BİR TALAŞ KALDIRMA MODELİNİN ANALİZİ VE GELİŞTİRİLMESİ

Benzer belgeler
Kesici Uç Pah Açısının Kesme Kuvvetleri ve Kesici Takım Gerilmelerine Etkisi

AŞINMIŞ KESİCİ TAKIMLAR İLE ORTOGONAL TALAŞ KALDIRMADA KESME KUVVETLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

Anahtar Kelimeler: Östenitik paslanmaz çelik, Kesme kuvveti, Sonlu elemanlar metodu.

DENEY 2 KESME HIZININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

SAVUNMA SANAYİNDE KULLANILAN PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENEBİLİRLİKERİNİN İNCELENMESİ

HSS Torna Kalemindeki Talaş Açısının Kesme Kuvvetlerine Etkisi

TORNALAMADA DEĞİŞKEN İLERLEMENİN BAŞLANGIÇ AŞINMASINA OLAN ETKİLERİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

ORTAGONAL KESME İŞLEMİNDE KESİCİ TAKIM KAPLAMA MALZEMESİNİN TALAŞ KAYMA AÇISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN MODELLENMESİ

RADÜSLÜ VE PAHLI KESİCİ KENAR MİKRO GEOMETRİLERİNİN KESME KUVVETİ TAKIM SICAKLIĞI VE TAKIM AŞINMASINA ETKİSİ

TAKIM ÖMRÜ MODELLERİNDE SERMET KESİCİ TAKIMLAR İÇİN n ÜSTEL DEĞERLERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

FREZEYLE TORNALAMA YÖNTEMİNİN SÜREÇ MODELLEMESİ

AISI H13 SICAK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN DENEYSEL İNCELENMESİ. Metin ZEYVELİ 1,*, Halil DEMİR 1

AISI 1040 Çeliğinin Tornalanmasında Kesme Şartlarının Yüzey Pürüzlülük Değerlerine Etkilerinin İncelenmesi

MİKRO FREZELEME İÇİN MEKANİSTİK KUVVET MODELİ ÖZET ABSTRACT

Invastigation of the Effect Surface Roughness of Cutting Parameters on the Ms 58 Brass Materials by Using Turn-Milling Process

TORNALAMA İŞLEMİ PARAMETRELERİNİN DENEYSEL VE NÜMERİK ÇALIŞMALARLA İNCELENMESİ

Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

TORNA TEZGAHINDA KESME KUVVETLERİ ANALİZİ

TiN KAPLANMIŞ KESİCİ TAKIMLARDA GERİLME ANALİZİ VE TAKIM-TALAŞ ARA YÜZEYİNDEKİ SÜRTÜNME KATSAYISININ ETKİSİ

AISI 1040 çeliğin tornalamasında kesme parametrelerinin kesme kuvvetine etkisi

AISI D6 İŞ PARÇASININ TORNALANMASINDA YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

KAPLAMASIZ SERMET TAKIMLA AISI 6150 ÇELİĞİNİN FREZELENMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİ *

AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ

Frezeleme takım kompansasyonu # /49

ORTOGONAL KESME İŞLEMİNDE KAPLAMA MALZEMESİNİN TALAŞ MORFOLOJİSİ ÜZERİNDE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

MİKRO FREZELEME İŞLEMİNDE KESME KOŞULLARININ TAKIM AŞINMASI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Çok Kaplamalı Kesici Takımla Tornalama İşleminin Sonlu Elemanlar Yöntemiyle Modellenmesi

Derin Çekme İşlemi Üzerine Kalıp Geometrisinin Etkisinin Sonlu Elemanlar Analizi

Metrik Vida Açmada Alternatif Kesici Uç Yaklaşımı

ORTOGONAL METAL KESME BENZETİMLERİNDE KULLANILAN MALZEME VE SÜRTÜNME MODELLERİNİN KESME KUVVETLERİNE ETKİSİ

Yaşam Bilimleri Dergisi; Cilt 5 Sayı 2 (2015) Journal of Life Sciences; Volume 5 Number 2 (2015)

The Influence of Cutting Parameters on Surface Roughness and Tool Wear In Milling of AISI D2 Cold Work Tool Steels of Different Hardness

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler. İdari Görevler

KAPLAMA ÇEŞİDİ VE İŞLEME PARAMETRELERİNE BAĞLI OLARAK TAKIM-TALAŞ ARAYÜZEY SICAKLIĞI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNDEKİ DEĞİŞİM

KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN SON BİTİRME OPERASYONLARININ ANALİZİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA A STUDY ON ANALYSIS OF FINISH OPERATIONS OF DUCTILE IRON

7075 Alüminyum Alaşımının Tornalamasında Kesme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkilerinin Analizi

AISI 01 SOĞUK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI ÖZET

FREZELEMEDE SERTLİĞİN KESME KUVVETLERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ VE CEVAP YÜZEY METODU KULLANILARAK MODELLENMESİ ÖZET

ÇİFT UÇ AÇILI SPİRAL MATKAPTA TAKIM ÖMRÜ

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN İŞLENMESİNDE, SERAMİK VE KARBÜR KESİCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI.

