ÇOCUK HASTALIKLARI REHABİLİTASYONU UZM. FZT. NAZMİ ŞEKERCİ

Transkript

1 ÇOCUK HASTALIKLARI REHABİLİTASYONU UZM. FZT. NAZMİ ŞEKERCİ

2 Gelişimini tamamlamamış beyin dokusunun doğum öncesi, doğum sırası ve sonrasında progresif olmayan bir hastalığının sebep olduğu nöromusküler bir bozukluktur.

3 Serebral paralizli çocukta rehabilitasyonun amacı; var olan potansiyelleri açığa çıkarmak, geliştirmek ve düzenlemede yardımcı olmak,maksimum düzeyde bağımsızlık kazandırarak erişkin yaşa hazırlamaktır.

4 Spastik Tip: Spastisite ekstremitenin pasif harekete karşı gösterdiği fizyolojik direncin artmasıdır. Spastik SP de tonus artışınana ek olarak diğer üst motor norön sendromu bulguları (hiperrefleksi, klonus, ekstansör plantar yanıt ve ilkel refleksler) gözlenir. Tüm SP olgularının 3/4 ü spastiktir. Spastik SP de Tutulum Tipleri Spastik tüm vücut tutulumu (kuadri veya tetrapleji) Baş, boyun, gövde kaslarına ek olarak 4 ekstremite tutulumu vardır.

5 Spastik dipleji: Iki bacakta belirgin, kollarda çok hafif tutulum vardır. Spastik hemipleji: Vücudun sağ veya sol yarısında tutulum vardır. Tüm vücut tutulumu (Spastik kuadriparezi): Dört ekstremite ve gövde tutulumu olan çocuklardır. Mental retardasyon, strabismus, nöbet, salya akıtma, dizartri ve disfaji sıklıkla görülür. Çoğunlukla prematüre veya doğum sırasında gelişen hipoksik iskemik ansefalopatiye bağlıdır. Prematür olgularda beyin MR larında periventriküler lökomalazi (PVL) olarak adlandırılan tipik görünüm mevcuttur.

6 Spastik dipleji: Üst ekstremitelerde hafif, alt ekstremitelerde belirgin tutulumu olan çocuklardır. Mental retardasyonve strabismus görülebilir, nöbet daha nadirdir. Genellikle prematüre öyküsü vardır. MR da PVL tipiktir.

7 Spastik hemipleji: Gövdenin bir yarısının tutulduğu çocuklardır. En dirençli nöbetlerin görüldüğü SP tipidir. Kranial sinir tutulumları, astereognozi ve eklem pozisyon hissi kaybı gibi duyu bozuklukları ve etkilenen ekstremitelerde büyüme geriliği gözlenir. MR da tek hemisferde beyin enfarktı ve posthemorajik porensefali görülür.

8 Diskinetik Tip: Diskinetik bozukluklar genelde hipotoni ile başlar. Daha sonra tonus değişkenlik gösterirken karakteristik istemsiz hareketler belirir. Bu hareketler çocuk heyecanlandığında veya korktuğunda artar. Bu olgularda dizartri, disfaji, salya akıtma görülür. Mental durum genellikle normaldir ancak iletişim bozukluğu nedeniyle çocuk mental retarde sanılabilir. Sık görülen sensorinöral işitme kaybıda iletişim bozukluğunu arttırır. Diskinetik tip hiperbilirübinemi veya ağır anoksi sonucu gelişen bazal ganglion hasarına bağlıdır.

9 Atetoz: Istemsiz, yavaş, soluncanvari kıvrılma hareketleridir. Hem agonist, hem de antagonist kaslar eşzamanlı kasılır, ekstremitenin distalinde daha belirgindir. Distoni: Kas tonusu çok artmıştır. Istemli hareketle artan, yavaş torsiyonel kasılmalar ve anormal postür gözlenir. Gövde ve ekstremitenin proksimalinde daha belirgindir. Kore: Küçük istemsiz kas hareketleridir.

