Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 40/17, 13 Ekim 2017) Geçen hafta neler oldu?

Transkript

1 Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 40/17, 13 Ekim 2017) Geçen hafta neler oldu? *** ABD nin İstanbul Başkonsolosluğu çalışanı Metin Topuz FETÖ soruşturması kapsamında casusluk tan tutuklandı. Bu olay, Türkiye ile ABD arasında krize dönüştü. Önce ABD, sonra Türkiye karşılıklı olarak vize işlemlerini durdurdu. *** TSK birlikleri Astana da karar altına alınan çatışmasızlık bölgeleri kapsamında Suriye sınırına girdi. Genelkurmay, askerlerin İdlib kentinde faaliyetlerine başladığını duyurdu. Harekatla ilgili konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan Biz yeni bir Kobani yaşamak istemiyoruz ve bunu yaşatmayacağız dedi. İdlib operasyonunda Ankara nın amacının Afrin kantonuna müdahale olduğu iddia ediliyor. *** İstinaf mahkemesi MİT Tırları Davası kapsamında cezaevinde bulunan CHP milletvekili Enis Berberoğlu hakkındaki mahkumiyet kararını bozdu. (Haberin devamı bültende...) *** Büyükada'da bir eğitim semineri sırasında gözaltına alınarak tutuklanan hak savunucularıyla ilgili soruşturma 3 ay sonra tamamlandı. (Haberin devamı bültende...) *** Sokağa çıkma yasakları döneminde "Çocuklar ölmesin" dediği için örgüt propagandası ndan 15 ay hapse mahkum olan Ayşe Öğretmen le ilgili AYM ye bir mektupla çağrı yapan aydınlar, yaşanan hukuk katliamının durdurulmasını istedi. (Haberin devamı bültende...) *** AİHM, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Nils Muiznieks, ARTICLE 19 ve HRW'nin tutuklu HDP li vekillerle ilgili davaya müdahillik taleplerini kabul etti. *** HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Aysel Tuğluk'un annesi Hatun Tuğluk'un cenazesine saldırıyla ilgili tutuklanan sanıklar ilk duruşmada serbest bırakıldı. *** Türkiye OHAL i bir kez daha uzatmaya hazırlanırken Venedik Komisyonu, OHAL in uluslararası standartları ve Türkiye anayasasını çiğneyen bir hal aldığını açıkladı. Çıkarılan KHK lerin kalıcı yapısal değişiklikler getirdiğini söyleyen Komisyon, hükümetin bu yetkileri geniş bir şekilde yorumlamasını da eleştirdi. *** HRW, Türkiye de işkence, kaçırma ve zorla kaybettirme gibi ağır insan hakları ihlallerini içeren 11 farklı olayla ilgili delillere yer verdiği bir rapor yayımladı. Örgütün Avrupa ve Orta Asya direktörü Hugh Williamson, işkence vakalarının Türkiye ye geri döndüğüne yönelik delillerin arttığını belirtti. (Haberin devamı bültende...) *** Son bir yıl içerisinde 68 bin 464 terör operasyonu yapıldığını ve bu operasyonlar neticesinde 30 bin 167 kişinin tutuklandığını açıklayan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, bugüne kadar 101 belediyeye de kayyum atandığını söyledi. Bu belediyelerden 93 ü HDP-DBP li yerel yönetimler

