Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 37/16, 23 Eylül 2016) Geçen hafta neler oldu?

Transkript

1 Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 37/16, 23 Eylül 2016) Geçen hafta neler oldu? (*) Eylül tarihleri Kurban Bayramı tatili olması nedeniyle bülten iki haftalık verileri içermektedir *** Fırat Kalkanı operasyonu 1 ayı geride bıraktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan Şimdi Bab a doğru iniyoruz. Nereye gitmemiz gerekiyorsa gideceğiz dedi. Sınır ötesi operasyon konusunda hükümete verilen yetkinin bir yıl daha uzatılmasına ilişkin tezkere Meclis e sunuldu. *** Erdoğan, OHAL in uzatılabileceğini söyledi. Hemen ardından benzer bir açıklama da Başbakan Yıldırım dan geldi. CHP, OHAL kararnamelerle ilgili iptal istemiyle AYM ye başvurdu. Kılıçdaroğlu, soruşturmalarda yaşanan mağduriyetlerle ilgili Başbakan la görüştü. *** OHAL kapsamında 27 bin 715 öğretmenin ihraç edildiğini, 9 bin 464 öğretmenin açığa alındığını söyleyen Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli; haksızlığa uğrayanların sayısının çok az olduğunu savundu. *** İçişleri Bakanlığı, 29 belediyeye kayyum atadı. Erdoğan, "Geç atılmış bir adımdır. Daha önce yapılması gerekirdi" dedi. İçişleri Bakanı, 22 ilin valisiyle güvenlik toplantısı yaptı, bölgede süren operasyonlar ve PKK ile mücadele ele alındı. *** PKK lideri Abdullah Öcalan, kardeşiyle İmralı cezaevinde görüştü. 500 günü aşkın süredir avukatları ve ailesiyle temas kuramayan Öcalan ın mesajı "Eğer devlet hazırsa, projelerimiz hazırdır, altı ayda bu sorunu çözeriz" oldu. *** PKK ve hükümete silahların susması yönünde çağrı yapan HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş siyasete çözüm şansı bırakılsın dedi. HDP li vekillere açılan davalara yenileri eklenirken; Demirtaş, hükümetin milletvekillerine dönük zorla getirme ve tutuklama operasyonları hazırlığında olduğunu söyledi. *** HPG, Van'da bombalı araçla saldırı düzenledi; ikisi polis 48 kişi yaralandı. Ağustos ayının başından bu yana operasyonların sürdüğü Hakkari nin Şemdinli ve Yüksekova ilçeleriyle Diyarbakır'ın Lice, Hazro ve Kocaköy ilçelerinde sokağa çıkma yasakları ilan edildi. Bingöl de 6 ilçedeki 18 alan özel güvenlik bölgesi ilan edildi *** BM Genel Kurulu nda konuşan Erdoğan, Fethullahçı Terör Örgütü ne karşı gerekli önlemlerin süratle alınmasını istedi. Suriye de uçuşa yasak bölge ilan edilmesi talebini tekrarlayan Erdoğan, mülteciler konusunda verilen taahhütlerin yerine getirilmediğini söyledi. *** Hükümet, BM İşkence Özel Raportörü Juan E. Méndez in Türkiye ye Ekim de yapacağı ziyareti belirsiz bir tarihe erteledi. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından insan hakları ihlalleriyle ilgili iddialara dikkat çeken Méndez Ziyaretimin son dakikada ertelenmesi yanlış bir mesaj veriyor dedi