10 PRENATAL NEDENLER PERİNATAL VE NEONATAL NEDENLER POSTNATAL NEDENLER -Herediter Durumlar -Doğum öncesi dönemde iyi bakımın olmaması -Prenatal enfeksiyonlar(toksoplazma,rubella gibi) -Sosyopati ve madde bağımlılığı -Rh uyuşmazlığı, -Metabolik hastalıklar(diabet) -Prenatal anoksi(karbondioksit zehirlenmesi,anemi,karbon komplikasyonu,hipotansiyon) -Prenatal Hemoraj -Anne yaşı -Prematüre doğum -Anoksi(Mekanik solunum yetmezliği,atelektazi,narkotik ilaçlar,plesanta previa,anneye ait anoksi veya hipotansiton ) -Travma ve hemoraj(kötü pozisyon,hatalı forseps kullanımı,ani basınç değişiklikleri,doğumun uzaması) -Çoğul gebelik, - Rh kan uyuşmazlıklarına bağlı kernikterus,hiperbilirubinemi -Travma -Enfeksiyonlar -Vasküler kazalar -Anoksi(boğulma,zehirlenme,hipoglisemi) -Toksik nedenler

11 CP DE SINIFLANDIRMA: A-KLİNİK ÖZELLİKLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA : CP GRUPLARI S P A S T İ K Spastik hemipleji Spastik Dipleji Spastik Kuadripleji ÖZELLİKLERİ -Vücudun bir yarısında anormal adale tonusu ve hareketler -Yüz,boyun,gövde ve ekstremiteleri içine alacak şekilde vücudun tek yarısını kapsar.üst ekstremitedeki belirtiler alt ekstremiteye göre daha belirgindir. -Sıklıkla strabismus,oral-motor ve somatosensorial disfonksiyon(asteregnosiz gibi),algısal bozukluklar,öğrenme güçlükleri ve birleşik problemler vardır. -Etkilenen tarafı kullanamaz,otarafa ağırlık aktaramaz -Nöbetler ileriki yaşlara kadar sıklıkla görülür -Tüm vücut etkilenmiş olup,vücut ve alt ekstremiteler daha fazla etkilenmiştir, -Sıklıkla oral-motor ve konuşma problemleri vardır. -Sıklıkla vücudun bir kısmı başka bir kısmına göre daha çok etkilenmiştir. -Çocuk total olarak etkilenmiştir.(baş,boyun,gövde ve üst ekstremiteler alt ekstremitelerden fazla) -Bebeklerde önce hipotoni görülür. -Görme,işitme,mental gerilik,epileptik nöbetler ve oral-motor problemler beraberindedir -Asimetriktir.Kontraktür ve deformiteler gelişir özellikle skolyoz ve kalça dislokasyonlarına sıklıkla rastlanır.

12 D İ S K İ N E T İ K Diskinetik Sendromlar Atetoid Distonik Atetoid Kore Atetoid Spastik Atetoid -Kas tonusu değişkendir -Çocuk postural dengeyi sağlamakta güçlük çeker -İstemli hareketlerin ortaya çıkışı ve koordinasyonoları zayıftır -Sıklıkla asimetriktir -Atetozdan önce hipotoni vardır -İstemli harekette,postural değişikliklerde,emosyonel durumlarda ve konuşmada bu istemsiz hareketlerde artış olmaktadır -Genellikle ciddi konuşma bozuklukları,zayıf solunum kontrolü,oralmotor problemleri vardır.yüksek sıklıkta da işitme kayıplarına rastlanır. -İstemsiz hareketler var,fakat kas tonusu artmamıştır. -Tonus artması ile beraber gövde,baş ve ekstremitelerde anormal hareketler vardır. -İstemsiz hareketlerle karakterize olup,ekstremitelerin distal kısımlarında istemsiz küçük hareketler vardır. -Artan kas tonusunun hareketlere engel olmasıyla karakterizedir.

