Kurban ve Vekalet. İdris YAVUZYİĞİT Çınarcık Müftüsü

Transkript

1 Kurban ve Vekalet İdris YAVUZYİĞİT Çınarcık Müftüsü

2 KURBAN ف ص ل ل ر ب ك و اح ن ح ر Şimdi sen Rabbine kulluk et ve kurban kes. (Kevser 2)

3 İslam Dininde İki Bayram إن أع ظ م االي ام ع ن د ا لله ي و م الن ح ر م ي و م الن ر Abdullah İbnu Kurt anlatıyor: "Resulullah (a.s) buyurdular ki: "Allah indinde günlerin en büyüğü Kurban bayramı günüdür, bunu, fazilette Nefr günü (teşrik günlerinin ikinci günü) takip eder." (Ebû Davud, Menâsik 19, (1765))

4 Kurban Kavramı KURBAN Sözlükte: yaklaşmak, Allâh a (rahmetine) yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarına gelir. Dinî bir terim olarak: Kurban, kurban bayramı günlerinde ibâdet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder. Arapça'da "Udhiyye" denir.

5 Kurban Yakınlaşmaktır

6 Kurban Şeairi İslam'dandır Dinin evrenselliğini ortaya koyan, ifade eden, amacını belirten bir takım semboller vardır. Şeâir, hemen herkesin bildiği Allah'ın dininin alameti, özelliği, nişanesi olma manalarına gelir. İslam dininin ezan, cami, namaz, minare gibi bir takım sembolleri vardır. Kurban da kuran-ı kerimin ifadesi ile dini ortaya koyan bu sembollerden, nişanelerden birisidir. و ال ب د ن ج ع ل ن اه ا م ن ل ك م ل ك م ش ع ائ ر ا لل ه ف يه ا خ ي ر Kurbanlık deve ve sığırlar, Allah ın size olan nişanelerinden (Allah ın size verdiği dinin alametlerinden) kıldık. Sizin için onlarda hayır vardır. (Hacc 36)

7 Kurban İBADETTİR Kurban bir gelenek değildir. Kurban, Hicretin ikinci yılında meşru kılınmış, Kitap, sünnet ve İcma ile sabit ve Peygamberimiz her yıl kestiği bir İBADETTİR

8 KURBAN İBADETİNİN ÖNEMİ Bütün Dinlerde Mevcut Olan Ayetler ve hadislerle bildirilen İnsanlar için İmtihan Vesilesi Kılınmış Peygamberimizin hayatında Önemli olan Paylaşma, Yaklaşma Ve Kaynaşmaya Vesile Psikolojik, Sosyal, Ekonomik Yönleri Bulunan Günümüze Kadar Gelmiş Ayet, Hadis Ve İcma İle Sabit Bir İbadettir.

9 Bütün Dinlerde Kurban İbadeti و ل ك هل أ م ة ج ع ل ن ا م نس ك ا ل ي ذ ك ر وا اس م ا لل يم ة ا ل ن ع ام م ن ب ه ع ل م ا ر ز ق ه م Her ümmet için, Allah ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanların üzerine O nun adını ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık (Hac, 34)

10 Bütün Dinlerde Kurban İbadeti İslâm öncesi Türklerde de Gök Tanrı nın hoşnutluğunu kazanmak için hayvan kurban edilirdi. Hinduizm, Konfüçyanizm ve Şintoizm gibi dinlerde de kurban ibadeti bulunmaktadır. İlahi olmayan dinlerden bazılarında bir kısım tahıl ürünleri kurban olarak seçilirken bazılarında da insan kurban edilmiştir. Yahudilikte de Kurban kesme geleneği vardı. Fakat Yahudiler, Babil sürgününden (M.Ö. 586) sonra mabedin yıkılmasıyla kurban kesme geleneğini terk ettiler. Günümüzde Yahudiler, günahlardan arınmak için, horoz veya tavuk kurban eder ve bunların etlerini fakirlere dağıtırlar. Hristiyanlar ise Hz. İsa nın insanlığı aslî suç tan kurtarmak için kendisini feda ederek kurban ettirmiş olduğuna inanırlar. Onlar bu nedenle başka kurbana gerek kalmadığını söylerler. Pavlus, Roma ve Eski Yunan dini anlayışlarının etkisinde kalarak, Hz İsa nın çarmıhta can vermesini Büyük Kurban olarak değerlendirerek, kurban kesme geleneğini lağvetmiş ve kurban Hz İsa nın bir ismi olmuştu. İslam öncesi Müşrik Mekkeliler de kurban kesiyorlar ancak kesikleri kurbanları Kâbe ye koydukları putlara sunuyorlardı. (Prof. Dr. Ali Rafet ÖZKAN Dinlerde Kurban Kültürü)

11 Kurban Kavramı İSLAM DİNİNDE NE TÜR KURBANLAR VARDIR? UDHİYYE KURBANI: ZİLHİCCE ayının 10.gününün girmesiyle vacip olan kurbandır. ADAK KURBANI AKİKA (NESİKE) KURBANI: Çocuğun doğumunu takip eden günlerde kesilir ŞÜKÜR KURBANI: Yapılan Bir Bina, alınan araç veya ulaşılan büyük bir nimet karşılığında şükür için Kesilir HACC KURBANI (ŞÜKÜR, TATAVVU ): Kıran veya temmetü haccına niyet edenlerin Allah a şükretmek için kestikleri. CEZA KURBANI: İhramlı bir Müslüman ın, yasak olan işlerden birini yapmasından dolayı, İHSAR KURBANI: İhramlı bir kimsenin haccı tamamlamaya güç yetirememesi halinde