2 Ayşe Öğretmen için AYM ye mektup: Bu hukuk katliamını durdurun 160 ı aşkın hukukçu, sanatçı, yazar ve hak savunucusu; sokağa çıkma yasakları döneminde "Çocuklar ölmesin" dediği için örgüt propagandası ndan 15 ay hapse mahkum olan Ayşe Çelik le ilgili Anayasa Mahkemesi ne (AYM) çağrı yaparak yaşanan hukuk katliamının durdurulmasını istedi. Aydınlar, yüksek mahkemeye gönderdikleri mektupta hiçbir uygar hukuk düzeninde insanların düşüncelerini açıklaması nedeniyle cezalandırılamayacağını ve söz konusu mahkumiyet kararının kabul edilemez olduğunu vurguladı. Çelik in hamile olduğuna da dikkat çekerek AYM ye yapılan tedbir istemli başvurunun kabul edilmemesi veya geciktirerek karara bağlanması durumunda bebeğiyle birlikte cezaevine gireceğini hatırlattı. Öte yandan yüksek mahkemeye gönderilen mektup change.org sitesinden kamuoyunun katılımına da açıldı. İmza vermek için; Tutuklu hak savunucularının soruşturması 3 ay sonra tamamlandı Büyükada'da bir eğitim semineri sırasında gözaltına alınarak tutuklanan hak savunucularıyla ilgili soruşturma tamamlandı.haziran ayında tutuklanan Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Taner Kılıç'ın da şüpheli olarak eklendiği iddianamede sekizi tutuklu 11 hak savunucusu Silahlı terör örgütüne yardım etme ve Silahlı terör örgütüne üye olmak ile suçlandı. Kılıç hakkında 15 yıla kadar; Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Direktörü İdil Eser, Yurttaşlık Derneği üyeleri Özlem Dalkıran ve Nalan Erkem, Kadın Koalisyonu üyesi İlknur Üstün, insan hakları aktivistleri Ali Gharavi ve Peter Steudtner, İnsan Hakları Gündemi Derneği üyeleri Günal Kurşun ve Veli Acu, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği'nden Nejat Taştan ile HAK İnisiyatifi'nden Şeyhmus Özbekli hakkında 10 ar yıla kadar hapis cezası istendi. Savcı Can Tuncay'ın hazırladığı iddianamede, hak savunucuları hem PKK, hem DHKP-C hem FETÖ yle ilişkilendirildi, CHP nin Adalet yürüyüşünü Gezi Parkı eylemleri benzeri şiddet içeren ve toplumda kaos oluşturacak olaylara dönüştürmeyi amaçladıkları öne sürüldü. Savcılık, hak savunucularına 'terörizmin finansmanı ve casusluk' suçlamaları da yönelttiğini, bu suçlamalar yönünden dosyanın ayrılarak soruşturmanın devam ettiğini belirtti. 2

3 Öte yandan Uluslararası Af Örgütü, tutukluluklarının 100. gününü geride bırakan hak savunucularının serbest bırakılması için imza kampanyası başlatırken, 11 isim hakkında kısa biyografiler yayınladı. Kampanyaya katılım için; İstinaf mahkemesi tutuklu CHP vekil Berberoğlu hakkındaki kararı bozdu İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, MİT TIR ları davasında Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk maksadıyla açıklamak iddiasıyla 25 yıl hapis cezasına çarptırılarak tutuklanan CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu hakkındaki hükmün bozulmasına karar verdi. Kararda "Sırrın daha önce ifşa edildiğinin kabulü halinde gizli kalması gereken bilgileri casusluk maksadıyla açıklama suçunun unsurlarının oluşmayacağı" belirtildi. Kaçma şüphesi, mevcut delil durumu ve adli kontrol tedbirlerinin yeterli olmayacağı gerekçeleriyle Berberoğlu'nun tutukluluk halinin devamına karar veren istinaf mahkemesi, dosyayı yeniden incelenmek ve hüküm verilmek üzere İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi. HRW den Türkiye raporu İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Türkiye: Gözaltında Polis İşkencesi ve İnsan Kaçırma başlıklı 43 sayfalık bir rapor yayınladı. Raporda; işkence, kaçırma ve zorla kaybettirme gibi ağır insan hakları ihlallerini içeren 11 farklı olayla ilgili delillere yer verildi. Örgütün Avrupa ve Orta Asya direktörü Hugh Williamson, polis gözetimi altında işkence vakalarının Türkiye ye geri döndüğüne yönelik delillerin arttığını belirtti. Avukatlar ve mağdur yakınlarıyla yapılan görüşmeler ile mahkeme kayıtlarına dayandırılan raporda Türkiye de yerleşik bulunan cezasızlık kültürünun uzun yıllardan beri belgelendiği vurgulandı. Türkiye den işkence, kötü muamele ve zorla kaybettirmelere yönelik mutlak yasağa riayet edilmesini ve hak ihlallerinin etkin bir şekilde soruşturulmasını isteyen HRW, uluslararası kamuoyu Türkiye ile ilişkilerinde insan haklarını merkeze almalı dedi. Raporun tam metni için; 3