13 A T A K S İ K Genel Özellikleri Spastisite ile Atetoz ile Spastisite ve Atetoz birlikte -Düşük postural tonus(postural fonksiyonlarda denge bozuk olup,yerçekimi değişikliklerinde bunu karşılayamaz) -Diplejik dağılım gösterip gövde ve ayaklar,kol ve ellerden daha fazla etkilenir. -Kinetik tremor vardır -Hem ince hem kaba motor hareketlerde koordinasyon bozukluğu vardır -Spastik dipleji ve atetoz ile sıklıkla görülmektedir -Hipotoni genellikle gelişecek ataksinin bir işaretidir. -Birleşik problemleri ise nistagmus,odaklaşma problemi,gecikmiş ve zayıf konuşma olmaktadır. -Genelde başlangıçta hipotonik,bazen az spastisite gösterebilir.çocuk yürümeye ve konuşmaya başlayınca ortaya çıkar. -Az ve normal arası hipotonik ve yılanvari hareketler proksimalde ataksik,distalde atetoiddir. -Tonus normalden biraz fazla olup yılanvari hareketler vardır. F L -Çocuğun kas tonusunda azalma ve genel bir kuvvet azlığı vardır.n.e.h. artmıştır.fakat değişen yerçekimi kuvvetine karşı ufak bir kasılma

14

15 B-EKSTREMİTE DAĞILIMINA GÖRE SINIFLANDIRMA: 1-Monopleji 2-Parapleji 3-Hemipleji 4-Tripleji 5-Quadripleji 6-Dipleji 7-Çift hemipleji

16 C-ANATOMİK SINIFLANDIRMA: 1. -Korteksdeki lezyonlarda;spastisite 2. -Bazal ganglion lezyonlarında; diskineji, atetoz,distoni 3. -Serebellum lezyonlarında;hipotoni ön plandadır.

17 D-HASTALIĞIN ŞİDDETİNE GÖRE SINIFLANDIRMA: -Hafif:Hastanın tedaviye gereksinimi yoktur ve bağımsızdır. -Orta:Hasta tam bağımsız değildir.tedaviye ve yardımcı cihazlara gereksinimi vardır.rehabilitasyona ve eğitime ihtiyacı vardır. -Şiddetli:Tamamen bağımlıdır.rehabilitasyona cevap vermez.özel eğitim gerektirir ve motor sistemle birlikte diğer sistemlerde de bozukluklar görülmektedir.

18 ÇOÇUK GELİŞİMİNİN EVRELERİ YENİ DOĞAN 1. Ay 6. Ay 10. Ay Fleksör tonus baskındır. Fleksör tonus Ellerinden destek alarak gövde rotasyonuyla Oturtulduğunda baş devam eder. kısa süre oturur.pron birlikte güzelce oturur, yana düşer Pirimifit refeleksler pozisyonundan supine emekler,ayağa kalkmak Kaba Motor hakimdir döner, ayağa kaldırıldığında için kendini yukarı Oturtulunca ağırlığın çoğunu taşır. çeker. başını sallar

19 İnce Motor Eller Yumuktur. Temas edilince Kübü elleriyletutar Parmak ucuyla tutar, elleriyle sıkıca tutar iki kübü birbirine çarpar. Konuşma Ağlar, seslere dikkat kesilir. Boğazından küçük sesler çıkarır. Güler,aynadaki imajına güler, kalkmak için ellerini Özel olarak anne-baba der. kaldırır.

20 Kognitif Fonksiyonlar reflekslerle Objeleri 90 veya daha Yabancı kimselerden sıkın- Başkasının ona göstererek Fonksiyo nlar yerine getirilir. az izler tılanır,sevdiklerini ve sevme- sakladığı objeleri almaya diklerini belli eder. çalışır. Sosyal Yüzlere bakar, Çevresindekilere Elbiselieri başını örtünce Elleriyle beslenir, bay bay Fonksiyo nlar iyice inceler. dikkatle bakar. güler yapar.

