NamıkKemalÜniversitesi ISSN:1302*7050 TekirdağZiraatFakültesiDergisi Journal(of(Tekirdag(Agricultural(Faculty( ( ( ( ( ( ( An(International(Journal(of(all(Subjects(of(Agriculture( Cilt(/(Volume:(11Sayı(/(Number:(2(((((Yıl(/(Year:(2014
( ( Sahibi/Owner NamıkKemalÜniversitesiZiraatFakültesiAdına OnBehalfofNamıkKemalUniversityAgriculturalFaculty Prof.Dr.AhmetİSTANBULLUOĞLU Dekan/Dean EditörlerKurulu/EditorialBoard Başkan/EditorinChief Prof.Dr.SelçukALBUT ZiraatFakültesiBiyosistemMühendisliğiBölümü DepartmentBiosystemEngineering,AgriculturalFaculty salbut@nku.edu.tr Üyeler/Members Prof.Dr.M.İhsanSOYSAL Zootekni/AnimalScience Doç.Dr.İlkerH.ÇELEN BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Prof.Dr.ServetVARIŞ BahçeBitkileri/Horticulture Prof.Dr.AslıKORKUT PeyzajMimarlığı/LandscapeArchitecture Prof.Dr.TemelGENÇTAN TarlaBitkileri/FieldCrops Prof.Dr.AydınADİLOĞLU ToprakBilimiveBitkiBesleme/SoilScienceandPlantNutrition Prof.Dr.FatihKONUKCU BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Prof.Dr.SezenARAT TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Doç.Dr.ÖmerAZABAĞAOĞLU TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics Doç.Dr.MustafaMİRİK BitkiKoruma/PlantProtection Doç.Dr.ÜmitGEÇGEL GıdaMühendisliği/FoodEngineering Yrd.Doç.Dr.DevrimOSKAY TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Yrd.Doç.Dr.M.RecaiDURGUT BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Yrd.Doç.Dr.HarunHURMA TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics İndeksler/Indexingandabstracting CABItarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/IncludedinCABI DOAJtarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/Includedin DOAJ EBSCOtarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/Includedin EBSCO FAOAGRISVeriTabanındaİndekslenmektedir/IndexedbyFAO AGRISDatabase INDEXCOPERNICUStarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/ IncludedinINDEXCOPERNICUS TUBİTAK[ULAKBİMTarım,VeterinerveBiyolojiBilimleriVeri Tabanı(TVBBVT)Tarafındantaranmaktadır/IndexedbyTUBİTAK[ ULAKBİMAgriculture,VeterinaryandBiologicalSciencesDatabase YazışmaAdresi/CorrespondingAddress TekirdağZiraatFakültesiDergisiNKÜZiraatFakültesi59030TEKİRDAĞ E*mail: ziraatdergi@nku.edu.tr Webadresi: http://jotaf.nku.edu.tr Tel: +902822502007 ISSN:1302 7050
DanışmanlarKurulu/AdvisoryBoard BahçeBitkileri/Horticulture Prof.Dr.KazımABAK ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.Y.SabitAĞAOĞLU AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.JimHANCOCK MichiganStateUniv.USA Prof.Dr.MustafaPEKMEZCİ AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya BitkiKoruma/PlantProtection Prof.Dr.MithatDOĞANLAR MustafaKemalÜniv.ZiraatFak.Hatay Prof.Dr.TimurDÖKEN AdnanMenderesÜniv.ZiraatFak.Aydın Prof.Dr.IvankaLECHAVA AgriculturalUniv.Plovdiv*Bulgaria Dr.EmilPOCSAI PlantProtectionSoilCons.ServiceVelence*Hungary GıdaMühendisliği/FoodEngineering Prof.Dr.YaşarHIŞIL EgeÜniv.MühendislikFak.İzmir Prof.Dr.FevziKELEŞ AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Prof.Dr.AtillaYETİŞEMİYEN AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.ZhelyazkoSIMOV UniversityofFoodTechnologiesBulgaria TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Prof.Dr.HakanTURHAN ÇanakkaleOnsekizMartÜniv.ZiraatFak.Çanakkale Prof.Dr.KhalidMahmoodKHAWAR AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.MehmetKURAN OndokuzMayısÜniv.ZiraatFak.Samsun Doç.Dr.TuğrulGİRAY UniversityofPuertoRico.USA Doç.Dr.KemalKARABAĞ AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya Doç.Dr.MehmetAliKAYIŞ SelçukÜniv.ZiraatFak.Konya TarlaBitkileri/FieldCrops Prof.Dr.EsvetAÇIKGÖZ UludağÜniv.ZiraatFak.Bursa Prof.Dr.ÖzerKOLSARICI AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Dr.NurettinTAHSİN Agric.Univ.PlovdivBulgaria Prof.Dr.MuratÖZGEN AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Doç.Dr.ChristinaYANCHEVA Agric.Univ.PlovdivBulgaria TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics Prof.Dr.FarukEMEKSİZ ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.HasanVURAL UludağÜniv.ZiraatFak.Bursa Prof.Dr.GamzeSANER EgeÜniv.ZiraatFak.