Klinik Kimyanın Bilimsel Yazı Yazma Kılavuzu EN İYİLERİNİZİ MASAYA KOYUNUZ Thomas M. Annesley* Michigan Üniversitesi Sağlık Sistemi, Ann Arbor, MI. Yazarın iletişim bilgileri: University of Michigan Health System, Room UH2G332, 1500 East Medical Center Drive, Ann Arbor, MI 48109-5054 e-posta: annesley@umich.edu. En iyileri masaya koymak - diğer bir deyişle en iyi fikirleriniz ve sonuçlarınıza yer vermenizin önemi muhtemelen daha önce öğretilmiştir. Aslında bu başarı için önemli bir ipucudur. Ancak masaya dahil ettiğiniz fikirler ve sonuçlar yeterli olmayabilir. Bazen, fikirlerinizi ve sonuçlarınızı sunma şekliniz sizi farklı kılar ve başarınızı belirler. Bu düşünce aynı zamanda, bilimsel bir makale yazarken, verilerinizi bir tabloda göstermek istediğinizde de geçerlidir. Verilerinizi bir tabloda sunma şeklinizin makalenizin başarısını etkileyebileceğinin farkında olmanız da önemlidir. Bu çalışmada, açık ve görsel olarak çekici bir şekilde verilerinizi sunan bir tabloyu nasıl oluşturabileceğiniz konusunda bazı temel ipuçları verilmektedir. Tablolar ve Grafikler Veriler bir grafikte ya da bir tabloda sunulabilirler. Bilimsel bir makale yazarken hangisinin daha iyi olduğuna nasıl karar verirsiniz? Şimdi ikisini karşılaştıralım. Grafiklerin doğrudan görsel etkileri vardır ve eğilimleri veya örnekleri göstermek için ya da veri grupları arasındaki farklılıkları vurgulamak için iyilerdir. Bir grafikteki veriler kantitatif olmalarına rağmen, verilerin doğruluğu veya kesinliği önemli olduğunda grafik çok yararlı olmaz. Diğer yandan tablolar, tek ya da özetlenmiş değerler eğilimlerden daha önemli olduklarında daha etkilidirler. Tablolar hem kantitatif hem de kalitatif verileri sunmak için kullanılabilirler (1). Bir tablo kelimeler, semboller, sayılar veya bu üçünün hepsinin bir kombinasyonunu içerebilir (2). Tablolar verilerin yan yana karşılaştırılmalarına olanak sağlarlar (3). Bir tabloda listelenen değişkenler arasında genellikle doğrudan bir ilişki olmasına rağmen ( örn. cystatin C konsantrasyonuna karşı ölüm veya miyokard enfarktüsü gibi), bir tablodaki değişkenlerin doğrudan bir ilişkiye sahip olmaları gerekmemektedir. Ayrıca tablolar, metinde geçtiği takdirde çok kullanışsız veya şaşırtıcı olabilecek büyüklükteki bilgileri sunmak için de iyidir. (örn. bir toksikoloji taramasında gözlemlenen 20 farklı ilaç için toplu geçiş). İyi bir tablo, farklı amaçlar için kullanılmalarına rağmen iyi bir grafikle aynı birçok özelliğe sahiptir (4). Bir tablo tablonun kendisinden ziyade verilere dikkat çekmelidir. Diğer bir deyişle, tablo içerisindeki verilerin ayırt edilmeleri kolay olmalıdır ve yetersiz bir şekilde düzenlenmiş kelimeler ve sayılar arasında kaybolmamalıdır. Her tablonun açık, kısa ve öz bir başlığı olmalıdır. Tablo, ana metne sürekli bakmayı gerektirmeden, tek başına anlamlı olmalıdır. Son olarak da veriler, ana metin yerine bir tabloda yer alabilecek değerde olmalıdır.