4 Üç kitap hakkında toplatma kararı Savcılığın talebi üzerine üç kitap hakkında toplatma kararı veren Kahta Sulh Ceza Hakimliği, şimdiye kadar benzer kararlarda görülmemiş bir ifade kullandı, kitaplar terör örgütü oldu. Faysal Dağlı nın 1994 te Belge Yayınları ndan basılan Birakuji (Kürtlerin İç Savaşı) kitabı, Aytekin Gezici nin Tutku Yayınları ndan basılan Kürt Tarihi isimli kitabı ile Fehim Taştekin in 2016 da İletişim Yayınları ndan çıkan Rojava Kürtlerin Zamanı isimli kitaplarla ilgili kararın hüküm kısmında, kitapların, terör örgütü niteliği taşıdığı savunuldu. Taştekin in kitabı daha önce de bazı soruşturmalarda suç delili olarak sayılmış, ancak kitap hakkında şimdiye kadar hukuki bir işlem yapılmamıştı. Karara tepki gösteren gazeteci "İşimiz gerçeğe tanıklık etmektir, olup biteni olduğu gibi yazmaktır. Gördüğüm ve duyduğum gerçeklere ihanet etmedim, etmeyeceğim" dedi. Wall Street Journal muhabirine hapis cezası Amerikan Wall Street Journal gazetesinin Türkiye muhabiri Ayla Albayrak, Türkiye'de yargılandığı mahkeme tarafından örgüt propagandası yapmak suçlamasıyla 2 yıl 1 ay hapse mahkum edildi. Gazetede 19 Ağustos 2015 tarihinde yayımlanan Türkiye nin Kürt çoğunluklu bölgesinde kent savaşı kızışıyor başlıklı haberi nedeniyle ceza alan gazeteci Türkiye deki mevcut atmosferi göz önünde bulundurursak, bu karar beni hiç de şaşırtmamalıydı ama yine de şaşırttı. dedi. Karara tepki gösteren Wall Street Journal Genel Yayın Yönetmeni Gerard Baker, Bu dengeli ve bağımsız bir gazeteciye yönelik tamamen yersiz ve yakışıksız bir cezalandırma ifadelerini kullandı. Söz konusu habere erişim için; Erdoğan a hakaret davaları: 13 yaşındaki çocuk mahkum oldu 13 yaşındaki bir çocuk Facebook paylaşımı nedeniyle yargılandığı davada Cumhurbaşkanına hakaret ettiği gerekçesiyle 1 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ın şikayeti üzerine açılan 4

