KIRMIZI PANCAR YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde



Benzer belgeler
BROKOLĠ YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde Hum Elit

Acurun anavatanı hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak Anadolu, İran, Afganistan ve Güney Batı Asya anavatanı olarak kabul edilmektedir.

BÖRÜLCE YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Black Strong Ürünlerinin Börülce YetiĢtiriciliğinde Kullanımı Besin maddelerince zengin toprakları sever. Organik madde oranı

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ:

BROKKOLİ (Brassica oleracea var. italica)

HAVUÇ YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Havuç yetiştiriciliğinde azot yanında potasyum da büyük önem taşır. Bu iki besin elementi verim ve kaliteyi önemli

Kullanım Yerleri. İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

FİĞ TARIMI Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

Taksonomi. Familya: Compositea Tür : Cichorium endive Çeşit : Cichorium intybus (witloof)

BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

Orijin: Asya ve Avrupa (Mısır, Yunan ve Roma medeniyetleri döneminden beri biliniyor. Yabani form: Lactuca serriola x L.

YAPRAĞI YENEN SEBZELERDE GÜBRELEME

ISPANAK YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Black Strong Ürünlerinin Ispanak YetiĢtiriciliğinde Kullanımı Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

BAMYA YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde Hum Elit

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur.

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

AÇIK TARLADA PATLICAN YETİŞTİRİCİLİĞİ

Macar Fiği Neden Önemlidir? Hangi Topraklarda Yetişir?

Hazırlayan: Ramazan YILDIRIM

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları

ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ ERİK FİDANI VE AĞACI İKLİM İSTEKLERİ

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü

Magnezyum Sülfat. Magnezyum Sülfat nedir?

ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

: Menşe Adı : Kale Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği Başkanlığı Başvuru Sahibinin Adresi : Hükümet Konağı Kale/DENİZLİ Ürünün Adı

ŞEFTALİNİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

LAHANA GRUBU SEBZE TÜRLERİ A. SINIFLANDIRMA

LAHANA YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme 1.Ekonomik Önemi, Anavatanı ve Yayılma Alanları

Bahçıvanlık kursu 2015

Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.)

Modern (Bodur) ve Geleneksel Meyve Yetiştiriciliği. 04 Şubat 2014 İzmir

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

Buğday ve Arpa Gübrelemesi

RULO ÇİM ÜRETİMİ DR TOHUMCULUK 2013

AYÇİÇEĞİ TARIMI TOPRAK İSTEKLERİ Ayçiçeği yetişeceği toprak tipi yönünden çok seçici olmamasına rağmen organik maddece zengin, derin ve su tutma

BAKLAGİLLER Familya: Leguminosae Alt familya: Cins: Tür: Cins: Tür: Cins: Tür: Cins: Tür:

ADIM ADIM ANTHIRHINUM(ASLANAĞZI ) YETİŞTİRİCİLİĞİ

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi.

ADIM ADIM DIANTUS BARBATUS(HÜSNÜYUSUF) YETİŞTİRİCİLİĞİ

Çayın Bitkisel Özellikleri

Kullanma Kılavuzu. 10 dönüm için 1 l gübre kullanılarak ilkbaharda sürgünler püskürtme(ya da damlama) yöntemiyle

DİĞER FAMİYLALARDAN YEM BİTKİLERİ

BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı:

Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Gübreleme

No: 217 Menşe Adı BİRECİK BELEDİYE BAŞKANLIĞI

BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ

Yerfıstığında Gübreleme

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

ADIM ADIM LEUCANTHEMUM GRAND(MARGARİT)YETİŞTİRİCİLİĞİ

Solem Organik / Ürün Kullanımı

Kullandığımız çim tohumu karışımlarında yer alan türler ve özellikleri:

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

TARLA BİTKİLERİ MERKEZ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ TESCİL YILI:

Antepfıstığında Gübreleme

Sıcaklık. 40 dereceden daha yüksek sıcaklarda yanma görülür. Yıllık sıcaklık ortalaması 14 dereceden aşağı olmamalıdır.

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

FİDAN YETİŞTİRME. kolay temin edilebilmelidir.

Odunsu (Sert) Çeliklerle üretme

I. KISIM: Temel Bilgiler ve Muhafaza

KAVUN YETİŞTİRİCİLİĞİ

son hacim litre olacak şekilde sulandırılarak toprak yüzeyine püskürtülüp, cm toprak derinliğine karıştırarak uygulanabilir.

