YAYIN DANIŞMA KURULUMUZ

YAYIN DANIŞMA KURULUMUZ AYLIK SAĞLIK VE YAŞAM DERGİSİ Yıl: 2 Sayı: 13 OCAK 2013 EsasMedya Ltd. Şti. adına Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü M. Esat GÜZELGÖZ Yayın Koordinatörü Ayşe GÜZELGÖZ Editör Hande AYDEMİR Hukuk Danışmanı Av. Bekir EREN Kurumsal İletişim ve Reklam M. Suat GÜZELGÖZ Görsel Yönetmen Mustafa HORUŞ Grafik Tasarım EsasMedya Tasarım Yayın İdare Merkezi Aşağı Öveçler 1328. Sokak 15/3 Çankaya / Ankara Tel : 0312 472 44 63 Faks: 0312 472 44 83 Prof. Dr. Ahmet SERPER Bülent AKARCALI Prof. Dr. Cevdet ERDÖL Prof. Dr. Elif DAĞLI Esra KAZANCIBAŞI ÖZTEKİN Prof. Dr. Hasan Fevzi BATIREL Prof. Dr. Haydar SUR Prof. Dr. İskender PALA Prof. Dr. Metin DOĞAN Prof. Dr. Murat TUNCER Prof. Dr. Mustafa SOLAK Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Eski Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanı Eski Turizm Bakanı TBBM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşleri Komisyonu Başkanı Ankara Milletvekili Sağlık Enstitüsü Derneği Başkanı Sağlık Editörü / Yazar / Yayıncı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Uşak Üniversitesi Öğretim Üyesi Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektörü Hacettepe Üniversitesi Rektörü Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü www.saglikveinsandergisi.com dergi@saglikveinsandergisi.com Yayın Türü Yaygın Süreli Basım Yeri İmaj İç ve Dış Ticaret A.Ş. Macun Mah. 3. cad. No: 2 (A Girişi) İstanbul Yolu 6. km. Yenimahalle / ANKARA Tel : 0312 397 91 40 Basım Tarihi Ocak 2013, ANKARA Kaynak gösterilmeden yazılar iktibas edilemez, alıntı yapılamaz. Yazılar yayınlansın, yayınlanmasın yazarlarına iade edilmez. Yazılarda kısaltma yapılabilir. Hukuki sorumluluk yazarlarına aittir. EsasMedya - 2013 ISSN: 2146-829X Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR Prof. Dr. Nesrin DİLBAZ Osman GÜZELGÖZ Öznur ÇALIK Prof. Dr. Sabahattin AYDIN Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Adana Milletvekili Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi Sağlık Bakanlığı İletişim Koordinatörü TBMM Nüfus ve Kalkınma Grubu Başkanı Malatya Milletvekili Medipol Üniversitesi Rektörü Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Başhekimi, Hasta Hakları ve Sağlıklı Yaşam Derneği (HAKSAY) Başkanı Doç. Dr. Tuncay DELİBAŞI Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Şefi / Uluslararası Sağlık Federasyonu (USAF) Genel Başkanı Prof. Dr. Uğur DİLMEN Prof. Dr. Yunus SÖYLET Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürü İstanbul Üniversitesi Rektörü Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Üyesi Üniversite Hastaneleri Birliği Derneği Başkanı ÜCRETSİZDİR. Destek ve katkıları için SAĞLIK BAKANLIĞI na teşekkür ederiz. /saglikinsandrg /saglikveinsandergisi www.saglikveinsandergisi.com

Yeni Bir Yıl Yeni Hedefler Yeni Ufuklar EsasMedya olarak yola çıkarken amacımız öncelikli olarak İnsanın Sağlığı ve Sağlığın İnsanı için güzel ve iyi şeyler yapmaktı. 2012 yılının başında bu amacımız doğrultusunda Sağlık ve İnsan Dergisi ni çıkarmaya başladık. Dergimizin 1. Sayısında Sağlık kavramının temel muhatabı ve materyali insandır. demiştik. 12 sayı boyunca İNSANI merkezimize alarak yayıncılık yapmaya gayret ettik. Bir yandan insanımızın sağlığını ilgilendiren gelişmeleri değerlendirirken, ağırlıklı olarak da SAĞLIĞIN İNSANI adına bireysel ve kurumsal olarak yaşanan bütün gelişmelere yer verdik. Sağlık ve İnsan Dergisi yine 1. Sayımızda söz verdiğimiz gibi; ilaç, medikal, hastane, kamu ve özel sağlık sektörünün bütün paydaşlarına açık, sağlık alanının bütün gelişmelerini, fikir ve sorunlarını objektif bir biçimde dile getiren bir yayın çizgisi izledi. Başta Sağlık Bakanımız Prof. Dr. Recep Akdağ ve Bakanlığın her birimi olmak üzere bizden haberdar olan sağlık alanının bütün kurum ve kuruluşları dergimizi takdir etti, katkı sundu ve yayıncılığımızı destekledi. Her biri birbirinden özel ve önemli isimlerden oluşan Yayın Danışma Kurulumuz varlığı ve özellikle manevi desteği ile her zaman bize güç verdi. Yayın Danışma Kurulumuz katılan yeni isimler de daha etkili ve güçlü bir yapıya kavuştu. Katılımların devam edeceğini de bu vesile ile belirtmekte fayda görüyoruz. Sağlık ve İnsan Dergisi 2. yılına adım attığı bu sayısını daha çok 2012 yılının özel bir değerlendirmesine ayırıyor. 2012 yılında sağlık alanında yaşanan önemli gelişmeleri özel bir dosya olarak sunuyoruz sizlere. Ayrıca 2012 yılında yaptığımız özel çalışmaları da yeniden hatırlatıyor ve sizlerle birlikte geçmişten geleceğe nostaljik bir yürüyüş yapıyoruz. Ses getiren kapak dosyalarımızı, oldukça etkili olan özel röportaj ve portre çalışmalarımızı Sağlık ve İnsan Dergisi 2012 Özel dosyamızda bulabileceksiniz. 2013 yepyeni bir yıl. Biz de 2013 te yepyeni hedeflerle yepyeni ufuklara yürüyeceğiz. EsasMedya olarak uzun süredir hazırlıklarını sürdürdüğümüz Türkiye nin Sağlık Portalı olacak esassaglik.com sağlık haber portalımız bu sene yayına başlayacak. Bu konuda Sağlık ve İnsan Dergisi ile ortaya koyduğumuz objektif ve her kesimi kucaklayan yayıncılığımızı daha özel ve yaygın bir alanda sürdüreceğiz. Yürüttüğümüz diğer çalışmaları da 2013 yılı içerisinde sizlerle paylaşmayı sürdüreceğiz. 2013 yılının insanımızın sağlığı ve sağlığın insanları için huzur, mutluluk ve başarı getirmesini diliyor, hepinizin yeni yılını kutluyoruz. M. Esat GÜZELGÖZ

