Tekirdağ&Ziraat&Fakültesi&Dergisi&

Transkript

1 NamıkKemalÜniversitesi ISSN:1302*7050 TekirdağZiraatFakültesiDergisi JournalofTekirdagAgriculturalFaculty AnInternationalJournalofallSubjectsofAgriculture Cilt/Volume:10Sayı/Number:2Yıl/Year:2013

2 Sahibi/Owner NamıkKemalÜniversitesiZiraatFakültesiAdına OnBehalfofNamıkKemalUniversityAgriculturalFaculty Prof.Dr.AhmetİSTANBULLUOĞLU Dekan/Dean EditörlerKurulu/EditorialBoard Başkan/EditorinChief Prof.Dr.SelçukALBUT ZiraatFakültesiBiyosistemMühendisliğiBölümü DepartmentBiosystemEngineering,AgriculturalFaculty Üyeler/Members Prof.Dr.M.İhsanSOYSAL Zootekni/AnimalScience Prof.Dr.BülentEKER BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Prof.Dr.ServetVARIŞ BahçeBitkileri/Horticulture Prof.Dr.TemelGENÇTAN TarlaBitkileri/FieldCrops Prof.Dr.MüjganKIVAN BitkiKoruma/PlantProtection Prof.Dr.AydınADİLOĞLU ToprakBilimiveBitkiBesleme/SoilScienceandPlantNutrition Prof.Dr.FatihKONUKCU BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Prof.Dr.SezenARAT TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Doç.Dr.ÖmerAZABAĞAOĞLU TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics Doç.Dr.MustafaMİRİK BitkiKoruma/PlantProtection Doç.Dr.ÜmitGEÇGEL GıdaMühendisliği/FoodEngineering Yrd.Doç.Dr.DevrimOSKAY TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Yrd.Doç.Dr.HarunHURMA TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics Yrd.Doç.Dr.M.RecaiDURGUT BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering İndeksler/Indexingandabstracting CABItarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/IncludedinCABI DOAJtarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/Includedin DOAJ EBSCOtarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/Includedin EBSCO FAOAGRISVeriTabanındaİndekslenmektedir/IndexedbyFAO AGRISDatabase INDEXCOPERNICUStarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/ IncludedinINDEXCOPERNICUS TUBİTAK]ULAKBİMTarım,VeterinerveBiyolojiBilimleriVeri TabanıTVBBVT)Tarafındantaranmaktadır/IndexedbyTUBİTAK] ULAKBİMAgriculture,VeterinaryandBiologicalSciencesDatabase YazışmaAdresi/CorrespondingAddress TekirdağZiraatFakültesiDergisiNKÜZiraatFakültesi59030TEKİRDAĞ E*mail: Webadresi: Tel: ISSN:

3 DanışmanlarKurulu/AdvisoryBoard BahçeBitkileri/Horticulture Prof.Dr.KazımABAK ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.Y.SabitAĞAOĞLU AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.JimHANCOCK MichiganStateUniv.USA Prof.Dr.MustafaPEKMEZCİ AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya BitkiKoruma/PlantProtection Prof.Dr.MithatDOĞANLAR MustafaKemalÜniv.ZiraatFak.Hatay Prof.Dr.TimurDÖKEN AdnanMenderesÜniv.ZiraatFak.Aydın Prof.Dr.IvankaLECHAVA AgriculturalUniv.Plovdiv*Bulgaria Dr.EmilPOCSAI PlantProtectionSoilCons.ServiceVelence*Hungary GıdaMühendisliği/FoodEngineering Prof.Dr.YaşarHIŞIL EgeÜniv.MühendislikFak.İzmir Prof.Dr.FevziKELEŞ AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Prof.Dr.AtillaYETİŞEMİYEN AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.ZhelyazkoSIMOV UniversityofFoodTechnologiesBulgaria TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Prof.Dr.HakanTURHAN ÇanakkaleOnsekizMartÜniv.ZiraatFak.