5 davada, Erdoğan şikayetinden vazgeçse de İstanbul 2. Çocuk Mahkemesi, çocuğa önce 3 yıl hapis cezası verdi, cezayı suçu alenen işlemesi nedeniyle de 3 yıl 6 aya çıkardı. Ardından 15 yaşından küçük olması nedeniyle verilen cezayı yarı oranında indirerek erteledi. Sanatçı Ferhat Tunç hakkında Cumhurbaşkanı Erdoğan a hakaret ettiği iddiasıyla dava açıldı. Büyükçekmece 14. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilen iddianamede Tunç un 2016 yılı içerisinde Twitter üzerinden yaptığı beş ayrı paylaşım suçlama konusu yapıldı, 4 yıl 8 aya kadar hapsi istendi. Ayrıca savcılık suçun birden fazla kez zincirleme bir şekilde işlendiği gerekçesiyle de cezanın arttırılmasını istedi. Davanın ilk duruşması 23 Şubat 2018 saat 10:05 te görülecek. Basın davaları KHK ile kapatılan Özgür Gündem Gazetesi eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurum ve kuruluşlarını aşağılamak tan 6 ay hapse mahkum oldu. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi cezayı 3 bin TL adli para cezasına çevirdi. Keskin, 19 Nisan 2016 tarihli Radikal Kötülük başlıklı köşe yazısı nedeniyle yargılanıyordu. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, yayımladıkları bir haber nedeniyle yargılanan Özgürlükçü Demokrasi gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Ersin Çaksu ve Yazı İşleri Müdürü Harun Epli yi 5 er ay hapse mahkum etti. Gazetede 31 Ağustos 2016 tarihinde yayımlanan Çocuk öldürme operasyonu başlıklı haber nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti Devletini ve devletin askeri teşkilatını alenen aşağılamak tan mahkum olan gazetecilerin cezası ertelendi. Örgüt propagandası suçlamasıyla yargılanan tutuklu gazeteci Mehmet Sıddık Damar ilk duruşmasında tahliye edilirken, hakkında 2 yıl 6 ay hapis ceza verildi. Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 18 Ağustos tan bu yana cezaevinde tutulan gazetecinin hakkında verdiği mahkumiyet kararına sosyal medya paylaşımlarını ve yaptığı haberleri gerekçe gösterdi. Vicdani retçi Halil Savda Kıbrıs a sığınma başvurusunda bulundu Türkiye de uzun yıllardır insan hakları ve barış mücadelesi veren, defalarca yargılanan, hapis yatan ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nde Türkiye yi mahkum eden vicdani retçi Halil Savda, hakkında çıkartılan son yakalama kararının ardından Kıbrıs Cumhuriyeti ne sığınma başvurusunda bulundu. Savda, Hak savunucuları, 5

6 gazeteciler ve muhalif siyasiler baskı altında. Ve en kötüsü hak savunucularının hükümet üzerinde bir caydırıcılığı yok. Hak savunucularına terörist yaftası yapıştırılmış durumda. Bu şartlarda Türkiye de kalmam doğru olmazdı dedi. Frankfurt Kitap Fuarı nda Yasaklanan Kitaplar sergisi Kitap Fuarı 11 Ekim Çarşamba günü başladı. Bu yıl 69. kez düzelenen ve 106 ülkeden 7000 i aşkın yayın kuruluşunun katılımcısı olduğu dünyanın en büyük yayıncılık buluşması Uluslararası Frankfurt Türkiye den çok sayıda yayıncı ve yayın kuruluşu temsilcinin yanısıra, haklarında ceza davaları açılmış olan yazar ve gazetecilerin de katıldığı ve 15 Ekim Pazar günü sona erecek fuar kapsamında düzenlenen etkinliklerde Türkiye deki siyasal gelişmeler, basın ve yayın özgürlüğünün durumu da tartışılıyor. Ayrıca Belge Yayıncılık ın kurucusu, yazar Ragıp Zarakolu nun küratörlüğünü yaptığı Türkiye de Yasaklanan Kitapların 92 Yıllık Hikayesi sergisi de fuarda yer alıyor. SİYAD'dan Sony Pictures'a sansür tepkisi Sinema Yazarları Derneği (SİYAD), Blade Runner 2049 filmini Türkiye'de sansürlü olarak gösterime sokan Sony Pictures a tepki gösterdi. Uygulamanın Türkiye deki sinema izleyicilerine hakaret olduğu belirten dernek, sansürü yerel kültüre saygı ifadeleriyle meşrulaştırma çabasını da eleştirdi. Konuyla ilgili olarak özür dilenmesini ve mevcut durumun en kısa sürede düzeltilmesini istedi. Greenpeace'ten nükleer santral raporuna güvenlik gerekçesiyle otosansür Uluslarası Çevre Örgütü Greenpeace çevreye gelebilecek olası zararlar nedeniyle Fransa daki nükleer santralleri farklı ülkelerden bağımsız uzmanlara inceleterek bir rapor hazırladı. Ancak örgüt ciddi güvenlik açıkları ve hassas bilgiler içeren raporun önemli bir kısmını yayınlamama kararı aldı. Böylelikle Fransa da bulunan 19 santrale ilişkin 6

