İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy.15, 2010, s. 453-464. C!NLERLE EVL!L!K KONUSUNDA HANEFÎ FAK!H! HÂM!D EL-!MÂDÎ N!N (1103-1171/1692-1758) TEKA KU U "-"ENN FÎ N!KÂH! L-C!NN ADLI R!SALES! Prof. Dr. Saffet KÖSE* Teka ku u sh-shenn fī nikāhi l-jinn, Treatise of Hanafī Faqih Hāmid al- Imādī (1103-1171/1692-1758) on Marriage with Jinns Jinns are the most mysterious creatures attracted attention of human beings. Their life, qualities and specifically their relationships with human beings have always been object of interest. Among these, marriage of Jinns with human beings especially occupies a different place. Muslim scholars have different opinions over this issue. The author of the mentioned Risala/Treatise, the Hanafi scholar Hāmid al- Imādī (1103-1171/1692-1758), the Muftī of Damask, also defends opinion that the marriage with Jinns is invalid. In this Treatise written on a question arisen in this regard, he has discussed the subject matter in brief and mentioned the evidence of his views. Hence the Treatise has been prepared for publication because it will satisfy many people s curiosity on this matter. The Copy taken place between pages 169ª-170ª of the manuscript 300, Yusuf Aga Library, Konya has been used. Giri# Cinler, insanlar n en fazla dikkatini çeken gizemli varl klardan birisidir. Onlar n hayatlar, evsaf, özellikle insanlarla ili"kileri hep merak konusu olmu"tur. Bunlar içinde özellikle cinlerle insanlar n evlili&i ayr bir yer tutmaktad r. Kendisinden istenen bir fetva üzerine Hanefî fukahas ndan $am müftüsü Hâmid el-!mâdî nin risalesi konuyu özet bir "ekilde ele almaktad r. Bu sebeple bir çok insan n merak n giderecek bu risaleyi ne"retmeyi uygun bulduk. Ancak konuya ba"lamadan önce cinlerle ilgili baz önemli eserlere i"aret etmemiz uygun olacakt r. * Selçuk Üniversitesi!lahiyat Fakültesi. saffetkose@hotmail.com
454 Prof. Dr. Saffet KÖSE Cin meselesini ele alan eserlerin en hacimlisi ve en de&erlisi Hanefî fukahas ndan Bedruddîn e"-$iblî (ö.769/1368) ye aittir. Âkâmü l-mercân fî ahkâmi l-cân adl bu eser!brahim Muhammed el-cemel taraf ndan tahkîk edilerek Bulak ta bas lm " (1402/1982) ve Muhammed Fer"âd taraf ndan da Cinlerin Esrar ad yla Türkçe ye tercüme edilmi"tir (!stanbul 1992). Konuyla ilgili ikinci dikkat çekici kitap da $âfiî ulemas ndan Celâleddîn es-suyûtî (ö.911/1505) ye aittir. Onun Laktu l-mercân fî ahkâmi l-cân ad ndaki eseri Mustafa Abdülkadir Atâ taraf ndan tahkîk edilerek Beyrut ta ne"redilmi"tir (1406/1986).!bn Nüceym (ö.970/1563) de el-e!bâh ve n-nezâir adl eserinde konuya bir bölüm ay rm "t r (D ma"k 1986, s. 388-393). Cinlerle ilgili olarak, kaynaklarda ad geçen baz müstakil eserler bulunmakla birlikte bunlar henüz bas lmam "t r. 1 Öte yandan günümüzde de cinleri konu alan baz çal "malar yap lm "t r. Günümüz Arapça çal "malar aras nda: Abdülkerîm Tûfân Ubeydât n Âlemü l-cinn fi l-kitâb ve s-sünne (Riyad 1426/2005); Ömer Süleyman el-e"kar n Âlemü l-cinn ve!