLTA Sisteminde Açılan Olay Kayıtları OLTA sisteminin açılımı Olay Takip Sistemi olarak açıklanmaktadır. OLTA olay kayıtlarının merkezi bir sistemde oluşturulup takip edilmesi için geliştirilmiş bir uygulamayı oluşturmaktadır. OLTA sayesinde olay kayıtları üzerinde gerekli güncellemeler yapılarak hem olay kaydı sahibinin, hem şikayetçinin, hem de Ulak- CSIRT yetkililerinin bilgilendirilmesi sağlanmaktadır[4]. 2. 1. OLTA Sistemi Şikayet Türleri OLTA sisteminde açılan olay kayıtları 9 ayrı şikayet türünden oluşmaktadır. Bu şikayet türlerinin kısaca ne oldukları hakkında aşağıda bilgi verilmektedir. 2.1.1 Spam (İstenmeyen E-posta) İnternet üzerinde aynı mesajın yüksek sayıdaki kopyasının, bu tip bir mesajı alma talebinde bulunmamış kişilere, zorlayıcı nitelikte gönderilmesi spam olarak adlandırılmaktadır. Spam çoğunlukla ticari reklam niteliğinde olup, bu reklamlar sıklıkla

güvenilmeyen ürünlerin, çabuk zengin olma kampanyalarının, yarı yasal servislerin duyurulması amacına yönelik olmaktadır. Spam gönderici açısından çok küçük bir harcama ile gerçekleştirilebilirken, mali yükü büyük ölçüde mesajın alıcıları veya taşıyıcı servis sağlayıcı kurumlar tarafından karşılantadır[5]. Elektronik mesaj aracılığıyla gönderilen spam, doğrudan gönderilen mesajlarla bireysel kullanıcıları hedef almaktadır. Spam listeleri genellikle tartışma gruplarının üye listelerinin çalınması veya ağ üzerinden adres aramalarıyla oluşturulmaktadır. Spam gönderileri tipik olarak alan kullanıcının hem para (bağlantı ücreti) hem de zaman bakımından masraf yapmasına sebep olmaktadır. Bunun ötesinde, bu mesajlar internet üzerindeki trafiği arttırarak başta servis sağlayıcılar olmak üzere birçok internet servisi üzerinde gereksiz yük oluşturmaktadırlar. Bu mesajların içeriği ticari olabileceği gibi, politik bir görüşü savunan mesajlar da olabilmektedir [6]. 2.1.2 Honeypot (Balküpü) Bilgi ve ağ güvenliğine yönelik yapılan saldırıların farkına varmak, saldırganların yöntemlerini izlemek, metodlarını belirlemek, yeni geliştirilen saldırı sistemlerinden önceden haberdar olmak için özel olarak tasarlanmış yazılım veya sistemlerdir. Bilişim sistemlerine karşı gerçekleşen saldırıların tespit edilmesi için kurulmuş olan tuzaklardır[7]. ULAKNET te Balküpü Servisi bulunmaktadır. Bu servisten gelen uyarıları balküpü şikayeti olarak sınıflandırılmaktadır. 2.1.3 Copyright (Telif Hakkı) Herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere verilmesidir. Kısaca, orijinal bir yaratının kopyalanmasına veya kullanılmasına izin verme hakkıdır. Orijinal bir yaratının izinsiz bir şekilde kopyalanıp kullanılması sonucunda gelen şikayetlerdir. Bilgisayar kaynaklarının paylaşımı P2P in (Peer to Peer) yaygınlaşmasıyla birlikte izinsiz kopyalanmalar da yaygınlaşmaktadır [8]. 2.1.4 Phishing(Olta Atma) Sosyal mühendislik teknikleri kullanılarak, kurbanın şifreleri, banka hesap numaraları, kredi kartı bilgileri gibi özel ve yüksek güvenlik isteyen bilgilerini, kurbanı aldatarak elde etme yöntemi olarak tanımlanabilir. Phishing kelimesi ingilizce fishing (balık tutma) kelimesinden türetilmiş bir kelimedir. Bu anlamda kurbanlara phish (fish balık) denilmektedir [9]. 