12 Hz. İbrahim in Oğlu İsmail i Kurban Etmesi ه و ات ل ع ل ي ه م ن ب أ اب ن آد م ب ال ح ه ق إ ذ ق ر ب ا ق ر ب انا ف ت ق ب ل م ن أ ح د ه م ا و ل ي ت ق ب ل م ن اآلخ ر ق ال ل ق ت ل ن ك ق ا ل إ ن م ا ي ت ق ب ل ا لله م ن ال م ت ق ني }27{ Onlara, Âdem'in iki oğlunun haberini gerçek olarak anlat: Hani birer kurban takdim etmişlerdi de birisinden kabul edilmiş, diğerinden ise kabul edilmemişti. (Kurbanı kabul edilmeyen kardeş (Kabil), kıskançlık yüzünden), «Andolsun seni öldüreceğim» dedi. Diğeri de (Habil) «Allah ancak takvâ sahiplerinden kabul eder» dedi. (Maide 27)

13 Hz. İbrahim in Oğlu İsmail i Kurban Etmesi Hz İbrahim (AS), Allah a manen yaklaşmak amacıyla 1000 tane koç, 300 sığır, 100 deve kurban kesmişti. Bunun üzerine melekler hayret etmişlerdi. Hz İbrahim (AS) ise: Hayret edilecek bir şey yok. Biz Allah a malımızı feda ettiğimiz gibi canımızı da feda ederiz. Can, maldan daha kıymetlidir. Elbette malın ve mülkün yegâne sahibi Allah tır. Değil mal, Allah bana bir evlat verse, onu dahi Rabbimin yoluna feda ederim, kurban keserim. buyurdu.

14 Hz. İbrahim in Oğlu İsmail i Kurban Etmesi ال ي ع ي ر ب ه ب ل ي م ن الص ال ح ين }100{ ف ب ش ر ن اه ب غ ل م ح ل يم }101{ ف ل م ا ب ل غ م ع ه الس ا ق ن ام أ ن ي أ ذ ب ح ك ف انظ ر م اذ ا ر ى قا ل ب ن ي إ ن ي أ ر ى ف ي ا ل م ن الص اب ؤ م ر س ت ج د ن ي إ ن شاء ا لل ر نن }102{ ي ا أ ب ت اف ع ل م ا (İbrahim) Ey Rabbim, bana iyilerden (bir oğul) ihsan et'' dedi. Biz de kendisine yumuşak huylu bir oğul müjdeledik. Oğlu yanında koşacak çağa gelince, Ey oğlum, ben seni rüyamda boğazladığımı görüyorum, bir düşün, ne dersin? dedi. (İsmail) Babacığım, sana ne emr olunuyorsa yap, inşallah beni sabredenlerden bulacaksın. dedi. Her ikisi de Allah'a teslim oldular (Allah'ın emrine boyun eğdiler). (Saffat ) Hz İbrahim (AS) oğlunu kurban keseceğini vaad etmiş, aradan zaman geçince bunu unutmuştu. Hz İsmail (AS) onunla yürüyecek çağa gelince, rüyasında kendisine: Nezrini yerine getir. dendi. Bu rüyayı arife gününden bir gün önce yani Terviye günü görmüştü. Terviye gecesi, gördüğü rüyanın Allah tarafından mı şeytan tarafından mı olduğunu tefekkür etti. Bunun için o güne TERVİYE GÜNÜ denir. İkinci gece aynı rüyayı yine gördü. Bu sefer rüyanın Allah tarafından olduğunu anladı. Bu bakımdan o güne de ARİFE GÜNÜ, rüyayı gördüğü yere de ARAFAT denir. Üçüncü gece yine aynı rüyayı görür, rüyasında: Nezrini yerine getir. emrini alır. Artık oğlu İsmail i kesme kararını alır. Bunun için de bu güne NAHR (KURBAN KESME) GÜNÜ denir.

15 Hz. İbrahim in Oğlu İsmail i Kurban Etmesi Gökten inen melek Hz İbrahim (AS) a, Allah ın şu emrini iletir: Ey İbrahim, gerçekten rüyana sadakat gösterdin. Dünyadaki en sevgili varlığını, Bu varlık, gönlünün süruru biricik evladın İsmail bile olsa Allah yolunda kurban etmekten çekinmeyeceğini yeterince ispat ettin. Hem sen, hem İsmail hem de eşin Hacer Allah a bağlılığınızın dillere destan olmaya hak kazanan bir örneğini başarıyla sergilediniz. Koçu getiren Cebrail (AS): Allahü ekber, allahü ekber. derken, Hz İbrahim (AS): La ilahe ilallahü vallahü ekber. derken, Hz İsmail (AS) da: Allahü ekber ve lillahil hamd. diyordu. Bugün bizler de Kurban keserken onlara uyarak aynı tekbiri getiriyoruz. ف ل م ا أ س ل م ا و ت ل ه ل ل ج ب ني }103{ و ن اد ي ن اه أ ن ي ا إ ب ر اه يم }104{ ق د ص د ق ت الر ؤ ي ا إ ن ا ك ذ ل ن ج ز ي ال م ح س ن ني }105{ إ ن ه ذ ا ل ه و ال ب ل ء ال م ب ني }106{ و ف د ي ن اه ب ذ ب ح ع ظ يم }107{ ك İbrahim, oğlunu şakağı üzerine yatırdı. Biz de ona şöyle seslendik: Ey İbrahim, rüyana gerçekten sadakat gösterdin, şüphesiz ki bu apaçık bir imtihandı. dedik ve ona (İsmail'e karşılık) büyük bir kurbanlık fidye verdik. (Saffat )

16 Kurban Allah a Bağlılık Ve Teslimiyettir Kurban Hz. İsmail in sabrının, Hz. İbrahim in teslimiyetinin, Hz. Hacer in tevekkülünün sembolüdür.

17 Kurban da İhlas Ve Samimiyet ه ك ل ن ي ن ال ا لل ل ح وم ه ا و ال د م اؤ ه ا و ل ك ن ي ن ال ه الت ق و ى م نك م ك ذ ل وا ا لل ع ل م ا ه د اك م و ب هر ال م ح س ن ني }37{ س خ ر ه ا ل ك م ل ت ك ب Onların (kurbanların) ne etleri ne de kanları Allah'a ulaşır. Fakat O'na sadece sizin takvanız ulaşır. (Hac 37) Allah'ın hoşnutluğunu kazanmak için yapılan her şeyde ve kurban ibadetinde esas olan iyi niyet ve ihlâs tır.