İÇİNDEKİLER Haber: Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ: Sağlık Çalışanına El Kaldıran Karşısında Beni Bulur! 6 Haber: Sağlık Bakanlığı Kızamık Aşılama Oranlarını Açıkladı: 2011 Yılı Kızamık Aşılama Oranı % 98 8 Haber: Sağlık Bakanlığından Mucizevi Etkiye Sahip İddiası İle Satılan Ürün Reklamları Hakkında Önemli Uyarı 10 2012 sağlıkta böyle geçti 11 Türkiye de Yıldızı Parlayan Sektör Sağlık Turizmi 18 2013 te Keşke... 20 Ülkemizde Transfüzyon Tıbbı 22 Hastanelerdeki Tıbbi Cihazlara Bakanlık Takibi 26 Görme Engelliye İthal Kornea 27 Yüzyüze Olun, Konuşun ve Gülümseyin 28 YASED İdeal Sağlık Sisteminin Formülünü Açıkladı 30

36 40 Sağlıkta Performansın İnsan Kaynaklarına Yönelik Ölçümü (4) Böyle Medyaya Böyle Sağlık PR cıları 42 Haber: Sağlık Bakanlığı: Kişi Mahremiyeti Bütün Aşamalarda Dikkatle Korunmaktadır 43 Haber: Sağlıkta Mahremiyet Dönemi Geliyor 44 Haber: Ambulanslara Yeni Düzenleme 45 Haber: Gözlüğe Rağmen Göremiyorsanız Keratokonus Olabilirsiniz 46 Jinekolojik Hastalıklar ve Jinekolojik Kanserlerde Laparoskopik Ameliyatlar 50 Haber: Dünyanın En Parlak Bilim İnsanı Bir Türk! 52 Gezelim Görelim: Gaudi nin Barselonası 56 Sağlık ve İnsan 2012 Özel 76 Film: Anadolu Kartalları 80 Kitap

SAĞLIK BAKANI PROF. DR. RECEP AKDAĞ: SAĞLIK ÇALIŞANINA EL KALDIRAN KARŞISINDA BENİ BULUR! Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, sağlık çalışanlarının gece gündüz demeden vatandaşların hizmetine koştuğuna ve her türlü fedakârlığı yaptığına dikkati çekerek; Her hangi bir kimse bir sağlık kuruluşunda bir sağlık çalışanına kötü söz sözlerse ve el kaldırmaya cüret ederse bilsin ki karşısında en başta Sağlık Bakanını bulur. dedi. Akdağ, bu işin müsebbiplerinin en hızlı şekilde savcılıklara teslim edildiğini ve Bakanlık avukatları tarafından konunun hassasiyetle takip edildiğini de söyledi. Bakan Akdağ, Sağlık ve Sosyal Hizmet Kolu Çalışanları Sendikası nın (Sağlık- Sen) Kızılcahamam da düzenlediği Organ Bağışı Kampanyası programına katıldı. Sağlıkta 180 bin üyeye ulaşmış bir sendikanın organ bağışına destek veren bu kampanyasını çok anlamlı bulduğunu belirten Bakan Akdağ, Bunlar bütün halkımıza örnek teşkil ediyor. Sağlık çalışanlarının kendi organlarını bağışlaması halkımız açısından farklı bir anlam taşıyor. Ümit ediyorum ki Türkiye de organ bağışı konusundaki duyarlılığı hep birlikte artırabiliriz. diye konuştu. Sadece organın bağışlanmış olmasının yeterli olduğunu vurgulayan Sağlık Bakanı Akdağ konu ile ilgili şunları söyledi: Hem yoğun bakımlarını altyapısı ile beyin ölümlerinin tespiti konusunda hem de organ naklinin koordinatörleri bu işin yakın takibi konusunda ileri bir noktaya gelmiş durumda. Bağış yapılan organla, onu alacak kişinin buluşturulması işinde de çok hızlı davranıyoruz. Ambulans helikopterlerimizle uçaklarımızla gereğinde organı, gerektiğinde kişiyi taşıyoruz. Bazen de ikisini bir arada buluşturuyoruz. Örneğin Ardahan da bir kişiye organ lazım. Organda Eskişehir den çıkmış olsun. Naklide Erzurum da yapacak olalım. Her ikisini de orada buluşturmak gerekiyor. Bütün bunları yapmak için gerekli yapılarımız tamam. Türkiye de organ nakli merkezlerimiz yeterli. Bu işi yapan doktorlarımız işinin ehli. Geriye bu organın uygun durumlarda beyin ölümü gerçekleşmiş vatandaşlarımız, kardeşlerimiz itibariyle aileler tarafından bağışlanması kalıyor. Bütün vatandaşları organ bağışına davet eden Bakan Akdağ, organ bağışı ile insanların diyaliz makinesine bağlı yaşamaktan kurtarıldığına da dikkati çekti. 6 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013

SAĞLIK-SEN AİLESİ 5 BİN ORGAN BAĞIŞLAYACAK Sağlık çalışanlar adına yetkili sendika olarak toplumsal duyarlılığı oluşturmak amacıyla organ bağışı kampanyasına başladıklarını kaydeden Sağlık-Sen Genel Başkanı Metin Memiş, Yeterli sayıda olmasa da sağlık çalışanlarının toplum tarafından horlanmadan, dışlanmadan, mesleki saygınlığı azalmadan ve son dönemlerdeki şiddet olaylarının da sıfır toleransa ulaşması adına farkındalık oluşsun diye bu kampanyayı yaptık. Bu kampanya ile ilk etapta 5 bin organ bağışlamayı hedefliyoruz. Önümüzdeki süreçte de Kızılay ile yapılacak işbirliği ile 100 bin Kan 100 bin Can projesini başlatacağız. dedi. Organ bağışı yapan Sağlık-Sen Genel Başkanı Metin Memiş, bağış kartını Sağlık Bakanı Akdağ dan aldı. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ ın YENİ YIL MESAJI 2012 yılını geride bıraktığımız bugün Sağlıkta Dönüşüm Programının sağlıklı hayata katkılarını ve önemli sonuçlarını hep birlikte yaşıyoruz. Bu dönüşümde amacımız vatandaşlarımıza hakkı olan kaliteli sağlık hizmeti sunmaktı. Bu amaca kıymetli halkımızın destek ve dualarıyla ulaşmayı başardık. Günümüzde insan sağlığını tehdit eden önemli iki etken obezite ve tütün ürünlerinin kullanımıdır. Bu etkenlerin ortak özellikleri ise kontrol altına alınabilmeleri ve önlenebilen risk faktörleri olmalarıdır. Obezite ile mücadele için vatandaşlarımıza porsiyonlarını küçültmelerini ve hareketlerini artırmalarını tavsiye ediyoruz. Sağlıklı yaşamın bir diğer olmazsa olmazı ise tütün ürünlerinden uzak durmaktır. Bu anlamda, Dumansız Hava Sahası uygulamamızla 2012 yılında dünyaya örnek olduk. 2013 yılında da bu alanda mücadelemiz kararlılıkla devam edecektir. Bu amaçla çocuklarda suçiçeği aşılaması, yeni doğan bebeklerde doğuştan kalça çıkığı taramaları, okul çocuklarının tümüne ulaşmayı hedefleyen ağız diş sağlığı eylem planı ve bilinçli ilaç tüketimi gibi yeni uygulamaları hayata geçireceğiz. Bu duygularla 2013 yılının hepimiz için, başta sağlık olmak üzere, mutluluk, huzur ve yeni başarılar getirmesini temenni ediyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum. SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013 7

