SICAKLIK NEM BULUT YAĞIġ BASINÇ RÜZGAR GÖRÜġ MESAFESĠ DENĠZ DURUMU. Meteorolojik Elemanlar

Transkript

1 METEOROLOJĠ

2 Atmosferde meydana gelen fiziksel olayları inceleyen bilim dalıdır. Barometre, termometre,gökyüzünün görünüģü,rüzgarın durumu gibi göstergelere bakılarak hava hakkında bir fikir edinilebilinse de detaylı tahminler için meteorolojik bilgiler gereklidir. En az üç ve ya dört elemanın değiģimine bakarak hava tahmini yapmaya çalıģılmalıdır. Özellikle barometrelerin üzerinde yazan iyi hava, yağmur, fırtına sözcükleriyle ilgilenilmelidir. Meteoroloji

3 SICAKLIK NEM BULUT YAĞIġ BASINÇ RÜZGAR GÖRÜġ MESAFESĠ DENĠZ DURUMU Meteorolojik Elemanlar

4 Zamana Göre DeğiĢimi (Tandans): Demirde 3 saat, seyirde 1 saat olduğu düģünülüp her saat baģı meteorolojik değiģimin gemi jurnalına (seyir derfterine) yazılmalıdır. Mesafeye Göre DeğiĢimi (Gradyen): Seyir bölgesinin hangi hava koģullarının etkisinde olduğunun bilinmesi önemlidir. Meteorolojik Olayların DeğiĢimi

5 Denizcilere Bilgiler Kıyı seyrinde VHF Açık denizde Navtex ve hava haritaları faksı ile iletilir. NAVTEX, 1993 ten beri teknelerin de kullanımına açık olan uluslararası yayın yapan bir sistemdir.teknedeki NAVTEX cihazı kendi anten ve alıcısı ile AM 518 khz frekansından yayın yapan meteoroloji istasyonlarının yazılı raporlarını alıp kaydeder. Hava haritaları faksı, daha detaylı ve tutarlı hava tahmini yapabilmek için çevre Ģartları ile birlikte yorumlanan hava haritalarıdır.

6 Atmosferin ağırlığından dolayı birim alana dik olarak etki eden kuvvet atmosfer basıncıdır. Normal Ģartlarda deniz kıyısında atmosfer basıncı 760 mmhg; 1013,25 mb. (milibar); 1013,25 hpa dır (hektopaskal). Klimatolojik olarak bu değerlerden büyük olanlar yüksek, küçük olanlar alçak basınç olarak tanımlanmıģtır. Deniz kıyısında standart basıncı 1013,25 mb iken snoptik haritalarda deniz seviyesi 1000 mb(hpa) dır. Bir denizci için basıncın bu değerin altına düģmesi önemlidir. Basınç bu değerin altına ne kadar düģerse fırtınanın o kadar etkili olacağı unutulmamalıdır. Atmosfer Basıncı ve Ölçülmesi

7 Basıncın günlük değiģimi içindeki, 6 Ģar saatlik salınımlar normal Ģartlarda, bizim denizlerimizde 1-1,5 mb. Dir. ġekle uygun bu değiģimler normaldir, bu değerlerden daha fazla iniģ çıkıģlara dikkat edilmelidir. Teknenin rotası üzerindeki basınç değiģimi; yani teknenin alçak basınç denilen kuyuya mı, yoksa yüksek basınç denilen tepeye mi gittiği önemlidir. Seyirde barometrede hızlı bir düģme veya yükselme varsa basınç gradyeni büyük demektir. Gradyenin büyük olması rüzgarın kuvvetli eseceğinin iģaretidir. Çünkü dünyanın neresinde olunursa olunsun havayı yüksek basınçtan alçak basınca doğru hareket ettiren kuvvet basınç gradyen kuvvetidir. Basınç DeğiĢimi

8 Rüzgar havanın yatay hareketidir.daima yüksek basınçtan alçak basınca doğru hareket eden rüzgarın 4 ana özelliği vardır. Yön Hız Esme Sayısı Esme Süresi Rüzgar Özellikleri ve Ölçülmesi