Sulama Ot Mücadelesi ve Çapalama Gübreleme ve Toprak Islahı Seyreltme Gölgeleme veya Siperleme Budama Yerinde Kök Kesimi

Tarım Konferansı 25 Nisan 2011 Hassa_HATAY

KUŞBABA TARIM-VERMISOL ORGANİK SOLUCAN GÜBRESİ DENEMESİ

KAVUN Orijin ve Tarihçe: Kokulu kavunlar: Afrika Anadolu-İran-Hindistan Dünya Yazlık kavunlar: Güney Anadolu (Adana kavunları) Kışlık kavunlar: Batı

Bioredworm- S(Solid)-Katı ve Bioredworm-L(Liquid)-Sıvı Uygulama tablosu Bitki Türü Gübre Türü Uygulama dönemi Dozlar / saf gübre olarak /

Ahududu ve Böğürtlen Yetiştiriciliği

MALVACEAE (EBEGÜMECİGİLLER)

Gübreleme: İlkbahar ve yaz aylarında 3 haftada bir kompoze gübre verilir.

AÇIK TARLADA DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ

Tohum yatağının hazırlanması:

SERA TASARIMI ve İKLİMLENDİRME. Cengiz TÜRKAY Ziraat Yüksek Mühendisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Erdemli-Mersin 12 Ekim 2012

ANTEPFISTIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİ. GAP TEYAP Kerem AKDOĞAN

BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ

ÜRETİM AŞAMASINDA ADIM ADIM HASTALIKLARLA MÜCADELE

PATLICAN YETİŞTİRİCİLİĞİ (Solanum melongena L.) Zir. Müh. Sabahattin TÜZÜN GAP-TEYAP Batman-Siirt BYU

ANTHIRHINUM(ASLANAĞZI) YETİŞTİRİCİLİĞİ

Rizom gövdeden çıkar ve cm lik kısmı toprak altında, bir kısmı da toprak yüzüne çıkar.

mümkün olduğu takdirde hasta fidecikleri yakmak gerekir. Ayrıca sık ekimlerden kaçınmalı, tohum gerektiğinden daha fazla derine ekilmemeli, aşırı

Gemlik Zeytini. Gemlik

BİTKİ TANIMA I. P E P _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr.

KESME GÜL VE GÜL FİDANI YETİŞTİRİCİLİĞİ

AYVANIN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

Budama, seyreltme, gübreleme gibi bahçe işleri daha kolay ve ekonomik olarak yapılabilir.

zeytinist

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLERDE TANE

Hazırlayan: Tarım Dairesi Müdürlüğü-Zirai Mücadele ve Karantina Şubesi 2013

TARIM SİSTEMLERİ 3. Nemli Tarım

BAZI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE KLASİK GÜBRELERE İLAVETEN ÖZEL GÜBRELERİN KULLANILMASI

Bağcılıkta Yeşil (Yaz) Budaması Uygulamaları

zeytinist

Transkript:

KIRMIZI PANCAR YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde Hum Elit -18, 2-4 arasında ise 40 lt su ile Hum Elit 15 uygulaması yapılmalıdır. Toprak hazırlığı için bu uygulama çok önemlidir. Tohum çimlendiğinde meydana gelen embriyonel kökün bitki besin elementlerince zengin bir çevre ile karşılaşması gerekir. Hum elit 15 ve 18 içeriğindeki 65 e yakın bitkinin alabileceği formdaki element sayesinde bitkinin bu isteğine cevap verir. Hum Elit -15 ve 18 toprağa badana(boyama) şeklinde uygulanır. Bu uygulama ile toprak havalanır, su tutma kapasitesi artar, ph dengelenir. Hum Elit-15 ve 18 kullanılan kimyasal gübreleri 1/3 oranında azaltırken, yararlanışını 3 katına çıkarır. Bitkinin ağız sütü görevini görür. Tarlaya ne kadar erken uygulanırsa o kadar fazla besin elementini şelatlayacağı için o kadar faydalı olur. Pancarda ilk sulama köklenme artsın diye geciktirilir. Toprak analizi sonuçlarında Zn (Çinko) oranı az ise ilk sulama ile beraber Hum Zinc Verilir. Sulama şekli yağmurlama ise bahsedilen zaman dilimlerinde fakat toplam sulama süresinin 1/10 lik ilk döneminde( örneğin 3 saatlik bir sulama yapılacaksa bunun ilk 18-20 dk humik asit verilir geri kalan sürede normal sulanır) humik asit uygulaması yapılarak ardından 9/10 luk bölümde normal sulamaya devam edilerek humik asitlerin yaprakta kalmaması sağlanır. Toplamda dört kez sulama yapılıyorsa 1 kez Hum Vet, 1 kez normal sulama yapılacak şekilde toplamda 2 lt/da gelecek şekilde Hum Vet uygulanır. Bu uygulama ile pancardaki kök ve kök sistemi geliştirilir, yapraklar canlılık kazanır. Pancardaki şeker/polen oranı artışı sağlanır. Uygulama yapılan pancar ile yapılmayan pancar arasında mutlak verim, rekolte ve kalite artışı görülür. Ekonomik Önemi, Anavatanı ve Yayılma Alanları Kırmızı pancarın ülkemizdeki üretimi ile ilgili istatistik kayıt maalesef bulunmamaktadır. Ülkemizde kırmızı pancar sahil kuşağında yetiştirilerek tüketilmektedir. En büyük üretim ve tüketim Ege ve Marmara bölgelerindedir. Akdeniz Bölgemizde de sınırlı miktarda olmak üzere kırmızı pancar üretilir ve tüketilir. Ülkemizde kırmızı pancar Endüstriyel anlamda sadece turşuluk olarak kullanılmaktadır. Kırmızı pancar içermiş olduğu çok zengin ve güzel maddesiyle tabii gıda boyası gibi kullanılır. İnsanların çok eski yıllardan beri pancarı tanıdığı ve tükettiği bilinmektedir. Eski Yunanlılar ve Romalılar zamanında pancar, sebzeler içinde önemli yeri olan bir sebzedir. Ancak düzenli olarak yetiştiriciliğinin 16. Yüzyılda yayıldığı görülmektedir. Başlangıçta bu günkü şeker pancarı formundaki kırmızı ve sarı renkli pancarlar (pancarını toprak içinde oluşturan çeşitler) üretilirken daha sonra bunların yerini yuvarlak ve basık şekilli pancar yapan varyeteler almıştır. Bu pancarlarda

yıkama ve soyma işleminin zorluğu nedeniyle daha sonraları toprak üzerinde pancar oluşturan çeşitler geliştirilmiştir. Böylece meydana gelen kayıplar ortadan kaldırılmıştır. Seçim ve ıslah yoluyla daha çok miktarda renk pigmenti içeren varyeteler geliştirilmiştir. Pancarlardaki en son gelişme ise yuvarlak varyetelerin yerine işlemesi kolay olan, az fire veren ve standart halka elde edilebilen silindirik şekilli çeşitlerin elde edilmesi olmuştur. Ülkemizde pancar ve tüketimi üretimi önemli ölçülerde artacağını düşünemiyoruz. Bu nedenle ekonomik öneminin artacağını da düşünmek mümkün değildir. Üretimin bu günkü seviyelerinde kalacağı tahmin edilmektedir. Avrupa ülkelerine baktığımızda ise üretim ve tüketimin ülkemize göre daha erken başladığının (16. Yüzyıl başları ve ortaları) ve önemli miktarlarda üretim ve tüketim yapıldığını görmekteyiz. Laumonnier (1952) pancarın Almanya dan 1549 yılında Fransa ya geldiğini bildirmektedir. Akdeniz kıyı şeridi, Ege denizi çevresi, Batı Anadolu, Hindistan ve Orta Asya stepleri pancarın anavatanı olarak kabul edilir. Ülkemizde yabani pancarlara hemen bütün bölgelerimizde rastlanmakta ve bu yönden pancar büyük bir form zenginliği göstermektedir. Bu formlar içinde 1. 2. 3. Ve 4. Yıldan itibaren çiçeklenen formlara rastlandığı gibi sıklamen kırmızısı renkli veya sarı renkli pancar meydana getiren formlara rastlanılmaktadır. Yabani formlar pancar ve kök özellikleri yönünden de büyük bir form zenginliği göstermektedir. Yabani formlarda kök dallanmış durumdadır. Morfolojik Özellikleri Kök Pancarlarda kök 150 cm ye kadar gidebilen çok kuvvetli kazık kök ve bu kökten çıkan saçak köklerden oluşur. Pancar çok gelişmiş bir kök yapısına sahiptir ve bu kök sistemi sayesinde kuraklığa son derece dayanıklıdır. Özellikle derin profilli topraklarda bu kök sistemi sayesinde toprağın derinliklerindeki sudan yararlanarak kuraklıkları atlatabilir. Kök gelişmesi varyetelere göre önemli değişiklikler göstermektedir. Bazı varyetelerde pancar kazık kökün depo haline gelmesinden oluşurken bazı varyetelerde ise pancarın bir kısmı kazık kökten bir kısmı da hipokotilin gelişmesinden oluşur. Sadece kazık kökün depo kök haline gelmesiyle pancar oluşturan çeşitlerde, pancarın üzerinde köklerin oluştuğu noktalarda çukurluklar meydana gelmesi, pancarın hemen tamamının toprak altında oluşması nedeniyle pancar hasadını zorlaştırmaktadır. Pancarların çamurdan temizlenmesi esnasında meydana gelen fire miktarı artmaktadır. Bu nedenle sadece hipokotilden pancar oluşturan çeşitler tercih edilmiştir. Pancarda kök merkezden dışarıya doğru gelişir ve pancar kökünden meydana gelen epidermis tabakası çatlayarak atılır ve yenilenir.