Tablo öğeleri Bilimsel tablolar 5 ana öğe içerirler (Şekil 1): bir başlık, sütun başlıkları, satır başlıkları, veri alanları (verileri içeren sütunlardaki boşluklar) ve dipnotlar (2). Bazen bir tablo, ikincil sütun üstbilgilerinin üzerinde duran ve onlardan yatay bir çizgi ile ayrılan bir altbaşlık içerebilir. Bir alt başlık, altındaki sütun başlıklarının ortak bir grubun bölümü olarak düşünülmesi gerektiğini göstermektedir. Editörler ve basımcılar bazen bu tablo öğelerinin biri hakkında yazarı sorgulayacaklardır. Bu nedenle bu unsurların her birinin verilerin sunumuna nasıl uygun olduğunun anlaşılması önemlidir. Şekil 1. Bilimsel bir tablonun önemli öğeleri Bir tablonun başlığı okuyucunun sunulan deneysel verileri makaleye başvurmadan anlaması için yeterince bilgilendirici olmalıdır. Aşağıda yer alan 3 hipotetik başlığa bakınız: Örnek 1: Statin tedavisi ve kanser reküransı Örnek 2: lük olarak ağızdan alınan primvastatin veya dorvastatin in prostat ve göğüs kanserinin reküransı için 4 yıllık olasılık oranları üzerine etkisi Örnek 3: lük olarak ağızdan alınan primvastatin veya dorvastatin in prostat ve göğüs kanserinin reküransı için 4 yıllık olasılık oranları üzerine etkisinde dorvastatine (OR=6.8) karşın primvastatin (OR=2.3) alan hastalarda göğüs kanseri reküransı için 3-kat daha düşük oranda (p=0.002) olasılık oranı göstermektedir. Tablodaki üst bilgiler veya dipnotlar test edilen statin ilaçlarının isimlerini, kanser türünü, çalışmanın süresini ve ölçülen uç noktayı içermiyorlarsa Örnek 1 deki başlık okuyucuyu, tabloda sunulan verilerin içeriğini anlaması için makalenin deneysel metotlar bölümüne bakmaya zorlayabilir. Örnek 2 bilgilendirici bir başlıktır. Okuyucuya çalışma dizaynı (4 yıllık bir takip çalışması), ölçülen uç nokta (reküransı için olasılık oranı), çalışılan belirli hastalıklar (prostat ve göğüs kanseri) ve test edilen tedavi edici ajanlar hakkında daha çok bilgi vermektedir. Örnek 3 teki başlık, Örnek 2 ile aynı faydalı bilgileri içermektedir. Ancak
verileri ve sonuçları da vererek hata yapılmıştır. Başlıklarda deneysel detaylar, veriler veya sonuçlar bulunmamalıdır. Veriler tablonun veri alanlarında yer almalıdır. Sonuçlar ve deneysel detaylar metin içerisinde yer alır. Satır başlıkları içeren uzaktaki sol sütun bir veya daha fazla değişkeni, genellikle de bağımsız değişken(ler)i listeler. Satır başlıklarının sağında kalan sütunların hepsi tekrar satırlar ile bağlantılı olmalıdır. Eğer satır başlıklarının anlamı açık ise bu ilk sütun, sütun üst bilgisi gerektirmeyebilir (Tablo 1). Eğer değişkenlerin birimleri varsa (örn. zaman, konsantrasyon, yüzde), bu birimler parantez içerisinde veya bir virgül sonrasında verilmelidir. Değişkenlerin hepsinin birimleri aynıysa, ortak birim, eğer varsa, satır başlıkları üzerindeki ana başlıktan sonra gösterilebilir. Tablo 1. Kişi başına düşen yıllık sağlık hizmeti giderlerin gösterilmesi için seçenekler A. Kişi başına Düşen Yıllık Sağlık Hizmeti Giderleri Gider, $ İsrail 1971 Madagaskar 36 İsveç 2828 Yemen 82 Zimbabwe 149 B. Kişi başına Düşen Yıllık Sağlık Hizmeti Giderleri Gider, $ İsrail 1971 Madagaskar 36 İsveç 2828 Yemen 82 Zimbabwe 149 C. Kişi başına Düşen Yıllık Sağlık Hizmeti Giderleri Gider, $ İsveç 2828 İsrail 1971 Zimbabwe 149 Yemen 82 Madagaskar 36 Ölçüm birimlerini listelerken, dergi tarafından istenilen formatı kullandığınızdan emin olunuz. Clinical Chemistry dahil birçok dergi, bilimsel bir makalede SI birimlerinin kullanılmasını istemektedirler. Metin içerisinde, alışılagelmiş birimler SI birimlerinden sonra parantez içinde eklenebilirler. Fakat bir tabloda farklı bir format kullanılmalıdır. Bir tabloda, tablonun ana bölümünde asıl birimler kullanılmalı, dipnotlarda ikincil birimlere dönüştürme faktörleri sağlanmalıdır. Genellikle bağımlı değişkenleri gösteren diğer sütunların her birisinin kısa ve öz bir başlığı olması gerekir. Bir sütunun her veri alanındaki birimler sıklıkla aynı olduğu için, her değerden sonra birimleri tekrarlamak yerine sütun başlığında sadece bir defa, parantez içinde ya da virgülden sonra belirtmek uygundur. Eğer eksik verileriniz veya veri alanı için uygulanabilir olmayan girdiniz var ise, alanı boş bırakmayınız. Çünkü eksik girdinin olma