18 Kurban Kesmenin Faydaları Kurban Kesmekle; Allah ın emrine itaat edilmektedir. Allah için fedakarlık yapma alışkanlığı kazanılmaktadır. Toplumda yardımlaşma ve dayanışma yoluyla kardeşlik ve dostluk bağları güçlenmektedir. Sosyal adaletin önü açılmış olur ve bir yıl boyu et yeme imkanı bulamayanlar bu vesileyle et yemiş olurlar. Zengin, malını feda ederek şükretme imkanını elde ederken, fakir de bayram vesilesi ile bulduğu bir yiyecek için şükretme imkanına kavuşur. Zenginde cimrilik veya dünya malına düşkünlük varsa bu duyguları zaafa uğramış olur. Hayvan piyasasında ticari bir canlanma meydana gelir. Hayvancılık teşvik edilmiş olur. Deri sanayinin gelişimine katkıda bulunulur.

19 Kurban ın Allah Katındaki Değeri Hz. Aişe (r. anhâ) anlatıyor: "Rasulullah (a.s) buyurdular ki: م ا ع م ل آد م ى ع م لا ي و م الن ح ر أح ب إلى الله ت عالى م ن إه ر اق ه الد م اء "Hiç bir kul, kurban günü, Allah indinde kan akıtmaktan daha sevimli bir iş yapamaz. إن ه ا ل ت أت ى ي و م ال ق ي ام ة بق ر ون ه ا و أش ع ا ه ا وأ ا ه ا Zîra, kesilen hayvan, kıyamet günü boynuzlarıyla, kıllarıyla, tırnaklarıyla gelecektir. و إن الد م ل ي ق ع م ن الل ه ت عالى ب م ك ان ق ب ل أن ي ق ع ي الا ض Hayvanın kanı yere düşmezden önce Allah indinde yüce bir mevkiye ulaşır. edin." Öyle ise, onu gönül hoşluğu ile ifâ ط يب وا ب ه ا ن ف سا. [Tirmizî, Edâhî 1, (1493); İbnu Mâce, Edâhî 3, (3126).]

20 Kurban Kesmemek م ن و ج د س ع ة ف ل م ي ض حه ف ل ي ق ر ب ن م ص ل ن ا "Kim, imkanı olduğu halde kurban kesmezse bizim mescidimize yaklaşmasın" (İbn Mace, Edahi, 2; Müsned, 2, 321),

21 Kurban Kesmemek ي ا أ ي ا الن اس إن ع ل ك هل أه ل ب ي ت يف ك هل ع ام أ ض ح ي ة Salih oğlu Mihnef (R.a.) efendimizden şöyle işittiğini rivayet etmiştir: "Ey insanlar, her sene, her ev halkına kurban kesmek vaciptir." (Tirmizi, Edahi, 18; İbn Mace, Edahi, 2)

22 Kurban Kesmenin Dini Hükmü KURBAN KESMENİN DİNİ HÜKMÜ Kurban bir gelenek değil, İBADET tir. İslâm'da, kurban bayramında kurban kesmenin dinî bir hüküm oluşu Kitap, Sünnet ve icmâ ile sabit olup, zekât gibi Hicretin ikinci yılında meşrû kılınmıştır. Kurban kesmek İmam-ı Azam Ebu Hanife'ye göre vacip, (İmam Malik in kurban kesmeyi vacip kabul ettiğine dair rivayetler de mevcuttur) İmam Muhammed, İmam Ebu Yusuf, Şafiî, Malik ve Ahmed b. Hanbel'e göre sünnet-i müekkededir. Hükmümün vacip veya sünnet-i müekkede olması, uygulamaya bir etki yapmamaktadır.

23 Kurban Kesmekle Mükellef Olanlar KURBAN KESMEKLE MÜKELLEF OLANLAR 1. Müslüman Olmak 2. Akıllı Ve Buluğa Ermiş Olmak 3. Yolcu Olmayıp Mukim Olmak 4. Belirli Bir Mali Güce (Nisap) Sahip Olmak. Hanefîler'den Ebû Hanîfe ve Ebû Yûsuf ile Mâliki ve Hanbelî mezheplerine göre kurbanla yükümlü sayılmak için akıl ve bulûğ şart olmayıp gerekli malî güce sahip olan küçük çocuklar ve akıl hastaları adına kanunî temsilcileri tarafından kurban kesilmesi gerekir. Bu fakihler kurbanın malî bir ibadet oluşu ve başta fakirler olmak üzere üçüncü şahısların hakkının gözetilmesi hususunu ön planda tutmuşlardır.

24 Kurbanlık Hayvanlarda Ortaklık Kurbanlık hayvanlardan koyun veya keçi ancak bir kişi tarafından Kurban edilir. Bunun yanında sığır, manda ve deve yedi kişiye kadar ortaklaşa kurban edilebilir. Ortakların tek veya çift olmalarında da bir sakınca yoktur. Kurbanın geçerliliği açısından kurban edilecek hayvanların erkek veya dişi olmaları arasında fark yoktur.

25 Kurbanlık Hayvan Alırken Kurbanlık Satın Alınırken Dikkat Edilecek Hususlar 1. Veteriner Hekim Sağlık Raporu veya Menşe Şahadetnamesi olmayan, 2. Kulak Küpesi ve Pasaportu bulunmayan, 3. Çok zayıf olan, 4. Gebe veya yeni doğum yapmış olan, 5. Yüksek ateşi olan, 6. Çok genç ve etleri olgunlaşmamış olan, 7. Kılları karışık ve mat halde olan, 8. Bakışları ve dış görünümü canlı olmayan, 9. Salya akıntısı bulunan, 10.Pis kokulu ishali olan, 11.Pis kokulu burun akıntısı olan, 12.Çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız, hayvanların satın alınmaması gerekmektedir.