2.1.5 Port Taraması (Port Scan) Günümüz dünyasında birçok işletim sistemi birden fazla programın aynı anda çalışmasına izin vermektedir. Bu programlardan bazıları dışarıdan gelen istekleri (istemciclient/request) kabul etmekte ve uygun gördüklerine cevap (sunucu-server/response) vermektedir. Sunucu programları çalışan bilgisayarlara birer adres verilmektedir( IP adresleri) ve bu adresler kullanılarak istenilen bilgisayarlara ulaşılmaktadır. Ulaşılan bu bilgisayar üzerindeki hangi sunucu programdan hizmet almak istendiği belirlemek ise port lar sayesinde sağlanmaktadır. Bunun için bilgisayarlar üzerinde birtakım soyut bağlantı noktaları tanımlanmaktadır ve her birine adresleyebilmek amacıyla pozitif bir sayı verilmekedir (port numarası). Bazı sunucu programları, daha önce herkes tarafından bilinen portlardan hizmet verirken (örn: telnet->23. port) bazıları da sunucu programını çalıştıran kişinin türüne ve isteğine göre değişik portlardan hizmet vermektedir. Dolayısıyla, ağ üzerindeki herhangi bir sunucu programa bağlanmak istenildiğinde, programın çalıştığı bilgisayarın adresinin yanında istekleri kabul ettiği port numarasını da vermek gerekmektedir. Port numarası genellikle 2 byte olarak tutulmaktadır. Bu nedenle 65536 adet port numaralamak mümkündür. Genellikle 1024 ten küçük olan port

numaraları özel hakları olan kullanıcılar (root) tarafından kullanılırken, büyük olanlar genel kullanıma açık olmaktadır. Port Scanner ler (tarayıcı) ise varolan bu portları otomatik olarak tarayan yazılımlardır[10]. OLTA sisteminde 8 adet şikayet türüne uymayan şikayetlere diğer şikayeti olarak olay kaydı açılmaktadır. 3. OLTA Sistemi İhtiyaç Analizi 2.1.6 Unauthorized Access (İzinsiz Giriş) Sunucu veya kullanıcının izni olmaksızın güvenlik açıklıklarından faydalanıp yetkisi olmadığı halde sisteme giriş yapılmasına denilmektedir. 2.1.7 DoS(Servis Dışı Bırakma) Denial-of-Service yada kısaca DoS olarak adlandırılan saldırı yöntemi yazılımlardaki hataları kullanarak ya da sunucu veya ağ kaynaklarını tüketme yoluyla, normal kullanıcıların erişimlerini engelleyecek şekilde bilgisayar sistemlerini ulaşılamaz hale getirme amacıyla yapılmaktadır. Bu tip saldırılar yapılış tarzına bağlı olarak sistemi veya sistemin sunduğu hizmet yada hizmetleri tamamıyla devre dışı bırakabilir. DoS tipindeki saldırıları tehlikeli kılan bir başka yön ise çok eski tip makineler ve modemler ile çok karmaşık ve sofistike sistemlerin devre dışı bırakabilme olanağıdır. DoS tipindeki saldırılar sistemler ve sistemlerin sunduğu servislerin çeşitliliği göz önüne alındığı zaman çok fazla çeşide sahip olması sonucu ortaya çıkar[10]. 2.1.8 Virus (Virüs) Programlandığı görevi yerine getirmek için başka bir programa ihtiyaç duyan yazılımları oluşturmaktadır. E-posta, sisteme eklenen depolama aletleri, internetten indirilen ya da depolama aletlerinden alınan yazılımlar ve ya işletim sistemi açıklıklarını kullanarak ağ yoluyla da virüsler bulaşabilmektedirler[11]. 2.1.9 Diğer Bu bölümde OLTA sisteminin neden kurulma ihtiyacı olduğunu ve OLTA sisteminin kullanımı hakkında detaylı bilgiler verilmektedir. OLTA sistemini ULAKNET uç sorumlularını ULAKNET ağ güvenliği konusunda bilinçlendirmek amacıyla kurulmuştur. 