21 Doğum 6. Hafta Yeni doğan bebeğin fleksiyon pozisyonunda duruşu tipiktir.bebek doğumdan sonra da anne karnındaki pozisyonunu devam ettirir. Yani doğan bebeğin hareketleri çoğunlukla refleksif hareketlerdir, mantıklı hareketleri zamanla yaparlar.başı pron pozizyonunda nefes yolları kapanmasın diye aktif olarak sağa-sola döndürebilir.yutkunmayla koordineli güçlü bir emme yeteneği vardır.bebeğin annesini emmesi insanlarla iletişimin ilk olumlu deneyimidir.

22 Yeni doğan, sadece anne-babaya bakarak değil aynı zamanda görmeyi geliştirmek için gözlerini bir noktaya fikse etme esnasında kısa süreli fakat dikkatli bir uyanıklığı sürdürebilir. Genel kas tonusu fleksör duruşla birlikte gittikçe artar.aktif hareketler jeneralize olur fakat simetriktir.oturmak için kaldırıldığında kafa geriye düşer. Gününün çoğunu uyuyarak geçirir.

23 90 dereceye kadar görsel takibi vardır ve ortalama olarak toplam 10 saat uyanık kalabilir.başın kontrolü artmış, yanlara düşme azalmıştır.moro, palmar ve plantar grasp ( yakalama ) refleksi, tonik boyun refleksleri gibi primifit refleklerin çoğu hala devam etmektedir.

24 2. Ay Başını yerden en az 45 derecelik bir açı ile orta pozisyonda ekstansiyona getirir ve 10 sn den fazla tutabilir. Yeni doğan bebeklerde görülen genel fleksiyon pozisyonu 2. ayda hızla kaybolur.elleri yumuk şeklinde tutma süresi azalır.üst ekstremitelerin ikisiyle birlikte objelere güçlü bir şekilde vurmaya başlar, istemili kavrama gelişir.

25 Gırtlaktan sesler çıkarır. Bunlar başlangıçta a veya e bazen h birleşimi ile ehe, he gibi seslerdir.genellikle sırtüstü yatar pozisyonda uykuya dalarken veya uyanması sırasında duyulur. Sese ve gürültüye karşı tepki giderek farklılaşır. Örneğin; yakınında bir zil çalınırsa bunu göz kırpması veya korku belirtileri ile karşılamaz. Davranışı, sesi dinlediğini belli eder, bir an için hareketini ve bakışlarını durdurur. Beslenmesi oldukça düzenlidir. Kol ve bacak hareketleri daha ziyade rastgele, fakat düzgündür.

26 3. Ay Yüzükoyun pozisyonda başını en az bir dakika tam ekstansiyonda tutabilir. Yer ile baş arasındaki açı 90 dereceye çıkmıştır.ön kolları üzerinde kendini destekliyebilir.3. ayın sonunda bebek oturtulduğunda başını yarım dakika dik tutabilir, sırtı yuvarlaktır, columna vertebralis henüz dik tutulamaz. Pozitif destek reaksiyonu ve otomatik adım atma refleksi kaybolmuştur.ayaklarına bastırılınca dizleri fleksiyona gider. Sağlıklı bebeklerde bu reaksiyon normaldir. Görsel takip 180 dereceye kadar yapılabilir.çoğunlukla başda birlikte döner, ancak burada anlamlı olan gözlerin hareketidir.

27 Uyku gecede 10 saatte iner gündüz iki defa hafif uyku uyur. 3. ayda gülümseme bebek davranışının ayrılmaz bir parçası olmuştur.6. aya kadar, hareketli bir insan yüzü görünce gülümseyerek karşılık verir, karekteristik olan bebeğin insan yüzü dışındaki objelere gülümsememesidir. 3. ayın sonuna doğru çocuk boğazdan sesler çıkarır. Bunun yanısıra, sırtüstü yatarken ve keyifli olduğu zamanlarda i-çi, ih-çi, i-rri gibi sesler çıkartmaktadır.