-!eyâtîn (Beyrut 1985); Mustafa Â"ûr un Âlemü l-cinn esrâruhû ve hafâyâhu (Kahire 1406/1986); Velîzâr b. $âhzeddîn in, el-cinn fi l-kur ân ve s-sünne (Beyrut 1420/1999) adl eserleri say labilir. Türkçe olarak ise Ahmed Hulûsî nin Din Bilim I! " nda Ruh $nsan Cin (!stanbul 1972, 1992); Süleyman Ate" in $nsan ve $nsanüstü, Ruh, Melek, Cin, $nsan (!stanbul 1985); Ali Osman Ate" in Kur ân ve Hadislere Göre Cinler ve Büyü (!stanbul 2003) adl eserlerin yan nda Türkiye Diyanet Vakf!slâm Ansiklopedisinin Cin maddesini (VIII, 5-10) zikredebiliriz. I-C!NLERLE EVL!L!K KONUSUNDA FUKAHANIN GÖRÜ"Ü Cinlerin kendi aralar nda evlendiklerine dair!slam alimleri aras nda görü" ayr l & yoktur. Ancak cin-insan evlili&i tart "mal d r. Birinci görü"e göre cinlerle insanlar aras nda evlilik mümkündür. Hanefîlerden ve Hanbelî fukahâs ndan bir grup ile!mâm Mâlik in bu görü"te oldu&u nakledilmektedir. Bu görü" sahipleri Rahman suresinin 56. ve!sra suresinin 64. ayetlerini delil göstermi"ler, bunun yan s ra birçok hadise de dayanm "lard r. Ne var ki bu yöndeki hadisler zay ft r ve muteber hadis kitaplar ndan daha çok konu ile ilgili eserlerde yer almaktad r. Ayr ca Hz. Peygamber in mecazi anlamdaki baz hadisleri de literal okumaya tabi tutularak delil gösterilmi"tir. Konu ile ilgili olarak cinlerle evlenmi" insanlardan bahseden tecrübi bilgiler de bu görü" sahiplerinin tercihlerinde etkili olmu" gözükmektedir.!kinci görü"e göre ise her iki varl k da ayr cinslerden oldu&u için böyle bir evlilik mümkün de&ildir. Hanefîlerden bir kesim ve Hanbelîlerin di&er grubunun tercihi bu yöndedir. $âfiîlerde tercihe de&er bulunan görü" de budur. Her iki taraf n görü" ve tercihlerine mesned ald klar delilleri ayr bir çal "may gerekli k ld & ndan burada bu kadarla iktifa edilecektir. Ancak konu etraf nda geni" 1 Kâtib Çelebi, Ke!fü z-zunûn (n"r. Kilisli Muallim Rifat-$erefeddin Yaltkaya),!stanbul 1360-62/1941-43, I, 1488.