TALAŞ KALDIRMA TEORİSİ. IML 313 İmal Usulleri II Talaşlı İmalat. Talaşlı İmalat Yöntemleri

St 37 ÇELİĞİNİN SÜRTÜNMELİ VE GELENEKSEL DELME İŞLEMLERİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN ARAŞTIRILMASI

Lama Testere ile AISI 1020 Malzemesinin Kesilmesi İşleminde Takım Performansının İncelenmesi

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Orjinal Matkap Geometrisinde Delme Performansının Sonlu Elemanlar Yontemi ile Doğrulanması

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK ve DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ORTAGONAL KESME İŞLEMİNDE TAKIM-TALAŞ TEMAS UZUNLUĞUNDAKİ DEĞİŞİMİN ARAŞTIRILMASI

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI

TEL EROZYON YÖNTEMİ İLE İŞLENEN KALIP ÇELİKLERİNDE İŞLEM PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİ

FREZELEMEDE KESİCİ TAKIM ÇAPI, AĞIZ SAYISI VE TALAŞ AÇISININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESİCİ TAKIM SEHİMLERİNE ETKİLERİ ÖZET ABSTRACT

AISI 316 Östenitik Paslanmaz Çeliğin İşlenmesinde Talaş Kırıcı Formunun Takım Aşınmasına ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi

Güçlendirme Alternatiflerinin Doğrusal Olmayan Analitik Yöntemlerle İrdelenmesi

AISI 4140 ÇELİĞİNİN SERT TORNALAMA İŞLEMİNDE KESİCİ TAKIM AŞINMASININ REGRESYON YÖNTEMİ İle İSTATİSTİKSEL OLARAK MODELLENMESİ ÖZET ABSTRACT

CNC TORNALAMA İŞLEMİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESME KUVVETLERİNE ETKİ EDEN PARAMETRELERİN MATEMATİKSEL OLARAK MODELLENMESİ

Metal kesmeyi anlama # /71

Sigma 29, , 2011 Research Article / AraĢtırma Makalesi EFFECT OF WIPER CUTTING TOOL GEOMETRY ON MACHINING OF DUCTILE CAST IRON

15-5 PH PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN TAGUCHİ METODU İLE OPTİMİZASYONU

Serkan ATEŞ. Int.J.Eng.Research & Development,Vol.2,No.1,January

SERTLEŞTİRİLMİŞ AISI 1040 ÇELİĞİNİN SERAMİK KESİCİ TAKIMLA İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN TAGUCHİ METODU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

DIN sıcak iş takım çeliğinin testere freze çakılarıyla işlenebilirliğinin araştırılması

Talaş oluşumu. Akış çizgileri plastik deformasyonun görsel kanıtıdır. İş parçası. İş parçası. İş parçası. Takım. Takım.

KAPLAMALI VE KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR TAKIMLAR İÇİN TAKIM ÖMRÜ MODELİ NDEKİ N ÜSTEL DEĞERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

AISI 1050 ÇELİĞİNİN KARBÜR TAKIMLARLA FREZELENMESİNDE OLUŞAN TİTREŞİMLERİN İNCELENMESİ VE İSTATİSTİKSEL ANALİZİ

DÜŞÜK KARBONLU ÇELİK LEVHALARDA ZIMBA HIZININ KESME YÜZEYİ GEOMETRİSİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

YÜKSEK HIZLI TALAŞLI İŞLEMEDE YÜZEY KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ

YÜKSEK ALAŞIMLI BEYAZ DÖKME DEMİRLERİN (Nİ-HARD) TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN MODELLENMESİ

Yunus KAYIR a*, Ahmet AYTÜRK a. Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIM VE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Ç1040 VE 11SMnPb37 ÇELİKLERİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE ÜRETİM MALİYETİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

KESME PARAMETRELERĐNĐN BAŞLANGIÇ AŞINMASINA ETKĐSĐNĐN DENEYSEL OLARAK ĐNCELENMESĐ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ


Elastisite Teorisi Hooke Yasası Normal Gerilme-Şekil değiştirme

AISI 316Ti PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESİCİ UÇ ETKİSİNİN TAGUCHI YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

ÖZGEÇMİŞ. Adı Soyadı: Erhan ALTAN Ünvanı: Profesör Dr.