KIZAMIK AŞILAMA ORANI % 98 Bazı basın yayın organlarında ülkemizde kızamık vakalarının arttığına ilişkin haberlerin yer alması üzerine Sağlık Bakanlığı bir açıklama yaparak iddiaları yalanladı. Sağlık Bakanlığı nın aşılamalar ve kızamık aşılama çalışmaları ile ilgili bilgilendirme açıklaması şöyle: Bakanlığımız tarafından başlatılan Kızamık Eliminasyon Programı ile 2003 2005 yılları arasında Kızamık Aşı Günleri nde 15 yaş altı 18,5 milyon çocuk aşılanarak % 96,3 aşılama oranına ulaşılmıştır. 2011 yılı Kızamık aşılama oranı % 98 dir. Son yıllarda yürütülen yoğun aşılama kampanyaları ve yüksek rutin aşılama oranları ile kızamık vaka sayılarında çok büyük düşüşler kaydedilmiştir. Kızamık vaka sayıları 2001 yılında 30.509 iken, bu sayı 2006 da 34, 2007 de 3, 2008 de 4, 2009 da 4, 2010 da 7, ve 2011 de ise 111 dir. 2008-2011 yıllarında görülen vakaların tamamı yurtdışı kaynaklıdır. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesinde, kızamık salgınları devam etmektedir. 2012 yılında da, Romanya, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, İngiltere, İrlanda ve sınır komşularımız olan İran, Irak ve Suriye başta olmak üzere birçok ülkede salgınlar görülmeye devam etmektedir. Ülkemiz, bulunduğu konum ve günümüzde artan insan hareketleri sebebiyle importasyon (yurtdışı kaynaklı virüs) riski altındadır. Ülkemizde 10 Aralık 2012 tarihi itibarıyla başta İstanbul olmak üzere toplam 101 yurt dışı kaynaklı kızamık vakası görülmüştür. Vakaların tamamı iyileşmiştir. Tespit edilen Kızamık virüsü Orta Avrupa ve Afrika kökenlidir. İstanbul daki vakalardan bir kısmının 12. aydaki Kızamık aşısı öncesinde görülmesi sebebiyle Bilim Kurulunun tavsiyelerine uygun olarak ilk aşılama yaşı İstanbul için 6. aya çekilmiştir. Bu çocuklarımıza aile hekimleri yolu ile ulaşılacak ve 6-12 ay grubundaki çocukların aşılanması sağlanacaktır. Bu çocuklarımız 12. aya geldiklerinde rutin Kızamık aşıları da yapılacaktır. Vaka görülen illerimizde ise tespit edilen vakaların tüm temaslılarına ulaşılmakta, aşı durumları kontrol edilerek aşıları tamamlanmaktadır. Ayrıca bulaştırıcılık açısından risk grubunda yer almaları sebebiyle sağlık çalışanlarına da aşı uygulanmaktadır. Suriye den gelen misafirlerimize Dünya Sağlık Örgütü ve Bilim Kurulu tavsiyelerine uygun olarak kampa girişte gereken aşılar uygulanmaktadır. Hedefimiz 2015 yılına kadar yerli kızamık virüsü sebebiyle görülen vaka sayısını sıfırlamak ve yurt dışından gelecek vakaların ülkemizde yerleşmesini engellemektir. Halen bu hedefe büyük ölçüde yaklaşılmıştır. 8 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013

SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013 9

MUCİZEVİ ETKİYE SAHİP İDDİASI İLE SATILAN ÜRÜN REKLAMLARI HAKKINDA SAĞLIK BAKANLIĞINDAN ÖNEMLİ UYARI Mucizevi etkiye sahip iddiasıyla ilaç gibi satılan ürün reklamlarına karşı basın yayın kuruluşları ile internet sitelerini uyaran Sağlık Bakanlığı, bu tanıtımların halkı yanılttığını ve ölümle sonuçlanabilen ciddi sorunlara neden olduğunu bildirdi. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Saim Kerman, ülke genelinde yayın yapan tüm televizyon ve radyo kanalları ile gazete, internet siteleri ile valilikler ve RTÜK e Kansere karşı etkili, Damar tıkanıklığına son, Mucize zayıflatıcı, Cinsel sorunlara son gibi iddialarla tanıtımı yapılan, ilaç olmadığı halde ilaç etkisine sahipmiş izlenimi yaratılan gıda takviyesi veya bitkisel ürünlerle ilgili birer uyarı yazısı gönderdi. Söz konusu iletişim kanallarında bu tür çok sayıda ürünün tanıtım ve satışının yapıldığına işaret eden Kerman, Sağlık beyanıyla yapılan bu tanıtımların tüketicileri yanıltmasının yanı sıra sonu ölümle sonuçlanabilen ciddi sağlık sorunlarına da neden olduğu kurumumuza intikal eden şikâyetlerden ve yaptığımız denetimlerden anlaşılmaktadır dedi. Yasa ve yönetmeliklerde ürünlerin sağlık beyanıyla satılacağı yerlerin belirlendiğine dikkati çeken. Kurum Başkanı Saim Kerman, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu nun sağlık beyanıyla satılan ürünlerle ilgili denetim, durdurma, toplama, toplatma, imha yetkileri bulunduğunu hatırlattı. Kerman, basın yayın kuruluşları ile internet sitelerine gönderdiği yazıda, şu hususlara dikkati çekti: TV ve radyo kanallarınızda, gazetelerinizde ve internet sayfalarınızda, sağlık beyanı belirtilerek, ürün tanıtımı ve satışı yapılan reklamlarınız mevcut ise kaldırmanız, bu türden ilan ve reklamları yayınlamadan önce yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerince yeniden gözden geçirmeniz yasal bir sorumluluktur. Aksi takdirde televizyon ve radyodaki mevzuata aykırı tanıtım, program ve satışlarla ilgili RTÜK e bildirimde bulunulacağını, internet ortamında yapılan tanıtımlar için erişimin engellenmesi konusunda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu nezdinde işlem başlatılacağını, halk sağlığını olumsuz etkileyen bu tür faaliyetlere hiçbir şekilde müsaade edilmeyeceğinin bilinmesini, kullanıcılar üzerinde her geçen gün daha fazla olumsuz etkisi gözlemlenen bu tür ürünlere karşı yürüttüğümüz bu mücadeleye destek vereceğinizden şüphemiz bulunmamaktadır. 10 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013

2012 SAĞLIKTA BÖYLE GEÇTİ 2012 sağlık açısından da hareketli bir yıl oldu. Türkiye nin ilk tam yüz nakli dünyanın da gündemine oturdu, başarılı operasyonlarıyla Türk doktorları dikkat çekti. Sahte silikon olayı Avrupa nın gündemine oturdu. Birçok kişi bu yüzden kanser olurken, şirket sahibi yakalanarak tutuklandı. Damacana sularda kirlilik iddiaları üzerine Sağlık Bakanlığı geniş çaplı bir operasyon yaptı. Birçok firma ve bayi damacana sularında kirlilik tespit edildiği için kapatıldı. İşte 2012 yılına damga vuran sağlık olaylarından bazıları:

OCAK SAHTE SİLİKON SKANDALI AVRUPA YI SARSTI Fransa ve Avrupa da birçok kadının sağlığını tehdit eden, gündemi sarsan silikon implantların sağlığa zararlı, kanser riskini artıran sanayi atıklarından yapıldığı ortaya çıktı. ERKEKLERİ DE KORKUTTU Avrupa yı sarsan ve on binlerce kadını etkileyen sağlıksız silikonların erkeklerde de kullanıldığı ortaya çıktı. PIP firmasının ürettiği ve Fransa da yaklaşık 30 kadının kanser olmasına sebep olan, on binlerce kadının da acilen çıkarması için uyarıldığı silikonların erkeklerin de göğüs ve testis implantlarında kullanıldığı belirlendi. SKANDAL SİLİKONCU YAKALANDI Gündemi uzunca bir süre meşgul eden bu olayın ardından şirketin kurucusu Jean-Claude Mas hakkında arama kararı çıkarıldı. Mas bir süre sonra yakalanarak tutuklandı. Silikon skandalında bazı şirket yöneticilerinin dolgu maddelerinin sakıncalı olduğu, çatlamalara yol açma ihtimalinin yüksek olduğunu 2005 yılında anlatmasına rağmen PIP şirketi tarafından umursanmadığı, üretimin ve maddi karın daha önemli olduğuna karar verildiği iddia edildi. İLK TAM YÜZ NAKLİ (21 OCAK 2012) Türkiye nin gündemini aylarca meşgul eden ilk tam yüz nakli gerçekleştirildi. Bebekken yüzü yanan ve Antalya da yaşayan 19 yaşındaki mermer işçisi Uğur Acar a, Uşak ta yaşayan ve intihar sonucu hayatını kaybeden 38 yaşındaki Ahmet Kaya nın yüzü nakledildi. 20 Ocak ı 21 Ocak a bağlayan gece gerçekleştirilen operasyon dünyada da büyük yankı buldu. Operasyonu daha önce kadavradan ilk rahim naklini de gerçekleştiren Prof. Dr. Ömer Özkan gerçekleştirdi. Ameliyat Akdeniz Üniversitesi nde yapıldı. Tüm organları bağışlanan Ahmet Kaya nın iki kol ve bir bacağı da Atilla Kavdır a nakledildi. 142 İLAÇTA GERİ DÖNÜŞ Kamu kurum iskontoları ve ilaç fiyatlarındaki düzenlemeler sonrası yaşanan ilaç sıkıntısının çözümü için yeni bir adım daha atıldı. Bir süre önce 125 ilacın kamu kurum iskontosunda eskiye dönülmesi kararı alan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 142 ilaçta da aynı uygulamaya gidilmesine karar verdi. Komisyonun, çoğu kanser ve kan ilacı olan 142 ilacın yüzde 7,5 oranındaki son kamu kurum iskontolarının kaldırılarak, bu ilaçların iskonto oranlarında eskiye dönülmesi kararı aldığı ifade edildi. NAKİL BACAK GERİ ALINDI Atilla Kavdır a nakledilen bacak geri alındı. Bacağında dolaşım sorunu olduğu belirlenen Kavdır a bu süreçte 150 ünite kan verildi. Ancak bu zorlu günleri atlatan Atilla Kavdır daha sonra enfeksiyon sebebiyle hayatını kaybetti. ŞUBAT TÜRKİYE NİN BESLENME RAPORU ÇIKTI Türkiye Obezite Araştırma Derneği tarafından 12 ilde, 15 yaş üstü, bin 563 kişi üzerinde yapılan Türkiye de Beslenme Alışkanlıkları ve Fiziksel Hareketlilik Düzeyi Saptama Araştırması sonuçları kamuoyuna açıklandı. Araştırma sonuçlarına göre, toplumun yüzde 68 i her gün kahvaltı yapıyor. Öğle yemeğini düzenli olarak yiyenlerin oranı yüzde 63, düzensiz öğle yemeği yiyenlerin oranı ise yüzde 37. Akşam yemeğini toplumun yüzde 72.7 si düzenli olarak yiyor. En çok dışarıda yenilen öğün öğle yemeği. En çok evde yenilen öğünler ise, kahvaltı ve akşam yemeği. GAMZE HERKESİ AĞLATTI İzmir de bankacılık yapan 28 yaşındaki Gamze Akbaş ın yakalandığı lösemi hastalığının ardından 3 yaşındaki oğluna yazdığı mektup herkesi duygulandırdı. Sosyal medya aracılığıyla yayılan mektup kısa sürede gündeme oturdu. İlik nakli olması gerektiği belirlenen Akbaş için binlerce insan Türkiye nin dört bir yanında hastanelere koştu. İKİNCİ YÜZ NAKLİ HACETTEPE DE Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi nde Türkiye nin ikinci yüz nakli ve 4 uzuv nakli gerçekleştirildi. Yüz nakli Cengiz Gül e yapılırken, çift kol ve çift bacak nakli ise Şevket Çavdar a yapıldı. Ancak Şevket Çavdar ın vücudunun nakli kaldıramaması nedeniyle önce sol bacağı sonra da tüm uzuvları geri alındı. Çavdar, kısa süre sonra hayatını kaybetti. Dünyada ilk kez yapılan dört uzuv naklinden gelen acı haber herkesi derinden üzdü. Cengiz Gül ise ameliyattan birkaç ay gibi kısa bir süre sonra kamera karşısına geçip mimiklerle poz verdi. 12 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013

