BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı

Transkript

1 BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2017 Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı

2

3 Olay, Acil Durum, Afet Olay İnsanları ilgilendiren sosyal, ekonomik, kültürel ve benzeri alanlarda meydana gelen, ilgi çeken veya çekebilecek her türlü oluşumlardır. Acil Durum Olabildiğince hızlı müdahale etmeyi ve acil yardım faaliyetlerini yürütmeyi gerektiren tüm olay, durum ve hallerdir. Afet Fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar meydana getiren, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen, mevcut hizmet sistemlerinin kilitlendiği, kaynakların yetersiz kaldığı, doğa olayları, teknolojik ve insan kökenli olaylara afet denir. Afetlerde var olan sistem normal şekilde işleyemez. Kaynaklar yetersiz kalır.

4 Afet Yönetimi Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması amacıyla bir afet olayının öncesi, sırası ve sonrasında yapılması gereken çalışmaların, planlanması, yönlendirilmesi, koordine edilmesi, desteklenmesi ve uygulanabilmesi için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla, kaynakların bu ortak hedefler doğrultusunda yönetilmesini gerektiren bir kavramdır.

5 Afet Türleri Afetler kökenlerine göre doğa olayları, teknolojik ve insan kökenli afetler olmak üzere üçe ayrılır. Doğa Olayları Sonucu Meydana Gelen Afetler Depremler Heyelanlar Seller-Su baskınları Orman Yangınları Çığ Fırtınalar Tsunami Kar Fırtınaları Volkanlar Hortumlar Afetlerin Etkileri Arama kurtarma hizmetleri aksar, Alt yapı bozulur, Şok etkisi, Yaralanma ve can kayıpları, Bulaşıcı ve salgın hastalıklar, Eğitim ve öğretim aksar, Emniyet ve asayiş hizmetleri aksar, İkincil afetler oluşur, Barınma, beslenme sorunları, İşsizlikte artış, Psikolojik bozukluklar, Ulaşım ve haberleşmede aksaklıklar, Ekonomik yapıda bozulma, Enflasyon ve vergilerde artma.

6 Afet Bilinci Kültürü Afet bilinci, bireyin içinde yaşadığı toplumda ve bölgede afet tehlikelerinin getirebileceği zararlar hakkında bilgilenmesini, bunlardan korunmak için hazırlıklı olmasını ve bu bilinci etrafındaki diğer bireylere de aktarmasını ifade etmektedir.

7 Afet Bilinci Kültürü Afete Hazırlık Küçük Adımlardan Oluşur

8

9 Afetlerle Mücadelede Temel Bilgi Ve Kavramlar İlk 72 Saat Afet sonrası bölgedeki insanların aranması ve kurtarılması ile yapılacak acil yardımlar için geçecek 72 saatlik kritik süreyi ifade eder. Bir afet sonrasındaki ilk 72 saat, altın saatler olarak da adlandırılmaktadır. Afetlerde ilk 72 saatte yardıma gelenler yakın çevremizdeki kişiler, aile bireyleri ve komşularımızdır.

10

11 Yapısal Olmayan Tehlikelerin Azaltılması Yapısal Olmayan Tehlikelerin Azaltılması (YOTA) depremlerin, bina içindeki araç-gereçler, eşyalar, asansörler, iç sistemler, pencere camları, dekoratif mimari duvarlar ve tavanlar gibi yapısal olmayan elemanlar üzerindeki etkilerinden kaynaklanan güvenlik tehditlerini ortadan kaldırmaktadır. Bu faaliyetler, depremde hasar görme riskine sahip olan ya da olağan işleyiş yönünden kamu güvenliği açısından tehdit oluşturan tesisat ile teçhizatın belirlenmesini de kapsamaktadır Kocaeli depremindeki yaralanmaların % 50'si, ölümlerin % 3'ü yapısal olmayan elemanlardan kaynaklanmıştır. Yine aynı deprem sonrası, hayatta kalanların yaşadığı maddi kayıpların % 30'unu mobilya, beyaz eşya, elektronik cihazların ve diğer değerli eşyaların oluşturduğu tahmin edilmektedir. Bilgisayar, televizyon, yazıcı, telefon v.b. masa üstü araç-gerecin sabitlenmesi,