9 Rüzgar hızını ölçmek için kullanılan alet anemometredir. Denizde rüzgar hız tahmini için bofor(beaufort )ölçeği kullanılır. Knot=(6*kuvvet)-10 Veya Kuvvet=(knot+10)/6 Formülleriyle rüzgarın hızı ve kuvveti yaklaģık olarak birbirlerine çevrilebilir. Rüzgar Hızı ve Ölçümü

10 Kuzey yarıkürede,rüzgarın saatin tersi yönünde esmesi bir alçak basınç iģaretidir. Bir alçak basıncın yaklaģtığı anlaģılmalıdır. Meteorolojik bülten alınmalı ve varsa fırtına ihbarları değerlendirilip güvenli seyire geçilmelidir. Genelde SE-E-NE-N yönlü eser. Siklonik DönüĢ

11 Kuzey yarıkürede,rüzgarın saatle aynı yönde dönüģü,bir yüksek basıncın iģaretidir. Bir yüksek basıncın yaklaģtığı anlaģılmalıdır. Havanın düzeleceği anlamını taģır. Genelde SW-W-NW-N yönlü eser. Antisiklonik DönüĢ

12 YÖNLER VE KERTELER

13 Beaufort Çizelgesi

14 Deniz Kazaları

15 Korku + ġok = Panik Sakin olmak ve durum değerlendirmesi yapılması hayati öneme sahiptir. Denizde yardıma muhtaç olanlara yardım etme sorumluluğu. Ġnsan kurtarma harici, her türlü kurtarma ücrete tabi olabilir. KonuĢulmalıdır. Gemi jurnali (logbook) / Seyir Defteri Kaza ve Tehlike Durumunda Yardım

16 Mürettebatın can güvenliği ve emniyeti sağlanır. ÇatıĢılan tekneden güvenli bir mesafede ama yakında kalınmalıdır. Derhal teknenin su yapıp yapmadığı kontrol edilir. Su alıyorsa kaynağını bularak su kesilmeye veya azaltılmaya çalıģılır. Teknedeki su sintine pompası, kova, çamçak gibi araçlarla boģaltılmaya çalıģılır. Denizde ÇatıĢma ve Sonrasında Alınacak Önlemler

17 Batacak Hale Gelme değerlendirmesi yapılır. Su alma hızı Karaya olan mesafe VHF 16 ncı kanaldan duyuru yapılır. Teknenin kesin mevkii Ġstenen yardımın cinsi Yaralı durumu, teknede bulunan kiģi sayısı ÇatıĢan teknelerin adları ve bağlama limanları Hasar durumları Denizde ÇatıĢma ve Sonrasında Alınacak Önlemler

18 CAN KURTARMA ARAÇLARI

19 Can Yeleği Can Simidi Can Salı Can Askısı Görünür ĠĢaretler Güvenlik Ekipmanları / Can Halatı ĠĢaret ġamandırası Can Kurtarma Araçları

20 Can Kurtarma Araçları

21 Amatör Özel Teknelerin Donatımına Ait Yönerge gereği her teknede kiģi baģına bir can yeleği, (ayrıca her çocuk için bir can yeleği) ile bir IĢıklı savlolu, 9 metrenin üzerindeki teknelerde biri ıģıklı ve savlolu olmak üzere en az iki can simidi bulunacaktır. Can simitlerinin üzerine tekne adı ve bağlama limanı yazılacaktır. Can Kurtarma Araçları

22 Kullanıcısını su yüzeyinde tutan, baygın ve bitkin bir insanın dahi ağzını sudan yukarı tutarak nefes yollarının açık olmasını sağlayan kiģisel can kurtarma aracıdır.can yeleklerindeki ıģığın takılmasında kolay gözükmesi ve en az 8 saat yanması gereken beyaz renkte bir ıģıktır. Can Yeleği

23 Can Yeleği

24 Yansıtıcı bantlar, çevresinde dört eģit aralıkla bağlı tutamaç halatı ve yüzer halattan oluģan savloyla donatılmıģtır. ıģıklı can simitlerinde denize düģenin yerini göstermek için en az 2 saat beyaz ıģık gösteren denizde kendiliğinden yanmaya baģlayan CAN SĠMĠDĠ LAMBASI MOB (man over board) kullanılır. Can Simidi