28 4. Ay Bebekler bu dönemde önce kolları üzerinde pron pozisyonunda, daha sonra kollarının gererek elleri üzerinde gövdeyi taşıyabilirler.yavaş yavaş bu pozisyonda daha az ve yüzüstünden sırtüstüne dönmeye başlar. Bebekler bu arada çok gözlemci olmuş, elleri günlük değişmez oyuncağı halini almıştır.ellerini sık sık yüzüne yaklaştırarak inceler.bu gelişim çocuğun vücut orta hattını bulmasında yardımcı olur.ellerini ve objeleri ağzına hatasız götürmeye başlar. Havayı kapıcı dudakları arasından üfleyerek vu f veya s gibi sesler çıkarır.

29 5.Ay Yüzükoyundan-sırtüstüne sırtüstünden yüzükoyuna döner.karnı üzerinden sallanır, bazende ön kollara dayanarak kendisini kaldırır. Koluna ağırlık vererek diğer elleriyle cisme uzanır.çocuk bir kez daha fleksiyonun ön planda olduğu bir gelişim dönemindedir.oturtulmak için çekildiği zaman başını, kollarını ve bacaklarını fleksiyona getirir. Kalçalardaki fleksiyon birkaç ay daha devam etmektedir. Bacakları üzerinde ağırlığını taşıyabilme yeteneği giderek artar,yardım için koltuk altlarından tutmak yeterlidir.

30 Sırtüstü yatan bir bebeğin yetişebileceği yere göz alıcı, renkli bir şey asılır ve dikkati o yere çekilirse, zorlu ve mutlu bir çaba başlar.sonunda ellerini uyuncağa kadar uzatıp dokunabilir. Göz alıcı, hareketli bir cisim göz kaslarını yormadan çocuğu dakikalarca oyalayabilir.tatlı, hoş sesleri seçmeye başlar.sesin sert veya sevgi dolu tonlarını ayırt edebilir.

31 6.Ay Bu dönemde bebek, el ve ön kollardan destek alarak kısa bir süre bağımsız olarak oturabilir.destekli oturmada gövde bir tarafa itildiğinde baş kontrolü tamdır.oturmada, vücut ağırlığı daha uzun süre ve güvenli taşınabilmektedir.

32 6. ayda el hareketelerindeki ilerleme dikkatle gözlenmelidir.oyuncağını elinden almaya karşı koyar, oyuncağı bir elinden diğerine aktarır.yakalama için tam avuç kullanır.bir şişeyi, tutup kaldırabilir.objelere ulaşmada daha iyi koordinedir. 6. ayda çocuğun kulağı hassaslaşır,kendisiyle ve başkalarıyla konuşmaları dinler. Tanıdık ve yabancıları ayırdeder.arka arkaya ci-ci-ci, dede-de, mem-mem-mem gibi heceleri sıralayabilir. Bu dönemde erken pirimitif refleksler iyi entegredir.

33 7.Ay Aktif dönemde, çocuğun pozisyonunu değiştirme ve oturma olanağı hazırlanır.destekle oturtulurken yandaki destekler kollarını serbest bırakacak kadar kaldırıldığında dengesi gelişir ve oyuncaklarla oynayabilir.sırtüstü yatan çocuk, ayaklarını tutup oynayarak eğlenir.

34 Koltuk altından tutulup kaldırıldığı zaman birbirini izleyen fleksiyon ve ekstansiyon hareketleri ile zıplamaya çalışır. 7. ayda çocuk, iki eliyle ayrı ayrı iki objeyi tutabilir.oyuncağı elinde çevirerek inceler, düşen cismi arar, cee oynar.bu bebeğin ilk sosyal oyunudur.ses üretmeler devam eder.