12

13 SABİTLENECEK EŞYALARIN AĞIRLIK TAHMİNİ Yaklaşık 200 kg. Büyük ofis makinaları kg. Büyük mobilya kg. Yaklaşık 150 kg. Büyük buzdolabı kg. Yaklaşık 100 kg. 135 ekran televizyon 100 kg. Yaklaşık 50 kg. Çamaşır makinası kg. Ortaboy buzdolabı kg. Mini fırın kg. Küçük mobilya kg. 72 ekran televizyon 50 kg. Yaklaşık 25 kg. Küçük mobilya 25kg.den az 55 ekran televizyon 25 kg. Küçük ofis makinaları 25 kg.den az Küçük elektronik cihazlar kg.

14 YOTA SABİTLEME MALZEMELERİ- ÖRNEKLER

15 Yota Sabitleme Malzemeleri - Örnekler

16

17

18

19

20 YOTA uygulamaları. Ameliyat mikroskopunun sabitlenme çalışması. Bu tür cihazların tekerleklerinin kilitli olmasına dikkat edilmelidir.

21 Her türlü yüksek mobilyanın sabitlenmesi (dolap v.b.), Oksijen tüplerinin, hastane arabalarının, sedyelerin hastalara ve personele zarar vermeyecek, kaçış yollarını kapatmayacak şekilde yerleştirilmesi veya sabitlenmesi, Buzdolabı, fotokopi makinesi gibi ağır ya da büyük hacimdeki teçhizatın zemine ve duvara sabitlenmesi, Ağır unsurların çalışma alanlarından uzak yerlere asılması, Duvarlardaki tablo v.b.nin kancalı vidalarla tutturulması, Raflardaki ağır cisimlerin daha alçak yerlere konulması, Çekmecelerin veya dolap kapaklarının sarsıntı esnasında çıkmalarını ya da açılmasını engelleyecek tarzda özel kilit sistemleri kullanılması

22 Pencere camlarının kırılıp insanların üzerine düşmesini engelleyecek koruyucu film kaplanması, kalın perdeler kullanılması veya kırılmaz cam takılması gibi önlemlerin alınması, bu uygulamanın öncelikle kaçış ve çıkış yollarının üzerindeki camlar için yapılması, Hastanelerin satın alma süreçlerinde depreme uygun standartlarda araç- gereç ve malzeme alımını sağlaması için, hazırlanan teknik şartnamelerde ilgili maddelere yer verilmesi, Kablolu asansörlerin değerlendirmeye alınması, Acil durum ışıklarının (kaçış işaretleri) tüm çıkış yollarında (koridor, merdivenler) bulunmasının sağlanması, Jeneratörlere sarsıntıya duyarlı olan, depremden hemen sonra devreye girmesini önleyen sistem yerleştirilmesi, Doğalgazın sarsıntı esnasında otomatik olarak kesilmesinin sağlanması, Hastanenin sıhhi tesisatının sarsıntıya, bükülmeye ve kopmaya dayanıklı plastik malzemeden seçilmesi gibi birçok konu üzerinde çalışmak gerekmektedir.

23

24 UMKE: Afet ve olağandışı durumlarda medikal kurtarma yapmak üzere, illerde UMKE personelinden oluşan ulusal medikal kurtarma ekiplerini ifade eder.

25 Ülke genelinde enkaz alt profesyonel müdahalede bulunacak gönüllü sağlık personelinden oluşur. (UMKE)

26 Amaç Gerektiğinde Ülkemizde ve ülkemiz adına Diğer Ülkelerde Medikal Kurtarma Çalışmalarına Katılacak Ulusal Medikal Kurtarma Ekiplerinin (UMKE) Oluşturulmasıdır.