2 Sivil itaatsizler hakim karşısında Kanal D de 8 Ocak 2016 da yayımlanan Beyaz Show a telefonla bağlanarak Çocuklar ölüyor, sessiz kalmayın dediği için hakkında soruşturma başlatılan Ayşe Çelik ile onun için bir sivil itaatsizlik eylemi başlatan aydınların terör örgütü propagandası suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Dava öncesi Bakırköy Adliyesi nde bir basın açıklaması yapan sivil itaatsizler ölümlerin durmasını istemek, 'çocuklar aç susuz kalmasın ' demek, yaşam hakkını savunmak 'terör propagandası' değildir dedi. Aydınlar, mahkemedeki savunmalarında da Ayşe öğretmenin sözlerinin tamamen gerçekleri yansıttığını belirterek sokağa çıkma yasakları sırasında aralarında çocukların da olduğu yüzlerce sivilin hayatını kaybettiğini hatırlattı. Mahkeme heyeti duruşmayı 30 Kasım 2016 ya erteledi. 29 belediyeye kayyum atandı İçişleri Bakanlığı, OHAL döneminde yayımlanan kanun hükmündeki kararnamelere dayanarak, 25 ü Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) yönetiminde olan 2 il, 25 ilçe, 2 belde belediyesine kayyum atadı. Bakanlıktan yapılan açıklamada seçilmiş yerel yöneticiler terör örgütleriyle ilişkili olmakla suçlandı, milli iradeyi gasp edenlere karşı tedbir almak devletin asli görevidir 2

3 denildi. Kayyum atanan belediyelerin başkanlarının daha önce görevden uzaklaştırıldığı ve 12 belediye başkanının hala tutuklu olduğu belirtildi. Atamalara tepki gösteren HDP ve DBP, polislerin Yönetime el koyduk diyerek belediyelere baskın düzenlediğini açıkladı. TİHV ve İHD uygulamanın halk iradesinin yok sayılması anlamına geldiğini belirtti. Konu ile ilgili konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan ise "Bana göre geç atılmış bir adımdır. Daha önce bu adımın atılması gerekirdi. Bu benim daha önce de temennimdi... dedi. Mehmet Altan darbe soruşturması kapsamında tutuklandı Gülen Cemaatinin medya oluşumuyla ilgili soruşturma kapsamında gözaltına alınan İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Altan ve Taraf Gazetesi nin eski Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Altan hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs etme ve terör örgütüne üye olmak suçlamalarıyla tutuklandı. RSF'den iki aylık OHAL Raporu Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Türkiye de iki aydır devam eden OHAL süresince gazetecileri hedef alan hukuka aykırı uygulamalara dair bir rapor yayınladı. Raporda vurgulanan noktalar arasında, OHAL le çıkartılan KHK lere dayandırılarak hukuki süreçlerin keyfi şekilde yürütüldüğü, bu şekilde bir çok gazetecinin de hukuksuz şekilde gözaltına alındığı ve tutuklandığı, 100 den fazla gazetenin kapatıldığı, önlem adı altında cezai yaptırımların uygulandığı ve bir çok gazetecinin basın kartı ve pasaportlarının sebep göstermeksizin iptal edildiği yer alıyor. 3

4 Rapora (İngilizce) erişim için: Twitter ın Şeffaflık Raporu nda Türkiye yine birinci Twitter 2016 nın ilk yarısına ilişkin Şeffaflık Raporu nu yayınladı. Rapora göre Türkiye, en çok içerik kaldırma talebinde bulunan ülke. İçerik kaldırmaya ilişkin Twitter a ulaştırılan 761 mahkeme kararından 712 si Türkiye den. Hükümet yetkilileri ya da polis gibi kamu görevlilerinden gelen içerik kaldırma taleplerinde de Türkiye birinci sırada. Twitter toplam 240 Twitter hesabını dondurdu (withhold), bunlardan 221 ini Türkiye nin talebiyle yaptı. Rapora erişim için: Basın özgürlüğü ihlalleri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Dicle Haber Ajansı'na (DİHA) erişimi 45. kez engelledi. Darbe girişiminin ardından Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından başlatılan soruşturma kapsamında Uşak'ta yayın yapan ART Televizyonu, ART Radyosu ve Uşak Radyo Klas kapatıldı. KCK Basın Davası adı altında haklarında 2011 yılında soruşturma başlatılan ve davaları hala devam eden 46 gazetecinin pasaportları OHAL ilanı sonrası çıkartılan KHK ler kapsamında 1 Eylül 2016 tarihi itibariyle iptal edildi. 4