nedeni okuyucuya anlaşılır gelmeyebilir. Eğer o alan için veri yoksa, mevcut veri olmadığını göstermek için uzun tire (-) veya üç nokta ( ) ekleyebilirsiniz. NA kısaltması da kullanılabilir, ancak dipnotta açıklanması gerekir. Çünkü NA uygulanabilir değil veya analiz edilmemiştir şeklinde yorumlanabilir (2). Her dipnot, tablonun altındaki ayrı bir çizgide olmalıdır. Çoğu dergi, dipnotların gösterilmesi için rakamlardan ziyade üst simge şeklinde yazılan harfleri önermektedir. Çünkü üst simge şeklinde yazılan rakam, üst karakter ile karıştırılabilir. Bazı dergiler dipnotları göstermek için sembol kullanımını, rakam kullanımına tercih etmektedirler. Dolayısıyla makale göndermeden önce seçilen derginin koşullarını okumak akıllıcadır. Dipnotları gösteren harfler (veya rakamlar ya da semboller), bir metin okurken olduğu gibi, tablonun başlığından başlayarak ve sonra da soldan sağa ve aşağıya doğru ilerleyerek alfabetik olarak sıralanmalıdır. Bir dipnotu gösteren ve tüm tabloya uygun olan sembol, başlıktan sonra yerleştirilmelidir. Tüm satır veya sütuna uygun olan, dipnotlar için kullanılan semboller satır veya sütun başlığından sonra yer almalıdır (Şekil 1), tek bir veri alanına uygun olan semboller ise, o alan için girdiden sonra eklenmelidir (2). Tablo Hizalama Bir yazar olarak, format ve hizalama için bazı genel kuralları takip ederseniz, tablolarınızın olumlu bir görsel etki yapmasını sağlayabilir ve okunmalarını kolaylaştırabilirsiniz: - Satır başlıklarının hepsi sola yaslandırılmış olmalıdır. - Sütunlarda / veri alanlarında sözcükler sola, sayılar ise sağa yaslandırılmış olmalıdır. - Ondalık noktalar, artı / eksi semboller, bölü çizgisi, tire veya parantezler içeren veri alanları bu unsurlara göre hizalanmalıdır. - Bir satır başlığındaki metin ikinci bir satıra geçtiğinde, ilgili veri alanı satır başlığının birinci satırı ile aynı hizada olmalıdır. Bazı örnekler, bu hizalama kurallarının bir tablonun anlaşılırlığına nasıl yardımcı olduğunu göstermektedir. Tablo 1 bir grup ülke için kişi başına düşen yıllık sağlık hizmetleri giderlerini göstermektedir. Uygun bir şekilde sağ ve sol kenarlar aynı hizaya getirildiğinde (Tablo 1A) satır başlıklarındaki ülke isimlerinin ve sütundaki sayıların, genelde makalelerin taslaklarında görünen ortalayarak yazıma göre (Tablo 1B) ne kadar kolay okunduğuna dikkat ediniz. Satır başlıklarının anlamı açık olduğu için, satır başlıkları için bir başlık eklemeye gerek yoktur. Ayrıca, veriler için ölçü birimi sütun başlığından sonra verilmektedir. Çünkü aynı birim tüm veri alanları için uygundur. Cystatin C uzun dönem sonuçları Tablo 2 de gösterilmektedir. Satır başlıklarının anlamı açık olduğu için başlık gerekmemektedir. Satır başlığı sütunundaki girdiler sola yaslanmıştır. Veri alanlarındaki rakamlar (yüzdeler) ondalık nokta içermektedir; bu nedenle, son sütundaki p değerleri dahil her sütundaki rakamlar ondalık noktaya göre hizalanmıştır. Dördüncü satırdaki metin, satır başlığı sütununun genişliği içerisine uyması için, yeni bir satıra kaymıştır. Ancak, bu satırdaki ilgili veri alanları satır başlığının ilk satırına göre hizalanmıştır.