Frezeleme işlemlerinde kesme kuvveti, titreşim ve yüzey pürüzlülüğü sonuçlarının modellenmesi

Sığ ve derin kriyojenik işlem uygulanmış karbür takımların kesme kuvvetlerine etkisi

Tornalamada Yaklaşma Açısı ve Talaş Açısına Bağlı Tırlama Titreşimlerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkileri

KESİCİ AĞZI YUVARLATILMIŞ TAKIM İLE ORTOGONAL TALAŞ KALDIRMADA MALZEME AKIŞI İLE KESME KUVVETLERİNİN İNCELENMESİ ve MODELLENMESİ

Frezeleme İşlemlerinde Titreşimi ve Yüzey Pürüzlülüğünü Etkileyen Parametrelerin Optimizasyonu

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

TORNALAMA İŞLEMİNDE CEVAP YÜZEY METODU İLE KESME KUVVETLERİNİN KESME PARAMETRELERİNE BAĞLI OLARAK MODELLENMESİ

Politeknik Dergisi, 2016; 19 (4) : Journal of Polytechnic, 2016; 19 (4) : Emel KURAM *

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

AA5052 ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE İŞLEME PARAMETRELERİNİN KESME KUVVETİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

İnce Cidarlı Parçaların Mikro Frezelenmesinde Talaş Kaldırma Yolunun Takım Aşınması, Kuvvetler ve Parça Kalitesi Üzerindeki Etkisi

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Politeknik Dergisi, 2017; 20 (1) : Journal of Polytechnic, 2017; 20 (1) : 43-49

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Yığma yapı elemanları ve bu elemanlardan temel taşıyıcı olan yığma duvarlar ve malzeme karakteristiklerinin araştırılması

Kesici Takım Bağlama Uzunluğunun Mikro Frezelemede Takım Aşınması, Kuvvetler ve Çapak Boyutu Üzerindeki Etkileri

ALÜMİNYUM 7050 ALAŞIMININ FREZELENMESİNDE TAKIM PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Farklı Elektrotlar ile Delik Delme İşlemlerinde Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

Kesici Takım Kaplama Malzemesinin Mikro Frezeleme İşleminde Takım Elastik Deformasyonu Üzerindeki Etkisi

T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AŞIRI PLASTİK DEFORMASYON METOTLARININ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR

Chapter 24: Frezeleme. DeGarmo s Materials and Processes in Manufacturing

Transkript:

2. Ulusal Tasarım İmalat ve Analiz Kongresi 11-12 Kasım 2010- Balıkesir BİR TALAŞ KALDIRMA MODELİNİN ANALİZİ VE GELİŞTİRİLMESİ Volkan APAYDIN*, Alper UYSAL**, Erhan ALTAN*** *volkanapaydin@hotmail.com Yıldız Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 34349-İstanbul **auysal@yildiz.edu.tr Yıldız Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 34349-İstanbul ***ealtan@yildiz.edu.tr Yıldız Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 34349-İstanbul ÖZET Talaş kaldırma mekanizmasının daha iyi anlaşılması ve modellenmesi amaçlarıyla pek çok araştırma yapılmıştır. Talaş kaldırmaya ait bugüne kadar geliştirilen modellerin çoğunda, modellemeyi basitleştirmek ve hesaplamalarda kolaylık sağlamak için çeşitli parametreler ve kesici ağız yuvarlaklığı gibi etkiler gözönüne alınmamıştır. Kesici ağzı yuvarlatmanın etkisinin önemi, özelikle mikro ve nano ölçekli talaş kaldırma gibi yeni teknolojilerin ortaya çıkmasıyla birlikte artmıştır. Bu çalışmada; Manjunathaiah ın yuvarlatılmış kesici ağızlı takımla yapılan talaş kaldırma için önermiş olduğu kuvvet modeli, Schimmel in kesici ağızı yuvarlatılmış takımlarla yaptığı talaş kaldırma işlemlerindeki çalışmalarında elde ettiği deneysel veriler kullanılarak incelenmiş, Manjunathaiah ın modelinin geçerliliği analiz edilerek çinko iş parçası malzemesinin talaşlı işlenmesinde modelin kullanılabilirliği ve modelde gerilme faktörünün etkisi incelenmiştir. Anahtar Sözcükler: Kayma Hatları Modellemesi, Kesici Ağzı Yuvarlatılmış Takımlar, ABSTRACT Many researches, which were purposed better understanding and modeling of metal cutting. So far on the many developing models related to metal cutting, various parameters and such as the effects of cutting edge roundness were not taken into account to simplify modeling and provide convenience at calculations. The importance of cutting edge rounding effects increased with the emergence of new technologies, especially as microand nano-scale metal cutting. In this study; a force model of Manjunathaiah, which was offered to metal cutting with cutting edge roundness tool, was studied by using the experimental data of Schimmel obtained from the metal cutting studies carried out by using cutting edge roundness tools. Verify of Manjunathaiah s force model was analyzed and the usability of the model on machining of zinc workpiece material and the effect of stress factor on the model were examined. Keywords: Slip Line Modeling, Rounded Edge Cutting Tool 50