5 Erdoğan'ı protesto eden öğrencilere hapis cezası Ankara 14 üncü Asliye Ceza Mahkemesi, ODTÜ de Aralık 2012 de dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan ı protesto eden 45 öğrenciyi toplantı ve gösteri yürüyüşleri yasasına muhalefet ve kamu görevlisine görevini yaptırmamak için direnme suçlarından 10 ar ay hapis cezasına mahkum etti. Basın açıklamalarına açılan soruşturmalar Adana Cumhuriyet Başsavcılığı, arasında Adana Barosu Başkanın da olduğu 68 kişi hakkında 13 Mart 2016 da Ankara da düzenlenen bombalı saldırı sonrası yapılan eylem nedeniyle soruşturma başlattı. Bombalı saldırıyı ve hükümetin savaş politikalarını protesto etmek için yürüyüş yapmak isteyen eylemciler Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet etmek ve polise direnmek ile suçlanıyor. İHD Adana Şube Başkanı İlhan Öngör hakkında da derneğin 22 Ağustos 2016 da yaptığı "Barış Nöbeti" eyleminde okuduğu açıklama nedeniyle örgüt propagandası yapmak iddiasıyla soruşturma açıldı. Öngör, "Barışı savunmak suç ise bu suçu insan hakları savunucuları işlemeye devam edecektir" dedi. 5

6 Eylem yasakları Artvin, Tokat ve Bitlis te Valilikler, OHAL kanunun verdiği yetkiye dayanarak, kent sınırları içerisinde miting ve basın açıklaması gibi her türlü eylemin yasaklandığını duyurdu. Artvin Valiliği nin Cerattepe de madencilik yapılması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın verdiği raporun iptali için açılan dava öncesinde verdiği karar bir ay boyunca (19 Eylül-19 Ekim 2016) sürecek. Tokat ve Bitlis teki yasaklamalar ise üçer gün boyunca yürürlükte kaldı. Aralarında HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Alp Altınörs'ün de olduğu 12 HDP'linin tutuklandığı Tokat'ta Valilik; basın açıklaması, bildiri dağıtımı gibi her türlü eylemi Eylül 2016 tarihleri arasında yasakladı. DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ NDE BU HAFTA Gündemden uzak kalmayın Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin. OHAL de Siyaset 6

7 "Milli Mutabakat" döneminde belediyelere kayyum atanmasıyla hız kazanan siyasal ayrıştırma ve HDP seçmenlerinin iradesinin hiçe sayılması, HDP üyelerine yönelik baskılarla sürüyor. 8 Eylül'deki bir baskınla gözaltına alınan HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Alp Altınörs, HDP Tokat İl Eş Başkanı Kadir Akkaya, HDP Merkez İlçe Başkanı Erdal Bektaş'ın da aralarında bulunduğu 12 HDP'li tutuklandı. Bir yandan mecliste de polis müdahaleleri devam ediyor. TBMM de bir süre önce Che Guevara tişörtleriyle gelen gençlerle basın toplantısı yapması engellenen CHP Ankara Milletvekili ve Meclis Başkanlık Divanı üyesi Ali Haydar Hakverdi bugün öğrenci velileriyle basın toplantısı yapmak isteyince yine polis müdahalesiyle karşılaştı. OHAL de Basın ve Akademi Basın ve ifade özgürlüğü davaları devam ediyor. Özgür Gündem Nöbetçi Yayın Yönetmenleri' nden Ragıp Zarakol ve Ayşe Düzkan ile eski Özgür Gündem Eş Genel Yayın Müdürü Hüseyin Aykol ve Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya'nın yargılandığı dava, tecritte tutulan İnan Kızılkaya'nın avukatıyla görüşerek hazırlanamaması nedeniyle savunmanın ek talebi üzerine 15 Aralık'a ertelendi. Oda TV davası ise savcının davaya yeni atanması nedeniyle ertelendi. Gazeteciler Erdem Gül ve Can Dündar'ın davası Berberoğlu'na açılan dosya ile birleştirilerek 16 Kasım'a ertelendi. Davaları izlemek ve gazetecilere destek olmak için yurtiçi ve yurtdışından bir çok meslek kuruluşu adliyedeydi. 11 gün boyunca emniyette gözaltında tutulan gazeteci-yazar Ahmet Altan serbest bırakılırken, kardeşi Prof. Dr. Mehmet Altan ise tutuklandı. Sınır ötesi Harekat TSK'nın ÖSO ile düzenlediği "Fırat Kalkanı" operasyonu devam ediyor. Türkiye ordusunun desteklediği ÖSO'nun Suriye'de daha fazla ilerlemesinden endişe duyduklarını, operasyonunu uluslararası hukuka uygun olmadığını açıklayan Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamalarının ardından Putin-Erdoğan görüşmesinde IŞİD'e karşı işbirliğinin devamına değinildi. Son olarak Pentagon yetkilileri, Türkiye'nin talebi doğrultusunda bazı ABD özel kuvvetleri birliklerinin, Suriye sınırındaki Cerablus ve 7