HACETTEPE YE KÖTÜ HABER Hacettepe Üniversitesi nin Kompozit doku nakli ruhsatı iptal edildi. NİSAN GAMZE YE İLİK BULUNDU Kompozit Doku Nakli Bilim Kurulu, Ankara Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü nde ikinci kez toplandı. Toplantı sonrası Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada Hacettepe Üniversitesi Kompozit Doku Nakli Merkezince yapılan yüz nakli ile ekstremite nakli değerlendirilmiş ve yüz naklinin endikasyona uygun olmadığı, ekstremite naklinin ise endikasyon dışında olduğu tespit edildiğinden ve ayrıca Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği nin 18. Maddesi, 2. Fıkrası uyarınca, mevzuat gereğinin yerine getirilmediği anlaşıldığından Kompozit Doku Nakli Merkezi Ruhsatının iptal edilmesine oy birliği ile karar verilmiştir denildi. MART İLK KEZ KADAVRADAN MENİSKÜS NAKLİ YAPILDI Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, Prof. Dr. Murat Bozkurt ve ekibi tarafından kadavradan ilk menisküs nakli gerçekleştirildi. Atlet ve voleybolcu olan Konya Ereğli Atatürk Lisesi 12. sınıf öğrencisi Dürdane Kökbudak, yapılan başarılı operasyonun ardından, hem ilerleyen dönemde protez ameliyatı riskinden kurtuldu hem de spora dönebilme imkânı yakaladı. Atletizm ile başladığı spor yaşamına voleybol ile devam eden başarılı sporcu Kökbudak a, 37 yaşındaki bir donörden alınan menisküsler nakledildi. Akdeniz Üniversitesi Dünyada İlk Defa Bir Hastaya Aynı Anda Kalp ve Böbrek Nakli Gerçekleştirdi Aynı hastanın kalbe giden ana toplar damarı da donörün böbreğinden alınan damarla by pass edilirken, AÜ bu ameliyatla dünya tıp tarihine geçti. İki yıl önce annesinden böbrek nakli olmak için Akdeniz Üniversitesi Hastanesi ne başvuran Diyarbakırlı 25 yaşındaki Ahmet Alp in yapılan tetkikler sonucunda böbreğin yanı sıra kalp nakline de ihtiyaç duyduğu tespit edildi. Bunun üzerine organları bağışlanan 39 yaşındaki E.A. nın böbrek ve kalbi Sağlık Bakanlığı nın izni ile AÜ Prof. Dr. Tuncer Karpuzoğlu Organ Nakli Enstitüsü nde Ahmet Alp e başarıyla nakledildi. Aynı zamanda hastanın kol ve boynundan gelerek kalbe giden ancak tıkalı olan ana toplar damarı da donörün böbrek damarıyla by pass edildi. Lösemi hastası Gamze Akbaş a, uygun ilik müjdesi yurt dışından geldi. Türkiye nin, 3 yaşındaki oğluna duyduğu sevgiyle hayata tutunma çabası vermesiyle tanıdığı lösemi hastası Gamze Akbaş a, İtalyan bir donörün iliği yüzde yüz uyumlu çıktı. Birinci kür kemoterapi tedavisinin ardından ikinci kür kemoterapiyi Kocaeli nin Gebze İlçesi ndeki özel bir sağlık kuruluşunda alan Gamze Akbaş aylar sonra oğluna ve sağlığına kavuştu. SAĞLIK CAMİASINI İSYAN ETTİREN SALDIRI Gaziantep te 17 yaşındaki bir hasta yakını, dedesinin doktorunu kalbinden bıçaklayarak öldürdü. Görev şehidi olarak anılan Dr. Ersin Arslan ın ölümüne sebep olan bu menfur saldırı bütün sağlık camiası ve binlerce doktor tarafından kınandı. Geride gözü yaşlı 4 aylık hamile bir eş bırakan Dr. Ersin Arslan ın ismi çalıştığı hastaneye verildi. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ sağlık çalışanlarına yapılan şiddeti bizzat bana yapılmış sayıyorum dedi. Bakan Akdağ sağlık çalışanlarına şiddetin önlenmesi hususunda çok hassas davrandıklarını ve ilave önlem ve yaptırımlar gerçekleştireceklerini ifade etti. MAYIS SEZARYEN VE KÜRTAJ TARTIŞMALARI Başbakan Recep Tayyip Erdoğan sezaryen ve kürtaj ile ilgili açıklamalarda bulunarak gereksiz sezaryen ve kürtaja karşı olduğunu bildirdi. Bu açıklamalar ülke gündeminde uzun süre tartışma yarattı. Birçok kadın örgütü ve sağlık meslek örgütleri de eylemlerde bulundu. Sağlık Bakanlığı kürtaj ve sezaryeni masaya yatırdı ve konu ile ilgili düzenleme yapılacağı açıklandı. HAZİRAN DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNDEN TÜRKİYE YE ÖDÜL Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Türkiye yi Macaristan, İngiltere ve İsveç le birlikte sigara ile mücadelede en iyi uygula- SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013 13

ma yapan örnek ülke olarak gösterdi. Türkiye nin 2008 de yüzde 31 olan sigara kullanımını 2010 da yüzde 27 ye düşürdüğüne dikkat çeken Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, Hedefimiz, bu oranı 2015 in sonuna kadar yüzde 15 e çekmek. diye konuştu. Sigarayla mücadele eden ülkeleri takip eden Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bu yıl Türkiye, Macaristan, İsveç ve İngiltere yi en başarılı ülkeler olarak belirledi. DSÖ, başarılı tütün politikalarından dolayı Türkiye yi ödüle layık gördü. Ankara da gerçekleştirilen törenle Sigara ile Mücadelede DSÖ Avrupa Bölgesi Ödülü ne, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Cevdet Erdöl layık görüldü. Dünya Sigarasız Günü kapsamında yapılan törene Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Temsilcisi Maria Cristina Profili ve davetliler katıldı. Sağlık Bakanı Recep Akdağ burada yaptığı konuşmada, tütün ürünleriyle ilgili kanunun hazırlanmasında ve hayata geçirilmesinde Cevdet Erdöl ün büyük emek sarf ettiğini söyledi. Bakan Akdağ, Türkiye nin bu ödülü 5 yılda 3. kez aldığını hatırlatarak, çok önemli mesafe kat ettiklerini ifade etti. Akdağ, Türkiye de 2008 de yüzde 31 olan sigara kullanımının 2010 da yüzde 27 ye düştüğünü, 2015 in sonuna kadar bu oranı yüzde 15 e çekmek istediklerini kaydetti. TEMMUZ SEZARYEN İÇİN TEK ŞARTI AÇIKLADI Sezaryen ile ilgili yasa tasarısı meclisten geçti. Yasa bundan böyle tıbbi gereklilik olmadan kadınlar sezaryen yaptıramayacak diyor. Sağlık Bakanı Recep Akdağ bu maddeye açıklık getirdi: Tıbbi gereklilik olmadan yaptıramayacak ama bir kadının sadece doğum korkusu olmasını bile tıbbi gereklilik sayıyoruz. Kanunu bu şekilde yazmalarının sebebini de Bakan Akdağ şöyle açıkladı: Normal doğum ve sezaryen kadınlarımızın önüne iki normal seçenekmiş gibi çıkarıldı. Normal doğum mu sezaryen mi? Doktora ne farkı var denildiğinde: Hiçbir farkı yok. İkisi de aynı ama sezaryen yapalım. denemeyecek. başlıca nedeni ise yüksek kaliteli yemek algısı. Türk ya da Yunan sahillerinde 10 günlük sıradan bir tatilde ortalama olarak 1 kilo 500 gram alınıyor. Türkiye yi ise 1 kilo 300 gram ile Portekiz takip ediyor. ÇOK TEMBEL OLDUĞUMUZ ORTAYA ÇIKTI Dünya Sağlık Örgütü ne göre Türk insanı, fiziksel aktiviteler açısından yetersiz. Örgütün desteğiyle Brezilya daki Pelotas Eyalet Üniversitesi tarafından yapılan uluslararası araştırmayla ülkeler bazında tembellik endeksi çıkartıldı. Buna göre yüzde 71.9 u yeterli fiziksel etkinlikte bulunmayan Maltalılar, dünyanın en tembel insan topluluğu olarak açıklandı. Malta yı, yüzde 69 luk oranlarıyla Svaziland ve Suudi Arabistan izlerken, yüzde 68,3 lük oranıyla Sırbistan dördüncü oldu. Dünya nüfusunun yüzde 89 unu temsil eden 122 ülkede yapılan araştırmaya göre yüzde 56 sı tembel olan Türk halkı, listenin 15. sırasında. ZAYIFLAMA HAPI ÖLDÜRDÜ Balıkesir de yaşayan 35 yaşındaki Nilüfer Gülmez radyodan duyduğu zayıflama hapını sipariş ederek kullanmaya başladı. Gülmez, daha sonra kalp çarpıntısı şikâyetiyle defalarca hastaneye gitti ve günlerce yoğun bakımda kaldı. Genç kadın tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Nilüfer Gülmez in ölümü zayıflama hapları tehlikesini tekrardan gündeme getirdi. DÖRDÜNCÜ YÜZ NAKLİ BASIN KARŞISINDA Türkiye nin dördüncü yüz nakli de ilk operasyonu gerçekleştiren Akdeniz Üniversitesi nde yapıldı. Turan Çolak dördüncü yüz naklinin kahramanı oldu. 35 yaşındaki Turan Çolak a Uşak ta intihar eden 19 yaşındaki lise öğrencisi Tevfik Yılmaz ın yüzü nakledildi. Çolak ilk basın toplantısında Daha önce hiç yaşamamışım gibi hissediyorum dedi. BAL KAVANOZUNA BEBEK UYARISI Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği, Resmi Gazete de yayımlandı. Önceden bal kavanozları üzerinde firmaların kendi inisiyatifine bağlı olarak 1 yaşından küçük çocuklara yedirilmesi tavsiye edilmez denirken bu ifade artık tüm firmalara zorunlu olarak ve kesin bir dille 1 yaşından küçük bebeklere bal yedirilmemelidir şeklinde değiştirildi. DÜNYANIN EN ÇOK KİLO ALDIRAN ÜLKESİ Yurtdışında yapılan bir araştırmada Türkiye ve Kıbrıs tatilde en çok kilo aldıran iki ülke oldu. Kebap, cacık ve patates kızartması bunun en büyük sebebi. Ankete göre yedinci sırada yer alan Fransa da, tatilde alınan kiloların DAMACANA OPERASYONLARI Sağlık Bakanlığı damacana sularda analiz yaptı. Birçok firmanın suyu kirli çıkarken, bazı firmaların da suyu temiz olmasına rağmen bayilerden alınan numunelerin insan sağlığını tehdit edecek düzeyde kirli olduğu tespit edildi. Bakanlık bu firmaları tek tek açıklayarak, halkı uyardı. Bir süre sonra ikinci numuneleri alan bakanlık, bunda da suları şartlara uygun olmayan firmalara kapatma kararı aldı. 14 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013

