SANAYĠ ÜRETĠMĠ 08.11.2013 Sanayi Üretim Endeksi, Eylül 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmıģ sanayi üretimi bir önceki aya göre %5,8 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2013 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %4,9, imalat sanayi sektörü endeksi %6,6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,3 arttı. Takvim etkisinden arındırılmıģ sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %6,4 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2013 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %4,3 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %8,0, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,3 arttı. Sanayi Üretim Endeksi ve DeğiĢim Oranları (2010=100), Eylül 2013 Mevsim ve Takvim Etkisinden ArındırılmıĢ Sanayi Üretim Endeksi (2010=100), Eylül 2013
Takvim Etkisinden ArındırılmıĢ Sanayi Üretim Endeksi (2010=100), Eylül 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmıģ ana sanayi gruplarında en yüksek artıģ dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleģti. Ana Sanayi Grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2013 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %12,2 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. Ana Sanayi Gruplarına Göre Endeks ve DeğiĢim Oranları (2010=100), Eylül 2013
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmıģ imalat sanayinde en fazla artıģ bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleģti. İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2013 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en fazla artış %33,4 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %17,1 ile kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması imalatı, %16,7 ile mobilya imalatı takip etti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmıģ imalat sanayinde azalıģ diğer ulaģım araçlarının imalatında gerçekleģti. İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2013 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre azalış %6,1 ile diğer ulaşım araçları imalatında gerçekleşti. Sanayi Üretim Endeksi, III. Çeyrek 2013 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmıģ sanayi üretimi bir önceki çeyreğe göre %1,0 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2013 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %3,3 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %1,4, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise % 0,3 arttı. Takvim etkisinden arındırılmıģ sanayi üretimi bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,7 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2013 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %4,5 azaldı, imalat sanayi sektörü endeksi %5,1 arttı, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %0,4 azaldı. Sanayi Üretim Endeksi ve DeğiĢim Oranları (2010=100), III. Çeyrek 2013 KAYNAK: TÜĠK Bülteninden direkt alıntıdır. http://www.tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?id=13621
SANAYĠ ÜRETĠMĠ VERĠLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Eylül ayı sanayi üretimi beklentilerin üzerinde artış gösterdi. Takvim etkisinden arındırılmış yıllık sanayi üretimi artış beklentisi %4 civarında artış olması yönündeyken veri %6,40 artış şeklinde gerçekleşti. Eylül ayı sanayi üretiminde hem aylıkta hem de yıllıktaki sert yükseliş dikkat çekiyor. Hem normal seride hem de takvim etkisinden arındırılmış seride sanayi üretim endeksinin geçen seneki en yüksek endeks değerinin üzerine çıktığı görülüyor. İmalat sanayi endeksinde benzer eğilim söz konusu endeks geçen seneki seviyesinin üzerine çıktı. Gelen veriler büyüme açısından pozitif görünüme işaret ediyor. Gelen veriler üçüncü çeyrek büyümesinin beklentileri üzerinde gelebileceğine işaret ediyor. Veri sonrası yurtiçi piyasalarda BIST tarafında önemli değişiklik yaşanmadı. Yıllık arındırılmamış toplam sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış veriye paralel %6,40 yükseliş kaydederken, aylık artış %21 oldu. Arındırılmamış imalat sanayi yıllık %7,90, aylık da ise %27 artış kaydetti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış yıllık sanayi üretimindeki yıllık artış %5,50 gelirken, aylık da ise %5,80 olarak geldi. Takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi üretimi %8 artış gösterirken, aylıktaki artış %18 olarak gerçekleşti. İmalat sanayi verilerindeki sert yükseliş dikkat çekiyor. İmalat sanayiindeki artış büyüme açısından pozitif seyre işaret ediyor. Takvim etkisinden arındırılmış seride dayanıklı tüketim mallarındaki yıllık %7,2 lik artış ve sermaye malı imalatındaki %15,20 lik yükselişler dikkat çeken alt sektörler. Söz konusu veriler BIST te işlem gören dayanıklı tüketim malları ve sermaye malı imalatı alanında faaliyet gösteren şirketler açısından pozitif etki yapabilir. Ağustos ayında ramazan ayının da etkisiyle sanayi üretiminde sert gerçekleşmişti. Eylül ayıyla birlikte sanayi üretiminde çarkların yeniden hızlı dönmeye başladığı görülüyor. Ağustos ayı sanayi üretim verileri üçüncü çeyrek büyüme beklentilerini törpülemişti. Son gelen veriler üçüncü çeyrek büyüme verileri konusunda umut verici görünüyor. Üçüncü çeyrekte büyüme beklentilerin bir miktar üzerinde gelebilir. BIST SINAĠ ENDEKS ve SANAYĠ ÜRETĠM ENDEKSĠ ĠLĠġKĠSĠ Toplam sanayi üretimi ve BIST SINAİ endeksi 2009 yılından beri karşılaştırıldıklarında aralarında %83 mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ile karşılaştırıldığında ise %94 lük pozitif yönlü bir korelasyonun olduğu görülüyor. 2013 yılıyla birlikte BIST SINAİ endeksi yükselişine hızla devam etmesine karşın sanayi üretiminin buna ilk başta uyum göstermediği ve geride kaldığı görülüyor. Sonrasında ise SINAİ endekste sert aşağı yönlü bir düzeltme gerçekleştiği görülüyor. Sanayi üretimi gecikmeli bir veri olmasına karşın Eylül ayındaki sert yükselişin BIST tarafından sanayi şirketleri lehine fiyatlandığında işaret ediyor. Sanayi ve Bankacılık endeksi hisselerinin BIST 100 e göre göreceli performansları incelendiğinde Ağustos ayı son haftasından itibaren iki endeksin göreceli performans olarak birbirinden ters yönde hareket etmeye başladığı görülüyor. Bu dönemde Sınai endeks hisselerinin BIST 100 e göreceli olarak sert şekilde değer kazandığı görülürken, Bankacılık endeksinin göreceli olarak sert değer kaybettiği görülüyor. Önümüzdeki dönemde bu eğilim devam edebilir. Ancak bu eğilimin devam etmesi BIST 100 endeksi açısından negatif bir işaret olacaktır. Bankacılık hisseleri endeks üzerinde %40 üzerinde ağırlığa sahip olmaları nedeniyle bankacılık hisselerinin zayıflaması BIST açısından negatif bir görünüme işaret edecektir. Önümüzdeki dönemde olası endeks düşüşlerinde SINAİ endeks hisselerindeki düşüş banka hisselerine göre sınırlı kalmaya devam edebilir. Performans olarak önümüzdeki dönemde SINİA endeks hisselerinin bir süre daha ön planda olması beklenir.