İzmir Dr.AlbertoPOMBO ElColegiodelaFronteraNorte,Meksika TarımMakineleri/AgriculturalMachinery Prof.Dr.ThefanisGEMTOS AristotleUniv.Greece Prof.Dr.SimonBLACKMORE TheRoyalVet.Agr.Univ.Denmark Prof.Dr.HamdiBİLGEN EgeÜniv.ZiraatFak.İzmir Prof.Dr.AliİhsanACAR AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara TarımsalYapılarveSulama/FarmStructuresandIrrigation Prof.Dr.ÖmerANAPALI AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Prof.Dr.ChristosBABAJIMOPOULOS AristotleUniv.Greece Dr.ArieNADLER MinistryAgr.AROIsrael Toprak/SoilScience Prof.Dr.SaitGEZGİN SelçukÜniv.ZiraatFak.Konya Prof.Dr.SelimKAPUR ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.MetinTURAN AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Doç.Dr.PasgualeSTEDUTO FAOWaterDivisionItaly Zootekni/AnimalScience Prof.Dr.AndreasGEORGOIDUS AristotleUniv.Greece Prof.Dr.IgnacyMISZTAL BreedingandGeneticsUniversityofGeorgiaUSA Prof.Dr.KristaqKUME CenterforAgriculturalTechnologyTransferAlbania Dr.BrianKINGHORN TheIns.ofGeneticsandBioinf.Univ.ofNewEnglandAustralia Prof.Dr.IvanSTANKOV TrakiaUniv.Dept.OfAnimalSci.Bulgaria Prof.Dr.NihatÖZEN AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya Prof.Dr.JozsefRATKY Res.Ins.AnimalBreed.andNut.Hungary Prof.Dr.NaciTÜZEMEN AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum
( ( TekirdagZiraatFakültesiDergisi/JournalofTekirdagAgriculturalFaculty201411(2) İÇİNDEKİLER/CONTENTS H.Çinkılıç,L.Çinkılıç,S.Varış,A.KUBAŞ TrakyaBölgesindeSeraSebzeciliğiveSorunları GreenhouseVegetableGrowinganditsProblemsinThraceRegion... 1*10 M.F.Baran,M.R.Durgut,İ.E.Kayhan, İ.Kurşun,B.Aydın,Y.Bayhan DeterminationofDifferentTillageMethodsInTermsofTechnicallyAndEconomicallyinSecondCropMaizeFor Silage(2 nd Year) II.ÜrünSilajlıkMısırÜretimindeUygulanabilecekFarklıToprakİşlemeYöntemlerininTeknikveEkonomikOlarak Belirlenmesi(2.Yıl)... 11*20 A.Afacan,S.Adiloğlu,A.Hasanghasemi,C.Sağlam DeterminationofAntioxidantActivityofSunflowerGrowinginHayraboluDistrictofTekirdağProvince TekirdağİliHayraboluİlçesindeYetişenAyçiçeğiBitkisininAntioksidanAktivitesiTayini... 21*26 F.Aydoğan,K.Bellitürk,M.T.Sağlam EdirneİlindekiBazıSulamaSuyuKaynaklarınınTuzlulukveAğırMetalİçeriklerininTespiti TheAssesmentOfIrrigationWaterSalinityAndHeavyMetalContentsOfSomeSelectedResourcesInEdirneRegion 27*37 H.E.Şamlı,M.Terzioğlu,A.A.Okur,F.Koç,N.Şenköylü EffectsOfSweetApricotKernelMealOnPerformanceAndIntestinalMicrobiotaInBroilerChickens EtlikPiliçlerdeKayısıKüspesininPerformansaveBağırsakMikrobiyotasiÜzerineEtkileri... 38*43 A.Şahin,M.Kaşıkcı SivasİliYıldızeliİlçesindeHalkElindeYetiştirilenEsmerSığırlarınÇiğSütKompozisyonunuBelirlenmesi DeterminationofMilkCompositionofBrownSwissCowsRaisedinDifferentVillageConditionsYıldızeliDistrictof SivasProvince... 44*50 Y.Doğan,Y.Toğay,N.Toğay MardinKızıltepeKoşullarındaFarklıEkimZamanlarınınMercimek(LensculinarisMedic.)ÇeşitlerindeVerimVe VerimÖğelerineEtkisi EffectOfDifferentSowingTimeOnYieldAndYieldComponentsofLentil(Lens(culinarisMedic.)VarietiesinMardin KızıltepeConditions... E.Torun DeterminingFruitProducers SourceofInformationinKocaeliAndEvaluatingItinTermsOfAgricultural Extension... 51*58 59*70 D.Katar, Y.Arslan,R.Kodaş,İ.Subaşı,H.Mutlu BorUygulamalarınınAspir(CarthamustinctoriusL.)BitkisindeVerimveKaliteUnsurlarıÜzerineEtkilerinin Belirlenmesi DeterminationofEffectofDifferentDosesofBoronontheYieldandYieldComponentsofSafflower(Carthamus( tinctorius(l.)... 71*79 T.Kiper PeyzajMimarlığıÖğrencilerininÇevreTutumlarınınBelirlenmesi DeterminationofEnvironmentalAttitudesofStudentsofLandscapeArchitecture... 80*88 O.Yılmaz,O.Karaca,D.İnce,İ.Cemal,E.Yaralı,M.Varol,S.Sevim BatıAnadoluGöçerKoyunculuğuveIslahPlanlamalarındakiRolü NomadicSheepBreedinginWesternAnatoliaandtheRoleofAnimalBreedingPrograms... 89*97 E.E.Şişman,P.Gültürk TekirdağKentMerkezindeBulunanParklarınMevcutDurumununBelirlenmesiveÖneriBirPeyzajProjesinin Hazırlanması DeterminationofExistingStatusofParksinTekirdagCityCenterandDesignofProposalLandscapeProjectfora SamplePark... 98*109 E.Kahya,S.Arın GörüntüRenkKodAnaliziİleMeyveninYerininTespitiÜzerineBirAraştırma AResearchOnImageColorCodeAnalysisWithFruitLocating... 110*118 B.Çakmak,Z.Gökalp,N.Demir SınıraşanNehirHavzalardaTarımdaSuKullanımınınDeğerlendirilmesi AssessmentOfAgriculturalWaterUseInTrans*BoundaryRiverBasins... 119*129