26 Kurban Alırken Dikkat Edilmesi Gerekir

27 Kurban Edilemeyecek Hayvanlar Topallığı açıkça belli olan, ي بالع رجاء ب ين ظ لع ه ا ض ح ى ل بالع ور ا ء ب ي ن عو ر ه ا Körlüğü açıkça belli olan, با ل رنض Hastalığı açıkça belli olan hasta و ل و ل ة ب ي ن م ر ض ها بالع جف اء التي ل نقى İliği kurumuş derecede zayıf olan و ل hayvanlar kurban edilmez (Tirmizi, Edahi, 5. IV,86)

28 Kurban Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar HANGİ AYIPLAR HAYVANIN KURBAN OLMASINA MANİ OLUR 1. İki veya bir gözü kör olan, 2. Aşırı derecede zayıf olan, 3. Kesim yerine yürüyerek gidemeyecek derecede aksak/topal olan, 4. Doğuştan kulağı ve tenasül organı olmayan, 5. Kulağının, kuyruğunun veya tenasül organının üçte birinden fazlası kopmuş olan, 6. Dişlerinin yarıdan fazlası düşmüş olan, 7. Koyun ve keçide bir, sığırda iki memesi kurumuş olan, 8. Burnu kesilmiş olan, 9. Memesinin ucu kesilmiş olan, 10. Boynuzlarından bir i veya ikisi kökünden kopmuş/kesilmiş olan, 11. Dilinin çoğu kesilmiş olan, 12. İlaçla sütü kesilmiş olan, 13. Ölüm derecesinde hasta olan, 14. Pislik yiyip bir süre hapsedilmemiş olan hayvanlar Böyle kusuru olan hayvanları kurban etmek caiz değildir. Bunun için kurbanlık satın alınırken kusurlu olup olmadığına dikkat etmek gerekir.

29 Kurban Keserken Hayvan kesim yerine incitilmeden götürülür, kesilecek zaman da kıbleye karşı ve sol tarafı üzerine yatırılır. Hayvan yere yatırılınca şu ayetleri okur: ر ح او ات و ال ج ه إ ن ي و ر الس م ت و ج ه ي ل ل ذ ي ف ط ش ن ي ا فا و م ا أ ن ا م ن ا ل ر ك ين "Doğrusu ben yüzümü, gökleri ve yeri yaratana, doğruya yönelerek cevirdim, ben puta tapanlardan değilim." (Enam, 6/79) ص ق ل إ ن ت ي و ن س ك ي و ل ي اي م ح م م و ال ع ا ل ين ات ي لل ر ب ل ش أ ن ا ر نك ل ه و ذ ل ك أ م ر ت و و ل س أ ل م ين ا ل "De ki: Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi Allah içindir. O'nun hiçbir ortağı yoktur; böyle emrolundum ve ben müslümanların ilkiyim." (Enam, 6/ ) Daha sonra, tekbir ve tahlil getirir: "هللا اكبر هللا اكبر لاله ا لهللا و هللا اكبرهللا اكبر وهلل الحمد بسم هللا هللا اكبر" Diyerek ara vermeden kurbanını keser. Bu ayet-i kerime ile duayı okumadan sadece, "Bismillahi Allahü Ekber," yahut "Bismillah" deyip keserse yine caiz olur. Usulüne göre bir kesim yapmış olmak için, hayvanın yemek ve nefes borularıyla iki şah damarının kesilmesi gerekir. Besmele kasden terk edilirse kurban olmaz. Eti yenmez.

30 Kurban Keserken Bıçağı İyice Bilemek إ ن ا لل ك ت ب ا ل ح س ان ع ل ك هل ش ي ئ ف إ ذ ا ق ت ل ت م ف ا ح س ن وا ا ل ق ت ل ة و إ ذ ا ذ ب ح ت م ف ا ح س ن وا ا لذ ب ح ة و ل ي ح د ا ح د ك م ش ر ت ه ف ال يح ذ ب يح ت ه Allah, her şeyin güzel yapılmasını emretti. Öldürdüğünüz zaman öldürme işini güzel yapın. Kesim yapacağınız zaman kesim işini güzelce yapın. Sizden biriniz (Kurban keseceği zaman) bıçağını iyice bilesin ve hayvanını rahat ettirsin. (Hanbel, sünen, 4/123)

31 Kurban Keserken Bıçağı İyice Bilemek ي ا ف اط م ة ق و م إ ل أ ض ح ي ت ك ف ا شه د ي ا ف إ ن ه ي غ ر ل ك ع ن د أ و ل ق ط ر ة ت ق ط ر م ن د م ه ا ك ل ذ ن ب ع م ل ت يه Peygamberimiz (sav) kızı Fatıma ya şöyle buyurdu: Kızım Fatıma! Kurbanın kesilirken orada bulun. Zira işlemiş olduğun her günah kurban kanının ilk damlası yere düştüğünde bağışlanır. (Hakim, Müstedrek)

32 Kurban Keserken Hayvana Güzel Davran

33 Kurban ı Eleştiren Akıl Fukaraları İspanyollar boğayı mırzak darbeleriyle kanlar içinde bırakınca adı "Spor" oluyor!. Çinliler her yıl 600 bin köpeği öldürüp yedikleri zaman adı "Festival" oluyor!. ABD ve Kanada her yıl binlerce Fok u derisi için, Danimarkalı yüzbinlerce balinayı kalplerini deşerek katledince "Serbest Ticaret" oluyor!. Yahudi günahını tavuğa yükleyip, duvara vura vura öldürünce " gelenek" oluyor!. Müslüman Allah için Kurban kesip fâkire fukaraya dağıtınca "Cinayet" diyarlar

34 Kurban Keserken Hayvana Eziyet Etme

35 Kurban ın Kıyamete Bakan Yüzü Kurban: Her Kılı Ve Tüyü İçin Sevap olup, Kıyamet Günü Binit ve Ateşe Karşı Perde Olacaktır ا س ت ن ج د وا ه د اي اك م ف إ ن ا م ط اي اك م ي و م ال ق ي ام ة Kurbanlarınıza iyi bakın. Zira onlar kıyamet günü sizin binitlerinizdir. (Gazali, İhya, 1/237)

