Doç. Dr. LEYLA ATEŞ Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı YATIRIM VERGİ TEŞVİK POLİTİKASININ HUKUKİ ÇERÇEVESİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Doç. Dr. LEYLA ATEŞ Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı YATIRIM VERGİ TEŞVİK POLİTİKASININ HUKUKİ ÇERÇEVESİ"

Si̇mge Peker
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Doç. Dr. LEYLA ATEŞ Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı YATIRIM VERGİ TEŞVİK POLİTİKASININ HUKUKİ ÇERÇEVESİ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV 1. Giriş...1 I. Yatırım Vergi Teşviki Kavramı Tanım ve Türler...1 a. Tanım...1 b. Türler...8 aa. Kurumlar Vergisi Muaflık, İstisna ve İndirimleri...9 aaa. İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı...9 bbb. Kurumlar Vergisi Kolaylıkları...9 ccc. Vergi Tatili...9 ddd. Yatırım İndirimi ve Mahsubu...10 eee. Özel Amortisman Rejimleri...11 fff. İndirilecek Gider Artışı...12 bb. Vergi Stopajı (Kesintisi) İndirimi...12 cc. Ücretlerde Gelir Vergisi İndirimi ve Sigorta Prim Desteği...13 dd. Katma Değer Vergisi İstisnası...14 ee. Gümrük Vergisi Muafiyeti...15 ff. Diğer Vergiler...17

3 X 2. Terim...17 II. Yatırım Vergi Teşvikinin Yakın Kavramlardan Ayırt Edilmesi Diğer Yatırım Teşviklerinden Ayırt Edilmesi Yatırıma Yönelik Genel Vergi Tedbirlerinden Ayırt Edilmesi III. Konunun Sınırlandırılması ve Plan Birinci Bölüm DÜNDEN BUGÜNE TÜRKIYE DE YATIRIM VERGI TEŞVIK POLITIKALARI 2. Cumhuriyet Dönemi Yatırım Vergi Teşvik Politikalarının Gelişimi...34 I. Planlı Ekonomi Politikası Dönemi Yatırım Vergi Teşvikleri II. Neoliberal Ekonomi Politikası Dönemi Yatırım Vergi Teşvikleri III. Neoliberal Ekonomi Politikasında Yeni Dönem ve Yatırım Vergi Teşvikleri Günümüz Yatırım Vergi Teşvikleri...39 I. Ana Yatırım Teşviki Düzenlemesinde: Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar Genel Yatırım Vergi Teşvikleri Bölgesel Yatırım Vergi Teşvikleri a. Ana Uygulama: Bölgesel Yatırımlar b. İstisnai Uygulama: Öncelikli Yatırımlar Büyük Ölçekli Yatırım Vergi Teşvikleri Stratejik Yatırım Vergi Teşvikleri Ar-Ge ve Çevre Yatırımları...59 II. Özel Ekonomik Bölgelere İlişkin Düzenlemelerde Serbest Bölgeler Kanunu Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu Endüstri Bölgeleri Kanunu Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu...70

4 XI 5. Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun...71 İkinci Bölüm YATIRIM VERGI TEŞVIK POLITIKASININ ANAYASAL DAYANAKLARI VE ULUSAL SINIRLARI 4. Yatırım Vergi Teşvik Rejiminin Anayasal Dayanakları...76 I. Bireyin Özel Teşebbüs Özgürlüğü: AY, 48/ Öznesi Kapsamı...79 a. Olumlu Anlam...79 b. Olumsuz Anlam II. Devletin Ekonomiye Müdahale Görevi: AY, Yatırım Vergi Teşvik Rejiminin Anayasal Sınırları...91 I. Hukuk Devleti İlkesi: AY, II. Vergileme İlkeleri: AY, Verginin Yasallığı İlkesi a. Kural b. İstisnalar aa. Temel Öğelere İlişkin: AY, 73/ bb. Olağanüstü Yönetimde: AY, 91/5, 121/3 ve 122/ cc. Dış Ticarete İlişkin: AY, 167/ Vergilendirmede Eşitlik İlkesi III. Bütçe İlkeleri: AY, 161 ve Önceden İzin İlkesi Denklik İlkesi Yıllık Olma İlkesi IV. Rekabetin Korunması İlkesi: AY, 167/1 ve