8 Çobanbey (el Rai) bölgelerindeki operasyonlarda TSK ve ÖSO'ya destek verdiğini açıkladı. TSK'nin El-Bab'a bir operasyon düzenlemesi bekleniyor. Dünyadan Uluslararası ifade özgürlüğü örgütleri ağı IFEX, Ayşe Çelik ve destekçilerinin yargılanacağı dava için bir çağrı yayınladı. Çağrıda Türkiye hükümetinden suçlamaların düşürülmesi talep edildi ve ifade özgürlüğü ile serbest tartışma ortamının radikalizme karşı en iyi tedbir olduğu hatırlatıldı. DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI Mersin 12. Asliye Ceza Mahkemesi, sosyal medya mesajlarıyla cumhurbaşkanına hakaret etmek ile suçlanan Mersin Üniversitesi akademisyenleri Mustafa Şener, Selim Çakmaklı ve Hakan Mertcan hakkında beraat kararı verdi. Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Örgüt üyeliği" suçlamasıyla yargılanan ve 15 Şubat 2016 dan beri tutuklu bulunan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Feyyaz İmrak, davanın ikinci duruşmasında tahliye oldu. Mahkeme heyeti duruşmayı erteledi. Kadıköy de kartopu oynarken öldürülen gazeteci Nuh Köklü cinayetiyle ilgili davada sanık Serkan Azizoğlu na yönelttiği soru nedeniyle Cumhurbaşkanı na hakaret etmekle suçlanan ve İstanbul Anadolu 3. Ağır Ceza Mahkemesi nde yargılanan avukat Mehmet Ümit Erdem beraat etti. Gezi eylemleri sırasında Ankara da polis kurşunuyla vurularak hayatını kaybeden Ethem Sarısülük ün öldürülmesi ile ilgili polis memuru Ahmet Şahbaz'ın yargılanmasına Aksaray Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Sanık polisin tutuklanması talebini yine reddeden mahkeme heyeti duruşmayı 28 Kasım 2016 ya erteledi. Kapatılan Özgür Gündem Gazetesi'nin 10 Mart tarihli nüshasındaki haberler nedeniyle Suçu ve suçluyu övmek ve örgüt propagandası yapmak ile suçlanan gazetenin eski Genel Yayın Yönetmeni avukat Eren Keskin ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan ın yargılanmasına İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi nde başlandı. Duruşma 29 Aralık 2016 ya ertelendi. Özgür Gündem gazetesiyle dayanışma amacıyla başlatılan nöbetçi yayın yönetmenliği kampanyasına katılan Gazeteci Ayşe Düzkan ve Ragıp Duran ile gazetenin Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya nın yargılanmasına İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi nde başlandı. Duruşma 15 Aralık 2016 ya ertelendi. DİSK Basın-İş Genel Başkanı Faruk Eren'in, Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacıyla başlatılan Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldığı için Örgüt propagandası yapmak ve Suç ve suçluyu övmek iddiasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Duruşma 25 Ekim 2016 ya ertelendi. 161 Kürt siyasetçinin 6 yılı aşkın süredir yargılandığı KCK adı altında devam eden davanın 62 nci duruşması Diyarbakır 2. Ağır Ceza Mahkemesi nde görüldü. Duruşma 26 Ekim 2016 ya ertelendi. 8