36 Kurban ın Kıyamete Bakan Yüzü ه Kurban: Her Kılı Ve Tüyü İçin Sevap olup, Kıyamet Günü Binit ve Ateşe Karşı Perde Olacaktır م ن ض ح ط ي ب ة ن س ه م ح ت س ب ا ال ض ح ي ت ه ك ان ت ل ه ح ج اب ا م ن الن ار Gönül hoşnutluğu içerisinde ve sevabını Allah tan umarak kesilen kurban, (Et Terğib ve t Terhib, 2/155)

37 Kurban Etinin Taksimi KURBAN ETİNİN TAKSİMİ Deve ve sığır gibi hayvanlar ortaklaşa kurban edildiğinde, etleri ortaklar arasında tahmini olarak değil, tartılarak taksim edilir. Ancak, bir ailenin fertlerinin ortaklaşa kestiği kurbanın etinin bu şekilde taksimi gerekmez. Böyle bir kurban tamamen bir hayır kurumuna verilecekse etinin taksim edilmesi gerekmez. Adak olarak ortak olan kimse adak olan payı kendi payıyla karıştırmamaya özen göstermelidir. Çünkü adakta bulunan kimse ve usul-füruu bu adak kurbanından yiyemez. En uygun olanı, kurban etini üçe taksim edip, birini kurban kesmeyen yoksullara sadaka olarak dağıtmak, bir bölümünü de akraba, tanıdık ve komşulara ikram etmek, birini de kendi çoluk çocuğu ile yemektir.

38 KURBAN YOKSUL, FAKİR VE YETİMLERLE PAYLAŞMAKTIR KARDEŞLİĞİ YENİDEN İNŞA ETMEKTİR Müslüman, Müslümanın kardeşidir. الم س ل م أ خ و الم س ل م yapmaz, Ona zulmedip haksızlık لا يظ ل م ه etmez. Onu düşmana teslim ولا ي س ل مه من ك ان ي ح اج ة أ خ يه ك ان الل ه ي حاجت ه Müslüman kardeşinin ihtiyacını gideren kimsenin Allah da ihtiyacını giderir. وم ن ر ج عن م س ل م ك ر بة ر ج الل ه عن ه ب ه ا ك ر ب ة م ن ك ر ب يو م ال ق يام ة Kim bir Müslümandan bir sıkıntıyı giderirse, Allah Teâlâ o kimsenin kıyamet günündeki sıkıntılarından birini giderir. وم ن ستر م س ل ما س ت ره الل ه ي و م ال ق ي ام ة Kim bir Müslümanın ayıp ve kusurunu örterse, Allah Teâlâ da o kimsenin ayıp ve kusurunu örter.» ( Buhari, Mezalim 3)

39 Kurbanın Resmini değil Etini Paylaşalım

40 KURBAN PAYLAŞMAKTIR GÖNÜLLER İNŞA ETMEKTİR Kurbanlar, Allah ın nimetlerine şükretmenin, teslimiyetin ve insanlar arasında yardımlaşmanın bir göstergesidir. Müslümanlar, kestikleri kurbanların bir bölümünü ihtiyaç sahipleriyle paylaşarak bayramın ruhunu ve kardeşliği yakalamaya gayret etmiş ve insanlar arasındaki bağların güçlenmesine vesile olmuşlardır. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı olarak 2017 yılında milletimizin emanet ettiği 257 bin 789 hisse kurbanı; yurt içinde 280 bölgede ve yurt dışında 145 ülkede mağdur, mazlum ve umudunu bu millete bağlayan kardeşlerimize bizzat gönüllü ve görevlilerimizin nezaretinde ulaştırdık. Elhamdülillah

41

42 KURBAN PAYLAŞMAKTIR GÖNÜLLER İNŞA ETMEKTİR "Şu anda Birleşmiş Milletler dahil hiç bir kuruluş STK bizim ulaşabildiğimiz kadar insana ulaşamadı. Diyanet İşleri Başkanlığımız ve Türkiye Diyanet Vakfı yaklaşık iki buçuk milyon aileye ulaşmıştır.

43 KURBAN PAYLAŞMAKTIR GÖNÜLLER İNŞA ETMEKTİR "Şu anda Birleşmiş Milletler dahil hiç bir kuruluş STK bizim ulaşabildiğimiz kadar insana ulaşamadı. Diyanet İşleri Başkanlığımız ve Türkiye Diyanet Vakfı yaklaşık iki buçuk milyon aileye ulaşmıştır.

44 KURBAN PAYLAŞMAKTIR GÖNÜLLER İNŞA ETMEKTİR Yeryüzünde iyiliğin hâkim olabilmesi için İnananlar olarak, Ümmet olarak, Millet olarak tüm gücümüzle ve imkânlarımızla çalışmaya ihtiyacımız var

45 KURBAN PAYLAŞMAKTIR GÖNÜLLER İNŞA ETMEKTİR Bir hocamızın anlattığı şu anekdotu sizlerle paylaşmak isterim: Kurban hisselerini dağıttıktan sonra elimizde son bir paket hisse kaldı. Yanımızda bulunan küçük bir çocuk bize yardıma muhtaç bir ailenin olduğunu, bu kurbanı da onlara verebilir miyiz diye sordu. Biz de kabul ettik ve o ailenin yanına gittik. Kapıya küçük bir çocuk çıkıp ne istediğimizi sordu. Biz de kendisine kurban eti getirdiğimizi söyledik. Et mi? bize mi? diye sorup ağlamaya başladı. İçeriden çocuğunun neden ağladığını henüz anlayamayan baba sinirli bir şekilde yanımıza geldi. O da durumu öğrenince ağladı ve onunla beraber biz de ağlamaya başladık. Ben bu yaşıma kadar ebeveynlerinden şeker, çikolata gibi şeyler için ağlayan gördüm ama et yiyeceği için ağlayan birisine ilk defa şahit olmuştum. Bir defasında da bir baba çocuklarım etin tadını bilmiyor, bu yardımı kabul edemem, başka bir şey varsa olabilir cevabını verdi."