Çanakkale Prof.Dr.KhalidMahmoodKHAWAR AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.MehmetKURAN OndokuzMayısÜniv.ZiraatFak.Samsun Doç.Dr.TuğrulGİRAY UniversityofPuertoRico.USA Doç.Dr.KemalKARABAĞ AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya Doç.Dr.MehmetAliKAYIŞ SelçukÜniv.ZiraatFak.Konya TarlaBitkileri/FieldCrops Prof.Dr.EsvetAÇIKGÖZ UludağÜniv.ZiraatFak.Bursa Prof.Dr.ÖzerKOLSARICI AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Dr.NurettinTAHSİN Agric.Univ.PlovdivBulgaria Prof.Dr.MuratÖZGEN AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Doç.Dr.ChristinaYANCHEVA Agric.Univ.PlovdivBulgaria TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics Prof.Dr.FarukEMEKSİZ ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.HasanVURAL UludağÜniv.ZiraatFak.Bursa Prof.Dr.GamzeSANER EgeÜniv.ZiraatFak.İzmir Dr.AlbertoPOMBO ElColegiodelaFronteraNorte,Meksika TarımMakineleri/AgriculturalMachinery Prof.Dr.ThefanisGEMTOS AristotleUniv.Greece Prof.Dr.SimonBLACKMORE TheRoyalVet.Agr.Univ.Denmark Prof.Dr.HamdiBİLGEN EgeÜniv.ZiraatFak.İzmir Prof.Dr.AliİhsanACAR AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara TarımsalYapılarveSulama/FarmStructuresandIrrigation Prof.Dr.ÖmerANAPALI AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Prof.Dr.ChristosBABAJIMOPOULOS AristotleUniv.Greece Dr.ArieNADLER MinistryAgr.AROIsrael Toprak/SoilScience Prof.Dr.SaitGEZGİN SelçukÜniv.ZiraatFak.Konya Prof.Dr.SelimKAPUR ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.MetinTURAN AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Doç.Dr.PasgualeSTEDUTO FAOWaterDivisionItaly Zootekni/AnimalScience Prof.Dr.AndreasGEORGOIDUS AristotleUniv.Greece Prof.Dr.IgnacyMISZTAL BreedingandGeneticsUniversityofGeorgiaUSA Prof.Dr.KristaqKUME CenterforAgriculturalTechnologyTransferAlbania Dr.BrianKINGHORN TheIns.ofGeneticsandBioinf.Univ.ofNewEnglandAustralia Prof.Dr.IvanSTANKOV TrakiaUniv.Dept.OfAnimalSci.Bulgaria Prof.Dr.NihatÖZEN AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya Prof.Dr.JozsefRATKY Res.Ins.AnimalBreed.andNut.Hungary Prof.Dr.NaciTÜZEMEN AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum

4 Tekirdağ)Ziraat)Fakültesi)Dergisi)/)2013)102) İÇİNDEKİLER/CONTENTS T.Aktas,H.H.Orak,F.HasturkSahin,N.Ekinci EffectsofDifferentDryingMethodsonDryingKineticsandColorParametersofStrawberryTreeArbutusunedo L.)Fruit FarklıKurutmaMetodlarınınKocayemişMeyvesininArbutusunedoL.)KurumaKinetikleriveRenkParametreleri ÜzerineEtkileri... 1*12 O.O.Özer,U.İlkdoğan Box]JenkinsModeliYardımıylaDünyaPamukFiyatınınTahmini TheWorldCottonPriceForecastingByUsingBox*JenkinsModel... 13*20 B.C.Bilgili ÇankırıKentiKamusalYeşilAlanlarınınYeterliliğininUlaşılabilirlikYönündenDeğerlendirilmesi EvaluationofPublicGreenAreasAdequacyintheCityofÇankırıforAccessibility... 