el-imâdî nin Teka ku u ş-şenn fî nikâhi l-cinn Adlı Risalesi 455 bilgi az yukar da zikredilen klasik eserlerde ve modern ara"t rmalarda yer almaktad r.!lgililer bu referanslara müracaat edebilirler. II-MÜELL!F Risalenin müellifi Hâmid b. Ali b.!brahim ed-d ma"kî el-hanefî (1103-1171/1692-1758) olup uzun süre $am müftülü&ü yapm "t r. Risaleleriyle birlikte bir çok çal "mas günümüze ula"m " ve bir k sm ne"redilmi"tir. Daha önce mut a ile ilgili risalesini ne"retti&imiz yay nda hayat na ve eserlerine yer verdi&imiz için burada ayr ca konuya girmeyece&iz. 2 III- TEKA KU U %-%ENN FÎ N!KÂH! L-C!NN ADLI R!SÂLE Müellif risalesinde, yaz l " sebebini, konu etraf ndaki görü" ve delilleri özet olarak ele al r ve tercihini belirtir. Sonunda isimlendirme sebebine yer verir. $imdi bunlar ele alal m. A-R!SÂLEN!N YAZILI" SEBEB! Müellif risalesine, yazma sebebini aç klayarak ba"lar. Buna göre cin kad nlar yla evli iki bacanaktan birisi di&erinin terli&ini ç kard & nda birinin alt nda Ebû Bekir ve Ömer yaz lar n görür ve Râfizî oldu&u gerekçesiyle onu döver. Bunun üzerine e"i, k z karde"inin kocas n (eni"tesini) dövdü&ü gerekçesiyle kendisine itaatsizlik gösterir. Adam ne yapt ysa kad n laf anlamaz ve en sonunda $am müftüsü Hâmid el-!mâdî den bir fetva getirmedikçe itaat etmeyece&ini söyler. Bu zat Hamid el-!mâdî ye gelir, olay anlat r ve Hamid Efendi ona cinlerden olan bu e"ine kendisini ba&l k lan n ne oldu&unu sorar. O da: E"im bana baz "eyler getirir. Ben onunla geçinirim / yer içerim. Bu kad ndan zevk al p almad & ma gelince ondan asla zevk duymuyorum. Çünkü onunla yata&a girdi&imde kendimi sanki ate"e girmi" gibi hissediyorum der ve gider. Müellif Hâmid Efendi: Bir daha ondan haber almad m. Aralar nda ne oldu&unu da bilmiyorum der ve konu ile görü"lerine yer verdi&i risalesine ba"lar. B-R!SÂLEN!N KONUSU!mâdî, risâlesine muharremât konusunu ele alarak devam eder. Bunun sebebini cinlerle evlili&in muharremât içinde say lmas yla aç klar. Pe- "inden de cinlerle evlili&i caiz gören ve görmeyen baz alimlerin görü" ve delillerini zikreder. Müellif, cinlerle evlili&in caiz olmad & görü"ünü savunanlar aras nda yer al r. Risalesinde bu görü"e mesnet te"kil eden delil ve di&er dayanaklar özetle "u "ekilde anlat r: 1-Cinler ve insanlar yarat l " itibariyle farkl varl klar oldu&u için 2 Bk. Saffet Köse, Hanefî Fakîhi Hâmid el-!mâdî nin (1103-1171/1692-1758) Lum a fî ahvâli l-mut a Risâlesinin Tahkîkli Ne"ri, "slam Hukuku Ara!t rmalar Dergisi, sy. 2, Konya 2003, s. 227-260; a.mlf.,!mâdî, D"A, XXII, 171; ayr ca bk. Muhammet Tasa, Hâmid b. Ali b. "brahim el- Imâdî ye Ait et-tafsîl l-fark beyne t-tefsîr ve t-te vîl Adl Eserinin Tahkîki, Konya 2005, s. 19-44.