Pancarın yenilen kısmı bir depo organıdır. Besin alımı hasat esnasında toprakta kalan köklen vasıtasıyla olur. Pancar enine kesildiği zaman odun ve soymuk dokularından oluşan halkalar görülür. Her iki doku tabakaları içinde kırmızı renk maddeleri oluşur. Pancara rengini veren bu antosyan soymuk dokularında daha fazla, odun dokuların da ise daha az miktarda görülmesine neden olur. Ancak bu renk farklılığının çok az olması aranan bir özelliktir. Pancarda renk çok önemli bir faktördür. Açık kırmızıdan koyu kırmızı renge kadar çok değişik varyasyona sahip çeşitleri görmek mümkündür. Kısa sürede pancar oluşturan çeşitlerde pancar rengi daha açık, geçici çeşitlerde ise renk daha koyudur. Sarı renkli pancar oluşturan çeşitlerde vardır. Gövde Pancarlarda gelişme 1. yılda pancarın ve üzerinde rozet şeklinde yer alan gövde üzerindeki yaprakların gelişmesi şeklinde olur. Üzerinde yapraklar, çiçekler, meyveler ve tohumları taşıyan sürgün ise 2. Yılda meydana gelir. Yabani formlarda çiçek sürgününün meydana gelişi 2. 3. 4. Yılda da olabilmektedir. Bu günkü yemeklik pancar çeşitlerinde gövde normal olarak 1. Yetiştirme yılında oluşur. Ancak çimlenme döneminde soğuk şoku geçiren pancarlar birinci yılda da çiçek sapı meydana getirebilirler. Bunlar 1,5-2 m kadar boy alır ve çok dallanır. Çiçek sürgünü enine kesildiğinde köşeli bir yapı oluşturur, parlak yapıda, içi dolu ve sağlam yapılıdır. Pancar bitkisi o kadar çok meyve meydana getirir ki, çok dayanıklı olan çiçek sürgünü dahi bu meyvelerin olgunlaşmaya başladığı dönemlerde (en büyük ağırlığa eriştiği dönem) meyveleri taşıyamayarak kırılıp devrilirler. O nedenle tohum üretiminde bitkiler birbirine destek olacak şekilde sık dikilirler. Meyve ve tohumların olgunlaşması ile çiçek sürgünü sararak kurur ve pancar bitkisi böylece hayat devresini tamamlamış olur. Yaprak Pancar bitkisi oldukça bol yaprak meydana getirir. Yapraklar hemen pancarın üstünde bir rozet şeklinde dizilmişlerdir. En yaşlı yapraklar en dıştaki yapraklardır. Yapraklar boyuna çizgili etli yapıda ve 15-20 cm uzunluğunda bir sapa sahiptirler. Yaprak sapı, yetiştirme sıklığına, sulama durumuna ve güneşlenmeye bağlı olarak kısalır veya uzar. Yaprak sapı yeşil ve mor renkli olabilir. Renkli yapraklı çeşitlerde yaprak sapı daima yaprak ayasından daha az renk pigmenti içerir. Bitki birinci yılda çok miktarda yaprak oluşturur. Pancar bu yaprakları kanalıyla yağış, sis ve gece çiğlerinden yararlanarak su ihtiyacının büyük bir bölümünü bu yolla karşılar. İşte bu özelliği nedeniyle yağmurlama yöntemi ile sulama yaparak az su ile başarılı bir şekilde pancar üretmek mümkün olur. Taze pancar yaprakları ıspanak gibi değerlendirilir, kırmızı pancarın şeker pancarı üretimi yapılan bölgelerimizde tüketilme