21*25 S.Selvi,A.Dağdelen,S.Kara KazdağlarındanBalıkesir]Edremit)ToplananveÇayOlarakTüketilenTıbbiveAromatikBitkiler MedicinalandAromaticPlantsConsumedAsHerbalTeaAndCollectedFromIdaMountainsBalıkesir*Edremit)... 26*33 P.Ö.Kurt,K.Yağdı BazıİleriEkmeklikBuğdayTriticumAestivumL.)HatlarınınBursaKoşullarındaKaliteÖzellikleriYönünden PerformansınınAraştırılması InvestigatıonofQualityTraitsPerformanceofSomeAdvancedBreadWheatTriticumAestivumL.)LinesUnderin BursaConditions... 34*43 A.Balkan,T.Gençtan EkmeklikBuğdaydaTriticumAestivumL.)OsmotikStresinÇimlenmeVeErkenFideGelişimiÜzerineEtkisi EffectOfOsmoticStressOnGerminatıonAndEarlySeedlingGrowthinBreadWheatTriticumAestivumL.)... 44*52 M.F.Baran,B.Akbayrak TarımMakineleriHibeProgramınınKırklareliİlininMekanizasyonGelişimineEtkisi TheEffectofAgriculturalMachineryGrantProgramonMechanizationDevelopmentinKırklareli... 53*57 Ş.Doğan,İ.Aytekin,S.Boztepe AnadoluMerinosuKoyunlarındaMemeTipleriİleMemeÖzellikleri,SütVerimiVeBileşenleriArasındakiİlişkiler TheRelationshipsBetweenUdderTypesAndUdderCharacteristics,MilkYieldAndComponentsinAnatolianMerino Sheep... 58*69 A.İstanbulluoğlu,M.C.Bağdatlı,C.Arslan KaramenderesHavzasıTopraklarındaBazıAğırMetallerinCr,Ni,Pb)KirliliğininAraştırılması ToEvaluatedWithTrendAnalysisOfLong*AnnualRainfall:Tekirdag*CorluDistrictApplication... 70*77 A.A.Okur,H.E.Şamlı EffectsofStorageTimeAndTemperatureonEggQualityParametersandElectricalConductivitiesofEggs DepolamaSüresiveSıcaklığınınYumurtaKaliteParametreleriveElektrikİletkenliğiÜzerineEtkileri... 78*82 Ö.Karabulut,K.Bellitürk FarklıMagnezyumKaynaklarınınAsitTopraklardaYetiştirilenMısırBitkisininPotasyum]Kalsiyum]Magnezyum İçeriğineEtkisi TheEffectOfDifferentMagnesiumSourcesOnPotassium*Calsium*MagnesiumContentsOfAMaizePlantWhichis GrowninAcidSoils... 83*91 N.Y.Delice,O.Guneser,Y.K.Yuceer ConsumerExpectationandPreferenceofEzineCheese EzinePeynirindeTüketiciTercihiveBeklentisi... 92*103 S.Altıkat,A.Çelik ToprakYüzeyPürüzlülüğüÖlçümYöntemlerininKarşılaştırılması ComparativeofMeasurementMethodsOfSoilSurfaceRoughness *109

5 Bilgili,))2013)10)2)) Çankırı'Kenti'Kamusal'Yeşil'Alanlarının'Yeterliliğinin'Ulaşılabilirlik'Yönünden' Değerlendirilmesi' B.C.'Bilgili' ÇankırıKaratekinÜniversitesiOrmanFakültesiPeyzajMimarlığıBölümü18200Çankırı Kentsel yeşil alanlar ve bu alanların önemli bir bölümünü oluşturan kamusal yeşil alanlar, kentlerin rekreasyonel faaliyetleri için önemli alanlardır. Kamusal yeşil alan standardı 3194 Sayılı İmar Kanunu nun Plan Yapımına Ait EsaslaraDairYönetmeliği ndekişibaşı10m 2 aktifyeşilalanolarakbelirlenmiştir.ilgiliyönetmeliktekamusalyeşil alanlarınyeterliliğidemografikyapıyabağlıolaraktanımlanmaktadır.yeşilalanlarınkişibaşınadüşenm 2 olarakifade edilmesi bu alanların kullanılabilirliğine ilişkin değerlendirmelerin yapılmasına olanak sağlamamaktadır. Kent halkının rekreasyonel ihtiyaçlarını karşılayan kamusal yeşil alanların değerlendirilmesinde ulaşılabilirlik önemli bir kriterdir. Bu araştırmada Çankırı kenti kamusal yeşil alanlarının yeterliliği hem ilgili kanunda belirtilen standartlar çerçevesinde hem de ulaşılabilirlik açısından