27 Uygun Donanımlı Nakil Araçlarının Temin Edilmesi ve Organizasyonunun Sağlanması Sağlık Kuruluşlarının Olağanüstü Durumlara Uygun Organizasyon ve Lojistiklerinin Sağlanması

28 Afete en yakın noktada ameliyat dahil ileri tıbbi müdahalelerin yapılabileceği mobil acil sağlık ünitelerinin temini; Kullanımını; Yerel kapasite oluşturulmasıdır

29 Umke Ekipleri Ekiplerde gönüllülük esastır. eğitimleri süreklidir. Üyeler; Sağlık Bakanlığı, kamu veya özel sektör çalışanı Ekipte; Ortopedi, genel cerrahi, anestezi uzmanlarının da bulunması tercih edilir. Her timde; 2 doktor, 2 hemire / sağlık memuru yer alr.

30 KİŞİSEL EKİPMANLAR Baret, Kafa lambası, Tulum, Çelik burunlu bot, eldiven Koruyucu gözlük, Toz maskesi MEDKAL EKPMANLAR Medikal çanta, Sedye, Ampütasyon çantası, Boyunluklu sırt tahtası, Medikal malzeme ve stoklar. (Medikal çantalarda tansiyon aleti,steteskop, pulsoksimetre, boyunluk çeşitleri, ambü setleri, serum setleri, portatif oksijen seti, her türlü küçük cerrahi aletler, muhtelif ilaç ve tıbbi malzemeler gibi acil müdahalelerde gereksinim duyulabilecek her tür malzeme ve alet mevcuttur.) LOJSTK EKPMANLAR Çadır (Üç mevsim- 2/ 4 kişilik), Uyku tulumu (+10-17), Mat, Kamp malzemeleri (Tüp, Tabak, kak vs.), Jeneratör, Ayaklı projektör, Güvenlik eridi ve hunileri,yiyecek-içecek, ilk yardım ve lojistik çanta

31

32 Hastane Hazırlıkları 1. Planlama ve protokoller 2. Hastane dışı planlaması 3. Olay esnasındaki çalışmalar 4. Olay sonrası çalışmalar 5. Personel planlaması 6. Haberleşme 7. Arındırma sistemleri 8. Dışarıda kalan hastaya müdahale

33 Ön Protokoller Enerji ve su ihtiyacını garantile, o Suyun devamlılığını garantile o Enerjinin devamlılığını garantile, o Planları dene,

34 Personel Planlaması Yedek arındırma personeli hazırlanmalı Yerine geçecek personelin işi bilmesi, Çıkan personelin ekipmanının da arındırılması,

35 Kbrn Olayı Sonrası (Hastane Aşaması) Ön hazırlık Kişisel güvenlik Dekontaminasyon ünitesi Güvenlik koridorunun sağlanması Triyaj ABC değerlendirilmesi ve hava yolu yönetimi DEKONTAMİNASYON Sekonder yaralanmalara yönelik tedaviler ileri tıbbi tanı ve tedavi Tahliye

36 Ön Hazırlık Dekontaminasyon Radyoaktif ve nükleer serpintide moleküler olarak kontaminasyon(bulaş) mevcut olabilir. KBRN tüm gruplarında dekontaminasyon yapılmalıdır. Dekontaminasyon öncesi ve sonrası mutlaka ölçüm yapılmalı ve eğer gerekli ise yeniden dekontaminasyon yapılmalıdır. Dekontaminasyonu yapılarak gelmiş kişiler ölçümlerinin ardından gerekli ise yeniden dekontaminasyon yapılmalıdır.