7 raporun kamuoyu ile paylaşılan hali terör eylemlerinin yarattığı tedirginlikten ötürü otosansüre uğramış oldu DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ NDE BU HAFTA Gündemden uzak kalmayın Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin. OHAL de Siyaset Venedik Komisyonu hükümetin OHAL uygulamalarını eleştirdi, uygulamaların Türkiye anayasası ile uluslararası standartları çiğnediğini belirtti. HDP'nin, tutuklu vekilleri için AİHM'e yaptığı başvuru sonucunda "acil" koduyla açılan davada Human Rights Watch ve Article 19'in müdahillik talepleri kabul edildi. Ayrıca açlık grevindeki tutuklu eğitimciler Nuriye Gülmen ve Semih Özakça'nın AİHM başvuruları öncelikli olarak kabul edildi, mahkeme hükümetten savunma talep etti. İfade Özgürlüğü Wall Street Journal muhabiri Ayla Albayrak, 2015 yılında Silopi'deki çatışmalara dair yazdığı haber nedeniyle "PKK propagandası yapmak"tan 2 yıl 1 ay hapis cezasına mahkum edildi. Büyükada'da yaptıkları bir toplantı sırasında gözaltına alınan ve 100 gündür tutuklu bulunan hak savunucularına ilişkin soruşturma tamamlandı. 11 hak savunucusu Silahlı terör örgütüne yardım etme ve Silahlı terör örgütüne üye olmak ile suçlandı, haklarında 10 ila 15 yıl hapis cezası isteniyor. "Casusluk" iddiasıyla yargılanan ve hakkında 25 yıl 7

8 hapis cezası hükmü verilen Enis Berberoğlu'na ilişkin karar İstinaf Mahkemesi'nce bozuldu, ancak Berberoğlu'nun tutukluluğunun devamına karar verildi. ETHA çevirmeni Meşale Tolu'nun yargılandığı davada 8 tutuklu hakkında tahliye kararı verildi, Tolu tahliye edilmedi. Hakkında 15 yıl hapis cezası istenen Tolu, Mayıs ayından beri çocuğuyla beraber hapiste. Tolu'nun duruşması 18 Aralık'ta devam edecek. DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI 11 Ekim'de İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi nde görülen Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri ve çevirmeni Meşale Tolu'nun, 15 i tutuklu, 18 kişi ile birlikte örgüt üyeliği ve örgüt propagandası suçlamasıyla yargılandığı davanın son duruşması görüldü. Duruşmada Meşale Tolu ile birlikte 6 kişinin tutukluluğunun devamına karar verilirken, sekiz kişi tahliye edildi. Dava 18 Aralık 2017 tarihine ertelendi. Gelecek Haftanın Duruşmaları Aralarında Kamera Sokak kolektifi kurucularından fotoğrafçı, belgeselci, video aktivist Kazım Kızıl'ın da bulunduğu 24 kişinin referandum sonuçlarını protesto ettikleri için 'Cumhurbaşkanı'na hakaret' ve Toplantı ve gösteri yürüyüşü kanununa muhalefet suçlamalarıyla yargılandığı davanın bir sonraki duruşması 16 Ekim'de İzmir 33. Asli Ceza Mahkemesi'nde görülecek. KHK ile işlerinden atılan açlık grevindeki tutuklu eğitimciler Nuriye Gülmen, Semih Özakça ve tutuksuz yargılanan Acun Karadağ'ın "terör örgütüne üye olma" suçlamasıyla yargılandığı davanın bir sonraki duruşması 20 Ekim saat 10:00'da Sincan Hapishanesi Kampüsünde bulunan duruşma salonunda görülecek. Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacıyla başlatılan Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılması sebebiyle Örgütlerin suçlarını basma ve yayınlama suçlamasıyla yargılanan gazeteci Tuğrul Eryılmaz'ın bir sonraki duruşması 20 Ekim saat 14:00'da İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek. 8