değerlendirilmiştir. Kentin yeşil alanları kanun kapsamında belirtilen standartları sağlarken, ulaşılabilirlik açısından standartları sağlamadığı görülmüştür. İdeal ulaşılabilirlik sınırları içerisinde, mevcut kamusal yeşil alanlara kentin % 20 i ulaşabilmektedir. İmar planında öngörülen kamusal yeşil alanlarilebuoran%75 eçıkmaktadır. Anahtar'Kelimeler:Çankırı,yeşilalan,park Evaluation'of'Public'Green'Areas'Adequacy'in'the'City'of'Çankırı'for' Accessibility' Publicgreenareaswhicharesignificantpartsofurbangreenareasareimportantforurbanrecreationalactivities. Thepublicgreenareastandardisdeterminedas10m²percapitaasintheCityPlanningLawNo.3194.Adequacyof publicgreenareasisdefinedinthespecifiedlawaccordingtothedemographicstructure.definitionofgreenareas aspercapitaallowsevaluatingthespatialuseoftheseareas.accessibilityisanimportantfactorinevaluationof public green areas which meet the recreational demands of the urban people. In this study, adequacy of public green areas in Çankırı is evaluated with regard to both standards specified in the law and accessibility. The city meetsthelegalstandards,however,doesnotmeettheaccessibilitystandards.80percentofthecitypeoplecannot accessthecurrentpublicgreenareaswithintheidealaccessibilityboundaries.publicgreenareaspredictedwithin thecitydevelopmentplanwillbeaccessibleby75percentofthecitypeople. Key'Words:Çankırı,greenarea,park Giriş' Kentsel yeşil alanlar; doğal ya da doğala yakın ekosistemlerin insan etkisiyle kentsel mekânlara dönüştürülmesinebağlıolarakortayaçıkançevre sorunlarını azaltan ve kent ile doğa arasındaki köprüyü sağlayan kentsel mekânlardır. Bu kapsamda kentsel yeşil alanlar, kentleri çevreleyen doğal ya da doğala yakın alanların toplumun rekreasyonel ihtiyaçlarına göre şekillenmesidir.kentselyeşilalanlar;havakalitesi, sıcaklık ve gürültünün azaltılması gibi ekolojik Bilgili,2009)etkileriolmaklabirlikteözelliklekent insanın rekreasyonel ihtiyaçları temelinde tesis edilmektedir. Rekreasyonel ihtiyaçlar için kullanılan kentsel yeşil alanlar; kamusal yeşil alanlar,kurumsalyeşilalanlarveözelyeşilalanlar olarakhizmetvermektedir.bualanlardanyalnızca kamusal yeşil alanlar toplumun bütün bireyleri tarafındanrekreasyonelihtiyaçlarıkarşılamakiçin kullanılabilmektedir. Kamusal yeşil alanlar 3194 Sayılı İmar Kanunu nun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliği nin 3. Maddesinin 7 bendinde; Sosyalaltyapı olaraktanımlanmıştır. Sosyal alt yapı: Sağlıklı bir çevre meydana getirmek amacı ile yapılması gereken eğitim, sağlık,dini,kültürelveidariyapılarilepark,çocuk bahçelerigibiyeşilalanlaraverilengenelisimdir. Aynıveyönetmeliğin3.Maddesinin8.bendinde, Aktif yeşil alan: Park, çocuk bahçesi ve oyun alanları olarak ayrılan sahalardır tanımlaması yapılmıştır. Adı geçen kanun ve yönetmeliğin 16 Maddesinde ise sosyal ve teknik donatı alanlarında EKk1 deki tabloda belirtilen asgari standartlara uyulur. tanımlaması yapılmıştır. Dolayısıyla EKk1 tablosunda belirtilen Kentsel, 21