Tekirdağ)Kent)Merkezinde)Bulunan)Parkların)Mevcut)Durumunun)Belirlenmesi) ve)öneri)bir)peyzaj)projesinin)hazırlanması*) E.)E.)Şişman)) ) ) P.)Gültürk) N.K.Ü.GüzelSanatlar,TasarımveMimarlıkFakültesi,PeyzajMimarlığıBölümü,Tekirdağ Tekirdağkentmerkezindeparklarınmevcutdurumlarıincelendiğinde,mahalleölçeğindeparklarıngerekalanolarak gerekse içerdikleri kullanımlar bakımından yetersiz oldukları görülmüştür. Okul bahçeleri, çocuk oyun alanları, refüjlergibikullanımıkısıtlımekanlardaparkolarakisimlendirilmiştir.kullanımaçısındandeğerlendirildiğindekent merkezindesahildeyeralanbarışveözgürlükparkı,19.fırkaparkıvehürriyetmahallesindeyeralansüleymanpaşa Parklarıeniyiözellikleresahipparklarolarakdeğerlendirilmiştir.BuçalışmaileTekirdağkentmerkezindebulunan parklarınmevcutdurumlarıbelirlenerek,örnekbirparkiçinöneripeyzajprojesihazırlanmıştır. Anahtar)kelimeler:)park,açıkyeşilalanlar,peyzajtasarım,Tekirdağ Determination)of)Existing)Status)of)Parks)in)Tekirdag)City)Center)and)Design)of) Proposal)Landscape)Project)for)a)Sample)Park) WhiletheexistingstatusofparksweredetermininginTekirdağcitycenter,itwasseenthattheywereinadequatein terms of uses they contain. Restricted spaces such as school yards, playgrounds, refuges are called as parks. Evaluatingintermsofuses,BarışandÖzgürlükPark,19.FırkaParkonthecoastlineinthecitycenterandSüleyman PaşaParkinHürriyetDistricthavethebestfeatures.InthisstudytheexisitingstatusofparksintheTekirdagcity centerdeterminedandalandscapingprojectwasdesignedforaproposalpark. Key)words:Parks,openYgreenareas,landscapedesign,Tekirdag 1 BuaraştırmaNKÜBAPtarafındandesteklenmiştir. Giriş) Kentsel alanlar düzensiz ve çarpık yapılaşma sonucunda insanları doğal ortamdan uzaklaştırmaktadır. Kentlerdeki açıkyyeşil alanlar ise insan ile doğa arasındaki bozulan ilişkiyi dengelemede ve kentsel yaşam koşullarının iyileştirilmesindeönemlibirkonumasahiptir. Apartman yerleşimlerinin yakınlarında erişilebilir yeşilalanlaroluşturulması,kenthalkıiçinstresten uzakyaşamsağlamalarınedeniilesağlıküzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır (Grahn and Stigsdotter 2003). Kentsel dış mekanlar, yapıların oluşturduğu, kentlilerin algıladığı ve tüm kentsel olayların ilişkilendiği bir bütündür. Kent için önemliolan,budışmekanlarıncanlandırılmasıve bilinçli olarak düzenlenmesidir. Kent dokusu içindeki tüm boşluklar belirli amaçlar için kullanılmaktadır, yapılanmamış kentsel kamusal dışmekanlar olaraknitelendirilenbualanlarınbir kısmıişlevselalanlarolurken,birdiğerbölümüde tamamlayıcı mekanlar niteliğindedirler (Bakan ve Konuk1987).Kentselortamlardakiparklaraktifve pasif rekreasyon, çevresel faydalar ve yaban hayatı gibi pek çok fonksiyona hizmet eder (Solecki and Welch 1994). Ayrıca kent parkları birçokçevreselveekolojikhizmetlerininyanısıra, kent halkına önemli sosyal ve psikolojik fayda sağlarlar (Chiesura 2004). Parklar insanlara buluşma alanları sağlayarak sosyal bağlarını güçlendirmek ve sağlıklı davranışlar geliştirmelerinderoloynarlar(bedimoyrungetall 2005), sadece yeşilin bulunduğu alanlar olmanın ötesindesosyalyaşamıngüçlenmesineveyüzyüze iletişimin gerçekleşmesine olanak tanırlar (Özdemir2009). Park, kentin çeşitli semtlerine ve çevresine yapılmış, sakinlerine aktif ve pasif eğlence ve dinlenme olanağı sağlayan, ölçülü, dengeli ve güzel kompozisyon oluşturmuş sosyal yeşil alanlardır (Tanrıverdi 1987). Parklar ölçülerine, bulundurdukları aktivite çeşitliliğine, etki alanlarına ve gereksinimlerini karşıladıkları nüfusun büyüklüğüne göre farklı sınıflamalar içinde incelenmektedirler. Genel olarak büyüklük ve etki alanına dayalı olarak parklar; bölge parkları, kent parkları, semt parkları, mahalle parklarıveküçükparklaryadacepparklarıolarak sınıflandırılmaktadır. Semt parkları, kentsel nüfus 98