1. GİRİŞ Talaş kaldırma mekaniğinin anlaşılması ile ilgili ilk önemli adımlar, Merchant ın 1944 yılında gerçekleştirdiği araştırma ile atılmıştır. Merchant ın önermiş olduğu model talaş kaldırma işleminin modellenmesi ve özellikle de talaş kaldırma kuvvetlerinin tahmin edilmesi açısından oldukça önemli bir başlangıç çalışması olmasına karşın, uygulanabilirlik ve doğruluk bakımından bazı sınırlamalara sahiptir. Bu sınırlamaların en önemlisi, modelde yapılmış olunan mükemmel keskinliğe sahip kesici takım kabulüdür. Gerçekte, keskin olarak tanımlanan kesici ağızlar bile doğal bir yuvarlaklığa sahiptir. Genellikle ticari talaş kaldırma takımları 5 ile 250 µm arasında değişen takım ağzı yarıçaplarına sahiptirler [1]. Bouzakis vd. (2002) ve Rech ve Schaff (2006) honlama ya da mikro-kumlama yöntemlerinden birini kullanarak, çeşitli ağız yarıçaplarına sahip sinterlenmiş karbür uçlar üretmişler ve bu takımların frezeleme işlemi esnasındaki aşınma davranışlarını incelemişlerdir [2,3]. Endres ve Kountanya, (2002) köşe yarıçapının ve ağız yarıçapının serbest yüzey aşınması üzerindeki etkilerini araştırmışlar ve talaş kaldırma kuvvetlerini incelemişlerdir [4]. Ranganath vd. (2005) ve (2007) yapmış oldukları çalışmalarda, yuvarlatılmış ağızlı takımlarla talaş kaldırma esnasındaki kuvvetleri belirleyen yeni mekanistik modeller ve talaşlı imalattaki kuvvet katsayıları için yeni bir deneysel yöntem önermişlerdir [5,6]. Sonlu elemanlar metodunu kullanarak; yuvarlatılmış ağız yarıçapının kesme kuvvetleri, sıcaklık, gerilme, gerinme ve gerinme hızı gibi işlem değişkenleri üzerine etkilerini inceleyen Sartkulvanich vd. (2004) ve Yen vd. (2004), kesici ağız hazırlığının işlem parametrelerine ve kesici takım performansına olan etkilerini araştıran Özel (2003) ve talaş oluşumu için yeni geliştirdikleri analitik model ve ticari olarak bulunabilen bir sonlu elemanlar modeli için bir açıklama yapan Fang ve Fang (2007), bu konudaki önemli çalışmaları gerçekleştirmişlerdir [1,7,8,9]. Yapılan çalışmaların pek çoğunda ele alınan en önemli konu, ağız yarıçapının talaş kaldırma kuvvetleri üzerindeki etkisidir. Thiele ve Melkote (1999) AISI 52100 çeliğinin son paso sert tornalama işlemiyle ilgili olarak yapmış oldukları deneysel çalışmada, daha büyük ağız yarıçapına sahip yuvarlatılmış ağızların daha küçük olanlara göre eksenel, radyal ve teğetsel yönlerde daha büyük kuvvet değerlerine sebep olduğunu belirtmişlerdir [10]. Manjunathaiah (1998), Fang (2003a; 2003b) ve Ranganath vd. (2005, 2007) gibi araştırmacılar ise, yuvarlatılmış ağızlı takımlarla talaş kaldırma esnasındaki kuvvetleri belirleyen yeni mekanistik modeller önermişlerdir [5,6,11,12,13]. Schimmel (1999) kesici ağız geometrisinin talaş kaldırma işlemi üzerindeki etkisini, çeşitli ağız yarıçaplarına sahip takımlar kullanarak incelemiştir [14]. Özel vd. (2005) ise çalışmalarında, ölçmüş oldukları kesme kuvvetleri verilerindeki önemli istatistiksel eğilimleri tanımlamak için varyans analizi (ANOVA) kullanmışlar ve bu analizi kesme kuvvetinin eksenel, radyal ve teğetsel bileşenleri için gerçekleştirmişlerdir [15]. Yuvarlatılmış kesici ağzı da göz önünde bulunduran modeller, daha gerçekçi sonuç vermektedir. Yapılan bu çalışmada; Manjunathaiah (1998) a ait kesici ağzı yuvarlatılmış takım kullanılarak gerçekleştirilen talaş kaldırma işlemine ait talaş kaldırma modeli, Schimmel (1999) in yuvarlatılmış takımlarla talaş kaldırmaya ait deneysel verilerle analiz 51

edilmiş, modelde yer alan normal gerilme faktörünün (k) modelin verdiği sonuçlara etkisi incelenmiştir. 2. KESİCİ AĞZI YUVARLATILMIŞ TAKIMLA TALAŞ KALDIRMAYA AİT MODEL Kesici ağzı yuvarlatılmış takımla talaş kaldırmaya ait model olarak, Manjunathaiah ın talaş kaldırma modeli esas alınmış, bu modelin analizi ve geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu modelde, yuvarlatılmış kesici ağızlı takımlarla gerçekleştiren talaş kaldırmada keskin takımla yapılan talaş kaldırmaya göre farklılık gösteren talaş açısı, ortalama talaş açısı olarak ele alınmaktadır. γ ortogonal talaş açısına sahip kesici ağzı yuvarlatılmış bir takımla gerçekleştirilen talaş kaldırma işlemini, γ ort gibi daha küçük bir talaş açısına sahip keskin bir takımla yapılan talaş kaldırma işlemine benzetmek mümkündür. İdeal ortalama talaş yüzeyi PQ nun Şekil 1 de de görüldüğü gibi, ağız yarıçapı üzerindeki P ayrılma noktasını takım talaş yüzeyinin son noktası olan Q ya bağlayan bir yüzey olduğu önerilmiştir. Takım ağız yarıçapı üzerindeki ayrılma noktası P nin konumu, ayrılma noktası açısı θ ile tanımlıdır. Ancak takım talaş temas yüzeyinin son noktası olan Q nun tanımlanması zor bir konudur ve Manjunathaiah (1998), Q noktasının işlenmiş yüzeyden itibaren olan mesafesini c.h olarak tanımlamıştır (Şekil 1). Şekil 1. Ağız yarıçapının etkisini içeren ortalama talaş yüzeyi [11] Manjunathaiah ın modelinde, ortalama talaş açısı için önerdiği bağıntı Denklem (1) de verilmektedir; Burada; (1) γ ort c h : ortalama talaş açısı : 1 e eşit veya büyük bir sabit (takım-talaş temas uzunluğu ile deforme olmamış talaş kalınlığına bağlı) : deforme olmamış talaş kalınlığı 52