6 SosyalveTeknikAltYapıstandartlarındabelirtilen 10 m 2 / kişi aktif yeşil alan miktarını belirtmektedir. Bu kapsamda aktif yeşil alan miktarınıbelirlemedepark,çocukbahçesiveoyun alanlarınınalansaltoplamınıntoplamkişisayısına bölünmesiyle elde edilen değer olmalıdır. İlgili kanun ve yönetmelikle kişi başına düşmesi gereken yeşil alan miktarı ile bu miktarın hesaplanmasında kullanılacak yeşil alan tipleri belirtilmiştir. Yeşil alanların kişi başına düşen m 2 olarak ifade edilmesi kamusal yeşil alanların rekreasyonel kullanımı için önemli kriterlerden olan yer seçimi ve ulaşılabilirlik gibi birçok göstergenin göz ardı edilmesine neden olmuştur Bilgili ve ark. 2011). Ulaşılabilirlik kent insanının rekreasyonel ihtiyaçlarını karşılayan kamusal yeşil alanların değerlendirilmesinde önemli bir kriterdir İnan, 2008).Yeşilalanlarınkentgenelindeulaşılabilirlik mesafesi içerisinde dengeli bir şekilde dağılması, rekreasyonel ihtiyaçların sağlanması ile yakından ilişkilidir. Farklı büyüklük ve rekreasyonel aktiviteye sahip yeşil alanların, hizmet ettikleri kentbiriminebağlıolarakulaşılabilirlikstandartları değişmektedir. Ulaşılabilirlik; toplum hayatına tam katılımda mekâna ulaşmak ve mekanı kullanabilmek için önemli bir gösterge olup, toplumun bütün bireylerinin mekandan bağımsız ve eşit olarak faydalanma hakkıdır. Bu kapsamda ulaşılabilirlik; fiziksel çevre ulaşım mekana ve burada sunulan hizmetlere) ile bilgi ve mesaja ulaşım olarak iki temel başlık altında değerlendirilmektedir Anonim,2010). Günümüzde plancılar mahalle düzeyindeki temel hizmetlerden yararlanmada ulaşılabilirliği önemli Bilgili,))2013)10)2)) bir kriter olarak ele almaktadır. Bu kapsamda ulaşılabilirlik hem aktiviteye hem de ulaşım aracına bağlı olarak değişebilmektedir. Aktivitelerin mekânsal gelişimi ve kalitesi ulaşılabilirlik için önemli bir kriterdir Handy ve Clifton,2001). Buradanhareketlebuçalışmada,mevcutkamusal yeşil alanlar ile imar planında ön görülen potansiyel kamusal yeşil alanların ulaşılabilirlik kriteri bakımından yeterlilikleri ortaya konulmuştur. Kentin ilgili kanun çerçevesinde planlanan,kişibaşınadüşenm 2 olarakyaklaşımına dayanan yöntemin, kamusal yeşil alanlarının kullanımında önemli bir kriter olan ulaşılabilirlik sağlamadakibaşarısıdeğerlendirilmiştir. Materyal've'yöntem' Materyal Çalışma alanı olarak seçilen Çankırı ili, Orta Anadolu'nun kuzeyinde, Kızılırmak ile Batı Karadeniz ana havzaları arasında 40 30' ve 41º kuzeyenlemleriile32 30've34ºdoğuboylamları arasında yer almaktadır Anonim, 2012). Bu araştırmanın materyalini yaklaşık 205 ha. lık bir mücavir alana sahip kentin kamusal yeşil alanları oluşturmaktadırşekil1). Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ADNKS) verilerine göre 2009 yılı itibarıyla il merkezi nüfusu kişidir. İl merkezindeki nüfusun cinsiyete göre dağılımına bakıldığında erkek nüfusunun 35060, kadın nüfusunun kişi ile dengeli bir şekilde dağıldığıgörülmektedirtüik,2012). Şekil1.Araştırmaalanınkonumu Figure1.Locationoftheresearcharea 22