456 Prof. Dr. Saffet KÖSE böyle bir evlilik mümkün de&ildir. Kendi cinsinizden e"ler yaratm " olmas O nun varl & n n delillerindedir "eklindeki Rûm sûresinin 21. Ayetini buna delil gösterir. 2-Müellif ve ayn görü"ü payla"anlara göre Nisa suresinin ho"unuza giden kad nlar (nisâ ) ile evlenin "eklindeki 3. ayeti de cinlerle evlili&in caiz olmad & n gösterir. Bu ayete göre evlenilecek olanlar nisâ "eklinde ifade edilen kad nlard r. Bu kelime ise özellikle Ademo&lunun k zlar için kullan lmaktad r. Dolay s yla cin kad nlar na yer verilmemi"tir. Irzlar konusunda hürmet esas oldu&u için Kur ân ve Sünnet helal olanlar aç klar. Onun d " ndakiler haramd r. 3-Cinlerle evlili&in caiz oldu&unu savunmak toplumda fesada yol açar. Mesela kocas olmayan hamile bir kad na bu çocuk kimdendir diye soruldu&unda bir cinle evli oldu&unu söyleyebilir. Bu ise fesad n kayna& d r. 4-Cinlerle evlili&in caiz olmad & na "ahitlik aç s ndan da A râf suesinin 27. ayeti delildir. Nikâh n iki "ahidin huzurunda k y lmas onun s hhat "art d r. Oysa mezkûr ayetin i"aretine göre insanlar n nikâh muamelesinde "ahitler insanlardan olmal d r. C-R!SÂLEN!N!SM! Risâlenin ad kitaplarda Teka ku u "-"enn fî nikâhi l-cinn "eklinde kay tl d r. Ancak müellif, risalenin sonunda Ka ka atü "-"enn fî nikâhi l-cinn olmas n n da uygun olaca# n belirtir. Her iki isimlendirmede de derinin titremesi yani ürpermesi ifade edilir. Burada i"aret edilen ki"inin cini görmesi sebebiyle ürpermesine i"aret olsa da böyle bir nikâh akdini imkans z gören müelli n cinlerle evlilik iddias na bir tepki de sezilmektedir. Nitekim risaleye ikinci bir isim olarak uygun gördü#ü Kalbü l-micenn fî nikâhi l-cinn ifadesindeki kalbü l-micenn hayan n dü"mesi anlam n ifade eder. Müellife göre kim cinle bir araya gelirse ve nikâhlan rsa akl ya k t olur ya da tamamen gider.!"te o zaman haya kalkar Allâh n engellemesi d " nda diledi#ini yapar. D-R!SÂLEN!N NÜSHASI-YAYIMINDA UYGULANAN YÖNTEM Risalenin ne"rinde sadece Konya Yusuf A&a Kütüphanesi 393 numarada kay tl mecmua içindeki nüsha kullan lm "t r. Teka ku u!-!enn, müellifin di&er risalelerinin de yer ald & mezkûr mecmûan n 169ª-170ª varaklar aras nda yer almaktad r. Risale nin di&er nüshalar n görme imkân olmamas sebebiyle tek nüsha esas al narak yap lan bu ne"irde sadece müellifin i"aret etti&i kaynaklar gözden geçirilerek risaledeki bilgilerin bu eserlerdeki yerleri imkan dahilinde gösterilmeye çal " lm "t r.
el-imâdî nin Teka ku u ş-şenn fî nikâhi l-cinn Adlı Risalesi 457 شيخ الا سلام ومفتي الا نام بدمشق الشام حامد ا فندي العمادي حرسه الملك الهادي شيخ الا سلام ومفتي الا نام بدمشق الشام حامد ا فندي العمادي حرسه الملك الهادي (1103-1171/1692-1758) عني به ا. د. صفوت كوسه جامعة سلجوق كلية الاليهيات قونية 2009
458 Prof. Dr. Saffet KÖSE
el-imâdî nin Teka ku u ş-şenn fî nikâhi l-cinn Adlı Risalesi 459