) tarafından gereksinim duyulan yakın rekreasyon olanaklarını desteklemektedir. Semt parkı yoğun olarak gençler tarafından kullanılmaktadır. Gençlerin hareketliliklerinin fazla oluşu servis yarıçapının giderek artmasına neden olmaktadır. Semtparklarındateniskompleksi,yüzmehavuzu, çokamaçlısahalar,sosyalmerkezveotoparkgibi kullanımlar bulunabilir. Bu parklar için en iyi konum toplu taşım aksları üzeri ya da yakınıdır. Kentparklarınıdiğerparkkategorilerindenayıran enbelirginözellikbuparklarınbütünkentehizmet etmeleridir.parkınhizmetalanıgenişliğiyadaetki alanının bütün kenti kaplaması, parka uzaklık ve ulaşılabilirlik, parkta sunulan hizmet ve aktivitelerinçeşitlilikvenitelikleri,parkbüyüklüğü, parkınestetiközellikleriv.b.pekçoketmenebağlı olarak değişmektedir (Oğuz 1998). Kent parkı; kent trafiğinin gürültü ve kalabalığından kaçmak; doğayla baş başa kalmaktan zevk alma fırsatını hazırlayabilmeküzeredüşünülür.bununlaberaber en önemli amacı, çeşitli rekreasyonel aktiviteler yönünden faydalı, hoş bir çevre yaratmaktır (Butler1959). Parkalanlarıiçinstandartlarıbelirleyenetmenler; nüfus, kentin boyutu, coğrafi konumu, iklimi, kullanım mesafesi ve yoğunluğu şeklinde sıralanabilir. Park standartları üzerine yapılan çalışmaların değerlendirilmesi Tablo 1.1 de verilmiştir. Materyal)ve)Yöntem) AraştırmamateryaliniTekirdağkentmerkezindeki parklar oluşturmaktadır (Şekil 1). Tekirdağ Merkezdetoplam14mahallevebumahallelerde farklı niteliklerde toplam 39 park bulunmaktadır. Tekirdağ daaktifyeşilalanlaryetersizsayılabilecek boyuttadır.bualanlarıntamamımerkezdevekıyı bölgesindeyeralmaktadır(anonim2002).1/5000 ve 1/1000 Uygulama İmar Planı ilke kararlarına göreaçıkyeşilalanlar,planlamaalanıiçindeeğim derecesi yüksek olan alanlar, dere taşkın alanlarınınbirbölümüvesahilkesimindekijeolojik yöndensakıncalıalanlarolarakbelirlenmiştir. Tablo 1. Parklarınstandartları(Tümer1976;BakanveKonuk 1987;Türel 1988;Akdoğan1992;Önder 1997) Table1.Standartsofparks Parklar(Parks) Çocuk Bahçeleri(Playgrounds) Spor Alanları(Sportsfield) Mahalle Parkları(District Parks Semt Parkları (Neighborhood Parks) Kent Parkları(City Parks) Bölge Parkları(Regional Parks) Milli Parklar(National Parks) EtkiliHizmet Alanı(yarıçap) EffectiveService Area(radius) KullanıcılarınYaş Grubu(yaş) UsersAgeGroup (age) 200Y600m. 0 3,4 7,8 15 2km. 500 1.500m. 1.000 2.500m. 1 10km. 25 100km. Bütün Ülke(Whole Country) 7veyukarısı(7 andup) Bütünyaşlar (Allages) Bütünyaşlar (Allages) Bütünyaşlar (Allages) Bütünyaşlar (Allages) Bütünyaşlar (Allages) HizmetEttiği Nüfus(kişi) Service Population (person) Bütünkent (WholeCity) Bütünkent (WholeCity) İdealBüyüklük (da.)idealsize (da.) 8 16 40 60 3.500 5.000 20 40 15.000 30.000 160 400 Bütünkent (WholeCity) Bütünkent (WholeCity) Bütünülke (WholeCountry) 40 800 2.000 4.000 Değişken (Changeable) 99
) Araştırma; peyzaj düzenleme çalışmaları tasarım süreci kapsamında ele alınmıştır. Buna göre tasarımı yapılacak öneri park alanın belirlenmesi için; peyzaj etüdü (sürvey), çözümleme (analiz)y değerlendirme ve bireşim (sentez) çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca mevcut parklar ulaşılabilirlik, aktiviteçeşitliliği,farklıyaşgruplarınahitapetme, hermevsimkullanılabilir,güvenlivebakımlıolma gibikalitekriterlerinegöredeğerlendirilmiştir. Öneri peyzaj tasarım projesinin hazırlanmasında ise,özkanveark.(1993),yılmazveyılmaz(2000) ilekorkut(2002)denyararlanılarakpeyzajtasarım süreci5aşamadaelealınmıştır. 1.Amaçvesorunlarınbelirlenmesi 2.Durumusaptamayayönelikveritoplama(Alan araştırması(sürvey)veliteratürçalışmaları) 3.Çevreanalizi,programanaliziveişlevşeması 4.Lekediyagramı(Alanstrüktürdiyagramı) 5.Ön(Avan)proje 100 Şekil1.Çalışmaalanı Figure1.Studyarea Çalışma alanının doğal ve kültürel peyzaj özelliklerinin saptanmasında; alanda doğrudan yapılan inceleme ve gözlemlerden, alınan fotoğrafların değerlendirilmesinden, 1/5000 ölçekli Nazım ve 1/1000 Uygulama İmar Planlarından yararlanılmıştır. Alana ait 1/1000 ölçekliuygulamaimarplanlarıautocadortamına aktarılarak proje çalışmaları için altlık oluşturulmuştur. Bu planlar üzerinde yapılan çalışmalarla araştırma bölgelerinin yapısal ve bitkisel elemanları belirlenerek örnek olarak belirlenenparkiçinöneripeyzajprojesiçizilmiştir. Araştırma)Bulguları) Araştırmanın ilk aşamasında alanın tanımı ve peyzaj etüdü gerçekleştirilmiştir. İkinci aşamada analiz ve değerlendirme, son aşamada ise proje çalışmaları ve bireşim yapılmıştır. Çalışma Tekirdağ kent merkezinde yer alan parklarda yürütülmüştür.