alışkanlığının olmayışı büyük ölçüde bu nedenlere bağlamak mümkündür. Çeşitlere göre yaprak rengi büyük değişiklik gösterir. Açık yeşil yapraklı çeşitler yanına siyaha yakın koyu kırmızı renkli yapraklara sahip çeşitlerde vardır. Ancak genel kural olarak, koyu renkli yapraklara sahip çeşitlerde vardır. Ancak genel kural olarak, koyu renkli yapraklara sahip çeşitler yine koyu renkli pancar oluştururlar. Çiçek Pancarlar çimlenme ve kotiledon döneminde soğuk şoku ile karşılaşmadıkları sürece 1. Yetiştirme yılında vegatatif olarak gelişirler. Yaprakları ve pancarı oluşturlar. Bu oluşan pancar sökülerek serin bir yerde kumda katlanarak muhafaza edilir ve ilkbaharda tohumluk parseline dikilir. Bitkiler başlangıçta bir miktar yaprak meydana getirerek dallanmış ve üzerinde gruplar halinde çiçekleri bulunan çiçek sürgününü meydana getirirler. Ilıman iklimlerde pancarın sökülerek katlanmasına gerek kalmaz. Kışı dışarıda geçiren bitkiler ilkbaharda generatif faza geçerler. Bitkiler çok miktarda çiçek meydana getirirler. Pancar çiçekleri erselik yapıda olmalarına rağmen çok yüksek oranda yabancı döllenme gösterirler. Bunun nedeni çiçeklerin protandiri özelliğidir. Çiçek sapı çok kısadır ve sayıda çiçek bir yumak şeklinde bir arada bulunur. Çiçekler kendine uyuşmazlar. Az miktarda çiçekte de kendine döllenme görülür. Çiçekler beşli yapıdadır. Taç yapraklar gelişmemiştir. Çanak yapraklar gelişerek tohumu kaplarlar. Pancar da tohum denen aslında içinde tohumu taşıyan bir meyvedir. Pancarlarda döllenme rüzgârla olur. Pancar bitkileri çok miktarda sarı renkli çiçek tozu meydana getirirler bu tozlar rüzgâr şiddetine ve çevre şartlarına bağlı olarak 1,5-2 km uzaklıklara kadar taşınabilirler. Bu nedenle tohum almada mesafe izolasyonuna özen göstermek gerekir. Tohum ve çimlenme özellikleri Pancarlarda tohumlar grup halinde yumak olarak bulunurlar. Bu yumaklar olduğu gibi ekilirlerse hem gerekenin 3-5 katı tohum kullanılır hem de her yumaktan tohum sayısına bağlı olarak 2-6 adet bitki gelişir. Buna karşın pancar yetiştirmede pancarın iyi ve düzgün gelişmesi bitkileri arasındaki mesafe ile çok yakından ilgilidir. Bu bakımdan istenilen sıra üstü mesafenin verilebilmesi için mutlaka seyreltme yapılmalıdır. Seyreltme çok zordur ve fazla zaman alır. Ayrıca da pahalıya mal olan bir işlemdir. Bunun ortadan kaldırılması için yumak halindeki meyvelerin içinde yer alan tohumların yumağı kırılarak monogerm hale getirilmesi gereklidir. Pancar tohumları basık şekilli ve kahve renklidir. Her tohum bir meyve içinde yer alır. Yumak halinde olan meyvelerden 100 adedi 1,5-2 gr gelir ve 100 adet yumaktan 150-300 adet, bazen daha fazla bitki gelişir. Tohumlar çimlenme güçlerini 5-6 yıl muhafaza ederler ve