Tablo 2. Cystatin C ye göre uzun dönem sonuçları a,b Cystatin C İlk 1/3: <0.86 mg/l (n = 378) Log-sırası P İkinci 1/3: 0.86 Üçüncü 1/3: >1.01 1.01 mg/l (n = 365) mg/l (n = 385) 4 yıl içerisinde ölüm 3.4% (12) 6.2% (21) 13.5% (48) <0.001 3 yıl içerisinde spontane MI 5.5% (19) 7.5% (22) 9.8% (36) 0.03 3 yıl içerisinde prosedür ile 8.0% (30) 11.8% (43) 7.9% (30) 0.10 ilgili MI 3 yıl içerisinde MI (spontane 12.6% (46) 18.1% (61) 16.3% (61) 0.17 veya prosedür ile ilgili) a Veriler, uzun- dönem takipte Kaplan-Meier den elde edilen yüzdeler olarak sunulmaktadır; olayların sayısı parantez içindedir. b Clin Chem den alınan tablo; 55: 1118-25. İzin alınarak kullanılmıştır. Tablo 3, etkili bir tablo oluşturmak için daha önce tanımlanan kavramların birçoğunu göstermektedir. Başlık, bir okuyucunun gerçekleştirilen deneyi ve elde edilen verileri anlayabileceği yeterlilikte bilgilendiricidir. Satır başlıkları sola yaslanmıştır ve anlamları başlıktan dolayı yeterince açık olduğu için üst bilgiye gerek yoktur. Birimler sütundaki tüm verilere uygun oldukları için sütunların üst bilgilerinde yer almaktadır. 2.ve 3. sütunlarda ortalama ve standart sapmayı (SD) sunmak için iki farklı stil gösterilmektedir. Clinical Chemistry stilini izleyen 2. sütunda veriler ondalık noktaya göre hizalanmıştır. Bazı dergiler, 3. sütunda gösterilen, verilerin ortak bir öğeye göre hizalandığı stile izin vermektedir (±). Son sütunda rakamlar, olumlu ya da olumsuz olmalarına bakılmaksızın sağa yaslanmıştır. Her tam sayıdan sonra ondalık hane varmış ve rakamları bu ondalık haneye göre hizalıyormuşsunuz şeklinde varsaymak yardımcı olabilir.