r θ : kesici ağız yuvarlatma yarıçapı : ayrılma noktası açısını ifade etmektedir. Manjunathaiah ıı önermiş olduğu talaş kaldırma modeli Şekil 2 de gösterilmiştir. Modelde takım ağız yuvarlatma yarıçapı r nin takım tabanı C den itibaren ölçülen deforme olmamış talaş kalınlığı h değerinde malzeme kaldırması görülmektedir. Manjunathaiah malzeme akışının, yığma ağız oluşumu ve kararlı bir durgunluk noktası meydana gelmeden oluştuğunu kabul etmektedir. Yarıçap üzerinde, akışı iki parçaya bölen bir ayrılma noktası P nin varlığı söz konusudur ve bu nokta, ayrılma açısı θ ile tanımlanmıştır. Bu durum, Şekil 2 de abartılı olarak gösterilmiştir. P noktasının dikey yüksekliği p olarak alınmıştır ve batma derinliği olarak isimlendirilmiştir. Şekil 2. Ağız yarıçapına sahip bir takımla yapılan talaş kaldırma işlemine ait geometrik model [11] Manjunathaiah ın ortogonal talaş kaldırma modelinde ABC plastik deformasyon bölgesinin alt sınırı üzerinde, kuvvet dengesi ele alınmaktadır. Plastik deformasyon bölgesinin alt sınırına ait geometrinin ve yüzeydeki gerilme dağılımının bilinmesiyle, iş parçası üzerine etkiyen kuvvet bileşenleri hesaplanabilir ve takıma etkiyen kuvvetlere eşitlenebilir. Manjunathaiah ın talaş kaldırma kuvvet modelinden kesme kuvvetleri Denklem (2) ve (3) ile ifade edilir; Burada; (2) (3) F C F T h p φ r θ : kesme kuvveti : dik kuvvet : deforme olmamış talaş kalınlığı : yarıçap üzerinde, akışı iki parçaya bölen ayrılma noktasının dikey yüksekliği : kayma açısı : kesici ağız yarıçapı : ayrılma noktası açısı 53

k S ψ δ : normal gerilme faktörü : kayma gerilmesi : BC sınırının yatay ile yaptığı açı : işlenmiş yüzeyin plastik deformasyon derinliğidir. 3. TALAŞ KALDIRMA MODELİNİN DENEYSEL VERİLER KULLANILARAK İNCELENMESİ Schimmel in kesici ağız geometrisinin talaş kaldırma işlemi üzerindeki etkisini, çeşitli ağız yarıçaplarına sahip takımlar kullanarak incelediği çalışmada sunmuş olduğu deneysel verilerin, Manjunathaiah a ait modelde kullanılması düşünülmüştür. Schimmel, yapmış olduğu çalışmada, 98.43 mm dış çapa ve 5.08 mm et kalınlığına sahip 99.99% saflıktaki çinko bir boru kullanmıştır. Daha sonra ise boruyu istenilen ölçülere getirmek için, keskin takımlarla küçük kesme derinliklerinde talaş kaldırma uygulamıştır. Tablo 1, Schimmel in testlerde kullandığı işlem değişkenlerini göstermektedir. Araştırmacı çeşitli talaş açısı değerleri ile sıfır yerleştirme açısına sahip çeşitli ağız yarıçapları ve boşluk açılarında kaplamasız karbür takımlar kullanmıştır. Tablo 1. Schimmel e ait Test Koşulları [14] Hız (V) 0.647, 1.246 m/s Ortogonal Talaş Açısı (γ) 5 Ağız yarıçapı (r) 0, 28, 33, 80, 140 µm Deforme olmamış talaş kalınlığı (h) 2.9, 5.9, 11.8, 23.6, 47, 94, 186, 377 µm Schimmel, kesme kuvveti, radyal kuvvet ve eksenel kuvvet ölçümlerini piezoelektrik bir dinamometre ile gerçekleştirmiş ve PC tabanlı bir veri toplama sistemi kullanarak dijital olarak kaydetmiştir. Bu çalışmada öncelikle, Manjunathaiah ın ortalama talaş açısı modelinden yararlanılarak Schimmel in talaş kaldırma koşulları ve 5 lik ortogonal talaş açısı değeri için ortalama talaş açısı değerleri hesaplanmıştır. θ, ayrılma noktasının yerini belirleyen açıdır ve 30-55 arası değerler alabilen bu açı Manjunathaiah ın çalışmasına dayanarak burada 30 olarak kabul edilmiştir. Kayma açıları denklem (4) kullanılarak, 5 lik ortogonal talaş açısı değerlerinde 28, 33, 80 ve 140 µm gibi çeşitli ağız yarıçapı değerleri için hesaplanmıştır. (4) Burada; φ : kayma açısı, γ : ortogonal talaş açısı r h : deforme olmamış talaş kalınlığının deforme olmuş talaş kalınlığına oranı (h/h c ) 54