7 Çizelge1.Çankırıkentikamusalyeşilalanları Table1.PublicgreenspacesinÇankırıcity Parkınadı Nameofpark Parkınalanı Areaofpark m 2 Parkınadı Nameofpark Bilgili,))2013)10)2)) Parkınalanı Areaofpark m 2 AlparslanTürkeşParkı 3755 KenbağParkı 7931 BarışMançoParkı 78 SaitÜçokParkı 669 BüyükOtelParkı 517 SarıBabaParkı 637 DevecilerParkı 2103 ŞehirKoruluğu ErgenekonParkı 1219 TekçamParkı 1650 FilizParkı 2686 YunusEmreParkı 1311 KaratekinParkı yılCumhuriyetParkı 9552 Kentin rekreasyonel faaliyetler için tasarlanan mevcutkamusalyeşilalanlarınaaitbilgilerçizelge 1)verilmiştir. Yöntem' Farklı kamusal yeşil alanlar için ulaşılabilirlik sınırlarının belirlenmesi amacıyla literatür taraması yapılmış, mevcut parklar için ulaşılabilirlik mesafeleri irdelenmiştir. Bu kapsamda, kamusal yeşil alanların alansal büyüklüğüne bağlı ulaşılabilirlik mesafeleri, Bilgili 2001) ve Polat 2001) in çalışmalarında verdiği standartlar temelinde değerlendirilmiştir Çizelge 2). Literatür taramasına bağlı olarak kentin mevcut kamusal yeşil alanlarının ulaşılabilirlik mesafeleri Çizelge2.KamusalYeşilAlanStandartlarıBilgili2001,Polat2001) Table2.Standardsofpublicgreenspace Parklar Park ÇocukBahçeleri Childpark' MahalleParkları Neighborhood park' SemtParkları Communitypark' KentParkları Citypark' BölgeParkları Regionalpark' MilliParklar Nationalpark' EtkiliHizmet Alanı Servicearea Yarıçap) Kullanıcıların YaşGrubu AgeGroupof users Yaş) alansal büyüklüklerine bağlı olarak belirlenmiştir. Her bir kamusal yeşil alanın ulaşılabilirlik mesafelericoğrafibilgisistemiyazılımıarcmap10 programı kullanılarak tanımlanmıştır. Bu mesafelere göre her bir kamusal yeşil alanın konumuna bağlı olarak ulaşılabilirlik buffer) sınırlarıbelirlenmiştir. Ulaşılabilirlik analizinde kullanılan kentin kamusal yeşilalanvarlığınailişkinverilerçankırıbelediyesi İmar Müdürlüğünün sayısal haritalarından elde edilmiştir. Rekreasyonel faaliyetler için tasarlanmışmevcutkamusalyeşilalanlarıngüncel durumu ise Çankırı Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü yetkililerin yardımıyla İmar planları üzerindentespitedilmiştir. KişiBaşına Büyüklük SizeofPerPerson Alan/1000Kişi) Hizmet EttiğiNüfus ServiceRep Population Kişi) İdeal Büyüklük Desirable size da) 200k600m 0k3,4k7,8k15 4 8k16' 500k1.500m 1.000k 2.500m 1k10km 25k100km BütünÜlke Bütünyaşlar Allages Bütünyaşlar Allages Bütünyaşlar Allages Bütünyaşlar Allages Bütünyaşlar Allages 8k k k40' 10k k k400' 80 Bütünkent 40k800' Entirecity 750k 2.000k4.000' Değişken Bütünülke Variable' Variable Whole country 23

8 Mevcutkamusalyeşilalanlarileimarplanındaön görülen kamusal yeşil alanların ulaşılabilirlik durumusaptanmıştır. Diğeryandan3194sayılıimarkanunkapsamında kentinin kamusal yeşil alan miktarı ArcMap 10 programı kullanılarak hesaplanmıştır. Kanunla öngörülen kamusal yeşil alan miktarının, ulaşılabilirlik kriterini sağlayabilme durumu karşılaştırılmıştır. Bulgular've'Tartışma' 3194 sayılı imar kanun kapsamında kentin sahip olması gereken kamusal yeşil alan miktarı 69 ha. dır. Halihazırdaki rekreasyonel faaliyetler için kullanılankamusalyeşilalanlarınıntoplamise6.6 ha. dır. Bu