SINAĠ ENDEKSĠN BIST 100 E GÖRE GÖRECELĠ (RELATĠF) PERFORMANSI ve BIST 100 KARġILAġTIRMASI Yukarıdaki grafikte siyah çizgi SINAİ ENDEKS/BIST 100 paritesine (Sınai endeksin BIST 100 e göre göreceli performansı), kırmızı çizgi ise BIST 100 endeksine aittir. BIST 100 endeksinin yükseliş trendinde olduğu dönemlerde bankacılık hisselerinin endeks üzerindeki ağırlıkları nedeniyle SINAİ endeks, BIST 100 e göre göreceli olarak negatif performans göstermektedir. Tersine düşüş trendlerinde ise SINAİ endeks hisseleri BIST 100 endeksine göre göreceli olarak güçlenmektedir. Son düşüş trendinde SINAi endeksin göreceli olarak güçlendiği görülmektedir. Sonrasında oluşan yükselişte bankacılık endeksi güçlenirken, SINAİ endeksin güç kaybettiği görülüyor. Ağustos ayı son haftasından itibaren ise SINAİ endeksin göreceli olarak BIST 100 endeksine göre sert şekilde güçlendiği buna karşın endeksin 80.000 seviyesini geçemeyerek aşağı yönlü bir seyir izlediği görülüyor. BANAKACILIK ve SINAĠ ENDEKS ĠN BIST 100 E GÖRE GÖRECELĠ PERFORMASNI Yukarıdaki grafikte kırmızıçizgi Bankacılık endeksinin, mavi çizgi ise SINAİ endeksin BIST 100 e göre göreceli performansına aittir.
Son 5 aylık dönemde SINAİ endeksinin BIST 100 e güçlendiği, Bankacılık endeksin ise zayıfladığı görülüyor. İki endeks göreceli performans olarak Mayıs ayı sonrasında trend olarak ters yönde hareket etmeye başlamıştır. Bu dönemde endeks düşüş trendine girmiştir. Ara dönemler iki endeks performansları farklılık gösterse de son 5 aylık dönemde genel trend SINAİ endeks lehine olmuştur. Bu eğilimin devam etmesi BIST 100 için düşüş trendinin devam edeceğine işaret edecektir. Bankacılık endeksinin BIST üzerindeki ağırlığı %40 ın üzerinde olduğu için bankacılık endeksindeki güçlenme endeksi yukarı çekerken, BIST 100 e göre göreceli düşüş endeksi aşağı çekmektedir. Başka bir ifadeyle banka hisselerindeki güçlenme BIST 100 endeksi için yükselişe işaret etmektedir. Aksine SINAİ endeks hisselerinin güçlenmesi ise BIST açısından negatif trende işaret etmektedir. BANKACILIK ENDEKSĠNĠN SINAĠ ENDEKSE GÖRE GÖRECELĠ PERPORMANSI Yukarıdaki grafik Bankacılık endeksinin Sınai endekse bölünmesiyle elde edilen(xbank/xusin), bankacılık endeksinin sınai endekse göre göreceli performansına aittir. Söz konsu paritenin BIST 100 endeksinin uzun vadeli trend desteğini teste etmesiyle birklite uzun vadeli yükseliş trendini kısa süreli ihlal ettikten sonra tekrar yükseliş yönüne döndüğü görülüyor. Sonrasında tekrar tredn üzerine yönelen parite, son iki hafta da tekrar uzun vadeli yükelen trend altına gelmiştir. Önümüzdeki dönemde parite bu trend altında kaldıkça BIST 100 endeksinin orta vadeli düşüş trendini devam ettirmesi beklenir. Son gelen sanayi üretim verilerin beklentilerin üzrinde gelmesi sonrasında bakacılık hisselerinden sınai endeks hisselerine geçiş devam edebilir. Bu da banakcılık endeksini zayıflatmaya devam ettireceği için BIST 100 endeksi için negatif bir işaret olacak ve endekste düşüşün devam edeceğine işaret edecektir. BIST te trendin tekrar yükseliş yönüne dönebilmesi için daha önceki dip seviyelerini test eden paritenin buradan dönerek tekrar yükseliş trendi üzerinde seyretmesi gerekiyor. Fatih TOMAKĠN Yurtiçi Sermaye Piyasaları Uzman www.asyayatirim.com.tr