ÇELİK DÜBEL TASARIMI, ANALİZİ VE ÜRETİMİ GİRİŞ Çelik dübel genel olarak mobilya sektöründe bağlama elemanı olarak kullanılmaktadır. Üreteceğimiz çelik dübel malzemesi Erdemir den alınan 6011 numaralı gereçten yapılacaktır. Çelik dübeli üreteceğimiz kalıp ZORLU METAL tarafından üretilmektedir ve burada parça da üretilmektedir.bu çelik dübel progresif(ardışık) kalıplarla üreticektir. MATERYEL METOD Çelik dübel ve bu dübeli üretecek kalıbı SOLİD WORKS programında modelleyerek hazırlanmıştır. Yukarıdaki resimde çelik dübelin kalıbı görülmektedir. SOLİD WORKS ile modellenmiş ve montajlanmış görünümüdür. Aşağıdaki resimde kalıptan çıkmış çelik dübel resmi görülmektedir. Bu resimde SOLİD WORKS ile modellinmiştir.
Bu kalıbın üreilmesinde progresif kalıp kullanılacaktır. Progresif kalıp tasarımı Sac metal şeridinin kopmadan şekillendirme operasyonları boyunca ilerlediği ve en son operasyondan ürünün elde edildiği çoklu sac metal şekillendirme kalıpları olarak tanımlanan progresif kalıp larda malzemeden gerektiği şekilde istifade etmek için tasarım sırasında sac parçadaki operasyon yerleşimini doğru yapmak, prosesleri doğru tespit etmek büyük önem arz eder. Operasyonları belirlemede sac metal şekillendirmeyi simüle eden yazılımlar, tasarımda ise kalıp tasarımına özelleşmiş modülleri bulunan yazılımlar kullanılmalıdır PROGRESİF KALIPLARIN TASARIMINDA PÜF NOKTALAR Genel olarak sac metal şekillendirmede parçayı kaliteli elde etmek için gerekli operasyon sayısını belirlemek (metod) çok önemlidir. Progresif kalıplarda, tüm operasyonlar aynı kalıp gövdesi içerisinde bulunduğundan bu konu daha da önemli hale gelmektedir. Yapılabilecek bir hata, tüm operasyonları etkileyebilir. PROGRESİF KALIPLA ÜRETİM TEKNOLOJİLERİNDE EN SON GELİŞMELER Geçmişte progresif metodla imalatı düşünülmeyen büyük sac metal parçalar günümüzde progresif metodla imal edilebilmektedir. Bu durumda progresif kalıp ve kullanılan pres ölçekleri büyümüştür. Giderek hemen her tür sac metal parçada, artık ilk karar verilen noktanın parçanın progresif metodla imal edilip edilemeyeceği olduğu görülmektedir. İmalattaki önemli maliyet avantajları progresif kalıpçılığa öncelik kazandırmaktadır Progresif kalıpların avantajları; Otomatikleştirilmiş ve uygulanabilir çözümler içerir. Progresif kalıplara özel kalıp seti ve standart parçalar sayesinde hızlı tasarım yapılmasını sağlar. Parametrik NX altyapısı sayesinde en güvenilir çözümdür. Kalıp tasarımında hata oluşumunu engeller. Firma içinde oluşan standartlaşmış 3 boyutlu ortama kolay adaptasyonunu sağlar. Formlu sacların sıkıntı yaşanmadan açılımı ve analizi yapılabilir. NX/CAM içinde kalıp parçalarına otomatik CAM yapılabilir. Kalıpta kullanılan elemenlar genel olarak aşağıdaki resimlerde görüldüğü gibidir. Bu modellerin tamamı SOLİD WORKS ile modellenmiştir. Kılavuz burç Kılavuz sütun Yukarıda modelleri görülen kılavuz sütün ve burç SAMET GRUP tan alınarak kalıpta kullanılmıştır.
Zımba plakası matris Yukarıda modelleri görülen matris ve zımba plakası tel erezyon yöntemi ile imalat edilmiştir. Malzemesi X32CRMo3V Sac malzeme Yarım delik zımbalı yançakı Kalıp üst plakası Kalıp alt plakası Çelik dübeli üreteceğimiz kalıp yandaki resimde görüldüğü gibi hidrolik prese bağlanarak parça üretimi yapılır. Sac malzeme yan taraftaki rulo açma hattı yardımıyla preste bağlı bulunan kalıba sürülür. Yandaki resimde tasarladığımız kalıbın yarı açık bir modeli görülmektedir. Kalıbımızı bu resimden esimlenerek modelledik ve tasarladık.
BULGULAR VE TARTIŞMA Bu kesme-delme- bükme kalıbında ürün 8 adım sonra üretilebilmektedir. Bu adımlar 1.Adım : yançakı ile kesme ve 4 delik zıbası ile delme işlemi. 2.Adım : çentik zıması ile kesme ve 3 delik zımbası iel delme işlemi. 3. Adım: kesme zımbası ile delik merkezleri olacak şekilde kesme işlemi. 4.Adım :3 lü rulo bükme zıması ile ilk bükme kavisi verme işlemi. 5.Adım :3 lü bükme den sonra milli bükme kısmında yukarı doğru kıvırma işlemi. 6.Adım:kıvırma işleminin sonu olan kıvırma ruloları yardımıyla tam dairesel yapma işlemi. 7.Adım:kıvırılan ürünün kesme işleminde büzülmemesi için milli rulo üzerinde 1 adım daha ilerme işlemi. 8.Adım:milli ruladan çıkan ürünün kesme zımbası ile kesilmesi Resim1 kalıp üst ölü noktadadır. Resim2 kalıp alt ölü noktadadır. Bu adımlar sonucunda ürün aşağıdaki gibi üretilir. çelik dübel
SONUÇ Yapılan modelleme,montaj ve animasyon sonuçlarına göre çelik dübel üretim hattını ve nasıl üretildiğini gözlemledik. Çelik dübel mobilya sektöründe kullanılmaktadır. Üretmek için sac metal delme-kesme-bükme kalıpları kullanılır. Malzeme olarak ERDEMİR 6011 nolu gereç kullanılarak üretilir. Kalıbın modellenmesinde SOLİD WORKS kullanıldı. KAYNAKLAR 1-Zorlu Metal, İstanbul 2-Modellemeler için SOLİD WORKS eğitim dergileri 3-Yapım resimlerinde AUTOCAD kullanılmıştır. 4-www.alternatifyayincilik.com 5-www.ucgenyazılım.com 6-www.sametgroup.com