35 8.Ay Ekseni etrafında dönerek pozisyonu değiştirmeyi başarabilir.tutunarak oturma pozisyonuna gelir ve uzun süre desteksiz oturabilir.dengesini korumak için, tek veya iki eliyle destek alır.koltuk altlarından tutup tabanları yere değdirildiğinde zıplamaktan hoşlanır.dikkatini toplamada sürekli bire gelişme ve artan uyanıklık göze çarpar. 8. ayda infatlar el çırpma hareketi yapabilir. Bebek yabancılardan çekinmeye, hatta korkmaya başlar, ağlıyarak kaçar.büyükleri iş yaparken izler.

36 9. Ay Bebek, karın üzerinde sürünerek istediği zaman öne doğru ilerleyebilir.elleri ve dizleri üzerinde resiprokal emekler.desteksiz oturur.insanlara ellerini uzatır, arasıra tek başına veya bir elinden destek alarak ayakta durur, statik dengeyi geliştirir. Yumuşak seslere ilgi duyar.yukarı-aşağı, önarka,iç-dış kavramları gelişir.kapların içine elini sokarak bir şey alabilir. Saklambaç oynar. Bağımsız çift hece kullanır.

37 10. Ay Emekleme pozisyonunda ön veya arkaya sallanarak emeklemenin ön koşulu olan dengeyi sağlamak için ağırlık aktarır, bağımsız kalkıp oturur, otururken bacakları ekstansitonda, sırtı diktir.eşyalara tutunarak ayağa kalkar ve ayakta durur. 10. ayda çocuk, ekmek kırıntısı gibi küçük parçaları baş parmak ile işaret parmağı arasında yakalayabilir

38 Genellikle birfincandan içme parmaklarıyla yeme, kavrama esnasında baş parmağın oppozisyonunun başarılmasıyla birlikte diğer parmaklarıyla yemek yiyebilir.iki cisim tutup birbirine vurabilir.cisimleri atmaya başlar. Taklit yapar ve el sallar.ayrıntılara ilgi gösterir, taklit eder ve övgüden hoşlanır.diyalog başlar ve kendisine sorulan eşya veya kişiye bakar.sevdikleri ya da sevmediklerini ifade etmede inatçı tavır gösterirler.

39 11.Ay Emekler, kendi başına ve tam dengeli oturur.eşyalara tutunarak sıralar.dizüstü dik durup denge kurar, ellerinden tutulursa öne yürür. Bağımsız yer içer. İlk anlaşılır heceleri kullanmaya başlar.yasakları anlar

40 12. Ay Bir elinden tutulursa yürür.cismi uzatılan ele koyar.küçük cisimleri dar bir delikten atar. Yakalamaca oynar,basit emirleri anlar ve yerine getirir. Elbiselerini giymeye yardım ederler. Parmak ucuyla yakalama oldukça iyidir.

41 Ay Yardımsız ayağa kalkar, yardımsız hızlı yürür, fakat serbest koşamaz.bir elinden tutulursa merdivenleri iner ve çıkar.yana ve arkaya doğru yürür. Oynamak için çömelir ve topu fırlatır. İki tahta bloğu tek elinde tutar, gelişi güzel kırabilir ve iki katlı kule yapar.kaşık kullanır.iki veya üç sayfayı birlikte çevirir, ayakkabı ve çoraplarını çıkartır. Beş on kelimelik bir konuşma sözlüğü vardır. Birkaç resmin adını göz, burun v.s. bilir. İki kelimelik cümleler kullanır.