37 Ön Hazırlık Güvenlik Koridoru Güvenlik görevlisi sayısı ve güvenlik önlemleri arttırılmalı Acil servise girişler tek noktadan kontrollü olarak yapılmalı Güvenlik birimleri (özel şirket) eğitim ve tatbikatlara dahil edilmeli Acil servise başvuran bulaş olmayan hastalar başka hastanelere yönlendirilmeli veya başka bir bölümde muayene edilmeli

38 Ön Hazırlık Kişisel Güvenlik A B C D

39 Ön Hazırlık Dekontaminasyon

40 Hastane acili nasıl çalışır? Hastalar arındırılmadan acile alınmaz! Arındırma alanının güvenliği çok önemlidir! Hastanenin diğer girişleri kontrol altındadır, Yeterli antidot, antibiyotik stoku yapılmış olmalıdır (3 günlük). Enerji ve su ihtiyacı garantilenmelidir.

41

42 Nagazakive Hiroşima Atom Bombası Saldırıları Nagazaki de ilk anda insan buharlaştı. İki ay içerisinde radyasyon sebebiyle insan daha hayatını kaybetti kişi de beş yıllık süre içerisinde vefat etti.

43 Şarbon Kuluçka süresi genelde 1-6 gündür. Belirti ve şikayetler ateş, yorgunluk, öksürük, zorlu ve sesli solunum ve ciddi solunum sıkıntısıdır. Ölüm hastalığın etkinliğinden saat sonra olur.

44 Tokyo Metrosunda Sarin Gazı Saldırısı Yapılan SARİN gazı saldırısında 13 kişi ölmüş, 6 bine yakın kişi anında olaydan etkilenmişti.etkilenenlerin (%87 si) acil servislere kendi imkanlarıyla gelmişlerdir.

45 HİNDİSTAN /Bhopal 3 Aralık ton Metil İzoSiyanatın sabahın erken saatlerinde bulunduğu tanktan sızması sonucu gerçekleşti. İlk 2 günde 5 bine yakın kişi öldü.

46 Urfa Suruç Kasabası 2 NİSAN 2007 de belediye klor tankı patladı. 350 den fazla kişi yaralandı. 143 kişi tedavi altına alındı. 112 ve acil servis hizmetleri yetersiz kaldı.

47 Teoride Güzel Peki Pratikte?

48

49

50

51

52 Triyajı KİM YAPAR? KİMİN Görevidir?

53 Afetlerde Tıbbi Olmayan Yaralı Sınıflandırması TRİAJ Triaj, müdahale ve nakil öncesinde, kazazedeler arasında öncelik belirleme işidir. Her kazazedeye, sağlık durumundaki aciliyete göre bir renk verilir. Yöntem uygulanırken karar verildiği anda kişinin triajı biter, ve bir sonraki kazazedeye geçilir. Değerlendirme sonucunda kişiler farklı renklerde kodlanmış 4 gruptan birisine ayrılır. Acil = A İkincil = İ Hafif = H Nefes Yok = NY

54 Çok Sayıda Kazazede Arasında TRİAJ Hafif - Hayati tehlike yoktur. Ancak durumları kötüleşebilir. Gözetim altında tutulmalıdır. İhtiyaç olduğunda yardım edebilirler. İkincil - Hayati tehlike yoktur. Ancak durumları kötüleşebilir. Acil grubun müdahalesinin tamamlanmasını beklerler. Gözetim altında tutulmalıdır. Acil - Hayati tehlike içinde olanlardır. En kısa zamanda, doktor müdahalesi gerekir. Ölüm ya da kalıcı sakatlık riski vardır. Her konuda öncelik onlarındır. Siyah Solunumu alınamayan kazazedeler. Gözetim altında tutulmalıdır.

55 Önce Emniyet! Kurtarmacılar kendilerini ve yaralıları korumak için, MUTLAKA kişisel emniyet malzemelerini kullanmalıdır. Lateks eldiven, iş eldiveni, iş gözlüğü, kask, toz maskesi, çelik burunlu ayakkabı. Bir kutu lateks eldiven taşıyın. Müdahale edilen her kazazede için ayrı lateks eldiven kullanılmalıdır. 55

56 Yaralı Sınıflandırmasında Kullanılabilecek Malzemeler Renkli Kurdeleler 10 cm² Büyüklüğünde Renkli Kağıtlar Renkli Etiketler Renkli Kalın Bantlar