25 Can Simidi

26 Acil durumlarda teknedeki insanların tahliyesi için tasarlanmıģ, tekneye uygun taģıma kapasitesine sahip, sabit veya otomatik ĢiĢerek yüzer hale gelen kurtarma aracıdır. Can Salı

27 Can Salı

28 PARAŞÜTLÜ ĠŞARET FĠŞEĞĠ: Ateşlendiğinde en az 300 metre yükseğe çıkan ve paraşüt gibi inerken parlak kırmızı renkte, en az 40 saniye yanan işaretlerdir. Her teknede kullanım tarihi geçmemiş en az 2 adet bulunmalıdır. EL MAYTAPLARI: En az 1 dakika, parlak kırmızı renkte yanar. Her teknede kullanım tarihi geçmemiş en az 2 adet bulunmalıdır. YÜZER DUMAN ĠŞARETLERĠ: Suya bırakıldığında düzenli şekilde iyi görünür renkte, en az 3 dakika duman çıkarırlar. Her teknede kullanım tarihi geçmemiş en az 1 adet bulunmalıdır. Görünür ĠĢaretler

29 Görünür ĠĢaretler

30 DENĠZE ADAM DÜġTÜ (M.O.B)

31 M.O.B - OSKAR SANCAĞI

32 Denize düģeni ilk gören denize adam düģtü diye bağırır ve düģeni gözden kaybetmez. Teknenin mevkii hemen kaydedilir. GPS varsa MOB tuģu. O Harf sancağı bulunan bir iģaret Ģamandırası atılır. El altında bulunan can yeleği, can simidi, usturmaça gibi yüzebilen ne varsa kazazedeye fırlatılır. Gece ise, fener, projektör ıģığı sürekli kazazedeye tutulur. Duruma göre etraftaki teknelere ıģıkla veya sesle bilgi verilir. Telsiz anonsu yapılır. Ġlgili makamlara bilgi verilir. Denize Adam DüĢtü

33 Williamson DönüĢü

34 KARAYA OTUR(T)MA

35 Mürettebatın can güvenliği ve emniyeti sağlanır. Derhal teknenin su yapıp yapmadığı kontrol edilir. Su alıyorsa kaynağını bularak su kesilmeye veya azaltılmaya çalıģılır. Oturulan zeminin yapısını bilmek önemlidir. Rüzgar ve akıntı durumuna göre sürüklenebilecek yerler kestirilmeye çalıģılır. Tekne genellikle oturduğu yönde yüzdürülebilir. Teknenin Karaya Oturması

36 Teknenin batmasındansa karaya oturması tercih edilebilir. Oturtulacak zeminin yapısı biliniyorsa hasar minimuma indirgenir. Karaya oturtma esnasında teknenin üzerinde ancak dümen dinleyecek kadar bir yol olmalıdır. Tekrar denize dönüleceği düģünülerek kıç demiri atılmalıdır. Tekneyi Bilerek Karaya Oturtma

37 Motorla veya yelkenle manevra yaptırmak. Tekneyi bir tarafa yatırarak oturduğu zeminden kurtarmak. Ağırlığını azaltarak yüzdürmeye veya azalttıktan sonra bir tarafa yatırmaya çalıģmak. Tekneyi çektirmek. Tekneyi Yüzdürme

38 TEKNE YEDEKLEME

39 Sert hava ve deniz koģullarında yedekleme güçtür. Yedeklenecek tekneye yanaģırken rüzgar, dalga ve varsa akıntı durumu dikkate alınır. Teknenin yanaģma yönünde ve her iki teknenin bordasında usturmaçalar hazırbulunmalıdır. Yardıma gelen teknenin ağırlığı ve borda yüksekliği yedekleyeceği tekneden çok fazlaysa teknelerin birbirlerine yaslanması, dayanması durumunda ciddi hasarlar doğabilir. Verilecek yedekleme halatları önceden konuģarak hazırlanmalıdır. Yedeklemede Dikkat Edilecek Hususlar