alanın 2.8 ha. lık bölümünü şehir koruluğu oluşturmaktadır. Şehir koruluğu, barındırdığı bitki materyali ile önemli bir rekreasyonel potansiyele sahip olup herhangi bir düzenlemeyapılmamıştır. Mevcut rekreasyonel faaliyetler için kullanılan kamusal yeşil alan miktarı olması gereken standartlarınçokaltındabirbüyüklüğesahiptir. Kentin imar planın da ise 670 adet toplam 175 ha.) kamusal yeşil alan öngörülmüş olup, hali hazırda rekreasyonel faaliyetler için düzenlenen kamusal yeşil alan sayısı 14 dür. Nüfus verilerine bağlı olarak imar planında tanımlanan kamusal yeşilalanihtiyacı,ilgilikanunundaöngörülenkişi başıyeşilalanmiktarınyaklaşık2.5katıdır.ancak imar planında öngörülen 670 adet kamusal yeşil alanların 626 adedi 0.8 ha. altında bir alansal Bilgili,))2013)10)2)) büyüklüğesahiptir. 3194SayılıİmarKanunu nun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliği nin 3.Maddesinin8.bendinde, Aktifyeşilalan:Park, çocuk bahçesi ve oyun alanları olarak ayrılan sahalardır tanımlaması yapılırken bu alanlar için asgari bir alansal büyüklük tanımı yapılmamıştır. Bu nedenle kamusal yeşil alanların kişi başına düşen m 2 olarak ifade edilmesinde hesaplama kullanılan alansal büyüklük 9 m 2 ye kadar düşmektedir. Ulaşılabilirlik analizi için mevcut kamusal yeşil alanlar; çocuk bahçesi ve mahalle parkı olmak üzere iki grupta, imar planında ön görülen kamusal yeşil alanlar üç grupta sınıflandırılmıştır. Alansal büyüklüğü Çizelge 2 de belirtilen çocuk bahçesistandartdeğerininaltındaolanalanlariçin ulaşılabilirlikanaliziyapılmamıştır. Yapılan ulaşılabilirlik analizi sonucunda, 204 ha. mücavir alana sahip olan kentin 40ha. lık bir kısmında yaşayanlar kamusal yeşil alanlara ideal ulaşılabilirlik sınırları içerinde ulaşabilmektedir Şekil 2). İmar planında öngörülen kamusal yeşil alanlarındağılımınagöreisekentin155ha.lıkbir kısmında yaşayanlar kamusal yeşil alanlara ideal ulaşılabilirlik sınırları içerinde ulaşabilmektedir Şekil 2). İmar planında öngörülen kamusal yeşil alanların tamamı rekreasyonel faaliyetler için düzenlense bile kentin 49 ha. lık kısmında yaşayanların kamusal yeşil alanlara ideal ulaşılabilirlik sınırları içerinde ulaşımı mümkün olamayacaktır. Şekil2.ÇankırıİliKamusalYeşilAlanlarınUlaşılabilirlikDurumu Figure2.AccessibilitymapofpublicgreenspaceinÇankırıcity 24

9 Sonuç' Çankırı kenti kamusal yeşil alanları ulaşılabilirlik kriterine bağlı olarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmekentinrekreasyonelfaaliyetleriiçin kullanılan mevcut kamusal yeşil alanları ile imar planındaöngörülenkamusalyeşilalanlarıayrıayrı ele alınmış ve karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, rekreasyonel faaliyetler için tesis edilenmevcutkamusalyeşilalanvarlığınınkentin %80 nin ihtiyacını karşılamadığı saptanmıştır. Kentinimarplanındaöngörülenkamusalyeşilalan varlığı, 3194 sayılı imar kanununda belirtilen standardın yaklaşık 2.5 katıdır. Ancak kişi başına düşen kamusal yeşil alanların m 2 olarak ifade edilmesi ve kamusal yeşil alan büyüklüğü için asgari bir alansal büyüklük