Tablo 3: 10 mg/l oranında fenitoin takviyesi yapılmış matriksler için immunoassay ile ölçülmüş fenitoin konsantrasyonları Ortalama (SD), mg/l Ortalama ± SD, mg/l Hedeften sapma, % Domuz serumu 11.4 (2.1) 11.4 ± 2.1 14 Koyun serumu 10.7 (1.4) 10.7 ± 1.4 7 Yapay serum 10.3 (0.8) 10.3 ± 0.8 3 Salin 10.1 (0.6) 10.1 ± 0.6 1 İnsan serumu 9.9 (0.6) 9.9 ± 0.6 1 İnek serumu 9.6 (1.4) 9.6 ± 1.4 4 At serumu 8.9 (0.7) 8.9 ± 0.7 11 Liste Tabloları ve 2-Sütunlu Tablolar Bazen bir tablo sadece, klinik bir deneyin dışlama kriterleri, cihaz ayarları veya bir PCR testinde kullanılan primerlerin dizilişleri gibi bilgilerden oluşan basit bir liste olabilir. Bu şekildeki listelerdeki maddelerin herhangi bir doğal sıralaması veya düzeni olmamasına rağmen, bunların düzeni konusunda verdiğiniz karar okuyucunun çıkardığı sonucu etkileyebilir (3). Tablo 4, hava kalitesi açısından ABD nin en iyi 10 eyaletini listelemek için iki yöntem kullanmıştır. Tablo 4A Idaho ile başlayıp, Tennessee ile bitmektedir. Bir okuyucu olarak tablonun ana fikrinin, Idaho nun hava kalitesi açısından en iyi eyalet olduğunu ve Tennessee nin de 50 eyalet içerisinde 10. olduğunu göstermek olduğu sonucunu çıkarabilirim. Fakat eyaletler alfabetik olarak sıralanmış olsalardı (Tablo 4B), tablonun ana fikrinin hava kalitesi açısından en iyi eyalet hakkında hiçbir vurgu yapmadan sadece en iyi 10 eyaleti listelemek olduğu sonucunu çıkarabilirdim. Tablo 4. Hava kalitesi açısından ABD nin en iyi 10 eyaletini listelemek için iki yöntem. A. Hava kalitesi indeksi en yüksek 10 eyalet. Idaho North Dakota Montana Alaska Minnesota Hawaii New Mexico Wisconsin South Dakota Tennessee B. Hava kalitesi indeksi en yüksek 10 eyalet. Alaska Hawaii Idaho Minnesota Montana New Mexico North Dakota South Dakota
Tennessee Wisconsin. 2-sütunlu bir tablo ile (Tablo 1), satır başlığını ya da veri alanlarını sıralama seçeneğiniz vardır. Lang bu seçeneği, okuyucunun spesifik bilgileri görmesine yardımcı olunmasına (tabloyu dışardan içeriye doğru organize etmek) karşı okuyucunun kalıpları görmesine yardımcı olunması (tabloyu içeriden dışarıya doğru organize etmek) olarak göstermektedir (5). Tablo 1A da ülke isimleri alfabetik olarak listelenmiştir ve okuyucunun ilgisi verilerde herhangi bir örneğe çekilmemektedir. Daha ziyade okuyucu ilgilendiği ülkeyi aramak ve sonra da o ülke için ilgili dolar değerindeki gideri bulmak zorundadır. Bu diziliş şekli okuyucunun belirli bilgileri bulmasına yardımcı olmaktadır. Tablo1C deki düzen okuyucunun bir örneği görmesini sağlamaktadır. Veri alanlarındaki dolar değerleri en yüksekten en düşüğe doğru sıralanmıştır ve okuyucunun dikkati ülke isimlerinden ziyade veri örneklerine çekilmektedir. Tekrarlamak gerekirse, tabloyu organize etme şekliniz, okuyucunun ne gördüğünü ve ne sonuç çıkardığını etkilemektedir. Tüm bunların arasında en iyi ipucu: Tablolarınızı küçük hazırlayınız. Yazarların düştüğü tuzaklardan birisi, elde edilen tüm verilerin tabloda yer alması gerektiği düşüncesidir. Bilgileri sunarken kapsamlı olma çabası içerisinde, çok büyük ve kompleks bir tablo oluşturabilirsiniz. Önemli veriler ve de mesajlar bu bilgi sütunları arasında (ya da satırlarda) kaybolabilir. Bir tabloda yer alan veriler, okuyucunun