40 Yedekleme halatları mutlaka yükü paylaģtıracak Ģekilde döģenmeli ve yükü kaldırabilecek kalınlıkta olmalıdır. Teknenin ana donanımına (direk, çarmıh ayakları, baģıstralya vb.) zorunlu kalmadıkça yedekleme halatı bağlanmamalıdır. Yetersiz paylaģtırma koçboynuzu, vinç gibi donanımları yerlerinden sökebilir. Zayıf halat yükün ağırlığına dayanamayıp kopabilir. Her iki durumda büyük felaketlere sebep olabilir. Sapan yapmak iyi bir tercih olabilir. Yedeklemede Dikkat Edilecek Hususlar

41 Tekneler birbirlerine gerektiğinde hemen ayrılacak Ģekilde bağlanmalıdır. Ġki tekne arasındaki halatı birden çözmek gerekebilir. Teknede uygun kesici aletler bulunmalıdır. Sudaki halatların pervane, dümen veya salmaya sarılmamasına dikkat edilmelidir. Özellikle kaba dalgalı havalarda olmak üzere yedekleme halatına yeterli kaloma verilmelidir. Yedekleme esnasında halatın deste olmasına izin verilmemelidir. Her teknenin su hattı boyuna göre bir gövde sürati vardır. Hiçbir tekne gövde süratinden hızlı çekilmemelidir. Yedeklemede Dikkat Edilecek Hususlar

42 Bir tekne kendinden küçük bir tekne veya bir bot tarafından yedeklenecekse yedekleyen tekne kıç omuzlıktan itmelidir. Büyük tekne yedekleyen tekneye yardım edecek Ģekilde dümen tutmalıdır. Yedekleyen ve Yedeklenen tekne kaptanları telsizle sürekli iletiģimde bulunmalıdır. Tekne sağlıklı bir Ģekilde istediği bağlama yerine götürüldüğünde ve bağlandığında yedekleme iģlemi sona erer. Yedekleme esnasında çevrede trafik yoğunsa telsizden SECURITE mesajı vererek manevra kabiliyetinin kısıtlı olduğu diğer teknelere duyurulur. Yedeklemede Dikkat Edilecek Hususlar

43 YANGIN

44 YANGIN = Oksijen + Yanıcı Madde + Yüksek Isı Yangın

45 Özel teknelerde 6 kg.lık 2 yangın söndürme cihazının motor kapağı yanı ile kuzine veya kamarada bulunması gerekir. Boyları 15 metreden küçük teknelerde bu cihazlar 2 kg.lik olabilir. Boyu 9 m.den küçük; 2 kg.lık en az 1 adet Kamaralı tekneler; kamara baģına 2 kg.lık en az 1 adet Teknede Bulunması Gereken Yangın Söndürücüler

46 A (Ağaç, fiber gibi kor bırakan maddeler) B (Benzin gibi sıvı yakıtlar) C (Bütangaz gibi gaz yakıtlar) D (Metal yangını) Teknelerde katı, sıvı ve gaz yangınlarına etkili olan kuru kimyevi tozlu (ABC-KKT) söndürme cihazları önerilir. Yangın ÇeĢitleri

47 HUKUK

48 Kaptan;yola çıkmadan önce,geminin denize ve yola elveriģli olmasına,yolculuk için gerekli belgelerin ve emniyet teçhizatının tam olmasına dikkat etmekle yükümlüdür.. Her kaptan,denizde,can tehlikesine uğramıģ olarak rastgeldiği kimselere,düģman bile olsa,kendi gemisini,gemi adamlarını ve yolcusunu ciddi bir tehlikeye atmazksızın elinden gelen her yardımı yapmakla ödevlidir. Kaptan

49 Amatör denizcilerin kullanacağı tekneler 2,4 ila 25 metre arasında değiģirken,bu tekneler için düzenlenen belgelere (ÖTB) özel tekne belgesi denir. YurtdıĢına çıkıģta özel tekneler için Transit Log belgesi düzenlenir. Transit Log,liman baģkanlığı,pasaport polisi ve gümrük muayene memurluğu yetkililerinced mühürlenir. Liman ĠĢlemleri