460 Prof. Dr. Saffet KÖSE تقعقع ال ش ن في نكاح الجن ا عوذ باالله من الشيطان الرجيم الحمد الله الذي كرم بني ا دم وفضلهم في العالم والصلاة والسلام على سيدنا محمد سيد الا نام وعلى ا له وا صحابه الكرام وا تباعه العظام وبعد: فقد طلب رجل من هذا العبد الحقير حامد العمادي المفتي بدمشق الشام وا ظنه من رجال الصعيد ا صفر اللون خفيف اللحية فتوى في ا طاعة زوجته له ا لى الفراش لا ا غير مطيعة له فقلت له: ولم ذلك فقال: ا ني متزوج بجنية ورفيقي متزوج با ختها وهو صاحبي فكنت مرة ا نا وا ياه فخلع نعليه فوجدت مكتوبا في ا سفل ا حدهما ا بو بكر وعمر فعلمت ا نه رافضي فضربته ضربا مبرحا وتركته وذهبت فحين خلوت بنفسي خرجت زوجتي ا لي فناحر ا فلم تقرب مني وقالت: ا ا غضبانة علي فقلت: لماذا فقالت: لا نك ضربت زوج ا ختي فقلت: لا ني وجدته رافضيا فقالت: لا ا قرب ا ليك ا بدا ثم ا ن ها صارت في بعض الا يام تريني نفسها من بعد وتذهب فوعظتها وحسنتها [ ] ٣ وتواضعت لها فقالت: لا ا كون في ا طاعتك حتى تا تيني بفتوى من مفتي الشام حامد ا فندي العمادي ومن غيره لا ا قبلها فقلت له: الظاهر ا ن ها عارفة بالمسا لة فا ن الا طاعة فرع صحة النكاح والا صح عندنا ا نه لا يصح نكاح الجنية كما في زواهر الجواهر ٤ وقلت ما رغبتك ب ها فقال: لا ن ها تعطيني شيي ا قليلا نذرا اقتات به وا ما لذت ها فلا لا ني ب مضاجعتها ا صير كا ني ا دخ لت في النار فا ي لذة ثم ذهب فلا ا علم ماذا صار بينهما وا ما مسا لة نكاح الجنية فقد عد وه من المحرمات فا ن هم قالوا: ا سباب التحريم ا نواع: والكلمة في الا صل خالية عن الا عجام. 3 «زواهر الجواهر النظاي ر على الا شباه والنظاي ر لصالح بن محمد التمرتاشي الحنفي وهو ولد صاحب تنوير الا بصار المتوفى سنة ١٠٥٥ ه (ولا يزال مخطوط ا). 4
el-imâdî nin Teka ku u ş-şenn fî nikâhi l-cinn Adlı Risalesi 461 القرابة: وهي المذكورة في قوله تعالى: }ح رم ت ع ل ي ك م ا مه ات ك م و ب ن ات ك م و ا خ و ات ك م و ع مات ك م و خ الات ك م و ب ن ات الا خ و ب ن ات الا خ ت و ا مه ات ك م اللات ي ا ر ض ع ن ك م و ا خ و ات ك م م ن ال رض اع ة و ا مه ات ن س اي ك م و ر ب اي ب ك م اللات ي ف ي ح ج ور ك م م ن ن س اي ك م اللات ي د خ ل ت م ب ه ن ف ا ن ل م ت ك ون وا د خ ل ت م ب ه ن ف لا ج ن اح ع ل ي ك م و ح لاي ل ا ب ن اي ك م ال ذ ين م ن ا ص لاب ك م و ا ن ت ج م ع وا ب ي ن الا خ ت ي ن ا لا م ا ق د س ل ف ا ن ا الله ك ان غ ف ور ا ر ح يم ا{ [سورة النساء: ٢٣] فيحرم ا صله وا ن علا وفرعه وا ن نزل وفرع ا بويه وذريات هم وعمته وخالته وا ن علتا كعمة جده وخالته. والمصاهرة: وهن فروع نساي ه المدخول ب هن وا صولهن وحلاي ل فروعه وحلاي ل ا صوله مطلقا وا صل مزني ته وممسوسته وماس ته بشهوة. والرضاع: فما حرم من النسب حرم من الرضاع ٥ ا لا ما استثني وهو ا حدى وعشرون مسا لة وقد جعلتها بيتان: * وهما يفارق النسب ا لا رضاع في صور كا م نافلة ا و جدة الولد * * وا م ا خت وا خت ابن وا م ا خ وا م خال وعمة ابن اعتمد* والجمع بين المحارم نكاحا وعدة ووطي ا ب ملك يمين بين امرا تين ا يتهما فرضت ذكرا لم تحل له الا خرى من الطرفين فجاز الجمع بين امرا ة وبنت زوجها ا و امرا ة ابنها وكذا يحرم الجمع بين الا جنبيات كالجمع بين خمس. وعدم الدين السماوي فحرم نكاح الوثنية بالا جماع وعابدة كوكب. والمحرمة بحق الغير كمنكوحة الغير ومعتدته والحامل بثابت النسب. البخاري شهادات: ٧ نكاح: ١١٧ ٢٧ ٢٠ خمس: ٤ مسلم رضاع: ١٢ ٩ ٢ ١ نكاح: ٦ ابن ماجة نكاح: ٣٤ الدارمي نكاح: ٤٨ الموطا للامام مالك 5 رضاع:...١٦ ٢ ١