AİFD TÜRKİYE İLAÇ SEKTÖRÜ VİZYON 2023 RAPORU NU AÇIKLADI EYLÜL İlaç sektörünün 2023 vizyonunu ortaya koyan ve bu hedeflere giden yol haritasını çizen Türkiye İlaç Sektörü Vizyon 2023 Raporu açıklandı. Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği nce (AİFD) dünyanın önde gelen danışmanlık firmalarından PricewaterhouseCoopers (PwC) ye hazırlatılan rapor, Ankara da yapılan bir toplantı ile kamuoyuna tanıtıldı. Toplantıya, Kalkınma Bakanlığı Bakan Yardımcısı Mehmet Ceylan, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat Tosun, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Fatih Acar, Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Dr. Ekrem Atbakan, Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Dr. Saim Kerman, PhRMA Türkiye Üst Düzey Çalışma Grubu Başkanı Stephane Lassignardie, PwC Türkiye Sorumlusu Kıdemli Ortak Cansen Başaran Symes, AİFD Yönetim Kurulu Başkanı Güldem Berkman, çeşitli bakanlıklardan birçok üst düzey yetkili ve uzman ile birlikte dergimizin Genel Yayın Yönetmeni M. Esat Güzelgöz de iştirak etti. İlaç sektörü ve Hükümet aynı vizyonda birleşti Toplantının açılış konuşmasını yapan AİFD Yönetim Kurulu Başkanı Güldem Berkman şunları söyledi: Türkiye İlaç Sektörü Vizyon 2023 Raporu, Hükümetimizin 2023 vizyonunun ilaç sektörü tarafından nasıl desteklenebileceğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Rapor, sadece öneriler getirmekle kalmayıp, bu önerilerin nasıl gerçekleştirileceğini de somut bir şekilde tanımlıyor. Tüm paydaşlarımıza ve ülkemize, Türkiye ilaç sektörünün geleceğine giden bir yol haritası sunuyoruz. Raporumuzun vizyonu, Türkiye ilaç sanayisinin 2023 te küresel ölçekte bir Ar-Ge ve üretim merkezi ve bölgesel bir yönetim merkezi olmasıdır. Bu vizyon, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca hazırlanmakta olan Türkiye İlaç Sektörü Stratejisi vizyonuyla örtüşmektedir. Ülkemiz ilaç sektörünün daha çok uluslararası yatırım çeken, daha fazla üretim ve ihracat yapan, dış ticaret dengesine olumlu katkıda bulunan ve hastalarımıza uluslararası standartlarda hizmet kalitesi sunan bir yapıya kavuşmasını istiyoruz. Biz yenilikçi ilaç sektörü olarak, 2023 itibarı ile 23 milyar doları aşkın üretim yapan, ihracatını 8 milyar doların üstüne çıkartmış, dış ticaret fazlası veren ve yılda 1,7 milyar dolar düzeyinde Ar-Ge yatırımı yapan bir Türkiye ilaç sektörünün hayal olmadığına inanıyoruz. AİFD nin açıkladığı Türkiye İlaç Sektörü Vizyon 2023 Raporu toplantısında birer konuşma yapan SGK Başkanı Fatih Acar ve Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat Tosun da raporu oldukça faydalı ve kapsamlı bulduklarını belirterek AİFD yetkililerine teşekkür etti. Acar ve Tosun sağlık alanında atılan adamların ve elde edilen başarının altını çizerek bütün kurum ve paydaşların uyum içerisinde çalışarak bunu sağladığını; 2023 vizyonunun daha erken yakalanabileceğini, bunun için de elbirliği ile çalışacaklarını açıkladılar. Toplantıda, PwC ortaklarından Serkan Tarmur, Türkiye İlaç Sektörü Vizyon 2023 Raporu hakkında ayrıntılı bir sunum yaptı. Bu sunumun ardından, Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Dr. Ekrem Atbakan rapora ilişkin görüş ve değerlendirmelerini paylaştı. Son olarak, İlaçta küresel Ar-Ge ve üretim merkezi Türkiye konulu panel gerçekleştirildi. PwC Türkiye Sorumlusu Kıdemli Ortak Cansen Başaran Symes in moderatörlüğünde gerçekleştirilen panele, konuşmacı olarak Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Dr. Saim Kerman, Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Namık Kaya, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sektörler Dairesi Başkanı Mustafa Zuhurat Çaycı ve AİFD Yönetim Kurulu Başkanı Güldem Berkman katıldı. Kapsamlı ve uygulanabilir bir rapor Türkiye İlaç Sektörü Vizyon 2023 Raporu dünya ilaç sektöründeki gelişmeleri değerlendirdikten sonra, Türkiye ilaç sektörünün konumunu ve koşullarını irdeliyor. Rapor, Türkiye ilaç sektörünün küresel düzeyde rekabet edebilecek kaynak ve potansiyele sahip olduğunu vurguluyor. Bilimsel verilere dayanılarak hazırlanan raporda, dünya ülkelerindeki en iyi uygulama örneklerine yer veriliyor. Raporda, gerçekçi ve uygulanabilir, Türkiye nin koşullarına, özelliklerine ve ihtiyaçlarına uygun somut politikalar öneriliyor. SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013 15