3.1 OLTA Sisteminin Geliştirilmesi OLTA sistemi kurulumunda açık kaynak kodlu bir yazılım olan RTIR kullanılmaktadır. RTIR yazılımı, açılan olay kayıtlarını takip etmek amacıyla yazılmıştır. Bu açık kaynak kodlu yazılımı birçok alanda özelleştirilerek kullanılabilmektedir. RTIR,görevler oluşturmak, bunları ilgili kişilere atamak ve bu görev ile ilgili yapılanları takip etmek, en sonunda ise verilen görev yerine getirildiğinde görevi kapatmak amacıyla kullanılmaktadır.rtir programında OLTA sistemi oluşturulurken bir çok değişiklikler yapılmıştır. İlk olarak tüm ULAKNET kullanıcılarının bilgileri sisteme girilmektedir. ULAKNET ağını kullanan üniversitelerden abuse@uc_domain adresi (Örneğin abuse@gazi.edu.tr) açmaları istenmiştir ve bu açılan mail adresi kullanıcı adı olarak atanmıştır. Ayrıca bu mail adresine olay kayıtları ile ilgili yapılan tüm güncellemeler ve bilgiler gönderilmektedir. ULAKNET Olay Kaydı Politikası [12] kuralları OLTA sitemine girilmiştir. Şikayete konu IP yi kullanan ULAKNET ucu ve o ucun sorumlusu ile ilgili bilgilerin veri tabanından çekilmesi için modüller eklenmiştir. Daha sonra şifre hatırlatma modülü eklenmiştir. Tüm gerekli bilgiler OLTA sistemine eklenince sistem aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır.

3.2 OLTA Sisteminin Kullanımı OLTA sistemi nasıl kullanılır kısmına geçmeden önce OLTA sisteminde kısaca nasıl olay kaydı oluşturulduğunu anlatmakta fayda görülmektedir. a-csirt/abuse/olta@ulakbim.gov.tr gelen saldırı şikayeti e-postaları, adresine b-http://csirt.ulakbim.gov.tr/ adresinde linki bulunan https://olta.ulakbim.gov.tr/trouble /index.php adresinden yapılan şikayetleri c- Balküpü Servisinden gelen bildirimleri, d- Diğer yollarla gelen şikayetleri, değerlendirilmekte ve geçerli bulunanlar hakkında olay kaydı açılmaktadır. Açılan bu olay kayıtları ilgili kurumlara atanmaktadır. ULAKNET ağını kullanan uca ait IP lerden birisiyle ilgili olay kaydı açıldığında abuse@uc_domain adresine bir bilgilendirme e-postası atılmaktadır. Gelen e-postayı okuyan uç sorumlusu OLTA sistemine giriş yaptığında "Benim Açık Biletim" başlığı altında o uca ait henüz kapatılmamış olayları görebilmektedir. Olayın konu başlığına tıklayarak ilgili olay kaydı detaylarını inceleyebilmektedir. Uç yöneticileri kendilerine atanan olay kayıtlarını belirli süreler içinde müdahale etmelidir. Olay kaydı politikasında iki adet zaman kısıtı vardır: İlk Tepki Süresi (Politikadaki tanım): Olay kaydının açılmasından olay üzerinde çalışmalara başlanıldığına dair bilgilendirmenin yapılmasına kadar geçen zamandır. Bilgilendirme, olay bildirimi e- postasında belirtilen web sayfası bağlantısı kullanılarak yapılmalıdır. a. Olay Çözümü Süresi: Olayla ilgili uç tarafında yapılan işlemlerin yeterli görülmesi durumda Ulak-CSIRT üyeleri tarafından olayın kapatılması. Bu açıklamalar doğrultusunda uç sorumlusu yeni bir olay bildirimi aldığında, olayın detaylarını incelemeli ve OLTA sisteminde "Cevapla" fonksiyonunu kullanarak olay araştırmasının başladığını belirtmelidir(ilk Tepki Süresi Sonuna kadar). Daha sonra olay hakkında yeni bilgiler edindikçe yine aynı şekilde OLTA sisteminde "Cevapla" fonksiyonu kullanılarak olay güncellemelidir. Ulak-CSIRT üyeleri güncellemeler sonucu olayın çözüldüğüne karar verirlerse ilgili olayı kapatmaktadır. 