462 Prof. Dr. Saffet KÖSE والمحرمة بالطلاق الثلاث قبل التحليل والتنافي فحرم نكاح المولى سيدته لا ن المملوكية تنافي المالكية. وكذلك تزوج ا مته لتنافي الا حكام لكن لو فعله المولى احتياطا كان حسنا لاحتمال كون ها حرة ا و معتقة الغير ا و محلوفا بعتقها سيما ا ذا تداولتها الا يدي. وحرمة التقديم كا دخال ا مة على حرة نكاحا لا يحرم عكسه. وبقي من المحرمات الخنثى المشكل وا نسان الماء ونكاح الجنية لاختلاف الجنس. وفي القنية : ٦ عن الحسن يجوز نكاح الجنية بشهادة رجلين وفي زواهر الجواهر: الا صح ا نه لا يصح نكاح ا دمي جنية كعكسه لاختلاف الجنس واعتمده ابن حجر الشافعي في فتاواه ٧ ويو يده قوله تعالى: }و م ن ا ي ات ه ا ن خ ل ق ل ك م م ن ا ن ف س ك م ا ز و اج ا{ [سورة الروم: ٢١] فلو جاز لفات الامتنان وا ن كان هذا استدلالا بمفهوم الصفة ونحن لا نقول به لا ن الا صل في الفروج الحرمة لا ن الشارع ا ذن في نكاح الا ناث لقوله تعالى: }ف ان ك ح وا م ا ط اب ل ك م م ن الن س اء { [سورة النساء: ٣] والنساء اسم للا ناث من بني ٨ ا دم خاصة كما صرح به في ا كام المرجان ٩ فا ذا NE ^_`abc d;e 9OGAf=4 ^V;/ERg=4 hi`4r=4 ^1Sj=4 V0k ^ifle N0 mgfle N0 n1amf= :d/;g=4 o/faa= d/;f=4 d/;p 6 jl0 1q2k jxr8 ^V6;l=4 Vp4jU=4 ng<;e V0k N0 CDi0 NDi=4 jm6= ^s1q?6=4 d/;e tm/u F1AX NE 1`vJk ^d/6;l=4 s1f@: wux0 s1f@u=4 i;: [ngqye 1q;W= oq\ax VO s1f@u=4 zu0 1q;: ]?2 ip8.d/;f=4 d/;p {1fe8 ^1q01\= 9<?Ae1O ^ /le.v=raue 1q\}1P ~k8 ^ dd48j=4.b : ^ ^jw6=4 n4m ^VfA/q=4 jz} N03 d/ Dil=4 ƒ81a6=4 7 وفي ا ك ام ال م ر ج ان ص ٨٨: بنات 8 ا ك ام ال م ر ج ان ف ي ا ح ك ام ال ج ان للقاضي بدر الدين الشبلي الحنفي تحقيق: ا براهيم محمد الجمل القاهرة بدون التاريح ص: ٨٨. 9
el-imâdî nin Teka ku u ş-şenn fî nikâhi l-cinn Adlı Risalesi 463 جوزناه يكثر الفساد في الا سلام بذلك لا نا ا ذا وجدنا امرا ة حاملا وقلنا: من زوجك تقول: من الجن كما ا جاب بذلك مالك حين كرهه فا نه ذكر في الا شباه : ١٠ ا نه كتب قوم من ا هل اليمن ا لى مالك رحمه االله تعالى يسا لونه عن نكاح الجن وقالوا: ا ن ها هنا رجلا من الجن يخطب ا لينا جارية يزعم ا نه يريد الحلال فقال: ما ا رى بذلك با سا في الدين ولكن ا كره ا ذا وجدت امرا ة قيل لها: من زوجك قالت: من الجن فيكثر الفساد في الا سلام بذلك انتهى. ومن فروع الحنابلة عن ابن تيمية رحمه االله تعالى ا ن الجن شاركوا الا نس بالتكليفة في جنس الا مر والنهي والتحليل والتحريم فيدل على مناكحتهم. ١١ وفي المغني : ١٢ ا ن الوصية للجنية لا تصح لا نه لا ي ملك بالتمليك كالهبة فيتوجه من انتفاء التمليك منا منع الوطء لا نه في مقابلة مال وقد ن هى النبي صلى االله عليه وسلم عن نكاح الجن انتهى ملخصا. وقد جعلوه