tanımlaması yapılmaması nedeniyle hesaplamada kullanılan alansal büyüklük 9 m 2 ye kadar düşmektedir. Bu da rekreasyonel olarak düzenlenemeyecek büyüklükteki alanların kamusal yeşil alan olarak tanımlanmasınayolaçmıştır. Toplamda98ha.biralansalbüyüklüğesahip626 adetkamusalyeşilalanındahabüyükparçalar halindeorganizasyonukentinkamusalyeşilalan ihtiyacınıönemliölçüdeçözebilmepotansiyeline Kaynaklar' Anonim, T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. Ulaşılabilirlik Stratejisi ve Ulusal Eylem Planı 2010k LISMALAR/ULASILABILIRLIK_STRATEJISI_VE_ULUSAL_ EYLEM_PLANI/UlasilabilirlikUlusalEylemPlani.pdf, [Ulaşım ]. Anonim, Çankırı Belediyesi. [Ulaşım ]. Bilgili,B.C.,2001.TarihiAntakyaparkınınrekreasyonel alan kullanım yönünden değerlendirilmesi ve geliştirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Peyzaj MimarlığıAnabilimDalı.YüksekLisansTezi:137 Bilgili, B.C. ve Gökyer, E. Urban Green Space System Planning.LandscapePlanning.PublishedbyinTech Bilgili, B.C., Ankara Kenti Yeşil Al anlarının Kent Ekosistemine Olan Etkilerinin Bazı Ekolojik Göstergeler Çerçevesinde Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri EnstitüsüPeyzajMimarlığıAnabilimDalıDoktoraTezi, s165 Bilgili,))2013)10)2)) sahiptir.ancakmevcutimarplanındaöngörülen kamusalyeşilalanlar,parçalıbiryapıdaolup aralarındaorganikbirbağdabulunmamaktadır. Bu bağlamda kent, ilgili kanunla belirlenen standart değerleri geçmekte ancak rekreasyon ihtiyacını karşılamakta yetersiz kalmaktadır. Çok yönlüveçokboyutluolankentselyeşilalanlarıtek bir standart üzerinden değerlendirmek bugünkü kentlerimizde olduğu gibi standartları sağlayan ancak rekreasyonel açıdan kullanılamayan kamusal yeşil alan parçacıklarının oluşmasına yol açmaktadır. Yeşil alanların kent genelinde ulaşılabilirlik mesafesi içerisinde dengeli bir şekilde dağılması, rekreasyonel ihtiyaçların sağlaması ile yakından ilişkilidir. Farklı büyüklük ve rekreasyonel aktiviteye sahip yeşil alanların, hizmet ettikleri kentbiriminebağlıolarakulaşılabilirlikstandartları değişmektedir. Kent ve doğa arasındaki ekolojik süreçlerin etkileşimini sağlayabilecek özellikte yeşilalanlarınoluşturulmasıgerekmektedirbilgili vegökyer2012). Bu kapsam da kentsel yeşil alanlar ve bileşenlerinin bir sistem içerisinde, doğal ve kültürelpeyzajbileşenleridikkatealınarakyapılan planlamaçalışmalarıilemümkünolabilecektir. Bilgili, C.B, Çığ, A. Şahin, K., 2011.Van Kenti Kamusal YeşilAlanlarınınYeterliliğininUlaşılabilirlikYönünden Değerlendirilmesi.YYÜTarBilDerg.212):98k103 Handy, S.L. and Clifton, K.J., Evaluating neighborhood accessibility: Possibilities and practicalities.journaloftransportationandstatistics, 42/3):67k78. İnan, Z., Kentsel Açık Alanların Kullanıcı Gereksinimlerine Göre Tasarımı. Artvin Çoruh Üniversitesi,OrmanFakültesiDergisi,91k2):12k23 Polat,A.T.,2001.KentparkıkavramıveKonyakentiiçin birkentparkıörneği.selçuküniversitesifenbilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Yüksek LisansTezi:68. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. 25