) 101 Tekirdağ)Ziraat)Fakültesi)Dergisi) Tablo2.Kentmerkezindekiparklardabulunanbitkiler Table2.Plantsoftheparksinthecitycenter Latince Türkçe Acer)negundo)L.) DışbudakYapraklıAkçaağaç Acer)pseudoplatanus)L.) YalancıÇınarYapraklıAkçaağaç Aesculus)hippocastanum)L.) BeyazÇiçakliAtkestanesi Ailanthus)altissima)L.) KokarAğaç Amphelopsis)quinquefolia)L.) AmerikanSarmaşığı Berberis)thunbergii)) HanımTuzluğu Buddleia)davidii)Franch.)) KelebekÇalısı Buxus)sempervirens)L.) Şimşir Campsis)radicans)L.) AcemBorusu Catalpa)bignonioides)Walt.)) Katalpa Cedrus)deodora)Loud.) HimalayaSediri Cercis)sliquastrum)L.) Erguvan Chamaerops)humulis) BodurPalmiye Cotoneaster)dammeri) YayılıcıDağMuşmulası Cotoneaster)franchetti)Boiss) TibetDağMuşmulası Cupressus)arizonica)Gren.) ArizonaServisi Eleagnus)angustifolia)L. İğde Fraxinus)angustifolia)L.) SivriMeyveliDışbudak Fraxinus)excelsior)L. Dışbudak Hedera)helix)L.) OrmanSarmaşığı Hibiscus)syriacus)L.) AğaçHatmi Juglans)regia)L.) Ceviz Koelreuteria)paniculata)Laxm.) GüveyKandili Lagerstroemia)indica)L.) OyaAğacı Ligustrum)vulgare)Thunb.) Kurtbağrı Lonicera)tatarica)L.) Hanımeli Morus)alba)L.) Dut(Ak/Siyah) Morus)alba)pendula)L.) SarkıkDut(Ak/Siyah) Nerium)oleander)L.) Zakkum Pinus)brutia)Ten.) KızılÇam Pinus)pinea)L.) FıstıkÇamı Pittosporum)tobira)nana)) BodurPitosporum Platanus)orientalis)L. DoğuÇınarı Populus)sp.) Kavak Populus)alba))L.) AkKavak Prunus)avium)L.) Kiraz Prunus)serrulata)) SüsKirazı Punica)granatum))L.)) SüsNarı Pyracantha)coccinea)Roem. AteşDikeni Robinia)pseudoacacia)L.) YalancıAkasya Rosa)sp) Gül Salix)matsudana))Koide.) HelozonikSöğüt Syringa)vulgaris)L.) Leylak Thuja)orientalis)L.) DoğuMazısı Tilia)tomentosa)Moench.) Ihlamur Viburnum)tinus)L.) Kartopu Wisteria)sinensis) MorSalkım Yucca)flamentosa)L.) Avizeçiçeği Alanın)Tanımı)ve)Peyzaj)Etüdü)(Sürvey))
Araştırmanın ilk aşamasında peyzaj etüdü yapılarak, kent merkezindeki parkların var olan durumları belirlenmiştir.yapısalvebitkiselmateryalsaptanmış,dijitalmakineilefotoğraflarıçekilmiştir.tekirdağ Belediyesindeneldeedilenparklarmahallelerinegöreayrılarakölçeklipaftaüzerindeişaretlenmiştir. Tablo3.Parklarınerişilebilirlik,yaşanabilirlikveaktivitealanlarıbakımındankarşılaştırılması Table3.Comparingtheparksintermsofaccessibility,livabilityandactivityareas Erişilebilirliközellikleri Yaşanabilirlik AktiviteAlanları AccessibilityFeatures Livability ActivityAreas Aktif Doğal Toplutaşım Otopark Bakımlı Malzeme rekreasyon Alan güzergahlarına varlığı /Bakımsız uygunluğu Olanakları Varlığı yakınlık(near (Parking (Maintenance (Suitabilityof (Active (Existing thepublic lot) status) thematerial) recreation natural transportaxis) facilities) area) ParkınAdı(Nameof Parks) Pasif rekreasyon Olanakları (Passive recreation facilities) KarayollarıP Y Y Y Y Y Y Bel.Bşk.HüsnüBaşatP Y Y Y Y Y BülentEcevitParkı Y Y Y Y Y YeniçağParkı Y Y Y Y Y ŞehitGökmenYavuzP Y Y Y Y Y Y YahyaÇavuşP Y Y Y Y Y Y BulutP Y Y Y Y Y Y GençOsmanP Y Y Y Y Y Y MuhtarI.BabaP Y Y Y Y Y Y NamıkKemalP Y Y Y Y Y Bel.Bşk.ŞefikGürsoyP Y Y Y Y Y ÖzürlülerP Y İbrahimMüteferrikaP Y Y Y Y Y ErtuğrulFırkateyniP Y Y Y Y Y EvliyaÇelebiP Y Y Y Y Y Y AkşemsettinP Y Y Y Y Y Y Bel.Bşk.MahmutSümer P Y Y Y Y Y Y SeyitOnbaşıP Y Y Y Y Y Y MehmetçikP Y Y Y Y Y Y MolaP Y Y Y Y Y Y KentP Y Y Y Y Y Y BaharP Y Y Y Y Y Y ObaP Y Y Y Y Y Y SüleymanPaşaP Y Y Y Y FatihSultanMehmetP Y Y Y Y Y Y ŞehitPolisM.MetinAk Y Y Y Y Y Y BarışveÖzgürlükP YavuzSultanSelimP Y Y Y Y Y Y KanuniSultanSüleyman P Y Y Y Y Y Y ZübeydeHanımP Y Y 19.FırkaP Y ÖmerNailBucakP Y Y Y Y Y Y Bel.Bşk.İsmail ÖzdoyuranP Y Y Y Y Y Y HamdiHasırcıP Y Y Y Y Y Y MevlanaP Y Y Y Y Y Y GaffarOkanP Y Y Y Y Y BarışMançoP Y Y Y Y Y KüçükYağmurP Y Y Y Y Y Y YunusEmreP Y Y Y Y Y Y 100.YılP Y Y Y Y Y Y MuhtarRahmiUrcanP Y Y Y Y Y Y 102