46 KURBAN PAYLAŞMAKTIR GÖNÜLLER İNŞA ETMEKTİR Afrika da Senegal de 600 kişilik bir kabileye kurban dağıtımı için görevlilerimiz gidiyorlar. Hristiyan dinine mensup bu kabile kurban yardımlarını almadan önce «biz Hristiyan'ız bir yanlışlık olmasın» diye uyarıyorlar. Fakat ekiplerimiz yanlışlık olmadığını, yardıma muhtaç tüm insanlığa hizmet ettikleri cevabını verince aradan geçen bir kaç günün ardından kabile reisinin de talimatıyla o 600 kişilik kabile İslam ile tanışıyor. Senegal de yardım yapılan Hıristiyan 600 kişilik kabile, bu yardımların ardından Müslüman oluyor ve şuanda evlatları hafızlık yapıyor. Bu sizlerin oralara ulaştırdığınız emanetlerinizin neticesidir. Mihrimah Sultan ın bütün çeyizini bağışladığını; Haiti de, Kanuni Sultan Süleyman ın 1500 lü yıllarda önemli yardımlarda yaptığını, 4. Murat Han ın ise Nijerya da çok değerli vakıf çalışmaları olduğunu hatırlamak gerekir. (Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti 2. Başkanı İlyas Serenli)

47 VEKALET YOLUYLA KURBAN KESİMİ Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı işbirliği ile 26 yıldır mazlum ve mağdur insanlarımız için emanet bilinci, gönül ferahlığı ve samimiyetle Vekâletle Kurban Kesim Organizasyonu olarak Kurbanını Paylaş, Kardeşinle Yakınlaş sloganıyla Emanetlerinizi Emin Ellerle Sahiplerine Ulaştırmaya devam ediyoruz.

48 VEKALET YOLUYLA KURBAN KESİMİ Bizlere emanet ettiğiniz kurbanları İslami usullere uygun şekilde keserek, başta Ülkemizdeki İhtiyaç Sahipleri Olmak Üzere Mülteci Kamplarından, Savaş Ve Afet Bölgelerine, Kıtlık Ve Kuraklıkla Mücadele Eden Ülkelerden, Müslüman Hasreti Çeken Muhtaç Bölgelere Kadar dünyanın dört bir yanında fakir, mazlum, mağdur, garip olan ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyoruz.

49 Bizlere VEKALET güvenle YOLUYLA emanet ettiğiniz KURBAN Kurbanlarınızı KESİMİ Yurt içinde 260 bölge, yurt dışında 145 ülke 450 bölgede paylaşarak uzakları yakın edeceğiz inşallah.

50 VEKALET YOLUYLA KURBAN KESİMİ Günümüzde insani ilişkilerin zayıflaması, şehirleşmenin etkisi vb. nedenlerle inanan insanların birçoğu kurbanlarını kendileri kesemediklerinden dolayı başkalarına kestirmekte veya vekâlet yolu ile başka yerlerde kesilmesini sağlamaktadır. Kurban bir ibadettir ve bu ibadetin geçerli olabilmesi için kurallarına göre yerine getirilmesi gerekir. Maalesef bazı dernek, vakıf, kurum ve kuruluşlar tarafından vatandaşlarımızın kurbanları gereği gibi yerine getirilmemiş ve dini duyguları istismar edilmiştir. Bizlerin bu hususta duyarlı hareket etmemiz ve ibadet bilincini esas alarak Kurbanlarımızı kesen, güvenilir, tecrübeli, denetlenebilir ve şeffaf kuruluşları bulmamız gerekir.

51 KURBAN KESEN MEDENİYETLERLE KESMEYEN MEDENİYETLER ARASINDA BİR BAĞLANTI VAR MIDIR? İnsanda bir takım içgüdüler vardır. Saldırganlık, kan akıtma, vurma, kırma, işkence vb. kuranı kerim bakara suresi 30 ayette bunu bizlere ifade etmektedir. د فيه ا و ي س ك ال ه د م اء ق ال وا ا ت ج ع ل فيه ا م ن ي س Onlar: Bizler hamdinle seni tesbih ve seni takdis edip dururken, yeryüzünde fesat çıkaracak, orada kan dökecek birini mi yaratacaksın? dediler. İşte insanda var olan içgüdüleri dengede tutmak gerekir. Dinin amacı insanı her anlamda olgunlaştırarak Allah a yaklaştırmaktır. Kurban ibadeti de insana bir takım faydalar sağlayan, kan akıtma, vurma-kırma, yakma gibi bazı içgüdüleri dengeleyen ve etkisini kıran bir özelliğe sahiptir. Kurban kanı akıtmak insan kanı akıtmaya engeldir

52 KURBAN KESEN MEDENİYETLERLE KESMEYEN MEDENİYETLER ARASINDA BİR BAĞLANTI VAR MIDIR? Kurban kesen medeniyetlerde: Savaşlarda kadın, çocuk, yaşlı, silahsız ve din adamları öldürülmez. Esirlere hiçbir surette işkence ve kötü muamele yapılamaz. Aile içi şiddet ve huzursuzluklar azdır. Boşanma oranları azdır. (Günümüzde artmıştır) Sporlarında sadelik vardır. Yüzme, güreş, atıcılık vb. Eğlence tarzlarında şiddet yoktur. Akıl hastalarını tedavide musikiyi kullanmışlar. Toplumda cinayetler, suç oranları yok denecek kadar azdır. (Günümüzde artmıştır)

53 KURBAN KESEN MEDENİYETLERLE KESMEYEN MEDENİYETLER ARASINDA BİR BAĞLANTI VAR MIDIR? Kurban kesmeyen medeniyetlerde: Savaşlarında herkes öldürülür Esirler insan muamelesi görmez Aile içi şiddet ve huzursuzluklar fazladır. Boşanma oranları fazladır. Sporları kan ve şiddete dayanır. Boks, stadyumlarda vahşet, araba yarışları vs. ateş, kan, ölüm.. Eğlenceleri şiddete dönüşecek öğeler içerir. Yakma-yıkma, asma-kesme, Akıl hastalarını kırbaçlayarak tedavi yöntemleri uygulamışlar. Toplularında kan olayları çoktur. Suç oranları fazladır. İspanyolların boğa bayramlarında işkence edilerek öldürülen boğalar İnsan avı bir spor olarak bazı yerlerde zengin sporu olarak yapılmaktadır. Neticesi sadece ölüm olan bir çek müsabakalar düzenlenmekte ve tonlarca para harcanmaktadır.