4- OLTA Sisteminde Açılan Olay Kayıtları İstatistikleri OLTA sistemine Ekim 2008 de olay kaydı girilmeye başlanmıştır. Bu tarihten itibaren sisteme girilen veriler 08 Ocak 2010 tarihinde sistemden alınmıştır. Bu süre içerisinde toplam 3682 adet olay kaydı oluşturulmuş olup,bu olay kayıtları Çizelge 1 de detaylı olarak verilmektedir. 4.1. Şikayet Türüne Göre Olay Kayıtları İstatistikleri Çizelge 1 de bugüne kadar oluşturulan tüm olay kayıtları şikayet türüne göre verilmektedir. En çok oluşturulan şikayet türü spam, şikayeti olmuştur. Şikayet türlerini olay kayıt politikası gereği önem derecesine göre incelediğimizde ters orantılı bir durum söz konusu olmaktadır. Oluşturulan şikayetin derecesi arttıkça oluşan şikayet sayısı da azalmaktadır. Phishing, port tarama, izinsiz giriş ve DoS şikayetleri sayıca az olmasına rağmen ağa veya kişisel verilere verebilecekleri zararlar bunlar dışındaki şikayetlerden çok daha fazla olabilmektedir. Bu durum örneklerle açıklanabilmektedir. DoS saldırısı yazılımlardaki hataları kullanarak ya da sunucu veya ağ kaynaklarını tüketme yoluyla, normal kullanıcıların erişimlerini engelleyecek şekilde bilgisayar sistemlerini ulaşılamaz hale getirme amacıyla yapılmaktadır. DoS saldırısına uğrayan bir kurumda normal kullanıcıları ağı kullanamaz duruma gelebilmektelerdir. Eğer DoS saldırısı yapılan ağın çok fazla kullanıcısı var ise, bu durum çok büyük bir prestij kaybına da neden olabilmektedir.

Şikayet Türüne Göre Olay Kayıtları Genel Durumu Spam Balküpü Copyright Phishing Port Giriş Dos Virüs Diğer Toplam Çözülmüş 1107 638 162 33 35 16 13 7 10 2021 Açık 677 787 171 6 3 5 1 4 7 1661 Toplam 1784 1425 333 39 38 21 14 11 17 3682 Çizelge1: Şikayet Türüne Göre olay Kayıtları Phishing sosyal mühendislik teknikleri kullanılarak, kurbanın şifreleri, banka hesap numaraları, kredi kartı bilgileri gibi özel ve yüksek güvenlik isteyen bilgilerini, kurbanı aldatarak elde etme yöntemi olarak tanımlanmaktadır. Phishing saldırısı yapılarak kurbanın kişisel bilgilerini, banka hesap numarasını, kredi kartı bilgileri ve şifrelerini alınabilmektedir. Phishing saldırısı yaparak bu bilgilere sahip olan kişi, kurbanın banka hesabında bulunan paraları istediği hesap numarasına veya kişiye aktarabilmektedir. Kurbanın kredi kartını kendi çıkarları için kullanabilmektedir. Çizelge 1 in 1. satırında 08 Ocak 2010 tarihine kadar toplam 2021 adet olay kaydının çözüldüğü görülmektedir. Olay kayıtlarının çözülebilmesi için, uç tarafındaki sorumlu kişilerin ilgili olay kaydında bulunan cevapla fonksiyonunu kullanarak olay kaydı için aldığı önlemleri yazmalıdır. Alınan önlemlerin yeterli görüldüğü takdirde CSIRT yetkilileri tarafından ilgili olay kaydı çözülmektedir. Çizelge 1 in 2. satırında ise 08 Ocak 2010 tarihine kadar toplam 1661 adet olay kaydının açık olduğu görülmektedir. Bu olay kayıtlarının hala sorumlu kişiler tarafından cevaplanmadığı