görmesini istediğiniz sonuçları iletmek için gerekli olan veriler olmalıdır. Dolayısıyla, bir tablo için doğru büyüklük nasıldır? Huth (6) tarafından sağlanan faydalı bir kurala göre, bir sayfanın yarısını kaplayan bir tablo için en yüksek genişlik, bir satırda 60 karakter ve boşluk olmalıdır. Bir sayfanın tümünü kaplayan bir tablo içinse 120 karakter ve boşluk olmalıdır. Clinical Chemistry gibi 2-sütunlu bir dergi için, 110 karakter ve boşluk içeren bir tablo genişliği dikey formatta bir sayfa yapısına uygun olmalıdır. Aksi takdirde dergi tabloyu yatay formatta yayınlamayı düşünebilir. Fakat bu format okuyucu için kullanışsızdır ve sayfada hoş görünmez (Tablo 5 ve 6). Tablo 5. Akut miyeloid lösemi tipleri için yaş ile ilişkili olan 5-yıl hayatta kalma durumu. Yaş, yıl İndiferansiye lösemi, % Miyeloblastik lösemi, % Promiyelosi Miyelomonositik tik lösemi, lösemi, % % Monositik lösemi, % Eritrolösemi, % Mikrokaryoblastik lösemi, % Megakaryoblastik lösemi, % <21 91 80 85 81 82 73 62 52 21 40 89 83 79 77 68 61 57 41 41 60 74 62 68 59 40 37 31 24 >60 51 48 39 34 28 21 16 9
Tablo 6. Kronik miyeloid lösemi hastalarında kelvac tedavisi boyunca lökosit azalması hakkında yapılan önceki çalışmalar Çalışma Hasta numarası Lökosit sayısı, % a Wilkins ve Potter, Ref b 11 E 11;K11 100 97 84 70 Pillsbury ve ark., Ref 12 E 10;K18 100 100 81 76 64 Annesley ve ark., Ref 18 E 27;K20 100 89 76 63 62 Kronnenberg ve E 9;K7 100 103 95 88 69 Stenmeyerson, Ref 20 Flowers ve Peterson, Ref 25 E 20;K23 100 101 96 93 89 86 98 Flloyd ve ark., Ref 26 E 27;K23 100 95 91 79 Robinson ve ark., Ref 27 E 19;K20 100 100 96 94 Nowicki ve Phillips, Ref 32 E15;K16 100 92 82 74 a Tedavinin başında başlangıç değeri yüzdesi b Ref, referans; E, erkek; K, kadın 0 7 14 21 28 56 84 Neyse ki bir tablonun ebadını küçültmek için bazı yollar vardır. İlki, Tablo 7 de görüldüğü gibi, değişkenleri değiştirerek tabloyu tekrar düzenlemektir (6,7). Bu tablo Tablo 5 ile aynı verileri içermektedir, ancak genişliğin yarısını kullanmaktadır. Ayrıca dergi sayfasında dikey olarak durmaktadır. Eğer sütun başlıkları sayısının satır başlıkları sayısına oranı 2:1 den büyükse, tablonun tekrar düzenlenmesinin verilerin daha iyi bir şekilde sunulmasına olanak sağlayıp sağlamayacağını değerlendirmelisiniz (6). Tablo 7. Akut miyeloid lösemi (AML) tipleri için yaşla ilgili 5 AML tipi Yıllık hayatta kalma durumu Yaş <21 Yıl 21 40 Yıl 41 60 Yıl >60 Yıl İndiferansiye, % 91 89 74 51 Miyeloblastik, % 80 83 62 48 Promiyelösitik, % 85 79 68 39 Miyelomonositik, % 51 48 39 34 Monositik, % 82 68 40 28 Eritrolösemi, % 73 61 37 21 Mikrokaryoblastik, % 62 57 31 16 Megakaryoblastik, % 52 41 24 9
Diğer bir seçenek, tüm sütun veya satırların bir tabloda gerekli olup olmadığını ve önemsiz olan verilerin çıkarılıp çıkarılamayacağını değerlendirmektir. Mesela Tablo 6 da, ilk üç sütundaki tüm veriler ve metin gerekli mi? Birinci yazar ve referans numarası çalışmaları tanımlamak için yeterli olacaklar mı? Eğer aynı bilgiler referansta bulunabiliyorsa, hastaların sayısını ve cinsiyetini dahil etmenin güçlü bir nedeni var mı (örn. Hasta sayısındaki farklılıklar tartışmanız için önemlidir)? Lökosit sayısı gibi bir değişken için başlangıç değeri genellikle % 100 olarak