SİNİR SİSTEMİ BEYİN Belirli alanlar belirli davranış ve özelliklerden sorumlu. 3 kısım Arka beyin (oksipital lob) Orta beyin (parietal ve temporal lob) Ön beyin (frontal lob)
Arka Beyin Medulla Omuriliğin beyne bağlandığı bölge kalp atışı, nefes, kan basıncı Serebellum (beyincik) Kan faaliyetleri, denge Pons (köprü) Beyinciğin iki yanı arasındaki ilişkiyi kurar.
Orta Beyin Beyin Sapı - Omuriliğin beyne giren ve evrimsel olarak en eski bölümdür. İşlevi: Otomatik refleks ve hareketler Retiküler Aktivasyon Sistemi - Beynin her üç yapısı ile ilişkilidir. İşlevi: Uyarılma ve dikkat derecesini ayarlamak
Ön Beyin Talamus Duyu organları, beyin kabuğu ilişkisini sağlar. Hipotalamus Küçük bir bölgedir. (Buradaki hipofiz bezi diğer bezleri kontrol eder.) Heyecan, arzular, cinsel davranış, yeme içme, beden sıcaklığı, saldırganlık Limbik Sistem Saldırma - Kaçma Bir kısmı kızgınlığı, diğer bir kısmı korkuyu arttırır. Bellekle de ilişkisi vardır.
Limbik sistem
Ön Beyin Serebrum: Beyin sapını örten kısımdır. Beyin büyüdükçe katlanmıştır. Her iki küreyi ayıran derin oluk bulunur. Korpus kollosum Beyin kabuğu Her bir yarı küre dört loba ayrılır. 1- Frontal (Alın) 2- Perietal (Çeper) Merkez Oluk 3- Oksipital (Ense) 4- Temporal (Şakak)- Alın ve çeperde yanlamasına oluk
Beyin Kabuğu ve Duyu Alanları Görme Oksipital lob (Ense ) İşitme Yanlamasına oluk Beden Duyumları Merkez oluk boyunca çeper lobu (dokunma, sıcak - soğuk, beden hareketleri)
Dört beyin lobu ve duyu-motor alanları ÖN Birincil motor alan Merkez oluk Birincil beden-duyu alanı ARKA Yan oluk Birincil görsel alan Birincil işitsel alan
Beyin Kabuğu ve Hareket Beden Hareketleri Merkez oluğu boyunca frontol lob
Motor Korteks ve beden-duyu korteksi
Beyin Kabuğu ve Öğrenme, Düşünme, Algılama, Bellek Duyusal ve motor korteks dışında kalan tüm alan Bağlantı Kurucu Korteks (kabuk) olarak tanımlanır.
Beyin yarımkürelerinin işlevleri SOL Yarımküre Ardışık analiz: enformasyonu sistematik, mantıklı yorumlama ve üretme: dil, matematik, soyutlama ve akıl yürütme. Belleği bir dile göre depolama. SAĞ yarımküre Bütüncül işlevde bulunma: Kişinin çevresinin bütüncül resmini oluşturmak için çok duyumlu verileri işleme. Görsel-uzamsal beceriler. Dans etme ve jimnastik gibi bütüncül işlevler buradan kontrol edilir. Bellek işitsel, görsel, uzamsal nitelikte depolanır.
Çevresel Sinir sistemi Somatik Bölüm Aynı Sinir Demeti Getirici nöronlar Hasar Duyumda azalma bozulma Götürücü nöronlar Hasar Felç
Çevresel Sinir sistemi Otonom Bölüm İç Salgı Bezleri Düz Kaslar (Damar, mide, bağırsak, iç organlar) Kalp Beynin denetiminden bağımsız çalışabilir.
Çevresel Sinir sistemi Otonom Bölümde iç organların çalışmasını belirleyen 2 sistem vardır: Sempatik Hızlandırır örn: Tehlike anında Para sempatik Yavaşlatır örn: Sindirim, uyku sırasında
Gözbebekleri büyür Gözbebekleri kısılır Nabız yükselir Nabız yavaşlar Solunum hızlanır Solunum yavaşlar Sindirim yavaşlar Sindirim uyarılır Eller terler Eller kurur
Beyin Araştırma Teknikleri Belli bölgeleri çıkarmak, tahrip etmek (ameliyat, yakma) Kimyasal (etkisi uzun) Elektriksel uyarı vermek (etkisi kısa) Beynin ürettiği elektrik dalgalarını ölçmek (EEG)
İç salgı bezleri
İç salgı bezleri Kanallı bezler Salya, gözyaşı, ter salgılar. Kanalsız bezler Hormon salgılar.
Endokrin Bezler
Hipofiz (pituiter) Bezi Yeri: Hipotalamus İşlevi: Çok sayıda hormon üreterek bazı dokuları ve diğer iç salgı bezlerinin salgılarını kontrol eder.
Hipofizde Üretilen Hormonlardan Bazıları Antidiüretik Hormon Bedendeki su miktarını ayarlar. Oksitosin Düz kasları etkiler, doğumda rahim kaslarının kasılmasını sağlar. Süt bezlerini çalıştırır. Büyüme Kemik ve kas gelişimini sağlar.
Tiroid Bezi Salgılanan hormon: Tiroksin Hipertiroidizm Heyecan, gerginlik, uykuda güçlük, zayıflama, terleme, susuzluk, kalp atışı artar. Hipotiroidizm Bedensel ve zihinsel büyüme durur, ağırlık artar, cansızlık ve yorgunluk hissedilir.
Adrenal / Böbrek Üstü Bezi Kortizol Karaciğerde depolu şekeri serbest bırakarak enerji sağlar. Androjen, Östrojen Cinsiyet hormonları. Her iki cinste de vardır. Cinsiyete göre oranları değişir. Epinefrin(Adrenalin) Acil durumlarda tepkiyi sağlar. Kalp atışıkan basıncı artar. Norepinefrin (Noradrenalin) Sinaptik aralıklarda kullanılır. Böbrekler
Diğer bezler Paratiroid Kandaki kalsiyum ve fosfat düzeyini kontrol eder. Pineal bez Günışığına maruz kalmaya tepki verir.
Diğer bezler (devam) Pankreas Kandaki şeker düzeyini kontrol eder. Gonadlar Androjen ve östrojen salgılar.
Kalıtım mı çevre mi? Fiziksel özellikler, Zeka, Duygu ve heyecanlar Ne ölçüde kalıtımın, ne ölçüde çevrenin sonucu?
DAVRANIŞ VE GENETİK Kalıtım Bireyin temel eğilimlerini, davranışın alt ve üst sınırlarını belirler. Çevre Bu sınırlar arasında özelliğin hangi noktada gerçekleştiğini belirler.
İKİZ ÇALIŞMALARI Çevre Aynı Özdeş İkizler Kardeş İkizler Gözlenen davranış kardeş ikizlerde birbirinden farklı, özdeş ikizde aynı ise kalıtımın, Gözlenen davranış her iki ikiz türünde de aynı ise çevrenin etkisi var demektir.