50 Gemilerden kaynaklanan kirliliğin önlenmesine ait uluslar arası anlaģma. Marpol anlaģması teknelerde ya arıtılmıģ olarak en yakın kıyıdan 4 deniz mili açıkta ya da arıtılmamıģ olarak en yakın kıyıdan 12 deniz mili açıkta ve her iki halde de saatte en az 4 deniz mili süratleboģaltılmasına izin vermektedir. Her türlü plastik maddelerin,sentetik halatların,sentetik balık ağlarının,plastil çöp torbalarının,her türlü yanmıģ maddelerin küllerinin nerede olursa olsun denize atılması yasaktır. Kürekten baģka bir aygıtla yola çıkabilen tüm deniz araçları sözleģmeye uymak zorundadır. MARPOL(Maritime Pollution)

51 Motor

52 % 50 devirde seyir %25 yakıt sarfiyatı ile ekonomik seyir %80 devirde seyir %60 yakıt sarfiyatı ile ekonomik seyir %90 devirde seyir %80 yakıt sarfiyatı ile aģırı tüketim ve en hızlı seyir. Güç Kontrolü ve Ekonomik Seyri

53 Kullandıkları yakıta göre dizel veya benzinli ÇalıĢma prensiplerine göre iki veya dört zamanlı Tekneye monte ediliģ Ģekli bakımından içten veya dıģtan takma Motorun soğutma sistemine göre hava veya su soğutmalı olarak sınıflandırılabilirler. Motorların Sınıflandırılması

54 Silindir içinde hareket eden pistonların bağlı oldukları krank milini hareket ettirmesiyle faydalı iģ üretir. Benzinli motorlarda silindire yakıt ve gerekli yanma havası sağlanır.bu karıģım buji yardımıyla ateģlenir. Dizel motorlarda silindire sadece yanma havası gönderilir.pistonla sıkıģtırılıp yüksek basınca ulaģan havaya yakıt püskürtülüp ateģleme sağlanır.bu nedenle bujiye ihtiyaç yoktur. Dizel v.s Benzin

55 Motora yakıt sağlayan sistemler(benzinli motorda karbüratör veya enjeksiyon,dizel motorda enjeksiyon) AteĢleme sistemi(sadece benzin) Yağlama sistemi(karter,yağ pompası ve yağ kanalları) Soğutma sistemi Egzoz sistemi Ġlk hareket ve/veya ateģleme düzeneği(marģ) için ihtiyaç duyulan elektrik sistemi. Motor Yardımcı Sistemleri

56 4 zamanlı motor Emme,sıkıĢtırma,yanma,egzoz ve krank mili 2 tur döner. 2 zamanlı motor Emme,sıkıĢtırma,yanma,egzoz ve krank mili 1 tur döner. 2 zamanlı motor hafiftir. Yakıtlarına belli oranda yağ ilavesi gerekir. 4 zamanlı motor daha verimlidir.az yakıt harcar. Yağ karterinde bulunan yağ ve yağ pompası vasıtasıyla motorda yağlama sağlanır. 2 zaman v.s 4 zamanlı

57 DıĢtan takma motorların tamamına yakını benzinlidir.teknenin aynasına asılan motor,ģaft ve pervanesi ile bir bütündür.deniz suyunun impeller pompasıyla dolaģtırılmasıyla soğutulurlar. Soğutma sisteminin iyi çalıģtığı motordan atılan suyun kontrolüyle sağlanır. Ġçten takma motoların özelliği motor ve Ģanzımanının tekne karinası içinde yer alması ve tekne gövdesi delinerek açılan bir yuvadan,ģaft kovanının dıģarı çıkarılmıģ olmasıdır. ġaft kovanı üzerinde yer alan salmastra Ģafttan tekne içine su giriģini engeller. DıĢtan Takma v.s Ġçten Takma

58 Ġçten takma motorlar 2 veya 4 zamanlı dizel veya benzinli motorlardır.emniyet ve yakıt sarfiyatı açısından dizel motorlar gezi teknecilerinin tercihi olmuģtur. Klasik motor montaj sırası motor-ģanzıman-ģaftpervane Ģeklindeki konvansiyonel sistemdir. Sürat tekneleri z,yelkenli tekneler s drive kullanır. Günümüzde bir tekne sahibinin asıl amacı motorunu arıza durumunda tamir edebilmek değil,arıza olasılığını iyi bir bakımla ortadan kaldırmak,hiç olmazsa asgariye indirmektir. DıĢtan Takma v.s Ġçten Takma