57 Yaralı Sınıflandırmasında Kullanılabilecek Malzemeler

58 Tıbbi Olmayan Yaralı Sınıflandırmasında Triaj Değerlendirmesi: S D B Solunum Dolaşım Bilinç Durumu

59 Afetlerde Tıbbi Olmayan Yaralıların Sınıflandırılması - TRİAJ SESLİ TRİAJ Kendini Tanıt ve Yürüyebilenlerin Sana Doğru Gelmesini Söyle! YÜRÜYEMEYENLER ÖN BİLİNÇ (Omuzundan Sars Seslen!) YÜRÜYENLER HAFİF 1. SOLUNUM Bak Dinle Hisset! NEFES YOK Havayolunu Aç ( 2 Kez Dene ) NEFES VAR NEFES YOK ÖLÜ NEFES GELDİ ACİL DAKİKADA ARASI DAKİKADA ARASI DEĞİL ACİL 2. DOLAŞIM Kılcal Damar Renk Dönüşüm Testi Veya Nabız Kontrolü 2 SANİYENİN ALTINDA VEYA NABIZ VAR 3. BİLİNÇ Basit Komutlara Yanıt 2 SANİYENİN ÜSTÜNDE VEYA NABIZ YOK! ACİL KOMUTLARA UYMUYOR ACİL KOMUTLARA UYUYOR İKİNCİL

60 TRİAJ Sistematiği - Adımlar Dur, Bak, Dinle, Düşün! Sesli triaj yap! Bulunduğun noktadan başla! Herkes için SDB kontrolü yap! Tüm kazazedeleri sınıfla! Sonuçları kaydet!

61 Seslenin! Seslenin (Sesli Triaj) Yürüyen Yaralıları HAFİF H olarak değerlendirin ve Onları yardımcı olarak kullanın. Ne Yapmaları Gerektiğini Söyleyin Nereye Gitmeleri Gerektiğini Söyleyin Yürüyenleri Hafif H Olarak Değerlendirin Bu Kişileri Daha Sonra Tekrar Kontrol Edin

62 TRİAJ Sesli Triajla Başlar! YARDIM EKİBİNDEN GELİYORUM SESİMİ DUYAN "BANA DOĞRU GELSİN!" SİZE DOĞRU YÜRÜYENLER HAFİF YÜRÜYEMEYENLERDEN EN YAKINDAKİYLE TRİAJA BAŞLA!

63 TRİAJ - Havayolu SOLUNUM KONTROLÜ Solunum Var Mı? / Bak, Dinle ve Hisset HAYIR EVET Havayolunu Aç (İki kez dene) Solunum Sayısını Kontrol Et HAYIR EVET Dakikada arası değil Dakikada arası Nefes Yok=Ölü Olarak İşaretle ACİL A olarak işaretle ACİL A olarak işaretle DOLAŞIM KONTROLÜNE GEÇ

64 TRİAJ - Dolaşım DOLAŞIM KONTROLÜ Renk Dönüm Testi veya Nabız 2 saniyeden uzun veya nabız yok 2 saniyenin altında veya nabız var ACİL A olarak işaretle BİLİNÇ KONTROLÜNE GEÇ

65 TRİAJ Bilinç Durumu BİLİNÇ KONTROLÜ Basit Komutlara Cevap Veriyor mu? HAYIR EVET ACİL A olarak işaretle İKİNCİL İ olarak işaretle HAFİF yaralıların değerlendirilmesi unutulmamalıdır! Yürüyen Yaralılar

66

67 Kırmızı Kod 3000 Hastanede meydana gelebilecek yangın veya yangın şüphesinin oluşması durumunda yangına ilk müdahaleyi yapacak ve yangın ekiplerini haberdar edecek kırmızı kod ekibinin en hızlı biçimde durumdan haberdar edilmesini sağlamak.