) Belediyemeclisininkararınagörekentmerkezinde 52 adet park belirlenmiş ve isimlendirilmiştir. Ancak bu listede bazı okul bahçeleri de bulunmaktadır. Araştırma kapsamında okul bahçeleri park kapsamında değerlendirilmeyerek ele alınmamıştır. Tekirdağ Merkezde toplam 14 mahalle bulunmaktadır. Bu mahallelerde farklı niteliklerde toplam 39 park bulunmaktadır. Parklarda bulunan bitki türleri Tablo 2 de verilmiştir.parklarınerişilebilirlik,yaşanabilirlikve aktivite alanları bakımından karşılaştırılması ise Tablo3 deverilmiştir. Çözümleme)ve)Değerlendirme) Mevcut durumun ortaya konulmasına yönelik olarak yapılan alan araştırması (sürvey) çalışmasından sonra çözümleme (analiz) ve bireşim (sentez) aşamasına geçilmiştir. Bu aşamadabiröncekiaşamadaeldeedilenverilerin değerlendirilmesi yapılarak örnek peyzaj projesi çizilecek olan park alanı belirlemiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda 19. Fırka Parkı kullanımlar açısından eksikliklerin bulunması ve konumu nedeni ile proje alanı olarak seçilmiştir. Alan konum nedeni ile kent halkının bütününe hitap edebilecek niteliktedir. Parkın alanı 13178 m 2 iken öneri proje alanı, park sınırında yer alan sert zeminin de proje alanına dahil edilmesi ile 30275m 2 olarakseçilmiştir(şekil3). Öneri projenin hazırlanmasında, Yöntem de belirtilen Peyzaj Tasarım Aşamaları aşağıdaki sıra iledikkatealınmıştır: Amaç)ve)sorunların)belirlenmesi)) Bu aşamada, projenin amacını ve söz konusu alanın yeniden tasarımını gerektiren sorunların belirlenmesi amacıyla ilgililerle görüşülmüş, alanda incelemeler yapılmıştır. Projenin hazırlanma amacı, Tekirdağ da kent bütününe hitap edebilecek özelliklere sahip, yaya öncellikli, dinlenme, eğlenme, kültürel faaliyetlere olanak sağlayacak bir mekan oluşturmaktır. Bu amaç doğrultusunda belirlenen sorunlar aşağıda verilmiştir: Şekil3.Projealanınınsınırları Figure3.Borderofprojectarea 103
104 1. Alandaki sorunların başında çok fazla miktarda sert zeminin bulunması gelmektedir. 2. Sert zemin sadece Kiraz festivali zamanında kullanılmakta bunun dışında yılın diğer dönemlerinde atıl halde bulunmaktadır. Yılın her mevsiminde kullanıma yönelik herhangi bir işlev kazandırılmamıştır. 3. Alan araç girişine açık ve otopark olarak kullanılmaktadır.yayaönceliklibirmekan olarakdüzenlenmemiştir. 4. Alansahilkenarındayeralmasınarağmen deniz ile ilişkisi kurulmamıştır. Denizden tasarım elemanı olarak yararlanılmamıştır. 5. Suvesuyunmekandakullanımınayönelik alanda daire formunda bir süs havuzu bulunmaktadır. Ancak bu havuzda yılın çoğudönemindekirlivebakımsızdır. 6. Alanda gölge sağlayacak herhangi bir yapısal eleman bulunmamaktadır. Sahip olduğubitkiselelemanlarsınırlısayıdave birkısmıyapılanhatalıbudamalarnedeni ileformlarınıkaybetmiştir. Tablo4.19.FırkaParkındabulunanbitkiler Table4.Plantsof19FırkaPark Latince Acer)pseudoplatanus)L.) Aesculus)hippocastanum)L.) Buddleia)davidii)Franch.) Cercis)siliquastrum)L.) Chamaerops)humulis) Fraxinus)angustifolia)L.) Juglans)regia)L.) Koelreuteria)paniculata)Laxm.) Lagerstroemia)indica)L.) Lonicera)sp.) Lonicera)tatarica)L.) Morus)alba)L.) Morus)alba))pendulaL.) Pinus)pinea)L.) Populus)alba)L.) Prunus)avium)L.) 7. Alandaçeşitliyaşgruplarınınihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kullanımlara yer verilmemiştir. Sadece hazır bir çocuk oyunelemanıbulunmaktadır. Durumu)saptamaya)yönelik)veri)toplama) (Alan)araştırması)(Sürvey))ve)literatür) çalışmaları))) Bu aşamada çalışmaya ilişkin literatür taramaları yapılmış, alanın çevresiyle birlikte var olan durumunu her yönüyle ortaya koymak amacıyla, alan içinde ve çevresinde gözlem ve ölçümler yapılmış, fotoğraflar çekilmiş, ilgililerle görüşülmüştür. Park alanın etrafında atıl halde bulunan sadece Kiraz festivalinde stantların kurulduğu geniş bir sert zemin yer almaktadır. Park alanının sınırları genişletilerek atıl haldeki sert zemine bazı kullanımlar getirilerek yıl boyu kullanımını sağlamakamaçlanmaktadır.ayrıcaparkıniledeniz arasında ilişki kurulmaya çalışılmıştır. 19. Fırka ParkındayeralanbitkilerTablo4 deverilmiştir. Projenin bundan sonraki aşamasında bireşim (sentez) ve değerlendirme yapılarak örnek alana aitpeyzajtasarımprojesiçizilmiştir. Türkçe YalancıÇınarYapraklıAkçaağaç BeyazÇiçakliAtkestanesi KelebekÇalısı Erguvan BodurPalmiye SivriMeyveliDışbudak Ceviz GüveyKandili OyaAğacı Hanımeli TatarHanımeli AkDut SiyahSarkıkDut FıstıkÇamı AkKavak Kiraz