EKİM OBEZİTE MÜCADELESİ RESMEN BAŞLADI - EKİM Sağlık Bakanlığı, obezite ile mücadeleyi fiilen başlattı. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, düzenlediği Sağlıklı Beslenme ve Obeziteyi Önleme programının tanıtımında, Türkiye de insanların yüzde 70-80 i hareketsiz bir hayat sürdüğünü ve toplumun üçte birinin de obez olduğunu ifade ederek, sağlıklı bir yaşam için yapılması gerekenleri anlattı. Bakan Akdağ, Tıpkı sigarayı bırakmakla hayat biçimini değiştirenlerde olduğu gibi bizler de daha az yemek yiyerek, sofraya acıkmadan oturmayarak, inşallah fazla kilomuz varsa bunu atacağız, yoksa da normal kilomuzu muhafaza edeceğiz dedi. KOZMETİKTE YENİ DÜZENLEME Kozmetiklerin yapılan yeni bir düzenlemeyle kanıtsız ve belgesiz bir biçimde organik ya da doğal adıyla satılamayacağına karar verildi. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbı Cihaz Kurumu, Organik ve Doğal Kozmetik Ürün İddialarına İlişkin Kılavuz hazırladı. Düzenleme ile ilgili Türkiye İlaç ve Tıbbı Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Ercan Şimşek, piyasada Doğal, organik ve bitkisel kozmetik iddiasıyla satılan ürünlerden artık kanıt niteliğinde belge isteneceğini bildirdi. KASIM ARALIK KANSERLİ İKİZLERE, AYNI ANDA KARACİĞER NAKLİ YAPILDI 2 TÜRK DOKTORDAN DÜNYADA BİR İLK Şanlıurfa da karaciğer kanseriyle dünyaya gelen tek yumurta ikizi Ceylin ve Ecrin e, eş zamanlı ameliyatla annebabalarından karaciğer nakli gerçekleştirildi. Doğuştan karaciğer kanseri olan tek yumurta ikizi kız kardeşlere, aynı anda karaciğer nakli yapıldı. 13 aylık ve henüz 7 kilo olan Ceylin ve Ecrin kardeşler, anne ve babalarının karaciğerlerinin yarısı ile hayata tutunurken, operasyon dünyada bir ilk olarak literatüre geçti. Ceylin ve Ecrin, Şanlıurfa da 29 yaşındaki Mehmet ve 26 yaşındaki Rabia Fırat çiftinin çocukları olarak dünyaya geldiler. Cihan adlı yedi yaşında bir ağabeyleri daha vardı. Kolay bir hamilelik döneminin sonunda dünyaya geldiler ve son derece sağlıklı görünüyorlardı. Fakat beşinci ayda Ecrin in karnı birden şişmeye başladı, yüzü hiç gülmüyor aksine sürekli ağlıyordu. Fırat ailesi soluğu Harran Üniversitesi Tıp Fakültesinde aldı. Tetkiklerin sonucu ise aileyi tam anlamıyla şoke etti; minicik bebeğin karaciğerinde 11 santimlik bir kitle vardı. Bütün veriler doğuştan kanser olduğunu gösteriyordu. Harran Üniversitesindeki doktorlar hastaları başkente göndermeye karar verdi. Ecrin anne ve babasıyla birlikte Ankara ya Sami Ulus Araştırma Hastanesine doğru yola çıktığında kardeşi Ceylin, ağabeyi ve akrabalarıyla birlikte Urfa da kaldı. Ancak doktorlar tek yumurta ikizi kardeşinin de kanser hastası olabileceğini düşündü. Nitekim haklı da çıktılar. Henüz bir şikâyeti olmamasına karşın Ceylin de de benzer bir kitle olduğu saptandı. 10 kilonun altında organ nakli olma şansının az olduğu söylendi. Kemoterapiye başlandı ve kilo alana kadar tam 7 seans minik bedenleri zorlu tedaviye maruz kaldı. Yine de risk vardı zira kanser diğer organlara sıçrayabilirdi. Kemoterapi sürecinde doktorları, Memorial Hastanesinden Prof. Dr. Koray Acarlı ve bu nakiller konusunda dünyaca ünlü Münci Kalayoğlu na danışmayı da ihmal etmedi. Karaciğerin çeşitli yerlerine sıçramış bu kanseri, karaciğer nakli yaparak temizlemeyi planladılar. Fırat ailesi, kızlarıyla birlikte hemen İstanbul a hastaneye davet edildi. Okmeydanı Memorial Hastanesinde durumları incelendi. Anne ve babalarının karaciğerleri bu minik bedenlere uyuyordu ancak tek yumurta ikizleri olduğu için aynı anda nakil yapılması gerekiyordu. Her şey ayarlandı, ameliyathaneler hazırlandı ve ekipler ikiye ayrıldı. Ameliyatlar çok başarılı geçti. Ceylin ve Ecrin kardeşler şimdi çok sağlıklı ve annebabalarının hediyesi yeni hayatlarına adım atıyorlar. 92 YAŞINDA ALZHEIMER I YENDİ İzmir de yaşayan Saime Emre 92 yaşında Alzheimer ı yenmeyi başardı. Tıbbın çaresini bulamadığı hastalığı yenen Emre nin öyküsünü torunu Arzu Sandal kitaplaştırdı. Alzheimer hastalığına 2 yıl önce yakalanan Emre, yemek yiyemez, konuşamaz bir hale gelmişti. Bir gün radyoda Safiye Ayla nın Ben Seni Unutmak İçin Sevmedim şarkısını duyan yaşlı kadın bu şarkıya tepki verdi ve hayata da bu şarkıyla tutundu. 16 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013

hayatıniçinden TÜRKİYE DE YILDIZI PARLAYAN SEKTÖR SAĞLIK TURİZMİ Abuzer AKBIYIK Mali Müşavir / Yatırım Danışmanı Günümüzde birçok zengin ve gelişmiş ülkenin vatandaşları, kaliteli ve ucuz sağlık hizmeti alabilmek için farklı ülkelere seyahat etmektedir. Ülkemiz, kaliteli sağlık hizmeti sunumu, uygun fiyatları, coğrafik konumu, modern ve yüksek teknolojiye sahip akredite edilmiş özel sektör sağlık kuruluşları, şifalı termal sularıyla Sağlık Turizmi açısından önemli avantajlara sahiptir. Son yıllarda Sağlık alanında reform niteliğinde yapılan iyileştirme ve düzenlemeler neticesinde Sağlık Turizmi Türkiye nin gündemine girmiş ve sektörde öne çıkan ülkeler arasında yer almak için çalışmalar başlatılmıştır. Anadolu Tarih Boyunca Hastalara Şifa Kaynağı Olmuştur Medeniyetler beşiği Anadolu, bin bir derde deva havası ve suyu, cana can katan doğal bitkileri, bu bitkilerden yapılan doğal ilaçları, hastaneleri, şifahaneleri, ünlü hekimleri ile tarih boyunca hastalara şifa kaynağı olmuştur. Lokman Hekim inanışa göre bütün hekimlerin piri üstadıdır. Bütün dünyayı dolaştıktan sonra Anadolu ya gelmiş, Çukurova nın bereket ve güzelliğine hayran kalarak Misis e yerleşmiştir. Her çiçeğin, her otun özelliklerini tanıyan Lokman hekim, çeşitli doğal ilaçlar yaparak dertlilere deva bulmuş, çevredeki hastaları iyileştirmiştir. Sağlık alanında da tarihteki konumunu yeniden canlandıran Türkiye, son yıllarda kurulan modern sağlık tesisleri, kamu ve özel sektör tarafından sunulan sağlık hizmetleri, teknolojik yenilikler ve sunulan hizmetin kalitesi bakımından uluslararası akreditasyon kuralları açısından sağlık turizminde dünya ile rekabet edebilecek konuma gelmiştir. Sağlık Turizmi Tanımı ve Çeşitleri Sağlık Turizmi: Herhangi bir sebeple sağlık hizmeti almak için ikamet edilen yerden başka bir yere yapılan planlı seyahate Sağlık Turizmi, seyahat edene de Sağlık Turisti denir. Turistin Sağlığı: İkamet edilen yerden başka bir ülkeye tatil amaçlı giden turistlerin seyahat halindeyken acil ve ani olarak gelişen hastalıklarda sağlık hizmeti almak zorunda kalmasına Turistin Sağlığı denir. Sağlık Turizmi Çeşitleri şunlarıdır: Tıp (Medikal) Turizmi: Belirli bir hastalığı olan turistlere planlı olarak yapılan tedavi amaçlı uygulamalardır. Termal Turizm ve SPA Wellness: Hastalık sonrası rehabilitasyon dönemlerinde veya kalıcı hasar bırakan rahatsızlıkların kısmen iyileştirilmesi amacıyla kaplıca ve SPA merkezlerinde yardımcı sağlık personeli veya diğer yetkili personel tarafından yapılan tedavi destekleyici veya rehabilite edici uygulamalardır. İleri Yaş ve Engelli Turizmi: Yaşlı ve engelli turistlerin bakım ve rehabilitasyonu amacıyla eğitim almış sertifikalı personel tarafından yapılan uygulamalardır. Dünyada ve Türkiye de Sağlık Turizmi Sağlık Turizmi sektörünü önemsendiği ve konuya ilişkin politikalar üretildiği için bazı ülkeler dünya sağlık turizmi gelirinden önemli ölçüde istifade etmektedirler. Bugün sağlık turizminin en yaygın olarak sunulduğu ülkelerin başında Hindistan, Malezya, Singapur, Tayland, Ürdün, Almanya ve Kosta Rika gelmektedir. Türkiye de Sağlık Turizmi politikası son yıllarda netleşmiştir. Bu kapsamda Sağlık Bakanlığı nda yeni yapılanmalar, mevzuatta düzenlemeler yapılarak ve sektöre destek ve hibeler sağlanarak önemli adımlar atılmıştır. 2010-2014 Sağlık Bakanlığı Stratejik Eylem Planı nda Sağlık Turizmine geniş yer verilmiştir. Sağlık Bakanlığı nın yeniden yapılandırılması kapsamında sağlık turizmi uygulamalarının geliştirilmesine yönelik düzenlemeler yapmak, 18 SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013