optimum çimlenme sıcaklıkları 20-25 C arasındaki sıcaklıklardır. Çimlenme için 10-14 günlük bir zamana gerek vardır. YetiĢtirilme Ġstekleri Ġklim isteği Pancar bitkisi yüksek sıcaklıklardan hoşlanmaz. Ancak yeterli nemin bulunması durumunda sıcaklıktan fazla etkilenmez. Özellikle çimlenme döneminde meydana gelen sıcaklık ve kuraklık çimlenmeyi olumsuz etkiler. Çimlenme döneminde meydana gelen sıcaklık ve kuraklık çimlenmeyi olumsuz etkiler. Çimlenme döneminde 20-25 C lik sıcaklıklarda tohum çok düzenli bir çimlenme gösterir, bu dönemde meydana gelen hafif donlar bitkinin pancar meydana getirmeden çiçeklenmesine neden olur. Böyle yıllarda verim önemli ölçüde azalır. Pancarın kök özellikleri verilirken belirtildiği gibi bitki kuvvetli kazık kökü sayesinde toprağın derinliklerindeki nemden yararlanarak kuraklığı kolayca atlatır. Ana kazık kök zarar gördüğü takdirde bitki hafif susuzluklara bile dayanamayarak ölür. Bitki, gelişme döneminde yüksek nemden hoşlanır. Yağmurlama sistemi ile sulanması bitki gelişmesini olumlu olarak etkiler. Toprak isteği Pancarlar organik maddece zengin derin bünyeli yeterli ölçüde kil içeren topraklarda başarılı olarak üretilirler. Pancar yetiştirilecek tarla taze ahır gübresi ile gübrelenmemelidir. Pancar yetiştiriciliğinde anorganik besin maddeleri yeterli ölçüde verildiğinde organik gübrelemeye ihtiyaç duyulmaz. Domates, lahana, kabak ve patatesten sonra başarı ile üretilir. Toprak ph sı nın 7 civarında olması başarıyı arttırır. Ağır killi topraklar özellikle kazık kökten pancar oluşturan çeşitlerde yıkama zorlukları yaratır. Pancar yetiştiriciliğinde toprağın hafif karakterde olması ve kil içermemesi çimlenme döneminde büyük sorunlar yaratır. Çimlenmenin başarılı olması için tohumun toprakla çok iyi temas etmesi gerekir. Kili içermeyen topraklarda bunu sağlamak oldukça güçtür. YetiĢtirilme ġekli Toprak hazırlığı, ekim ve dikim Pancar yetiştirilecek olan toprağa çiftlik gübresi verilecekse bu gübrelemenin ekimden en az 2-3 ay önceden yapılması gerekir. Fazla çiftlik gübresi pancardan çok yaprak gelişmesini arttırdığı için risklidir. Pancar anorganik gübreyi çok sever. Ekimden önce toprağa dekar başına kolay çözülen NO 3 Formunda 8-10 kg azot, 10 kg kolay çözülen formda P 2 O 5, 15-20 kg K 2 O atılarak sürümle birlikte sürüm derinliğine karışması sağlanır. Toprağın ekimden önce çok iyi inceltilmesi ve daha sonrada sıkıştırılması gerekir. Bu nedenle pancar