42 2 Yaş Düzgün yürür ve koşar.her iki ayağını aynı basamağa koyarak bağımsız merdiven inipçıkar.topa tekme atar.topuk parmak yürüyüşü yapabilir ve parmak uçlarında yürür. Kapı tokmağı, kavanoz kapağı açar.ellerini yıkar ve kurular.6-7 katlı kule yapar.ayakkabı, çorap ve pantolonunu giyer.dikey ve yuvarlak çizgiler çizer.makasla keser, boncuk dizer ve sayfaları teker teker çevirir. Kendisinden bahsederken ismini kullanır. Et, ciğer, basit cisimler kullanır, tuvalet ihtiyacını haber verir.

43 3 Yaş Merdivenleri tek tek çıkmaya başlar.inerken iki ayağını aynı basamağa koyar.tek ayak üzerinde durur.üç tekerlekli bisiklete biner, kollarını düzleştirerek top yakalar. Kurşun kalemi tüm avucuyla tutma yerine parmaklarıyla kavrar.düğme, fermuar ve ayakkabı bağı açar, 5-10 katlı kule yapar.şekil tahtasında üç şekli yerine uydurur.istenirse insan resmi çizer. Anlamlı sorulara cevap verir.cinsiyetleri ayırt eder, çoğul kullanır.resimlerdeki cisimlerin ne işe yaradığını bilir.yaşını söylemek için parmaklarını kullanır.3 sayıyı tekrarlar.bağırsak ve mesane kontrolü tamdır.

44 4 Yaş Sıçramaya çalışır. Her basamağa bir ayak koyarak merdiven inip çıkar. Bağımsız yemek yer. Giyinir,soyunur.ayakkabılarını bağlar, düğme ilikler. Dişlerini, elini yüzünü yıkar ve kurular.iki üç renk bilir. Tam cümlelerle konuşur ve konuşması anlaşılır.

45 5 Yaş Tek ayak üzerinde zıplar. Müziğe uyarak yürür. Üçgen kopya eder, çizgilerin üzerinden keser ve anlaşılabilir insan resmi çizer. Boyarken, şekillerin dışına fazla taşırmaz. Yaşını, adresini söyler. Anneden ayrılma korkusu vardır. Kelimelerin anlamını sorar.

46 6 Yaş Gözleri kapalı tek ayağı üzerinde durur.ismini yazıp okuyabilir. Bir yaş içindeki çocukların normal gelişmeleri incelenirken hayatın ilk dönemlerinde hakim olan reflekslerinde dikkate alınması gerekir. Merkezi sinir sistemi henüz gelişmediği için yeni doğanın hareketlerine refleks aktiviteler hakimdir.refleks gelişimi 3 düzeyde incelenir.

47 1. APEDAL DÖNEM 2. KUADRİPEDAL DÖNEM 3. BİPEDAL DÖNEM

48 I APEDAL DÖNEM : Bu dönemdeki çocuk sırtüstü ve yüzükoyun ozisyona bağımlı olup, spinal ve beyin sapı refleksleri hakimdir. 1. Spinal refleksler : 2 aya kadar var olmaları kabul edilen reflekslerdir.merkezi sinir sisteminin 4. venrikül tabanına kadar olan düzeyde kontrol edilirler.oldukça ilkel olup, ekstremite kasları total fleksiyon veya ekstansiyon patenlerindedir.bu refleksler ; a) Fleksör Çekme b) Ekstansör İtme c) Çapraz Ekstansiyon d) Galant Reaksiyonu ( 0-4 ay) e) Adım atma reaksiyonu ( 0-3 ay)

49 2. Beyin sapı refleksleri : Bu refleksler 8. kafa çifti ile ruaevs ruber arasındaki bölgeden idare edilebilirler.4.maksimum 6. aya kadar pozitif olmaları normaldir. a) Asimetrik Tanik Boyun Refleksi ( A.T.B.R.) b) Simetrik Tanİk Boyun Refleksi ( S.T.B.R.) c) Tanik Labirent Refleks : Yerçekimine karşı vücudun dik dik durmasını sağlar ve postürü ayarlar.