hizmetleri planlamak, gerekli izinleri vermek, ilgili kurumlarla koordinasyon sağlamak, yardım ve danışmanlık hizmetleri vermek amacıyla 2012 yılında Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı na dönüştürülmüştür. Sağlık Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı mevzuatlarında yaptıkları düzenlemelerle Sağlık Turizmi yatırımlarına destek ve hibeler sağlamıştır. Coğrafi konumu itibari ile Orta Doğu, Avrupa, Balkanlar ve Afrika nın ortasında bulunan Türkiye, Bugün için JCI uluslararası akreditasyonuna sahip 47 sağlık kuruluşu, iyi yetişmiş hekim ve sağlık çalışanı, şifalı termal suları, ulaşım kolaylığı, 62 ülke ile vizesiz seyahat imkânı ve yüksek sağlık teknolojisi sayesinde sağlık turizminde öncü ülke olabilecek konumdadır. Ülkemiz, özellikle tarihi ve kültürel bağlara sahip olduğumuz ülkelere göre çok daha büyük avantajlara sahiptir. Özel sağlık sektörü Türkiye de 2002 yılından bu yana hızlı bir şekilde büyümüş ve gelişmiştir. Sağlık turizmi kapsamında ülkemizde özellikle de Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya ve Adana gibi illerimizdeki sağlık kurumlarımız yurtdışından çok sayıda yabancı hasta kabul etmekte ve bu hastalara tedavi uygulamaktadır. Hem Tedavi Hem Tatil Sağlık maliyetlerinin yüksek olduğu ülkelerde artık sosyal güvenceler de insanların tedavi ihtiyaçlarını karşılayamamaktadır. Bu nedenle başını Avrupa ve ABD nin çektiği çok sayıda ülkede insanlar sağlık tedavileri için alternatif ülkelere gitmektedir. Kalp ameliyatına en az 70 bin dolar yerine 15-20 bin dolar ödemek isteyen, yüzünü gerdirmek için 10-15 bin dolar yerine 6 bin dolar harcamayı tercih eden, çareyi yurtdışında aramaktadır. Bugün ABD ve Avrupa da on binlerce dolara mal olan bir ameliyat veya tedavi Türkiye de neredeyse üçte bir fiyatına gerçekleştirilmektedir. Tedavi için gelenler ayrıca tatil fırsatını da değerlendirmektedir. Sağlık Turizmde Türkiye nin ön plana çıktığı alanların başında kardiyoloji, plastik cerrahi, ortopedi ve onkoloji gelmektedir. Sağlık Turizmi ile ilgili bazı rakamlar Sağlık Turizmi ile ilgili istatistiki rakamlar, çeşitli kaynaklarda değişiklik arz etmektedir. Konu ile ilgili fikir oluşturması bakımından bazı kaynaklardan derlediğimiz rakamları sunmak gerekirse: Dünyada her yıl yaklaşık 6 milyon kişi, daha uygun bir sağlık hizmeti veren ülkelere tedavi amacıyla gitmektedir. 50 milyar dolarlık bir hacme ulaşan sağlık turizminde ülkeler pastadan pay kapmak için âdeta birbirleriyle yarışmaktadır. Bu ülkeler arasında Türkiye de düşük fiyatların yanı sıra yüksek kalite standardı ile öne çıkmaktadır. 2011 Yılında 156 bin turist sağlık turizmi için Türkiye ye gelmiştir. Yıllık Gelir 1 Milyar TL yi aşmıştır. Sağlık Turizminde ülkemiz dünyada ilk 20 ülkenin içinde iken bugün ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. Türkiye nin 2023 vizyonundaki hedefi, yıllık bir milyon sağlık turisti ve yirmi milyar Dolar döviz geliridir. Türkiye ye her yıl tatil amaçlı yaklaşık 30 milyon turist gelmektedir, bu turistlerin Türkiye deki kişi başı harcamalarının ortalaması 630 dolardır. Sağlık Turizminde 1 kişinin harcadığı rakam yaklaşık 8.000 dolardır. Bu rakamlar Sağlık Turizminin ne kadar değerli olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak Sağlık Turizminin Türkiye de yıldızı parlayan bir sektör olduğunu söyleyebiliriz. Sağlık alanındaki gelişme, iyileştirme ve düzenlemeler, sağlık sektöründeki yatırımlar, sektöre verilen destek ve hibeler sayesinde Türkiye, dünya sağlık turizmi pazarında hak ettiği payı çok yakın zamanda alacaktır. Faydalanılan Kaynaklar: Sağlık Turizmi El Kitabı, T.C Sağlık Bakanlığı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 2012 Bursa, Bursa Sağlık Turizmi Derneği İnternet Sitesi Sağlık Turizmi Daha organizeli olmalı Turizm Yazarları ve Gazeteciler Dernek Başkanı Kerek Köfteoğlı yazısı Hem tedavi, hem tatil yapmak isteyenler Türkiye ye geliyor haber, http://www.turkiyeturizm.com/ SAĞLIK ve İNSAN / OCAK 2013 19