düşünülmez mi? 1. sütunu küçültmek ve 2. ve 3. sütunları çıkarmak, daha dar ve basılmış bir sayfada daha anlaşılır görünen bir tablo (Tablo 8) oluşturmaya yardımcı olur. Çıkarılabilecek ve bir dipnotta açıklanabilecek diğer veri sütunları ise tek bir veri noktası içeren sütunlar, tüm değerlerin aynı olduğu sütunlar veya sadece 1 veya 2 değerin diğerlerinden farklılık gösterdiği (örn. 9 olumlu ve sadece 1 olumsuz) sütunlardır. Eğer bir sütun sadece bir veya ikisi istatiksel olarak farklı bir P değerleri dizisi içeriyorsa, değerlerden sonra üst simge harfler veya semboller, dipnotlarda belirtilen önemli farklılıklar ve açıklamalarla birlikte bu sütunun yerini alabilir. Tablo 8. Kronik miyeloid lösemi hastalarında kelvac tedavisi boyunca görülen lökosit azalması hakkında yapılan önceki çalışmalar. Çalışma (referans) Lökosit sayısı, % a 7 14 21 28 56 84 Wilkins (11) 97 84 70 Pillsbury (12) 100 81 76 64 Annesley (18) 89 76 63 62 Kronnenberg (20) 103 95 88 69 Flowers (25) 101 96 93 89 86 98 Flloyd (26) 95 91 79 Robinson (27) 100 96 94 Nowicki (32) 92 82 74 a Tedavinin başında başlangıç değeri yüzdesi Uzun isimlerin yerine kısaltmaların kullanılması da bir tablonun genişliğini büyük oranda azaltabilir. Dergiler, tanımlar dipnotlarda verilebildiği için, tablolarda kısaltmaların kullanılmasına izin vermektedirler. Bu yönteme bir örnek olarak, Tablo 5 te yer alan akut miyeloid lösemi tiplerini kısaltmaya çalışabilirsiniz (örn. UL, indiferansiye lösemi; MML, miyelomonositik lösemi; EL, eritrolösemi). Bunu deneyiniz ve bu tablonun bu şekilde ne kadar küçüldüğüne dikkat ediniz. Büyük bir tablodan çıkarılabilecek özellikte, ama okuyucunun sizin mesajınızı anlaması için de önemli olan verileriniz varsa, en önemli verilere yayınlanan tabloda yer vermeyi ve ikincil verilere de ek veya online tabloda yer vermeyi düşününüz. Mevcut elektronik yayın çağında çoğu dergi, bir makaleye ayrılan sayfa alanının en iyi şekilde değerlendirilmesi için bu ek elektronik dosyaları kullanmaktadır. Bu şekildeki dosyalar, yazarların ikincil detayları ve verileri kolaylıkla erişilen bir formatta sunmalarına imkan sağlamaktadırlar. Bazen en iyi seçenek büyük bir tabloyu 2 ayrı tabloya bölmektir. Yazarlar derginin tablo ve şekil sınırı içerisinde kalmak için, büyük, kompleks bir tabloyu tek bir tablo olarak sayma çabasıyla bundan kaçınma eğilimindedirler. Fakat bu hile genellikle tam tersi bir sonuç
vermektedir. Büyük bir tabloyu anlamaya çalışmak bir dergi hakeminin daha çok zamanını alır, bir editörün tabloyu tekrar şekillendirmesi için daha çok zaman ve para gerekir ve okuyucu anlamak için daha çok zaman harcar. Bu ekstra çabaların hiçbirisi iyi bir izlenim bırakmaz. Benim tavsiyem tablonun bölünmesidir. Öğrenme Alıştırması Tablo 9 a bakınız. Bu tablo daha anlaşılır ve bilgilendirici olması için birkaç şekilde geliştirilebilir. Önerdiğiniz değişiklikleri, bu makalenin sonunda verilenlerle karşılaştırınız. Tablo 9. Takrolimus veya sirolimusun everolimus ölçümü üzerindeki etkisi. Numune Ölçülmüş konsantrasyon Yanlılık, % P a Kan + 10.0 µg/l everolimus 9.9 µg/l 1 Kan + 10.0 µg/l everolimus + 10.0 µg/l takrolimus 10.5 µg/l 5 0.052 Kan + 10.0 µg/l everolimus 14.3 µg/l + 10.0 µg/l sirolimus 43 <0.001 a Tek