) Salix)matsudana)Koide) Viburnum)tinus)L.) Wisteria)sinensis) Bireşim)ve)Tasarımın)Hazırlanması) Çevre)Çözümlemesi,)Program)Çözümlemesi,) İşlev)Diyagramı) Bu aşamada, çevresel etkilerin alandaki kullanımlar üzerine etkileri ile alanda var olan ve olası kullanımların birbirine olan etkileri çözümlenerek,alandabelirlenmişsorunlarailişkin çözümler aranmıştır. Bunun sonucunda, ham programdayerverilenkullanımlardanhangilerine kesin olarak yer verilebileceği belirlenerek alana ilişkin gereksinim) programı hazırlanmıştır. Oluşturulan gereksinim programında yer alan elemanları işlevlerine göre gruplandırılarak program) çözülmesi) (analizi) yapılmış ve bu çözümleme doğrultusunda işlev) diyagramı hazırlanmıştır(şekil4). Leke)Diyagramı)(Alan)Strüktür)Diyagramı)) İşlevşemasındayeralanprogramelemanlarıalan içinde,birbirleriyleilişkileriveproporsiyondikkate alınarak uygun yerlere lekeler halinde ölçeksiz HelozonikSöğüt HerdemyeşilKartopu MorSalkım olarak yerleştirilmişlerdir. Diğer program elemanlarınınalaniçindedağılımınıgösterenleke diyagramı Şekil 5 de verilmiştir. Tasarım alanı, Tekirdağkentmerkezindeulaşımsorunuolmayan, yoğun kullanıma sahip, sahilde yer almaktadır. Kenthalkıtarafındanençokkullanılanmekanolan sahilde her yaş grubundan insanın dinlenmesine, eğlenmesine kısacası rekreasyonel aktivitelerde bulunmasına olanak sağlayacak bir mekan yaratılmaya çalışılmıştır. Öncelikli olarak sahilde bulunanbarışveözgürlükparkıileilişkikurularak iki mekanın birleştirilmesi ve yaya hareketliliğinin devamlılığısağlanmıştır.alanagiriş3farklıyerden sağlanmıştır. Bunlardan ilki kent merkezinden gelenleri karşılamak amacı ile verilmiştir. İkinci giriş, konut alanlarının olduğu bölümden döşemede su etkisi verecek farklı malzeme kullanımı ile denize doğru yönelme sağlanmıştır. Üçüncügirişiselimandanalanaulaşımısağlamak amacı ile verilmiştir. Bu ana kullanımların hepsi estetik ve işlevsel bitkilendirme ile desteklenerek kentin açıkyyeşil alanına katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Şekil4.Alanaaitişlevşeması 105
Figure4.FunctionDiagram Şekil5.Alanaaitlekediyagramı Ön)proje)(Avan)Proje)) Leke diyagramında lekeler halinde gösterilen kullanımların, proje üzerine ölçekli olarak aktarılması ve biçimlendirilmesiyle alana ilişkin taslakyadaönprojeanlamınagelen AvanProje" hazırlanmıştır. Alana ilişkin Avan Proje Şekil 6 de verilmiştir. Hazırlanan öneri projenin temel noktasını araç trafiğinin olmadığı, yaya öncelikli bir tasarım oluşturmuştur. Bugünkü hali ile alanda, araçlar yayaların rahat ve güvenli bir ortamda olmalarını etkilemektedirler. Bu nedenle alan araç trafiğine kapatılmıştır.barışveözgürlükparkıilebütünlüğü sağlayanaksüzerinde,yazboyukullanılanvesert zeminüzerindebulunandüzensizvedermeçatma satış birimlerinin kötü görüntülerini ortadan kaldırmaya yönelik bir mekan düzenlemesi Figure5.Conceptplan yapılmıştır. Kentin önemli etkinliklerinden olan kirazfestivalindekullanılmakamacıilesertzemin ve sahneye tasarımda yer verilmiştir. Ayrıca sahil boyuncadenizileilişkiliolarakbiryayagezintiyolu (promenad alanı), iskele ve balık restoranı tasarlanmıştır. Bunun dışında yayaların dinlenmesi için açık kapalı oturma alanları ile çocuklariçinoyunalanınayerverilmiştir.çalışma alanınındolguolmasıbitkikullanımınısınırlamıştır. Park alanının sınırlarına dahil edilen sert zemin kaya dolgu olduğu için bu alanda derin kök yapısına sahip olmayan çalılar ile yer örtücü bitkilerkullanılmasıöngörülmüştür.anacaddeile çalışma alanı arasında bulunan mevcut boylu ağaçlar ve çalıların konumları Google Earth görüntüsüiletespitedilerekkorunmuştur. ProjeninçevreileilişkisinigörebilmekiçinGoogle EarthgörüntüsüileprojeçakıştırılarakŞekil7elde edilmiştir. 106
Şekil6.19.FırkaParkıAvanProjesi Figure6.19.FırkaPreliminaryProject
Tekirdağ)Ziraat)Fakültesi)Dergisi) Çinkılıç))ve)ark.,))2014)11)(2)) Şekil7.AvanProjeningooglegörüntüsüileçakıştırılması Figure7.OverlayProjectwithgooglemaps SonuçveÖneriler SonyıllardaTekirdağkentindenetolarakgözlenen fiziksel değişim süreci, kentin görsel kimliğini olumsuz etkilemiştir. Genel olarak bakıldığında belirli bir fonksiyonun öne çıkıp kent kimliğini oluşturmadığı ve çeşitli fonksiyonların bir arada bulunduğu görülmektedir. Kent, gelişigüzel yapılanmalar ve rastgele seçilmiş donatı elemanlarıylakarmaşıkbirşehirhalinialmıştır. Özellikle Tekirdağ kent merkezinde son yıllardaki konutlaşma ve birim alana daha fazla konut inşa ederek rant elde etme isteği yapı adalarının yoğunlaşmasına açıkpyeşil alan miktarının azalmasına neden olmaktadır. Genellikle yapı adaları ve yollar arasında kalan açık alanlar, yeşil alana dönüştürülmekte; mahalle, semt ve kent bütününe hitap etmekten yoksun cep parkları oluşturulmaktadır. Kamuya ait yeşil alanların çoğunda özellikle bitkiler gelişigüzel, işlevsel ve estetikamaçlargözardıedilerekkullanılmışlardır. Bitkiseluygulamalargibiyapısaluygulamalarında peyzajtasarımilkeleriylebağdaştığısöylenemez. 