yetiştiriciliğinde merdane kullanmak mutlaka gereklidir. Çimlenme dönemindeki düşük sıcaklıklardan ve hafif donlardan mutlaka kaçınmalıdır. Bu konuda dikkatli olmak, gerektiğinde ekim tarihini değiştirmek başarı için şarttır. Monogerm hale getirilmiş tohumlarla yapılacak ekimde sıra aralarında 30 cm sıra üzerinde 3-4 cm lik bir aralık verilerek mibzerle akim yapılmalıdır. Çimlenme tamamlandıktan sonra verilecek sıra üzeri mesafeye göre seyreltme yapılır. Ekim derinliğinin toprak özelliği ve toprak derinliğine ekilirler. Derin ve yüzlek ekimde çimlenme eksiklikleri ortaya çıkar. Monogerm hale getirilmiş tohum kullanılmış ise dekara 1kg, polygerm tohum kullanılmışsa 2-2,5 kg tohum kullanılır. Küçük miktarlardaki ve sıcak bölgelerdeki üretimde, yetiştirme tavalarda yapılmalıdır. Tohum ekiminden sonra tohumun toprakla temasının tam olmasını sağlamak amacıyla merdane çekilir. Normal şartlarda ekilen tohumlar 2 hafta içerisinde çimlenmelerini tamamlarlar. Kırmızı pancar üretimi Ege bölgesinde kışlık sebzeler olan lahana ve karnabaharlar arasında ara ziraatı şeklinde de yapılır. Ara ziraatı şeklinde yapılan üretimde ocak usulü ekim uygulanır. Karnabahar, lahana ve turp tarlalarında boş olan noktalara her ocağa 2-3 tohum gelecek şekilde ekim yapılır. Çimlenme tamamlandıktan sonra bitki aralarında 8-10 cm mesafe kalacak şekilde seyreltilirler, Sulama ve bakım işleri ara ziraatı yapılan bitkinin sulama programına göre yapılır. Bakım iģleri Bitkiler ilk iki hakiki yapraklarını çıkardıklarında (4-5 cm bitki büyüklüğünü kazandıklarında) seyreltilirler. Seyreltme çeşide bağlı olarak sıra üzerinde 6-10 cm arasında değişen mesafelerle yapılır. Bu aralık iri pancar yapan çeşitlerde daha fazla, küçük pancar yapan çeşitlerde daha az olmalıdır. Seyreltme çapalama ile aynı anda uygulanır. Bitkiler 4-5 yapraklı olduklarında ikinci bir çapa yapılır. Bundan sonraki işlemler sadece bakım işlemleridir. Tarımsal savaģım Pancarın gelişme döneminde özellikle dikkat edilmesi gereken konu pancarlarda yaprak biti zararının önlenmesidir. Yaprak bitleri pancarın büyüme konisindeki genç yaprakları çok sever ve oraya yerleşerek bitkiye büyük zarar vererek bitkinin gelişmesini ve pancar oluşturmasını engeller. Bitki erken dönemden itibaren dikkatli bir şekilde takip edilerek zararlı ile mücadele sürdürülür. Ayrıca pancarlarda önemli zarar yapan yaprak pireleri ile düzenli mücadele önem taşır. Önemli hastalığı yalancı mildiyödür. Özellikle yüksek rutubetin oluştuğu dönemlerde yapraklarda zarar yaparak bitki gelişmesini durdurur.

Olgunluk, Hasat ve Depolama Pancar, tohum ekiminden itibaren erkenci çeşitlerde 4-4,5, geçici çeşitlerde ise 6 ayda hasat edilebilecek pancar iriliğine erişir. Pancarlarda olgunluk en dıştaki yaprakların sararmaya başlaması ve pancarın çeşit iriliğine ulaşması ile anlaşılır. Yaprakların yanlarından yeni sürgün meydana getirmeye başlamış bitkilerde hasat gecikmiş demektir. Hasadı bu döneme kadar geciktirmemek gerekir. Hasadı geciken pancarlarda liflenme (Odun dokuları belirginliği) artar, kalite düşer. Bitkiler hasat olgunluğuna geldiklerinde ya özel makinaları ile ya da pancar yumrusunu toprak üzerinden yaprakları ile birlikte kavrayarak, kök bükülerek, hasat edilir. Hasat edilen yumruların toprakları silkelenir, daha sonra yıkanarak kazık kök uçları kesilir. Hemen pazarlanacaksa demetler haline getirilir. (5-6 adedi bir arada) Kışı serin geçen ve don olan bölgelerde sonbaharın ilk donlarından önce hasat edilen pancarların yaprakları yumrunun 2-3 cm üstünden kesilerek alınır, bu şekilde yapraklarından arındırılan pancarların yaralanmamasına özen gösterilir. Muhafaza sıfır derecenin üzerindeki sıcaklıklarda yapılır. (0-5 C) Muhafazanın kumda katlanarak yapılması pancar yumrularını diri tutar. Bu nedenle bu şekilde muhafaza küçük miktarların depolanmasında tercih edilen bir yöntemdir. Verim Kırmızı pancarlarda dekardan elde edilen verim yetiştirme ve çeşide önemli ölçüde bağlıdır. Genelde bir dekar alandan 2-4 ton ürün alınır. Tohum Üretimi Pancarlarda tohum üretimi amacıyla üretim yapılacaksa kışı sert ve donlu geçen bölgelerde pancarlar sonbahar da dikkatli bir şekilde yaralanmadan hasat edilip yaprakları pancarın 1-2 cm üzerinden kesilir. Bir miktar saçak kök taşıyan kazık kök yumru üzerinde bırakılarak kum içinde katlanırlar. İlkbaharda 25-30 cm derinlikte sürülerek işlenen ve dekara 14-16 kg N, 10 kg P2O5 ve 16-20 kg K2O ile gübrelenen toprak dikime hazırlanır. Dikimde sıra aralarında 40-50 cm sıra üzerlerinde de 40 cm lik mesafe verilerek pancarların yaprak sapları toprak üstünde görülecek şekilde sulanırlar. Sulama pancarların toprak ile temas etmesini sağlar ve dikim sırasında pancarın etrafında kalabilecek boşlukları doldurur. Çeşit muhafaza ve iyileştirme amaçlı üretim yapılıyorsa pancarlar dikimden önce kalite kontrolünden geçirilir. Tohum üretimi amacıyla kullanılacak pancarlar önce dış görünüşlerine göre seçilirler. Daha sonra bu pancarlardan 8 mm çapında bir boru sonda aleti ile kesit örneği alınır. Bu örneğin yumrunun yatay ekseninden ve orta kısmından alınmasına özen gösterilerek odun dokuların durumu ve renk maddeleri yoğunluğu dikkate alınarak seçim yapılır. Yüksek renk pigmenti içeren ve odun dokuları en az belirli olanlar tercih edilir. Daha sonra seçilen ve