olarak everolimus ile karşılaştırılan P değeri. P < 0.05 değeri önemli olarak kabul edilmiştir. Son düşünceler Bir makale yazdığınızda herhangi bir yazım ve gramer hatasının, son redaksiyon sürecinde düzeltileceğini bilirsiniz. Bununla birlikte her zaman yazım ve gramer kontrolü yaparsınız, çünkü şaşırtıcı veya kötü oluşturulmuş cümlelerin değerlendirme sürecinde iyi bir etki yaratmayacağını bilirsiniz. Aynı durum tablolar için de geçerlidir. Editörler tablonuzun yayınlanmadan önce doğru bir şekilde şekillendirilmesini sağlayacak olmalarına rağmen, en iyi etki değerlendirme sürecinde sağlanır. Okuması kolay olan ve istediğiniz noktayı vurgulayan bir tablo sağlam bir temelle başlamanızı sağlayacaktır. Bildirimler Yazar Katkıları: Tüm yazarlar bu makalenin bilimsel içeriğine katkıda bulunduklarını ve şu üç gereksinimi yerine getirdiklerini ifade eder: (a) kavram ve tasarıma, verilerin toplanmasına veya analiz edilmesi ve yorumlanmasına anlamlı katkı; (b) makalenin bilimsel içerik açısından hazırlanması ve gözden geçirilmesi; ve (c) yayımlanma için nihai onay. Yazarların Olası Çıkar Çatışması Beyanları: Makalenin gönderilmesi aşamasında tüm yazarlar Olası Çıkar Çatışması Beyan Formu nu doldurmuştur. Olası çıkar çatışmaları: İstihdam veya Yöneticilik: T. M. Annesley, AACC. Danışmanlık: Bildirilmemiştir. Hissedarlık: Bildirilmemiştir. Onursal Ücretler: Bildirilmemiştir. Araştırma Desteği: Bildirilmemiştir.
Uzman Tanıklığı: Bildirilmemiştir. Sponsorun Rolü: Maddi destek sağlayan kurumlar çalışmanın tasarımı, katılımcıların seçimi, verilerin gözden geçirilmesi ve yorumlanması veya makalenin hazırlanması veya onaylanması aşamalarında herhangi bir etkide bulunmamıştır. Basım için geliş zamanı 14 Temmuz 2010. Basım için kabül zamanı 22 Temmuz 2010 Referanslar 1. Hamilton CW. On the table. Chest 2009;135:1087 9. 2. Iverson C, Christiansen S, Flanagin A, Fontanarosa PB, Glass RM, Gregoline B, et al. AMA manual of style: a guide for authors and editors. 10th ed. New York: Oxford University Press; 2007. 3. Browner WS. Publishing and presenting clinical research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2006. 4. Annesley TM. Put your best figure forward: line graphs and scattergrams. Clin Chem 2010;56:1229 33. 5. Lang TA. How to write, publish, and present in the health sciences. Philadelphia: ACP Press; 2010. 6. Huth EJ. Writing and publishing in medicine. 3rd ed. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins; 1999. 7. Zeiger M. Essentials of writing biomedical research papers. New York: McGraw-Hill; 2000. Öğrenme Alıştırması Cevapları 1- Başlık eğer kullanılan analitik tekniği veya testi içeriyorsa daha bilgilendirici olacaktır. 2- Son sütuna bir uzun tire eklenebilir. 3- Ölçü birimi ölçülen her konsantrasyon için aynı olduğu için, ilgili sütun başlığından sonra bir defa verilebilir. 4- P değerleri dahil rakamlar, ondalık noktada hizalanmalıdırlar. 5- İkinci ve üçüncü satırlar için satır başlıklarındaki bilgiler ikinci bir çizgiye kaymaktadır. Sütun girdilerindeki veriler ilgili satır başlığının en üst satırına göre hizalanmalıdır. 6- Sadece tek bir P değeri istatiksel olarak önemli olduğu için, son sütun çıkarılabilir ve aynı bilgi bir dipnotta verilebilir.