عندنا من قسم نكاح البهاي م فلا يجب الغسل بنكاحه ا لا ا ذا ا نزلت ا و ظهر لها بصورة ا دمي كما صرح بذلك في البحر. ١٣ والدليل على عدم صحة النكاح ا نه يشترط على صحته حضور شاهدين والشهادة على ا صل الخلقة لا يمكن لقوله تعالى: }ا ن ه ي ر اك م ه و و ق ب يل ه م ن ح ي ث لا ت ر و ن ه م { [سورة الا عراف: ٢٧] الا شباه والنظاي ر لابن نجيم مع شرحه غمز عيون البصاي ر للحموي بيروت ١٤٠٥ ج ٤١٠. ٣: 10 قال ابن تيمية في مجموع الفتاوى تحقيق: عبد الرحمن بن محمد بن قاسم العاصمي النجدي الناشر: مكتبة ابن تيمية ج ٤٠: ٣٩ ١٩: وقد يتناكح الا نس والجن ويولد ١١ بينهما ولد وهذا كثير معروف. وقد ذكر العلماء ذلك وتكلموا عليه وكره ا كثر العلماء مناكحة الجن وقد يكون وهو كثير ا و الا كثر عن بغض ومجازاة مثل ا ن يو ذيهم بعض الا نس. ١٢ لم ا قف عليه ذه العبارة في المغني لابن قدامة ولكن ورد في بعض كتب الحنابلة مثل الفروع لابن المفلح: ا ن الوصية لا تصح لجني لا نه لا يملك بالتمليك كالهبة فيتوجه من انتفاء التمليك منع الوطء لا نه في مقابلة مال قال االله تعالى: { و ا الله ج ع ل ل ك م م ن ا ن ف س ك م ا ز و اجا { [النحل: ٧٢ ] وقال سبحانه: { و م ن ا ي ات ه ا ن خ ل ق ل ك م م ن ا ن ف س ك م ا ز و اجا ل ت س ك ن وا ا ل ي ه ا } [الروم: ٢١ ] وقد ذكر ا صحابنا هذا المعنى في شروط الكفاءة فهاهنا ا ولى. كتاب الفروع لمحمد بن مفلح بن محمد بن مفرج ا بو عبد االله شمس الدين المقدسي الرامينى ثم الصالحي (المتوفى : ٧٦٣ ه) تحقيق: عبد االله بن عبد المحسن التركي مو سسة الرسالة الطبعة الا ولى ١٤٢٤ ه ٢٠٠٣ م ٤٦١. ١: البحر الراي ق شرح كن ز الدقاي ق لابن نجيم دراسة دار احياء التراث العربي الطبعة الاولى ١٤٢٢ ه ٢٠٠٢ م ١٦٠. ١: عبارة ابن نجيم: و ل و قالت م ع ي ج ن ي ي ا ت ين ي في 13 الن و م م ر ار ا و ا ج د ما ا ج د ا ذ ا ج ام ع ن ي ز و ج ي لا غ س ل عليها. وفي ف ت ح ال ق د ير و لا ي خ ف ى ا ن ه م ق ي د ب م ا ا ذ ا لم ت ر ال م اء ف ا ن ر ا ت ه ص ر يح ا و ج ب ك ا ن ه اح ت لا م وقد ي ق ال ي ن ب غ ي و ج وب ال غ س ل من غ ي ر ا ن ز ال ل و ج ود الا يلا ج لا ن ه ا ت ع ر ف ا ن ه ي ج ام ع ه ا كما لا ي خ ف ى و لا ي ظ ه ر هذا الا ش ت ر اط ا لا ا ذ ا لم ي ظ ه ر لها في ص ور ة الا د م ي.
464 Prof. Dr. Saffet KÖSE ومن ا راد كمال الوقوف على ذلك فعليه بالا شباه وحواشيها والبحر وغيره وا كام المرجان في ا حكام الجان واالله سبحانه المستعان. وحق لهذه الرسالة با ن توسم ب (قعقعة الشن في نكاح الجن) والشن بفتح الشين هو الجلد فلا شك ا ن الا نسان يتقعقع جلده برو يا الجان ا و تسمى ب (قلب المجن في نكاح الجن). قال في القاموس في مادة "جنة": والم ج ن والم ج ن ة بكسر ه ما والج نان والج نان ة بضمهما: الت ر س. وق ل ب م ج ن ه : ا س ق ط الحياء وف ع ل ما شاء انتهى. ولا شك ا ن من اجتمع بالجن وناكحهم يقل عقله ا ويذهب فحيني ذ يسقط الحياء ويفعل ما شاء ا لا من ثبته االله وقليل ما هم واالله سبحانه بعباده لطيف رحيم. وا نا نعوذ باالله من الشيطان الرجيم والحمد الله رب العالمين وهو حسبي ونعم الوكيل تم.