Geometrik modelde yer alan bir açı olan ψ ise 20 olarak kabul edilmiştir. Son olarak kayma gerilmesi ile normal gerilme arasındaki ilişkiyi tanımlayan normal gerilme faktörü k nın belirlenmesi gerekmektedir. Bu değer, Manjunathaih ın çalışmasında yaklaşık bir sabit olarak kabul edilmiş ve 1.1 olarak varsayılmıştır. Buradan hareketle bu çalışmada da yapılan hesaplamalar sırasında k normal gerilme faktörü için 1.1 değeri kullanılmıştır. Kayma açılarının ortalama talaş açıları için hesaplanmasından sonra (2) ve (3) numaralı denklemler kullanılarak kesme kuvvetleri ve dik kuvvetler hesaplanmıştır. Hesaplanan talaş kaldırma kuvvetleri ile Schimmel in verilerinde yer alan deneysel olarak belirlenmiş talaş kaldırma kuvvetleri karşılaştırılmıştır. Pek çok araştırmacı tarafından -60 ile -80 derecelik negatif talaş açılarında talaş oluşumunun gerçekleşmediği belirtilmektedir. Bu sebeple, söz konusu model -60 dereceden daha küçük negatif talaş açıları için kullanılmaz denilebilir. Şekil 3. Farklı kesme hızları için, hesaplanan ve deneysel bulunan kesme kuvvetlerinin deforme olmamış talaş kalınlığı ile değişimi (r= 28 µm, γ= 5 ) γ= 5 lik ortogonal talaş açısına ve sırayla 28, 33, 80 ve 140 µm lik kesici ağız yarıçaplarına sahip takımlar için tüm grafikler elde edilmiş, Şekil 3 ve 4 de sadece 28 µm için kuvvetler verilmiştir. Kuvvet hesaplamaları, Schimmel in verilerinde yer alan 0,647 m/s ve 1,247 m/s gibi iki faklı kesme hızı için gerçekleştirilmiştir. Kesme kuvvetleri söz konusu olduğunda, modelden hesaplanan değerlerin deneysel veriler ile büyük bir uyum içinde olduğu görülmektedir. Özellikle deforme olmamış talaş kalınlığının küçük değerlerinde daha iyi sonuçlar veren model, deforme olmamış talaş kalınlığı arttıkça hatalı sonuçlar vermeye başlamaktadır. Dik kuvveti gösteren grafikler incelendiğinde ise, hesaplanan değerler ve deneysel veriler arasında kesme kuvvetlerinde görülen uyuma kıyasla daha az bir uyum olduğu görülmektedir. Yine burada da kesme kuvveti için çizilmiş olan grafiklerdekine benzer şekilde, deforme olmamış talaş kalınlığının artması ile hata miktarı da artış göstermektedir. Talaş kaldırma kuvvetleri için elde edilen bu 55

sonuçların ışığında modelin, deforme olmamış talaş kalınlığının oldukça küçük olduğu ve mikro talaş kaldırma gibi işlemlere daha uygun olduğu söylenebilir. Şekil 5 ve 6 da ise kesme kuvveti ve dik kuvvetin 28, 33, 80 ve 140 µm lik kesici ağız yarıçaplarına sahip takımlar için deforme olmamış talaş kalınlığı ile olan ilişkisi sadece 0,647 m/s kesme hızı için gösterilmektedir. Daha önceden de söz edilen, modelin kesme kuvvetleri için daha tutarlı sonuçlar vermesi bu şekillerde de görülebilir. Kesme kuvvetlerini gösteren Şekil 5 de modelden hesaplanan değerler ve Schimmel in çalışmasından alınan değerlerin uyumlu olduğu görülürken, dik kuvveti gösteren Şekil 6 da aynı uyumdan söz etmek mümkün değildir. Bunun dışında, her iki grafikten de artan kesici ağız yarıçapı ile talaş kaldırma kuvvetlerinin de arttığı görülebilir. Şekil 4. Farklı kesme hızları için, hesaplanan ve deneysel bulunan dik kuvvetin deforme olmamış talaş kalınlığı ile değişimi (r= 28 µm, γ= 5 ) 56