sonda ile örnek alınan ve tohum üretilmek amacıyla kullanılacak olan bu pancarlarda çürüme meydana gelmesini önlemek amacıyla sondanın yaraladığı kısımlara odun kömürü tozu sürülür. Tarlaya dikilen pancarlar hızla sürgün ve saçak kök meydana getirerek gelişirler. Pancarlar çok kuvvetli ve dallanmış çiçek sürgününe sahip olup bu sürgün üzerinde çok yoğun çiçek, meyve ve tohum oluştururlar. Özellikle meyvelerin maksimum ağırlığa eriştiği dönemde, dallanmış sürgün üzerindeki bu meyve yükünü taşıyamaz. Eğer bitki yalnızsa ve dallanmış sürgüne herhangi bir destek verilmezse sürgün kırılır, yere yatar, meyveler toprak üzerinde kolayca küflenir, çürür. Hele bu dönemde meydana gelecek bir yağış tohum üretimini büyük ölçüde olumsuz etkiler. Bitkinin üzerindeki meyve yükü nedeniyle kırılmaması için meyveler yukarıda belirtilen dikim sıklığında dikilerek birbirlerine dayanması mutlaka sağlanmalıdır. Tohumları içinde bulunduran yalancı meyveler olgunlaşınca kurur ve kolayca dökülürler. Bu nedenle sürgün üzerindeki sürgün üzerindeki yalancı meyvelerin dökülme dönemi başlamadan sürgünler toprak üzerinde kesilerek hasat edilirler. Hasat edilen sürgünler üzerindeki meyveler üst üste yığıldıklarında çok kolay şekilde kızışarak içlerindeki tohumlar çimlenme özelliklerini kaybeder. Bunun önüne geçmek için hasat edilen gövdeler merdiven şeklinde düzenlenmiş askılara (halk arasındaki tabir çatıdır) konarak her yönden hava alması sağlanır, kızışma ve küflenmenin önüne geçilir. Hasat mevsiminde yağış alan bölgelerde bu da bir çözüm değildir. Meyvelerin düşük sıcaklıkta 45 C nin altındaki sıcaklıklar hava sirkülasyonu ile kurutulması gereklidir. Kurutulan meyveler daha sonra özel kırma değirmenlerinde kırılarak monogerm hale getirilir. Ekimin makine ile yapılabilmesi ve çimlenmenin düzenliliğini sağlamak amacıyla tohumlar kaplanırlar. Birden fazla tohum taşıyan meyve parçaları tetrozolium testleri ile tespit edilerek tüm tohumların monogerm olması sağlanmış olur. Dekardan 250-300 kg arasında tohum elde edilir.