50 d) Birleşik Reaksiyonlar: Bir ekstremiteden diğerine tanik reaksiyonların yayılmasıdır.zorlu egzerzisler yapıldığı zaman, normal kişilerde de görülür.serebral paralizili çocukta ise bir ekstremitesine yapılan harekete direkt olarak ilgisi olmayan vücut kısımlarına spastisite yayılır.tek başına fazala bir anlamı olmayıp diğer portolajik reflekslerinde olması gerekir. e) Pozitif Destek Reaksiyonu : Ayaklar yere bastırıldığı zaman, tabanın yere değmesinden kaynaklanana uyarı, bir de başınç nedeniyle intrinsik kasların uyarımı, alt ekstremiteler bir bir sütun halini alır ve çocuk bu sütun üzerinde durmaya çalışır. f) Negatif Destek Reaksiyonu : Ayağın yer ile temasının kesilmesi ile ko-kontraksiyonun ortadan kalkması ve alt ekstremitelerin gevşek, mobil bir durum almasıdır.

51 II KUADRİPEDAL DÖNEM : Orta beyin düzeyi refleksleri hakimidir.düzeltme refeleksleri vardır.bu refleksler nualevs ruber üstü düzeyde kontrol edilirler, doğumdan hemen sonra gelişir ayda en üst düzeye ulaşırlar,kartikal kontrol arttıkça yavaş yavaş değişir ve bir kısmı yaşam boyu devam ederken, bir kısmı inhibe olurlar.reflekslerin kombine hareketleri ile çocuk dönebilir,oturur ve emekleme pozisyonuna geçebilir.

52 Boyun Düzeltme Refleksleri ( 0-6 Ay) Vücut Düzeltme Refleksleri ( 6. ayda başlar yaşam boyu sürer) Başı Etkileyen Lairent Düzeltme Reaksiyonu Yüzü koyun (1-2. ayda başlar yaşam boyu sürer) Sırtüstü (6. ayda başlar yaşam boyu sürer.) Sağa ve sola (6. ve 8. ayda başlar, yaşam boyu devam eder.)

53 Optik Düzeltme Reaksiyonu Yüzükoyun (1.-2. ayda başlar yaşam boyu devam eder.) Sırtüstü ( 6. ayda başlar yaşam boyu devam eder.) Sağa ve Sola ( 6. ve 8. başlar yaşam boyu devam eder.) Amfibi Reaksiyonu (6. ayda başlar yaşam boyu devam eder.)

54 Otomatik Hareket Tepkileri Bu hareket tepkileri tam düzeltme refleksleri olmayıp, semisirküler kanalların uyarımı ile ortaya çıkan bir grup refleksler olarak tanımlanır. Moro Refleksi (0,4-6 ay) Landau Refleksi (6 ay 2-2,5 Yaş) Koruyucu Ekstansör Refleksi ( Paraşüt Reaksiyonu) (6 ay-yaşam boyu)

55 III BİPEDAL DÖNEM : Bu dönemde görülen refeleksler, karteks, bazal gonglianlar ve serebellum düzeyinde kontrol edilirler.denge reaksiyonlarının gelişmesi kişiyi bipedal düzeye getirir.vücutta yer çekimi merkezinin değişmesine cevap olarak, kas tonusu ayarlamalarını sağlayan reaksiyonlardır.

56 Sırüstü ve yüzükoyun ( 6. ayda başlar, yaşam boyu devam eder.) Kedi deve pozisyonu ( 8. ayda başlar, yaşam boyu devam eder.) Oturma ( ayda başlar, yaşam boyu devam eder.) Dizüstü (15. ayda başlar, yaşam boyu devam eder.) Sıçrama ( ayda başlar, yaşam boyu devam eder.) Dorsifleksiyon ( ayda başlar, yaşam boyu devam eder.) Tahtarevalli Tepkisi ( ayda başlar, yaşam boyu devam eder.) Simian duruşu ( ayda başlar, yaşam boyu devam eder.)