Şekil 5. Farklı kesici ağız yarıçaplarına sahip takımlar için hesaplanan ve deneysel bulunan kesme kuvvetlerinin deforme olmamış talaş kalınlığı ile değişimi (γ= 5, ν= 0,647 m/s) Şekil 6. Farklı kesici ağız yarıçaplarına sahip takımlar için hesaplanan ve deneysel bulunan dik kuvvetin deforme olmamış talaş kalınlığı ile değişimi (γ= 5, ν= 0,647 m/s) 4. TALAŞ KALDIRMA MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ Manjunathaiah ın modelinde, Schimmel in deneysel verileri kullanılarak modelin incelenmesi gerçekleştirilmiştir. Manjunathaiah yapmış olduğu çalışmada, kullanmış olduğu deneysel şartlar altında pirinç malzemenin talaşlı işlenmesinde normal gerilme faktörünün yaklaşık olarak 1,1 gibi bir değerde sabit olduğunu varsaymıştır. Normal 57

gerilme faktörü olarak adlandırılan k, normal gerilme ile kayma gerilmesi arasındaki ilişkiyi belirlemektedir. İş parçası malzemesi ve talaş kaldırma koşullarıyla değişmektedir. Buradan hareketle, normal gerilme faktörü k ya çeşitli değerler verilerek, talaş kaldırma kuvvetleri hesaplanmıştır. Bu yolla, deneysel kuvvet verileri ile hesaplanan kuvvet değerlerinin hangi k değeri için daha uyumlu olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Normal gerilme faktörü k değeri, kesme koşullarına ve iş parçası malzemesine bağlı olarak değişim göstermektedir. Burada, k analizi yapmak için gerçekleştirilen tüm hesaplamalarda kullanılmak üzere r= 28 µm lik kesici ağız yarıçapı ve γ= 5 lik ortogonal talaş açısına ait veriler kullanılmıştır. k değeri, ilk olarak 0,9 seçilmiş daha sonra ise 0,2 lik artışlar yapılarak k değeri adım adım arttırılmıştır. Hesaplama yapılan en son k değeri ise 2,1 dir. Elde edilen sonuçlar Şekil 7-9 da detaylı olarak sunulmuştur. Daha iyi bir değerlendirme yapabilmek için, her veri grubuna ait eğilim çizgileri grafikler üzerinde gösterilmiştir. Grafiklerde yer alan veriler için en uygun eğilim çizgilerini belirlemek adına, logaritmik, üstel ve polinom tipi eğilim çizgilerinin R 2 değerleri incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda her grafik için en uygun eğilim çizgisi seçilmiştir. Şekil 7 farklı k değerleri için kesme kuvvetinin deforme olmamış talaş kalınlığı ile değişimini göstermektedir. Kalın eğilim çizgisi, Schimmel in deneysel verilerine ait değerleri temsil etmektedir. Şekilden görüldüğü gibi k nın değişimi, kesme kuvvetleri üzerinde çok büyük bir etkiye sahip değildir. Bununla beraber artan k ile birlikte, hesaplanan değerler deneysel verilerden az da olsa uzaklaşmaktadır. Ayrıca, küçük deforme olmamış talaş kalınlıklarında tüm k değerleri için hesaplanan kuvvet değerleri deneysel veriler ile daha uyumludur. Şekil 7. Farklı k değerleri için deforme olmamış talaş kalınlığı ile kesme kuvvetinin değişimi (r= 28 µm, γ= 5 ) Şekil 8, farklı k değerleri için dik kuvvetin deforme olmamış talaş kalınlığı ile değişimini göstermektedir. Kesme kuvvetinden farklı olarak k değeri, dik kuvvet üzerinde daha büyük bir etkiye sahiptir ve bu eğilim çizgilerinin değişen k ile göstermiş olduğu değişimden açıkça görülebilir. 58

Artan k ile, hesaplanan dik kuvvet değerleri deneysel verilere giderek yaklaşmakta kesme kuvveti değerleri ise deneysel kesme kuvvetlerinden uzaklaşmaktadır. Daha önce de belirtildiği gibi, kesme kuvvetinde görülen bu azalma, dik kuvvetteki artışa göre azdır. k= 1,7 için deneysel verilere oldukça yaklaşan hesaplanan dik kuvvet değerleri, k= 1,9 için deneysel verileri çok az aşmakla birlikte bu noktada, veriler ile büyük ölçüde örtüşmektedir. Şekil 8. Farklı k değerleri için deforme olmamış talaş kalınlığı ile dik kuvvetin değişimi (r= 28 µm, γ= 5 ) Şekil 9, farklı k değerleri için dik kuvvetin ortalama talaş açısı ile değişimini göstermektedir. Diğer grafiklerde gözlemlenen durum burada da görülmektedir. 59