9 Gazeteciler Nedim Şener, Ahmet Şık, Soner Yalçın ile Yalçın Küçük ve eski Emniyet Müdürü Hanefi Avcı'nın aralarında bulunduğu 13 sanıklı Odatv Davası na İstanbul 18. Ağır Ceza Mahkemesi nde devam edildi. Duruşma 21 Ekim 2016 ya ertelendi. MİT TIR'larının durdurulmasına ilişkin haberler mahkum olan gazeteciler Can Dündar ve Erdem Gül hakkında "Silahlı terör örgütüne üye olmaksızın bilerek ve isteyerek yardım etme" suçundan açılan ikinci davanın ilk duruşması İstanbul 14. Ceza Mahkemesi'nde görüldü. MİT Tırlarıyla ilgili CHP milletvekili Enis Berberoğlu hakkında açılan davanın bu dosyayla birleştirilmesine karar veren mahkeme heyeti duruşmayı 16 Kasım 2016 ya erteledi. "Her Allah ın günü anayasa suçu işleyen bir Tayyip Erdoğan la..." başlıklı yazısıyla Cumhurbaşkanına hakaret etmekle suçlanan gazeteci Hasan Cemal, hakkında Ankara 33. Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan dava kapsamında ifade verdi. Ankara daki mahkemenin talimatıyla İstanbul 25. Asliye Ceza Mahkemesi'nde hâkim karşısına çıkan Cemal, yazısının ifade özgürlüğünün çerçevesine oturan bir eleştiri olduğunu belirtti, hükmün açıklanmasının ertelenmesini kabul etmediğini söyledi. Cizre'de polis kurşunuyla öldürülen 12 yaşındaki Nihat Kazanhan davasının 9. duruşması Cizre 1. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Dava, karar duruşması için 11 Kasım 2016 ya ertelendi. Gazeteci Mehmet Baransu nun, 28 Kasım 2013 tarihli Taraf gazetesinde yayınlanan, Gülen i bitirme kararı 2004 te MGK da alındı haberine ilişkin yargılandığı davaya İstanbul Anadolu 10. Ağır Ceza Mahkemesi nde devam edildi. Mütalaasını veren savcı Baransu ve gazetenin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Şevki Çoban ın 16 yıldan 31 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını talep etti. Duruşma ertelendi. GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI Bu suça ortak olmayacağız bildirisine imza attıkları ve basın açıklamasını okudukları için terör örgütü propagandası yaptıkları iddiasıyla yargılanan akademisyenler; Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Doç. Dr. Kıvanç Ersoy, Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı ve Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya'nın ikinci duruşması 27 Eylül 2016 da İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi nde görülecek. 7.5 yıla kadar hapis cezası istenen tutuklu akademisyenler ilk duruşmada tahliye edilmişlerdi. Halkın Sesi gazetesinin Bu sesi duymayan, katili tanımayan kalmasın manşetiyle basılan 247. sayısıyla ilgili gazetenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ali Ergin Demirhan hakkında terör propagandası iddiasıyla açılan davanın ikinci duruşması İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi nde 27 Eylül 2016 da görülecek. Prof. Dr. Baskın Oran'ın, Akademisyenler Bildirisi nin imzacılarını hedef aldığı konuşmaları nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında açtığı hakaret davası Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 27 Eylül 2016 da görülecek. Gezi Parkı protestoları döneminde Çağlayan Adalet Sarayı içerisinde eylem yaparken gözaltına alınan 41 i avukat 44 kişi hakkında açılan davanın üçüncü duruşması İstanbul 65. Asliye Ceza Mahkemesi'nde 28 Eylül 2016 da görülecek. Sanıklar 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası na muhalefet etmekle suçlanıyor. İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri adresinden takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz. 9