68 Kırmızı Kod

69 Kırmızı Kod

70 Kırmızı Kod Uygulaması Hastanede bulunan hasta/hasta yakını ve hastane çalışanlarının olası bir yangından şüphelenmeleri ya da yangına maruz kalmaları halinde olay yerindeki en yakın yangın alarm butonuna basarak kırmızı kod verir. Mümkünse en yakın yangın tüpü veya yangın panosu içindeki hortum ile müdahale yapar.

71 Kırmızı Kod Uygulaması: Yangın alarmı çalması ile güvenlik görevlisi yangın panelinden tespit ettiği yangın bölgesini anons ederek (2 KEZ) ve daha sonra dahili hattan arayarak söndürme ekibini yangın mahalline sevkini sağlar.

72 Kırmızı Kod Uygulaması Alarmı duyan Güvenlik Personeli Şefi (2872) tarafından, 110 yangın ihbar telefonu aranarak meydana gelen yangın İtfaiye ye bildirir. Güvenlik Personeli ihbar verirken adını - soyadını, aradığı telefon numarasını, oluşan yangın ile ilgili mevcut bilgileri ve açık adresi 110 yangın ihbar telefonunun başındaki görevliye bildirir. Hemen ardından, 112 aranıp, olası nakil işlemleri için meydana gelen olay 112 komuta merkezine bildirilir. Ben. Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi numaralı telefondan arıyorum hastanemiz yemekhane katında yangın başladı. Açık adresimiz Esenköy Zonguldak Bağlı bulunan Karakol Amirliğine haber verilir.

73 Kırmızı Kod Uygulaması Söndürme ekibi olay yerine giderek yangına müdahaleye başlar. Teknik servis derhal ilgili yerin elektriğini keser, binanın doğal gazını ana vanadan kapatarak ve yangın pompasının kontrolünü sağlayarak olay yerine intikal eder.

74 Kırmızı Kod Uygulaması Güvenlik hasta asansörlerini tahliye eder. Kontrol dışı kullanılmasını engeller. Hastaneyi boşaltan hastaların güvenli tahliyelerini sağlar. Ekip amiri durumu değerlendirerek hastanenin veya ilgili birimin tahliyesine karar verir. Gerekli durumlarda koruma ve ilk yardım ekiplerini kurtarma ekibine dahil eder.

75 Kırmızı Kod Uygulaması Kırmızı Kod ekibinde görev almayan personel, açık kalması tehlikeli olan cihazları, makineleri ve bulundukları odaların cam ve kapılarını kapatarak, panik yapmadan, koşmadan, özel eşyalarını almaya çalışmadan, acil toplanma alanında toplanmak üzere hızlı adımlarla binayı tahliye etmeye başlar.

76 Kırmızı Kod Uygulaması Koruma Ekibi tarafından sokak üzerindeki araçların kaldırılması sağlanır, hastane sokağının Kuzey ve Güney Girişlerine güvenlik şeridi çekilerek sokak trafiğe kapatılır. Bina tahliye işlemi tamamlandıktan sonra her kat için belirlenmiş olan İkişer kişilik kurtarma ekibi tarafından her kat ve her blokta ayrı ayrı manuel arama yapılır. (Bakarak, seslenerek, dinleyerek) İtfaiye ve 112 ekibi olay yerine intikal ettikten sonra yangına müdahale itfaiye ekibine bırakılır

77 Kırmızı Kod Uygulaması Kurtarma Ekibi tarafından, durumu iyi olan yatar hastalar Marmara OSGB Binasına sevk edilir. Diğer hastalar 112 ile çevre hastanelere sevki sağlanır. Koruma ekibi kurtarma ekibi tarafından binadan çıkartılan önemli evrak ve eşyalar güvenliği sağlanarak Marmara OSGB binasına götürülür. Görevini tamamlayan personeller Acil Toplanma Alanında toplanır. Sayım görevlisi tarafından sayıma başlanır.

78 Kırmızı Kod Sonrası Kırmızı kod olay bildirim formu 2 nüsha olarak doldurulur. 1 Nüshası kırmızı kod yönetim ekibinde saklanır bir nüshası kalite yönetim birimine teslim edilir