gözlenmektedir. Olay kayıtlarının kapatılmamış olması istenen bir durum olmamakla birlikte, sorumluları tarafından bir an önce ilgilenilmesi gerekmektedir. Olay kayıtlarından phishing, port tarama, izinsiz giriş ve DoS şikayetleri için olay kayıt politikası gereği gerekli işlemler yapılmaktadır. Çizelge 1 in 3. satırında ise 08 Ocak 2010 tarihine kadar toplam 3682 olay kaydı bulunmaktadır. Bu olay kayıtları, hem çözülmüş olay kayıtlarını hem de açık olay kayıtlarını toplamını oluşturmaktadır. OLTA sistemininde açık olay kaydının bulunmaması gerekmektedir. Olay kayıtlarına zamanında müdahale edip önlemler almak gerekmektedir. 5 Sonuç Bu çalışmada OLTA sisteminde açılan olay kayıt türlerinin neler olduğu OLTA sisteminin geliştirilmesi, OLTA sisteminin kullanımı ve OLTA sisteminde açılan olay kayıt istatistikleri hakkında bilgi vermektedir. OLTA sistemi olay takibinini kolaylaştırmak için kurulmuştur. ULAKBİM Olay Kaydı Politikasında bahsedildiği gibi OLTA Sistemi dış ağlardan ULAKNET'e veya ULAKNET'den dış ağlara yapılabilecek güvenlik ihlallerini önleme, gerçekleşen saldırı ve sorumlularını tespit etme ve saldırıyla karşılaşan ağın yöneticileriyle bilgileri paylaşılmasını sağlamaktadır. Kullanıcı kuruluşlar, ULAK-CSIRT tarafından önem seviyesine göre belirlenerek talep edilen süre içerisinde istenilen bilgileri sağlamakla, gerekli önlemleri alarak güvenlik ihlalini engellemekle ve bilgi akışını sağlamakla sorumlu olmaktadır. OLTA sisteminin en temel özelliği ULAKNET uç sorumlularını ULAKNET ağ güvenliği konusunda bilinçlendirmek amacıyla kurulmuştur. OLTA sistemi hakkında kullanıcılara bilgi vermek amacıyla 1 Haziran 2009 tarihinde Aydın da Ulaknetçe Eğitim ve Çalıştayı nda sunum yapılmıştır.

OLTA sistemi ULAKNET in güvenlik olay takip sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu sistem sayesinde ULAKNET i kullanan kurumlara yapılan saldırılar olay kaydı haline dönüştürülüp anında ilgili kurumlara mail yoluyla bildirilmektedir. Yapılan saldırılardan haberdar olan kurumlar da gerekli önlemleri alabilmektedirler. KAYNAKÇA 1. ULAKBİM Yönetmeliği., 17.10.2001 tarih ve 24556 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 2. SOYSAL Murat, Ulak-CSIRT Dünü, Bugünü Yarını, 3.ULAKNET Çalıştay ve Eğitimi., 2009 3. KONUŞ Kürşad Yusuf, SOYSAL Murat, TEMİZSOYLU Onur., "ULAKNET 2003" ULAKNET Sistem Yönetimi Konferansı Ekim 2003, Ankara 4. GÜLÇEHRE Çağlar, KOÇ Kenan., OLTA Sistemi Sunumu., 3. ULAKNET Çalıştay ve Eğitimi., 2009 6. GÜNGÖR Tunga, GÜRGEN Fikret, ÖZGÜR Levent., Uyarlamalı Türkçe Spam-Önler Filtrelemesi, Boğaziçi Üniversitesi 7. BEKTAŞ Onur, SOYSAL Murat, Ulak-CSIRT Balküpü Çalışma Grubu, 2008 8. AKIN Gökhan, FETAH Vedat, SOYSAL Murat., P2P ile Yaşamak., AB 2006 9. ALATAŞ Şükrü, ATAN Murat PHISHING: İnternet Denizinin Popüler Avlanma Yöntemi,AB 2007 10. Ahmet BERKAY, Hack Teknikleri, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü 11. KONUŞ Kürşad Yusuf; SOYSAL Murat; TEMİZSOYLU Onur., İstenmeyen Trafik., AB 2005. 12. ULAKBİM, Ulak-CSIRT Olay Kaydı Politikası, http://csirt.ulakbim.gov.tr/ politika/, 15.01.2010 5. Spam Nedir?, http://www.spam.org.tr/nedir. html., 15.01.2010