2 Kent genelinde toplam 124470 m xpark alanı bulunmaktadır. Mahalle ölçeğinde en çok park 2 alanı Hürriyet Mahallesinde 39029 m dir. Hürriyet Mahallesi sınırları içerisinde yer alan 2 15314 m olan Barış ve Özgürlük Parkı Tekirdağ kentinintekbüyükparkıdır.taşımakapasitesive büyüklüğü açısından semt parkının özelliklerini 108 taşıyan bu park, göstermemektedir. kent parkı nitelikleri Genel olarak parklarının kalite kriterleri ulaşılabilirlik, aktivite çeşitliliği, farklı yaş gruplarına hitap etmesi, her mevsim kullanılabilir olması, güvenli ve bakımlı olması şeklinde sıralanabilir. Tekirdağ kent bütününe bakıldığında kalite kriterlerinin pek çoğuna uyulmadığı söylenebilir. Kent halkının rekreasyonel aktivitelerine cevap verebilecek fonksiyonlara sahip her mevsim kullanılabilecek nitelikte park bulunmamaktadır. Kentin en küçük birimi olan mahalle birimine bile hizmet edebilecek nitellikte park bulunduğu söylenemez. Kentin en büyük parkı olan Barış ve Özgürlük Parkı kullanım çeşitliliği bakımından ve yeşil alanının çok olması açısından en iyi örnek olarak değerlendirilebilir. BunundışındayineHürriyetmahallesindeyeralan SüleymanPaşaParkıdafarklıyaşgruplarınahitap edebilecek donatılara sahip olması bakımından olumlubirörnektir. Sahildeyeralanvealanolarakkentinikincibüyük 2 parkı 19. Fırka Parkıdır (13178 m ). Park kent halkının erişebileceği mesafede sahilde bulunmaktadır.parkınyapılanöneripeyzajprojesi ileatılhaldebulunansertzeminindeparksınırları 2 içine dahil edilmiş (30275 m ), her mevsim kullanılabilir bir mahalle parkı haline dönüştürülmüştür.
Kaynaklar( Akdoğan, G. 1992. Kuruçeşme Parkı. Peyzaj Mimarlığı Dergisi92:3. Anonim, 2002.Tekirdağ İli 1/5000 Nazım İmar Planı ve 1/1000 Uygulama İmar Planı ve Raporları, Tekirdağ Belediyesi,PromerPlanlama. Bakan, K., ve Konuk, G. 1987. Türkiye de Kentsel Dış Mekanların Düzenlenmesi, TÜBİTAK YAE Yayın No: U5. BedimoVRungA.L.,Mowen,A.J.andCohen,D.A.2005. The significance of parks to physical activity and public health a conceptual model. American Journal ofpreventivemedicine28(2s2):159 168). Butler, G.D. 1959. Introduction to Community Recreation. McGraw Hill Book Company, Inc., New York. Chiesura A. 2004. The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and Urban Planning 68:129 138. Grahn, P. and Stigsdotter, U.A. 2003. Landscape planningandstres.urbanfor.urbangreen.2(2003): 001 018. Oğuz, D. 1998. Kent Parkı Kavramı Yönünden Ankara Kent Parklarının Kullanım Olgusu Üzerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı anabilim Dalı, (Basılmamış). Önder, S. 1997. Konya Kenti Açık Yeşil Alan Sisteminin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj MimarlığıanabilimDalı,(Basılmamış). Özdemir A., 2009. Katılımcı kentli kimliğinin oluşumundakamusalyeşilalanlarınrolü:ankarakent parklarıörneği.süleymandemirelüniversitesiorman FakültesiDergisiSeri:A,1:144V153. SoleckiW.D.andWelchJ.M.1994.Urbanparks:green spacesorgreenwalls?landscapeandurbanplanning 32:93V106. Tanrıverdi, F. 1987. Peyzaj Mimarlığı (Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metotları. Atatürk ÜniversitesiBasımevi. Tümer,S. Rekreasyon Tesislerinin Ölçütleri. Turizm ve Tanıtma Bakanlığı, Planlama Dairesi Başkanlığı, Ankara,1976. Türel, D.G., 1988. Ankara Kenti Yeşil Alan Kullanım Etkinliklerinin Bugünkü Durum ve Yeterliliği İçin Alınması Gereken Önlemler. Doktora Tezi. A.Ü Fen BilimleriEnstitüsüPeyzajMimarlığıAnaBilimDalı. Yılmaz, H. ve S.Yılmaz, 2000. Peyzaj Mimarlığında Tasarım Süreci ve Proje Örnekleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 218, 106s. Korkut, A.B., 2002. Peyzaj Mimarlığı. Hasad Yayıncılık, İstanbul,167s. Özkan, B., E.Küçükerbaş, A. Kaplan, ve N. Aslan, 1993. ÜlkemizdePeyzajDüzenlemeÇalışmalarındaTasarım Süreci Açısından Gözlenen Sorunların Bademler Mahmut Türkmenoğlu Parkı Örneğinde Çözüm OlanaklarıÜzerindeAraştırmalar.E.Ü.ZiraatFakültesi PeyzajMimarlığıBölümü,Bornova,29s. ( 109