5 XII Üçüncü Bölüm YATIRIM VERGI TEŞVIK POLITIKASININ ULUSLARARASI SINIRLARI 6. Dünya Ticaret Örgütü Hukuku Vergi Sübvansiyon Kuralları I. Dünya Ticaret Örgütü Hukukunda Sübvansiyonlar ve Vergi Teşvikleri GATT Sübvansiyon Anlaşması a. Vergi Sübvansiyonu Kavramı aa. Hükümet veya Kamu Organları Tarafından Mali Katkı bb. Bir Fayda Sağlama cc. Özgüllük dd. Olumsuz Ticari Etki b. Vergi Sübvansiyonunun İdari ve Hukuki Denetimi aa. Vergi Sübvansiyonunun Bildirimi bb. Vergi Sübvansiyonundan Doğan Uyuşmazlıkların Çözüm Mekanizmaları II. Dünya Ticaret Örgütü Vergi Sübvansiyon Kurallarının Türk Yatırım Vergi Teşvik Politikalarına Etkisi Uluslararası Anlaşmalar ve İç Hukukumuz Arasındaki İlişkiler a. Doğrudan Uygulanabilirlik b. Öncelik c. Doğrudan Etki Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmaları ve Yatırım Vergi Teşvik Hukukumuz Arasındaki İlişkiler a. Doğrudan Uygulanabilirlik b. Öncelik c. Doğrudan Etki

6 XIII 7. Türkiye-Avrupa Birliği Ortaklık Hukuku Vergi Devlet Yardımı Kuralları I. Ortaklık Hukukunda Devlet Yardımları ve Vergi Teşvikleri Birincil Hukuk-İkincil Hukuk Ayrımı Ortaklık Birincil Hukukunda Devlet Yardımları ve Vergi Teşvikleri a. Ankara Anlaşmasında b. Katma Protokolde Ortaklık İkincil Hukukunda Devlet Yardımları ve Vergi Teşvikleri: 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararında a. Vergi Devlet Yardımları Kavramı aa. Vergi Devlet Yardımlarının Gümrük Birliğiyle Bağdaşmazlık Prensibi aaa. Bir Faydanın Varlığı bbb. Devlet Kaynaklarından Herhangi Bir Şekilde Verilen Her Tür Yardım ccc. Rekabeti Bozan veya Bozma Tehdidi Oluşturan ve Toplulukla Türkiye Arasındaki Ticareti Etkileyen Yardım ddd. Belli Kuruluşları veya Belli Ürünlerin Üretimini Kayıran Yardım bb. Bağdaşmazlık Prensibinin İstisnaları aaa. Hukuki (De Jure) Tanıma bbb. İhtiyari (De Facto) Tanıma b. Vergi Devlet Yardımlarının İdari ve Hukuki Denetimi II. Ortaklık Vergi Devlet Yardımı Kurallarının Türk Yatırım Vergi Teşvik Politikalarına Etkisi Ortaklık Mevzuatı ve Yatırım Vergi Teşvik Hukukumuz Arasındaki İlişkiler a. Doğrudan Uygulanabilirlik b. Öncelik c. Doğrudan Etki

7 XIV 2. Gümrük Birliğinin Derinleşmesinin Türk Yatırım Vergi Teşvik Politikalarına Olası Etkisi Sonuç ve Değerlendirme KAYNAKÇA...195

Benzer belgeler

Alp AKTAŞ SMMM. Teknoloji Serbest Bölgesi nde Uygulanan İstisna, Muafiyet ve Destekler

Alp AKTAŞ SMMM. Teknoloji Serbest Bölgesi nde Uygulanan İstisna, Muafiyet ve Destekler Alp AKTAŞ SMMM Teknoloji Serbest Bölgesi nde Uygulanan İstisna, Muafiyet ve Destekler İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV TABLOLAR LİSTESİ... XVII GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Serbest