54 KURBAN KESEN MEDENİYETLERLE KESMEYEN MEDENİYETLER ARASINDA BİR BAĞLANTI VAR MIDIR? Aynı şekilde kurban kesmeyen milletlerin de niçin kan dökücü ve vahşi mizaçlı olduklarını... "Kurban kesmeyen milletlerin harplerde düşmanlarına karşı takındıkları tavırlar da o millet mensubu fertlerin kendi içlerinde birbirlerine ve bizzat kendilerine karşı takınmış oldukları tavırdan daha başka bir davranış şeması göstermektedir. Aynı sertlikler, aynı aşırılık ve düşmanca davranışlar./ Ringlerde, arenalarda kanlar içinde can veren, pistlerde veya meydanlarda odun yığınları arasında diri diri yakılan bu insanlar, hep bu medeniyetlerin kendi taraftarlarına tatmin sağlamak için feda etmek mecburiyetinde kaldıkları kurbanlardır." (Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri, Dr. Ali Murat Daryal, İst. 1980, s. 71 ve 111).

55 Kurban Allah a Bağlılık Ve Teslimiyettir Ey Müslüman Kardeşim: Kurban İlk İbadettir. Müslümanlar, birbirlerini hayvan gibi kurban etmeyi bırakıp; hayvanları, haklarına riayet ederek Kurban etseler Müslümanlar arasında ve Müslüman toplumlarda zulüm biter.

56 ÖZETLE Kurban, namaz, oruç, hac gibi bir ibadettir Kurban öncelikle bizzat yapmamız gereken bir ibadettir Kurbanı yardımlaşma fonuna dönüştürmek doğru değildir Kurban can provası yapmak gibidir Kurban canlılığı kaybolmamalıdır, Kurbanı Aile ve çocuklarımızla birlikte ifa etmeliyiz Kurban takvaya götürmelidir, bu sadaka gibi düşünülemez Kurban et değil, Allah a yakınlaşma olmalıdır Kurban ve İsmail hissiyatı yaşamaktır

57 Bayramı Geregi Gibi Degerledirmek İdris YAVUZYİĞİT

58 Bayram Gecelerini Değerlendirmek م ن أ ح ي ال ي ل ة ال ط ر و ل ي ل ة ا ل ض ح ل يم ت ق ل ب ه ي و م تم وت ا لق ل وب Kim ramazan ve kurban bayramı gecelerini ihya edip iyi geçirirse, kalplerin öldüğü günde, o kimsenin kalbi ölmez.

59 BAYRAMDA NELER YAPMALIYIZ?

60 BİRBİRİMİZLE BAYRAMLAŞALIM. DARGINLIKLARI BİTİRELİM ما من مسلم يصافح أخاه ليس في صدر واحد منهما على أخيه حنة لم تفرق أيديهما حتى يغفر هللا لهما ما مض ى من ذنوبهما Peygamberimiz (sav) buyuruyor ki : Bir mü min bir mü min kardeşiyle kalplerinde bir kin bulunmaksızın musafaha ederlerse elleri birbirinden ayrılmadan önce her ikisinin de geçmiş küçük günahları bağışlanır. (Beyhaki, Şuabul-İman)

61 BİRBİRİMİZLE BAYRAMLAŞALIM. DARGINLIKLARI BİTİRELİM kesmeyiniz, «Birbirinizle ilginizi ت ق اط ع وا لا dönmeyiniz, Birbirinize sırt ت دابروا ولا Birbirinize kin tutmayınız ve تباغض وا ولا etmeyiniz. Birbirinize haset تحاسد وا ولا وك ون وا ع باد الل ه إخ وانا Ey Allah'ın kulları! kardeş olunuz.» (Buhari, Edeb 57)

62 ANNE-BABA,BÜYÜKLERİMİZİ VE KÜÇÜKLERİMİZİ ZİYARET EDELİM. ر ك ب ي ن ا و ي ر ح م ص غ ي ن ا ل ي س م ن ا م ن ل ي و قه Peygamberimiz (sav) buyuruyor ki : Büyüklerine saygı, küçüklerine sevgi göstermeyen bizden değildir. (Tirmizi)

63 KABİRLERİ ZİYARET EDELİM. ز ور وا ال ق ب ور ف إ ن ه ا ت ذ ك ر ك م ا ل خ ر ة Peygamberimiz (sav) buyuruyor ki : Kabirleri ziyaret ediniz. Çünkü kabirleri ziyaret size ahireti hatırlatır. (İbn Mace)

64 KURBAN VESİLESİYLE SEVAPLARI ARTIRIP GÜNAHLARI AZALTALIM Bir cenaze sonrasında Peygamberimize, tabutun çok ağır olduğu söyleniyor, Peygamberimiz (s.a.s), Demek ki sevabı çokmuş diyor. Başka bir cenazede, tabutun hafif olduğu söyleniyor. Bunun üzerine de Peygamberimiz, Demek ki, günahı azmış buyuruyorlar.