Şekil 9. Farklı k değerleri için ortalama talaş açısı ile dik kuvvetin değişimi (r= 28 µm, γ= 5 ) 5. SONUÇLAR Bu çalışmada, Mnjunathaiah a ait talaş kaldırma modeli Schimmel in deneysel verileri ile incelenmiş, hesaplanan talaş kaldırma kuvvetleri Schimmel in verilerindeki deneysel kuvvet değerleri ile karşılaştırılmış, Manjunathaiah ın kuıllandığı pirinç malzeme yerine, çinko iş parçası malzemesi için modelde kullanılması gereken gerilme faktörünün belirlenmesine çalışılmıştır. Hesaplanan talaş kaldırma kuvveti değerleri ile deneysel talaş kaldırma kuvveti değerleri, özellikle küçük deforme olmamış talaş kalınlıkları için, birbirlerine yakınken, deforme olmamış talaş kalınlığı arttıkça değerler birbirlerinden uzaklaşmaktadır. Manjunathaiah a ait talaş kaldırma modelinde alınan normal gerilme faktörü k, Schimmel in deneysel verileri kullanılarak incelenmiştir ve k nın dik kuvvet üzerinde daha büyük bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Artan k değeri ile kesme kuvveti azalırken dik kuvvet artmaktadır. İnceleme yapılan koşullarda, çinko malzeme için dik kuvvetde daha doğru sonuçlar k nın 1,7 ve 1,9 değerleri aralığında elde edilmektedir. Modelin küçük deforme olmamış talaş kalınlıklarının görüldüğü talaş kaldırma operasyonları için daha uygun bir model olduğu, kaba kesme koşullarının hakim olduğu operasyonlar için ise uygun olmadığı görülmüş, farklı malzemelerin işlenmesinde gerilme faktörünün etkin rol oynadığı belirlenmiştir. 60

6. KAYNAKÇA [1] FANG, N., FANG, G., Theoretical and experimental investigations of finish machining with a rounded edge tool, Journal of Materials Processing Technology, 191, 331-334, (2007). [2] BOUZAKIS, K. D., MICHAILIDIS, N., SKORDARIS, G., KOMBOGIANNIS, S., HADJIYIANNIS, S., EFSTATHIOU, K., ERKENS, G., RAMBADT, S., WIRTH, I., Effect of the cutting edge radius and its manufacturing procedure, on the milling performance of PVD coated cemented carbide inserts, CIRP Annals - Manufacturing Technology, 51, 61-64, (2002). [3] RECH, J., SCHAFF, M. J., Influence of cutting edge radius on the wear resistance of powder metallurgy high-speed steel milling inserts, Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers, Part B:Journal of Engineering Manufacture, 220, 383-387, (2006). [4] ENDRES, W. J., KOUNTANYA, R. K., Effects of corner radius and edge radius on tool flank wear, Journal of Manufacturing Processes, 4, 89, ProQuest Science Journals, (2002). [5] RANGANATH, S., CAMPBELL, A. B., HWANG, J., Experimental investigation and mechanistic modeling of the effects of tool edge hone effects in turning operations, American Society of Mechanical Engineers, Manufacturing Engineering Division, MED, 16, 833-842, (2005). [6] RANGANATH, S., CAMPBELL, A. B., GORKIEWICZ, D. W., A model to calibrate and predict forces in machining with honed cutting tools or inserts, International Journal of Machine Tools and Manufacture, 47, 820-840, (2007). [7] SARTKULVANICH, P., AL-ZKERI, I., YEN, Y. C., ALTAN, T., Investigation of the effect of tool edge geometry upon cutting variables, tool wear and burr formation using finite element simulation a progress report, Materials Processing and Design: Modeling, Simulation and Applications - Numiform 2004, Proceedings of the 8th International Conference on Numerical Methods in Industrial Forming Processes AIP Conference Proceedings, 712, 1347-1352, (2004). [8] YEN, Y. C., JAIN, A., ALTAN, T., A finite element analysis of orthogonal machining using different tool edge geometries, Journal of Materials Processing Technology, 146, 72-81, (2004). [9] OZEL, T., Modeling of hard part machining: effect of insert edge preparation in CBN cutting tools, Journal of Materials Processing Technology, 141, 284-293, (2003). [10] THIELE, J. D., MELKOTE, S. N., Effect of cutting edge geometry and workpiece hardness on surface generation in the finish hard turning of AISI 52100 steel, Journal of Materials Processing Technology, 94, 216-226, (1999). 61

[11] MANJUNATHAIAH, J., Analysis and a new model for the orthogonal machining process in the presence of edge-radiused (non-sharp) tools, Doktora Tezi, University of Michigan, (1998). [12] FANG, N., Slip-line modeling of machining with a rounded-edge tool - Part I: New model and theory, Journal of the Mechanics and Physics of Solids, 51, 715-742, (2003). [13] FANG, N., Slip-line modeling of machining with a rounded-edge tool - Part II: Analysis of the size effect and the shear strain-rate, Journal of the Mechanics and Physics of Solids, 51, 743-762, (2003). [14] SCHIMMEL, R. J., Analyzing and modeling the effects of tool edge geometry in Machining, Doktora Tezi, University of Michigan, (1999). [15] OZEL, T., HSU, T. K., ZEREN, E., Effects of cutting edge geometry, workpiece hardness, feed rate and cutting speed on surface roughness and forces in finish turning of hardened AISI H13 steel, International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 25, 262-269, (2005). 62