65 HASTALARIMIZI ZİYARET EDELİM. ع ائ د ال م ر يض ف م ر ف ة ا ل ن ة ح ت ي ر ج ع Peygamberimiz (sav) buyuruyor ki : Hasta ziyaret eden kimse, ziyaretten dönünceye kadar cennet bahçesindedir. (Müslim)

66 YOKSULLARA, FAKİRLERE,YETİMLERE YARDIM EDELİM. ال ي د ال ع ل ي ا خ ي ر م ن ال ي د الس ل Veren el alan elden daha üstündür. Buhari, Vasaya,9; Müslim, Zekat, 94. Akrabalarımız arasında ve çevremizde bulunan yoksullara, yetimlere, yardım edelim. Fakir öğrencilere burs verelim. Bayramda kestiğimiz kurban etlerinden verelim. Bayramda onları sevindirelim

67 YOKSULLARA, FAKİRLERE,YETİMLERE YARDIM EDELİM. Müslüman, Müslümanın kardeşidir. الم س ل م أ خ و الم س ل م yapmaz, Ona zulmedip haksızlık لا يظ ل م ه etmez. Onu düşmana teslim ولا ي س ل مه من ك ان ي ح اج ة أ خ يه ك ان الل ه ي حاجت ه Müslüman kardeşinin ihtiyacını gideren kimsenin Allah da ihtiyacını giderir. وم ن ر ج عن م س ل م ك ر بة ر ج الل ه عن ه ب ه ا ك ر ب ة م ن ك ر ب يو م ال ق يام ة Kim bir Müslümandan bir sıkıntıyı giderirse, Allah Teâlâ o kimsenin kıyamet günündeki sıkıntılarından birini giderir. وم ن ستر م س ل ما س ت ره الل ه ي و م ال ق ي ام ة Kim bir Müslümanın ayıp ve kusurunu örterse, Allah Teâlâ da o kimsenin ayıp ve kusurunu örter.» ( Buhari, Mezalim 3)

68 BAYRAM GECELERİ VE GÜNLERİNİ İHYA EDELİM. خم س أفضل األايم عند هللا يوم النحر : و ل ل ي ل : أ ة م ن ر ج ب ر ي ل م ع ة ان و ل ي ل ة الج و ل ي ل ة ال ف ط و ل ل ي ال ل ر د ف يه ن الد ع و ة ع ب ش ل ي ل و ة الن ح ة الن ص ر ف م ن "Beş gece vardır ki onlarda yapılan dualar geriye çevrilmez. Recebin ilk (Cuma) gecesi, Şabanın ortasında bulunan gece, Cuma gecesi, Ramazan Bayramı gecesi Kurban Bayramı geceleridir. (Beyhaki, Sünen, Şuabül-İman)

69 Teşrik Tekbirleri Teşrik Tekbirleri Cebrail (a.s.) Allahu Teâlâ'nın (c.c.) ihsan buyurduğu kurban ile Hz. İbrahim'e (a.s.) geldiği zaman; oğlu Hz. İsmail'i (a.s.) kurban etmede acele edeceği endişesi ile "Allahu ekber, Allahu ekber" diye nida etmiştir. Hz. İbrahim (a.s.) Cebrail'i görünce: "La ilahe illallahu va'llahu ekber" diyerek cevap vermiştir. Hz. İsmail (a.s.) de kendine bedel olarak gönderilen kurbanı görünce: "Allahu ekber ve lillahi'l Hamd" diye tesbihte bulunmuştur. هللا اكبر هللا اكبر لاله ا لهللا و هللا اكبرهللا اكبر وهلل الحمد بسم هللا هللا اكبر " Allâhü Ekber, Allâhü Ekber, Lâ ilâhe İllallâhü Vallâhu Ekber. Allâhü Ekber Velillâhi'l-hamd Arafe günü sabah namazından eyyam-ı teşrîk'ın son günü ikindi namazına kadar 23 vakit namazın farzını edadan sonra bu tekbiri getirmek vacib oldu. (Fıkhi Meseleler l. 396)

70 BAYRAM NAMAZININ KILINIŞI Bayram Namazının Kılınışı Şöyledir: Bayram namazı, güneş doğduktan ve kerahet vakti çıktıktan sonra, öğleye kadar kılınır. Herhangi bir sebeple ilk günü kılınamazsa ertesi günü kılınır. Bayram namazı Cuma namazı gibi ancak cemaatle kılınır. İki rekattır. Şöyle niyet edilir: "Niyet ettim Allah rızası için kurban bayram namazını kılmaya, uydum imama.'' Bundan sonra tekbir alınır. Birinci rekatta "Sübhaneke" okunur. Sonra imam açıktan, cemaat tarafından da gizlice üç defa "Allahü Ekber" diye tekbir alınır. İlk iki tekbirde eller yukarı kaldırılır, sonra yanlara salıverilir. Üçüncü tekbirin peşinden eller yanlara salıverilmeyip bağlanır. İmam Fatiha ve sure okur; cemaat dinler. Sonra diğer namazlarda olduğu gibi rükû ve secde yapılır. İkinci rekata kalkıldığında imam önce Fatiha ve sûre okur. Sonra birinci rekatta olduğu gibi üç defa tekbir alınır. Her üç tekbirde de eller yukarı kaldırılıp yanlara salıverilir. Dördüncü tekbir ile rükûa gidilir ve secdeler yapılarak oturulur, tahiyyât ve salli barik okunur, sonra selâm verilir.

71 Bayram Tebriği Kurban Bayramınızı tebrik eder, bayramın şahsınız, aileniz, milletimiz ve bütün İslam ailemi içine hayırlar getirmesini dilerken; Rabbim, sağlık ve afiyetle yaşamayı, rızasını kazanmış bir kul olmayı cümlemize nasip eylesin.

72 KAYNAKLAR Bu çalışma İdris YAVUZYİĞİT tarafından İlmihal, Heyet, TDV Yayınları Kuranı Kerim Meali (DİB Kuran 3.0); Riyazü s Salihin (Erkam Yay. 8 Cilt); Tergib Ve Terhib (Huzur Yayınevi, İlgili Bölümler); Dini Hayatın Psiko-Sosyal Temelleri Prof. Dr. Ali Murat DARYAL; Dinlerde Kurban Kültürü, Prof. Dr. Ali Rafet ÖZKAN Kurban Ve Bayram, Kurban ın Önemi Ve Fıkhî Yönü İdris YAVUZYİĞİT; Kurbanın Anlam Ve Önemi, Kurban Kültürü Üzerine Bir Değerlendirme Mehmet Yaşar Soyalan; Kurbanın Anlamı Rasim Özdenören; Kurban Rehberi Din hizmetleri genel müdürlüğü;.. kitap, makale, vaaz örneklerinden istifade edilerek ve alıntılar yapılarak hazırlanmıştır.